МАЗМ¦НЫ
КІРІСПЕ
3
1. Кєсіпорынның маркетингтік іс-єрекетінің теориялық негіздері 6
1.1 Кәсiпорынның маркетингтiк iс-әрекетiнiң мәнi мен мазмұны 6
1.2 Кәсiпорынның маркетингтiк iс-әрекетiн басқару процесi
12
Маркетингтi ұйымдастыру құрылымы
18
2. Қазақстан Республикасындағы кєсіпорындардың маркетингтік іс-єрекетін басқаруды талдау
28
2.1 Алси фирмасының сипаттамасы 28
2.2 “Алси” фирмасының маркетингтік іс-єрекетін талдау
37
2.3. “Алси” фирмасының бµлшек саудасын басқару кєсіпорынның маркетингтік іс-єрекетін
43
ҚОРЫТЫНДЫ
55
ПАЙДАЛАНҒАН ЄДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМШАЛАР
58
КІРІСПЕ
Бітіру ж±мысының µзектілігі осы уақытта Қазақстан Республикасының экономикасының түбегейлі
Бүгінгі таңда қалыптасқан экономикалық жағдайларда кәсіпорындар алдында
Қазақстан Республикасы экономикасының дамуының қазіргі өтпелі кезеңінде түрлі меншік
Қазіргі таңда көптеген кәсіпорындар өте жоғары тәуекелділікке негізделген стратегиялық
Қазақстан Республикасында өндірілетін тауарлар мен қызметтердің көпшілігі бойынша тұтынушылар
Бітіру жұмысының негізгі мақсаты – еліміздегі бүгінгі күні қалыптасқан
Бітіру жұмысының міндеттері:
кєсіпорынның маркетинг іс-єрекетінің мєнін зерттеу
маркетингтік басқару ‰рдісін қарастыру
маркетингтік іс-єрекеттің ±йымдастыру формаларының негіздерін анықтау
нақты бір кєсіпорынның маркетингтік іс-єрекетін талдау
нақты кєсіпорынның бµлшек сауда іс-єрекетін басқаруды қарастыру.
Бірінші бөлімінде маркетингтің жалпы қысқаша сипаттамасын, функцияларын, яғни қолданылатын
Қысқаша айтқанда, кәсіпорынды басқарудың маркетингтік концепциясы – бұл тәжірибелі
Бітіру ж±мысын жазу барысында келесі ақпарат кµздері қолданылды:
Нысанбаев С.Н., Сатыбалдин С.С., Қожаназаров Қ. сияқты отандық экономист
Ф.Котлер, Эванс Дж. Р., Берман Б. сияқты шетел экономист
кµпшілік ақпарат қ±ралдарынан жиналған мєліметтер
“АЛСИ” ЖАҚ-да практика µту кезінде жиналған деректер.
I КӘСIПОРЫННЫҢ МАРКЕТИНГТIК IС-ӘРЕКЕТIНIҢ
ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГIЗДЕРI
1.1 Кәсiпорынның маркетингтiк iс-әрекетiнiң мәнi мен мазмұны
Рынокқа өту жағдайында елiмiзде өнеркәсiптi (кәсiпорын, ұйым) және өткiзудi
Маркетинг iс-әрекетi нақты мәселелер тiзбегi немесе iскерлiк бағыттары арқылы
Маркетинг нарық шарттарына әсер ету және есепке алу арқылы
“Маркетинг – айырбас арқылы қажеттiлiк және тұтынушылықты қанағаттандыруға бағытталған
“Маркетингтiк iс-әрекет тауарларды құру, ұсыну және айырбас арқылы индивидтер,
Қарастырылған анықтамалар маркетингтiң әр қилы категориялары аспектiлерiн айқындап, кейбiр
Қорытындылай келе, жоғарыда аталған анықтамалар негiзiнде маркетингтiк iс-әрекеттiң тұтынушының
Маркетинг категориясы эволюциясын зерттеуде Дж.Эванс және Б.Берман екi негiзгi
Қызықты маркетинг категориясының анықтамасы Дж. Гильберт еңбегiнде сипатталып, оның
бiрiншiден, бұл анықталған функциялар, топтар немесе фирманың iшкi бөлiмдерiне
екiншiден, маркетингтiң әлеуметтiк ролiн атап өтуде көбiнесе маркетинг сөзi
үшiншiден, бұл фирманы басқару философиясы болып табылып, маркетинг қызметiне
Тарихи түрде фирмалар алдымен iшкi маркетингтi дамытып, бiртiндеп өндiрiстiк-коммерциялық
Қазақстан Республикасына қатысты тұтынушылық рынокта, өндiрiс құралдары рыногында және
Маркетингтiк iс-әрекет функциялары – тауар және қызмет маркетингiнiң үрдiсiн
Маркетинг функциялары өзара байланысты әрекеттер кешенiн сипаттайды (1-сурет).
Маркетинг iс-әрекетiмен айналысатын ғалымдар мен тәжiрибесi мол мамандар әр
Маркетинг функциялары
1-сурет
Мұндай жинақ шартсыз түрде марктингтi iс-әрекеттiң толық функционалдық спектрiн
Функциялардың мәнi және мағынасы бойынша жоғарыда көрстеiлгеннен басқа келесi
Маркетингтiк iс-әрекет үрдiсiнде жалпы және нақты функциялар өзара байланысты
Маркетингтiң жалпы және нақты функцияларының өзара байланысы
Бағалау
Есеп және бақылау
Жоспарлау
Болжау және мақсаттарды анықтау
Талдау
1 2
2 - сурет
1-Рынокта сұраным мен ұсынысты оқу; 2-рынокты сегментеу, мақсатты сегменттi
Қорытындылай келе жоғарыда аталып кеткен мәселелерден маркетингтiң барлық функцияларын
Салтты түрде маркетингтiк iс-әрекет кешенiн келесi құрамдастар қатарына бөледi,
маркетингтiк iс-әрекеттiң орындалуына байланысты рынок конъюнктурасын және проблемаларын оқу;
кәсiпорынның тауар саясатын құру (тауар жайлы ойды анықтау, оның
кәсiпорынның баға саясатын жүзеге асыру;
тауар қозғалысын және өзiнiң өнiмiн сатуды ұйымдастыру;
рынокқа өнiмдi жылжыту (жарнама, ынталандырушы рәсiмдер, жекелей сату, паблик
маркетингтi басқару.
Маркетингтiң көрсетiлген функцияларының әрбiрi өзiнше маңызды бiрақ өзара байланысты
Жоғарыда аталған маркетингтiң функциялары тұтас мәселеге нақтыланып, бiр бөлiгi
Басқаруға маркетингтiк жақындаудың негiзiн қалайтын талаптарды айқындауға қатысты американың
Қазiргi уақытта республикамызда көптеген кәсiпорындар не өндiре алса, соны
Маркетинг кәсiпорын iскерлiгiнiң барлық басқа да жақтарымен тығыз өзара
Батыстағы экономикалық ғылымдарда қалыптасқан маркетингтiң түсiнiктерiн және қағидаларын салыстырмалы
кәсiпорындарда маркетинг жүйесiнiң қалыптасуы және дамуы үшiн қажеттi экономикалық
маркетингтiң анықталған функциялар кешенi ретiнде, кәсiпорынды басқарудың орта деңгейiнде
маркетингтiң функционалдық құрамдастарын кешендi қолдану;
тауар және баға саясаты, өткiзу мен тауарды рынокқа жылжыту,
маркетинг қызметiн құрылымдық ұйымдастырылып, маркетинг және басқа да кәсiпорынның
басқарудың маркетингтiк қағидаларына өту кезiнде кәсiпорынның басқару жүйесiнiң өзгеруi.
