Кіріспе
Тақырыптың өзектілігі. Санаторлы – курорттық емделу табиғи емдік ресурстарды
Емдік сауықтыру орындары халықтың ұлттық игілігі болып табылады. Олар
Қазақстан Республикасындағы емдік туризмнің дамуының қажеттілігін тұтынушыларға әлеуметтік тапсырыс
Қазақстан Республикасының кең байтақ территориясында ерекше физико-географиялық және геологиялық
Қазақстан Республикасындағы емдік туризмнің даму қарқыны шикізат базасы мен
Емдік туризмнің аймақтағы қарқынды дамуы халықаралық стандарттар деңгейінде
Жұмыстың көкейтестілігі: Туризм индустриясының құрылымдық құрамында танымдық және
Туризм саласының мамандары туризм классификациясын әр түрлі топтарға бөліп
Жұмыстың мақсаты: Туризм саласының болашағына оң көзбен қарай отырып
Жұмыстың міндеті: Емдік туризмнің даму тарихын анықтай отырып, курорт
Мысалы: туризм географиясының оқулығында Авторы Ердәулетов С.Р. классификацияда
Зерттеу нысандары– аймақтағы емдік туризмнің даму перспективаларының меңгерудің дәрежелері
Дипломдық жобаның ең басты мақсаты Қазақстан Республикасы бойынша емдік
Тапсырмалары:
Қазақстан Республикасы мен ТМД аймағы бойынша және Әлемдегі емдік
Қазақстан Республикасындағы курорттық санаториялық шаруашылықтың қазіргі заманғы жағдайын
Облыс пен аймақтағы емдік туризмнің даму деңгейін жобалау
Курорттық-санаториялық шаруашылықтың дамуындағы жағдайларды қадағалау
Қазақстан Республикасы бойынша емдік туризмнің даму перспективаларына мінездеме беру
Дипломдық жобаны жазу кезінде мынадай ғалымдардың еңбектері қолданылды Полторанова
Қазақстан Республикасының статистика және ақпарат агенттігінің мағұлматтары қолданылды Қазақстан
«Давид Азия тур». Туристік фирмасының дипломдық тәжірибиені туристік
Зерттеудің әдіс – тәсілдері: Қазақстан Республикасының туризімін дамыту үшін
Санаторлы – курорттық орындарының тазалық жағдайына назар аудару
Емдік туризм саласын қолға алу
Шетел асып Алматыға келген қонақтарды қарсы ала отырып оларды
Практикалық әдіс – тәсілдері. Қазіргі таңда әлі де өз
Терминдері мен түсініктері: Рекреация –бұл адам баласы өзінің бос
Бальнеологиялық курорттар: Мұндағы ең негізгі факторлар шипалы сулар іш
Бальнеология - (бұл лат. Тілінен аударғанда balneum – шомылу),
Балнео емханалар: Егу жұмыстарын өткізуге арналған дәрігерлік орындардың бірі
Балнетехника: саласы техника мен балнеология және табиғи балнеологиялық ресурстарды
Бальнеотерапия – (лат. тілінен balneum – шомылу және терапия),
Аэротерапия – ұйқыны қалпына келтіріп жүйке жүйесінің ағзаның долдануын
Гелиотерапия – ағзаның белсенді түрде сауығуы емдік және тәжірибие
Талассотерапия – (грек тілінен аударғанда thalassa – теңіз және
Батпақ пен емделу – емдік мақсатта қолданылатын батпақтың әр
1 Емдік туризмнің даму тарихы мен
1.1 Емдік туризм және туризм жүйесін дамытудағы орны
Курорттық емделуді ғажап физиолог Павлов И. П. былай деген
Емдік туризм – бұл тұрғылықты жерден алшақтап демалу мен
Санаторлы-курорттық емделудің негізі мынада жатыр ол: біріншіден адам баласы
Курорттық немесе курорттық емес санаторияларға барудың ең басты мәні
Бұл қоршаған орта мен табиғи жағдайдың (климаттық т б)
Осындай кезеңде қоршаған ортаның жағдайы адамға оңды әсер қалдырса
Ал одан өзге ортада курорттағы науқасқа ең маңызды емделу
Табиғи жағдайдың орнығуы науқастың психикасына әсер етіп ғана қоимай
Осы орайда жанға жайлы психикалық және физиологиялық түрі денсаулықты
Табиғаттың адамға жағымды әсері үшін алыс жаққа сапар шегу
Курорттан кейін бастапқы қалпына қайта келу үшін акклиматизациядан өтуі
Рекреация – бұл адам баласы өзінің бос уақытын танымдық
Адам өзіне бірнеше рекреациялық аспектілерді бірітіре алады Олар: Медико-биологиялық,
Рекреациялық аспектілердің маңыздылары мыналар болып табылады: Ол мынау; медико-биологиялық
Осы ауруға шалдыққан денсаулығын қалпына келтіруге курортология
Дені сауыққан адамдардың шаршағанын басатын аурудың әдістемесінде және кәсіби
Туризм арқылы сауығу – бұл адамның өндірістік және өндірістік
Орындалып жатқан жұмыстың талпынысына қарай отырып оннан екі түрлі
Физиологиялық өзгерістердің болуын қадағалау мақсатында еңбегі демалысқа ауысуы керек
Рекреациялық әрекеттің қасиеті шаршағанын басатын оның белсенділігін арттырады. Белсенді
Келесі бір түрі ағзаның жасына қарай әр түрлі рекреациялық
Тәулік бойы ауыр салмақтан күшті әсер алуы жасөспірімдер
Орташа жас пен жасы келген адамдардың салмақты көтеруі бірдей
Осыған орай әр бір жасқа арнайы цикл тәрбие мақсатында
Демалу зонасы мен қала сыртына жақын орналасқан қолайлы жағдайы
Курорттық орындар: Жанға жайлы табиғи факторлары мен денсаулықты қалпына
Куроттық емделу: Адам денсаулығын бастапқы қалпына келтіру процесінде әр
Емдік рекреация: Ол өзінің негізгі емделу факторлары мен көзге
Осыған орай ол 3 топқа бөлінеді. Климаттық емдеу, бальнеологиялық
Адамды емдеуге бөлініп алынған курортологиялық территориялар қатаң түрде жинақталған
Каз СССР-дің табиғи ландшфтылы курортты зоналарына сәйкес келесі типтерге
Түзу примориялық
Жерорта теңізінің климаты.
Жазық дала климаты.
Бетпақ дала климаты.
Салқын субтропиктік климат.
Жартылай бетпақдала климаты.
Ауа-райының кеңістігі.
Курорттық континентальді жазықтар мыналардан тұрады
Ормандық қыратты зона
Біркелкі белдеулерлерден
Муссонды ормандардан
Климаттық ауа-райы кеңістігінен
Жазықты және орманжазықты субтропиктік ормандардан
Жартылай бетпақдалалардан тұрады.
