Көлік жүйесін сақтандыру

Мазмұны
КІРІСПЕ
1. АВТОКӨЛІКТІ САҚТАНДЫРУДЫҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН ТҰРҒЫЗУДЫ НЕГІЗДЕУ
1.1 Қазақстандағы сақтандыру қызмет нарығының қалыптасуы
1.1.1 Сақтандыру түрлері, заңды және жеке тұлғалардың автокөліктерін сақтандыруды
1.1.2 Азаматтардың жеке автокөлігін ерікті сақтандыру
1.2 Сақтандыру компаниясының сипаттамасы және басқару жүйелері
1.3 Автокөлікті сақтандырудың ақпараттық жүйесін тұрғызудың міндеті мен тағайындалуы
1.4 Автокөлікті сақтандырудың ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
1.4.1 Ақпараттық жүйелер құрылымына қойылатын талаптар
1.4.2 Ақпараттық жүйелер ресурстарына қойылатын талаптар
1.4.3 Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар
1.4.4 Ұйымдастырушы жабдықтауға қойылатын талаптар
1.4.5 Техникалық жабдықтауға қойылатын талаптар
1.4.6 Программалық жабдықтауға қойылатын талаптар
1.4.7 Математикалық жабдықтауға қойылатын талаптар
1.4.8 Ақпараттық және программалық құралдарды бұзылудан және деректерден алудан
1.5 Автокөлікті сақтандырудың ақпараттық жүйесінің концептуалдық схемасы
2. АВТОКӨЛІКТІ САҚТАНДЫРУДЫҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН ТҰРҒЫЗУДЫ ЖОБАЛАУ
2.1 Ақпараттық жүйе есептер кешенінің орны
2.2 Есептерді орнату
3. АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ ДЕҢГЕЙІН БАҒАЛАУ ЖӘНЕ ОНЫ ҚОЛДАНУДЫҢ МҮМКІН
3.1 Ақпараттық жүйені құруға кететін шығындарды бағалау
3.2 Есеп кешенінде ақпараттық технологияларды жаңарту кепілдемесі
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
КІРІСПЕ
Біздің қоғамымыздағы сақтандыру өзінің қалыптасуы мен даму процесіне байланысты
Соңғы жылдар ішінде сақтандыру жүйелері түбегейлі қайта құралуларға төтеп
Ғылыми жұмыстың мақсаты – автокөлікті сақтандырудың ақпараттық жүйесін тұрғызу
1. АВТОКӨЛІКТІ САҚТАНДЫРУДЫҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН ТҰРҒЫЗУДЫ НЕГІЗДЕУ
1.1 Қазақстандағы сақтандырудың қызмет нарығының қалыптасуы
Сақтандыру объектісі бойынша сақтандыру қатынастарының барлық жиынтығын екі үлкен
Автокөлікті сақтандырудағы сақтандырушылық қатынастардың объектісі - оның барлық түрлеріндегі
Сақтанған болып сақтанушының меншігіндегі, сондай-ақ оның сеніміндегі, қолдануындағы және
2002ж. 3 қазанынан “Сақтандыру туралы” заңды күші бар Қазақстан
Кәсіпкерлік қызметте кәсіпкер контрагенттерімен өздерінің міндеттемелерінің бұзылуынан немесе кәсіпкерге
Азаматтық-құқықтық жауапкершілікті сақтандыру кезінде сақтандыру объектісі болып басқа адамдардың
Сақтандыру түрлерінің саны тәжірибеде шектелмеген және әлеуетті сақтанушылардың мүдделерінің
Мысалға, бізде ең көп таралған сақтандырудың кейбірін келтірейік.
Заңды және жеке тұлғалардың автокөліктерін сақтандыруда бұл көлік
Қауіптер сипаттары бойынша сыныптау тек қана автокөлікті сақтандыруды қамтиды
Оттан және стихиялық жағдайлардан сақтандыру.
Зиянкестердің және тиімді емес табиғат жағдайларынан сақтандыру.
Көліктің барлық түрлерін апаттардан, айдап кетулерден және басқа да
Техногендік апаттар мен катастрофалардан сақтандыру.
Қаржылық тәуекелдерден сақтандыру.
Қауіптер сипаттамасы бойынша сыныптау зиянды анықтау мен сақтанушылық орны
Қазақстан Республикасында сақтандыру бизнесін реттеудің заңдық жүйесін дамыту үрдісі
Істе болған “Қазақстан Республикасындағы сақтандыру туралы” Заңындағы кемшіліктер мен
Осы Жарғыға сәйкес сақтандырудағы лицензиялау мен бақылау органының өкілеттіктерімен
Сақтандырудың құқықтық негізін қалыптастыру үшін тығыз фундаментті қалаған заң
Бүгінгі күні Қазақстан Республикасындағы сақтандырушылық туралы заңы Азаматтық кодекстің
Сақтандырушылық қатынастарды реттейтін негізгі заң акітелрі болып табылатын “Сақтандыру
Сақтандыру келісімінің нысаны мен мазмұнына Жарлықпен белгілі бір талаптар
Сақтандырушы сақтандыру төлемін төлегеннен кейін, ал оны төлеу кейінге
Сақтандырушылық қорғаудың қызмет ету кезеңі, егер міндетті сақтандыру туралы
Сақтандыру территориясы Қазақстан Республикасының территориясымен, егер сақтандыру объектісі сипатынан
Жарлықпен келісімді мерзіміне дейін тоқтату және оны жарамсыз деп
Азаматтық кодекспен қарастырылған міндеттері тоқтатудың жалпы негіздерінен басқа сақтандыру
сақтандыру объектісі жойылған кезде;
оны ауыстыру болмаған жағдайдағы сақтандырушы болып табылмайтын сақтанушының өлімі;
егер сақтандырушы сақтанушының ауысуына қарсы болып, ал келісіммен немесе
егер басқа жағдайлар қарастырылмаса, сақтанушымен кезекті сақтандыру салымдарын бекітілген
сақтандырушы мен сақтанушының талаптары, егер бұл сақтандыру шарттарымен, сондай-ақ
Келісімнің қызмет ету кезеңінде сақтандырушының сақтандыру сомасын көбейту талабына
Бір жылға келісілген келісімдер бойынша сақтандырушылық төлемдер сақтанушымен бекітілген
Бір жылдан аз мерзімге қол қойылған келісімдер бойынша сақтандырушылық
2 айға – 30%,
3 айға – 40%
4 айға – 50%
5 айға – 60%
6 айға – 70%
7 айға – 75%
8 айға – 80%
9 айға – 85%
10 айға – 90%
11 айға – 95% мерзімдеріне сақтану кезінде.