Рыноктық қатынастарға өту кезiндегi маркетингтi ұйымдастыру процесiне сыртқы ортаның
Осы көрсетiлген сурете өтпелi кезеңде фирмаларда маркетинг жүйесiн ұйымдастырудың
Кәсiпорындарда маркетинг жүйесiн ұйымдастырудың негiзгi объективтi проблемалары
Кәсiпорындарда
маркетинг жүйесiн
ұйымдастырудың
объективтi
проблемалары
3- сурет
Кәсiпорынның маркетингтiк iс-әрекетiн басқару процесi
Қазiргi уақытта өзiмiз көрiп жүргенiмiздей, маркетинг iс-әрекетi кәсiпорынды рынокқа
Жоғарыда айтылғандардан бiзге мыналар белгiлi: маркетингтiк iс-әрекеттiң ең маңыздылары
Маркетинг концепциясы күрделi әлеуметтiк-экономикалық құбылысты сипаттайды. Ол басқарудың тiптен
Кәсiпорынның маркетингтiк iс-әрекетi - бұл маркетинг қағидалары мен
Маркетинг iс-әрекетiнiң қалыптасуына кәсiпорын жағдайына орай әсер етушi факторлар
Анықтаушы фактор деп кәсiпорын мақсаттарын атауға болады. Кез келген
Компания нақтылы рынокта оның мақсаты тауар ассортиментi көкейкестiлiгiн сақтайтындығына
Қырағы компаниялар өзiнiң нысаналық, стратегиялық және тактикалық мақсаттарын кезеңдi
Рынокты бақылап және ондағы өзгерiстерге бейiмделу үшiн, негiзгi кешендi
Маркетингтiк iс-әрекеттердi басқару процесiн 4 топқа бөлiп қарастырамыз:
рынок мүмкiншiлiктерiн талдау; 2) арнайы рыноктарды таңдау;
маркетинг кешенiн дайындау; 4) маркетингiлiк шараларды жүзеге асыру.
Маркетингтiк iс-әрекеттi басқарудың барлық кезеңдерi 4- суретте келтiрiлген. Осы
Фирманың маркетингтiк iс-әрекетi рыноктық мүмкiншiлiктердi терең талдаудан басталады. Ол
Бұған қоса рынокқа тауарды енгiзу, оларды тұтынушымен (эксплуатация) байланысты,
Сондай-ақ сұранысты тудыратын сатып алу ағыны, сатып алушылардың талғамы
Маркетингтiк iс-әрекеттi басқару процесi
4- сурет
Кәсiпорын басшысы рынокқа талдау жүргiзу нәтижесiнде келесiдей сұрақтарға жауап
өнiмдi қайда (қай регионда) өткiзу тиiмдi;
сұранысты толық қамтамасыз ету үшiн қанша көлемде өнiм шығару
Осыдан барып кәсiпорын алатын нақты тауарлар немесе тауар топтары
Рынокты талдағанда ең басты орынды тұтынушылардың табысының өзгеруiн зерттеу
Маркетингтiк iс-әрекеттi басқарудың екiншi кезеңi – мақсатты рынокты таңдау
Тұтынушылар топтары географиялық белгiлерi бойынша (регион, қала, ауыл), демографиялық
Рынокты сегменттеу нәтижесiнде фирма нақты рыноктың бiр немесе бiрнеше
Еуропаның автомобиль рыногына шыққанда олар (жапондар) өз жерiнде машина
Рынок сегменттерiн игеру кезектiлiгi фирманың кешендi жоспарында қарастырылады.
Рынокты сегменттеу маркетингтiк iс-әрекеттiң басты құралы болып табылады. Себебi,
Сонымен рынокты сегменттеу дегенiмiз - ұқсас белгiлерiне қарай немесе
Жалпы сегменттеу негiзiнде фирма көздеген нысаналы рынок анықталады.
Массалық (дифференциялданбаған) маркетинг стратегиясы деп кәсiпорынның бүкiл рынокқа бiр
Дифференциалданған маркетинг стратегиясын қолдану фирманың бiрнеше рынок сегменттерiне арнайы
Шоғырланған маркетинг стратегиясы бiр немесе бiрнеше сегментiне бар күш-жiгердi
Сондай-ақ маркетингтiк iс-әрекеттi басқарудың екiншi кезеңiне тауарды жайғастыру жатады.
Фирма қайсы сегментке тауарымен шығуын кешкеннен соң, оған қалай
Сондықтан, фирма бәсекелестердiң жағдайымен, дәлiрек айтсақ, олардың сол рыноктағы
Рынокта тауарды жайғастыру дегенiмiз – рыноктағы тауардың бәселелiк орнын
Жайғастыру барысында келесi сұрақтарға жауап беру керек:
тұтынушыларға ұнайтын тауардың қандай ерекше қасиеттерi бар?
бәсекеге түсетiн басқа тауарлардың және фирмалардың жайғасымы берiк пе?
әлуеттi тұтынушылардың тауарға деген үмiтiне қарай сегментте қандай жайғасым
қандай маркетинг құралдары ойлаған жайғасымды игеруге
және оны қорғауға лайық келедi?
Осы сұрақтарға жауап бере отырып, тауарды дифференциалдау қажет. Ол
Тауардың сапасына қарай жайғастыру
Фирма алдына қойылған мақсатына қарай жайғастыру
Тауарды ерекше пайдалану әдiсiне қарай жайғастыру
Тауардың нақты тұтынушылар тобына бағытталғанына қарай жайғастыру
Бәсекелес тауардың үлесiне қарай жайғастыру
Өз тауарын позициялау (жайғастыру) туралы шешiм қабылдағаннан кейiн, фирма
Бұл маркетингтiк iс-әрекеттi басқару процесiнiң үшiншi кезеңi.
Маркетинг кешенiнiң құралдары
Тауар ассорти-
ментi
Сапа
Дизайн
Қасиетi
Сауда маркiсi
Орам
Қызмет көрсету
Кепiлдiк
5-сурет
Маркетинг кешенi (маркетинг микс) дегенiмiз – нысаналы рыноктағы тұтынушылардан
тауар (Product)
баға (Price)
сату орны (Place)
жылжыту (Promotion)
Жоғарыда көрсетiлгенiндей “4Р” маркетингiк iс-әрекеттiң мазмұнын көрсетедi. Әр элементтiң
Жылжыту дегенiмiз – тұтынушыларды тауарды алуға үгiттеу мақсатымен тауарлар
Негiзiнен “4Р” сатушылардың маракетингтiк құралдармен әсер ету көзқарасын көрсетедi.
