ЖОСПАР
КІРІСПЕ
Негізгі бөлім:
1.Экономикалық өсу түрлері және себептері.
2. Экономикалық өсудің типтері мен факторлары.
3.Мұнай өндіруші салалардағы экономикалық өсудің қазіргі жағдайы.
II негізгі бөлім: Экономикалық және экологиялық дамудағы тұрақты жағдайдың
1.Экология мен экономиканың қатынасы
2.Экономикадағы экологиялық факторлар
3.Тұрақты дамудың міндеттерін шешуде экологиялық-экономикалық механизимнің тиімділігін арттыру
4. Жер ресурстарын экономикалық тұрғыдан бағалаудың әдістері
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
ҚОСЫМШАЛАР
КІРІСПЕ
Таңдап алынған тақырыптың белсенділігін экономикалық өсудің қоғам дамуының басты
экономикалық өсу түсінігін қарастыру;
экономикалық өсуге әсер ететін факторларды көрсету;
экономикалық өсудің негізгі көрсеткіштерін анықтау;
экономикалық өсудің типтерін қарастыру;
экономика дамуын жоғарлатудағы мемлекеттің ролін анықтау;
ҚР-ның қазіргі экономикалық даму жағдайын сараптау;
Болашақта дамуын анықтау;
Берілген тақырып өзінің белсенділігінің арқасында көптеген батыс экономисттері Ж..Б.
Экология проблемасы қысқа мерзімді, өткінші науқан емес, ол мақсатты
1.Экономикалық өсу түрлері және себептері.
2. Экономикалық өсудің типтері мен факторлары.
Мақсаты: Экономикалық өсудің мән-мағынасын, негізгі факторларын және модельдерін қарастыру
Экономикалық өсу, Экономикалық өсудің типтері, Жандану, Рецессия (дағдарыс), Стагфляция
Экономикалық теорияда мағызды сұрақтардың бірі ол экономикалық өсу. Экономикалық
Экономикалық өсудің негізгі мақсаттары – халықтың әл-ауқатын көтеру және
- Орта есеппен бір адамға келетін ұлттық табыстың өсуі.
- Бос уақыттың көбеюі. Бұл елдің нақты жалпы ұлттық
- Ұлттық табыстың халықтың әр топтараның арасында бөлінуін жақсарту.
- Шығарылған тауарлар мен қызметтердің сапасын жақсартып, түрлерін көбейту.
Экономикалық өсудің өлшеу тәсілдерін екі топқа бөлуге болады:
1. Нақты жалпы ұлттық өнімнің (ЖҰӨ) өсуі. Бұл әдіс
2. Жалпы ұлттық өнімнің (ЖҰӨ) бір адамға шаққандағы өсуі.
дәрежесін салыстырғанда қолданылады. Қоғамдық өндірістің типіне байланысты, өнімнің
1. Интенсивті типі - техника мен технологияның жетілдірілуі арқылы
- қолданылатын ресурстар сапасының өсуі (жұмыс күшінің сапасын өсіру
- ресурстарды пайдалану әдістерін жақсарту (технологияны жетілдіру, өндірісті және
2. Экстенсивті типі – қосымша өндіріс факторларын тарту арқылы
- жұмыс күшінің санының өсуі;
- капиталдың көлемі өсуі.
3. Аралас типі - факторлардың өсуімен қатар техникамен технологияның
1. халықтың материалдық әл-ауқатының жақсаруы;
2. адамның бос уақытының көбеюі;
3. әлеуметтік инфрақұрылым салаларының даму дәрежесінің жоғарылауы;
4. адам капиталына инвестицияны өсіру;
5. адамдардың еңбек және өмір жағдайларының қауіпсіздігін қамтамасыз ету;
6. жұмыссыздар мен жұмысқа қабілеті жоқтарды әлеуметтік қорғау;
7. еңбек нарығында ұсыныс көлемінің өсуі жағдайында жұмыспен толық
Экономикалық өсудің факторлары:
Тікелей факторлар: Жанама факторлар:
-Еңбек ресурстарының саны мен сапасының өсуі.
- Негізгі капитал көлемінің өсуі және сапалық құрамының жақсаруы.
- Өндірісті ұйымдастырумен қатар технологияның жетілдірілуі.
- Пайдаланатын табиғи ресурстардың саны мен сапалылығының артуы.
- Қоғамдағы кәсіпкерлік қабілетінің өсуі. - Сұраныс факторлары –
- Ұсыныс факторлары – бәсекенің дамуы, ресурстардың бағасының төмендеуі,
- Бөлу факторлары – қоғамдағы барлық ресурстарды тиімді пайдалану.
