Зейін қасиеттері көрсеткіштерінің деңгейлері Зейін қасиеттерінің көрінуі

 Мазмұны
Кіріспе 1
I. Бөлім: Қарым-қатынас және зейін үрдістерін теориялық талдау
1 .1. Психология ғылымында қарым- қатынастың
1. 2. Зейін психологиясы және оны теориялық
II.Бөлім: Студенттердің зейіні мен қарым-қатынасының психологиялық ерекшеліктері 13
2.1. Зейін және қарым-қатынас 13
2.2. Студенттік шақтағы зейін мен қарым-қатынастың психологиялық сипаты
III. Бөлім: Қарым-қатынас үрдісінде зейін қасиеттерінің деңгейін эксперименталды
3.1. Эксперименталды зерттеу әдістемесіне сипаттама 18
3.1 Эксперименталды зерттеу әдістемелеріне сипаттама. 18
3.2. Зерттеудің нәтижелерін талдау 21
Қорытынды 26
Әдебиеттер тізімі 27
Қосымша I 30
Қосымша II 31
Қосымша III 32
Қосымша IY 33
Қосымша Y 33
Қосымша YI 34
Кіріспе
Қазіргі таңда психологияның алдыңғы міндеттері қоғам дамуының бағдарламаларын
Өмір сүру барысында дамитын тұлғаның ерекшеліктерін меңгеретін білімнің
Студент тұлғасының қарым-қатынас үрдісіндегі зейін қасиеттерінің жоғарғы деңгейде
Ж ұ м ы с ы м ы
Әлеуметтік, экономикалық дамуды жылдамдатуда болашақ мамандарды дайындайтын жоғарғы
Әлеуметтік психология мен жалпы психология аймағында қарым-қатынас проблемасы
А.А. Леонтьев «Қарым-қатынас» ұғымын әмбебап коммуникативті іс-әрекетке теңейді.
В.А. Кан-Калик қарым-қатынасты адамгершілік құндылық потенциалына ие дейді.
Орыс психологы И.Н. Ланге зейінді объективтілік актісімен байланыстырды.
Т.А. Рибо өзінің ерікті зейін мен қиялдың қозғалыс
В. Вунд сана мен зейінді байланыстырады. Осы және
Зейін өзіндік психикалық процесс болып саналмайды, ол тек
Зейінді іс-әрекеттің әр түрінен зерттей отырып біз оның
Зейін іс-әрекетте мазмұнды және осының негізінде оның қасиеттерінің,
Зейін – бұл адамдардың іс-әрекет процесі мен олардың
Өзінің көріністерінде қарым-қатынас айналадағылармен контактқа түсудің рухани қажеттілігі
Қарым-қатынас – екі немесе оданда көп адамдардың қатынастарын
Сондай-ақ қарым-қатынас болашақ маман тұлғасының қалыптасуының бір факторы
Сондықтанда жан-жақтан келіп, жаңа әлеуметтік ортаға бейімделудегі студенттердің
Зерттеу жұмысының мақсаты:
Қарым-қатынас үрдісінде зейін қасиеттерін зерттеу.
Зерттеу жұмысының міндеттері:
1. Қарым-қатынас пен зейін мәселелері туралы әдебиеттер мен
2. Қарым-қатынас пен зейіннің өзекті мәселелеріне теориялық
3. Қарым-қатынас үрдісіндегі зейін қасиеттерінің орнын анықтау.
4. Қарым-қатынас үрдісіндегі зейін қасиеттерінің деңгейін эксперименталды
Зерттеу жұмысының объектісі:
Қарым-қатынас және зейін теорияларын зерттеу. (Орталық Азия Университетіндегі
Зерттеу жұмысының пәні:
Қарым-қатынас үрдісінде зейін қасиеттерін зерттеу.
Зерттеу жұмысының болжамы:
Қарым-қатынас пен зейін теорияларын талдау оны игеруге көмектеседі.
Қарым- қатынаста зейін қасиеттерінің орын алуы қатынастың еркін
Қарым-қатынас үрдісінде зейін қасиеттері эффективті түрде орын алғанда
I. Бөлім. Қарым-қатынас және зейін үрдістерін теориялық талдау
1 .1. Психология ғылымында қарым-қатынастың теориясы
Қарым-қатынас адамдардың өзара әрекеттестік және өзара қатынас жасаудың
Леонтьев А.А. «қарым-қатынас» ұғымын әмбебап коммуникативті іс-әрекетке, яғни
Қарым-қатынасқа ең жалпы анықтаманы Б.Ф.Ломов берді: «....қарым-қатынас адам
Макродеңгей
Мезодеңгей
Микродеңгей
Макродеңгей – индивидтің басқа адамдардың қалыптасқан қоғамдық қатынастарға,
Неміс – американдық психологы К. Левин адамдарды жекелей
Сондай – ақ қарым–қатынасты зерттеуде оның құрылымдық компоненттерін
Қарым–қатынастың коммуникативтік жағы немесе тар мағынадағы коммуникация мәлімет
Интерактивтік жағы қарым – қатынас жасаушы индивидтердің өзара
Перцептивтік жағы адамдардың бірін- бірі қарым – қатынас
Ғалым бұлай жіктеп, бөлудің шартты екендігін, қарым –
Р.С.Немов та қарым – қатынас құрылымын жіктеуге аса
Мақсаты бойынша, (яғни адамда белсенділік неден пайда болады
Тәсілі бойынша (кодпен хабарлау, жіберу мәліметтің шифрді ашу
Түрлері бойынша – іскерлік (әдетте адамдардың қандай да
Қарым-қатынас жайлы адамдардың бір-біріне өзара ықпалы В.М. Бехтеревтің
В.М. Бехтерев (1907, 1921) әлеуметтік - психологиялық теориясында
«....Әр түрлі ортада қарым-қатынаста болып өскен адамдармен салыстырғанда
В.М. Бехтерев қарым-қатынасты «тікелей» және «орташа» деп ажыратады.
