Мазмұны
Кіріспе
1 Тарихы
2
3
4
4.1 Геологиялық құрылысы мен
4.2 Климаты
4.3 Гидрографиялық торабы
4.4 Флора мен фаунасы
4.5 Экологиялық жағдайы
5
5.1 Халық саны
5.2 Ұлттық құрам
6
7
8
9
9.1 Өндірістік сала
9.1.1 Өнеркәсібі
9.1.2 Ауыл шаруашылығы
9.1.3 Көлік және сыртқы экономикалық байланыстар
9.2 Өндірістік емес сала
9.2.1 Денсаулық сақтау және спорт
9.2.2 Ғылым және білім
9.2.3 Баспасөз, радиохабар мен телевизия
9.2.4 Әдебиет
9.2.5 Сәулет пен бейнелеу өнері
9.2.6 Музыка
9.2.7 Театр және кино
9.2.8 Мәдениет
9.2.9 Туризм
9.3 Қосымша мәліметтер
10 Геосаяси жағдайы
10.1 Саясат пен халықаралық қарым-қатынастары
Қорытынды
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Франция Республикасы. Астанасы – Париж қаласы. Онда 8,2
Мақсаты – Франция Республикасына толық сипаттама беру және
Міндеттері:
жоспардағы барлық бөлімді толық қамту
көрнекілік материал пайдалану
Өзектілігі – Франция аумағының көлемі жағынан Еуропада Ресей
Бұл курстық жұмыста қысқаша түрде Отан зерттеулеріне
Ауданы 543,9 мың км2, халыќ саны —59,5 млн.
Франция – жоғары дамыған ел, әрі ядролық және
Франция — НАТО мүшесі, бірақ бұл одақ ішінде
БҰҰ жүйесінде Франция — ќауіпсіздік кеңесінің тұрақты мүшесі,
Өткенде ќұдіретті отарлық империяның қалдығы ретінде Францияның теңіздіњ
1 Тарихы және рәміздері
«Франция» атауы Маас және Шельда өзендері алабын мекендеген
Француздық монархия Людовик XIV (1638-1715) басқарған кезде күшейді.
Жалауы
Пропорциялары: 2:3, 1794 жылы қабылданған. Жалау үш
Елтаңбасы
Эллипс тәрізді пішінге ие және орталығында дикторлық шоқ
Сурет 1 – Францияның туы мен елтаңбасы
Бұл билік пен атақ белгісі. Елтаңбадағы фигураны қоршаған
Тілі – Мемлекеттік және ресми тілі – француз
Валютасы - 1 қаңтардан 2002 ж. Евро (Euro)
Сағаты – Мәскеуден 2 сағатқа артта қалады.
Ерекшеліктері:Францияда жоғары білімді тегін алуға болады. Қандай да
2 Географиялық орналасуы
Франция Республикасы – Батыс Еуропадағы мемлекет. Солтүстік-шығысында
Әкімшілік бөлінуі: 95 департамент, сонының ішінде ерекше аумақтық-әкімшілік
Рим империясының ең бай аймағы болған Ежелгі Галлияның
Францияның картадағы кескіні алтыбұрышқа ұқсайды. Сондықтан француздар оны
3 Экономикалық-географиялық орналасуы
Елдің экономикалық-географиялық орналасуы тиімді. Оны келесі себептерінен көруге
Көршілес елдерге қатысты. Франция экономикасы дамыған елдермен шекараласады,
Жер бедері.Кең теңіздік фасад, көп жазықтар мен биік
Отын-шикізат базаларына қатысты. Минералды шикізат пен энергия көздерінің
Көлік қатынасына қатысты.Францияда темір және автомобиль жолдарының жүйесі
4 Табиғи жағдайы
Батыс Еуропадағы мемлекет. Негізгі физикалық-географиялық ерекшелігі – оның
4.1 Жер бедері мен геологиялық құрылысы, пайдалы қазбалары
Францияның бүкіл солтүстік және батыс бөлігі, яғни елдің
Кең теңіздік фасад, көп жазықтар мен биік емес
Жазықтар бельгиялық шекарадан Пиренейге дейін созылып жатыр. Ең
Гаронна немесе Аквитан жазығы – елдің оңтүстік-батысында Орталық
Лангедок жазығы – Аквитанның оңтүстік шығысында және Жерорта
Шығыста үлкен жазықтар жоқ. Орталық массив пен Альпі
Орталықта, солтүстік-батыста және солтүстік-шығыста ежелгі герциндік массивтер орналасқан.