Жоғарыда көрсетілген мөлшерлерде және сақтандырушылық сомалардың жоғарылауына сәйкес келісілген
Тәжірибеде сақтандырушылар 2 немесе 3 жылға келісілген мерзімімен автокөлікті
Бес және одан да көп өткен жылдар бойы үздіксіз
Сақтандыру түрлері, заңды және жеке тұлғалардың автокөліктерін сақтандыруды анықтау
Өз сақтанушыларына кездейсоқ оқиға басталған жағдайда жоғалған, бүлінген көліктер
Міне осылайша, жер сілкінісі – адамдардың кездейсоқ оқиғадан қорғана
Осыған байланысты жер сілкінісінің зардабын жою жөніндегі жұмыстарды ұйымдастырудың
Жер сілкінуден автокөліктерді сақтандыру жекеменшік иесін, жалгерлерді өрттен, ұрлық
Жер сілкінуден сақтандыру, шын мәнінде үлкен зияннан емес, орасан
Жер сілкіну қатерінің сақтандыру шарттарының барлық түрлері бойынша шығындарды
Біздің алдымызда жер сілкінуден болған зардаптардың мөлшерін анықтап және
Жер сілкінудің салдарынан болған нақты зиянды анықтау орасан зор
Әрине, мүмкін – қадірінше бұл комиссияларды мейлінше тәжірибелі, білікті
Сақтандыру өтемін уақтылы әрі толық төлеу сақтанушыға бүлінген автокөлікті
Жер сілкінудің нәтижесінде зардап шеккен азаматтардың жекеменшігінде құрылыстарға сақтандыру
Жұмыстың мынадай тәртібін, яғни үй құрылыстарының өзге де объектілердің
Зиянды анықтау мен сақтандыру өтемін төлеу әдеттегідей Қазақстан Республикасы
Мұның негізі етіп техникалық инвентаризация бюросының бағасын алу керек.
- сақтандыру оқиғасының қолда барын түгендеуді және автокөліктің жойылуы
- зиянның сомасын анықтау;
- сақтандыру өтемінің сомасын есептеу;
- сақтанушының есептелген өтемінің толық немесе жартылай сомасын алуға
- сақтанушыға сақтандыру өтемін төлеу.
Келтірілген зияндар мен сақтандыру өтемін бөлек – бөлек қараудың
Құрылыстың бүлінгені немесе жойылғаны жөніндегі акті белгіленген нысандағы бланкіде
Сақтанушының жойылған немесе бүлінген құрылыс және сол құрылыстың оған
- ауылдық, селолық жерлерде – сақтандырудың бағалау парақша-сы мен
- қалада – техникалық инвентаризацияның паспорты, техникалық инвентаризация бюросының
Автокөлікті ерікті сақтандыру өтемін сақтандыру оқиғасы сақтанушыға тигізген нақты
Мынадай жағдайда, яғни автокөліктің жойылғаны анықталғанда немесе келтірілген зиян
Жер сілкінудің зардабын жою кезінде, егер сақтандыру оқиғасы болған
Бұл орайда қосымша жай болып ас үй, астыңғы үй,
Сақтандыру өтемі мынадай жағдайда төленеді, егер автокөлік сақтанушының немесе
Сақтанушының отбасы мүшелері болып, онымен бірге тұратын әрі шаруашылықты,
Автокөлік болып көліктің өзі және көлікке пайдаланылатын заттар есептеледі,
Мынадай болуы да ықтимал, мысалы, сақтанушылар сақтандыру өтемінің мөлшерін
Мынадай да фактілер кездеседі, яғни сақтанушының шығынын бағалау жөніндегі
Келтірілген шығынның мөлшері актіде немесе анықтама есептеу-де көрсетілген үй
Зат мынадай жағдайда бүлінген деп есептеледі, егер жер сілкінудің
Заттың қаншалықты тозғанының процентін анықтау кезінде мүмкіншілігі бойынша мыналар
Автокөліктің жер сілкіну кезіндегі шығынын анықтау мен оларды сақтандыру
Сақтандырылған автокөліктің жер сілкіну салдарынан жойылуы мен бүлінгені туралы
Жер сілкіну салдарынан объектілер мен автокөлік түрлерінің орасан көп
Сақтанушының меншігіне жататын автокөліктердің жойылуы кезінде шығын толық баланстық
Шығынның құнына сақтандыру оқиғасы сәтінде бар – жоғы құжат-тармен
Негізгі құралдардың қатарына жататын автокөліктердің тозуы бойынша жеңілдік беру
Шығынның жалпы формуласы мына т‰рде болады:
мұндағы,
СП – страховая премия;
БНП – базовая нетто – премия;
АP – аквизициялық шығындардың коэффициенті (әр регионға жарлықпен қойылады);
0,96 – 4% салықты есептейтін коэффициент /21/.