Таулы курорттар мыналардан құралған
Тау етегі аласа таулар (теңіз деңгейінен 500-1000 м биіктікте)
Орташа таулы төменгі белдеудегі (1000-1500 м биіктікте)
Орташа таулы жоғарғы белдеудегі (1500-2000 м биіктікте)
Биік таулар (2000 м жоғары)
Қазіргі заманғы туризм классификациясында емдік туризм басты рөлде қамтып
Сонымен қатар климаттық емделу туризмі мынадай түрлерге бөлінеді Олар:
ТУРИЗМ
1 сурет Қазіргі заманғы туризм классификациясының емдік туризмдегі орны
Қазіргі заманғы курортология бойынша белгіленген факторлардың механизімінің географиялық ортаға
Құрамы мен қасиеті бойынша кеңінен таралған әр түрлі қоспалардан
Қазіргі таңда емдік туризмнің деңгейі төмендеп барады. Негізінде осы
Осыған байланысты санаториялық-емдік рекреация бұл – туризмнің Еуропалық түрі.
Соңғы кезде тау шаңғысының курорты белең алып барады. Олар
Қазақстан Республикасында емдік факторлардың ресурстарға бай 10% зерттелген. Ал
Республикамызда емдік батпақтың негізгі түрі сульфидті (құрамы–60 млн м3)
Туризмді дамытуда емдік туризмнің түрлерін географиялық жағдайға байланысты зерттеуіміз
1.2 Емдік туризмнің түрлері
Курорттағы емдік факторлардың түрлері бальнеологиялық батпақты және климаттық болып
Бальнеологиялық курорттар: Мұндағы ең негізгі факторлар шипалы сулар іш
Шипалы судың әр түрлі типтері өзінің физико-химиялық негізімен ерекшеленіп
Емдік мақсат негізінде жер астының шипалы сулары көптеген тығырықтан
Бальнеология мен байланысты көптеген анықтаулар көзге көрініп ғана қоимай
Бальнеология - (бұл лат. Тілінен аударғанда balneum – шомылу),
Кей кезде балнеологияны пиелотерапия (емдік батпақтардың оқылуы) және талассотерапия
Балнеологияның да адамдар сияқты өзіндік жасы бар. Ерте кезеңде
Балнео емханалар: Егу жұмыстарын өткізуге арналған дәрігерлік орындардың бірі
Балнетехника: саласы техника мен балнеология және табиғи балнеологиялық ресурстарды
Балнеотерапевтикалық емнің әсері негізінен рефлекторлық механизмдік жүйке жүйесінен қанға
Минералды сулардың әр бір типі ағзаға негізгі жағдайда
Ішкі ағза мен сыртқы денеге қолдану барысында ең негізгі
Минералды сулар деп мыналарды атайды: Құрамында жоғары дәрежелі қоспалардан
Химиялық және физикалық құрамына қарай минералды сулар ішке және
Әлемге танымал болған минералды сулар классификациясының құрамында иондық қоспалардың
В.А. Александров иондық құрамы бар минералды суды 5 топқа
I топ – гидрокарбонаттық су (натрийлік кальцийлік магнийлік)
II топ – минералды хлорлы су, құрамында 25%,иондық
III топ – минералды сулфидті су
IV топ – натрийлі минералды су
V топ – су құрамы өте күрделірек болып келеді
Сыртқа қолдану барысында теріге химиялық әсер етудің арқасында функционалдық
ТМД аймағындағы балнеологиялық курорттардың көмірқышқыл сулары мен кіретіндер: Арзни
Суына көмір – қышқыл қосылған курорттар: Арчман (Туркменістан) Горячий
Радондық суы бар курорттар: Белокуриха Пятигорск (Ресей) Цхалтубо (Гүлстан),
Ең әйгілі ішуге жарамды суы бар курорттар: Сарыағаш (Қазақстан),
Бальнеотерапия – (лат. тілінен balneum – шомылу және терапия),
Балнеологияның одан ары шарықтай түсуінде ең маңызды рөл ойнайтындар
Курорттың енді бір түрі – батпақтық курорттар ерте заманнан
Ал батпақ пен емделетін курорттарда ең негізгі емдік фактор
Батпақ пен емделу – емдік мақсатта қолданылатын батпақтың әр
Батпақ пен емдеу әсерінен ферменттердің активтік қатары жоғарылап ол
Батпақ пен емделу тамырлардың сырқаттанып ауруы мен жүйке жүйесінде
Ең әйгілі деген батпақтық курорттардың қатарына кіретіндер: Бердянск,
Тағы бір ең негізгі емдік туризмнің түрі бұл климат.
Климаттық курорттар. Мұндағы ең басты фактор бұл жайлы климаттық
Науқастардың ауруға шалдыққандары туралы ескерту мақсатында кең көлемде әр
Климаттық емдеу режиміндегі ең негізгі құралы толық қанды түрде
Климаттық факторларға (атмосфера қысымы, салқын температура, самал жел, күн
Климатотерапияны 2 топқа бөлуге болады, олар әдеттегі климаттық жағдайда
Климат секілді климаттық курорттар да өзгеше болып тұрады. Курорттың
Курорттық емделудің табиғи факторларының кейбір түрлерін қарастырайық.
1. Аэротерапия – ұйқыны қалпына келтіріп жүйке жүйесінің ағзаның
Біркелкі ауа температурасы адамның жылуды сезінуі мен оған температураның
Аэроиондардың қалыптасуына көмектесетін негізгі процесс ауаның иондалуы болып келеді.
Терморегуляциялық құрылғының жаттықтыру шаралары салқындықта интенсивті
2. Гелиотерапия – ағзаның белсенді түрде сауығуы емдік және
3. Талассотерапия – (грек тілінен аударғанда thalassa – теңіз
Теңіздегі шомылу барысындағы температурасы адам ағзасының химиялық және механикалық
Теңізде шомылудан кейін қан тамырлары мен жүйке жүйесінің қызметі
4. Орман – Сонымен бірге сауығудағы табиғи емделудің емдік
Емдік және бактериялық шайырдың қасиеттері оның балзамдық құрамы ертеден
Бұл жағыдай қылқан жапырақтық орманды бактериялық ауаның жоғары екенін
Бұған қарамастан жасыл өсімдіктер өте күрделі жағынан психикалық ықпал
Өсімдіктер әлемі – табиғаттың әсем бір құбылысы және өзіндік
Қымыз бен емдеу: Емдік мақсатта қолданылатын қымызды биенің сүтінен
Қымыз бен емдеу негізінде ТМД-ның жазық және орманды жазық
Физикалық және химиялық емдік факторлардан бөлек балнео батпақ пен
Күнделікті әсер ететін арнайы емес рефлекторлық факторлар қатарына жататындар.
Табиғаттың ерекше күші су ауа және күн сәулесі.
Емдік дене шынықтыру, кең түрде таралып танымал болған серуен,
Емдік тамақтану
Курорттық аймақтағы табиғат әсемдігінің жағымды әсер етуі.
Өмірдің бұрынғы қалпының өзгеруіне әкеліп тітіркенудің көлемін азайтады.
Емделу мен демалыстың негізгі режимі рационал болып табылады.
