ӘЛ – ФАРАБИ атындағы ҚАЗАҚ ҰЛТТЫҚ УНИВЕРСИТЕТІ
ФИЛОСОФИЯ және САЯСАТТАНУ ФАКУЛЬТЕТІ
ФИЛОСОФИЯ және ҒЫЛЫМ МЕТОДОЛОГИЯСЫ КАФЕДРАСЫ
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Исламдағы мінез-құлық (ахлақ)
Орындаған: I курс, “Дінтану” бөлімінің студенті
Ғылыми жетекші: ___________ Құрманалиева А.
АЛМАТЫ 2005
Жоспары:
КІРІСПЕ 3
I. ИСЛАМ ДІНІНДЕГІ МІНДЕТТЕР 5
1.1 Аллаға, Пайғамбарға, өзімізге байланысты міндеттеріміз. 5
1.2 Рух тәрбиесі 7
1.3 Елімізге, жұртымызға байланысты міндеттеріміз 9
ІІ ЕРІ МЕН ӘЙЕЛІНІҢ ӘДЕПТІЛІК МІНДЕТТЕРІ 17
2.1 Жанұя құрғандардың бір-біріне байланысты міндеттері. 17
2.2 Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) көп әйелмен үйленудегі асыл
ҚОРЫТЫНДЫ 27
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 30
„Мен көркем мінездерді толықтастыру үшін жіберілдім”
Қасиетті Хадис
КІРІСПЕ
Бүкіл адам атаулы, жаратылыс тұрғысынан екі нәрседен тұрады:
а) Ет сүйек, қан, май, сіңір тәрізді көзге
ә) Ой-сезім, білім, қарар беру, айну, сүйіну,жан ашу
Абайсыздықтан денені баурап алған түрлі дерттер тұлғамызды бұзады.
Ал, рухымыз да денеміз сияқты сырқаттанады, табиғи
жаратылыстан алшақтайды. Бұның да денеміз тәрізді дауалау жолдары
Басқаша айтқанда, ахлақ, денемізді әрі рухымызды
Жаратқанға және жаратқандарына борышты болған міндеттерді атқара алатын
Иман мен ғибадаттың негізгі бұлағы, қандай Аллаға
және Оның Кітабы Құранға, сондай-ақ Құранды түсірген Алланың
Иман мен ғибадаттың нысанасы, иелерін толық адам ету.
Ахлақтың да көздеген міндеті сол. Сондықтан ардақты Пайғамбарымыз:
Адам баласы дербес немесе қоғамдық өмірінде, кейбір
ауыршылықтарға, сәтсіздіктерге, ауру-сырқауларға душар болса, тікелей айтқанда, бұл
Ісін жолына қойған, Жаратқанға әрі жаратқандарына тән
міндеттерін біліп, толық атқарған және дүние тіршілігінің нәрін
Уақытша дүние тіршілігіндегі өмірінде, ахлақсыздықтың
салдарынан түрлі пәлеге ұшырағандар мен Алла жолында, ахлақ
Зерттеудің жұмысымның өзектілігі.
Дүниеге келген әрбір адамзат өмір сүруге құқылы. Өмір
Мұсылман түрік ұлты, адамзат тарихының ең көне, ең
Өткен замандарда бұндай болғанындай бүгін де таңдаулы орынымыз
Әр адам баласы үшін, мемлекетің және елін сүю,
Мемлекеттің ішінен және тысынан қорғалуы, қоғамдық істердің өз
Зерттеу жұмысымның мақсаты мен басты міндеті.
Мұсылмандық құқықтың қайнар көздері жеке адамдар статусының құқықтарында
Көптеген отандастарымыз шаңырақ көтерудің ең алғашқы шарты –
Ең алдымен, Дүние және ахиретте шаттыққа, бақытқа жету
Курстық жұмысымның құрылымы зерттеліп отырған тақырыптың мазмұнына сай
I. ИСЛАМ ДІНІНДЕГІ МІНДЕТТЕР
1.1 Аллаға, Пайғамбарға, өзімізге байланысты міндеттеріміз.
Дүние және ахиретте шаттыққа, бақытқа жету үшін мойынымызға
Аллаға байланысты міндеттеріміз.
