МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 2
1. ҚР білім беру туралы статистикалық көрсеткіштер жүйесі 5
1.1. Статистикалық көрсеткіштер теориясының принциптері 7
1.2 Әлеуметтік экономикалық статистикалық көрсеткіштер жүйесі 13
1.3. ҚР Білім беру туралы статистикалық көрсеткіштердің мазмұны мен
2. ХАЛЫҚҚА БІЛІМ БЕРУ ТУРАЛЫ СТАТИСТИКАЛЫҚ 26
ЕСЕПТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ 26
2.1 Білім туралы мәліметтердің статистикалық есебін ұйымдастыру 26
2.2 Мемлекеттік статистика органындағы статистикалық жұмыстардың ұйымдастырылуы 32
2.3. Білім туралы көрсеткіштерді есепке алу және оны компьютерлік
3. Халыққа білім беру көрсеткіштерін статистикалық талдау 48
3.1. Халыққа білім беру көрсеткіштерінің динамикасын талдау 48
3.2 Халықтың білім дәрежесінің өзгеруіне әсерін тигізетін факторларды талдау
Қорытынды 71
Қолданылған әдебиеттер 72
КІРІСПЕ
Білім – бүгінгі күні жалғыз шынайы капитал. Халықтың білім
Питер Друкер.
Білім – жалпы кез-келген ел үшін адам капиталын дамытудың
Сапалы білімге қол жеткізілуді қамтамасыз ету мақсатында мемлекетіміз өз
Еліміздің тәуелсіз дербес мемлекет дәрежесіне ие болуы, қазақ тілінің
ҚР орта білім туралы тұжырымдамасында орта білімнің жүйелік реформасына
«Қазақстан -2030» стратегиясындағы, негізгі бағыттардың бірі ретінде білімі мен
«Қазақстан Республикасының 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы»
Мемлекеттің Елбасшысының Қазақстан халқына 2005 жылға арналған Жолдауы «Бәсекеге
Білім мәдениеті жүйесіндегі Кеңес дәуіріне тең дағдарыс республикалардың саяси
Білім – адамның әлеуметтенуінің негізгі факторы, оның тұлғаға айналу
Қазақстан Республикасының 1999 жылғы «Білім туралы» заңының 8 бапта
Дипломдық жұмысты жазудағы мақсатым Қазақстан халқының білім беру жүйесін
Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш тараудан және қорытындыдан тұрады. Төменде
1. ҚР білім беру туралы статистикалық көрсеткіштер жүйесі
Білім беру – тиісті оқу орны арқылы ғылыми мағлұмат
Қазіргі уақытта қалыптасқан Қазақстанның ұлттық білім беру жүйесі жүйелі
Қазақстан Республикасының 10 жыл бойы білім беру жүйесін реформалау
1991-1993 жылдар: Тәуелсіз Қазақстанның білім жүйесінің құқықтық базасының құрылу
1993-1995 жылдар: білім берудің мазмұнын концептуалды тұрғыда қайта қарау.
1995-1997 жылдар: білім беру мазмұнын концептуалды тұрғыда өзгерту жұмысын
Осы кезеңде білім жүйесін басқаруды орталықтандыру меен қаржыландыру үрдісі,
1998-2000 жылдар: стратегиялық сипаттағы орта мерзімді және ұзақ мерзімді
«Білім туралы Заңды» (1999), «Білім» мемлекеттік бағдарламасын (2000) «Білім
2004 жыл:
2004 жылдың 24 ақпанында 2015 жылға дейінгі Қазақстандық білім
- Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005- 2010 жылдарға
Білім беру жүйесін реформалауда осы саладағы қызмет етіп жатқан
1 сурет. Білім беру аясындағы мемлекеттік саясатты жүзеге асыруға
ҮКІМЕТ
↓
Білім және Ғылым министрлігі білім беру
аясындағы орталық атқарушы орган
↓
Жергілікті атқарушы органдар (әкімшіліктер)
Білім беруді басқарудың жергілікті органдары (облыстық, қалалық, республикалық мағынадағы
ҚР. Президенті ҚР ғылым және білім беру қызметкерлерінің III
1.1. Статистикалық көрсеткіштер теориясының принциптері.
Статистика жалпылама құбылыстарды зерттейтіндіктен, стат-көрсеткіш – бұл белгілі бір
Мысалы, тұлғалардың өмірінің күтілетін ұзақтығы – стат.көрсеткіш. Нақты
Көрсеткіш – бүтіндей алғанда топтың немесе жиынтықтың бірліктерінің сипаттамасы.
1 кесте
Стат. көрсеткіш сыныптамасы
Көрсеткіштің сапасы бойынша Көрсеткіштің саны бойынша Сипаттайтын қасиетіне қатынасы
Нақты объекттердің қасиетінің көрсеткіштері Абсолюттік Тура
Кез-келген жалпы құбылыстар мен процестердің стат-қ қасиетінің көрсеткіштері Қатысты
Зерттелуші объектің нақты қасиетінің көрсеткіштері – бұл, мысалға бұған
Көптеген құбылыстар мен процестердің кез-келгенінің стат. қасиеті көрсеткіштері бұл
Бұл көрсеткіштердің сандық, сапалық жағына, оларды құруға, талдап түсіндіру
Картоптың өнімділігі – жалпы түсімнің себілетін алаңға қатынасы, елдегі
Қатысты шамалардың негізгі түрлері дерексіз сандар түрінде беріледі, сонымен
Қатысты шамаларды құру – стат-ң әдістемеліктің жалпы заңдылығын және
Бірінші принцип. Қатысты шама 2 объективті байланысты абсолюттікті шаманы
Екінші принцип. Қатысты статистикалық көрсеткіш құруда салыстырудағы шамалар тек
Егер осы көрсеткіштердің кез-келгені белгілі бір объект, белгі, уақыт
Абсолютті көрсеткіштер болып, объектің бірліктерінің жалпы саны, жалпы қасиеті
Абсолютті көрсеткіштер натуралды бірлікпен өлшенетін шама тонна, дана, сағат,
Шартты өлшем бірліктері: отын, ауысым мөлшері, т.б. Не болмаса
Ғылым объекттің жекелеген қасиеттерін ғана сипаттаумен шектелмейтіндігі баршаға түсінікті.
Қатысты көрсеткіштер болып, абсолюттік немесе қатысты көрсеткіштердің кеңістікте, уақыт
Абсолюттік шамаларды салыстыру барысында алынған қатысты стат. көрсеткіштер –
Төртінші реттен жоғарғы көрсеткіштер талдау қиыншылығына байланысты қолданыла бермейді.
Статистика қатысты көрсеткіштер абсолюттік шамалар арасындағы байланысты көрсетеді.
Статистиканың қоғам дамуында, қоршаған ортаны ғылыми тануда және кәсіпорын,
Стат көрсеткіш пен оның жүйесінің негізгі қызметі болып танымдық
Жеке адам немесе жанұя, орташа айда немесе жылда тамақ
Фермерге өз жерінің бірнеше жылдардағы орташа өнімділігін, ауа-райына байланысты
Стат. көрсеткіштің танымдық-ақпараттық қызметі арасында мониторинг қызметі ерекшеленеді –есептелетін
Стат. көрсеткіштің ақпараттық танымдық қызметін орындау шарты болып олардың
Бонжалдық қызметі, яғни стат. көрсеткіштің болашақты анықтау ролі ақпараттық
Бағалау қызметінің маңызы осының негізінде адам, қоғам, мемлекет н/о,
Жарнамалық-насихат қызметі. Жарнама бір жағынан – бұл нарықтық экономиканың
Үшінші принцип. Қатысты шаманың п.б. шекараларын білу қажет. Мысалға,
Өндірістік процестердің экономиканың, әлеуметтік және экологиялық тиімділігін сипаттауда бұндай
Зерттелуші стат. объектердің (процес жиынтықтары) белгілері, қасиеттері бөлектенбеген, олар
Абсолюттік көрсеткіштер
Негізгі өндірістік қор құны –
Өнеркәсіптік -өндіріс жұмысшылары саны –
Өнеркәсіп өнімінің көлемі -
Қатысты көрсеткіштер
Қормен жұмысшылардың жарақтануы:
Қор қайтарымдылығы
Еңбек өнімділігі
Бұл жүйенің әрбір көрсеткіші қалған көрсеткіштер бойынша есептелінеді. Бұл
1.2 Әлеуметтік экономикалық статистикалық көрсеткіштер жүйесі
Статистиканың жалпы теориясы – қоғамдық құбылыстар мен процестерді статистикалық
Статисканың жалпы теориясы
↓
Экономикалық статистика
Әлеуметтік статистика
↓
Экономикалық статистика – бұл ұлттық экономикалық жағдайын көрсететін, өндірістік
Экономикалық статистиканың салалары – (промышленности) - өнеркәсіп статистика, ауыл
Ірі салалық статистика кіші статистикалық салаларға бөлінуі мүмкін. Мысалы,
Әлеуметтік статистика – халықтың өмір сүру деңгейінің және т.б.