Қарым-қатынастың тікелей түрінде ол еліктеу мен көндіруді қарастырады,
В.М. Бехтеревтің идеяларының дамуы өзінің шәкірті В.Н.Мясищевтің, одан
Қарым-қатынасты филасофиялық тұрғыда талдаған көпке танымал ғалымдардың бірі
М. С. Каган қарым-қатынастың төрт функционалды жағдайын бөліп
В.А.Мясищевтің еңбегінде қарым – қатынас белгілі бір жағдайда
А.А.Бодалев қарым-қатынасты іс - әрекетің ерекше түрі деп
В.А. Кан-Калик педагогикалық процесте қарым – қатынас арқылы
М.А. Буева қарым-қатынасты тек рухани ғана емес, сонымен
Қарым-қатынаста адамдар өзін көрсетеді, өзі үшін және басқалар
Құралдары бойынша қарым-қатынас тікелей емес, тура және жанама
Тікелей емес қарым-қатынас табиғи мүшелер (қол, бас, дене)
Тікелей қарым-қатынас ақпарат алмасу және қарым-қатынасты ұйымдастыру үшін
Адамзат тәжірибесін игеруде жазудың, кітаптың, басқа әр түрлі
1. 2. Зейін психологиясы және оны теориялық
Зейінді өзіндік процесс немесе адамдардың іс-әрекетін ұйымдастыру тәсілі
Зейінді өзіндік көрініс сияқты емес танымдық психикалық іс-әрекеттің
Зейінді пайда болуы жағынан зерттеу біріншіден сананың бірден-бір
Өз уақытында орыс психологы Н.Н.Ланге сол уақыттағы философиялық
Зейін қозғалысқа бейімделудің нәтижесі.
Зейін сана көлемінің шектеуі.
Зейін эмоцияның нәтижесі.
Зейін апперцепцияның нәтижесі.
Зейін жүйке тітіркендіргіштерінің нәтижесі.
Зейін ерекше белсенділік, жан қаблетінің нәтижесі.
Зейін іс-әрекет түрлерінің бірі.
Зейін жүйке тежелулерінің нәтижесі.
Зейіннің осы теориясын қысқаша қарастырудың өзінде зерттеу көрінісінің
У.Джемс зейінді толықтай физиологиялық шартқа тәуелді психикалық процесс
Зейінді психофизиологиялық зерттеу және
Ағзаның белсенді ұйымдасуының таңдамалы бағытының көрінудегі еріксіз зейінніңформасын
Шеррингтон воронкасы. Зейіннің физиологиялық табиғатын түсінуде танымал физиолог
Шеррингтонның теориясы бойынша, зейінді белсенді, ерікті әрекет деп
Зейін мәселесіне қатысты физиологиялық зерттеудің тағы бір маңызды
Оны өңдеумен айналысқан советтің атақты физиологы И.П.Павлов болды.
Павлов зейіннің физиологиялық негіздерін мида пайда болатын индукция
Зейіннің физиологиялық негізін академик Ухтомский доминант теориясымен түсіндіреді.
Э.Б.Титченер бойынша зейін адам рухының өз дамуында үш
Зейін ол тәуелсіз психикалық процесс емес, адамға қажетті
Мюллер зейінді сол кездегі әсермен байланысты бас ми
Эббингауз зейіннің физиологиялық теориясы жайлы айтады. Ол істі
Зейінді бірден-бір зерттеген француз психологы Т.А. Рибоны айтуға
Орыстың педагогі К.Д.Ушинский зейін – сыртқы дүниедегі материялардың
П.Я. Гальперин зейін концепцияларын ұсынды. Ол зейінді іс-әрекеттің
Зейіннің тағы бір теориясын Д.Н. Узнадзе және оның
Философ, психолог, Юм Дэвид – болмысты білу міндетін
Гештальтпсихологиядағы зейін мәселесі.
Зейінге ақпараттық тәсіл. (Информационный подход к вниманию).
Қазіргі кездегі зейінді зерттеудің өте маңызды бағыттарына тоқталамыз.