Азаматтардың жеке автокөлігін ерікті сақтандыру
Азаматтардың жеке автокөлігін ерікті сақтандыру шарты сақтандыру ұйымдарымен 1мерзімге
Сақтандыру екі нұсқада жүзеге асады:
1. 0,5 мың теңгеден 1,0 мың теңгеге дейінгі сақтандыру
2. 0,1 мың теңгеден 3,0 мың теңгеге дейінгі сақтандыру
Жеке автокөлікті сақтандыру ол ұрланған жағдайда, сол секілді жойылып
Шарт сақтандыру куәлігінің бланкісіне хатталады. Жеке автокөлікті сақтандыру шарты
төлемдік қолма-қол ақшамен төлеген кезде;
ақшасыз есеп айырысқан кезде – еңбекақыны беретін күн белгіленген
салымнан алып ақша аударған кезде – сақтандыру орган-дарының есеп-шотына
Шарттың іс-әрекеті бір жылдан соң, яғни шарт күшіне енген
Сақтандыру оқиғасы басталған кездегі сақтанушының міндеті:
- көлік ұрланған жағдайда, адамның әдейі істеген жөнсіз әрекеті
- бір тәулік мерзімде сақтандыру оқиғасы болған аумаққа қарайтын
- жойылған немесе ұрланған автокөліктердің сақтандыру ұйымдарынан алған нысан
- актіні жасау кезінде сақтандыру ұйымының өкіліне бүлінген заттардың
Актіні жасауды сақтандыру ұйымы сақтанушы мен екі куәнің міндетті
Сақтандыру өтемі төленбейді, егер:
1. Сақтандыру оқиғасы сақтанушының әдейі істеген әрекеті салдарынан зиянға
2. Үшінші бір адам автокөлікті ұрласа, жойғысы келсе, бірақ
3. Тек қана заттар қалдықсыз құрып кеткеннен басқа кездегі
Егер сақтанушы құрып кеткен заттардың ішіне жойылмаған нәрсені әдейі
Егер де келтірілген зақым орнына келтірілсе, онда сақтанушы сақтандыру
Сақтандыру компаниясының сипаттамасы және басқару жүйелері
“Тұран Әлем” банкінің ”Сақтандыру компаниясы” нарықта 6 жылдан бері
Компанияның имиджіне және қызмет ету стандартының құрылуына компанияның акционерлері
Компанияның жарғылық капиталы 1 364,0 млн. теңгені құрайды және
Компания өзінің белсенділігін дара қызмет ету сферасында дамытады, бөлшек
Қазіргі уақытта біз сақтандырудың барлық түрлерін ұсынамыз. Клиенттердің ыңғайлылығына
Сурет 1
“Тұран Әлем” банкінің “Сақтандыру компаниясының” ұйымдық құрылымы
“Тұран Әлем” банкінің ”Сақтандыру компаниясы” өздерінің клиенттеріне кең және
Құрамы жағынан компания портфелі 4 топқа бөлінеді:
Сақтандыру топтары Сыйақы 2004
Мың тг. Үлес
Көлік жүйесін сақтандыру 353 002 25%
Жауапкершілікті және мүлікті сақтандыру 506 480 36%
Жеке сақтандыру 369 813 26%
Қаржылық тәуекелдерді сақтандыру 172 363 12%
Барлығы: 1 401 658 100%
Көлік жүйесін сақтандыру төмендегідей бөліктерден тұрады:
- көлікті өз еркімен сақтандыру;
- БАНК – КӨЛІК сақтандыруы;
- көлік иесінің азаматтық – құқықтық жауапкершілігін ерікті сақтандыруы;
- көлік иесінің азаматтық – құқықтық жауапкершілігін міндетті сақтандыруы;
- тасымалдаушының жолаушылар алдындағы азаматтық – құқықтық жауапкершілігін міндетті
Мүлікті ерікті сақтандыру төмендегідей бөліктерден тұрады:
- кәсіпорын мүліктерін сақтандыру;
- мұнай операцияларын сақтандыру;
- құрылысты сақтандыру;
- ұшақтар мен қайықтарды сақтандыру;
- жүктерді сақтандыру және т.б.
Ерікті сақтандыру төмендегідей бөліктерден тұрады:
- медициналық ерікті сақтандыру;
- аурулардан сақтандыру;
- шетелге кететін және ҚР келетін азаматтарды сақтандыру;
- жұмысшының денсаулығына және өміріне зақым келтіргені үшін жұмыс
Қаржылық тәуекелдерді сақтандыру төмендегідей бөліктерден тұрады:
- келісім – шарт бойынша азаматтық – құқықтық жаупкершілікті
- кәсіпкердің тәуекелділігін сақтандыру.
КӨЛІК ЖҮЙЕЛЕРІН ерікті түрде сақтандыру ережелері:
Осы ережелердің шарттары негізінде «БТА Сақтандыру Компаниясы» АҚ жеке
Осы ережелерде келесі ұғымдар мен терминдер қолданады:
көлік құралының иесі – көлік құралын жекеменшік құқығында немесе
пайда алушы – сақтандыру шартына сәйкес сақтық өтемді алушы
сақтандырылған адам – өзіне қатысты сақтандыру жүзеге асырылып отырған
сақтандырылған көлік құралы – өзіне қатысты сақтандыру жүзеге асырылып
сақтандыру объектісі – сақтанушының (пайда алушының) сақтандырылған көлік құралын
сақтанушы – сақтандырушымен сақтандыру шартын жасасқан жеке тұлға.