Францияның солтүстік-шығысында герцин массивтері Вогезы мен Арденны Жоғарғы
Альпі – Еуропаның биік тауларының бірі, орташа биіктігі
Пиреней – 2500 м биіктікке көтеріледі. Бірақ оларға
Альпі мен Пиреней тау жүйелері су қорына бай
Ежелгі геологиялық құрылыммен көптеген пайдалы қазбалар байланысты. Магмалық
Мезозойдағы Юра әктас пластында, Лотарингия үстіртінің батысында ірі
Франция қойнауы минералды шикізатқа бай, әсіресе, темір рудасына,
4.2 Климаты
Франция қоңыржай белдеуде орналасқан және Еуропаның төрт климаттық
Париждегі қаңтардың орташа температурасы +1°-тан +6°С, ал
Тауларда климат қатаңырақ. Оларға күшті желдер, көп жауын-шашын,
Елдің көп бөлігінің орташа жылдық жауын-шашын мөлшері 600-1000
Осындай қоңыржай температура мен жеткілікті жауын-шашынның үйлесуі ауыл
4.3 Гидрография торабы
Францияда өзендер көп, ал көлдер аз. Өзендердің көбі
Солтүстік және солтүстік-шығысындағы өзендер жаңбыр суымен қоректеніп, тұрақты
Гаронна және оның сол сағалары Пиренейдің мұздықтары мен
Франция өзендерінің гидроэнергия қоры мол. «Ақ көмірдің» жарты
Францияда көлдер аз, негізінен шығу тегі жағынан мұздық
Жалпы Франция су ресурстарына бай. Бүкіл елге жылына
4.4 Флора мен фаунасы және топырақ жамылғысы
Елдің алуан түрлі геологиялық құрылымы, жер бедері мен
Францияның табиғи ортасы адам әрекетімен қатты өзгертіліп, қазір
Бүкіл елді бұрын түгел орман басқан-ды. Қазір елдің
Солтүстік-батыс пен Орталық массивте су өткізбейтін кристаллдық жыныстар
Оңтүстікке қарай климат құрақтау мен жылырық болып, каштанды
Биіктік белдеулік Альпі мен Пиреней тауларында айқын байқалады.
Жерорта теңіздік Франция ерекше сипатқа ие. Климаттың құрақ
Соңғы жүзжылдықта Францияның жануарлар дүниесі қатты азайған. Бұл
Фауна өкілдерінен бұғы мен түлкі ерекшелінеді. Еліктер альпілік
Францияда ұлттық байлықты сақтауға көп көңіл бөлінген. Тіпті
4.5 Экологиялық жағдайы
Франция – халық, қалалар, өндірістік және ауыл шаруашылық
Атмосфераға көміртегі диоксиді жылына 360 млн. т шығарылады.Орман
5 Халқы
Халық саны - 59,5 млн. адам, негізінен француздар.
Франция 19 ғасырдың басында Шетел Еуропа елдерінің ішінде
Шетелдік Еуропа елдерінің ішінде Францияда туу көрсеткішінің төмендеу
Бірінші және Екінші Дүниежүзілік соғыстардағы адам шығыны.
Табиғи демографиялық үрдістер (адамның орташа өмір сүру ұзақтығының
Шынымен, Екінші Дүниежүзілік соғыстан кейін елдің халық саны
Францияда ер адамдар 26 жаста, ал әйелдер 23
Туу көрсеткіші – 12 адам 1000 адамға шаққанда.
Өлім деңгейі бойынша (9-10 адам 1000 адамға шаққанда)
Табиғи өсім жоғары емес: жылына 3-4 адам 1000
Тығыздығы
Франция аса тығыз қоныстанбаған. Мұнда орташа тығыздығы шамамен
Франция халқының мобильділігі жоғары. Жыл сайын 1 млн.
ұсақ ауыл шаруа қожалықтарының ыдырауы;
еңбектің ауыр жағдайы;
еңбек ақының төмен болуы;
тұрғын үйлердің жайсыздығы;
ауыл өмірінің архаикалық болуы.