4 Р мен 4 С арасындағы байланыс
Төрт Р (“4Р”) Төрт С (“4С”)
Тауар (Product) Мұқтаждық және қажеттiлiк (customer needs and wants)
Баға (Price) Сатып алушылардың шығындары (cost to the
Жылжыту (Promotion) Ақпарат алмасу (communication)
Сату орны (Place) қолайлылығы, жайлылығы (convenience)
1 - кесте
Сонымен, сатып алушылардың қажеттiлiгiн үнемдi, қолайлы және өзара түсiнiстiкпен
Маркетингтiк iс-әрекеттi басқарудың соңғы, яғни төртiншi кезеңi маркетингтiк шараларды
Маркетингтi ұйымдастыру құрылымы
Маркетин iс-әрекетiн ұйымдастыру өз құрамына мыналарды қосады:
маркетингтi басқарудың ұйымдастыру құрылымын құру (жетiлдiру);
маркетинг бойынша (маркетологтарды) бiлiктi мамандарды iрiктеу;
маркетингтi басқару жүйесiндегi мiндеттемелердi, құқықтарды және жауапкершiлiктi бөлу;
маркетинг қызметiндегi қызметкерлердiң тиiмдi жұмыс iстеуi үшiн жағдай жасау
маркетинг қызметiнiң ұйымдағы басқа қызметтермен тиiмдi өзара қатынасын ұйымдастыру.
Төменде маркетинг iс-әрекетiн ұйымдастырудың жоғарыда аталған бiраз бағыттарына сипаттама
Маркетингтi басқарудың бiр үлгiдегi құрылымын қолдануда бiрыңғайлылық жоқ. Тiптi,
Осы жерде айта кету керек, жаңа өнiм әзiрлеушi кiшiгiрiм
Бұл тұрақсыз саяси және экономикалық жағдайларда болып жатқан өзгерiстердi
Ендiгi жерде маркетингтiк iс-әрекеттi басқаруды ұйымдастырудың құрылымын құрудың жеке
Кез-келген фирмалардың көздеген мақсатқа жетуi негiзгi үш факторы тәуелдi:
Фирмадағы маркетинг әрекеттерiн ұйымдастыру құрылымы әртүрлi болады:
Маркетинг iс-әрекеттерiн функционалды сипатымен ұйымдастыру. Бұл ең көп тараған
Функционалдық ұйымдастырудың артықшылығы оның қарапайымдылығында, бiрақ ассортименттерiнiң және фирмалар
Функционалды ұйымдастыру құрылымы
7 – сурет
Ерекше өндiрiс үдерiсiн және өткiзуiн талап ететiн әртүрлi тауарлар
Функционалды құрылымға қарағанда тауар бойынша ұйымдастыру құрылымы қымбатқа түседi.
Маркетинг қызметiн тауарға сәйкес ұйымдастыру.
8 – сурет.
Егер тұтынушылардың жеке топтарының қажеттерi мен талғамдары ерекшелiктерiн бiрiктiруге
Тұтынушылар мен рынокқа бағытталған маркетинг қызметiн ұйымдастыру құрылымы
9- сурет
4. Көптеген географиялық аймақтарда сатылатын тауарларды өндiретiн фирма әр
Географиялық региондарға бағытталған маркетинг қызметiн ұйымдастыру құрылымы.
10 - сурет
Маркетингтiң қызмет және рынок, қызмет және тауар, сондай-ақ қызмет
Кәсiпорынның маркетингтiк құрылымын ұйымдастыру кезiнде оны құрудың келесiдей қағидаларын
Мақсаттың бiртұтастығы. Негiзгi мақсаты: сату көлемi, пайда, пайданың сату
Маркетингтiк құрылымның қарапайымдылығы. Ұйымдастыру құрылымын құрудың қарапайымдылығы және анықтығы
Ақпарат алмасуды қамтамасыз ететiн бөлiмшелер арасындағы тиiмдi байланыс жүйесi.
Бiрыңғай бағыну қағидасы. Қызметкер тек бiр басшыдан ғана тапсырма,
Маркетинг құрылымының аздығы. Бөлiмшелер неғұрлым аз болса, соғұрлым ақпаратты
Жауапкершiлiктi үйлестiрудi маркетинг қызметiнiң жоғарға басшылығы жүзеге асыруы тиiс.
Тұтынушы сұранысының, ғылыми-техникалық пргрестiң (ҒТП) жоғарғы қарқыны, өндiрiс масштабының
Маркетингтiк құрылым икемдi болу үшiн кәсiпорын үнемi iшкi жағдай
Маркетинг іс- әрекетін тауар және қызмет бойынша ұйымдастыру құрылымы
11- сурет
Қызмет және тауар бойынша ұйымдастыру - кәсiпорынның маркетингтiк
Басқаруды ұйымдастыру құрылымын құрудың қағидасының артықшылықтары:
белгiлi бiр тауармен айналысатын басқарушы сол өнiм үшiн маркетинг
басқарушы рынок талаптарына тез әсер етедi;
басқарушының назарында жоғары сұранысқа ие, сатушыларға танымал өнiмдердiң барлық
Алайда бұл құрылымның кемшiлiктерi де бар:
белгiлi бiр тауарға жауапты басқарушы оның iс-әрекетiне толықтай сәйкес
өнiм ұйымы үлкен шығындарды қажет етедi. Алғашқыда басқарушылар негiзгi
өнiм бөлiмшесiндегi қызметкерлердiң екi жақты бағыныштылығы пайда болуы мүмкiн:
Маркетингiк iс-әрекеттi тауар және қызмет бойынша ұйымдастыру құрылымы Қосымшада
Ұйымдастыру құрылымы 2 түрлi болуы мүмкiн: “қатаң” (механикалық); “жұмсақ”
Маркетинг iс-әрекетiн қызмет және рынок бойынша ұйымдастыру
12 - сурет.
Төмендегі суреттен көрiп отырғанымыздай, мысалы егер кәсiпорын –тауар өндiрушi
Әрбiр саудалық агент әрбiр ауданда кiшiгiрiм жер аумағына қызмет
Мұндай ұйымдастыру кем дегенде екi есептен тиiмдi: фирмаға және
Қызмет және регионға бағытталған маркетинг iс-әрекетiнiң ұйымдастыру құрылымы
13 – сурет
Ұйымдастыру көлемiнiң өсу мөлшерiне қарай, өндiрiсiтiк-өткiзу қызметiнiң негiзгi бағыттарының
Дивизионалдық ұйымдастыру – функционалдық құрылымды қолдану тиiмдiлiгiн жоғалтқан кездегi,
Ендi осы маркетингтi ұйымдастыру құрылымдарының әрқайсысының артықшылықтары мен кемшiлiктерiн
Маркетингтi ұйымдастыру құрылымдарының артықшылықтары мен кемшiлiктерi.
Артықшылықтары Кемшiлiктерi
I. Функционалды ұйымдастыру
Басқарудың қарапайымдылығы әрбiр қызметкердiң мiндеттемелерiн бiр мәндi сипаттау.
Маркетологтардың жұмыс iстеуге мамандану мүмкiндiктерi олардың кәсiптiк дайындығының өсу
Басқа қатысушылар арасындағы бәсекелестiк жұмыстың тиiмдiлiгiнiң өсi ынталандырмасы ретiнде.
Фирма iс-әрекетiнiң бағытын және дәстүрлi емес түрлерiн iздеу механизмiнiң
Басқа қатысушылар арасындағы бәсекелестiк – жалпы фирмалық мүдде емес,
II. Тауарлық ұйымдастыру
Әрбiр тауардың толық маркетингi.