Климаттық қымыз бен емделу: батпақ пен балнеотерапия мен әсер
1.3 Әлемдік тәжірибедегі және ТМД-ғы емдік туризмнің дамуы
БізІІ – ғасырынан Курорттардың алдына өзіндік тарихын ежелгі рим
Курорттардың концепциялары да маңызды рөл атқарады демалысқа қанағаттанарлықтай қоршаған
Асклепия ғибадатханасы – дәрігерлік құдайы болған ертеден бері көрініп
Қажылар ғибадатханада құдайға құлшылық ету үшін ең алдымен емделуді
Көптеген емделу тұрғысында ғибадатхана бөлмелеріне бөлінгендерге ойылып жазылған аттар
Тағы да мәлім болғанындай ежелгі мысырлықтар асириялықтар және т.б
Ежелгі Мысыр денені күнге оқыту мақсатында арнайы терассаларды құрастырған
Климаттық факторлар римдік курорттарда кеңінен қолданылған бұлар балнеоемделу мен
Емдік мақсатта күннің және ауа ваналарын ең бірінші рет
Бұлақтар уақыт өте келе ғибадатхананың иелігіне өте бастады. Қайтадан
«Климаттық емдеу туралы сұрақтарға қызығушылық XVIII-ғасырдың екінші жартысынан бастап
Humboldt (1769 – 1859) өзінің еңбектерінде бірінші болып теңіздің
XVIIІ–XIX ғасырларда сауда өнеркәсібінің дамуы мен қатар еуропалық курорттарда
Табиғи факторлардың емдік қасиеті ертедегідей науқастарды курорттық орындарға шақыруда.
Курорттардың профильдерін ондағы емделетін аурулардың қатары мен анықтайды: кардиологиялық,
Соңғы уақытта емдік туризм нарығы өзгерістерге ұшырауда.
Қазіргі заманғы курорттық орталықтың трансформациялары мынандай жағдайға бейімделген
Еуропаның емдік туризмі жоғары деңгейде дамыған. Мұнда емдік туризмнің
Туристік ағымның бетке ұстар мемлекетінің бірі Чехия. Ең үлкен
Ұлттық туристік әкімшіліктің мәліметтеріне сенетін болсақ Чехияны жыл сайын
Белсенді демалыстың мүмкіндіктері кеңейіп ойын алаңдарына және гольф ойнына
Өзі жарты миллиондай кубтық метрге жетер жетпес термалды су
Батыс Еуропа мемлекеттерінде әлемге танымал курорттар орналасқан олар:
Америкада емдік туризмнің лидері АҚШ болып табылады. Денсаулық сақтау
Оңтүстік, Шығыс, және Оңтүстік Шығыс Азия мемлекеттерінде емдік туризм
Колхидтық ойпатта шипалы судың бұлақтары Арзни, Джермук, Истису және
1717 жылы «Ресей территориясынан минералды суларды іздеу» туралы жарлық
Жерді жаулап алғаннан соң кавказ тұрғындары мен ертеде емдік
Барлық ашылып салынған курорттар мемлекеттің қазынасынан қаржыландырылды, бірақ осы
СССР дегі Кеңестер өкіметінің жылдарында жаңартылған әлеуметтік мәні мен
В.И.Ленин Кеңестік өкіметті курорттық жерлерді қалпына келтіріп ғана қоимай
Ұлы Қазан әлеуметтік төңкерісінен кейін курорттар мен санаторийлар бүкіл
Осындай тарихи маңызы бар құжаттарға қол қойылғаннан кейін СССР
ХІХ – ғасырдың 80-жылдарында өкіметтегілер курортты аймақтарды сатып алуға
ТМД –дағы климаттық емделудің даму сатысы XVIII – ғасырдың
1965 жылы СССР де (Баку) Бүкіл Кеңестік курортологтар мен
Балнеологияда курортологияда және физитерапияда ғылыми-зерттеу жұмыстарын үйлестіру әлеуметтік мемлекеттерде
Чехия. Бальнеологиялық курорттар: Францияның аймағы шипалы минералды судың қайнар
Курорттары: Дүниежүзіне әйгілі балнеологиялық курорттардан басқа (Карловы Вары Великие
Карловы Вары, Ұлы Лосины, Шумава, Крушне тауы, Йизерлік тауы,
Карловы Вары – Еуропадағы ең танымал курорт. Аңыздарға құлақ
Он екі қайнар көздері натрибикарбонаты мен сулфаты қосылған су
Ең бірінші курорттық үй Карловы Варыда 1508 жылдары қаланған.
Ұлы Лосина – Әйгілі курорт Десны атты өзенінің шөліндегі
Ұлы Лосиналарда үш жұлдызды отелдер салынған, мейрамханалары маңызды кездесулерге
Шумава – Үлкен аймақ кішігірім халқының саны мен кең
Германия. Курорттар Рейн алқабының ұштасуы минералды сулардың
Висбаден 2000 жыл бойы курорт ретінде танымал. Оның географиялық
Бад Зальциг – Рейннің сол жағасындағы кішігірім қала. Бұл
Бад Брайзих Рейннің сол жақ жағалауында орналасқан Колбецтен төмен
Қарама-қарсы жағада өз еңбегінің жемісін жеп жатқан танымал
Бад Хоннуф – Рейннің оң жақ жағалауындағы Бонн қаласына
Бад Годесберг Рейннің сол жақ жағалауындағы Бонның ауданы болып
Баден-Баден Солтүстік-Батыстың Шварцвальд шыңында орналасқан. 70 жылдары римдік колония
Ұлттық саябақтары Қорықтар
136 (1960) Бергштрасе-Оденвальд, 170700м Гессен. Оденвальтағы экзотикалық таулы ормандардың
137 (1960) Гарц 95000м Төменгі Саксония. Орталық
138 (1958) Зюдейфель 39500м Рейнланд-Пфальц Люксембургтің шекарасындағы (Еуропа-мемлекетаралық саябағының
139 (1910) Люнебургтің шөлі 20000м Төменгі Саксония. Кең алаңдарымен
140 (1962) Мейснер-Кауфунгер-Вальд 41400м. Керемет фаунамен, тау ландшафтылары. Мейснер
141 (1959) Мюнден, 19500м. Төменгі Саксония. Қырлы аймақ 66%
142 (1962) Нассау, 52000м Рейнланд-Пфальц. Лан өзенінің ландшафтылар алқабы.
143 (1958) Рейнланд-Пфальцтағы Пфальцті орман 175000м. Құмды платосы саябақтың
144 (1957) Хоэр-Фогельсберг 27500м Гессен, Тафштейн массиві (774м). Биіктен
145 (1962) Хохтаунус, 114000м Гессен.Таунус тауының табиғи массиві.
146 (1960) Шпессарт, 157000м Бавария және Гессен.
147 Карвендель, 27000, Бавария. Альпілік типтің флорасы мен фаунасы.
1964-1966 жылдары Германия Федеративті Республикасында тағы да 20 шақты
148 Арнсбергер-Вальд, 44700, Солтүстік Рейн-Вестфалиясы.
149 Бергишес-Ланд, 57000, Солтүстік Рейн-Вестфалиясы.
150 Хавихствальд, 46000, Гессен.
151 Гессендік Рен, 35400, Гессен.
152 Димельзе, 40000, Гессен.
153 Золлинг-Фоглер, 50000, Төменгі Саксония.
154 Зюдхейде, 56000, Төменгі Саксония.
155 Лауэнбургск өзені, 40000, Шлезвинг-Гольштейн.