Қазақстан экономикасының өсу динамикасы. Еліміздің экономикасының қазіргі кезеңде тұрақты
Мемлекет басшысы Үкiметтiң алдына, 2015 жылы жалпы ішкі өнімнің
2011-2015 жылдардағы сыртқы сауда айналымының жыл сайын орташа 7
Өсу индикаторларын мемлекеттiк органдардың стратегиялық жоспарларында бекiту қажет, өйткені
Жалпы ішкі өнімнің жыл сайын орташа 7,0 пайызға өсуi
Өнеркәсіп өндірісінің және жүк тасымалының өсуі көлік инфрақұрылымына қосымша
Сондықтан да, Көлiк және коммуникация министрлiгi, Қазақстан темір жолы
Бүгінгі күнде салалық және аумақтық аспектілерде еңбек нарығының ағымдағы
Ішкі жағдайларға келетін болсақ, олар көбінесе сыртқы факторларға тәуелді
Қазақстанда «Қоршаған ортаны қорғау туралы» заң 1991 жылы қабылданған.
Еліміздегі экономикалық ахуалдың өзгеруіне байланысты қоршаған ортаны қорғау және
Мұнай өндіруші салалардағы экономикалық өсудің қазіргі жағдайы. Қазақстанның
Стратегиялық аспектте инвестиция елдің дамуындағы барлық жинақ мәселені шешуді
1.Қазақстан посткеңестік кеңістіктегі шетел капиталын (инвестициялардың барлық түрлерін) қабылдаушы
2. Инвестиция тартудан алдыңғы қатарда тұруына қарамастан Қазақстанға
Әрине, шетел инвестициялары қазіргі уақытта қай елде болмасын экономиканың
3. Келесі бір атап көрсететін жағдай, Қазақстанды тікелей инвестициялау
4. Республикаға тікелей инвестицияларды тартудың негізгі түрі - мұнай-газ
5. Инвестициялық үрдістің даму тенденцияларының ең басты ерекшелігі -
6. Инвестициялық үрдістің қазіргі кездегі жағымды ерекшелігіне
соңғы уақыттағы шетел инвестицияларының
7. Келесі атап
қызметті қаржыландырудағы мемлекеттің рөлі артып, үлесінің көбеюі.
Дүниежүзілік тәжірибе көрсетіп отырғандай, дамыған елдерден қай жағынан
болса да кейін қалуды азайтуда мемлекеттің рөлі, оның экономиканың
2000-2008 жылдардаѓы Ќазаќстанныњ єлеуметтік-экономикалыќ дамуын талдау кµрсеткіштерінен тек соњѓы
2004 жылмен салыстырѓанда 2005 жылы негізгі капиталѓа инвестиция кµлемі
Негізгі капиталға салынған инвестициялардың салалық құрылымына назар аударсақ, 1-суретте
Ескерту - ҚР Статистика жөніндегі республикалық агенттігінің мәліметтері негізінде
Сурет1- 2008 жылғы негізгі капиталға жұмсалған инвестициялардың салалық
2-суретте көріп отырғанымыздай, әлемдік дағдарыс жағдайына қарамастан, Қазақстанға жасалған
Сурет2- Қазақстанға жасалған шетел инвестицияларының ағыны, млн АҚШ доллары
Бұл жағдай Қазақстандағы жағымды инвестициялық ахуалмен сипатталады. Шетелдік инвестициялардың
Кесте1 - Қазақстанға экономикалық қызмет түрлері бойынша шетелдік тікелей
(кезеңдегі млн.АҚШ долларымен)
Қызмет түрінің атауы 2004ж 2005ж 2006ж 2007ж 2008ж 2008ж/
2007ж %-бен
Тау-кен өнеркәсібі 2,9 -3,4 30,8 225,0 15,2 6,8
Соның ішінде:
шикі мұнай және табиғи газ өндіру 2,6 -4,0 8,0
Өңдеуші өнеркәсіп 178,7 117,1 164,6 122,5 74,9 61,1
Құрылыс 6,9 13,0 49,9 91,2 12,2 13,4
Сауда 175,4 53,1 149,9 787,2 128,1 16,3
Көлік және байланыс 7,0 22,9 34,4 86,4 375,1 434,1
Қаржы қызметі 38,3 50,0 136,5 884,4 892,9 101,0
Жылжымайтын мүлікпен операциялар 10,1 47,8 689,3 137,0 2