сақтаудырушы – сақтандыруды жүзеге асыратын «БТА» Сақтандыру Компаниясы» АҚ,
сақтандыру жағдайы – басталған бойда сақтандыру шартында ескерілген тәртіп
сақтандыру сыйлықақысы (сақтандыру жарналары) – сақтандырушы пайда алушыға сақтандыру
сақтандыру сомасы – сақтандыру объектісі сақтандырылған және сақтандыру жағдайы
сақтандыру төлемі – сақтандыру жағдайы болған жағдайдағы сақтандырушы сақтанушыға
шартсыз франшиза – әр сақтандыру жағдайында сақтандыру төлемінің
Көлік құралдарын ерікті сақтандыру ережелерінің бөліміне келесі ұғымдар мен
жол-көліктік оқиға – жол үстімен көлік құралының жүру барысында
жол – ыңғайластырған немесе икемделген және көлік құралдарының жүруі
техникалық қызмет бекеті (ТҚБ) – көлік құралдарын сондай
авторизацияланған қызмет орталығы - өндіруші фирманың өзі шығарған көлік
толық жойылу – қалпына келтіру шығындары оның нақты құнынан
Көлік құралын тексеру:
Сақтандыру шартын жасасу барысында сақтандырушы сондай әрекетке арнайы өкілеттендірілген
Көлік құралын тексеру бойынша кез-келген ықтимал шығандарды сақтандыру шартын
Автокөлікті сақтандырудың ақпараттық жүйесін тұрғызудың міндеті мен тағайындалуы
Қазіргі уақытта көптеген банктерде жаңа автоматтандырылған есеп – қисап
Ақпараттық технологиялардың архитектурасын таңдау стратегиясы, программалық жабдықтау және телекоммуникация
( банк мөлшерінде (активтер, есептер саны, филиалдар мен бөлімшелер
( банк қызметінің басты бағыты;
( банк салымшыларының сипаттамасы;
( жарнама стратегиясы;
( мамандануы: коммерциялық / инвестициялық / әмбебаб;
( ішкі және халықаралық нарыққа бейімделу;
( банктегі ақпараттық технологиялардың бар мүмкіндіктерінде;
( жоғары басқарушы қызметкерлерінің аса үлкен тәуекелдерін қабылдауға дайындық
Ақпараттық жүйе – бұл жүйе, жинауға, сақтауға, іздеуге, өңдеуге
Кез – келген АЖ мақсаты, қолдану аймағына қатысты емес
АЖ құрудың басты мақсаты автоматтандыруды жинау, сақтау, өңдеу, іздеу
ЭАЖ құрудың басты мақсатымен қатысты АЖ есептері мыналар болып
( қызметкерлердің іскерлігі мен еңбек өнімділігі;
( берілген мәліметтердің ақиқаттығы;
( салымшылардың ақшасы туралы мәліметтерді тез арада алу;
( құжат айналымдарының азаюы, банк шығындарының азаюына әкеліп соғады;
( әртүрлі критериялар бойынша салымшы туралы ақпаратты іздеуге мүмкіндігі
( берілген ақпараттың сенімділігі мен қорғануы бойынша барлық комплексті
( тез арада ақпараттарды жинау, бақылау, өңдеу және беру
Қосымша есептер комплексін қосуына және әрі қарай дамуына, функционалдық
Достық интерфейс компьютермен жұмыс істеген кезде жұмысшылар өз жұмысының
1.4 Автокөлікті сақтандырудың ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар
Ақпараттық жүйе (АЖ) – бұл жүйе, жинауға, сақтауға, іздеуге,
Қолданушыларға жүйе өте ыңғайлы және ұнамды болатын интерфейс және
Осы АЖ ақпарат құпия болмайды және ішкі қолданушылар қолдана
Фактілерді ескеріп, компьютерлік жүйенің архитектурасына әсер етеді, оған мынандай
- АЖ архитектурасы барлық жүйенің жұмыс тәртібінің бұзылу ықтималдығын
- ақпараттар легінің қатысуымен элементтер жүйесі арасындағы ақпараттардың байланысы
- берілген тапсырмаларды қарастыру және ақпараттардың жаңартуын жабдықтау;
- қарым – қатынас тәртібінде қолданушылардың сұраныстарының тапсырмаларын іздеу;
- ақпараттарды ыңғайлы енгізу;
- ерте енгізілген ақпараттарға тез арада қол жеткізу;
- нормативтік – анықтама ақпараттарын қайта – қайта қарап
- ақпараттық жеткілікті жылдамдық, ақпараттың ауысу көлемі және жиілігі
1.4.1 Ақпараттық жүйелер құрылымына қойылатын талаптар
Ақпараттық жүйе – бұл қиын жүйелер және элементтерді бөлек
АЖ құрылымы – бұл ішкі жазықтық – уақыттық байланыстарының
АЖ жабдықтаушы және функционалды бөлімдерден тұрады. Жабдықтаушы бөлімі –
Есептер комплексі – бұл есеп жиынтығы, белгілі бір қасиетіне
Есеп – бұл автоматтандырылған функциялардың бөлігі, ақырғы немесе ортааралық
Экономикалық есептердің келесідей ерекшеліктерін көрсетуге болады:
- жоғары алгоритмдеу;
- иерархиялық, яғни жүйеастыларына, блоктарға, есептер комплексіне кіруі;
- шешімнің бір қалыптылығы;
- шешімге белгілі бір уақыттың болуы;
- типтік алгоритм шешімінің мүмкіндігі және жалпыламалығы;
- жүйенің шығу – кіру тапсырмаларының құрылымы және үлкен
Автокөлікті сақтандырудың АЖ қойылатын талаптар кесте түрінде бейнеленген, бұл
Кесте 1
АЖ құрылымына қойылатын талаптар
Есеп кешені Есеп атауы Кіріс ақпараттары Шығыс ақпараттары Қолданушылар
Сақтандыру көліктерін есепке алуды және сақтандырушы-лармен есептесуді автоматтандыру Көлік
Зиян келтіруден сақтандыру Сақтандырушының жасы, жүргізушінің стажы және соңғы
Ұрлықтан және айдап кетуден сақтандыру Түнгі уақытта көлік қай
Азаматтық – құқықтық жауапкер-шілікті ерікті сақтандыру Бұған дейін қандай
Қосымша материалдар Менеджердің арызды қабылдауы АНКЕТА және ПОЛИС Сақтандыру
1.4.2 Ақпараттық жүйелер ресурстарына қойылатын талаптар
Автоматтық тәртіпте жүйені қалыптастыру үшін жүйенің қамтамасыз ету бөлігі
Программалық және математикалық жабдықтау машиналық программалар жиынтығын, алгоритмдерді, экономика–
Ақпараттық жабдықтау ақпараттық ресурстарды құрайды (кіру, уақытаралық және шығу
Ұйымдастырушы жабдықтау АЖ қалыптастыру және құруын жабдықтауға арналған. АЖ
Ақпараттық ресурстарды жиынтық мәліметтер деп атайды, белгілі бір мекеме
1.4.3 Ақпараттық жабдықтауға қойылатын талаптар
Ақпараттың қолдануысыз басқару процесі мүмкін болмағандық-тан, ақпараттық жүйеде ақпаратпен
Ақпараттық жабдықтау (АЖ) – бұл ақпараттық жүйеде қолданатын экономикалық
Ақпараттық жүйені ақпараттық жабдықтау өзіне жүйеде қолданатын экономикалық ақпараттар
Ақпараттық база (АБ) – бұл ақпараттық жүйенің функционерлену кезінде
Машина ішіндегі ақпарат базасы – бұл ақпараттық жүйені жұмыс
Кесте 2
Ақпараттық жабдықтау
Элементтер Сипаттамалар
Ақпараттық технология Мәліметтер базасында негізделген
Мәліметтер базасы типі Реляциондық
Кодтау жүйесі Фасеттік жүйе
Ақпараттық қорғау АЖ-мен жұмыс істеу кезінде парольдер жүйесі қолданылады.