156 Нордейфель, 104700, Солтүстік Рейн-Вестфалиясы
157 Ротхаргебирге, 113000, Солтүстік Рейн-Вестфалиясы
158 Фордерер Байеришер Вальд, немесе Баварлық орман, 45000, Бавария.
159 Хомерт, 40000, Солтүстік Рейн-Вестфалиясы
160 Хоэ-Марк, 95000, Солтүстік Рейн-Вестфалиясы
161 Швальм-Нетте, 46400, Солтүстік Рейн-Вестфалиясы
162 Эббе-Гебирге, 65800, Солтүстік Рейн-Вестфалиясы
Италия жағасының ең ірі бөлігінде табиғаттың әсем жерлерінің бір
Италияда жаздық теңіз курорттарына қарағанда қысқы демалыс түрлері маңызды
Примориялық аймақтары (Легуристік Ривьера, Иондық теңіз жағалауы, Сицилия мен
Теңіз Курорттары: Лигурия, Тиррендік теңіз, Римини, Лидо ди
Лигурия. – “Еуропадағы көркем және әсем теңіз жағасындағы сызығы
Сіздердің алдарыңызда барлық Көкшіл жағалау, тек ғана Италияның өңіріне
Сіздерді Легурия жағасындағаы керемет қонақ үйлер, әдемі аспаздықтар жеңіл
Легуриялық Ривьера өзінің мынадай қалаларымен әйгілі олар: Сан-Ремо, Рапалло,
Тиррендік теңіз. Рим мен Неаполдың ортасында “Одессея жағажайы” Италияның
Анцио – Римнен 40 шақырым жерде орналасқан қалашы, көп
100 шақырымдағы Ғұмырлы қаламен 120 шақырымдағы Неаполдан Террачина қаласы
Ертегінің кейпіндегі орны Пинетамаре Неаполь шығанағының бойында орналасқан және
Ғажайып демалысты өзіндік экскурсиялар толықтырады.
Римини. – Италияның типтік примориялық қаласы, жанұясымен демалуға арналған
Риминидің ең негізгі әдемі жерлерінің бірі: “Сигисмондро қамалын” атауға
Ең әйгілі ескерткіштердің бірі ол италияндық Реннесанс Темпио Малатестианоның
Шындығына көз салатын болсақ туристерді бұл өңірдің ескерткіштері емес
Лидо ди Венеция. – бұл Адриатикалық теңіздің және Венециандық
Лидо– бұл Венециядағы жағажайдың жұмағы, теңізде демалуға деген қолайлы
Демалушыларға теннисті ойнау орындары, гольфтің алаңы, атпен жүру, виндсерфинг
Лидо да кешке қарай ойынханалар, мейрамханалар, би алаңдары кинотеатрлары
Лидо ди Езоло. Венециялық Ривьера – Италиядағы жалғыз курорттарының
Каорле. Италиядағы Адриатикалық жағалаудың Триест және Венеция ортасында 50
Әйгілі жазушы және саяхаттаушы Э. Хемингуэй осы қалашыққа өзінің
Дәстүрлі балықшылар қаласының тарихы мен мәдениеті және өнерлері теңізбен
Қылқан жапырақтылар және жапырақты ормандар қаланы қоршап, осы өңірге
Каорленің инфрақұрылымы жақсы дамыған. Сансыз мейрамханалар, және дәстүрлі мен
Активті демалысты қалайтындарға: ірі спорт кешені, гольф, теннис, виндсерфинг,
Пезаро.–XII-XIV-ғасырдағы ортағасырлық қала Адриатикалық жағалауда өзіндік тарихы бар өлке.
Пезародан кейін сіздерге ертегі кейпіндегі Венецияға Сан-Марино республикасына ортағасырлық
Сіздерге қызметкерлер көптеген би алаңдарын, кафе, барларды, дүкендерді, лунапарктарды,
Туристер бұл курортты аймақты құмды жағалауына ғажап теңізіне көңілденуге
Червия. Жеңіл қарағайлардың салқындығы және теңіз бриздері, термалды сулары,
Червиядан сіздер 20 минутта Равеннаға жетесіздер – Италияның ежелгі
Сізге және балаларыңызға “Мирабиландиді” көріп шыққан үлкен – жағадағы
Сіздер өздеріңіздің қалауларыңыз бойынша Червиде немесе жақын маңындағы Милано
Мұндай танымал экскурсиялық қалалардың жақындығы Флоренция, Венеция, Верона, Равенна,
Линьяно. “Менің кішігірім Флоридам” – деп Э Хемингуэй Линьяно
Қала 3 бөлікке бөлінген: Линьяно Ривьера, Линьяно Пинета, Линьяно
Линьянода бірінші дәрежедегі демалысқа бәрі қамтылған. Бұл яхталарды, катерлерді,
Туристтер жайдара отырып италияның ұсынған виноларын, ұлттық тағамдарын, мейрамханаларда,
Танымдық демалыс жанкүерлеріне ғажайып түрде Флоренция, Венеция, Верона, Равенна,
Линьянодағы демалыс сіздердің естеріңізден кетпей ол өңір қалаушыларды қайтадан
Линьянода барлығы:
8 шақырым қамтамассыз етілген жаға
500 г жасыл кеңістік
100000 орынды қонақ үйлер, пәтерлер, виллалар, бунгалолар, кемпингтер бар.
Таулы-шаңғы курорты. Курмайор, Кронплац, Валь-Гардена, Сестриер, Пинцоло, Валь ди
Курмайор. Теңіз деңгейінен 1224-3462 м биіктікте жатыр Миланнан 220
Кронплац. Италияндық альпі тауының керемет аймағындағы австриялық намысты италияндық
Тау-шаңғысы тасжолының ұзындығы 85 шақырым. Үш рет төмен түсу
Валь-Гардена Валь-Гардена ертегідей шөл дала доломитті Альпінің ортасында жатыр.
Курорт 175 қалыпты түрде қамтылған тасжолды, 32 жеңіл, 23
Сестриер – өзінің көлік қатынасының дамуының арқасында халықаралық туристік
Сестриер мынандай әр түрлі қиыншылығы бар тас жолдарды ұсынады
Пинцоло Валь ди Соле – Бұл курорт теңіз деңгейінен
Курорт 30 шақырымды тасжолды ұсынады: оның ішінде 8 %
Соле шөлі 42 шақырымға созылған Местидзолодан Пассо Тоналеге дейін.
Мариллева курорты 45 шақырымды жақсы қамтылған тасжолды ұсынады мұнда
Мадонна ди Кампильо – таушаңғысы спортын мойындаған астанасы болып
Курорт 150 шақырымды тау шаңғысының тасжолы мен 22% жеңіл
Валь ди Фьемме. – шөлі Трентиноның солтүстік-шығысында Лагораи тау
Курорт мыналарды ұсынады: 150 шақырымды тау шаңғысының тасжолының, ішінде
Пассо Тонале–Миланнан 117 шақырымдағы Трентино мен Ломбардии шекарасындағы Адамелло
Курорт мыналарды ұсынады: 80 шақырымды тау шаңғысының тасжолының, ішінде
Валь ди Фасса – шөлі Доминиттер ортасында орналасып, теңіз
Бұл таулы аймақ мыналарды ұсынады: 7 арқан жолдарын, 40
Андало-Паганелла (Трентино ауданы) – қысқы спорт түрлері мен айналысатын
Паганелланың барлық бес құзы – 50 шақырымды әр түрлі
Кортина д/ Ампеццо – Доломитті Альпілердің маңайында құрылған және
Тау шаңғышыларына 140 шақырымдықдайын тасжол 6 фуникулерлер, 50 кабиналық
Червиния Валле ДАоста теңіз деңгейінен 2050-3488м биіктікте Вальтурнанш шөлінде
Сан-Винсент қонақ үйінде тұратын болсаңдар туристік жолдамаға мыналар кіреді.