Қажеттiлiктiң өзiндiк ерекшелiгiн және әрбiр тауар бойынша негiзгi тұтынушыларды
Бiр-бiрiне қосарланушы бөлiмшелердiң болуы.
III. Рыноктық ұйымдастыру
Рынокқа шығу кезiндегi қызметтiң үйлесуi.
Рынокқа шығудың кешендiк бағдарламасын жасау мүмкiндiгi.
Рынок туралы дәл болжам жасау.
Тауарды толық бiлу. Күрделi құрылым.
Бөлiм жұмыстарының мамандануының төмен деңгейi.
Функциялардың қосарланушылығы.
Тауар номенклатурасын нашар бiлу.
Икемсiз.
IV. Тауар - рыноктық ұйымдастыру
Рынокқа шыққан қызметтiң жақсы ұйымдастырылуы.
Рынокқа шығудың кешендiк бағдарламасын жасау мүмкiндiгi.
Рынок туралы дәл болжам жасау.
Тауарды толық бiлу. Қызметтiң өзiндiк құнының жоғарылығы.
Рынокты әртүрлi қызметпен қамтамасыз ету кезiндегi шиеленiстiң болу мүмкiндiгi.
2 - кесте
Кестеден көрiп отырғанымыздай әрбiр құрылымның өз артықшылықтары мен кемшiлiктерi
2. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ КЄСІПОРЫНДАРДЫҢ МАРКЕТИНГТІК ІС-ЄРЕКЕТІН БАСҚАРУДЫ ТАЛДАУ
2.1 Алси фирмасының сипаттамасы
Алси компаниясы Қазақстан рыногында компьютер және ақпараттық технологиялар саласындағы
Фирма қызметінің негізгі бағыттары төмендегідей түрде көрсетілген:
компьютерлік жабдықтарды өндіру. Қазақстан Республикасының сертификаты бойынша 1995
телекоммунакиялық, офистік, профессионалдық және видео-аудио тұрмыстық техникаларды сату.
жүйелік шешімдерді енгізу /UNIX – жүйесі, құрылымдық кабельдік жүйелер,
дистрибъюция
бағдарламалық өнімдерді жасау.
жылжымалы радиотелефондық байланыс қызметтері, транкингтік радиотелефондық байланыс «Алси-Азия-Транк» және
интернет жүйесі.
авторланған оқу орталығының қызметтері. Алси мамандары барлық бағдарламалық өнімдерін
сервис орталығының қызметтері, компьютерлік сервис жабдықтарды және тұрмыстық техниканы,
Алси компаниясының корпоративтік клиенттері болып табылады:
Президент әкімшілігі, ғылым, білім, мемлекеттік табыс, әділет, қаржы, ішкі
Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі, Каспийбанкі, Сауда-қаржы банкі, Ситибанк, Халық
Қазақтелеком, Казтрансойл, Қазақстан темір жолы, Теңізшевройл, Картел, Казмұнайгаз, КСС,
КазМҰУ, КИМЭП, Евразиялық мемлекеттік университеті, мұнай және газ институты,
Алси фирмасының негізгі қызметкерлерін есептеу техникасы жєне ақпараттық технология
Фирма қызметінің негізгі бағыттары
14 - сурет
Енді осы қызметтерге қысқаша тоқталып өтейік:
Компьютер техникасын өндіруді Алси фирмасы 1991 жылы бастады. 1995
Бөлшек сату. Алматы қаласында Алсидің 4 бљлшек сату дүкені
Сауда залының ассортиментінде компьютер, офис, аудио-видео
Дистрибъюция. Алси компаниясы дистрибьютер статусында, авторитарлы дилер, ОЭМ серіктесі,
Сервис. Алси фирмасы 1995 жылдың мамыр айында сервис орталығын
Алматы қаласының шегінде On-Site (тапсырыс берушіге барып қызмет көрсетеді)
Коммуникация жүйесін әзірлеу. 1996 жылы Motorola құрал-жабдықтарының негізінде транкинг
Бағдарламалық қамтамасыз етудің әзірленуі және жүйелік интеграциясы. 1994 жылдың
Бұл өз кезегінде келесідей бөлімшелерден тұрады:
жүйелі бағдарламалық қамтамасыз ету және желілік шешімдер тобы
интернет технологиясы
жүйелі талдау және жобалау
бағдарламалық қамтамасыз етуді әзірлеу жұмыстарымен айналысады.
1991 жылы ҚР ҰҒА-ның теориялық жѕне қолданбалы математика институтының
Алси фирмасын ±йымдастыру-қ±қықтық қ±рылымы бойынша жабық акционерлік қоғамға жатқызуға
Алси фирмасы компьютерлік, офистік техникамен телекоммуникация ж‰йесі ауданында єр
µткізу мен кµтерме сауда департаменті
корпоративтік клиенттермен ж±мыс департаменті
аудандық сату департаменті
н±сқаулар департаменті
СКС бµлімі
ПО даярлау бµлімі
µндіруші бµлімі
бµлшек сауда департаменті
сервис орталығы
оқыту орталығы
АЛСИ-Азия-Пейдж
АЛСИ-Азия-Транк
Маркетинг бµлімі
Басқару қ±рылымын иерархиялық басқару т‰ріне жатқызамыз, яғни тапсырыс біртіндеп
Алси фирмасының ең негізгі қуатты бµлімі - µндірістік бµлімі.
Алси фирмасынын басқару қ±рылымын ±йымдастыру
15-сурет
Сондай-ақ, тµмендегі 16,17,18,19-суреттерден фирманың коммерциялық бµліміне кіретін д‰кендерді басқарудың
Алси – Орталық д‰кенінің ±йымдастыру қ±рылымы.
16 - сурет
Алси-Достық д‰кенінің ±йымдастыру қ±рылымы
17 - сурет
Алси-Электрон д‰кенінің ±йымдастыру қ±рылымы
18 - сурет
Алси-Кµктем д‰кенінің ±йымдастыру қ±рылымы
19 - сурет
Кєсіпорынның қаржылық жағдайына келетін болсақ, қаржылық жағдайдың талдаудың негізгі
Алси жекеменшік кєсіпорын болғандықтан жоғарыдағы қ±жаттар осы компанияның коммерциялық
Алсидің негізгі қаржылық кµрсеткіштері.
Кµрсеткіштер 2000 жыл 2001 жыл Ауытқу /+,-/ 2000 жєне
Жылдық айналым 2635 3400 765 129
Жалпы шығын 1844,5 2380 535,5 129
Салық салуға дейінгі табыс 790,5 1020 229,5 129
Аударымдар 237,2 306 68,8 129
Таза табыс 533,3 714 180,7 134
Рентабельділік /процент/ 20 21 22 24
3 - кесте
Сондай-ақ, фирманың соңғы он шақты жылдағы жылдық айналымдар
20 - сурет
динамикасын 20 суреттен кµруге болады.