геологиялық барлау және зерттеу жүргізу жөніндегі қызмет 6,5 0,8
Білім беру, денсаулық сақтау және әлеуметтік қызмет
Басқалар 0,1 0,1 33,3 263,9 255,4 96,8
Барлығы 425,4 307,4 1 291,6 2 635,1 4 244,0
Ескерту – статистикалық мәліметтер негізінде автормен құрастырылған
Жалпы республикадағы инвесторлар ұшін жағымды жағдайлар жасау бойынша қолданып
Қазіргі таңда еліміздің мұнай-газ саласында мемлекеттік қатысу үлесі бар
Мұнай өндіру көлемі бойынша Қазақстан қазіргі таңда Таяу Шығыс
Өндіру көлемі мен тұтыну көлемі арасындағы осындай тепе-теңсіздік әлемдік
Мұнай жєне газ өндірісі Қазақстан өнеркәсібінің табысты бағыттарының бірі
Мұнай өндірісінің қазіргі деңгейі Қазақстанның минималды ішкі нарығының қажеттілігін
Әлемдік мұнай компанияларының Қазақстанда болуы елдің экономикасы, әсіресе мұнай-газ
Аймақтық инвестициялық қызметтің дұрыс деңгейде дамуы нәтижелі болуы кешенді
Қазақстанның мұнай өндіру саласында мемлекеттік инвестициялық саясатты және инвестициялық
Елімізде инвестициялық ахуалды жақсартуда және инвестициялық қызметті мемлекеттік реттеуді
Инвестициялық саясаттың бірінші бағыты - мұнай өндіру саласы
Екінші бағыты - мұнай өндіру саласында инвестициялық қызметті мемлекеттік
мемлекеттік қаржылық қолдау;
инвестициялық салықтық преференциялар ұсыну;
шетел инвесторларын кеден-аж салығынан босату;
мемлекеттік натурдық гранттар беру қажет.
Осы аталған бағыттарды дұрыс жүзеге асыра отырып, бәсекеге қабілетті
Ескерту - әдебиет көздерінен жинақтау негізінде автормен құрастырылған.
Сурет3 – Мұнай өндіру саласында қолайлы инвестициялық ортаны қалыптастыруда
Республиканың дамуының ұзақ мерзімді кезеңдегі негізгі мақсаты, капитал сыйымды
Үшінші бөлімде «Қазақстанда мұнай өндірісін дамытудың негізгі бағыттарымен перспективасы»
Бүгінгі таңда Қазақстанның инвестициялық қызметін жандандыру қажет. Бұл үшін
Сурет4 – Инвестициялық қызметті жандандыру шаралары
1) Экономикалық шараларға импорттық ығыстырушы бәсекеге қабілетті салаларды және
3) Қазақстандық корпоративтік қағаздар нарығын құқықтық қамтамасыз ету қызметін
4) Мұнай өндіру саласындағы инвестициялық қызметті жандандырудағы тағы бір
Осы аталған шараларды тиімді қолдана отырып, Қазақстанның инвестициялық қызметінің
Мұндай шараларды атқару үшін отандық және шетелдік инвесторларды мүмкіндігінше
Мұнай өндіру саласын тиімді бағытта жұмыс жасауын қамтамасыз ету
Жоғарыда аталған міндеттерді орындау үшін трансұлттық компаниялар іс-әрекетінің мониторингін
Мұнай өндіру саласында шетел инвестицияларын тартуда трансұлттық компаниялардың ролін
Қазақстан Республикасын єлемдік нарық жүйесіне енгізу;
шетелге мұнай экспортының үлесін арттыру;
бюджетке валюталық түсімдердің келісін ұлғайту.
Сонымен қатар, Т¦К іс-әрекеті отандық экономиканың өңдеуші салаларының дамуын
Мұнай өндіру кәсіпорындарының қаржылық нәтижесіне көптеген факторлар әсер етеді:
Қазақстан Республикасының мұнай өндіру саласының пайдалылық деңгейін болжауда корреляциялық-регрессиялық
Корреляциялық-регрессиялық талдауға төмендегі тренд модельдері пайдаланылады:
(1)
(2)
теңдеуге ие боламыз.