Күтіп алу коктейлі;
Дене шынықтыру залына тегін кіру;
Бір сағатқа теннисті ойын орындары тегін;
Аптасына ойынханаларға бір рет кіру тегін;
Олимпиадалық бассейнге 2 доллар төлеп кіруге болады;
Автокөлікпен Червиния көтеріміне 30 сағат уақытына (барып келу бағамы
Пассо Стельвио Италиядағы тау шыңындағы ең әсем аудандарының бірі,
2 Қазақстан Республикасындағы емдік туризмнің дамуы
2.1Қазақстан Республикасындағы емдік олрыдардың дамуы (Солтүстік Қазақстан облысы Бурабай
Қазақстан Республикасында табиғи емдік факторлар медицина саласында бұрыннан Қазақстан
Қазақстан территориясындағы ең бірінші табиғи емдік факторлар туралы мағұлматтар
Бұқтырма өзенінде қоныстанған орыс көшіп қонушылары ең бірінші рет
1826 жылы Қарқаралының ішкі айналасының бұйрығы шыға салысы мен
ХІХ – ғасырдың 40 жылдарында орыстардың қоныстанған аймағында Жетісу
1811 жылы Бұқтырма таможнясының аудармашысы Путимцев Құлжаға сапарында Барлық
Кешірек Барлық – Арасан бұлағына емдік – курорттық саяхаттарды
Аталған минералдық бұлақтардан басқа Қазақстан территориясында әр түрлі уақытта
Табиғи зоналардың көптігіне қарамастан минералды бұлақлақтары емдік батпақтары жайлы
1930 жылдары ғалым – балнеологтар, климатологтар, гидрологтар, геофизиктер, химиктер,
Курорттық байлықтардың осы қарқын мен зерттелуіне ықпалын тигізген ғалымдар
«Аяк-Калкан» курортының ұйымдасуына ең үлкен үлес қосқан және
1950 жылы Қазақ ССР дің ғылыми Академиясының өлкетану патологиясы
Өлкетану патологиясы институтының курорттық ресурстарды іздеу бөлімінің меңгерушісі медицина
СССР ыдырауы мен Қазақстан тәуелсіздігіне қол жеткізген соң 1991
Қазақстанның солтүстік өңірінде Астана мен Көкшетау қалаларының ортасында ең
Боровой – санаторийлар профилакториялық үйлер мен спорттық
Боровойдың емделу орталықтарында мынадай аурулардың түрлерінен арылуға көмектеседі.
Тыныс алу органдары.
Асқазан – ішек ауруларын.
Жүрек – қан тамырлары ауруларын.
Жүру мен қозғалу жүйелерін қалпына келтіреді.
Боровойдағы демалу шаралары жылдың 4 мезгіліне сай келеді. Ондағы
Табиғи рекреациялық ресурстар рекреациялық қызметтің ең маңызды факторы болып
Рекреациялық ресурстар – табиғи және антипогендік тегінен тараған обьектілері
Емделу мен демалу аймағында ғажайып ресурстары демалушылар
Курорттық – рекреациялық шаруашылықта емдік туризмді дамыту үшін өзге
Қарастырылған биіктіктің рельефі сарқырап аққан судың деңгейінен бастап қоршаған
Емдік сауықтыру орындарын қолға алу үшін оған ауа –
Қазақстан Республикасының климаты континенталді болып келеді. Батысында шауын –
Осы орай емдік орындарының қарқынды дамуына өсімдіктер жамылғысы мен
Танымал медициналық энциклопедияның анықтамасы бойынша курорт (неміс тілінен аударғанда
Курорт мынадай құрал – жабдықтар мен қамтылған:
санатории, пансионаттар және курорттық ауруханалар бұл құрал
сауықтыру орындары туризм мен демалысқа арналған – демалыс үйлері
балнеологиялық және гидрологиялық құралдар табиғи емдік факторларының дұрыс бағыт
бальнеоемханалар, батпақ емханалар, бюветтер, жағажайлар су қоймасының жағасы және
мәдени – ағарту орындары – курзалдар, кинотеатрлар, көрме залдары
сату мен қоғамның тамқтанатын орындары – асхана, кафе, мейрамхана,
курорттық – шаруашылық қызметтері – киім тазалау, қоймалар, гараждар,
әр түрлі сызу құралдары сумен жылумен қамтамассыз ететіндер канализация
Емдік факторлардың сипаты бойынша курорттарды бір – бірінен айыруға
Табиғи ландшафтты – климаттық зоналар мен курорттар келесі типтерге
Жазықтық примориялық жерорта теңізімен қосарлана келгенде, бетпақ дала климаты,
Жазықтың континенталді курорттары орманды қоңыржай белдеудегі қоңыржай белдеудің орманды
Таулы курорттар мынадай биіктіктерден тұрады: (теңіз деңгейінен 500
Санаторий курорттарда емдік – профилактикалық орындарының негізі болып табылады.
Курорттың үлкендігі орналасатын орындарының көптігі мен бағаланады науқастардың санының
Балнеологиялық курорттың кеңдігі емдік мақсатта қолданыла тұрғаны мен оның
Жасына қарайтын болсақ емдік санаторийлар үлкен адпмдарға жасөспірімдерге және
Санаторийдің белсенді сыйымдылығы үлкендер мен жасөспірімдерге 500 – 1000
Санаторлы – курорттық жүйенің негізгі мағынасын базалық санаторийлар алып
Жоғарыда аталып өткен санаторийлік орындардың негізгі бір түрі қалыптасқан
Санаторлы – курорттық орындарының бір түрі ол – пансионат
Демалыс үйлері – сауықтыру орындарындағы міндеттерінің режимі. Демалыс үйлері
Қазақстан Республикасында санаторлы – курорттық орындардың келесі түрлері бар.
1. Батпақтық курорттар (Жанакорган, Мұланды, Щучинск т.б.) емдік мақсатта:
А) Қозғалыс ағзаларының аурулары:
артрит және полиартрит
Жұлын аурулары
Сүйек, бұлшық ет және сіңір аурулары
Б) Жүйке жүйесінің аурулары
Жарақат алғаннан кейінгі перифериалық емес жүйкенің ауруы
Орталық жүйке жүйесінің жарақаттан кейінгі ауруы.