5.1 Ұлттық құрамы
Франция – бір ұлтты мемлекет. Халықтың көп бөлігін
Францияда ұлттық мәселе ешқашан болмаған. Бірақ Эльзаста тілдік
Ресми тілі – француз. Ол үндіеуропалық тілдің роман
Франция. Au Pai r
Au Pair. Отбасыларда тұрып, француз тілін үйрену.
Шетел тілін жақсы меңгеру үшін ең тиімді әдісі
Негізгі шарттары:
AU PAIR бағдарламасына қатысушы 18-25 жас аралығында болу
балалар мен ата-аналарымен сол шетел тілде сөйлеу деңгейі
балалармен жұмыс істеу тәжіриебесі мол болу керек; (мысалы,
жан-жақты әрі отбасыға тез бейімшіл болу;
отбасы құрмауы шарт;
тұрмыстық жұмыстарды істей білу керек, үй жинау, тамақ
автожүргізушінің қағазы болуы жақсы.
Бағдарлама мерзімі: 1-1,5 жыл. Төлем: 300 евро
5.2 Ұлттық мінезі
Француздар – сабырлы, ақылды және үнемшіл. Олар өте
Ұлттық асхана - әрбір француздың мақтанышы. Әр провинцияда
Француз асханасын шартты түрде үшке бөлуге болады: аймақтық,
Аймақтық асханасы оңтүстік аудандарда астың тым қышқылдылығымен және
Көптеген тамақтардың атауы француз тілінен келген: котлет, соус,
Негізінен француздар азықты жұмасына бір рет алып қойып,
Шарап, коньяк, ликер, шампан мен вискиді фирмалы дүкенде
6 Діні
Діні - шамамен 82% католиктер, 12,2% протестанттар, 1,3%
Шіркеу 1905 жылы мемлекетпен бөлінсе де, осы уақытқа
Шіркеу капитализмді шектей отырып, еңбекшілердің өмірлік қызығушылықтарын қорғайды.
7 Ауыл және қала халқы
Франция – жоғары урбандалған мемлекет: қала халық саны
Қалалардың көбі ертеде пайда болған. 20 ғ–да қала
Ауыл елдімекендері де алуан түрлі. Ең көп тарағандары
Ірі қалалары: Париж (2200000 адам), Марсель (807700 адам),
Штаттар мен қалалар
Париж – Еуропаның ең кербез астанасы, Францияның әкімшілік,
Руан. Қала Париждің солтүстік-батысында, Сена өзенінің жағасында және
Лион – елдегі көлемі жөнінен үшінші қала Рона
Марсель – Францияның көлемі жөнінен екінші және ежелгі
Эльзас – Францияның батысындағы тарихи облыс Рейн өзені
Страсбург – негізгі қала мен порт.
Метц – Мозель өзенінде Нансиден солтүстікке қарай орналасқан
8 Еңбек ресурстары
Францияда массалық эммиграция салыстырмалы жиі болды. Керісінше 50-ші
Соңғы жылдары халықтың еңбекпен қамтамассыз етілуі қатты өзгерген.
Әлеуметтік жағдайы
Францияда әлеуметтік тап пен халық тобы көп, сонымен
Елде халықтың еңбек ақысының айырмашылығы үлкен. Жұмыскерлер тарапынан
Квалификациясы жоқ еңбек
Шетелден келген қызметкерлер француздардың қатаң қарауында болады. Уақытша
Мамандығы бойынша қызмет ету
Францияда жұмысқа орналасу үшін белгілі бір жұмыс берушінің
Жұмысқа орналастыру агенттіліктері
Төлем ақысына қызметкердің бірінші еңбек ақысын алады. Мемлекеттік
Кәсіподақ қоғамдастықтары:
Жалпы еңбек конфедерациясы – 1895 жылы құрылған. Құрамында
Форс увриер – орталық 1947 жылы пайда болып,
Француздық демократиялық еңбек конфедерациясы – 1919 жылы құрылды.
Француздық христиан еңбекшілер конфедерациясы – 1919 жылы құрылған.