2.2 “Алси” фирмасының маркетингтік іс-єрекетін талдау
Қазіргі кезде “Алси” компаниясы Қазақстанның барлық территориясында µздерінің бµлшек
Т±тынушылар д‰кенді таңдағанда оның бєсекелестерінен артықшылықтарын ескеруі керек. Сондықтан
Қазіргі заманғы т±тынушыларға қызмет кµрсету сапасы, сатудың қазіргі
баға деңгейі (сауда ‰стеме кµлемі)
т±тынушының тауар мен қызметтен іздейтін артықшылығы.
М±ндай тєсілдемені американдық ғалымдар қолдануға кеңес береді. Б±л қабылдаудың
Бµлшек сауда кєсіпорынының алдыға қойған міндеті осы картада µзін
Бµлшек сауда кєсіпорынының жайғасымын талдау
22 – сурет
Сауда кєсіпорыны берілген матрицанын кез келген алаңқайында µзін жайғастыра
”Сапа – баға” параметрі бойынша жайғастыру стратегиясы
БАҒА
Тауар сапасы
жоғары орташа тµменгі
жоғары 1. Сыйақы ‰стемесінің стратегиясы 2. Терең ену стратегиясы
орташа 4. Кµтерілген баға стратегиясы 5. Орта деңгей стратегиясы
тµменгі 7. ¦рлау стратегиясы 8. Єсерлі стратегия 9. Тµмен
23 - сурет
Marketing – mix кешні – б±л мақсатты рынок т±тынушыларының
Бµлшек саудада олар retailing-міx (жалпы бµлшек ±сынысы) деген атқа
“Алси” ЖАҚ-ның позициясына маркетингтік зерттеу ж‰ргізгенде олардың бєсекелестеріне де
Ол толығымен немесе белгілі бір деңгейде Алси д‰кенінің ассортиментімен
Алси компаниясының негізгі бєсекелестерінің іс-єрекетін бағалау ж‰йесі
Бєсекелестер сипаттамасы Бағалау (балл т‰рінде)
1 2 3 4
Орналасу жері м‰лдем тиімсіз тиімсіз тиімді µте тиімді
Ассортимент таңдау м‰мкіндіктері жоқ
(20-дай атаулар) молықтырылмаған ассортимент (20-30 атаулар) жеткіліксіз молықтырылған ассортимент
Тауар сапасы тµмен орташа жеткілікті жоғары жоғары
Жаңа технологиялардың тенденциясына ассортиментің сєйкес келуі жаңа ‰лгілер жоқ
Баға деңгейі тµмен орташа орташадан жоғары жоғары
Қызмет кµрсету сапасы тµмен орташа орташадан жоғары жоғары
Сауда залының ахуалы жетіліксіз қолайсыз жағдай қолайсыздау жағдай қолайлы
Жарнама жєне µткізуді ынталандыру м‰лдем жоқ жеткіліксіз єрт‰рлілік жеткілікті
7 - кесте
Єзірленген баға ж‰йесі Алси фирмасының негізгі бєсекелестерін салыстырмалы сипаттауға
Бєсекелестер қызметін талдау олардың рыноктағы позициясын қабылдау картасы кµмегімен
”Алси” компаниясының бєсекелестерін ”тауар сапасы-баға” атрибуты бойынша жайғастыру
Тауарлар сапасы
24 – сурет
Б±л суретте бєсекелестермен салыстырғандағы ”Алси” компаниясының оң жақтағы жоғарғы
Негізгі элементтер мазм±ны Алси фирмасының маркетинг кешені оның жайғасым
Осы ерекшеліктерді т‰сіну сауда кєсіпорындарының басшыларына т±тынушының жоғарғы с±раныстарына
”Алси” фирмасынын Retailing-mix кешенінің негізгі элементтерін іске асырудың мазм±ны
Retailing-mix кешенінің элементтері Retailing-mix кешені элементтерін жетілдіру бағыттары
Тауар Номенклатура қ±рғанда єйгілі µндірушілердің тауарларына артықшылық беру, оған
Баға Баға саясатын қ±рғанда рыноктың єрт‰рлі сегменттері арасындағы айырмашылықты
¤ткізу Рынокта орналасқан позицияны қорғау мақсатында т±тынушыларға
Талаптар: қазіргі заманғы қ±рал жабдықтарын қолдана отырып, сауда залында
Жылжыту Кешеннің барлық элементтері (жарнама, насихаттау, µткізуді ынталандыру) таңдап
2.3. “Алси” фирмасының бµлшек саудасын басқару кєсіпорынның маркетингтік іс-єрекетін
Жалпы теория бойынша маркетингтік іс-єрекеттің мақсаты – т±тынушы с±ранысын
Алси фирмасының маркетинг бµлімінде 5 адам ж±мыс істейді. Оның
Маркетинг єрекеттерінің барлық бағыттары бойынша компанияның маркетинг жоспарларының стратегиялық
Маркетинг жоспарындағы шаралардың орындалуын басқару жєне қадағалау.
Маркетинг зерттеулерін ж‰ргізу қажеттілігін анықтау.
¤ткізілетін ж±мыс бюджеті жайлы бастықтармен келісу.
Бµлінген қаржының іске асырылуын тексеру жєне бақылау.
Зерттеу бағдарламасын, с±рақтарын жєне мақсаттарын бекіту.
Зерттеу ж±мысында жиналған мєліметтерді қорытындылау, қажетті маркетингтік шараларға ±сыныс
Фирмамен ж‰ргізіліп жатқан тауар жєне қызметті жылжыту бағдарламалары мен
Маркетингтік жєне жарнамалық кампанияларды µткізуге байланысты есепе беру стандарттарын
Маркетинг бµлімінің ж±мысын к‰н сайын оперативті бақылау.
Фирманың µткізу жєне µңдіру бµлімдерімен оперативті байланыста болу.
Жарнама жєне арнаулы проектілер маманы фирманың жалпы жарнамалық кампанияларымен
Маркетинг бµлімін басқаруды ±йымдастыру.
22 - сурет
Алси фирма єрекеттерінің басты бағыттары ретінде келесі єрекеттерді кµрсетуге
компьютерлік техника µңдіру
бµлшек сауда
дистрибьюция
сервис
оқыту жєне сертификациялау
коммуникациялық ж‰йелерді жасау
ПО-ны жасау жєне ж‰йелік интеграция.
Алматы қаласында техника саласы бойынша кµптеген бєсекелес фирмалар бар.
Алси µзіне клиенттер тарту мақсатында белсенді жарнамалық қызметті ж‰зеге
Алси фирмасының жарнама шығындары.
Аталуы Љлшем бірлік Жарнама кљлемі Бір бірлік бағасы Сома,
Газеттер
Деловая неделя
Панорама
Аргументы и факты
НП, МК
Начнем с понедельни-ка
Егемен Қазақстан
Казахстанская правда см2
см2
см2
см2
см2 1532
10000
6500
20000
19181
3.6
3
3.6
3
192 теңге 650144
2610000
1778400
5160000
3682752
Журналдар
1. Com&Com.kz бет
2000 24000
Радио
Европа плюс Казахстан
Русское радио
Казахское радио Прокат
Прокат
Слово 104
479
1485
12.8 53860
19165
19008
4 – кесте
Енді єрекеттің єр қайсысын дєлірек талдап алайық. Компьютерлік техниканы
Бµлшек сауда Алси фирмасының 4 д‰кені арқылы ж‰реді. Алматыдан
Алси фирмасы келесі єлемдік µңдірушілердің компьютер, кеңселік, аудио-видео техника
Компанияның серіктестік желісі Қазақстан, Қырғызстан жєне ¤збекстан территориясының 40-тан
Алси фимасы 1995 жылы мамыр айында сервис орталығын ашты
Алси фирмасы – беделді оқу орталығы жєне єлемдік стандарт
Windows/word
Windows/word/excel
Windows/word/excel/outlook
Access beginning
Access Advanced
MS Project
Visual basuc
Delfi
Power Point
Internet пайдаланушылар ‰шін ж‰йелік технология негіздері.