Халық статистикасы көрсеткіштері – халықтың саны және оның географиялық
Яғни – 1) халықтың саын оның ішінде қала, ауыл
- еркектер мен әйелдер саны
- халықтың ұлттық құрамы
2) Халықтың қозғалысы нәтижесі ретінде халықтың ұдайы өсуін қарайды.
3) Халықтың механикалық көрсеткіштері.
- эмигранттар саны
- импергранттар саны.
Мәдениет статистикасы – көрсеткіштері.
театрлар,
кітапханалар
мұражайлар.
Денсаулық сақтау статистикалық көрсеткіштеріне медициналық мекемелер жүйесі, қызметі және
дәрігерлер саны
орта медициналық қызметкерлер саны.
Дәрігерлік мекемелер саны
Ауру-сырқаулық деңгейі
Мүгедектер саны.
Құқық (статистикасы) бұзушылық статистикасы көрсеткіштері. ҚР Бас прокуратурасының құқықтық
қылмыстық
тіркелген қылмыс
жеке адамға қарсы қылмыс.
Ауыл қылмыс.
Экономикалық қылмыс
Кәмілетке толмағандар қылмыстығы
Сотталғандар саны.
Білім берудің статистикалық көрсеткіштері.
- мектепке дейінгі тұрақты мекемелердің саны, оның ішінде қалалық
- күндізгі жалпы білім беретін мекемелер саны соның ішінде
- Оқушылар мен мұғалімдер саны. Жалпы білім беретін мектептерді
- кәсіптік-техникалық мектептер мен онда білім алатын оқушылар саны.
- колледждер. Оқу орындарының саны, онда қабылданған оқушылар, бітірген
- жоғарғы оқу орындарының саны, ондағы білім алатын, қабылданған,
- аспиранттар саны, қабылданғандары және бітіргендері.
Білім берудің статистикалық көрсеткіштері туралы толығырақ келесі бөлімде көрсетіледі.
1.3. ҚР Білім беру туралы статистикалық көрсеткіштердің мазмұны мен
Білім статистикасы – мектепке дейінгі, жалпы орта білім беру.
1. Білім беру жүйесінің сандық көрсеткіштері.
- мектепке дейінгі мекемелер
- жалпы білім беру мекемелері
- кәсіптік мектептер
- орта және мамандандырылған оқу орындары.
ҚР Білім жүйесінің сандық көрсеткіштерін 3 суретте көрсетілген.
3 сурет
ҚР Білім беру мекемелері
↓
Мектепке дейінгі мекемелер
Жалпы орта білім беру мекемелері
Кәсіптік мектептер Жоғарғы оқу орындары
Тұрақты мектепке дейінгі мекемелер (жылына кем дегенде 10 ай
Бала бақша – мектеп жасына дейінгі балаларды тәрбиелеу мекемесі.
Гимназия – негізгі және қосымша жалпы білім беру бағдарламаларын
Лицей – негізгі және қосымша жалпы білім беру базасын
Колледждер – орта кәсіптік білімі бар мамандар даярлау білім
Кәсіптік мектептер – жалпы орта, кәсіптік бастауыш білімінің білім
Кәсіптік лицей – жалпы орта, кәсіптік бастауыш бөлімнің білім
Жоғарғы оқу орындары – азаматтардың білімін одан әрі толықтырып,
Институт – кәсіптік жоғары білімінің білім беру бағдарламаларын іске
Ал университет дегеніміз – мамандықтардың кең ауқымы бойынша
Академия – жоғары кәсіптік білім мен жоғары оқу орнынан
2. Білім жүйесінің сапалық көрсеткіштері. Халықтың сауаттылық деңгейі (халық
Көрсеткіштер жүйесінде – білім саласындағы сандық және сапалық өзгерістерін
Статистикалық бақылау кезінде төмендегідей негізгі түсініктер қолданылады:
1. Мектепке дейінгі мекемелер – бір жастан алты (жеті)
Тұрғылықты қатысатын мектепке дейінгі балалар саны – жыл соңына
Мектепке дейінгі мекемелердегі балаларды орынмен қамтамасыздандыру. (100 орынға шаққандағы
Мектепке дейінгі мекемелермен балаларды қамту – мектепке дейінгі және
Мектепке дейінгі мекемелер мен мектеп жасына дейінгі балаларды қамту.
2. Жалпы орта білім беру мекемелері – жалпы білім
Жалпы білім беру деңгейінің бағдарламасы – 3 деңгейден тұрады.
Бастауыш – (1 - 4 кластар).
Негізгі – (5 - 9 кластар)
Жоғары – (10-11/12 кластар).
Кәсіптік мектептер – жалпы орта кәсіптік бастауыш білімінің білім
Орта кәсіптік білім беру мекемелері (колледж, училище). Орта кәсіптік
Жоғары білім беру мекемелері (ВУЗ) – мамандарды даярлайтын мекемелер.
Кешкі жалпы білім беру мекемелері – кез-келген жастағы (жұмыс
Мемлекеттік емес жоғары оқу орындары – қандайда мемлекеттік органның
Білім беру мекемелеріндегі оқитындар саны (студенттер). Статистикалық есепте оқитындар
Білім беру деңгейі (цииз). ҚР Заңына сәйкес «Білім беруде»
Оқу орындарына қабылдау – берілген осы оқу жылындағы оқуға
Оқу орындарының түлектері – оқу орнында оқу курсын толық
Аспирантура, докторантура – аспирантурасы, докторантурасы бар ғылыми мекеме жоғары
Білім беру мәліметтерді статистикалық талдауда төмендегідей есептеу көрсеткіштері қолданылады:
жалпы қамту көрсеткіші.
Таза қамту көрсеткіштері
Орта және бастауыш кәсіптік және жоғары оқу орындарындағы студенттердің
Жоғары және бастауыш кәсіптік оқу орындарындағы маман түлектері (10
Оқу орындарының саны
Оқытушылар мен мұғалімдер саны.
Халыққа білім беру статистикасының маңызды көрсеткіші – білім
Білім беру сапасы мен сауаттылық.
«Сауаттылық» түсінігінің мазмұнды толтырылуы қоғамдық талаптарымен бірге өзгереді, ұзақ
Ал кәзіргі заман түсінігі бойынша сауатты адам, бұл -
Білім сапасының төмендеп бара жатқаны. Бұл соңғы 25-30 жыл
Білім сапасының және тек сапа емес, жалпы білім беру
Бұл жерде жалпы «білім беру ісінің нашарлап бара жатқаны»
Сонымен, білім сапасының төмен болу себептері:
Бірінші себеп - бастауыш сыныптардың толымдылығы өте жоғары.
Адамға қажетті білім негізі мектепте қалыптасады десек, өз кезегінде
Екінші себеп – көрсеткіш қуалау. Соңғы 25-30 жыл уақыт
Әйткенмен, өмір көрсетіп отырғандай, мұғалімнің мектептің, оқушының білім көрсеткіші
«Білмейтін бала жоқ, білдіре алмайтын мұғалім бар» деген қағида
Үшінші себеп – Білім сапасының төмендеуінің бір факторы-мұғалімдік жұмыстын
Пендешілік тұрғыда қарасақ, еңбек адамның жұмысы бірінші ретте еңбекақысымен
Демек, мұғалімнің беделін сонау кездердегідей деңгейге көтереміз десек, сонда
Төртінші себеп – мұғалімдердің кәсіби шеберліктерінің төмендігінде деп ойлаймын.