9 Экономикасы
Франция батыс державаларының алғы қатарлы елі болып табылады
Елге балық шаруашылығы көп пайда әкеледі. Устрицаларды жинаудан
Халықтың жартысы қызмет көрсету саласында жұмыс істейді: сауда,
Электр станциялардың электр жабдықтарын шығару жөнінен Жапониядан кейінгі
Франция Бесінші мемлекет жылдарында экономикалық құрылымының модернизациясы үрдісінің
Франция – индустриалды ел: өнеркәсіп пайдасы ауыл шаруашылығынан
Банк жүйесі
«SG Paribas» – Франциядағы ең ірі және Еуропадағы
Салық жүйесі
1954 жылы осында алғашқы қосымша бағаға салық пайда
9.1 Өндірістік сала
9.1.1 Өнеркәсібі
Франция экономикасының негізгі саласы.Монополия саясаты мен шетел капиталының
Отын-энергетика. Энергетиканың даму деңгейі жоғары, бірақ өз отыны
Өнеркәсіпте және тұрмыста газды пайдалану тез жоғарлады. Ал
Мұнай, газ бен импортталған сапалы және кокстелген көмір
Барлық елдімекендер электрмен қамтамассыз етілген. Бір адам басына
Алуға қолайлы болған су энергиясының ресурстық қоры түгелдей
Францияда жақсы электр станциялар аз емес. Мысалы, Ранс
Энергиялық ресурстар шектеулі және импортталған энергия қымбат болғандықтан,
Ауыр өнеркәсіп. Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін ауыр өнеркәсіп
Елде қара металлургия жақсы дамыған және өз шикізатымен
Түсті металлургия. Елдің оңтүстігіндегі мол боксит қоры мен
Машина жасау мен металл өңдеу – жалпы өнеркәсіптің
20 ғ басында Франция әуе өнеркәсібімен әйгілі болды.
Кеме жасау бай дәстүр мен тәжіриебеге мол. Жылына
Электр техника мен электроника қарқынды дамиды. Зауыттарының көбі
Францияда машина жасаудың басқа салалары да дамыған –
Химия саласының Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін
Жеңіл өнеркәсіп. Негізгі саласы – тоқыма. Ескірсе де,
Тамақ өнеркәсібі алуан түрлі. Әсіресе шарабымен танымал. Жыл
9.1.2 Ауыл шаруашылығы
Өзінің қоңыржай климаты мен өнімді жерлері арқасында көптеген
Егін шаруашылығының негізгі астығы – бидай. Ол жөнінен
Мал шаруашылығы жақсы дамыған. Сүт өндіруден әлемде үшінші
Экономикалық мамандануына және табиғи ресурстарының қорына байланысты Франция
9.1.3 Көлік пен сыртқы экономикалық байланыстар
Францияда темір және автомобиль жолдарының жүйесі тығыз орналасқан.
Теміржол торабы, әсіресе өндірістік аудандарда жиі. Француздық теміржолдар
Теміржолмен қатар автомобиль торабы да жақсы дамыған. Автожолдар
Ішкі су жолдарының ұзындығы үлкен. 10,4 мың км
Мұнай және газ құбырларының жалпы ұзындығы 8 мың
Көлік жүйесі радиалды пішінге ие және оның орталығы
Негізгі халақаралық жүк тасымалдауда теңіздік флоттың рөлі зор.
Елдегі аса ірі аэропорттар – Бурже, Орли, «Шарль
Сонымен қатар әлемдік мәнге ие болып табылатын Еуротуннель
Парижде қоғамдық көліктің үш түрі бар: метро, автобус
Ел экономикасындағы негізгі рөлді сыртқы сауда алып отыр.
9.2 Өндірістік емес сала
9.2.1 Денсаулық сақтау және спорт
Франция медицина қызметімен 191 мемлекет ішінде алдыңғы қатарға
Спорт. Соңғы уақытта спортпен айналысатындар саны өсуде. Шамамен
9.2.2 Ғылым және білім
Ғылым.Орта ғасырларда көне заман мұрасын, араб деректерін зерттеумен
Париж, Лион және Тулуза, Ницца, Лилль, Нанте, Мец,
Білім. Білім беру жүйесінің негізі жүз жылдық тарихы
Франциядағы білім беру жүйесінің келесі құрылымы бар:
Мектепке дейінгі (6 жасқа дейін);
Бастауыш білім (6-11 жас);
Орта білім (11-18 жас);
Жоғарғы білім;
Мектепке дейінгі білім
Бала-бақшалар 2-6 жасқа дейін балаларды алады. Бала-бақшалар француздық
1-4 жас аралығындағы – балалар тек ойнайды.
4-5 жас аралығындағы – балалар сурет салуға, ауызша
5-6 жас аралығында – оқып–жазуға, санауға үйренеді.