1.4.4 Ұйымдастырушы жабдықтауға қойылатын талаптар
Автоматтандырылған ақпараттық жүйені тұрғызу мен жұмыс істеудің негізгі шарты
Ақпараттық жүйені тұрғызу – ақпарат кезеңдерін зерттеуді, жобалау шешімдері
Ұйымдастырумен жабдықтау ақпараттық жүйенің тиімді жұмыс істеу үшін өте
Белгілі ережелерге бағындыру құжаттары ақпараттық жүйені тұрғызудың, жұмыс істеу
1.4.5 Техникалық жабдықтауға қойылатын талаптар
Техникалық жабдықтау – бұл ақпараттық жүйе жұмыс істеуді қолданылатын
Барлық операцияларды үш сатыға топтауға болады:
Ақпаратты алу.
Ақпаратты түрлендіру.
Ақпаратты тұтыну.
Бірінші саты – экономикалық объектілердегі қызмет барысында туындайтын бастапқы
Екінші саты – ақпаратты түрлендіру операцияларының тобы, кеңістік және
Үшінші саты – операциялар тобын және олардың бас қарушылық
Басқарудың ақпараттық кезеңінің негізгі сатысына сәйкес келесі техникалық жабдықтар
Ақпаратты жинау және тіркеу;
Ақпаратты өткізу;
Машиналық тасығыштарды дайындау;
Ақпаратты өңдеу;
Ұйымдастыру техникасы.
Ақпаратты жинау және тіркеу жабдығы бастапқы мәліметтерді тасығыштарға тіркеуге
Ақпаратты өткізіп беретін жабдық мәліметтерді өңдеу орталықтарына және оны
Машиналық тасығыштарды дайындау жабдығы, мәліметтерді машиналық тасығыштарға, оның ішінде
Кесте 3
Техникалық жабдықтау
Техникалық құралдар атауы Физикалық модуль Сипаттамалары
ДЭЕМ Intel Pentium 4 Процессор
Зерделік сақтаушы құрылғы
МҚДЖ
Монитор
Батырмалар тақтасы
Тышқан Intel, 2.4MHz
512Mb
40Gb
17 дюймдік
102 батырмалы
2 баспалы
Принтер Принтер HP LaserJet
Фкас – модем Факс – модем Sony – 42S
Телефон Телефон Panasonik
1.4.6 Программалық жабдықтауға қойылатын талаптар
Программалық жабдықтау деп – техникалық жабдықтау жүйесі жұмыс істеуде
Жалпы программалық жабдықтау – бұл жабдықтаудың кең көлемдегі қолданушыларға
Операциялық жүйе – ол есептеу кезеңін тиімді ұйымдастырып және
Есептеу кезеңін ұйымдастырудың тиімділігі ақпараттық жүйенің тәсілін, оның генерациясының
Сынаққа арналған программалар (тесттер) ДЭЕМ-нің жұмыс қабілетін тексеріп, егер
Арнаулы программалық жабдықтауға ҚПП мен бөлек функцияларды орындайтын және
Мәліметтерді басқаруда ;
Мәліметтерді орындаудың типтік орындалу ретін;
Деректі программалық әдістерін;
Дискретті программалар әдістерін;
Үздіксіз есептерді шешу әдістерін және басқаларды
орындайтын алгоритмдердің, әрі есептердің шешілу әдістерінің ерекшеліктеріне қарай бөлуге
Нақты объектінің ақпараттық жүйесінің арнаулы программалық жабдықтауына функционалды ҚПП
Кесте 4
Программалық жабдықтау
Тип Атауы Мүмкіндіктері
Жалпы программалық жабдықтау
ОЖ Microsoft Windows NT Server 4.0 Күшті 32-битті көп
Microsoft Windows NT Workstation 4.0
MS Office XP Дербес ЭЕМ үшін күшті 32-битті көп
Microsoft Windows 2000 Дербес ЛЕЖ үшін күшті 32-битті ОЖ,
Арнаулы программалық жабдықтау
ҚПП Visual Basic Программа құру.
МББЖ Paradox
Қорғау
ОЖ паролі Желіге енуді бақылайды.
МББЖ паролі МБ кестелеріне ену құқын анықтайды.