Мұнда: У – мұнай өндіру саласының пайдалылық деңгейі, х1-
Кесте 2 – Мұнай өндіру кәсіпорындарының пайдалылық деңгейінің көпфакторлы
Жылдар Пайдалылық деңгейі, % Нақты қаржылық нәтиженің туындыдан ауытқуы
Y
y-жуық. (Y-Yорт)^2 (Yжуық-Yорт)^2 (Y-Yжуық)^2
1998 -7,87 4,40913268 6780,773884 4909,28946 150,7770994
1999 35,1 32,5933857 1550,426421 1754,107692 6,283115307
2000 49,2 24,5548052 638,8486025 2492,071232 607,3856274
2001 48,8 54,9845189 659,2289661 379,8965725 38,24827397
2002 37,4 41,3758646 1374,58933 1095,582853 15,80749946
2003 44,6 47,5411026 892,5427843 725,4593167 8,650084284
2004 77,2 81,2497745 7,423147934 45,891411 16,40067359
2005 102,2 110,654965 768,6504207 1308,956994 71,48643729
2006 140,5 128,156017 4359,240602 2881,602822 152,373908
2007 144,9 140,371536 4959,616602 4342,293539 20,50698701
2008 147,2 153,338897 5288,859512 6219,442613 37,68606087
Осы құрылған модель бойынша Қазақстан Республикасының мұнай өндіру саласының
Қарастырылған математикалық модель бойынша Қазақстан Республикасының мұнай өндіру
Есептеу нәтижесі 2-кестеде көрсетілген.
Бұл есептеулерде детерминация коэффициенті және өңделген детерминация
;
Корреляциялық коэффициенті 1-ге жақындаған сайын байланыс тығыз бола береді.
Осы модельден пайдаланып Қазақстан Республикасының мұнай өндіру саласының 2010,
млн.теңге
млн.теңге
Мұнай өндіру саласындағы пайдалылық деңгейіне әсер етуші факторлардың арасындағы
Мұның үшін хk факторларының пайдалылық денгейіне жеке
Сурет 5 - Мұнай өндіру саласының пайдалылық деңгейіне әсер
5-cуретте көрсетілгендей, өндіріске салынған инвестицилардың мұнай өндіру саласының пайдалылық
Жаћандану жєне халықаралық интеграция жағдайында кез-келген елдің әлеуметтік-экономикалық тұрғыдан
Алайда, шетелдік капиталдың тікелей жєне портфельдік инвестициялар түрінде дамушы
Экономикалық қауіпсіздік тұрғысынан алып қарағанда, біздің ойымызша, мынадай екі
стратегия 1 – мұнай өндіру саласының шетел инвесторларына тәуелдігі
стратегия 2 - инвестицияларды тартуда мемлекет пен отандық инвесторлардың
стратегия 3 - Ұлттық экономика шетелдік инвестицияларға жоғары дењгейде
стратегия 4- мұнай өндірусаласының шетелдік инвестицияларға тәуелділігін барынша азайта
Ескерту - Әдебиеттік мәліметтерді жинақтау негізінде автормен құрастырылған
Сурет6 – Мұнай өндіру саласындағы стратегиялық басқару жүйесінің үлгісі
Экономикалық қауіпсіздікті қамтамасыз ету мақсатында Ұлттық шаруашылықтың шетелдік инвестицияларға
Үшінші стратегияда Ұлттық экономика шетелдік инвестицияларға жоғары деңгейде тәуелді
Таңдап алынған стратегияны жүзеге асыру оларды орындау үрдісін ұйымдастыруға
ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖӘНЕ ЭКОЛОГИЯЛЫҚ ЖАҒДАЙДЫҢ ТҰРАҚТЫ ДАМУДАҒЫ МАҢЫЗЫ
Республика Президентi Н.Ә.Назарбаев 2002 жылы Біріккен Ұлттар Ұйымының дүниежүзілік
Қазіргі таңда теориялық экономикалық ғылым мен әлемдік өркениетті тәжірибеде
Тұрақты дамудың көптеген анықтамалары мен көрсеткiштерi қалыптасуда. Олар кең
Абстрактілі ойлану тәсілі арқылы тұрақты даму категориясын төмендегідей түсінуге
- тұрақты даму тек қана оңды, яғни бір түрлі
- тұрақты даму концепциясы дәстүрлі қалыптасқан “экономиканың циклді дамуы”
- экономиканың құлдырауын тоқтатып немесе тоқыраудан шығарып,
қайтадан жаңа деңгейде макроэкономикалық тепе-теңдікті орнату арқылы
экономиканы даму траекториясына шығару.
Қоршаған ортаны қорғау және дамыту бойынша Бүкіл әлемдік Комиссияның
адам өміріндегі табиғат базаларының қысқаруы;
кіріс пен активтердің теңсіз бөлінуі;
кедейшілік деңгейінің өсуі;
әлемге қауіп пен қауіпсіздік.