1996 жылы Алси Motorola жабдықтау негізінде трангкингтік ж‰йенің
1994 жылдың соңында Алси фирмасының ж‰йелік интеграция бµлімі қ±рылды
Ж‰йелік интеграция жєне жобалар тобы келесідей бµлінеді:
ж‰йелік бағдарламалармен қамтамасыз ету жєне желілі нєтиже тобы
интернет технология тобы
ж‰йелік талдау жєне жоспарлау тобы
бағдарламалық қамтамасыз етуді µңдеу тобы.
Енді Алси фирмасының бєсекелестеріне қысқаша сипаттама беретін болсақ, Алматы
Алси фирмасының бѕсекелестері.
Фирма атауы Қђрылған жылы Жылдық айналымы /млн.доллар/ Бизнес-серіктестері Бљлімшелер
2000 2001
1. Глотур 1991 29 33 Lotus, Mucrosoft, Sybase Soft-Road
2. Компьютерлік жџйе 1992 23 26 Novell, Lotus, Microsoft
3. 1С 1995 18 22 1С, Aidstest 1:С -
5 -кесте
Алси фирмасының бєсекелестері
Б±л фирмалар ең к‰шті бєсекелестері болып табылады, себебі олар:
тендерлерге қатысады;
±қсас µнімдерді таратады;
барлық µнімдері лицензияланған;
кең ауқымдағы жобаларды қ±ру жµніндегі бизнес-серіктестері болып табылады.
Жалпы, Алси фирмасының тауар қозғалысы 24-ші суретте кµрсетілген. Онда
Алси фирмасының тауарлар қозғалысы.
24 - сурет
Соңғы тұтынуды кімге ж‰зеге асырады, оның қ±рамы қандай екені
Т±тынушылардың сегмент диаграмасы
25 - сурет
Клиеттердің жіктемесінің диаграмассы
Сурет 26.
Фирмаларда өткізу мәселесін шешуде көпшілігі өз офистік компаниялары арқылы
Ақпараттық сипаттағы µнімге баға белгілеу с±рақтарына соңғы жалдары Қазақстанда
Қазақстанда жекешелендіру үрдістері, демонополизациялау, бағаларды ырықтау кезінде баға белгілеу
Ірі фирмалардың күшті өз өткізу тармағын құру айрықша маңызды.Ұсақ
Мәселен, “АЛСИ ”, “Алтел” фирмалары Астана, Ақтөбе, Шымкент, Қарағанды
Сонымен, тауарларды рынокта тарату бойынша байланыс кәсіпорындарында өндірісті ұйымдастырудан
Өнімді сатудың әр деңгейдегі тораптары кәсіпорын басшылығына клиенттердің жеткілікті
Жалпы Қазақстан тұрғындарының мобильдік байланыс жайлы жеткіліксіз білуі деңгейіне
Мобильдік байланыс тармағы және оның операторы мен клиенттеріне қоғамның
Мобильдік байланыс жайлы алғашқы ойларды тудыру әрекеттерін ұйымдастыру (бұқаралық
Осы кезде маркетинг кешенінің келесі құрамдасы коммуникативтік саясаттың ролі
Жарнама мақсатты бағытта тұтынушы – адамның мінез-құлқына әсер етіп,
Жарнамалық коммуникацияның алдында тұрған мақсаттарға жету үшін жарнама беруші
Жарнамалық коммуникацияны таңдау сұраныстың конъюнктуралық ауытқуы, өнім және қызметтерді
Жарнама коммуникациясы тиімділігін анықтаудың әртүрлі жақындауларын салыстырмалы таңдау кезіндегі
Мәселен, “АЛСИ-Азия-Пейдж” компаниясында жарнама тиімділігін бағалау келген абоненттер саны
“АЛСИ-Азия- Пейдж” компаниясының 2000 жылдың қаңтар айындағы жарнама тиімділігін
Ақпарат көзі Абоненттер саны % үлесі
Агенттер 12 16
“Шаһар” радиосы 1 1,34
“31” радиосы 1 1,34
Алматы - такси 10 13,4
Таныстар кеңестері 28 37,32
Басқалары 23 30,6
Барлығы 75 100
6 - кесте
Фирмалар рыногында жүргізілген маркетингтік зерттеулер процедурасын жетілдіру келесі сипатта
Қазақстан Республикасы байланыс нарығында әртүрлі қызмет ұсынатын кәсіпорындар жүргізетін
Егер бюджет мөлшері зерттеушіге алғашқы кезеңде белгілі болса, таңдау
Бюджетті анықтаудың үш әдісін қолдану мүмкіндігі ұсынылып отыр: аналог
Жүйелі зерттеулер жүргізу кезінде маркетинг қызметінің басшылығы салалық білімді
Осыдан туындаушы капитал салымдарының ақталу мерзімі 7 жыл болғанда
Бюджетті анықтаудың екінші әдісі (тартымдылығы және біздің шарттарда мүмкіндіктері
Мониторингтік жүйе кәсіпорынның маркетингтік кешені рынок шарттарына сәйкес келмеуінің
ҚОРЫТЫНДЫ
Маркетинг іс-әрекетінің тәжірибелік қолданылуы мемлекет бейнесі мен оның экономикасы,
Қазақстан Республикасында меншіктік қатынастар мен толықтай халық шаруашылығы құрылымын
Қазақстанның қазіргі шаруашылық жағдайының дамыған елдерге тән рыноктық экономика
Тұрақсыз даму шарттарында стратегиялық жоспарлау жүйесінде және жоспарлауда алдын
Инвестициялық жобаларда маркетингті пайдалану – инвестициялық рынокта анықталған іс-
Кәсіпорындардың рыноктық қатынастарға өту тиімділігі жауап реакциясы мен кәсіпорынның
Кәсіпорын басшылығы мен қызметкерлерін маркетингтік дайындау және маркетинг қызметі
Жақсартылған сапалы тауармен халықтың қажеттіліктерін максималды қанағаттандыру және шикізат
Өнімдер орамын жетілдіру.
Шығындарды азайту пайданың қосымша көзі ретінде қолданылып, рыноктық бағаны
Клиенттердің жеткілікті аумағына бағдарлану үшін өнімді сатудың әр деңгейіндегі
Маркетингтік зерттеулер негізінде тұрғындардың әр түрлі топтарын маркетинг құралдары
Еліміздің кәсіпорындарында маркетингтің әрекет етуіндегі кемшіліктерді жою үшін маркетинг
ПАЙДАЛАНҒАН ЄДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Крылов И.В. Маркетинг. – М.:Центр, 1998 – 192с
Грем Х., Пол У.Найди свой путь в маркетинге. Пер
Друкер П.Ф. Как выйти в лидеры. Пер с англ.