Бесінші себеп – оқушыға терең білім беруге қажетті басты
Жалпы материалдық базасы кедей, ал өзі 2-3 ауысыммен оқитын
Өткен тарихи жолымызда жеткен жетістіктерімізді әлемдік үрдістегі озық тәжірибемен
Әрбір сатыда нақтыланған оқу нәтижелері оқушы үшін мақсат. Бұған
2. ХАЛЫҚҚА БІЛІМ БЕРУ ТУРАЛЫ СТАТИСТИКАЛЫҚ
ЕСЕПТІ ҰЙЫМДАСТЫРУ
2.1 Білім туралы мәліметтердің статистикалық есебін ұйымдастыру
Білім беру статистикалық заңнамасы Қазақстан Республикасының 1997 жылы 7
Жинақтаудың негізгі принциптері, статистикалық мәліметтерді өңдеу, осы заңмен анықталады.
Білім беру статистикасы - мемлекеттік және ведомствалық, Қазақстан Республикасының
Білім беру жөніндегі статистикалық бақылаудың формалары мынадай:
жалпы мемлекеттік есеп беру;
ведомствалық-статистикалық есеп беру;
арнайы ұйымдастырылған статистикалық бақылау;
анкеталар, декларациялар, корреспонденттік және инспекциялық бақылау, есепке тұрғызу немесе
Жалпы мемлекеттік статистикалық есеп беру
Жалпы мемлекеттік статистикалық есепте статистикалық бақылаудың барлық түрлері кіреді
Қазақстан Республикасының Білім беру заңына сәйкес, Мемлекеттік білім беру
мектепке дейінгі тәрбие беру және оқыту (1-6 жасқа дейінгі
орта білім беру (жалпы орта білім, бастауыш және орта
жоғарғы мамандандырылған оқу орындары (ВУЗ);
жоғарғы орыннан кейінгі білім.
Білім беру заңына сәйкес қазіргі мемлекеттік білім беру жүйесіндегі
Ведомствалық статистикалық есеп беру
Облыстарға ведомствалық статистикалық іс-әрекетінің қорытындысы Қазақстан Республикасының Білім және
Қазақстан Республикасының Ғылым және Білім Министрлігі ведомствалық есеп беру
Мектепке дейінгі ұйымдардың есеп беруі
Мемлекеттік статистикалық есеп «Мектепке дейінгі ұйымдастыру есебі» № 85
Аталған нысан бойынша статистикалық есепті, сондай-ақ жыл ортасында немесе
Мектепке дейінгі маусымдық ұйым № 85 К нысаны бойынша
Есеп берудің барлық көрсеткіштері алғашқы есептік құжат мәліметтеріне байланысты
Ақпарат алушы есеп көрсеткіштерінің құпиялылығын сақтауға кепілдік береді. Мектепке
Күндізгі жалпы білім беретін мектептердің есеп беруі
Мемлекеттік статистикалық есеп беру «Күндізгі жалпы білім беру мектебінің
№ ОШ-1 нысаны бойынша есеп оқушылардың жеке істерінің, оқушылар
Бланкіні толтырған кезде мыналарға айрықша назар аудару керек: Анықтамаларда
Мектеп типтері: 1 - бастауыш, 2 - негізгі, 3
Мектеп түрлері: 1 - түрлі пәндерді тереңдетіп оқитын мектеп,
Бағыныштылық белгісі - меншіктің мемлекеттік нысанындағы мектептер. Министрліктің немесе
Бастапқы кәсіптік-техникалық мектептің есеп беруі
Мемлекеттік статистикалық есеп беру «Кәсіптік-техникалық мектептің есебі» № 1
Білікті жұмысшылар даярлайтын негізгі мекеменің басқа облыстың аумағында тұратын
Оқу орындары есепті өзі тұрған жеріндегі статистика органына 10
- мемлекеттік тегін білім алатын оқушылар контингенті
«оқушылардың есімдері жазылған кітаптағы» жазулар негізінде, ал оның өзі
ақылы оқу түрінде қабылданатын оқушылар контингенті үшін-сол контингент туралы
Орта кәсіби білім беру мектебінің есебі
Мемлекеттік статистикалық есеп «Колледж есебі» № 2-НК нысаны
Деректер оқудың күндізгі, кешкі және сырттай нысандары бойынша жеке-жеке
Есепті табыс ету мерзімі
№ 2-НК нысаны бойынша есеп тиісті жылдың 1 –
Жоғары оқу орындарының есеп беруі
Мемлекеттік статистикалық есеп «Жоғары оқу орнының есебі» №
Деректер оқудың күндізгі, кешкі және сырттай нысандары бойынша жеке-жеке
Есепті табыс ету мерзімі
№ 3-НК нысаны бойынша есеп тиісті жылдың 1 -
2.2 Мемлекеттік статистика органындағы статистикалық жұмыстардың ұйымдастырылуы
Қазақстан Республикасының статистика агенттігінің негізгі міндеттері:
- статистикалық мәліметтерге сүйене отырып Республика бойынша болып жатқан
статистика саласындағы жалпы мәліметтік саясаттың жүргізілуі мен орындалуын қаматамасыз
Қазақстан Республикасының статистика органдарының құрылымы:
1 сызба нұсқада көрсетілген
Қазақстан Республикасының Білім беру туралы заңнамасы Қазақстан Республикасының
Білім туралы заң білім беру аумағында қоғамдық қатынастарды реттейді.
Білім беру статистикасының заңнамасы Қазақстан Республикасының 1997 ж. 7
1- сызба. Мемлекеттік органдарының құрылымы
Мемлекттік статистика жетілдіру жөніндегі қоғамдық кеңес
Мемлекеттік органдардағы ведомствалық статистика
Статистиканың уәкілетті органы
Республикалық кәсіпорындар
Республикалық деңгей
Ішкі істер Министрлігі
Қаржы Министрлігі
Денсаулық сақтау Министрлігі
Индустрия және сауда
Министрлігі
Ауыл шаруашылығы
Министрлігі
Мәдениет, ақпарат және спорт Министрлігі
Әділет Министрлігі
Энергетика және минералды ресурстармен қоршаған ортаны қорғау Министрлігі
Көлік және коммуникация
Министрлігі
Еңбек және халықты
әлеуметтік қорғау Министрлігі
Төтенше жағдай Министрлігі
Білім және Ғылым Министрлігі
Жер ресурстарын басқару агенттігі
Ақпараттандыру және
байланыс Министрлігі
ҚР статистика агенттігі
(186 бірлік)
ҚР статистика агенттігінің «Ақпараттық есептеу орталығы»
(АЕО)
Облыстық деңгей
Агенттің 16 аумақтық органдары (1280 бірлік облыстық деңгейде)
ҚРСААЕО-ның 16 өнірлік еншілес мемлекеттік мекемелері
Аудандық деңгей
Статистиканың 187 аудандық бөлімдер (агенттік, аумақтық органдардың құрамында)
Статистикалық есеп беруде мәліметтерді жинау, өңдеу, талдауында статистика органдарының
Статистикалық тізімінде есепке алынған мекемелердің саны.
Білім беру туралы статистикалық есепті жүргізгенде арнайы бекітілген нысандар
Толтырылған және құрылған есеп облыстық статистикалық басқармаға беріледі.
Облыстық статистика басқармасы білім мекемелерінің берген статистикалық есебін жинақтайды.
Облыстар бойынша жинақталған статистикалық мәліметтерді автоматты түрде техникалық ақпарат
Егер арифметикологиялық қате кетсе, сол білім беру мекемеге қатені
Ұсынылған мәліметтерге тексеру жүргізіледі.