Яғни, зейінді қазіргі шетелдік және советтік психологияның ақпараттық
Зейінге ақпараттық тәсіл аймағында қолданылатын маңызды ұғымдарға «мәнді»
Ауыстырып қосқыш пен оны күрделендіру нұсқауларының моделі.
Осыдан зейін актісіне қатысты көптеген әр түрлі схематикалық
Сондай-ақ «ауыспалық» деп аталатын кейбір гипотетикалық қондырғыларда бар.
Сонымен зейінді зерттеуде ақпараттық тәсіл жайлы айтқанда біз
Біріншіден, ақпараттық тәсілдің теоретиктерніне ыңғайлы болатынзейіннің кейбір феномендеріне
Екіншіден,
Басқа танымдық процестермен салыстырғанда зейін материалдық әлемнің
Сондай–ақ зейін – адамның әртүрлі сенсорлық ақпаратты пайдалану
Өзінің құрылымында зейін біржақты психологиялық көрініс болып табылмайды,
Енді зейіннің қасиеттеріне келсек әдетте, оның тұрақтылығын,
Зейіннің тұрақтылығы деп адамның белгілі бір іске назарын
Зейіннің орталық феномені ретінде С.Л.Рубинштейн (1946) психикалық іс-әрекеттің
Сонымен зейіннің шоғырлануы дегеніміз адамның сол сәтте меңгерген
Көлем мен шоғырланудың функционалдық өзара қатынасының сипаты өте
Әрекет объектісі мен әрекеттің өзі өзгеруі мүмкін, ал
Зейіннің тұрақтылығы дегеніміз жеткілікті мөлшерде ұзақ уақыт немесе
Сондықтан да зейіннің қасиеттері психикалық іс - әрекет
Психологиялық зерттеулер көрсеткендей зейіннің қалыптасуы адамның өнімді психикалық
Студенттер зейінінің ерекшеліктерін зерттеуге арналған мәселелерді А.П.Кашина (1977),
Қорыта келгенде зейіннің зерттеуімен байланысты теориялық сұрақтарды көптеген
II.Бөлім. Студенттердің зейіні мен қарым-қатынасының психологиялық ерекшеліктері
2.1. Зейін және қарым-қатынас
Біріншіден адамдарда сыртқы қарым-қатынасты қалыптастыратын ерікті зейіннің жоғарғы
Адамның қасиеттерін, оның жеке ерекшеліктерін сипаттауда біз үнемі
Зейінсіздікте басқа субъект өте сирек сол адам үшін
Сондықтанда зейін мәселесі тұлға мәселесінің аймағына да қатысты
Зейін материалдық әлемнің қандай да бір спецификалық
Сондай –ақ зейін – адамның әртүрлі сенсорлық ақпаратты
Қорыта келгенде, зейін адамдардың барлық іс - әрекет
Қарым–қатынас процесінде өз ойын жеткізу мен басқа адамның
2.2. Студенттік шақтағы зейін мен қарым-қатынастың психологиялық сипаты
Студенттерде зейін дамуының бағыттылығы олардың болашақ мамандығына деген
Кейінгі мәліметтер бойынша 18 жастан кейін зейіннің дамуында
Студенттерде зейін және оның қасиеттерінің қалыптасуы олардың тұлғалыққа,
Ал студенттік шақтағы қарым-қатынас мәселесіне келсек, өзінің жоғарғы
Оны Ж.Ж.Руссо өзінің «Исповеди» атты еңбегінде бейнелейді: «Менің
Шарты түрде қарым-қатынастағы қажеттіліктің негізгі екі формасын бөлуге
Қарым-қатынас сі-әрекетті ұйымдастырудың тәсілі ретінде;
Қарым-қатынас адамның басқа адамның рухани қажеттілігіне қанағаттануы ретінде;
Ол жастық аспекттеде әр түрлі кезеңдерден өтеді және
Әсіресе қарым-қатынастағы қажеттілік студенттердің төменгі курстарында, бірінші курстарда
Айналадағылармен үйреншікті өзара қатынастың бұзылуы сирек невротикалық бұзылыстардың
Бұл өз кезегінде көп ойланатын жастарды өзін терең
Қарым-қатынастың студенттер өмірінің барлық сферасында, тіпті олардың профессионалдық
Олар әділетті түрде студенттік шақтағы маңызды әлеуметтік-психологиялық ерекшеліктерге
Сондықтанда студенттердің арасында студенттердің топтық қызығушылықтырын қорғаумен байланысты
Жоғарғы оқу орнына келген студенттер алғашқы кездерде әр
Студенттердің қарым-қатынас стильін қалыптастыруда осы кезеңнің маңызы өте
Сондықтанда қарым-қатынастың студенттер өмірінің барлық сферасында, яғни олардың
III. Бөлім. Қарым-қатынас үрдісінде зейін қасиеттерінің деңгейін эксперименталды
3.1. Эксперименталды зерттеу әдістемесіне сипаттама
Зерттеу жұмысының мақсаты:
Қарым-қатынас үрдісінде зейін қасиеттерін (көлемін, тұрақтылығын, шоғырлануын) эксперименталды
Зерттеу жұмысының міндеттері:
1. Қарым-қатынас үрдісінде зейін қасиеттерін (көлемін, тұрақтылығын,
2. Қарым-қатынас үрдісінде зейін қасиеттерін (көлемін,
3. Зейіннің қасиеттерін (көлемін, тұрақтылығын, шоғырлануын)
4. Әдістеменің көмегімен алынған эксперименттің нәтижелерін талдау,
Зерттеу жұмысының объектісі:
Қарым-қатынас және зейін теорияларын зерттеу. (Орталық Азия Университетіндегі
Зерттеу жұмысының болжамы:
Қарым-қатынас үрдісінде зейін қасиеттері (көлемі, тұрақтылығы,
Жеке болжамдар:
Жасөспірім жасындағы сыналушыларды констатациялы эксперименттен алынған мәліметтері бойынша
Болашақта жоғарыда аталған зейін қасиеттеріне дамытатын жаттығуларды таңдауға
Зерттеу жұмысының әдістемелері:
2. Зейіннің тұрақтылығын анықтау.(Бурдон кестесі)
3. Мюнстерберг әдістемесі.