Алланың барлығына, бірлігіне, Одан басқа ешбір тәңір
болмағандығына ұлы сипаттармен сипаттағандығына сенген мүмін, оның ұлы
2. Пайғамбарымызға байланысты міндеттеріміз.
Алладан кейін, ең көп құрметке лайық болған, Оның
Дүние-ахиреттің бақыт есіктерін ол ашқан, адамгершілікке ең тура
Бұндай ұлы бір кісінің, бүкіл дүниеге Пайғамбар етіліп
Өзімізге байланысты міндеттеріміз
Жаратқанға әрі жаратқандарына байланысты міндетімізді
толық түрде атқара алу үшін; денемізді, рухымызды заттықжәне
Денеміз бен рухымызды, бұл міндеттерді кемшіліксіз атқаруға
кедергі болатын әр түрлі сырқаттардан қорғау; денемізді сау
Дінімізде ғибадаттар да орындалған дәрет және ғұсыл,
күллі денемізбен бірлікте жиі кірлейтін беті-қол, ауыз-мұрын, аяқ
Денсаулық, біз ие болған сансыз нығметтердің ең зоры.
Ардақты Пайғамбарымыз: „Алладан денсаулық тілеңдер. өйткені ешбірімізге мықты
Ауруға ұшырамау үшін, денсаулыққа әсер ететін әр
нәрседен қорғану; сырқат болғаннан кейін де сақаю үшін
Дініміздің тыйым салған, арақ-шарап тәрізді
ішімдіктерді ішу, аққан қан, өлген мал, доңыз етін
1.2 Рух тәрбиесі
Адам баласының рухы, жаратылыс тұрғысынан тап –таза. Жаратқанына
Деніміздің ауруларға ұшырағанындай рухымызды да ауруларға душар
Ахлақтың міндеті, рухымызды, міндетін орындауына кедергі болатын сырқаттардан
Рух сырқаттары және емделуі қасарысқандық және қарарсыздық:
Қасарысқандық, ойламастан берілген қарардан қайтпау, ол жөнінде табан
Ал, қарарсыздық болса қалаудың, ойлаудың азғындығындағы кемшілігі. Қасарысу
Емделу шарасы: Тұрақты, толғамды болу. Дүние – ахирет
Шектен тыс мазасыздану және өте қорқақтық: Бір істің
Бүкіл жамандық және қылмыстар осының салдарынан істеледі. Ызақорлық
Ал, бұның керісінше болған өте қорқақтық та жаман
Емделу шаралары: Нәпсіге ие болу және батыл болу.
Батылдық, жүректің қуаты және қалаудың, ойлаудың азғындығындағының тұрақтылығымен
Бұл жағдайлар да рухқа жабысқан аурулар болып табылады.
Ал, енді бұның керісінше болған ынжықтық та жаман
Міне бұл мінездердің екеуі де жаман қасиеттер. Бұлардың
1.3 Елімізге, жұртымызға байланысты міндеттеріміз
Арсыздық, ұятсыздық:
Адамның рухына жабысқан аурулардың бірі де арсыздық, ұятсыздық.
Бұлардың емделу жолы: Ұяттың және әдепті болу.
Ар, ұят деген; діннің жаман көрген нәрселерінен, рухтың
Өтірікшілік және айлакерлік:
Өтірікшілік деген ауруға тап болғандар, ойлағандарының, білгендерінің керісінше
Айлакерлік те мұнапұлықтан: Айлакерлердің адамдар арасында қымбаты да,
Мұның емделу әдісі: Туралық және шындық: Мұсылманшылықтың рухы
Тура кіслер, әрі Алланың қасына әрі елдің алдында
Сыр сақтау да туралықтың бір тармағы және рухани
Аманатқа қиянат:
Бізге тапсырылған бір аманатқа, арамдық істеу, аманатқа қиянат
„Аманат бейне, байлық, яғни аманат қойылған кісі бай
Бұлардың емделу әдістер: Сенімді болу.
Аманат, мейлі заттай болсын, мейлі рухани болсын
қорғау үшінт кісіге тапсырылған бір міндетке жатады. Қорғалуы
Бұларды қорғау, сақтау, қамдау және аман-сау иесіне
тапсыру, біз үшін елеулі бір міндет болып табылады.