1.4.7 Математикалық жабдықтауға қойылатын талаптар
Математикалық жабдықтау – бұл ақпаратты өңдеудің математикалық, үлгілері мен
Ақпараттық жүйені математикалық жабдықтау құрамына мыналар кіреді:
типтік және жасалатын әдістемелер, ақпаратты өңдеу алгоритмі;
мәліметтерді іздеу және сорттау алгоритмі, шығыс құжаттарын қалыптастыру және
Ақпараттық жүйені математикалық жабдықтаудың жалпы талаптарына мыналар кіреді:
математикалық әдістер мен алгоритмдердің тиімдісін қолдану ;
ҚПП–н көрсететін типтік әдістерді, алгоритмдерді, модель-дерді және мүмкіндіктерді максималды
қолданылған математикалық әдістер техникалық және программалық құралдардың мүмкіндігін ескеруді,
алгоритмдерді көрсетудің барлық түрі жіберіледі: формулалы, сызба, блок-жүйе, сөзбен
Математикалық жабдықтау алгоритмдері келесідей жалпы талаптарға жауап беруі тиіс:
ҚПП –де пайдалануға негізделген стандарттық, іздеушілік және септеулік процедураларын
ақпаратты іздеудің шешімдерінің нақты мәнінің болмауы;
өз сипаттамасында программа тілінің мүмкіндіктерін максималды пайдалану;
есептердің функционалдық байланысын қамтамассыз ету;
қатысты жай блоктарға бөлшектеп байланыстыруды енгізу;
программаның орындауы жолына бақылау енгізу;
математикалық әдістер мен тәсілдер және олардың шешімдері берілген нақтылықтағы
1.4.8 Ақпараттық және программалық құралдарды бұзылудан және деректерден алудан
Ақпаратты қорғау дегеніміз – мәліметтер жүйесінде сақталатын орындалған программаларға
Ақпаратты және программалық құралдарды қорғау мақсаты – көп программалы
Ақпаратты және программалық құралдарды қорғау жүйесі келесі сипаттарға ие
● қауіпсіздік – кездейсоқ және әдейіге емес бұзудан мәліметтердің
● ұқсастыру – пайдаланушыларға, техникалық құралдарға және қорғалатын (мәліметтер
● конфиденциялылық мәліметтерге берілген және олардың қорғаныс дәрежесін анықтайтын
● құпиялылық – ақпаратты жабық және қорғалуға жататын деп
● өкілеттілік – қорғалған мәліметтермен сол немесе басқа процедураларды
● түпнұсқалық – қойылған идентификатордың объектіге қатысты-ғын тексеру.
Кездейсоқ бұзылулардан ақпаратты және программалық құралдарды қорғау жүйесі келесілерді
● вирустарға қарсы программалардың болуы;
● пайдаланушылар үшін сапалы құжаттаманың болуы;
● жабдықтарды жетілдірудің амалдарын пайдалану.
Ақпаратқа және программалық құралдарға санкцияланбаған енуден сақтандыру үшін келесі
● парольді пайдалану. Пакетте бекітілетіндер: пакетті ашу паролі, әкімгер
белгілі бір директорияларға енуді шектеу;
пайдаланғаннан кейін ақпаратты есте сақтау құрылғысынан жою;
техникалық құралдарды және пайдаланушыларды бақылау;
техникалық құралдардың құқықтарын анықтау (есептерді және ақпараттық файлдарды пайдалануға
техниклық құралдарды, есептерді және ақпараттық файлдардың пайдаланушыларынан ұқсастыру;
шектеуі пайдаланудағы ақпараттарды өңдеу кезінде техникалық құралдардың және пайдаланушылардың
санкцияланбаған әрекеттер кезіндегі сигнализация;
әр түрлі бағыттағы көмекші программалар (бақылау және қорғаныс механизмі,
1.5 Автокөлікті сақтандырудың ақпараттық жүйесінің концептуалдық схемасы
Аќпараттыќ жүйе – бұл жүйе жинау, саќтау, жаңарту, өңдеу
ҚР ақпараттандыру туралы заңында ақпараттық жүйенің келесідей анықтамасы көрсетілген:
Концептуалды схема бас әдістемелер кезінде ақпараттық жүйенің жұмыс жасауын
Өзара байланысқан құрылым схемалардың жиынтығын көрсетеді, бұлардың құрамына иерархиялық
Автоматтандырылѓан аќпараттыќ жүйелердіњ жобалы ќұжаттарының өңделуі кезінде жүйенің әртүрлі
Тұтас аќпараттыќ жүйенің негізгі концептуалды схемасы бүтіндей жүйені ќұрудың
Автокөлікті сақтандырудағы ақпараттық жүйенің концептуалдық схемасы төмендегі суретте көрсетілген.
Ақпараттық жүйенің жабдықтаушы бөлімі программалық, техникалық және ақпаратты жабдықтаушы
Аќпараттыќ жүйенің функционалдық бµлімінде ақпарат қалай, мәліметтер базасынан алынғанын,
Осы есепте қолданылатын талдау жүйесі иерархиялық. Ал бухгалтерлік баланстың
2. АВТОКӨЛІКТІ САҚТАНДЫРУДЫҢ АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕСІН ТҰРҒЫЗУДЫ ЖОБАЛАУ
2.1 Ақпараттық жүйе есептер кешенінің орны
Бұл АЖ есептер кешенінен тұрады:
“Көлік жүйесінің мәлімдемесі” есебі – бұл жерде көліктің түрі,
“Эконом” бағдарламасы бойынша – сақтандыру жағдайы болып сақтандырылған көлік
“Стандарт” бағдарламасы бойынша – сақтандыру жағдайы болып сақтандырылған көлік
жол-көліктік оқиғасы;
жолдан тыс жерде жүру барысында өзге көлік құралдарымен немесе
объектілердің құлауы, жануарлармен немесе құстармен жанасу;
өрт, су астына қалу, табиғи апаттар (бұршақтан өзге);
үшінші тұлғалардың бұзақылығы, вандализмі және өзгедей құқыққа қарсы әрекеттері:
“Люкс” бағдарламасы бойынша – сақтандыру жағдайы болып сақтандырылған көлік
“Азаматтық – құқықтық жауапкершілігін ерікті сақтандыру” есебі – көлік
Жауапкершілікті ерікті түрде сақтандыру бөлігіндегі сақтандыру шарты бойынша
“Ұрлықтан және айдап кетуден сақтандыру” есебі - көлік құралын
Пайда алушы болып көлік құралын айдап әкетуден, ұрлаудан ерікті
Сақтандырылған көлік құралын сақтанушының пайда алушының сақтап қалуда мүліктік
“Зиян келтіруден сақтандыру” есебі – бұл жерде сақтандырушы-ның аты
2.2. Есептерді орнату
2.2.1 Есептер кешенінің сипаттамасы
Есептер кешені сақтандыру компаниясының клиенттерімен мәліметтерді өңдеу үшін, сонымен
көлік жүйесінің мәлімдемесі;
зиян келтіруден сақтандыру;
ұрлықтан және айдап кетуден сақтандыру;
азаматтық – құқықтық жауапкершілігін ерікті сақтандыру;
қосымша материалдар.