Кеткен барлық кателерді түзетуден кейін, облыс деңгейінде жинақталған мәліметтер
Райондардан жинақталған мәліметтер облыс деңгейінде білім беру мекемелерінің жеке
Облыс деңгейінен жинақталған алғашқы мәліметтер модельдік байланыс арқылы Қазақстан
Қорытынды мәліметтер Республика деңгейінде құрылады. ҚР статистика Агенттігінде облыстан
Жинақталған статистикалық мәліметтер жалпы республика үшін, республика облыстары үшін,
1998 жылдан бастап Республикамызда білім беру статистикалық көрсеткіштері бойынша
Өңделген есептің қорытындылары бойынша статистикалық бөллетендер шығарылады. Олар үкімет
Өңделген есептің қорытындысы бойынша ақпараттарға (мәліметтерге) талдау жасалады. Талданған
Мемлекеттік статистика органындағы білім беру туралы
мәліметтердің есебінің ұйымдастырылуы
ҚР статистика жөніндегі агенттігі
Ақпараттарды өңдеу орталығы (ИВЦ)
Облыстық және қалалық статистика басқармасы
Алматы қаласы
Астана қаласы
Қалалық және аудандық статистика бөлімдері
----------------------------------------------------------------------------------------------------
Мектепке дейінгі мекемелер
Бастапқы кәсіптік білім беру мектептері
Орта маман-
дандырылған білім беру мектептері (колледж)
Жоғары оқу орнынан кейін-
гі білім беру ұйымдары
Жалпы орта білім беретін мектептер
Жоғары оқу орындары (ЖОО)
Жалпы білім берудегі мемлекеттік статистикалық бақылау жүйесі-статистикалық ақпароаттарды (мәліметтерді)
Мемлекеттік статистика көрсеткіштерінің жүйесінің түрлері статистика агентігі арқылы жүзеге
Мектепке дейінгі ұйымдар № 85-К нысаны бойынша
мемлекеттік есеп беру тәртібі
Есептің барлық көрсеткіштері мектепке дейінгі ұйымдардағы бастапқы есепке алу
1. «Балалар саны» деген бөлімде мектепке дейінгі ұйымның тізімінде
2. «Есепті жылдың аяғында топтар мен орындардың нақты бары»
3. «Есепті жылда мектепке дейінгі ұйымда болуы» деген бөлімде
Мектепке дейінгі ұйымда болған күндердің есебін алғанда оның ішінара
4. «Есепті жылда балалардың ауырған күндерінің саны» деген бөлімде
5. «Есепті жылдың аяғында мектепке дейінгі ұйымдардағы қызметкерлер саны»
6. «Есепті жылдың аяғында мектепке дейінгі ұйымдардағы педагог және
7. «Үй-жабдық көлемі» деген бөлімде - көлем толық (ондықсыз)
8. Тәрбиешілердің балалармен сөйлесетін тілі (тілдері) және бұл
9. Күрделі жөндеуде тұрған мектепке дейінгі ұйымдар есепте күрделі
Күндізгі жалпы білім беретін мектептің № ОШ-1 нысаны
бойынша мемлекеттік статистикалық есеп жасау тәртібі
1. «Сабақ қай тілде немесе қай тілдерде жүргізіледі, дербес
2. «Осы сыныпты бітіріп, келесі сыныпқа көктемде немесе күзде
3. «Сыныптар мен жинақтама сыныптар саны». Екі және одан
4. Оқушылардың жинақтама сыныптар бойынша құрамы туралы мәліметтер жазылады.
5. «Мектеп оқушыларының жас құрамы» деген бөлімде мектептегі барлық
6. «Педагог қызметкерлер туралы мәліметтер» деген бөлімде осы мектепте
7. «Сабақтардың ауысымы туралы мәліметтер» деген бөлімде сабақтардың ауысымы
8. «Мектептің үй-жайлары мен техникалық құралдары туралы мәліметтер». Барлық
9. «Мектеп кітапханасы мен ұзартылған күн топтары туралы мәліметтер
10. Оқушылардың өткен оқу жылындағы үйірмелік жұмыстарын сипаттайтын мәліметтер
11. «Шетел тілдерін оқыту туралы мәліметтер». Егер мектепте бір
12. Оқу жылы мен жазғы кезең ішінде мектептен шығып
13. Түрлі пәндерді тереңдетіп оқитын мектептер, түрлі пәндерді тереңдетіп
Жаратылыс - ғылыми профиль - математика, физика, биология, химия,
Егер бір оқушы бірнеше пәндерді тереңдетіп оқитын болса, онда
14. Оқушылардың ұлттық құрамы туралы деректер көрсетіледі. Мұнда оқушылардың
Кәсіптік-техникалық мектептің (лицей) № 1 кәсіптік-техникалық нысаны бойынша мемлекеттік
1. «Оқушылар санының нақты бары және қозғалысы» деген бөлімде
2. «Оқушыларды мамандықтары бойынша бөлу».
3. «Оқушылар санының сипаттамасы» деген бөлімде оқушылардың оқу мерзімі
4. «Оқушылардың ұлттар бойынша бөлу». Қазақстан Республикасының Стратегиялық жоспарлау
5. «Кәсіптік-техникалық мектептердің ақылы негізде оқитын
оқушылардың саны».
6. «Педагог қызметкерлердің саны мен құрамы».
7. «Оқу - зертханалық үйлер мен жатақханалардың нақты бары
8. «Кітапхананың қызметі» деген бөлімде кітапхана жөніндегі деректер бухгалтерлік
9. «Білімнің бейресми секторында оқитындардың сипаттамасы». Білімнің базалық деңгейі
10. «ТМД және басқа мемлекеттерден келген оқушылар саны» деген
Колледждің № 2-НК нысаны бойынша мемлекеттік
статистикалық есеп беру тәртібі
1. «Оқушылар санының қозғалысы» деген бөлімде 1-қазанынан жазғы кезде
2. «Оқушылардың курстар мен мамандықтар бойынша бөлу» деген бөлімде
3. «Оқушылардың жалпы санын жынысы мен жасы бойынша бөлу»
4. «Бітірушілердің білімін мемлекеттік бағалау қорытындылары» деген бөлімде мемлекеттік
5. «Мемлекеттік есебінен шәкіртақы алатын оқушылардың саны» деген бөлімде
6. «Педагог қызметкерлердің саны мен құрамы» деген бөлімде оқытушылық
7. «Оқу-зертханалық үйлері мен жатақханалардың нақты бары және пайдалануы»
8. «Оқушылардың жалпы санын ұлттары бойынша бөлу».
9. «Оқушылардың жалпы санын оқыту тілдері бойынша бөлу». Деген
Жоғары оқу орнының № 3 - НК нысаны бойынша
статистикалық есеп беру тәртібі
Есептің барлық көрсеткіштері оқу орнының оқу және студенттер бөліміндегі,
1. «Студенттер санының қозғалысы» деген бөлімде жазғы кезеңді
2. «Студенттер курстар мен мамандықтар бойынша бөлу» деген бөлімде
3. «Студенттердің жалпы саны, жынысы мен жасы бойынша бөлу»
4. «Бітірушілердің білімін мемлекеттік бағалау қорытындылары» деген бөлімде мемлекеттік
5. «Мемлекеттік есебінен шәкіртақы алатын студенттер саны» деген бөлімде
6. «Студенттер қабылдаудың қорытындылары».
7. «Профессор - оқытушылардың саны мен құрамы».
8. «Студенттердің жалпы санын ұлттары бойынша бөлу».
9. «Студенттердің жалпы санын оқыту тілдері бойынша бөлу».
10. «Студенттердің санын келген елдері бойынша бөлу».