М.Қажыкен тұрақты даму мәселесінің туындауын дүниежүзілік қауымдастықтың жалпы планетарлық
Тұрақты даму теориясының қалыптасу процесінің ерекшеліктері мен қарама-қайшылықтары жоғарыда
Бірсыпыра концепциялар экологиялық басымдылықтарды алдыңғы орынға қояды. Бұл концепциялар
Елімізде және алыс-жақын шетелдерде жүргізілген жүйелі статистикалық талдау экологиялық
Тұрақты даму теориясының бір жақты экологиялық өрбуінің өзіндік қарама
1. Ресурстардың таусылу шегі. Ресурстардың жетіспеушілігі Мальтустың теориясының дәстүрлі
Алтын қорының қазіргі таңда игеруге мүмкіндігі 9 жыл, қалайы
Минералдардың орнын алмастыру, әрине, ресурстардың жалпы жетіспеушілігінің әсерін тежейді.
2. Қоршаған ортаны ластаудың шегі. Қоршаған ортаны ластаудың шеткі
шегі - жылулықты жоғалтумен байланысты. Материалдарды қайта қалпына
келтіру, сөз жоқ, жылу қалдықтарын ұлғайтады. Соңғы кезекте барлық
пайдаланатын энергия бірте-бірте төменгі температуралық жылылыққа
айналады. Уильям Нордхаустың есебі бойынша энергияны тұтынудың 500 ece
3. Экологияның бұзылуы. Адамның іс-әрекетінің қоршаған ортаға кері
әсерінің көлемін энергия мен материалдардың антропогендік тасқыны мен
табиғи тасқынды салыстыру арқылы шамалап бағалауға болады. Тек қана
адамзатты азық-түлікпен қамтамасыз
шығаратын энергияның 20
антропогендік шығынының жалпы көлемі ғана маңызды емес, оның бөлінуінде
Осы дәлелдерге сүйене отырып, «нөльдік өсуді» жақтаушылар мынадай қорытындыға
Әйтсе де, бұл «нөльдік өсу» концепциясы теориялық тұрғыда да,
Қазіргі кезде экологиялық жүйенің құлдырауы, ол табиғи кешеннің, биологиялық
Қоршаған ортаны қорғау бағытындағы экологиялық мәселелерге тек қана бар
Бүгінгі күннің негізгі мақсаты экономиканың нарықтық қатынастарда дамуындағы оның
Табиғат және қоғам жүйесінде табиғат заңдылығы қатаң ескеріліп, сақталып
2-ҚОСЫМША
Республика аумағын табиғи жағдайлары бойынша аймақтарға
бөлу схемасы
Индексі Табиғи ауыл шаруашылығы аймақтары Аудан, млн. га %
I Орманды дала аймағы 0,8 0,3% 0,5 0,2%
II Дала аймағы 26,5 9,7% 23,5 10,6%
III Қуаң дала аймағы 62,4 22,9% 55,5 24,9%
IV Шөлейтті аймақ 37,2 13,7% 33,9 15,2%
V Шөлді аймақ 112,1 4
Экология мен экономиканың қатынасы
Негізінде жаңа экологиялық-экономикалаық жобаны экономика саласында қалыптастыру үшін экономиканы
Бұл проблеманы әлеуметтік-экономикалық саланың экологияландыру жолымен келесі жағдайлардың негізінде
экологиялық факторлар мен ресурстарды, оның ішінде байлықтың өзге категорияларымен
экологиялық шектеулер мен төлем жүйесінің кеңеюімен балансталған табиғатты пайдаланудың
өнірістің технологиялық жарақтану негізінде сапалы өсудің стратегиясына көшуі.
Осы кунге дейін табиғат қойнауынан қанша ресурстарды алуға болады
Ғылыми-техникалық дамудың негізінде табиғат ресурстарын жасанды жолдармен алмастыруды енгізудің
Қазіргі заманғы экономикалық теорияның ең бір қиындығы экологиялық факторлардың
Елде өндірілген барлық соңғы тауарлармен қызмет көрсетудің нарықтық құны
Экономика жақсарған сайын, экологияға көңіл көбірек бөлінетіні белгілі. Дегенмен,
Жердің әрбір аймағында өзіне тән экологиялық проблемалар бар. Осыған
Ал Қазақстанның жер қойнауының, егіншілік үшін пайдалы жер ресурстарының
Тәуелсіздік жылдарында Қазақстан БҰҰ-ның қоршаған ортаны қорғау және дамыту
Нарықтық экономика мемлекеттік қоршаған ортаны қорғау органдарының барлық дәрежелерінде
Қоршаған ортаны қорғау жүйесі әлеуметтік-экономикалық объект ретінде аса күрделі
Әлемнің барлық елдерінде экологиялық таңбалау өндірілетін өнімнің, оның алынатын
Медицина адамның өзінің туып-өскен мекенінде өніп-піскен өнімді жеп қоректену
Академия экологияның барлық қолданбалы саласында, экологиялық ақпаратты тарату, экологиялық
Мыңдай стандарты бекітетін Техникалық комитет (ТК) пен Индустрия және
Дүниежүзілік сарапшылар Қазақстандағы ауыр экологиялық ахуал жайлы сөз қозғап
Халықаралық стандарттарды енгізу мемлекет тарапынан ынталандырылады. Қазір Елбасының Жолдауында,
Қазақстанда экономика түзелген сайын халықтың үлкен қалаларға шоғырлануы тәрізді
Тағы бір тоқталатын мәселе – сумен қамтамасыз ету және
Он жыл құлдыраған Қазақстан экономикасы 2000-жылдан бастап жоғары қарқынмен
дамуы, жекешелендіру саласындағы алға басушылық пен тікелей инвестициялардың келіп
Экономикадағы экологиялық факторлар
Негізінде жаңа экологиялық экономикалық жобаны
Экономиканың табиғи ресуртарымен қамтамасыз етілуі ұзақ
заңдылыққа тәуелді екендігі мойындалмай келді.