В) гинекологиялық аурулар
Г) тромбофлебиттен қалған құбылыстар
Д) тері аурулары
Бальнеологиялық курорттары (Алма Арасан, Капал Арасан, Сары-Ағаш, Мерке, Рахмановские
А) Жүрек қан тамырларының аурулары;
Б) орталық перифериалық жүйке жүйесінің аурулары;
В) Қозғалыс ағзаларының аурулары:
Г) гинекологиялық аурулар
Д) болезни кожи;
Бальнеологиялық курорттары (Алма Арасан, Капал Арасан, Сары-Ағаш, Мерке, Рахмановские
А) ас қорыту ағзаларының аурулары:
асқазан аурулары;
ішек аурулары
бауыр аурулары өт жолдары ауруы ас қорыту безі ауруы
Б) зат алмасу аурулары;
В) зәр шығару жолдарының аурулары;
Климатические курорты (Боровое, Қарқаралы, Аман-Қарғай, Манкент, Орал, Ханск шағын
А) Тыныс алу мен жоғарғы тыныс алу жолдарының аурулары;
Б) Жүйке жүйесінің функционалді ауруы
В) Жүрек қан тамырларының ауруы;
Г) Қан жүйесінің ауруы;
Д) зат алмасу аурулары;
Е) бүйрек ауруы
5. Түбіркүлез бен ауыратын адамдарға арналған курорттар (жазықта қымыз
2.2 Санаториялық-курортық орындарды ұйымдастыру мен басқару салалары
Тарихи кезеңдерден бастап ең алғаш курорттың ашылуы курорттық істің
Сонымен 1960 жылдары мемлекеттің санаторлы – курорттық желілері Кеңестің
Профсоюздің иелігі 10 жылдай уақыт бойы құрылған болатын. Көбінесе
Кеңестің ыдырауына дейін ВЦСПС қарқынды жұмыс істеп тұрған уақытында
3 наурыз 1992 жылы өткен Федерацияның мәжілісінің пленумінда Біріккен
Қазіргі таңда Республикада – 60 – 70% жуық санаторий
Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттіктің мәліметтеріне сенетін болсақ мемлекеттегі
Профсоюздағы мүліктерді активті түрде басқару кірісінде 13 санаторлы –
Кесте 1- 2001 жылға арналған облыс бойынша орналастыру
Санаториилер, пансионаттары
санатории-профилакториидегі емдік қасиеті Үйлер мен демалыс базалары пансионаттары
Бірлік сандары Коек бір ай бойындағы максималді айналым
1 2 3 4 5 6 7
Қазақстан Республикасы 90 12313 119104 12 3256 7416
Акмола 6 1245 7401 1 120 1879
Актөбе 4 621 2774 1 1800 685
Алматы обл 7 1326 19077 3 320
Атырау обл 5 304 8104 - - -
Жамбыл обл 3 295 1283 - - -
Батыс Қазақстан обл 4 525 1635 1 300 800
Қарағанды обл 19 1954 17427 5 614 1526
Қостанай обл 5 842 9297 - - -
Қызыл Орда 3 530 3285 - - -
1-ші кестенің жалғасы
1 2 3 4 5 6 7
Маңғыстау обл 2 250 1057 - - -
Павлодар обл 3 595 6062 - - -
Солт Қазақстан 4 245 2156 - - -
Оңт Қазақстан 11 2035 26275 - - -
Астана қаласы - - - - - -
Алматы қаласы 8 1065 10167 1 102 1395
Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттіктің мәліметтері
Емдік мақсаттағы санаторий мен пансионаттар – емдік профилактикалық ұйымы
Мемлекеттің қазынасына 47 санаторий мен пансионаттар тізімі еніп
Кесте 2- 2001 жылғы Мемлекеттік демалыс орындары
Санаториилер, ансионаттары
санатории-профилакториидегі емдік қасиеті Үйлер мен демалыс
Бірлік сандары Коек бір ай бойындағы максималді айналым
1 2 3 4 5 6 7
Қазақстан Республикасы 47 9324 51578 3 552 2553
Акмола 4 624 5176 - - -
Актөбе 2 500 1324 - - -
Алматы обл 2 335 1357 - -
Атырау обл 1 80 335 - - -
Шығ Қазақстан 3 270 852 - - -
Жамбыл обл 3 295 1283 - - -
Батыс Қазақстан 2 220 823 1 300 800
Қарағанды обл 10 860 5836 1 150 340
Қостанай обл 3 400 1546 - - -
2-ші кестенің жалғасы
1 2 3 4 5 6 7
Қызыл Орда обл 2 180 885 - - -
Маңғыстау обл - - - - - -
Павлодар обл 1 175 517 - - -
Солт Қазақстан 1 100 969 - - -
Оңт Қазақстан 7 1475 20785 - - -
Астана қаласы - - - - - -
Алматы қаласы 6 810 9890 1 102 1395
Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттіктің мәліметтері.
Мемлекеттік орындарға қарамастан республикада көптеген мемлекеттік емес 4 санаторлы
Кесте 3- 2001 жылғы Мемлекеттік емес демалыс орындары
облыс Санаториилер, пансионаттары
санатории-профилакториидегі емдік қасиеті Үйлер мен демалыс базалары пансионаттары
Бірлік сандары Коек бір ай бойындағы максималді айналым
1 2 3 4 5 6 7
Қазақстан Республикасы 43 5989 67526 9 2704 4881
Акмола 2 621 2225 1 120 1879
Актөбе 2 121 1450 1 1800 685
Алматы обл 5 991 17720 3 320
Атырау обл 4 224 7769 - - -
ШығҚазақстан 3 211 2252 - - -
Батыс Қазақстан 2 305 812 - - -
Қарағанды обл 9 1094 11591 4 464 1186
3-ші кестенің жалғасы
1 2 3 4 5 6 7
Қостанай обл 2 442 7751 - - -
Қызыл Орда 1 350 2400 - - -
Маңғыстау 2 250 1057 - - -
Павлодар обл 2 420 5545 - - -
Солтүстік Қазақстан обл 3 145 1187 - - -
Оңт Қазақстан 4 560 5490 - - -
Астана қаласы - - - - - -
Алматы қаласы 2 255 277 - - -
Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттіктің мәліметтері
Мемлекеттік емес орындарға мемлекеттікке қарағанда одан азырақ пайда түседі.
Алматы обылысында 5 санаторий пансионаттар, санаторий
Жамбыл обылысында мемлекеттік емес орындары жоқтың қасы.
Қызыл Ордада 1 санаторий .
Оңт Қазақстан обылысында 4 санаторий ал санаторий профилакторий орындары
Алматы қаласында 2 мемлекеттік емес санаторийлар бар.
Қазақстан Республикасының әр түрлі аудандарында санаторлы– курорттық орындардың даму
Кесте 4 - Түрлері бойынша анайы орналастыру құралдары
1998 1999 2000 2001
Санаториялар, пансионаттар емдік мақсаты мен санатории-профилакториялар
1 2 3 4 5
Сан бірліктері 83 80 90 90
Коекті максималді түрде ашуы 10657 11286 12391 12313
Емделген адамдары 61624 89958 123062 119104
4-ші кестенің жалғасы
Үйлер мен демалыс базалары пансионаттар
1 2 3 4 5
Сан бірліктері 10 8 16 12
Айдағы максималді түрде ашылған орындары. 1095 877 2820 3256
Демалған адамдар 5363 13415 14006 7416
Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттіктің мәліметтері.