Голубков Е.П. Основы маркетинга: Учебник. – М.Издательство ”Фнпресс”, 1999
Болт Г.Дж. Практическое руоводство по управлению сбытом:Пер.с англ. –
Акофф Р. ”Корпорация болашағын жоспарлау” – М.: Прогресс, 1985
Арманд Дейян ”Реклама”. М.:Экономика, 1998ж
Амблер Т. ”Маркетинг от А до Я” – СПб.:
Беклешов Д.И., Попырин В.И. ”Реклама в системе маркетинга” Учебное
Викентьев И.П. ”Приемы рекламы” Новосибирск, 1999ж
Волков И.М. ”Основы экономики и организации рекламной деятельности” М.:
Голубков Е.П. ”Основы маркетинга”. Учебник – М.:Издательство ”Финпресс” 1999ж
Дейан А. ”Реклама: пер. с франц.” – М.:Прогресс, 1993ж
Ильин В.Я. ”Тайны рекламы: Как делать рекламу в России
Ламбен Жан Жак. Стратегический маркетинг. – СПб.:Наука, 1196 –
Зазыкин В.Н. ”Психология в рекламе”. М.:Инфра, 1998ж
Картер Г. ”Эффективная реклама” – М.: Прогресс, 1990
Керов М.С. ”Реклама в системе маркетинга” Учеб.пособие М.:
Кожамкулова Ж.Т.”Маркетинг: Уч.пособие – Алматы: Қазақ Университеті, 1998ж
Котлер Ф. Основы маркетинга. – М.: Прогресс, 1992 –
Королько В.Г. ”Основы паблик рилейшнз” – М.:”Рефл-бук”, Киев ”Ваклер”,
Панкратов Ф.Г., Серегина Т.К. Коммерческая деятельность. – М.:1996. –
Дэй Джордж. Стратегический маркетинг. – М.:ЭКСМОµПресс, 2002-640с
Богданова Е.Л. Информационный маркетинг. Учебное пособие. – СПб.:”Альфа”, 2000-174с.
Қазақстан Республикасының Конституциясы // Каз.правда – 1995 ж 8
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі – Алматы 1995 ж
”Жеке кєсіпкерлікті қолдау қорғау мен қолдау туралы” Қазақстан Республикасының
Назарбаев Н.А. ”Қазақстанның егеменді ел ретіндегі даму стратегиясы” //
Кондрашев Г.Н. ”Потребности-спрос-реклама. М.:Наука 1995ж
Огилви Д ”Тайны рекламного двора” М.:1995ж
Развитие маркетинговой деятельности в Республике Казахстан: Сборник научных статей.
Рожков И.Я. ”Международное рекламное дело” – М.:Банки и биржи,
Рожков И.Я. ”Реклама: планки для профи” – М.:Юрайт, 1997ж
Ромат Е. ”Реклама” Учеб.пособие – Киев, 1996ж
Монден Я. Тойота:Методы эффективного управления. – М. Экономика, 1989
Серегина Г.К., Титкова Л.М. ”Реклама в бизнесе” Учеб.пособие. Под
Сэндидж Ч., Фрайбургер В., Ротцолл К. Реклама: теория и
Уэллс У., Бернет Д., Мориарти С. ”Реклама: принципы и
Хедберг Т. ”Делу – дело. Планирование стратегии маркетинга и
Хромов Д.Н. ”Рекламная деятельность: искусство, теория, практика – Петрозаводстк
Эдвард Ч., Браун Р. ”Реклама в розничной торговле США”,
Энджел Д. поведение потребителей. – СПб.:Питер, 1998.-864с.
Эванс Дж. Р., Берман Б. Маркетинг: Пер. с
Прауде В. Маркетинг: Актуальные вопросы теории и практики. Рига:
Стоянова Е.С. Финансы маркетинга. – М.:Перспектива, 1994. – 91с
”Маркетинг в России и зарубежом” №6 2001ж
”Маркетинг в России и зарубежом” №3 2002ж
”Технологии управления” журналы №9 2000
Ьерезин И. Маркетинг сегодня. – М.:Менеджер, 1996 – 124
Ансофф И.Стратегическое управление. – М.:Экономика, 1989 –519с
Панкратов Ф.Г., Серегина Т.К. Коммерческая деятельность: Учебник для высш.
Эванс Дж.Р., Берман Б. Маркетинг.- М.: Экономика, 1990.-335б.
Котлер Ф. Маркетинг негiздерi: Ағылш ауд.- Алматы.: “Жазушы”, 2000-550б.
Котлер Ф. Маркетинг менеджмент. – СПб.: Изд-во “Питер Ком”,
Эванс Дж.Р., Берман Б. Маркетинг.- М.: Экономика, 1990.-335б
Друкер П. Менеджерская организация // Кадры – 1993 –
Iлясов Д.Қ. Маркетинг: теориясы мен практикасы: Оқу құралы. –
Нысанбаев С.Н., Садыханова Г.А. маркетинг негiздерi: Оқулық. – Алматы:
Ф.Котлер, Г.Армстронг, Д.Сондерс, В.Вонг. Основы маркетинга. – М. –
Деректеме: Wortzel L.H. retailing strategies for Today Mature Market
55
1
58
Ìàðêåòèíãòi áàñºàðó (ò¸óåêåëäiëiê, ïàéäà, òèiìäiëiêòåð ìåí ìàðêåòèíã ð¸ñiìäåðií æîñïàðëàó,
Ìàðêåòèíãòi àºïàðàòòûº ºàìòàìàñûç åòó
Ìàðêåòèíãòiê áà¹äàðëàìàëàðäû º½ðó æ¸íå æ¾çåãå àñûðó
Áà¹à ñàÿñàòûí ºàëûïòàñòûðó æ¸íå æ¾çåãå àñûðó
ѽðàíûìäû ºàëûïòàñòûðó ìåí ¼òêiçóäi ûíòàëàíäûðó
Òàóàð ºîç¹àëûñû, ¼òêiçó æ¸íå ñåðâèñòi æîñïàðëàó
Ìàðêåòèíãòiê çåðòòåóëåð íåãiçiíäå òàóàðëàðäû ¼íäiðóäi æîñïàðëàó
Æà»à òàóàð êîíöåïöèÿñûí ºàëûïòàñòûðó
Òàóàðëàðäû îºó
Á¸ñåêåëåñòiêòi æ¸íå á¸ñåêåëåñòåðäi òàëäàó
Ò½òûíóøûëàðäû òàëäàó
Ðûíîêòàðäû òàëäàó
ʸñiïîðûííû» iøêi æ¸íå ñûðòºû îðòàñûí òàëäàó
ʸñiïîðûí iñêåðëiãiíäå ìàðêåòèíãòiê ôóíêöèÿëàðäû» ½çຠìåðçiìäi áîëìàóû