3.1 Эксперименталды зерттеу әдістемелеріне сипаттама.
Әдістеме 1. Зейіннің көлемін зерттеу.
Зерттеуді орындау үшін топ парларға бөлінеді. әрбір зерттеуге
Соңғысының функциясы хронометриялық пен сыналушылардың мінез құлқын бақылаумен
Тапсырманы орындап болғаннан кейін зерттеуге қатысушылардың рөлдері ауысады.
Нұсқау:
Сіздердің алдарыңызда тестік кесте, онда 25 ерікті орналасқан
Тестік кесте
16 38 98 29 54
80 92 46 56 35
43 21 8 40 2
65 84 99 7 77
13 67 60 34 18
Жұмыс кестесі
Әдістеме 2. Зейіннің тұрақтылығын анықтау.
Тәжірибе 1.
Мақсаты: Бурдонның корректуралық кестесінің көмегімен зейіннің тұрақтылығын анықтау.
Материал: Бурдон кестелері.
Тәжірибе жүрісі: тәжірибенің мақсатымен таныстыра отырып, сыналушыларға алдын
Бурдон кестесі (пробалық тәжірибе үшін).
Г Х Б П К Ш З П
Р Г М А И Т К О
Ю Р Х Б Я З Ш
Ж В Л Ю Ф О
П В У Ю ША Т Х С
З О У Б Х Ф П Л
В Б К О ГЗ М Х Я
Одан кейін алда тұрған жұмысты хабарлайды: кестені мұқият
«Бастадық» деген бұйрықта барлық сыналушылар жұмысқа кіріседі. «Болды»!
Бурдон кестесі (негізгі тәжірибе үшін)
А М К З
Ю Т Л Е Ф Г Ж И
ВИ О М Ш С Я С Н
ГЗ Ш Я Н Б Х Ю А
Б Д К ОМ В З С Ю
Е З Н Г А Р Х М
Д Л ОУ Ж А Г З Д
З С Х И Г Х Л Я
К РА М О Ч Р П Д
Л ПЕ З Б У Т Н В
М Т Р Г Ж М Ж У
ИБ Ф С Е Н С М Ф
А У Р Г О Л К Ю
И РЧ З Е К М Н Х
Ж М П Д Ж У Ш С
Н Л П Б З Я Ю Б
Г А Ж М П Г Т К
Ч Н Л Х Б Н Я О
МД Т Ф Е К ИГ Ю СХ
Д В А К Н Х Ю Р
Б Д К ОМ ВЗ С Ю Х
И Р Ч З Е К М Н
Г З Ш Я Н Б Х Ю
Л П Е З Б У Т Н
Әдістеме 3. Мюнстерберг әдістемесі.
Экспериментатор нұсқауды оқып, тапсырманы орындау уақытын белгілейді.
Нұсқау.
Сіздердің алдарыңызда қатар бойынша басылған әріптердің басылған тесттік
Мысалы: ПЮКЛБЮСРАДОСТЬУФРНКП
Тапсырмаға уақыт берілгендіктен тез орындау керек.