№4 кестеде көрсетілгендей 1998 жылы Республикамызда 83 санаторий пансионаттар
1999 жылғы емдік орындарының азайған санағына қарамастан осы жылы
Кесте 5- Мемлекеттік демалыс орындары
1998 1999 2000 2001
Санаториялар, пансионаттар емдік мақсаты мен санатории-профилакториялар
Сан бірліктері 55 47 47 47
Коекті максималді түрде ашуы 6631 6116 6180 6324
Емделген адамдары 33956 31341 39714 51578
Үйлер мен демалыс базалары пансионаттар
Сан бірліктері 2 3 4 3
Айдағы максималді түрде ашылған орындары. 146 250 422 552
Демалған адамдар 1541 1858 4714 2535
Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттіктің мәліметтері.
Бүгінгі күнге орай мемлекеттің қарамағында түбіркүлез бен ауыратын науқастарға
Кесте 6 - Мемлекеттік емес демалыс орындары
1998 1999 2000 2001
Санаториялар, пансионаттар емдік мақсаты мен санатории-профилакториялар
Сан бірліктері 28 33 43 43
Коекті максималді түрде ашуы 4023 5170 6211 5989
Емделген адамдары 26668 58617 83348 67526
Үйлер мен демалыс базалары пансионаттар
Сан бірліктері 8 5 12 9
Айдағы максималді түрде ашылған орындары. 949 627
2398
2704
Демалған адамдар 3822 11557 9292 4881
Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттіктің мәліметтері.
Осы орайда қалыптасқан кризиске байланысты тұрғындар арасындағы диагностикалық зерттеулер
Қазақстандағы қоғамдық тұрғындардың денсаулығы алда келе жатқан елдерден артта
2.3 Емдік туристік-рекреациондық ресурстарды меңгеру
Біріншіден рекреациялық қызметін республикамыздың еңбек етуші тұрғындары иеленуі керек.
олар рекреациялық қызметті жоспарлауға қажет
рекреациялық қызметтен Қазақстанның демографиялық жағдайына қайта қарау мақсаты мен
Аудандағы емдік туризмнің дамуындағы алдында тұрған кедергіге назар аударсақ
аудандағы курорттық санаториялық жүйенің дамуы сатысы өзінің жоғарылау деңгейінен
үкімет үйі санаторлы курорттық орындарға өте аз көңіл бөліп
емдік туризмді дамыту үшін мемлекеттегі бағдарламаның жетіспегендігі кедергі туғызып
ішкі және сыртқы нарықтағы емдік туризм саласына үлес қосуға
Тұрғылықты курорттың басымдылығына қарамастан уақытты үнемдеуден басқа шығындардан бөлек
Қазақстан Республикасының көптеген аймақтарында әлі күнге дейін қолданылмаған қараусыз
Әлі күнге дейін қолданылып келетіндер қатарына жататындар: Арал теңізінің
1957 жылдан бастап курорттың территориясында скважиналардан майланған сулардың ағымы
Қазақстан Республикасының аймақтары табиғи ресурстарға өте бай болып келеді.
Тұз Хан батпақты өзені Тәшкент темір жол торабының Жызақ
Темірландық акратермалар 1961 жылы Темірлановканың оңтүстік бөлігі Шымкентке 47
Манкенттің минералды сулары Скважина М-1, “Манкент” демалыс үйлерінің маңында
Бұл сульфатты – хлорлы натрий қосылған су балнеологиялық топтың
Қазақстандағы оның танымал аналогына біз Аяққалқан минералды суларын кіргізе
4. Түркістан минералды сулары. Түркістанның шығысына қарай 25
Ал Жамбыл обылысында әлі күнге дейін қолданылмаған емдік ресурстар
1. Ақкөл батпақтық өзені тараз қаласынан 30 шақырым жерде
2. «Казоты» өзені. Талас көлінің төменгі беткейінде Жамбыл обылысында
1. Аяқ – Қалқан бұлақтары Іле өзенінің солтүстік жағалауында,
2. Түрген бұлақтары Түрген ауылынан 20 шақырым жерде орныққан
3. Арасан – Қайнар бұлағы Алматыдан батысқа қарай 135
4. Боролдай батпақтық өзені Іле өзенінің сол жақ бөлігінде
5. Қу – Арасан немесе Борохудзир бұлағы Борохудзир селосынан
6. Қаргостың ыстық бұлақтары Басқоншыдан 25 шақырым жерде ал
7. Әулие – Бұлақтың бұлақтары Аягөз станциясынан батысқа қарай
8. Кескен – Теректік бұлақтары термалардың екі тобынан құралады
9. Ойсаздық бұлақтары қаратал селосынан шығысқа қарай 25 шақырым
10. Көк – Сұйық бұлағы Қараталдың шығысына қарай 75
11. Үсектің батпақты өзендері Жаркент қаласынан оңтүстікке қарай 30
Ең басты назарды емдік және демалыс ресурстарында қолданылған кешендер
Қазақстан Республикасының минералды суларының балнеологиялық бағаларын қалыптасқан атаулардан басқа
Аудандағы өзендердің көптігінен пелиодтардың қалдықтары арасынан жоғары сапалы күкірт
Климаттық емдеу санаторийлары жазық және орманды жазық зоналарда және
15 шілде 1997 жылғы № 162-1: Қазақстан Республикасының «Өзгеше
Территорияда өзгеше түрде қорғаныс шараларына алынған (жоғарыда аталған заңның
№ 162-1: Қазақстан Республикасының «Өзгеше түрде қорғауға алынған табиғи
Аймақтың қысым көрсететін орындары өзіне қажетті табиғи жағдайдың курорттық
Аудандағы курорттық рекреациялық табиғаттың олардың элементі мен ресурстар рөлін
Соның арасында олар екі категорияға бөлінеді. Минералды бұлақтар емдік
Қорғауға алынатындардың ішіне басқа категориядағы компоненттер немесе табиғи кешендердің
Бірінші категориядағы обьектілерді қорғаудың мақсаты – ресурстардың кеңеюі мен
Осылардың ішіндегі ең қауыптісі табиғаттың жәндіктеріне өндірістік қызметтен келген
Жер асты қойнауын жұмысқа қосудың қазба жұмыстары өте күшті
Ауылшаруашылығы өндірісінің бұлақтары улыхимикат және жануарлар кешенінің қалдықтары мен
Курорттық рекреациялық істің табиғатты қорғаудағы негізгі бағыттары территориядағы өндіріс
Жер үстіндегі сулар көбінесе ішуге қолдану үшін пайдаланылады. Сонымен
Иістенген категориялар қатарына табиғаттағы курорттық – рекреациялық әсердің
Курорттық – рекреациялық ресурстарға қалыптасқан факторлар бойынша жағымсыз табиғи
Осы процестердің жағымсыз екені туралы хабарлау салдарынан тұрғылықты жағдайға
Курорттық рекреациялық аймақтағы табиғатты қорғау жөніне отырыстар барысындағы жүйесі
Табиғатты қорғаудың негізгі методтарына шекараны резерваттау курорттық рекреациялық ресурстарды
Емдік ресурстарды табиғи қорғау практикалық жүйеде ландшафттарды қорғау мен
Қорытынды