Бала-бақшалар аптасына 5 күн және күніне 6 сағаттан
Бастауыш білім
Білім жалпыға бірдей тегін. Дін сабақтары мектепте өткізілмейді.
Орта білім
Орта білімді колледждер мен лицейлер береді. Оқу жеті
Жоғарғы білім
Негізінен мемлекеттік және қымбат емес болады. Бірінші курсқа
бірінші цикл – екі жылға созылады және студенттер
екінші цикл – үш жыл. Бұнда мэтро деңгейі
үшінші цикл – арнайы оқу мен зерттеу жұмыстары
Жоғарғы оқу орындарының негізгі түрі – университеттер, оларда
Ірі кітапханалары Парижде орналасқан: Ұлттық кітапхана (кітап қоры
9.2.3 Баспасөз, радиохабар мен телевизиясы
1976 жылдан Францияда жалпы тиражы 12 мыңнан астам
9.2.4 Әдебиет
Франция әдебиеті 8-9 ғ-да фольклор түрінде дами бастады.
9.2.5 Сәулет пен бейнелеу өнері
Франция алғашқы қауымдық, галлдік, галл-римдік, ал ерте ортағасырлар
9.2.6 Музыка
Қазіргі Франция аумағын мекендеген ежелгі халықтардың музыкасы туралы
9.2.7 Театр мен кино
Францияда театр өнерінің туа бастауы орта ғасырлардағы кезбе
Киносы.
Француз киносының тарихы 1895 ж. Парижде Л. Люмьер
Бізге белгілі кинолар: «Блондин в Черном ботинке», «Профессионал»,
Атақты кинорежиссер – Люк Бессон.
9.2.8 Мәдениет
Елдің мәдени өмірі көптеген театр мен мұражайлармен, сонымен
Дәстүрлік мәдениеттің тұрақты элементтерінің бірі – тұрмыс, тұрғын
Францияның ауылдық жерлерінің тұрмысы тарихи өткенмен, әсіресе, аграрлық
Ұлттық киімі. 19ғ ортасынан бастап француздар әдемі ұлттық
Париж – сән заңнамасы. Француздар қымбат әрі сәнді
Хобби.Француздардың ұнамды демалыс түрі – балық аулау. Балық
35 сағаттық жұмыс аптасына жуырда ғана көшті. Француздар
Париждіктердің ұнататын жерлерінің бірі- Булон тоғайы. Мұнда көркем
«Фест ноз» - «түнгі мейрам» дегенді білдіреді. Бұл
Мерекелер
01.01 – Жаңа жыл
30-31.03 – Пасхалық дүйсенбі
01.05 – Еңбек Күні
08.05 – Жеңіс Күні
19.05 – Вознесение
14.07 – Француз Төңкерісі Күні
15.08 – Успение
01.10 – Барлық Әулиелер Күні
11.11 – 1918 жылдың Жеңіс Мейрамы
25.12 – Рождество
Негізгі отбасылық мереке – Крещение және Первое причастие,
Мерекелер дәстүрлі ұлттық көріністер мен ойындарсыз өтпейді: өгіздер
9.2.9 Туризм
Франция сыртқы сауда мен капиталдың экспортында, еңбек күшінің
Францияда барлық туризм түрлері дамыған. Жергілікті туризм де
Негізгі көрікті жерлер – Мәдени орталық болып, әрине,
Кіріс ережелері – Франция Шенген зонасына жатады.
Кеден ережелері: Әкелінген және шығарылған салым мөлшері шектеусіз.
Анықтама телефоны бүкіл Францияда – 12, өрт жөнінде
9.3 Қосымша мәліметтер
Зейнетақы Францияда зейнеткерлік сақтандырудың жүйесі өте күрделі.
Зейнеткер жасы – 60 жас. Бірақ жеке қызметкерлер
Француздық зейнетақы жүйесі – екі негізгі приципке негізделеді:
Зейнетақы жинаудың сақтандыруы;
Солидарлық;
Зейнеақы соңғы 11 жұмыс жылының 50%-ын құрайды. Сонымен
Жәрдем ақы
Отбасылық саясат ата-ананың балаларын тәрбиелеуге және жұмыс істеуіне
Францияда әлеуметтік тұрғын үйлерді бақылайтын заңдар бекітілген. Олар
Жергілікті ерекшеліктер
Францияда тұрғын үйлер несиеге тек жұмыскерлерге ғана беріледі.