Стимулдық материал
БСОЛН ЦЕТРОЦ РАЙОН ЗГУЦ НОВОСТЬХЭЫГЧ АФАКТУЕКЭ КЗАМ ЕН
ЯГШГЦПРОКУРОРГЦРЕТАБЕСТЕОРИЯЕНТЕД ЖЗБЬМ ХОККЕ ЙЫХТРОН ЦЫ
ФЩУЙГЗХТЕЛЕВИЗОРБОЛДЖШЗХЮЭЛГШЬБПАМЯТЬШОГХЕЮЖИ НДРОШ
ХЭНЗВОСПРИЯТИЕИЕЦУКЕНДШИЗХЬВАФЫАП РОЛДБЛЮБОВЬАБФЫРПЛО
ЕСЛЖСПЕКТАКЛЬЯЧСИМТЬБАЮЖЮЕРАДОС ТЬВУФЦНЭЖДЛКРИНАРОДШ
ЛДЖЬХЭГНЕОКУЫФЙ ШРЕПОРТ АЖЗ Ж ДОРЛАФЫВЮЕФБЬДЬКОНКУРСЗЖ
ЙФЯЧЫЦУВС КАПФЛИЧ НОТЬЭХЖЭЬСЮД Ш НГЛЫД ЖЭПРПЛАВА НИЕДТЛ
ЭЗБЬТ РЛШ РЖНПРКЫВКОМ ДИЯЪШЛД КЦУЙФОТЧАЯ Н ИЕЗФРЯЧАТЛДЖЭ
ХТЬФТАСЕНЛАБОРАТОРИЯГШДШНРУЦГРГШЩТЛОСНОВАНИЕЗШРЭМЪТД
ИТАОНРИКГВМСТРПСИХИАТРИЯБПЛ МЕТЧЬЙФЯОНТЗАЦЭЬАН ТЗАХТЛИО
3.2. Зерттеудің нәтижелерін талдау
Зейіннің көлемінің деңгейін зерттеу әдістемесін талдау.
Тапсырманы орындап болғаннан кейін нәтиже тексеру кестесі арқылы
Тексеру кестесі
2 7 8 13 16
18 21 29 34 35
38 40 43 46 54
56 60 65 67 77
80 84 92 98 99
Зейіннің көлемінің деңгейін зерттеу әдістемесін Стьюдент әдісі арқылы
t=
М1 және М2 - әр таңдау тобының
S1 және S2 - әр
n1 және n2 - әр таңдау
Зейін көлемінің деңгейін зерттеу әдістемесі бойынша зерттеушілердің көрсеткіштері
Кесте 1.
Зейін көлемінің деңгейін зерттеу әдістемесі бойынша сыналушылардың
Зерттеуші-лер тобы
1-топ Алынған Нәтиже-лер Хi-М (Х-М)2 Зерттеуші-лер тобы
2-топ Алынған
Нәтиже- лер Хi-М (Х-М)2
1 8 0,3 0,09 1 8 1,1 1,2
2 8 0,3 0,09 2 10 0,9 0,8
3 6 -1,7 2,9 3 10 0,9 0,8
4 10 13,3 5,3 4 10 0,9 0,8
5 6 -1,7 2,9 5 11 1,9 3,6
6 6 -1,7 2,9 6 6 -3,1 9,6
7 6 -1,7 2,9 7 6 -3,1 9,6
8 8 0,3 0,09 8 10 0,9 0,8
9 8 0,3 0,09 9 10 0,9 0,8
10 10 13,3 5,3 10 12 2,9 8,4
11 6 -1,7 2,9 11 10 0,9 0,8
12 6 -1,7 2,9 12 10 0,9 0,8
13 5 -2,7 7,3 13 10 0,9 0,8
14 6 -1,7 2,9 14 8 1,1 1,2
15 6 -1,7 2,9 15 6 -3,1 9,6
∑116
∑41,5
∑137
∑49,6
Топтар бір-бірінен тәуелсіз. Бірінші және екінші топ зерттеушілерінің
М1=7,7
n1=15
S2 1 = _____________ = (2,9)2
t=
tэмп=
Енді критерийдің n1=15 және n2=15 үшін шеткі мәндерін
tкрит=
Енді алынған эмпирикалық көрсеткіш пен шеткі көрсеткіштерді салыстыру
tэмп=1,01 tкрит=2,048
tкрит ≤ tэмп
Біздің алып отырған эмпирикалық мәніміз критикалық мәннен кіші
Зейіннің тұрақтылығын анықтауға арналған әдістеме.
Стьюдент әдістемесі арқылы өңделді.
Зейін тұрақтылығының деңгейін зерттеу әдістемесі бойынша зерттеушілердің көрсеткіштері
Кесте 2.
Зейін тұрақтылығының деңгейін зерттеу әдістемесі бойынша сыналушылардың көрсеткіштері.
Зерттеуші-лер тобы
1-топ Алынған Нәтиже-лер Хi-М (Х-М)2 Зерттеуші-лер тобы
2-топ Алынған
Нәтиже- лер Хi-М (Х-М)2
1 38 4,3 18,5 1 38 1,8 3,24
2 40 6,3 39,7 2 40 3,8 14,4
3 30 -3,7 13,7 3 40 3,8 14,4
4 35 1,3 1,69 4 40 3,8 14,4
5 35 1,3 1,69 5 43 6,8 46,2
6 40 6,3 39,7 6 41 4,8 23,04
7 35 1,3 1,69 7 41 4,8 23,04
8 38 4,3 18,5 8 45 8,8 77,4
9 38 4,3 18,5 9 30 -6,2 38,4
10 30 -3,7 13,7 10 42 5,8 33,6
11 35 1,3 1,69 11 25 -11,2 125,4
12 35 1,3 1,69 12 41 4,8 23,04
13 21 -12,7 161,3 13 35 -1,2 1,44
14 25 -8,7 75,7 14 41 4,8 23,04
15 30 -3,7 13,7 15 41 4,8 23,04
∑505
∑421,5
∑543
∑484,1
Топтар бір-бірінен тәуелсіз. Бірінші және екінші топ зерттеушілерінің
М1=33,7
n1=15
S2 1 = _____________ = (30,1)2
t=
tэмп=
Енді критерийдің n1=15 және n2=15 үшін шеткі мәндерін
tкрит=
Енді алынған эмпирикалық көрсеткіш пен шеткі көрсеткіштерді салыстыру
tэмп=0,2 tкрит=2,048
tкрит ≤ tэмп
Біздің алып отырған эмпирикалық мәніміз критикалық мәннен кіші
Зейіннің шоғырлануын анықтауға арналған әдістеме.