Жоғары оқу орнынан кейінгі ұйымның № 1 - НК
бойынша мемлекеттік статистикалық есеп беру тәртібі
1. Аспиранттардың жалпы саны, қабылдануы мен бітіруі. Ғылыми салалары
2. Аспиранттар санының қозғалыс көрсеткіштері. Есепті жылы жоғары оқу
Сонымен қатар, аспирантураны аяқтағанға дейін әр түрлі себептер бойынша
Аспирантурасы бар жоғары оқу орындарының өндірістен қол үзіп оқитын
3. Ғылыми кандидатының ғылыми дәрежесін ізденушілердің саны, кандидаттық диссертацияны
4. Докторанттардың жалпы саны, яғни оған өндірістік немесе өзге
Сонымен қатар, олардың қабылданғандардың, оқитындардың, нақты бітіргендердің саны, соның
2.3. Білім туралы көрсеткіштерді есепке алу және оны компьютерлік
Мектепке дейін ұйымдар 85-К формасы бойынша есеп беруі
Осы «Жетекші экономист» құжаттар кешеніне 85-К «Күнделікті мектепке дейінгі
Бұдан басқа комплектер құрамына мына құжаттар енеді:
Жетекші пайдалану «Күнделікті мектепке дейінгі ұйымдар туралы есеп» өңделген
85-К формаын толтырылуы туралы нұсқаулар;
Есептер балнкы;
Есептерді жинау және өңдеу нұсқауы;
85-К формасы бойынша тапсырмаларды орындау.
Каталогтарды бақылау каталогтардың толықтығын қарастырады және белгі каталог статрегистріндегі
2.1-кесте. Каталог кестесі
№ Атрибуттар
Ескертпелер
1 Ұйымдардың индентификацион коды міндетті 12 белгілер
2 Ұйымдардың орыс тіліндегі атаулар міндетті 50 белгілер
3 Аймақтың белгісі міндетті 9 белгі
4 Меншік формасы міндетті 2 белгі
5 Ұйымдық құқықтық формасы міндетті 2 белгі
6 Негізгі қызмет түрі міндетті 5 белгі
7 Басқалай қызметтер түрлері міндетті 1 белгі
8 Ситуациялық код міндетті 1 белгі
9 Есептерді қорытынды өңдеу бойынша ситуацияның коды міндетті 1
10 Мектепке дейінгі ұйымдар түрлері (есептілік формасы) міндетті қосымша
Күндізгі жалпы білім беретін мектептің ОШ-1 формасы
бойынша есеп беруі
Бұл дакумент «Жетекші маман» құжаты ОШ-1 «Күндізгі жалпы білім
ОШ-1 формасын толтырудағы нұсқаулар;
Есеп беру бланкы;
Есептерді жинау және өңдеу нұсқасы;
Басшылықты пайдалануға бағдарламалық кешенмен жұмыс істеу;
ОШ-1 формасы бойынша тапсырмаларды орындау.
Жұмыс этаптары
Ақпараттарды енгізу және кешендерді дайындау;
Каталогтармен жұмыс жасау;
Бастапқы есеп берулермен жұмыс. Ақпараттарды бақылау және үйлестіру;
Жинақ есептермен жұмыс және жинақ есептерін бақылау;
Статбюллетендерді дайындау;
Файлдарды динамикалар бойынша дайындау.
Өңделген бағдарламалардың орындалуы
Ақпараттарды енгізу және кешендерді дайындау
ОШ-1 «Күндізгі жалпы білім беретін мектептер оқу жылы басына
Каталогпен жұмыс
Каталогпен жұмыс меню пунктері арқылы жүзеге асырылады.
Анықтамалары:
Кәсіпорын каталогы
Кәсіпорын каталогтарымен жұмыс жасағанда экранға меню бағдарламалары пайда болады:
HELP (көмек)
Жұмысты таңдау
Жұмыстың соңы
Бастапқы есептермен жұмыс жасау.
Ақпараттарды бақылау және үйлестіру
Бастапқы есептермен жұмыс жасау, бастапқы есептерді бақылау және ақпараттарды
Барлық кәсіпорындар бойынша бақылау
Белгіленген кәсіпорындар бойынша бақылау
Жинақ есептермен және жинақ есептерді бақылау
Жинақ есептермен жұмыс және жинақ есептерді бақылау менюдегі мынадай
Жинақ массивтері
Жинақ массивтерін қалыптастыру;
Жинақ массивтерін бақылау;
Жинақ массивтерінің жұмыс басылымдары.
Шығу кестелер басылымы және статбюллетендерді дайындау
Ол үшін кестесін (принтер, винчестер) таңдап алу қажет.
Файлдарды динамика бойынша дайындау
Бағдарламақыл кешенде «Динамикалар үшін қалыптастыру базасы»менюін таңдаймыз. Бұл пункте
Кәсіптік орта білім беру оқу жылы басында
№2-НК формасы бойынша есеп беру
Берілген «Жетекші маман» құжаты 2-НК формасы бойынша «коледждердің есеп
Жұмыс этаптары
Ақпараттарды енгізу және кешендерді дайындау;
Бастапқы есеп берулермен жұмыс. Ақпараттарды бақылау және үйлестіру;
Каталогтармен жұмыс жасау;
Статбюллетендерді дайындау;
Файлдарды динамикалар бойынша дайындау.
Ақпараттарды енгізу және кешендерді дайындау
Бағдарламалық кешен СУБД «Visual FoxPro 5.0» пайдаланумен өңделген республика
НСИ мен жұмыс жасау.
Оған келесі пунктер кіреді:
Кәсіпорын каталогтарын үйлестіру;
Кәсіпорынның белгісі бар каталогтарын бақылау;
Басқа да жіктемелер.
Кешенмен жұмыс жасау.
Оған келесі пунктер кіреді:
Бастапқы мәліметтерді енгізу және үйлестіру;
Ақпараттардың толықтығына бақылау жүргізу;
Бастапқы есеп берулердің жұмыс басылымдары;
Жинақтарды қалыптастыру;
Шығыс кестелерінің басылымы.
Сервис.
Оған келесі пунктер кіреді:
Облыстар бойынша алынған көрсеткіштердің бірігуі;
КАТО.dbf аймағындағы анықтаманы FoxPro2.0 қайта жіберу;
Кестелерді қайта индекстеу;
Жүйелерді құру;
Бастапқы мәліметтерді ретке келтіру;
Динамика үшін файлды қалыптастыру және үйлестіру.
Шығу.
Жоғары оқу орнының оқу жылы басында №3-НК формасы
бойынша есеп беруі
Бұл құжат «Жоғары оқу онының статистикалық есебі» №3НК формасы
Бұдан басқа топтама құжатқа мыналар жатады:
3-НК формасын толтыру нұсқауы;
есеп бланкы;
3НК формасы бойынша орнықтыру.
Жұмыс этаптары
Ақпараттарды енгізу және кешендерді дайындау;
Бастапқы есеп берулермен жұмыс. Ақпараттарды бақылау және үйлестіру;
Каталогтармен жұмыс жасау;
Жинақ есептермен жұмыс және жинақ есептерін бақылау;
Статбюллетендерді дайындау;
Файлдарды динамикалар бойынша дайындау.
Өңделген бағдарламалардың орындалуы
Ақпараттарды енгізу және кешендерді дайындау
Комплексті бағдарламамен жұмыс істеу үшін компьютерді ең алдымен Visual
Ең алдымен, кешенмен жұмыс істер алдында, керекті есепті архивтен
Бастапқы кезеңдегі жұмыс СУБД Visual FoxPro негізгі бағдарламма КЭИО
Машинаны қосу;
Жұмыс үстелге ярлык түрінде формасын шығару-3 nhr.exe..
«Тышқанмен» 3 nhr.exe ярлыкты екі рет басу керек;
“Visual FoxPro” енгізілгеннен кейін негізгі программа автаматты түрде қосыады;
Экранға “Жоғары оқу орнының статистикалық есебі” КЭОИ формасы пайда
Бұл программадан кейін қабыршық меню пайда болады:
НСИ мен жұмыс
Кешенмен жұмыс
Сервис
Шығу.
3. Халыққа білім беру көрсеткіштерін статистикалық талдау
3.1. Халыққа білім беру көрсеткіштерінің динамикасын талдау
Қазақстан Респубикасын әлемдік қоғамдастық нарықтық экономикалы мемлекет ретінде таныды.