Тұрғын үйлерді жалға беру
Францияда жастардың жатақханалары көп. Олар сырқы бейнесімен өте
Мүлікті сатып алу
Меншік үйлердің екі түрі бар: 1. копроприэтэ және
Қонақ үйлері
Ең арзан француздық қонақ үйдің бағасы 105
Азаматтық алу
5 жыл мерзімде қызмет еткендердің француздық азаматтығын алуға
10 Геосаяси жағдайы
Мемлекеттік құрылымы - республика.
Елдің ресми аты – Франция Республикасы.
Бесінші республиканың конституциясы күшке ие – 1958 жылдың
Мемлекет басшысы – президент. Ол 5 жылда жалпы
Заң шығарушы билік парламент қолында және ол екі
Ұлттық жиналыс басшысы – Жан-Луи Дебре. Ол 25.06.02
Президентті жақтайтын одақ – 355
Француздық социалистік партиясы – 140
Француз демократиясы үшін одағы – 29
Француздық коммунистік партиясы – 21
Әртүрлі құқықтық – 8
Сол радикалды партия – 7
Әртүрлі солдар – 6
«Жасылдар» - 3
Франция қоғамдастығы – 2
Франция үшін қозғалыстар – 1
Басқалары – 5
1958 жылғы конституция бойынша Конституциялық кеңес құрылған –
Атқарушы билік президент пен министрлер Кеңесімен жүзеге асады.
10.1 Саясат пен халықаралық қарым-қатынасы
Саяси жағдайы - президенттік басқару формасы бар тәуелсіз
Суық соғыс және кейінгі тұрақсыздық жылдары қауіпсіздік негізінде
Негізгі саяси партиялар:
Азаматтар қозғалысы – 2002 жылы Республикалық плюске өзгертілген.
Реформоторлар қозғалысы – 1992 жылы құрылды.
Демократиялық күш – 1995 жылы құрылды.
«Жасылдар» - экологиялық партия 1984 жылы қалыптасқан.
Сол радикалды партия – 1972 жылы пайда болды.
Либералды демократия, тәуелсіз республикандықтар – 1977 жылы.
Ұлттық фронт – 1972 жылы.
Республикалық партия – 1997 жылы.
басқалары
Франция Еуропалық Одақтың аумақтық саясатын қолдайды.
Қорытынды
Франция – Еуропада Ресей мен Украинадан кейінгі ірі
Батыс Еуропа - әлемнің ең игерілген аймағының бірі.
Үлкен Париж – елдің 1,6% алып жатыр және
Дүниежүзінде «Рено» және «Пежо-Ситроен» автомобиль жасаудан 4-5 орынға
Францияда туристер саны жылдан-жылға жоғарлайды, мәселен, 2010 жылы
Халық саны 2025 жылы 61,7 млн. адам болады
Қорыта келе, Францияның тұрақты экономикасы ұзақ жылдар бойы
Пайдаланған әдебиеттер тізімі
Страны мира сегодня. - анықтама 1 том
В. П. Максаковский Географическая картина мира книга 2
Е. А. Харитонова, И. С. Самохотинская Франция как
М. Куреная Страны и народы Популярная энциклопедия /
Ю. А. Маевский Франция и Малая Европа: планы
Экономическая география стран зарубежной Европы, Санк-Петербург: Дельта, 2000
М. Қ. Қаратаев Қазақ Совет энциклопедиясы 11 том
Весь мир: Страны. Флаги. Гербы Москва: Геоиздат 2004
Е. Парнов Франция / Е. Парнов Москва:
Большой иллюстрированный справочник: Страны и континенты -
География: Страны и народы Смоленск: Русич 2000 –
Дорошевский М.В. Экономическая и социальная география мира /
Хасбулатов Р.Ж. Мировая экономика / Хасбулатов Р.Ж.
Ежегодник Франция 1994г. № 6 – 12б.
Ломакин Н.Г., Шитов Ю.Л. Мировая экономика / Ломакин
Мировая экономика и международные отношения журналы №3,
Лавров С.Б. Экономическая и социальная география мира: Страны
Шемарин А. Г. Страны мира / Шемарин А.
Алисов Н. В., Хореев Б.С. Экономическая и социальная
11