Есептің мақсаты – сақтандыру компаниясындағы ақша құралдарының қозғалысы бойынша
Осы есептердің шешуі тек сбой кезінде және техникалық құралдардың
2.2.2 Кіріс ақпараттары
Кіріс ақпараты – бұл клавиатурадан түскен сигналдар, мәліметтер, құжаттар
Кіріс құжаттары және олардың негізінде алынған файлдар өз кезегінде
Қайта өңдеуге түсетін ақпарат бақылаудан өтуі қажет. Ең аз
Кесте 5
Құжат Түсу мерзімділігі Ақпараттың қайнар көзі
Иденти-фикаторі Аты Ұсыну түрі
TK Тіркелу куәлігі құжат Келісім-шартты тіркеу уақытынан кейін Клиент
SZ Сақтандырушының куәлігі құжат Әрбір операцияға Клиент
KSZ Көліктің сақталынатын жері құжат Кассаға ақшаны салу операциясымен
KSK Сақтандыру түрлері құжат Келісім-шартты тіркеу уақытынан кейін Клиент
AK Сақтандыру арызы
құжат Кассадан ақшаны алу операциясымен байланысқанда Клиент
“Тіркелу куәлігі” кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің бейнесі мен
Кесте 6
Құжат атауы Идентификатор
Тіркелу куәлігі TK
Реквизит атауы Есептер кешенінде белгіленуі Реквизит ұзындығы
Келісім – шарт номері Kel.shart_nom 5
Құру мерзімі Kuru_date 8
Жеке тұлғаның атауы NAME 60
“Сақтандырушының жасы” кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің бейнесі мен
Кесте 7
Құжат атауы Идентификатор
Сақтандырушының жасы SZ
Реквизит атауы Есептер кешенінде белгіленуі Реквизит ұзындығы
РНН RNN 12
Жеке куәлігінің номері Kual_nom 9
Мекен – жайы Adr 70
Телефон Tel 6
Кәсіпорын түрі Type 3
“Түн уақытында көліктің сақталынатын жері” кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық
Кесте 8
Құжат атауы Идентификатор
Түн уақытында көліктің сақталынатын жері KSZ
Реквизит атауы Есептер кешенінде белгіленуі Реквизит ұзындығы
Гараж Gar 20
Стоянка Sta 20
“Қандай сақтандыруды қолданған” кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің бейнесі
Кесте 9
Құжат атауы Идентификатор
Қандай сақтандыруды қолданған KSK
Реквизит атауы Есептер кешенінде белгіленуі Реквизит ұзындығы
БТА BTA 10
НСК NSK 10
ТСО TSO 10
ЦАСО ZASO 10
АТФ ATV 10
Коммеск - өмір Kom_om 15
Казкоммерцполис Kaz_kom 15
Казахинстрах Kaz_in 15
“Арызды қабылдау” кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің бейнесі мен
Кесте 10
Құжат атауы Идентификатор
Арызды қабылдау
Реквизит атауы Есептер кешенінде белгіленуі Реквизит ұзындығы
Аты – жөні Name 20
Коды Kod 12
Мерзімі Date 8
2.2.3 Шығыс ақпараттары
Шығыс ақпараты – бұл берілетін басқару объектісіне, қызметшіге немесе
Кесте 11
Құжат Жіберу мерзімділігі Ақпараттың қайнар көзі
Иденти-фикаторі Аты Ұсыну түрі
ANK АНКЕТА Құжат Клиенттің сұрау мерзімінен кейін Клиент
POL САҚТАНДЫРУ ПОЛИСІ Құжат Клиенттің сұрау мерзімінен кейін Клиент
“АНКЕТА және САҚТАНДЫРУ ПОЛИСІ” кіріс құжатының ақпараттық құрылымдық бірлігінің
Кесте 12
Құжат атауы Идентификатор
АНКЕТА және ПОЛИС ANK_POL
Реквизит атауы Есептер кешенінде белгіленуі Реквизит ұзындығы
Арызданушының аты-жөні Name 20
Куәлігінің номері Ku_nom 15
Телефон Tel 6
РНН RNN 12
Көліктің маркасы Mar 20
Моделі Mod 20
Шығарылған жылы Year 8
2.3 Ақпараттық база
Ақпараттық база – бұл АЖ-ні жұмыс істетуде қолданылатын реттелген
Машинадан тыс ақпараттық база – АЖ-ні жұмыс істетуде қолданылатын
Жедел ақпарат дегеніміз – ол объектінің күйін осы уақыт
Машина ішіндегі ақпараттық база – бұл АЖ-ні жұмыс істетуде
Оған қатты магниттік табақшалар, иілгіш магниттік табақшалар, магниттік барабандар,
Сурет 2
Ақпараттық жүйенің концептуалдық схемасы
Автокөлікті сақтандырудың ақпараттық жүйесі.
Жүйе Сипаттама
Тип ЭАЖ
ЭАЖ Желі
Желі Локальді
Желі топологиясы Жұлдыз
Жалпыжүйелік технолотия МБ қолдану
Кодтау жүйесі Фасеттік
3. АҚПАРАТТЫҚ ЖҮЙЕ ДЕҢГЕЙІН БАҒАЛАУ ЖӘНЕ ОНЫ ҚОЛДАНУДЫҢ МҮМКІН
3.1 Ақпараттық жүйені құруға кететін шығындарды бағалау
Кесте 19
Есепке берілген мәліметтер
№
Көрсеткіштердің атауы Белгі-ленуі Өлшем бірлігі Көрсеткіш-тердің мағынасы Ескер-тілуі
1 2 3 4 5 6
1 Өндіріс алдындағы шығындар Кп мың. Тг. 29,6
Проектіні енгізуге және байланыстыруға кеткен шығындар Кп1 мың. Тг.