Осы орайда, қоғамдық даму деңгейінің, елдің экономикалық қуаты мен
Жедел өзгеріп тұратын әлем және ақпарат легінің ұлғаюы жағдайында
Бүгінгі күні қазақстандық білім беру жүйесінде әр бір азаматтың
Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту
Мектепке дейінгі тәрбие және оқыту (бастауышқа дейінгі білім беру-ЮНЕСКО-ның
Балалардың мектепке дейінгі тәрбие мен оқуға деген құқығын мектепке
Мектепке дейінгі білім беру мекемелерінің мақсаты: сауықтыру және түзеу
1999-2004 жылдар аралығында мектепке дейінгі ұйымдардың саны 27 бірлікке
3.1- кесте. Қалалық мекендер мен ауылдық жерлер бойынша
мекемелер саны мен балалар саны
2000-2001 2001-2002 2002-2003
Бар-лығы Соның ішінде Барлы-ғы
Соның ішінде Барлы-ғы Соның ішінде
Қала-лық мекен-де Ауыл-дық жерде
Қала-лық мекен-де Ауыл-дық жерде
Қала-лық мекен-де Ауыл-дық жерде
Мектепке дейінгі мекемелер саны, бірлік
1079
909
170
1089
912
177
1103
886
217
Балалар саны, адам
124433
116193
8240
133217
123872
9345
140350
127999
12351
жалғасы
2003-2004 2004-2005
Барлығы Соның ішінде Барлығы Соның ішінде
Қалалық мекенде Ауылдық жерде
Қалалық мекенде Ауылдық жерде
Мектепке дейінгі мекемелер саны, бірлік
1079
874
221
1106
879
227
Балалар саны,
адам 147489 134087 13402 156540 142337 14203
Жоғарыда көрсетілген 2000-2005 жылдар аралығында мектепке дейінгі мекемелер саны
Мектепке дейінгі тәрбие жүйесінде 16329 педагог қызметкер еңбек етуде,
3.2- кесте. 2003-2004 жылдың басында мектепке дейінгі мекемелердің
педагогикалық кадрлары жөніндегі мәлімет, адам
Барлық педагогтар Жоғары білімділер Аяқталма-ған жоғары білімділер Арнаулы орта
Республика бойынша
16329
6313
1042
8628
346
Жоғарыда кестеде көрсетілгендей мектепке дейінгі мекемелерде педагогтардың ең көп
Жалпы орта білім беру
Жалпы орта білім беру мектебі балалардың жалпылай біліммен қамту
Күндізгі жалпы білім беретін мектептер жүйесінің олардың әр түрлі
Республикада 4227 жалпы білім беретін шағын жинақталған мектеп жұмыс
Қазақстанның жалпы білім беретін мектептер жүйесіне әсер еткен халық
3.3- кестеде көрсетілген көрсеткіштерді қорытындылай келе 2000-2003 оқу жылдарында
Қазақстанда жалпы білім беру мектептерінің жүйесін оптимизациялау мен және
3.3-кесте
Облыстар және меншік түрі бойынша мектептер мен оқушылар саны
2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
Мемлекеттік күндізгі орта білім беретін мектептер саны, бірлік Олардағы
ҚР 8091 3101,4 199 16,4 8153 3229,1
3.1-сурет. 2000-2005 жылдар аралығындағы күндізгі жалпы білім беретін
мектептер жүйесі
Мемлекеттік жалпы білім беретін мектептер мен ондағы оқитын оқушыларды
3.4- кесте. Мемлекеттік жалпы білім беретін мектептер мен оқушыларды
1999-2000 2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004
1 2 3 4 5 6
Мемлекеттік жалпы білім беретін мектептер саны, бірлік 8091 8153
Олардан:
Қалалық мекендерде
Ауылдық жерлерде
1921
6170
1902
6551
2015
6225
2016
6144
1985
6107
Бастауыш мектеп 1416 1388 1371 1292 1228
Қалалық мекендерде
Ауылдық жерлерде 94
1322 65
1223 85
1286 70
1222 54
1174
Негізгі мектеп 1492 1453 1380 1327 1285
Қалалық мекендерде
Ауылдық жерлерде 124
1368 126
1327 107
1273 109
1218 98
1187
Орта мектеп 5084 5208 5315 5356 5393
1 2 3 4 5 6
Қалалық мекендерде
Ауылдық жерлерде 1615
3469 1618
3590 1676
3639 1680
3676 1676
3717
Мүмкіндігі шектеулі балаларға арналған мектеп
99
101
99
100
100
Қалалық мекендерде
Ауылдық жерлерде 88
11 90
11 87
12 88
12 88
12
Оқушылар саны, мың адам 3101,4 3229,1 3063,7 3093,7 3023,0
Қалалық мекендерде
Ауылдық жерлерде 1606,7
1494,6 1622,7
1606,4 1604,9
1458,8 1633,3
1460,4 1596,4
1426,6
1-4 класстар-барлығы 1202,8 1184,0 1150,9 1112,8 1064,7
Қалалық мекендерде
Ауылдық жерлерде 619,0
583,8 599,1
584,9 596,4
554,5 577,3
535,5 551,9
512,8
5-9 класстар-барлығы 1433,1 1549,6 1519,2 1492,5 1469,5
Қалалық мекендерде
Ауылдық жерлерде 742,5
690,6 814,1
735,5 815,6
703,6 803,5
689,0 789,6
679,9
10-11 (12) класстар –барлығы 444,7 358,9 374,9 469,7 470,0
Қалалық мекендерде
Ауылдық жерлерде 226,4
218,3 166,0
192,9 176,0
198,9 235,6
234,1 238,0
232,0
Мүмкіндігі шектеулі балалар саны, мың адам 20,7 18,4 18,0
Қалалық мекендерде
Ауылдық жерлерде 18,8
1,9 16,8
1,6 16,1
1,9 16,1
1,8 16,0
1,9
Сонымен, 2000-2005 жылдар аралығында мемлекеттік жалпы білім беретін мектептер
Республиканың жалпы білім беретін мектептерінде 2000-2001 оқу жылы 276343,
3.2-сурет. Мұғаліммен оқушы қатынасы, адам
1998 1999
Оқу қазақ тілінде жүргізілетін мектептер саны 2000 жылы 3445
3.5-кесте. Жалпы білім беретін мектептердегі оқушылар санының тілдер
бойынша оқытылуы, мың адам
Тілдер бойынша оқыту 2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
қазақ 1568,9 1692,7 1631,5 1683,7 1671,8
орыс 1422,7 1441,5 1326,5 1300,2 1243,3
өзбек 79,6 87,1 83,2 87,3 86,4
ұйғыр 22,3 22,4 21,7 21,5 20,3
тәжік 2,6 2,8 2,7 2,9 2,9
түрік - - - 0,1 0,2
неміс 0,6 0,4 0,3 0,4 0,5
украин 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1
ағылшын 0,2 0,2 0,2 0,2 0,3
Қазақ тілінде оқитын оқушылар саны 2000-2005 жылдар аралығында 102,9
Бастауыш және орта кәсіптік білім беру
Қазақстан Республикасының бастауыш және орта кәсіптік білім беру жүйесі
3.6- кесте. Кәсіптік бастауыш білім беретін оқу орындар
ондағы оқитын оқушылар саны
2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
Оқу орындар 285 282 284 287 288
Оқушылар саны, мың адам
87,4
86,1
87,3
90,8
98,0
Қабылданған оқушылар, мың
43,1
39,0
43,4
42,3
45,0
Бітірген мамандар-барлығы, мың адам
41,5
35,0
39,8
40,3
33,4
2004-2005 оқу жылды 2000-2001 оқу жылмен салыстырғанда кәсіптік орта
3.7-кесте. Кәсіптік орта білім беретін оқу орындар мен олардағы
2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
Оқу орындар 274 293 318 335 357
Оқушылар саны, мың адам
142,6
168,2
196,2
211,3
250,9
Соның ішінде бөлімдерде:
Күндізгі
Кешкі
Сырттай оқу
107,3
0,4
34,9
125,0
0,6
42,6
145,0
1,0
50,2
155,2
1,5
54,6
186,2
2,2
62,5
Қабылданған оқушылар, мың адам 61,6 77,8 86,7 83,7 114,4
Соның ішінде бөлімдерде:
Күндізгі