Сондай-ақ Алланың әмірлері де аманат болады. Сондықтан оларды
борышымыз екендігі айқын.
Бойымызға алған дербес әрі қоғамдық міндеттер де
аманатқа жатады. Бұларды да талапқа сай бұлжытпай өтеу
Қорыта келгенде: Қасарысу, қарарсыздық (екі ойлылық), өте өршелену,
Жанұя құрғандардың бір-біріне байланысты міндеттері
а) Үй-іші және жақындарымызға байланысты міндеттеріміз.
Жанұя: Ерлі-зайыпты, әке-шеше, балалар және жақындардан құрылған топтың
Қоғамның ең кішкентай мүшесі және үлгісі семья болып,
Семья мүшелері арасындағы бір-біріне байланысты міндеттері өте елеулі
Адам баласы, Жаратқанына және Оның жаратқандарына байланысты борышты
Жанұяны құрағандардың бір-біріне байланысты міндеттері.
Ерлі-зайыптылардың бір-біріне байланысты міндеттер.
Әке-шешенің балаларына, балалардың әке-шешелеріне байланысты міндеттері.
Туыстардың бір-біріне байланысты міндеттері.
Ағайын-туғандардың бір-біріне байланысты міндеттері./16/
Ерлі-зайыптылардың бір-біріне байланысты міндеттер.
А) Ер мен әйел, жанұяның екі ірге тасы
Ә) Бір халықтың ең құнды қазынасы санының көптігі
Б) Адам баласы, мұқтаж болған рақатты, бейбітшілікті ең
В) Зор бір кедергі болмағанда тұрмыс құрмағандар, дербес
Г) Жанұяда еркек, семьяның төрағасы. Оның үшін бүкіл
Семьяда ер, әйеліне дін, дүние білімдерін үйрету, әйелдерге
Ал әйел де семья ұясының аман-есен жалғасуы үшін,
Үйдің ішінде, тысында еріне толық бой ұсынып абырой,
Ардақты Пайғамбарымыз: „Қиямет күнінде әйел, намазынан кейін еріне
Мұсылманшылықта жанұяның мәні өте зор. Бұл ұяның екі
Әке-шешенің балаларына, балалардың әке-шешелеріне байланысты міндеттері.
Дүниеге келулеріне себеп болған балаларын, өздері ішінде болған
Сондықтан балаларын өмір сүретін қоғамға сәйкес әзірлеу мақсатымен,
Балаларын табыстарына сәйкес, халалдан жегізіп, киіндіру, оларға деген
Алла тағала Құран Кәрімде, әке-шешенің хақысын әрі оларға
Әке-шешемізге дүние тіршілігінде өстіп құрмет еткеніміздей, олар қайтыс
Туыстардың бір-біріне байланысты міндеттері.
Туыстар, бір ағаштың бұтақтары тәрізді. Бір тамырдан өскен
Өз туыстарының құқықтарына мән бекрмегендер, басқалардың құқықтарына
Семьяда ағалар, әке-шеше орнында. Оларға да құрмет көрсету
Ағайын-туғандардың бір-біріне байланысты міндеттері.
Ағайын-туғандарға семьялық сезіммен қарау, жақындық дәрежелері бойынша құрмет,
Жақындарын сүймегендер жақсы адам саналмайды. Болымсыз нәрселерге ашуланып,
Үйімізде қызмет етіп жүргендер үшін де дініміз құқық
Ислам дінінде ағайындардан кейін көрші хақысы келеді. Көршілерімізді
Ардақты Пайғамбарымыз: „Көршінің көршіге елеулі хақылары бар. Көршісі
„Аллаға және ахиретке сенген кісі көршісіне игілік істесін”.
„Көршілері, кесірінен аман болмаған біреу нағыз мүмін емес”,
Елімізге, жүртымызға байланысты міндеттеріміз
Адам баласы, топты түрде өмір сүру қасиетінде жаратылған.
Дүниедегі әр ел, белгілі бір шекара ішінде саяси
Біздің дәулетіміздің аты: Түрік дәулеті; Өкіметімізге: Түркие ЖумҺуреті
Мұсылман түрік ұлты, адамзат тарихының ең көне, ең
Өткен замандарда бұндай болғанындай бүгін де таңдаулы орынынмыз
Әр адам баласы үшін, мемлекетін және елін сүю,
Мемлекеттің ішінен және тысынан қорғалуы, қоғамдық істердің өз
Малмен істелетін көмек: салық, жанымен жасалатын көмек: әскерлік.