Мәселен , топырақ құнары 1%-ке төмендесе,өткен жылғы
Бұл проблемаларды әлеуметтік экономикалық саланың экологияландырылған жолымен келесі жағдайлардың
экологиялық факторлар мен ресуртарды,оның ішінде байлықтың
экологиялық шектеулер мен төлем жүйесінің
табиғатты қорғаудың функциясын тікелей өндіріс экономикасына енгізу;
өндірістің технологиялық жарақтану негізінде сапалы өсудің стратегиясына көшуі.
Осы күнге дейін табиғат қойнауынан қанша
Ғылыми техникалық дамудың негізінде табиғат ресуртарын жасанды
Қазіргі заманғы экономикалық теорияның ең бір қиындығы экологиялық
Елде өндірілген барлық соңғы тауарлар мен
Тұрақты дамудың міндеттерін шешуде экологиялық-экономикалық механизимнің тиімділігін арттыру
Нарықтық реформаларды тереңдету, ұлттық және аймақтық деңгейде тұрақты экономикалық
Елде кең көлемдегі белгілі экономикалық механизмдердің анық бір бөлігі-төлемдер
Оның үстіне экономикалық механизмдердің белгілі мүмкіндіктері қолданыста бар. Мынадай
Қоршаған ортаның ластануы шығынның артуына, жоғалып кететін немесе ортаның
Ластануға байланысты жоғалған өнімді қайтадан өндіру бойынша шараларды іске
Ластанудан келетін зиянды халық шаруашылығындағы жоғалтуды еңбек және материалдық
Қолданылып отырған шараларға қарамастан Республикадағы экологиялық жағдай күрделі күйінде
Қазіргі кезде экономикалық және экологиялық жағдайдың ушығып тұрған сәтінде
Үйлестіру жұмыстарын іске асыру жаңадан эколоиялық экономика саясатын жасауды
Шаруашылық жүргізудің жаңа жағдйында табиғатты пайдалануда экономикалық жағынан әсер
Табиғатты қорғау саясатында экономикалық құралдардың өтімді әрекетін бағалау күрделі
Экономикалық ынтымақтастық және даму ұйымы (ЭЫДҰ) елдерінде қолдан жасалған
Сатылатын рұқсат берулердің жағдайы сияқты сол немесе басқа экономикалық
табиғатты қорғау қызметі;
экономикалық тиіділік;
талаптардың орындалуы мен басқаруы бойынша шығыстар;
ақшалай түсімдер;
өте кең көлемдегі экономикалық әсер (мысалы, бәсекелестікке қабілеттілік);
серпінді әсер (жаңа енгізілім, инновациялар);
«сезілмейтін нәтижелер(кадрлық күшейтулер мен ұйымдастыру әлеуметтілігі,халықтың хабарлануы деңгейінің өсуі)
Табиғатты қорғау саласындағы төмендегі пікірлер ТМД мен Орталық және
Мәжбүрлеу шаралары айыппұл және қажетті өтемақы жарнамасын төлеу жүйесінің
Мониторинг жүйесінің шынайы ықпалы мен алдын ала қам жасау
ТМД елдеріндегі табиғатты қорғау қызметінде экономкалық құралдардығ элементтер базасын
Табиғатты ұтымды пайдаланудың экономикалық механизмнің маңызды элементтерінің бірі-экологияға тигізген
Реформалау барысында экономиканы сауықтыру-қоғамның материалдық қажеттілін қанағаттандыру дәрежесін өсіруге
Реформалаудың бастапқы кезеңінде шығарымды үшін төлемдер жүйесімен қоршаған ортаға
қоршаған ортаның ластауды белгілі бір динамикасын төмендетудің қамтамасыз ететін,
төлем алынуға тиісті ластаушы заттектермен әсер ету түрлерін оңтайландыру;
ластауша заттектерді қоршаған ортаға орналастыру үшін лицензиямен сауда жасау
Табиғатты ұтымды пайдаланудың қаржы экономикалық механизмінің маңызды элементтерінің бірі-табиғи
