ЖОСПАР
Кіріспе 2
Санжар Асфендияров 3
Ермұқан Бекмахановтың өмірбаяны 6
Бекмаханов пен оның басты кітабы 7
Қорытынды 16
Қолданылған әдебиеттер тізімі 17
Кіріспе
Осы жұмысты жазар алдында «неге осы
Айырмашылықтарының бастысы Санжар ағамыз әмбебап, яғни
Әрине жас айырмашылықтарына байланысты қуғын-сүргіннің әртүрлі
Осы екі адамның ғибратты өмірлері туралы
Көрнекті тарихшы ғалым Е.Бекмахановтың туғанына 90
Әйгiлi қазақ тарихшысы Е.Б. Бекмахановтың монографияларында
Е.Бекмахановтың өмірі мен ғылыми, ғылыми-педагогикалық қызметі
Санжар Асфендияров жөнінде де бірқатар ізденістер
Ал енді қазақтың біртуар ұлдары жөнінде
Санжар Асфендияров
Санжар Асфендияров - ХХ ғасырдың бас
Олар Ресейдің ең ірі ғылыми жөне
Санжар Асфендияров әр ғылымның саласынан жақсы
Қазақ педагогика институтының тұңғыш ректоры және
Санкт-Петербургтің әскери-медициналық академиясының қабырғасында оқып білім
1928-1932 жылдардың арасында Алматыдағы бұрынғы Комсомол
Санжар Асфендияров Қазақстан тарихын алғашқылардың бірі
Жан-жақты ғұлама ғалым Санжар Асфендияров терең
Халел Досмұхамедов, шын мәнінде Санжар Асфендияровпен
Қазақ педагогикалық институты республикада басқа да
Ел үшін еңіреп, етігімен су кешкен,
С.Асфендияровтың алдынан дәріс алған Қазақ педагогикалық
Санжар Асфендияровтың студенттік кезде дүниетанымы мен
Болашақ ғұлама Санжар 1889 жылы туып,
Санжар Асфендияров 1907 жылы Санкт-Петербургтегі Императорлық
Императорлық әскери-медициналық академияда оқып жүргенде, Санжарға
Астанада өткізген 5 жыл оның маман
Ал Санжар болса, еңбек жолын 1912
Санжар Асфендияровтың өмірінің соңғы кезіне дейін
Санжар Асфендияров 1919 жылдан бастап, 1930
Санжар Асфендияровтың шығармашылықпен еңбек еткен жылдары
Репрессия кезінде жазықсыз қазақ зиялыларының ішінде
Ермұқан Бекмахановтың өмірбаяны
Е.Бекмаханов 1915 жылы Павлодар облысы Баянауыл
1946-1947 жылдары ол Қазақ КСР Ғылым
Бекмаханов пен оның басты кітабы
Жақында тарихшы ғалымдар машинкаға басылған көлемі
Осы оқиғаның қайнаған ортасында болған, сол
Ал мына қолжазба Ерекеңнің жеке басы
Осы стенограмма табылғаннан көп бұрын (1966
Ерекеңнің басты кітабын ақтау және оны
1992 жылы «Қазақ университеті» баспасы Е.
Ал стенограмма 2000 жылы «Дискуссия по
Жұмыстың басты мақсаты Кеңес зиялыларына қарсы
Е.Бекмахановтың және оның монографиясын жазалаудың өзіндік
Соғыстың бастапқы кезеңінде Алматыда КСРО Ғылым
Енбек жарыққа шығысымен сталиндік сыйлық алуға
Ол БК(б)П Орталық Комитетіне хат жазып,
КСРО-ның көрнекті тарихшылары қатынасқан осы кеңесті
Бұл мәжілістің барысында кеңестік тарих ғылымының
Сын-ескертпелер де айтылмай қалған жоқ. Ұлт
Кеңеске қатысушылардың кейбіреулері (мәселен А.И.Яковлев, СК.Бушуев)
Сталиннің қоғамдық өмірдің барлық салаларында, оның
Дегенмен, өмір ағысы жалғаса берді. 1946
Е.Бекмахановтың кітабының шығуы Қазақстан Компартиясы "Орталық
Осыған іле-шала әр түрлі дүрмекшілер мен
Қазақ КСР Ғылым академиясының мекемелерінде, жалпы
Асыра сілтеу, бұрмалау мен күдікшілдік қайтадан
Осындай жағдайда Москвада КСРО Ғылым академиясының
Х.Айдарованың сөзі мен Т.Шойынбев пен Л.Ақынжановтың
М.П. Вяткин Кенесары басқарған қозғалыстың негізінде
Талдауды қорыта келіп, академик В.Д.Греков кеңес
Алайда, Қазақстан жағдайында үлкен ғалымның бұл
1948 жылғы алғашқы мәжіліс ашылған 14
Қысқаша мәлімдесек, пікірталасқа қатынасушылар талқыға түскен
Тарих ғылымдарының кандидаттары И.У.Будовниц, Е.Ділмұхамедов, т.б.
Жарыссөзге қатынасқандардың үшінші тобы (А. Нүсіпбеков,
Пікірталастың соңында Е.Бекмаханов онда айтылған сындарға
Өзінің соңғы сезін аяқтай келе Ерекең
Ерекең өз кітабы жөнінде «шығарылуы мүмкін
Алайда, өмірде олай болмады.
Кітап пен оның авторы жайындағы айтыс
Буржуазияшыл-ұлтшылдықты насихаттады деп айдар тағылған Е.
«Правдадағы» мақалаға Е.Бекмахановты ресми түрде тікелей
Сол жылғы 16-17 қазан күндері өткен
Е.Бекмаханов университеттегі жұмысынан қуылып, 1951 жылы
Оған «антисоветтік қызметі үшін» деген айып
Жоғарыда келтірілген айыптау негізінде 1952 жылы
Ерекеңнің лагерьден тиісті органдарға жазған көптеген
Ақталып шыққан соң бірер жыл Е.Бекмахановтың
Е.Бекмаханов өзінің жемісті еңбегіне сай ғылым
Қорытынды
Сонымен, талантты ғалым, ұстаз, қайсар жанды
Осыдан бес жыл бұрын Халима Бекмаханова
Ал Санжар Асфендияров ағамыздың атында көшелер
Міне қазақтың қилы-қилы тарихынан сыр шертеміз
Ал Ермұқан ағамыздың кейіпкері бүгінде ауыздығымен
Тәуелсіздігімізге тәубә! «Жақсының жақсылығын айт нұры
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Маданов. Ұлы дала тарихы, Алматы,
2. Қазақстан тарихы очерктер. Алматы 1999
3. Мусин Ч. Қазақстан тарихы, Алматы
4. Қазақ ССР тарихы, 4-том. Алматы,
5. «Қазақ тарихы» журналы, 2005 жыл,
1