Кешкі
Сырттай оқу
47,9
0,2
13,5
59,0
0,3
18,5
68,1
0,5
18,1
62,9
0,8
19,4
86,4
0,9
27,1
Бітірген мамандар-барлығы мың адам 52,0 43,7 49,8 52,9 60,4
өнеркәсіп және құрылыс
көлік және байланыс
ауыл шаруашылығы
экономика және құқық
денсаулық сақтау, денешынықтыру және спорт ағарту
өнер және киномотография 13,2
3,4
8,6
9,8
6,0
9,4
1,6 7,2
2,6
5,4
12,2
6,2
8,1
2,0 9,5
2,8
4,2
14,8
6,5
10,9
1,1 9,4
2,5
3,8
17,7
5,5
12,9
1,1
Жоғарыда кесте көрсеткіштерін қорытындылай келе экономика және құрылыс саласына
3.3-сурет. Қазақстан өңірлеріндегі 2000 және 2005 жылдардағы колледждер
саны
2005 жылды 2000 жылмен салыстырғанда Республикамыздың көптеген өңірлерінде кәсіптік
Республика бойынша бастауыш және орта кәсіптік білім алушылардың санының
1999
3.4-сурет. Білім алушылар мен мұғалімдер қатынасы, Адам
Сонымен, кәсіптік мектептерге қарағанда колледждерде соңғы 2004-2005 жылдары мұғалімдерге
Жоғары мамандандырылған білім беру
Жоғары білімді дамытудың негізгі үрдісі мамандар даярлау сапасын арттыру,
Жоғары білім берудің мақсаты-қоғамның, мемлекеттің және жеке тұлғаның сапалы
Жоғары білім бар мамандарды даярлауда оқуға төленетін ақының әр
Қазақстан Республикасының 19 мыңға жуық азаматы әлемнің 35 елінде
Қазақстан Республикасының жоғары білім беру жүйесінде 2004-2005 оқу жылында
3.8-кесте. Жоғары оқу орындар мен ондағы оқитын студенттер саны
2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
ЖОО-дар саны, бірлік 170 185 177 180 181
Студенттер саны, мың адам 440,7 514,7 597,5 658,1 747,1
бөлімдерде:
күндізгі
кешкі
сырттай оқу
254,6
2,0
184,1
288,2
1,9
224,6
300,3
1,8
295,4
312,0
2,1
344,0
349,6
2,3
395,2
ЖОО-на қабылданғандар саны, мың адам 135,4 155,4 174,1 183,2
бөлімдерде:
күндізгі
кешкі
сырттай оқу
77,4
0,5
57,5
90,1
0,5
65,1
77,6
0,6
95,9
85,8
0,9
96,5
87,4
0,9
97,6
Бітірген мамандар, мың адам 64,6 73,8 87,1 102,7 123,9
Сонымен, 2000-2005 жылдар аралығында жоғары оқу орындарында күндізгі бөлімдерде
3.9-кесте. Облыстар бойынша жоғары оқу орындар мен
ондағы оқитын студенттер саны
2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
ЖОО саны, бірлік Студенттер саны адам ЖОО саны, бірлік
1 2 3 4 5 6 7 8 9
ҚР 170 440715 185 514738 177 597489 180 658106
Ақмола 7 11516 7 16181 7 19148 8 22061
Ақтөбе 5 26172 6 28801 6 31259 6 29433
Алматы 3 5641 3 6755 3 8788 4 10976
Атырау 3 16238 3 19861 3 22070 3 23261
1 2 3 4 5 6 7 8 9
Ш-қаз 11 35943 13 40225 12 43975 9 47775
Жамбыл 4 22262 4 23749 4 30300 4 30437
Б-қаз 5 15290 5 16566 5 23784 6 27286
Қарағанды 17 52308 17 59146 15 63009 15 67909
Қостанай 8 18243 8 23606 6 30938 8 35602
Қызылорда 7 14668 8 15864 7 17180 6 18017
Маңғыстау 4 7253 4 11385 4 9893 5 17790
Павлодар 4 13996 4 20151 4 23568 4 26061
С-Қаз 2 9035 4 13112 4 14034 4 15548
О-Қаз 16 47427 19 58604 19 78997 19 87994
Астана қ 6 21768 7 24323 7 28546 10
Алматы қ 68 122955 73 136409 71 152000 69
Алматы қаласында жоғары оқу орындар мен студенттер саны көп,
Маңғыстау облысында жоғары оқу орындар саны аз, яғни 2000-2001
Қазақстан Республикасының бастауыш және орта кәсіптік білім беру желісі
5- Сурет
3.2- сурет. Қазақстан Республикасының арнаулы орта оқу орындары мен
Сонымен, арнаулы оқу орындар саны 1999-2004 жылдар аралығында 86
6- Сурет
3.3- сурет. Қазақстан Республикасының арнаулы оқу орындарындағы оқитын оқушылар
2000-2005 жылдар аралығында арнаулы оқу орындарындағы оқитын оқушылар 118,9
7- сурет
Жалпы Мемлекеттік ЖОО саны 2000-2001 оқу жылын 2004-2005
2004-2005 оқу жылында оқу орындағы профессор оқытушы қызметкерлер саны
2004-2005 оқу жылын 2000-2001 жылмен салыстырғанда профессор оқытушы қызметкерлер
Оқу-білім және ғылым егіз деп текке айтылмайды. Ғылым мен
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім үздіксіз білім беру жүйесінің
Бұл деңгейдің мақсаты білім беру мен ғылымды ықпалдастырудың негізінде
Міндеттері:
магистратураны доғары оқу орнынан кейінгі деңгейде ауыстыру және PhD
болон процесіне (бакалавр-магистр- PhD) сәйкес кәсіби кадрларды даярлаудың оқытудың
бірнеше қазақстандық университеттердің базасында халықаралық аккредиттелген докторлық бағдарламалары бар
Магистратурада даярлау үш бағыт бойынша жүргізілуі мүмкін:
іскерлік әкімшілік, менеджмент және т.б. салаларда мамандардың бейіндік, тереңдетілген
ғылыми және ғылыми-педагогикалық қызмет үшін ғылыми-зерттеу даярлығы;
құрамдастырылған бейіндік даярлық.
Магистрлерді даярлау оқытудың ғылыми-әдіснамалық бағытталуын және тиісті саладағы тереңдете
Магистратураны бітірушілерге магистрдің академиялық дәрежесі беріледі және олардың докторантурада
Докторантура Қазақстанның білім беру жүйесін аяқтайтын білім беру деңгейі
Докторантураның мақсаты жоғары білікті ғылыми-педагогикалық кадрларды даярлау болып табылады.
Докторантураға (PhD) аспирантура, резидентура, адъюнтура, ізденпаздық, шығармашылық демалыстар беру,
Докторлық бағдарламалардың негізгі ерекшеліктері:
оқу мен зерттеу қызметінің арасындағы оңтайлы байланысты қамтамасыз ету;
кең көлемдегіғылыми, біліми және әдіснамалық даярлық алу;
елдің оқытушыларымен ғылыми қызметкерлерінің академиялық ұтқырлығын қамтамасыз ету болуға
Докторантураның бағдарламасын меңгерген және докторлық диссертация қорғаған адамдарға философия
Докторлық бағдарламалар бойынша оқу мерзімі кемінде үш жыл құрайды.
Жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру жүйесі нарықтық экономиканың
2000-2005 жылдар аралығында ғылыми-зерттеу институттар саны 4 бірлікке азайған,
3.10-кесте. Қабылданған және бітірген аспирантуралар саны
2000-2001 2001-2002 2002-2003 2003-2004 2004-2005
Ғылыми-зерттеу институттар саны, бірлік 75 71 74 76
Аспиранттар саны адам 4919 4691 4792 5321 5943
Қабылданған аспиранттар,адам 1083 14369 1844 1937 2104
Бітірген аспиранттар, адам 1239 1467 1482 1154 1167
Жалпы бітіргендер диссертация қорғағандары, адам
228
191
185
113
106
2000-2001 жылы аспирантураны ғылыми дәреже алып бітірушілер 18,4% болса,
Соңғы жылдары жоғары білім берудегі жаңа бағыт магистратура болды.