Стьюдент әдістемесі арқылы өңделді.
Зейін шоғырлануының деңгейін зерттеу әдістемесі бойынша зерттеушілердің көрсеткіштері
Кесте 3.
Зейін шоғырлануының деңгейін зерттеу әдістемесі бойынша сыналушылардың көрсеткіштері.
Зерттеуші-лер тобы
1-топ Алынған Нәтиже-лер Хi-М (Х-М)2 Зерттеуші-лер тобы
2-топ Алынған
Нәтиже- лер Хi-М (Х-М)2
1 4 0,8 0,6 1 5 1,1 1,2
2 5 1,8 3,2 2 5 1,1 1,2
3 3 -0,2 0,04 3 4 0,1 0,01
4 3 -0,2 0,04 4 6 2,1 4,41
5 3 -0,2 0,04 5 6 2,1 4,41
6 3 -0,2 0,04 6 6 2,1 4,41
7 0 0 0 7 0 0 0
8 4 0,8 0,6 8 3 -0,9 0,8
9 6 2,8 7,8 9 3 -0,9 0,8
10 0 0 0 10 4 0,1 0,01
11 3 -0,2 0,04 11 5 1,1 1,2
12 6 2,8 7,8 12 3 -0,9 0,8
13 2
-1,2 13 3 -0,9 0,8
14 3 -0,2 0,04 14 5 1,1 1,2
15 3 -0,2 0,04 15 2 -1,9 3,6
∑48
∑21,7
∑59
∑24,9
Топтар бір-бірінен тәуелсіз. Бірінші және екінші топ зерттеушілерінің
М1=3,2
n1=15
S2 1 = _____________ = (1,6)2
t=
tэмп=
Енді критерийдің n1=15 және n2=15 үшін шеткі мәндерін
tкрит=
Енді алынған эмпирикалық көрсеткіш пен шеткі көрсеткіштерді салыстыру
tэмп=1,2 tкрит=2,048
tкрит ≤ tэмп
Біздің алып отырған эмпирикалық мәніміз критикалық мәннен кіші
Қорытынды
Қорыта келгенде зерттеу барысында үш бөлім қарастырылды.
Бірінші бөлімде қарым-қатынас пен зейін мәселелеріне жеке теориялық
Екінші бөлімде студенттердің зейіні мен қарым-қатынасының
Қарым–қатынас процесінде өз ойын жеткізу мен басқа адамның
Үшінші бөлімде I-III курс студенттерінің қарым-қатынастағы зейін қасиеттерінің
Зерттеу барысында алынған әдістемелер Стьюдент әдісі арқылы өңделіп,
Эксперименталды топтағы студенттерге арнайы алынған әдістеменің нәтижелері кесте,
Қарым-қатынас зейін қасиеттерінің деңгейлерін арнайы тиімді жоспарлаумен жүргізілгенде,
Соның негізінде ғылыми-теориялық негізделген жұмыстың құндылығы студенттердің зейін
Зерттеу жұмысының барысында мақсат-міндеттеріміз орындалып, болжамымыз дәлелденді.
Әдебиеттер тізімі
Леонтьев А.А. Психология общения М.: 2005. с. 46-67,
Бодалев А.А. Личность и общение М.: Педагогика1983. с.
Возчиков В.А. Общение и коммуникация НИЦ БиГПИ 2000.
Станкин М.И. Психология общения Воронеж: 2000. с.
Андреева Г.М. Социальная психология М.: Аспект Пресс
Отв. Ред. Ломов Б.Ф. Психологическое исследования общения
Бодалев А.А. Проблемы общения в пихологии // Психол.
Буева П.П. Человек: деятельность и общение М.:1978. с.
Ерастов Н.П. Психология общения Ярославль: 1979. с.5-8.
Борисова А.А. Проницальность как проблема психологии общения// Вопросы
Каган М.С. Мир общения М.: 1988. с.141-156.
Хрестоматия по вниманию / Под.ред. А.Н.Леонтьева, А.А.Пузырея и
Немов Р.С. Психология Словарь-справочник. В 2 ч. –
Немов Р.С. Психология М.: Просвещение 1990. с.125-132.
Вопросы психологии вниания Выпуск V. Саратов 1973.
Вопросы психологии вниания Выпуск VI. Саратов 1974.
Вопросы психологии вниания Выпуск VIII. Саратов 1976.
Вопросы психологии вниания Выпуск IX. Саратов 1977.