Әскерлік, жауларға қарсы мемлекетімізді, намыс, абыройымызды қорғау қызметі
Ислам дінінде әскерлік дәрежесі өте ірі. Әскер соғыста
Ал түрлі сылтаумен әскерліккебармау немесе барғаннан кейін қашу,
Бүкіл адам атаулыға байланысты міндеттеріміз және кісі хақылары.
Алла тағала адам баласын тәуелсізтүрде жаратқан. Бұкіл адам
Ең көлемді ұғымы бойынша тәуелсіздік: әр адамның қалағанын
Бір адам өзін, басқалардың тәуелсіздігін мойындау шарты мен
Адамдардың бүкіл құқық және міндеттерін дініміз өте ашық
Бұл және бұларғаұқсас әмірлерді әрі Құран Кәрим, әрі
ІІ ЕРІ МЕН ӘЙЕЛІНІҢ ӘДЕПТІЛІК МІНДЕТТЕРІ
2.1 Жанұя құрғандардың бір-біріне байланысты міндеттері.
Жеке адам жаңа салтты ойлап шығара алмайды немесе
Үйлену жаңа отау құру үміт – тілекті келешекпен
Ислам үй болуды табиғи қажеттілік деп түсіндіріп, отбасында
Ері мен әйелінің әдептілік міндеттерін екіге бөлгенді жөн
Әділдік және адалдық.
Жанұяда күйеу мен әйел өз махаббаттарына адал
“Әйелдің сіздерге қатысты міндеттері бар. Сондай – ақ,
Қасиетті Құран Кәрімде “Сендерге оған тұрақтауларың үшін өз
Сүйіспеншілік және мейірімділік.
Күйеу мен әйел бірі – біріне жіті көңіл
Керісінше, бірі – бірінің басқан ізін, сөйлеген сөзін,
Исламда отбасының маңызы өте жоғары.
Шаңырақтың екі тірегі іспетті ер мен әйел өздерінің
Ері мен әйелінің әдептілік міндеттерінің екіншісіне келетін болақ.
Жігіттің өмірлік жарын тауып, шаңырақ көтеруі, өз отауының
Отбасының іргесі мықты болып, түтіні түзу шығу үшін,
Өзі мұсылман болып, жанұясын, соның ішінде ең әуелі
Құран Кәрімде: «Әй, мүминдер! Өздеріңді әрі үй-іштеріңді отыны
“Таһа сүресінің: “Үйіңді намаз оқуға бұйырып, өзің де
(Әбу Һурайрадан, ради Аллаһу анһу, Бухари, Муслим)
“Түнде тұрып намазын оқып, кейін бала – шағасын
Дінге үйрету тек дәрет алдырып, намазға жығумен шектелмейді.
“Ер кісі жанұяның тәрбиешісі. Сондықтан ол жанұяның тәрбиесі
Жанұяда ер кісі – шаңырақ басшысы. Сол себепті
Бұған қатысты Аллаһ Тағала Бақара сүресінің 233 аятында:
“Ананың тиісті қорегі мен киімі баланың әкесіне міндет”,
Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.):
“Әйелдерімізге қатысты бізге не нәрсе міндеттелінді?” – деп
(Әбу Дауд, Ахмад және Ибн Мажаһ).
Ер кісінің әйеліне байланысты үшінші міндеті – онымен
Қазақта: “Әйелді – бастан, баланы - жастан”, деген
“Әй, мүминдер! Сендер үшін әйелдерге зорлықпен мұрагер болуларың
Ислам әйелді – ана, ұрпақты жалғастырушы деп сыйлауды
Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.):
“Сендердің жақсыларың отбасында жақсы болғандарың!” (Имам Табарани).
Бұл айтылғаннан ер адамның дене күші басым болғандықтан
Исламдағы отбасының маңызы.
Ата - ана, ерлі - зайыпты және балалардан
Отбасы - ұлттық және рухани дәстүрлерді үйрететін бір
Сол себептен жанұя мүшелерінің бір - бірлері алдындағы
Жанұяның негізі – ерлі - зайыптылар.