Болашақта экологиялық сақатандыру механизмінің дамытылуы болады, өйткені ол сақтандыру
Жер ресурстарын экономикалық тұрғыдан бағалаудың әдістері
Жер ауыл шаруашылығындағы өндірістің негізгі құралы ретінде біркелкі бола
Қандай экономикалық көрсеткіш жер ресурсын халық шаруашылығына тән құныдылығының
Экономистердің арасынан бағалаудың өлшемін таңдау мәселесінде пікір қайшылығы байқалып
Жер-өндіріске мәңгі қажетті жағдай әрі ол дұрыс пайдаланылатын болса,
Жерді пайдаланудан түсеті табыс бір емес бірнеше мәрте түсінетіндіктен
Бұл тәсілдің алуан түрі әр мезгілде уақыттың әр сәтінде
Проблеманың мәнін мынадай шартты мысалмен түсіндіруге болады. Айталық, екі
Осылайша әр түрлі уақыттағы экономикалық көрсеткіштерді өлшемдеу орташа процент
Е¹=0,08 әдістемесінде көптеген авторлар 0,06 -дан 0,02-ге дейінгі ең
R=r/1+E+r/(1+E)ͭ+R/E
Шексіз уақыт ішіндегі рентаның бүкіл R/E ретінде болады.
Осы формула бойынша жер ресурсын мынадай шартпен: ауыл шаруашылық
Егер жылдық рентаның өсім қарқыны уақыт факторы ескеретін коэфициенттен
Егер жылдық рента өсіп, оның өсу қарқыны уақыт факторының
Үшінші жағдайда жылдық рента жүйелі түрде кемітіледі, сондықтан да
Жердің бағасын анықтау үшін уақыт факторын ескеретін коэффициентінің ең
Нарықтық экономикасы дамыған елдерде Е дисконттау коэффициентті 0,02-ден 0,08-ге
Сараланбалы рента тұйықтанған шығынның деңгейіне қарай өзгереді, соңғысын пайдаланылатын
Шартты мысал арқылы жер ресурстарын бағалауды әр түрлі әдістерін
Мәселен, ауыл шаруашылық өндірісінде үш категориядағы жер пайдаланылады: өнім
d=Зн-С формуласы бойынша, яғни тұйықтанған шығын мен жеке шығын
Учаскелік категориясы Түсімділігі,ц/га (а) Шығын тг/ц (с) Тұйықтаушы шығын
1га 1ц
d´=d+3'н-Тш d´=3´-C d´=C d'=d+C
1 2 3 4 5 6 7 8 9
10 11 12
Жақсысы 20 5 20 15 500 25 30 15+30-0=25
30-5=25 25 15+10=25
Орташасы 10 10 20 10 200 20 30
30-10=20 20 10+10=20
Нашары 5 20 20 0 50 10 30 30-20=10
30-20=10 10 0+10=10
Жоғары деңгейге дейін тұйықталған шығын әкелетін рента бойынша және
Бұл келтірген мысалымыз әр түрлі категория бойынша есептелген бағалардың
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
Назарбаев Н.Ә. Тұрақты даму - адамзаттың аман қалу амалы
Есекина Б. Проблемы интеграции принципов устойчивого развития в национальную
Кажыкен М. Устойчивость социально-экономической системы (десятилетию концепции устойчивого развития)
Экономика США в будущем (проблемы и прогнозы). – М.:
Қазақстан Республикасының Конституциясы. 1995. 30 тамыз. – Алматы: Жеті
Проблемы привлечения и использования иностранных инвестиции в РК//
Привлечения иностранных инвестиции в период рыночной экономики// Қ.А.Ясауи атындағы
Пути улучшения использования иностранных инвестиции в РК.// «Қазақстан 10
Необходимость иностранных инвестиции как важный фактор стабилизации экономики.// «Приоритеты
Особенности развития инвестиционной деятельности в Казахстане. //Халықаралық ғылыми-практикалық конференция
Организация управления и финансирование инвестиции в сфере реальной экономики.