Вопросы психологии вниания Выпуск XIII. Саратов 1973.
Джемс У. Психология М.: Педагогика 1991. с.119-140.
Страхов И.В. Психология внимания Саратов: 1968.
Мұқанов М.М. Зейінді тәрбиелеу Алматы: 1960. с.25-31.
Психология познавательных процессов Самара:1992. с.
Психология внимания и мышления Саратов: 1980. с.23-45.
Столяренко Л.Д. Основы психологии Ростов-на-Дону: Феникс 2005. сс.150-156,
Столяренко Л.Д. Основы психологии. Практикум. Ростов-на-Дону: Феникс 2003.
Психологические процессы и общение // Методологическиепроблемы социальной психологии
Проблемы общения и воспитание Тарту:1974. с. 113-125.
Кольцова В.А. Общения и познавательные процессы // Познание
«Аманжоловские чтения-2005» матер.междунар.: научно практич.конф. Усть-Каменогорск 2005.с.338-343.
Хайруллин Г.Т. Технология и техника взаймодействия Алматы:1999. с.34-41;
Хрестоматия по психологию /Под. ред. А.Н.Леонтьева и др./
Еникеев М.И. Общая и юридическая психология ч.1. М.:1996.
Глуханюк Н.С. Практикум по общей психологии
Практикум по общей психологии М.: 1979. с.66-71.
Дормашев Ю.Б. Психология внимания М.: 1995. с.320-327.
Гальперин П.Я. Экспериментальное формирование внимания М.:1974. с.68-75.
Гильбух Ю.З. Как учиться и работать эффективно
Тихомиров О.К. Психология М.: 2006 с.263-285.
Познавательные процессы и способности в обучении /Под. ред.
Психологические тесты 2 /Под. ред. А.А.Карелина/ М.: 2005.
Брушлинский А.В. Психология субъекта//Психологический журнал
Основы педагогики и высшая школа /Под.ред. Петровского/
Елюбаева Ж.Е. Особенности формирования учебной активности
Психология /Под. ред. Б.А.Сосновского/ М.: Юрайт 2005. с.179-189.
Столяренко Л.Д. Психология СПБ.: Лидер 2005. с. 119-123.
Gaffron M. Right and left in pictures, Art
Wertheimer M. Constant errors in the measurement of
Peters. Zur Entwicklung der Psychologie, 1915. ss. 152-153.
Kant I. Critique de la Raison pure, P.,
Bergson A. Lenergie spirituelle. P. 1999.
Treisman A.M. The psihological reality of levels of
M. Merlau-Ponty. Phenomenon of Perception. L., 1962. pp.26-31.
Koffka K. Perception: an introduction of the Gestalt
E. Rubin The Figure – Ground phenomenon in
Kohler W. “Kurt Koffka”. “Psychol. Rev.”, 1942. 2.
Prentice W.C.H. “The systematic psychol. of wolfgang
Krech D. and Calvin A.D. Levels of perceptual
Ухтомский А.А. Прицип доминанты. Собр. соч.: В 4т.,
Добрынин Н.Ф. Основные вопросы психологии внимания
Джакупов С.М., Абдрахманова Р.Б., Жұбаназарова Н.С.,
Түңлікбаева Э.М. Психологиялық зерттеулерде қолданылатын негізгі ықтималды –
Выготский Л.С. Развития высших психических функций М.: Изд-во
Узнадзе Д.Н. Экспериментальные основы психологии установки // Узнадзе
Aging and communication. Ed. by H.J. Oyer A.B.J.
Burgoon, Michael e. a. Small group communication. A
Ананьев Б.Г. О проблемах современного человекознания М.: 1977.
Волк М.И. Психологические особенности общительности М.: 1996.
Добрынин Н.Ф. Адаптация студентов и содержание высшего образования
Общая психология /Под. ред. А.В.Петровского. М.:1977. с.209.
Г.Кошербаева Особенности взаимоотношений субъектов в студенческом коллективе //Қазақстан
Дьяченко М.И., Кандыбович Л.А. Психология высшей школы Мн.:
Вьюжек Т. Логические игры, тесты, упражнения М.: 2004.
Қосымша I
Зейіннің көлемін зерттеу бойынша сыналушыларға ұсынылған бланк.
Аты/жөні ________________________________ курс ______________
Күні _____________________________________
Тестік кесте
16
38
98
29
54
80
92
46
56
35
43
21
8
40
2
65
84
99
7
77
13
67
60
34
18
Жұмыс кестесі
Қосымша II
Зейіннің тұрақтылығын зерттеу бойынша сыналушыларға ұсынылған бланк.