´òïåëi êåçå»äå îñû óàºûòòà ºàëûïòàñºàí ñûðòºû îðòà ôàêòîðëàðû êåøåíi
À¹ûìäû øàðòòàðäà ìàðêåòèíã æ¾éåñií ½éûìäàñòûðóäà ò¸æiðèáå òàïøûëû¹û
Îñû iñêåðëiêòi îðûíäàó ¾øií ºîð æåòiìñiçäiãi
ʸñiïîðûíäàðäà ìàðêåòèíã æ¾éåñií ½éûìäàñòûðó
Ðûíîêòûº ì¾ìêiíøiëiêòåðäi òàëäàó ìàðêåòèíãiëiê çåðòòåó æ¸íå ìàðêòèíãiëiê àºïàðàò æ¾éåëåði
Ìàðêåòèíã îðòàëû¹û
Æåêåìåíøiëiê ò½òûíóøûëàð ðûíîãû
ʸñiïîðûíäàð ðûíîãû
Àðíàéû ðûíîêòàðäû òà»äàó
ѽðàíûì ê¼ëåìií ¼ëøåó
Ðûíîêòû ñåãìåíòòåó, ìàºñàòòû ñåãìåíòòi òà»äàó æ¸íå òàóàðäû ðûíîêºà ïîçèöèÿëàó
Ðûíîê êåøåíií äàéûíäàó
Òàóàðäû äàéûíäàó (¼»äåó)
Òàóàð¹à áà¹à ºîþ
Òàóàðäû òàðàòó ¸äiñòåði
Òàóàðäû ¼òêiçóäi ûíòàëàíäûðó
Ìàðêåòèíãiëiê øàðàëàðäû iñêå àñûðó
Ñòðàòåãèÿ, æîñïàðëàó æ¸íå áàºûëàó
Ìàðêåòèíã êåøåíi
Òàóàð
(Product)
Áà¹à
(Price)
æûëæûòó (Promotion)
Ñàòó îðíû (Place)
Ìàºñàòòû ðûíîê
Ìàðêåòèíã áîéûíøà âèöå-ïðåçèäåíò
Ìàðêåòèíã ºûçìåòiíi» áàñºàðóøûñû
Æàðíàìà æ¸íå ¼òêiçóäi ûíòàëàíäûðó ºûçìåòòåðiíi» áàñºàðóøûñû
¼òêiçó ºûçìåòiíi» áàñºàðóøûñû
Ìàðêåòèíãòiê çåðòòåóëåð ºûçìåòiíi» áàñºàðóøûñû
Æà»à òàóàðëàð áàñºàðóøûñû
Ìàðêåòèíã áàñøûñû
À òàóàð ìàðêåòèíãòi àíûºòàóøû
 òàóàð ìàðêåòèíãòi àíûºòàóøû
Ñ òàóàð ìàðêåòèíãòi àíûòàóøû
Ìàðêåòèíã áîéûíøà
âèöå-ïðåçèäåíò
Ðûíîêòûº çåðòòåó ºûçìåòiíi» áàñºàðóøûñû
Æàðíàìà æ¸íå ¼òêiçóäi ûíòàëàíäûðó ºûçìåòòåðií» áàñºàðóøûñû
Òàóàð ассортиментін бàñºàðóøû
Өòêiçó ºûçìåòiíің áàñºàðóøûñû
Ñåðâèñ ê¼ðñåòó ºûçìåòií áàñºàðóøû
Ðûíîêòûº
iñ-¸ðåêåòòi áàñºàðóøû
Æåêå òàóàð ðûíîêòàðûí áàñºàðóøûëàð
Маркетинг бойынша вице-президент
А тұтынушымен сауда жүргізетін сектор
В тұтынушымен сауда жүргізетін сектор
С тұтынушымен сауда жүргізетін сектор
С регион бойынша маркетингті басқарушы
В регион бойынша маркетингті басқарушы
А регион бойынша маркетингті басқарушы
Маркетинг бойынша вице-президент
Жаңа тауарлар басқарушысы
Жарнама және өткізуді ынталандыру қызметтерінің басқарушысы
Рыноктық зерттеу қызметінің басқарушысы
Маркетинг бойынша вице-президент
Маркетингілік зерттеулер қызметінің басқарушысы
Тауар номенклатурасының басқарушысы
Тауар топтарын басқарушы
Тауар басшысы
Маркетинг бойынша
вице-президент
Маркетинг қызметінің басқарушысы
Тауар ассортиментін басқарушы
Өткізу қызметінің басқарушысы
Жарнама және өткізуді ынталандыру қызметінің басқарушысы
Жаңа тауарлар басқарушысы
Аймақтық өткізу қызметінің басқарушысы
Зоналық өткізу қызметінің басқарушысы
Аудандық өткізу қызметінің басқарушысы
Сауда агенттері
Іс-әрекеттің негізгі бағыттары
Дистрибьюция
Бағдарламалы қамтамасыз етудің жүйелік интеграциясы
Компьютер техникасын өндіру
Сервис
Коммуникация жүйесін құру
Бөлшек сату
Оқыту және сертификаттау
Бас директор
қаржылық бљлім директоры
Коммерциялық бµлім директоры
єкімшілік бљлім директоры
Бухгалтерия бµлімі
Бµлшек сауда департаменті
Алси-Кµктем д‰кені
Алси - Орталық д‰кені
Алси - Достық д‰кені
Алси - Электрон д‰кені
Корпоративтік сату департаменті
Персоналды басқару жєне қ±қықтық қорғау бµлімі
¤ткізу жєне кµтерме сату департаменті
Аудан бойынша сату бµлімі
Єкімшілік бµлімі
Н±сқаулар департаменті
Келісімдер бµлімі
Қойма
Транспорттық бµлімі
Қызмет кµрсету департаменті
Сервистік орталық
¤ндіруші бµлім
ПО даярлау бµлімі
СКС бµлімі
Оқыту бµлімі
Маркетинг бµлімі
Қорғаныс бµлімі
Єкімшілік шаруашылық бµлімі
Логистика, жеткізу жєне кедендік шарт жасасу бµлімі
Директор
Менеджер
Компьютер бµлімі техникасы
Т±рмыс-техника бµлімі
Кеңсе тауарлар бµлімі
Бағдарламалық қамтамасыз ету бµлімі
Директор
Сату залының менеджері
Байланыс қ±ралдары бойынша кеңес беруші
Сату-кµрме залы
Директор
Сату залының менеджері
Сату-кµрме залы
Директор
Байланыс қ±ралдары бойынша менеджер
Сату бойынша менеджер
Сату-кµрме залы
Маркетинг бµлімінің бастығы
Жарнама жєне арнаулы жоба маманы
Менеджер-маркетолог
Жарнама жєне маркетинг маманы
Өндіруші компания
Алси дистрибьютері
Алси жүйелік интеграция
Алси бөлшек сату
Дүкендер
Жобалар
Дилерлер
Соңғы тұтынушы
PR
жеке кєсіпкерлер
секторы
“ASV”2
тµменгі
“OMEGA Electronics”
Бағалар
«Sulpak»
«Logycom»
«АЛСИ»
«Сервер»
«АТОМ»
Жоғары
1
1
2
2
3
4
4
3
Беделді тауарлар:
сағаттар, асыл заттар, жаңа ‰лгідегі киімдер, аяқ киім
ІІІ
Тауардың ролі
символикалық: бағасы т‰скеннен кейінгі маркілік тауарлар
IV
Функционалдық:
тамақ µнімдері, гигиена, к‰нделікті киімдер, аяқ киім, арзан жиһаз
І
Жоғары
Функционалды маманданған тауарлар: дербес компьютерлер, т±рмыстық техникалар
II