Пайғамбарымыз (с.ғ.с.) “Естеріңде болсын, сендердің әйелдеріңде, әйелдеріңнің сендерде
Ерлі - зайыптылардың бір - бірінің алдындағы міндеттері
Олардың кейбірі мыналар.
1. Ең алдымен ерлі - зайыптылар арасында өзара
2. Отағасы - жанұяның тамағын, киімін және басқа
3. Отағасы - жанұяның діни және адамгершілік міндеттерінің
4. Ер адам әйеліне нәзік, жұмсақ болуы, дөрекі
Бұл жайында сүйікті Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.) былай дейді.
5. Әйел, қосағына сүйіспеншілік және құрметпен қарауы, үй
6. Әйел үнемшіл болуы керек. Жұбайының тапқанын ысырап
7. Әйел үйін, жанұясын ойлап, намысын қорғауы керек.
Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.) былай дейді.
“Қандай да бір әйел күйеуі одан разы болған
Ата - ананың балалары алдындағы міндеттері.
Жанұяның көркі мен бақыты, шаттығының көзі болып табылатын
1. Балаларын дені сау етіп өсіру, оның тән
2. Балаларына арам нәрселерді жегізбеу.
Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.) бұл тұрғыда былай дейді. “Аллаһ
3. Баласына жақсы ат қою.
4. Баласын жақсы тәрбиелеп, оған ахлаһ тұрғысынан үлгі
Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.) “Әкесінің баласына қалдырған ең үлкен
5. Баласына намаз оқытуы, басқа да діни және
6. Баласын оқытып, күнін көре алатындай мамандық иесі
Хазіретті Али былай деген, “Балаларыңды өздерің болмайтын уақыт
7. Балаларды жақсы көріп, оларға әр уақыт көңіл
8. Балаларын жақсы көре отырып, оларға сыйлық бергенде
9. Үйленетін шаққа келгенде балаларын үйлендіру.
Балалардың ата - ана алдындағы міндеттері:
1. Ата - анаға жақсылық жасау.
2. Күн көрісі қиын болса оларға көмектесу.
3. Ата - ананы ешқашан сөзбен не қылығымен
4. Ата - анаға жылы шырайлы қарап, сыпайы
5. Шақырғанда лезде жетіп бару.
6. Аллаһтың бұйрықтарына қарсы болмаған ата – ана
7. Кез - келген істе олардың ризашылығын алу
8. Олардың қасында дауыс көтеріп сөйлемеу.
9. Ата - ана жәрдемге мұқтаж болған шақтарында
10. Жолда кетіп бара жатқанда кесіп өтпеу.
11. Олардың рұқсатынсыз еш жерге бармау.
12. Қайтыс болғанда оларға құрметпен еске алып, дұға
Ата - ана ақылары жайында Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.)
Қай халықтың болса да соның ішінде біздің халқымыздың
Исламда үй болуды табиғи қажеттілік деп түсіндіріп, жанұяда
Себебі, тек білім негізінде еткен амалдың нәтижесінде тақуалық
“Таһа” сүресінің, “Үй - ішіңді намаз оқуға бұйырып,
Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.) бір хадисінде, “Ер кісі жанұяның
Қоғамдағы отбасының маңыздылығына қарай Ислам ер мен
Қоғамның негізі - жанұя, ал жанұяның негізі -
Біздің міндет — жақсыдан тәлім алу, жақсыға амал
2.2 Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) көп әйелмен үйленудегі асыл
Аллаһ тарапынан елші ретінде жіберілген ерекше тұғаның көп
Исламға қызғанышпен, дұшпан көзімен қарағандар, әсіресе мунафихтар Пайғамбарымыздың
Хазіреті Мұхаммедтің (с.ғ.с.) көп әйелмен некелесуіндегі негізгі себептерін
Ең алдымен Оның (с.ғ.с.) өмір сүрген ортасын, қоғамын
Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.) жиырма бес жасында өзінің он
Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.) басқа әйелдермен шаңырақ көтеруі үйленуге
Бұған қоса, Пайғамбар Мұхаммед (с.ғ.с.) Айша анамыздан басқа
Пайғамбар Мұхаммедың (с.ғ.с.) әйелдерге байланысты көптеген ислами үкімдерді
Муминдердің аналары саналатын Пайғамбар Мұхаммедтің (с.ғ.с.) ақ некелілірі
Расулаллаһтың кейбір жұбайлары құрайыштың, яһудилердің басшыларының қыздары болған.