Ал енді осы тоқсан ауыз сөздің толықтай түйінін қорытындылайтын
Қазіргі уақытта адамдардың денсаулықтарына мемлекет тарапынан қолдаулар көрсетіліп жатыр
Туризмнің даму қарқыны – оның ішіндегі емдік туризм әлемнің
Емдік туризмнің дамуындағы біркелкі мінездемелерге зер салып қарастыратын болсақ,
Осы факторлардың барлығына аймақтың территориясын санаторлы курорттық емделу шараларын
Республикамыздың оңтүстік бөлігінде әр түрлі физико – географиялық және
Аймақтағы табиғи емдік ресурстардың анализі осы өңірде емдік туризмнің
Қазақстанның оңтүстік өңірінде емдік қасиеттері бар батпақтарды
Жамбыл обылысының территориясында Ақ – Көл мен Қазоты өзендерінің
Ал Алматы обылысында емдік мақсатта Аяқ – Қалқан, Түрген,
Геологиялық құрылысты зерттеу салдарынан табиғи факторлардың жағдайына көптеген аймақтарда
Санаторлы – курорттық өндірістің дамуына байланысты Республикамыздың оңтүстік өңірінде
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Полторанов В.В. СССР – дегі Емдік – санаторлы
Квартальнов В.А, Зорин И.В Туристер терминалогиясының сөздігі М.:Кеңестік спорт,
Мироненко Н.С., Твердохлебов И.Т. Рекреациялық география – Мәскеу Университетінің
Рекреациялық географияның теориялық негізі / редакциялық коллегия И.П.Герасимов,
Танымал медициналық энциклопедия / ред. Бакулева А.Н., Петрова
6 Ердаулетов С.Р. Туризм географиясы: тарихы теориясы қолдану әдісі
7 Курортология және курортлтерапия справочнигі редакторы проф
8 Курорттық рекреациялық шаруашылық (аудандық аспектілері) Гидбут А.В., Мезенцев
9 В.В. Полторанов М.М Мазур. Санаторлы курорттық ем мен
10 П.Г. Царфис СССР: Рекреациялық географиясы Курортологиялық аспектілері -
11 А.П Парфенов Табиғаттың емдік қасиеттері – Л.: Ленинград,
12 П.Г, Царфис Ю.В. Ступинин Курортар (2 том)
13 Курорттық емделу / Н.А Белая, И.П Лебедева.– М.:
14 Э.Иванова Шығыс Еуропа курорттары: артта қалған ескіні еске
15 А Хасенов. Қымыз және оның емдік қасиеттері –
16 Н Литвинова. Қазақстанның курорттары мен емдік орындары –
17 Климаттық емдеу методикасының негізгі принциптері проф редакторы
18 Курортар Энциклопедиялық сөздік /басты редакторы. Чазов Е.
19 Соколова М.В. Туризм тарихы– М.: Мастерство, 2002.- 350б.
20 Қазақстан Курорттары– Алматы.: Онер, 1973.- 143б.
21 К Нургалиев. М. Темирханов Қазақстанның емдік орындары –
22 А.Ю. Александрова Халықаралық туризм – М.: Аспект Пресс,
23 Е.А Зрянина. Денсаулық үшін арнайы турлар // Тур
24 А.Г.Ким Қазақстандағы рекреациялық территорияларға баға беру және туристік
25 М.С. Беленький Курорттардағы батпақ пен емделу методикасы –
26 Курортология негіздері / редакторы В. А. Александрова –
27 Истомин Ю Санаторийге – Мораторий // Ковчег
28 С.Р. Ердаулетов Туристік Казахстан– Алматы.: Қайнар, 1989.-
29 Қазақ ССР қысқаша энциклопедиясы / Р.Н. Нургалиева (2
30 2001 жыл туризм бойынша статистикалық апталығы – Алматы.:
31 Б.И. Сматов А.К Кац. Қазақстан ауылдарының емдік орындары
32 Виктор Мосолов Жетісу – Алматы.: «Кайнар», 1986.- 199б.
33 Т.,Бекбергенов Р.Р. Хайбуллин Алматы обылысы бойынша туристік нұсқаушысы
34 П. Г. Царфис СССР: Табиғи емдік байлығының географиясы
35 Кеңес Одағының курорттарында емделу мен демалу//редактор-құрастырушы Д.Г. Оппенгейм
36 Қазақстан курорттары / Ред мед ғыл канд
37 С.И Замятин Қазақстанның санаторийлары және емделу орындары–
38 А. Соколова Терескен өзені батпағының емдік қасиеттері
39 Қазақстан курорттары Сұраныс нұсқаушысы –Алматы.: Қазақстанның шеті Өгіз
40 СССР Курорттары / С.В. Курашова– М.:
41 С.И, Замятин А.С. Соколова Жаңа – Қорған Курорттары
42 Алма Арасан Курорттары / С.А Абдималинов, Н.Д. Тлеубаев
43 Н.Г Приходченко «Ақ - Қайың» Санаторийі -
44 Орта білім беретін мектептердегі мұғалімдерге арналған географиялық атлас
45 Туристің энциклопедиясы /бас редактор Тамм Е.И. – М.:
46 С.И Замятин Қазақстан Курорттары – Алматы.: Казгосиздат,
47 Жер қойнауы мен табиғи ресурстары: Заңдық актілер жинағы
Юрист, 2003.-147б.
48 Қазақстан Республикасының Жер туралы заңы – Алматы.: Юрист,
49 СССР Курорттық рекреациялық ауданның құрылыстық даму негіздері
50 В.Ф. Хомнюк Қазақстанның табиғи емдік байлықтары перспективалары мен
51 Туристік қызмет: Жер туралы заңы - Алматы.:
52 Қазақстандағы минералды суларды қолдану(Бальнеологиялық аспектілер) /Ж.С.Сыдыков, М.С.Кан, Э.К.Ким
Мазмұны
Кіріспе.................................................................................................................5
1 Емдік туризмнің даму тарихы
1.1 Емдік туризм және туризм жүйесін дамытудағы орны...........................8
1.2 Емдік туризмнің түрлері..........................................................................12
1.3 Әлемдік тәжірибиедегі және ТМД-ғы емдік туризмнің дамуы.............19
2 Қазақстан Республикасындағы емдік туризмнің
2.1 Қазақстан Республикасындағы емдік орындардын дамуы (Солтүстік Қазақстан обылысы
2.2 Санаториялық-курорттық орындарды ұйымдастыру мен басқару салалары...................................................................................................................45
2.3 Емдік туристік-рекреациондық ресурстарды меңгеру.............................51
Қорытынды..........................................................................................................59
Пайдаланған әдебиеттер тізімі...........................................................................61
8
Қоғамдық функция мен өнімді шығару технологиясы
Емдік
Туристік саяхаттың бағытына байланысты
Экскурсиялық
Арнайы
Рекреациялық
Спорттық-сауықтыру
Көрермендердің көңілін көтеру
КУРОРТТЫ – ЕМДІК
Батпақ пен емдеу
Бальнеологиялық
Климаттық емдеу
Қымызбен емдеу
Гелиотерапиялық тб.
Талассотерапиялық