Рыночные механизмы функционирования и активизации инвестиционного процесса в
Шетел инвестициялары және оларды басқарудың тиімділігін арттыру.// Халықаралық ғылыми-практикалық
Қазақстанның мұнай өндіруші саласындағы шетелдік инвестициялардың қолданысын талдау.// Қ.А.Ясауи
Қазақстанда қазіргі инвестициялық үрдістің даму мәселелері мен бағыттары.//
Қазақстан Республикасының мұнай өндіруші саласына инвестицияларды тарту механизмдері.//Алматы,
Учет рисков как направление совершенствования оценки эффективности
Шетелдік инвестициялау саласындағы мемлекеттік саясатты іске асырудың негізгі
Қазақстан Республикасындағы инвестициялық іс-әрекеттерді жандандыруда трансұлттық компаниялардың қызметін жетілдіру.
Аймақтық және жалпы ұлттық деңгейде шетел инвестициясын пайдалануды және
Мұнай өндіруші салаға инвестицияларды тартуды басқарудың тетіктерін жетілдіру жолдары.
Мұнай өндірісін дамыту перспективасы және осы саладағы инвестициялық стратегияның
Қорытынды
Курстық жұмысымды қорытындылай келе, мынадай маңызды мәліметтерге тоқтала кетемін.
Инфра-құрылым-ды дамыту
Мемлекеттік кепілдік қорын құру
Норматив
тік құқықтық базаны жетілдіру
Тікелей шетел инвестицияларын ынталандыру
Мұнай өндірісі саласында инвестициялық қызметті мемлекеттік реттеуді жетілдіру
Мемлекеттік қаржылық қолдау:
- міндетті сақтандыру
Инвестициялық салықтық преференциялар
Кеден баж салығынан босату
Мемлекеттік натуралық гранттар беру
Бәсекеге қабілетті өндірісті құру үшін мұнай өндірісі саласында инвестицияларды
Мемлекеттің инвестициялық саясаты
Мұнай өндірісі саласы бойынша тікелей шетел инвестицияларын тартудың қолайлы
Қазақстандағы инвестициялық қызметті жандандыру бойынша жүзеге асырылатын шаралар
Экономикалық шаралар
Ұйымдастыру-шылық құқықтық шаралар
Әдістемелік шаралар
Импорттық ығыстырушы бәсекеге қабілетті салаларды және өндірістің халықаралық техникалықтехнологиялық
Салықтық ауыртпалылықты төмендету және нақты сектордағы кәсіпорындардың салықтық жеңілдіктерін
Жинақтарды инвестицияларға айналдыру тетіктерін жетілдіру
Инвестициялық қызметтегі бәсеке ортасын дамыту
Банктық пайыздық мөлшерді біртіндеп экономиканың нақтысекторына бағытталатын несиелік ресурстарды
Қазақстандық корпоративтік қағаздар нарығын қалыпына келтіру
Инвестицияларға мемлекеттік кепілдік беру жүйесін дамыту
Қаржылық лизингті және ипотекалық несиелендіруді дамытуды жеделдету
Өкілетті банктердің арнайы шотында амортизациялық қор қаражаттарын жұмылдыру жүйелерін
Инвестициялық қажетті заң базасын қалыптастыру үрдісін жандандыру
Кәсіпорындардың инвестициялық тартымдылығын жоғарлату
Қазақстандық корпоративтік қағаздар нарығын құқықтық қамтамасыз ету қызметін жетілдіру
Мақстаттық бағдарламаларды өңдеу, қарастыру және бекіту үрдісін реттеу, олардың
Кәсіпорындардың инвестициялық тартымдылығын бағалау бойынша әдістемелік ұсыныстарды өңдеу және
Әлеуметтік шаралар
Халықтың жұмыспен қамтамасыздан дырылуын арттыру
Еңбек ресурстарының құрылысын жақсарту және квалификация сын арттыру
Әлеуметтік инфрақұрылымды дамытуға ықпал жасау
Еңбек ету жағдайын жақсарту
Халықтың өмір сүру деңгейін жоғарлату
Міндеті мұнай өндірісі саласының шетел инвестицияларына қажеттілігін максималды
Басты стратегия мұнай өндірісі саласындағы отандық және шетел
Мұнай өндіру саласы
Даму стратегиясы
Энергетика және минералдық ресурстар министірлігі
Мемлекеттің инвестициялық саясаты
Стратегиялық өзгерістер
Ісшараларды жүзеге асыруды координациялау логистикалық стратегия
СТРАТЕГИЯЛЫҚ БАҚЫЛАУ
СТРАТЕГИЯЛЫҚ БАҚЫЛАУ
Таңдалған стратегияны жүзеге асыру
бәсекеге қабілетті мұнай өндіру саласын құру
МІНДЕТТЕРДІҢ ОРЫНДАЛУЫ
ЖАҢА МІНДЕТТЕРДІ ҚАЛЫПТАСТЫРУ
Тікелей ықпал
Кері байланыс