Негізінен магистратура ірі экономикалық вуздарда оқытылады (КазГУ, КазЭУ, КИМЭП,
Аспирантурада білім алушылар саны соңғы жылдары айтарлықтай өсіп соңғы
Аспирантураны бітірушілер саны да өсуде, 2000 жылы – 1467
Қабылданған аспиранттар саны соңғы жылдары айтарлықтай өсіп, 2005 жылы
Аспиранттардың 2000 және 2005 жылғы мамандық бойынша құрылымын қарастырамыз.
Сурет Мамандық бойынша аспиранттардың құрылымы, 2000-2005 жж (үлес есебімен)
2000 жылы үлкен үлесті экономикалық ғылым 20 % алса,
Білім беруді қаржыландыру
Еліміздегі экономикалық жағдайдың тұрақтылығы білім беруге арналған мемлекеттік бюджет
3.11- кесте. Білім және ғылым министірлігінің білім жүйесінің деңгейлері
2001 2002 2003 2004 2005
Мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту, млн.теңге 2975 3322 3880
ЖІӨ. пайызбен 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1
Жалпы орта білім беру, млн, теңге 60007 67224 81744
ЖІӨ. пайызбен 2,3 2,0 2,2 2,2 2,5
Кәсіптік бастауыш білім беру, млн.теңге 2693 3018 3910 5299
ЖІӨ. пайызбен 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1
Кәсіптік орта білім беру, млн.теңге 2662 2528 2989 3495
ЖІӨ. пайызбен 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1
Жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білім беру, млн.теңге
8120
9344
11783
12763
15506
ЖІӨ. пайызбен 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3
Басқада бағдарламалар, млн.теңге 4959 17640 14671 24505 33547
ЖІӨ. пайызбен 0,2 0,5 0,4 0,6 0,7
Жиынтығы, млн.теңге 81416 103076 118977 149521 191315
ЖІӨ. пайызбен 3,1 3,1 3,2 3,4 3,8
Білім беруге арналған мемлекеттің шығыстары абсолютті артып қана қоймай,
Білімге қол жеткізу мәселесін адамның тұратын жері ушықтыра түседі.
Осыған қарамастан 1999 жылғы санақ деректері бойынша 9-49 жастағы
3.12-кесте. Қазақстан Республикасы халқының сауаттылығы, пайызбен
(санақ деректері бойынша)
жылдар 9-49 жастағы халықтың сауаттылығы
Барлық халық Қала халқы Ауыл халқы
Бар-лығы ерлер әйел-дер Бар-лығы ерлер әйел-дер Бар-лығы ерлер әйел-дер
1959 96,9 98,8 95,1 96,9 98,9 95,2 96,8 98,7
1970 99,7 99,8 99,5 99,8 99,9 99,7 99,5 99,7
1979 99,8 99,8 99,8 99,9 99,9 99,9 99,7 99,7
1989 99,7 99,7 99,7 99,8 99,8 99,8 99,7 99,7
1999 99,9 99, 99,9 99,9 99,9 99,9 99,8 99,8
15 және одан жоғары жастағы халықтың сауаттылығы
1989 97,5 99,1 96,1 98,1 99,4 97,0 96,6 98,6
1999 99,5 99,8 99,3 99,6 99,8 99,5 99,3 99,7
Жоғарыда көрсетілген 15 және одан жоғары жастағы халықтың сауаттылығы
3.2 Халықтың білім дәрежесінің өзгеруіне әсерін тигізетін факторларды талдау
Егеменді еліміздің өтпелі кезеңде білім мен ғылым жүйесі
Білім сапасының күрт төмендеуінің көптеген өзіндік себептері бар. Оқу
Мектепке енгізілген ұлттық тесттің қорытындысы осы кемшіліктердің бетін ашып,
Бізде білім берудің іргетасы берік қаланған, оған деген көзқараста
Байыппен, парасатпен шешілетін, ұлттық діліміз бен тілімізге, рухани тәуелсіздігімізге
Болон конвенциясына кәіруге ұмтылу, білім беру саласының әлемдік стандартқа
Халықаралық білім кеңістігіне ұмтылып отырған әлемдік жүйенің басты мақсаттарының
Қазірдің өзінде Қазақстандағы мұндай және кванттық электроника
Қорытынды
Сонымен, соңғы кездері еліміздегі білім беру жүйесінің барлық деңгейлерінде
Қазақстан Республикасындағы ең көп таралған жалпы білім беретін
Оқу процесінің ойдағыдай іске асуы оның керегесі іспетті мектеп
2000-2005 жылдар аралығында республикадағы жалпы орта білім беретін мектептер
Білім берудің жаңа парадигмасы бойынша, күннен-күнге кең етек алып
Экономикалық білім бұрын жоғары оқу орындарында, теориялық негізде ғана
Білім, ғылым жүйесіндегі реформа әр кезде әр түрлі деңгейде
Тарихыздың түбегейлі жаңаруы, ана тіліміздің ғылыми тілге айналуы да
Білімнің қайнар көзі болып саналатын қазақ мектептерін XXI- ғасырда
Қолданылған әдебиеттер
«ҚР Білім туралы 1999 жылы 7 маусымдағы №389-1 заңы».
«Қазақстан –2030 Қазастандықтардың өркендеуі, қауіпсіздігі және игілігі» стратегиясы 1997ж.
ҚР 2015 жылға дейінгі білімді дамыту тұжырымдамасы Астана, 2004
ҚР 2005-2010 жылдарда білімді дамытудың мемлекеттік бағдарламасы 2004ж
«Баршаға білім беру» ҚР мемлекеттік бағдарламасы, Білім және Ғылым
«Адам дамуы туралы есеп. Баршаға білім беру жаңа мыңжылдықтың
«Қазақстандағы адам дамуы». Оқулық жалпы редакциясын басқарған Мамыров Н.Қ.
«Қазақстан цифрларда». Статистикалық жинақ. Алматы 2005.
«Регион Казахстана 2005 год». статистический сборник. (под.ред.К.С.Абдиева) г. Алматы,
«Статистиканың жалпы теориясы» Әміреұлы Ы. Алматы, 1998.
Болатханова З. «Әлеуметтік экономикалық статистика». Алматы,2003
«ҚР. Әлеуметтік экономикалық дамуы. Статистикалық жинақ». Алматы 2005.
А.М. Елемесова., К.К. Белгібаева., Е.М. Кииков., Г.М. Молдакулова «Социально-
«Білім сапасын бағалаудың ұлттық жүйесі: стротегия, технология және проблемалар».
Сиденко А.В., Папов Г.Ю., Матвеева В.И. «Статистика» учебник. Москва.
Назарова Г.М. «Курс социально экономической статистики» учебник, М, 2000.
Л.А. Голуб «Сациолно-экономическая статистика» учеб.пособ.для вузов М, 2001.
Надиров М.Н., Маринов И.И. «Сациолно-экономическая статистика» Алматы, 1999г.
«Сациолно-экономическая статистика» под ред. СР Нестерович учб.пособие Минск БГЭУ
«Краткий статический ежегодник Казахстана» 2005г 46-49 стр.
«Қазақстанның әйелдері мен ерлері статистикалық жинақ». 2005ж.
«Уровень жизни население РК мониториг население с низкими доходами:
ҚР статистика жөніндегі Агенттігінің материалдары «әлеуметтік сала» сериясы Алматы,
Шынайы білім // Педогогикалық энциклопедиялық сөздік. 1997ж.
Методалогические положения по статистике // Агенство РК по статистике
Омаров Е «12 жылдық білім жүйесінен қоштаспауымыз керек» //
Озғанбаев Ө. «Жаңа білім жүйесі» // Жұлдыз 2004 №4
ҚР 2015 жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы //
Күнхожаев Н. Білім берудің өркендеу жолмын қарастырайық //
Аналитическая работа на тему: «Анализ социальных индикатров и оценка
өндірістік сала
Ауыл шаруашылығы саласы
Құрлыс саласы
Көлік саласы
Денсаулық сақтау саласы
Білім беру саласы
Мәдениет саласы
Құқық бұзушылық
балабақша
Мектепке дейіегі оқу орындар
мектептер
гимназиялар
лицей
колледж
Кәсіптік мектептер
Кәсіптік лицей
университет
институт
академия
Аспирантура, ддодоктарантуора