Аты/жөні ________________________________ курс ______________
Күні _____________________________________
Бурдон кестесі (негізгі тәжірибе үшін)
А М К З
Ю Т Л Е Ф Г Ж И
ВИ О М Ш С Я С Н
ГЗ Ш Я Н Б Х Ю А
Б Д К ОМ В З С Ю
Е З Н Г А Р Х М
Д Л ОУ Ж А Г З Д
З С Х И Г Х Л Я
К РА М О Ч Р П Д
Л ПЕ З Б У Т Н В
М Т Р Г Ж М Ж У
ИБ Ф С Е Н С М Ф
А У Р Г О Л К Ю
И РЧ З Е К М Н Х
Ж М П Д Ж У Ш С
Н Л П Б З Я Ю Б
Г А Ж М П Г Т К
Ч Н Л Х Б Н Я О
МД Т Ф Е К ИГ Ю СХ
Д В А К Н Х Ю Р
Б Д К ОМ ВЗ С Ю Х
И Р Ч З Е К М Н
Г З Ш Я Н Б Х Ю
Л П Е З Б У Т Н
Қосымша III
Зейіннің шоғырлануын зерттеу бойынша сыналушыларға ұсынылған бланк.
Аты/жөні ________________________________ курс ______________
Күні _____________________________________
Стимулдық материал
БСОЛН ЦЕТРОЦ РАЙОН ЗГУЦ НОВОСТЬХЭЫГЧ АФАКТУЕКЭ КЗАМ ЕН
ЯГШГЦПРОКУРОРГЦРЕТАБЕСТЕОРИЯЕНТЕД ЖЗБЬМ ХОККЕ ЙЫХТРОН ЦЫ
ФЩУЙГЗХТЕЛЕВИЗОРБОЛДЖШЗХЮЭЛГШЬБПАМЯТЬШОГХЕЮЖИ НДРОШ
ХЭНЗВОСПРИЯТИЕИЕЦУКЕНДШИЗХЬВАФЫАП РОЛДБЛЮБОВЬАБФЫРПЛО
ЕСЛЖСПЕКТАКЛЬЯЧСИМТЬБАЮЖЮЕРАДОС ТЬВУФЦНЭЖДЛКРИНАРОДШ
ЛДЖЬХЭГНЕОКУЫФЙ ШРЕПОРТ АЖЗ Ж ДОРЛАФЫВЮЕФБЬДЬКОНКУРСЗЖ
ЙФЯЧЫЦУВС КАПФЛИЧ НОТЬЭХЖЭЬСЮД Ш НГЛЫД ЖЭПРПЛАВА НИЕДТЛ
ЭЗБЬТ РЛШ РЖНПРКЫВКОМ ДИЯЪШЛД КЦУЙФОТЧАЯ Н ИЕЗФРЯЧАТЛДЖЭ
ХТЬФТАСЕНЛАБОРАТОРИЯГШДШНРУЦГРГШЩТЛОСНОВАНИЕЗШРЭМЪТД
ИТАОНРИКГВМСТРПСИХИАТРИЯБПЛ МЕТЧЬЙФЯОНТЗАЦЭЬАН ТЗАХТЛИО
Қосымша IY
Зейіннің шоғырлану деңгейін анықтау
Қосымша Y
Зейін қасиеттерін зерттеудің даралық нәтижелері
Зейін қасиеттері көрсеткіштерінің деңгейлері Зейін қасиеттерінің көрінуі
Студенттік топтағы қарым-қатынас Кәсіби оқу іс-әрекетінде Әдеттегі мінез-құлықта
11 және одан жоғары Төмен деңгей ЗК.
12-14 сан Орташа деңгей ЗК.
15-17 сан Жоғарғы деңгей ЗК.
18 және одан жоғары Өте жоғарғы деңгей ЗК.
81-100 Өте жақсы көтсекіш ЗТ.
61-81 Жақсы көрсеткіш ЗТ.
41-60 Орташа көрсеткіш ЗТ.
21-40 Нашар көрсеткіш ЗТ.
0-6 Төмен деңгей ЗШ.
7-13 Орташа деңгей ЗШ.
14-19 Жоғарғы деңгей ЗШ.
20 Өте жоғарғы деңгей ЗШ.
Ескерту: ЗК. – зейіннің көлемі;
ЗТ. – зейіннің тұрақтылығы;
ЗШ. – зейіннің шоғырлануы.
Қосымша YI
Қарым-қатынаста зейін қасиеттерін дамытуға арналған
Зейінді дамытудың дұрыс жолы - ол өзіңді түрлі
Объектіден объектіге зейінді тез аудару қаблеті
Маңызды объектіні бөліп қабылдау
Оптималды маршрутты қабылдауды таңдау қабілеті
Сондықтанда біз қарым-қатынаста зейіннің қасиеттерін дамыту мақсатында әр
«Шыбын» жаттығуы.
«Шыбын» жаттығуы топ бойынша орындалады. 3х3 мөлшерлі у
«Адасқан әңгімеші» жаттығуы.
«Адасқан әңгімеші» жаттығуында ойыншылар дөңгелене отырады. Бастаушы әңгіме
«Артық зейін» жаттығуы.
Қатысушылар екі топқа бөлінеді: «кедергі жасаушылар» және «зейінділер»
Сіздерге жеңілдету үшін қызық кино немесе өте қауіпті
Жаттығу 5-15 мин. Созылады. Осы уақыт аралығында жүргізуші
2
41,5
14
14
49,6
14
М1 - М2
14
14
421,5
484,1
14
14
21,7
24,9