Расулаллаһ ислам жолында шейіт болғпн сахабалардың қорғансыз қалған
Ең жақын жолдастарымен туыстық қатынас орнатқан. Қиын сәттерде
Осындай себептерге мән беріп, ойланар болсақ Пайғамбар Мұхаммед
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келгенде мұсылмандық құқықтың қайнар көздері жеке адамдар
Еліміз имандылыққа, бауырластыққа, адамгершілікке, әділеттілікке және әдептілікке бастағанда
Ислам діні мен шариғат заңдары ерлермен әйелдерді тең
Ажырасуда да әйелдер құқығы бұзылмауы, мүмкін болса, ажыраспау
“Менің рұқсат еткен нәрселердің ішіндегі “талақты” (ажырасу) ұнатпаймын,”
Қайта, қазақ халқы осындай ұлағатты заңдар негізінде, отбасын
“Ағаш бір жерде көгереді,” – деп текке айтпаған.
“Екі жарты бір бүтін болып” шаңырақ көтергеннен соң
Кез келген отбасының сәні мен мәнін келтіретін -
Расулуллаһ, салла Аллаһу алейһи уә сәллам:
“Адам баласының әрқайсысы – басшы. Ер кісі әйелінің
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Халифа Алтай “Құран Кәрім қазақша мағына және түсінігі”.
Қазақстан Діни Басқармасы “1001 Хадис”, Алматы 1991, Халифа
Бақытбай Жарылқасынұлы “Отбасы тәрбиесі” / Ислам және Өркениет.
Б. Иембергенұлы “Мұсылмандық неке” / Ислам және Өркениет.
А. Әшенұлы “Ері мен әйелдің әдептілік міндеттері” //
Халифа Алтай Ғақыпұлы “Таңдаулы хадистер аудармасы”. Алматы, 1994.
А. Бабағаниұлы «Иманды отбасы» //Ислам әлемі. № 2-3,
Нұрқасым Қазыбеков “Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбарымыздың хадистері”. Алматы 1994
Ж. Сағындықұлы “Отбасы тәрбиесі” / Ислам және Өркениет.
Ақбота Аққошқарова. “Исламның әйел құқығын қалыптастырудағы ролі” //
Н.Ө. Өсеров, Ө.Қ. Қопабаев “Мұсылмандық құқық” Алматы 1998.
Н. Өсерұлы “Шариат”. Алматы “Қайнар” 1996.
“Мұсылмандық неке”. // Ислам және өркениет. 4 қаңтар
Жұманәлі Аманов “Исламдағы отбасының маңызы” / “Ислам және
Ибрагим Дамира Өмірзаққызы. Адамзаттың асыл тәжі Мұхаммед (с.а.у.)
Ибрагим Дамира Өмірзаққызы. Адамзаттың асыл тәжі Мұхаммед (с.а.у.)
Нұрқасым Қазыбеков “Мұхаммед (с.ғ.с.) пайғамбарымыздың хадистері”. Алматы 1994.
“Мұсылман күнтізбесі”, Алматы 2002.
Мұхаммед Садық “Мұсылмандық әдеп сабағы”, Алматы “Қайнар”
Энциклопедия “Ислам” /Бас редактор Р. Нұрғалиев. – Алматы:
Хадистер және түсінігі (1-ші кітап) Аударған Қайрат Иса.
Хадистер және түсінігі (2-ші кітап) Аударған Қайрат Иса.
Talip Ulusan “Beseri Iliskilerde Edeb” (Адамзат байланысында әдептің
Халифа Алтай “Құран Кәрім қазақша мағына және түсінігі”.
Халифа Алтай “Құран Кәрім қазақша мағына және түсінігі”.
Халифа Алтай “Құран Кәрім қазақша мағына және түсінігі”.
Халифа Алтай “Құран Кәрім қазақша мағына және түсінігі”.
Жұманәлі Аманов “Исламдағы отбасының маңызы” / “Ислам және
Асқар Әлтаев “Пайғамбарымыз Мұхаммед (с.ғ.с.) көп әйелмен үйленудегі