Проектіні алуға кеткен шығындар Кп2 мың. Тг. 22,6
2 ПК бағасы Кэем мың. Тг. 58,5
3 Жылдық эксплуатациялық шығындар Зэ Мың. тг. 11,4075
4 Бөлімдегі ұйымдастырушылық-пен айналысатын жұмысшылар саны Ч Адам 4
5 Жұмыстың бір сағаттық тарифтік ставкасы З Тг 80
6 Қосымша жалақы коэффициенті G
0,70
7 Зейнеткерлік қорға бөлінетін коэффициенті C
0,15
8 Үстемелі шығындар коэффициенті H
0,33
9 ПК қолдану коэффициенті V
0,875
10 Пайыз коэффициенті Р % 9,0
11 ПК жұмысы уақытының жылдық қоры Тэем Сағ 1728
12 Есепті шешу уақыты Тшеш Сағ 54 Алдын-ала есептеу
13 Енгізу ақпаратының көлемі Кенг Мың.
симв 130,0 Есептік мәлімет-тер
14 Өңделген ақпараттың көлемі Көңд Кбайт 97,5 Есептік мәлімет-тер
15 Шығу ақпаратының көлемі Кшығ Мың.
симв 520,5 Есептік мәлімет-тер
16 Уақыттың нақты жылдық қоры Қуақ Сағ 1721 Кесте
1. Сатып алуға кеткен шығындарды орындаушы есептейді және олар
Байланыстыруға кеткен шығындар ендіруге кеткен шығындарға ұқсас есептеледі.
2. Дербес компьютердің бағасы “Прайс лист” құжатынан алынады.
3. Жылдық эксплуатациялық шығындарды 22-кестеден қараңыз.
4. Берілген есептеулер жүргізетін жұмысшылар саны.
5. Осы жұмысшылардың орташа сағаттық еңбек ақысы.
6,7,8. Кәсіпорын бухгалтериясында, қай жерде проект енгізіліп жатқаны есептеледі.
9. Жасалып жатқан есептер (есептер кешені) үшін ДК-дің қолдану
10. ДК-ге берілетін алғашқы көлемнен жұмыс пайызын ескеретін коэффициент,
11. ДК-дің жұмыс уақытының жылдық қоры 20-кестеде есептеледі.
Кесте 20
ДК жұмысы уақытының жылдық қоры
ДК түрі Бір ауысымдағы жұмыс сағатының саны Ауысым саны
Pentium 8 1 216 1728
12. Есепті шешу уақыты эмпирикалық жолмен есептеледі, онда өңделетін
13. Ендірілетін ақпараттардың көлемі әр енгізу формасының ақпарат көлемінің
14. Белгілермен өңделетін ақпарат көлемі енгізілетін ақпарат көлемі мен
15. Шығарылатын ақпарат көлемі әр шығу формасының ақпарат көлемінің
Кесте 21
Бір жұмысшының жұмыс уақытының жылдық қорының есебі
Көрсеткіштер Өлшем бірлігі Саны
Календарлық уақыт Күн 365
Демалыс күндер Күн 104
Мереке күндер Күн 8
Номиналдық уақыт Күн 253
Жұмысқы шықпаған күндер Күн 37
Кезекті демалыс Күн 24
Ауырған күндер Күн 11
Мемлекеттік міндеттемелер Күн 2
Бір жылдағы жұмыс күнінің нақты саны Күн 216
Мереке алдындағы күндердің саны Күн 7
Уақыттың нақты жылдық қоры Сағ 1721
Фвр = (бір жылдағы жұмыс күндер саны – мейрамдардың
Осыдан: (216-7)*8+7+7=1721сағат
Жобаны ендіру алдындағы жұмысшылардың орындайтын жұмысын (Do) былай есептейді:
Do= ч*Фвр (1)
мұндағы
ч – жұмысшылар саны, адам;
Фвр – бір жұмысшының жұмыс уақытының жылдық қоры, сағат;
Do= 4*1721= 6884сағат
Жобаны ендіруге дейінгі жұмысшылардың орындайтын жұмыстарының құны
(Со) мына формула бойынша есептеледі:
Со= Dо*з*[(1+g)*(1+C)+H] (2)
мұндағы
Dо – жобаны ендіруге дейінгі жұмысшылардың еңбектерінің көлемі;
з – бір жұмысшының орташа сағаттық тарифтік еңбек ақысы;
g – қосымша еңбек ақыны ескеретін коэффициент;
С – зейнет ақы қорларына аударымдарды ескеретін коэффициент;
H – шығындарды ескеретін коэффициент.
Со= 6884*80*[(1+0,7)*(1+0,15)+0,33]=1258395,2тг=1258,395мың.тг
Ақпаратты өңдеудің автоматтандырылған жағдайында (жобаны енгізгеннен кейін) еңбек көлемі
APM жобасын енгізгеннен кейін жұмысты ұйымдастырумен айналысатын қызметшілерде қалған
Dост= Do*(1-p/100) (3)
мұндағы
Do – APM-ді енгізуге дейінгі қызметкерлер орындайтын жұмыстың жылдық
p – алғашқы көлемнен ДЭЕМ-ға берілетін жұмыс пайызын ескеретін
Dост= 6884*(1-9/100)=6264,44сағат
Жобаны ендіру жағдайында қызметкерлерде қалған жұмыстар құны мына формуламен
Сост= Dост*3*[(1+g)*(1+C)+H] (4)
Cост=6264,44*80*[(1+0,7)*(1+0,15)+0,33]= 1145139,6тг=1145мың. тг
ДЭЕМ (ДК) қолданудың жылдық шығындары 22-кестеде көрсетілген /9/.
Кесте 22
ЭЕМ қолдануына кеткен жылдық шығындар
№ Шығын баптарының атауы Бағасы (мың.тг)
1 Күнделікті және алдын-ала жөндеуге кеткен шығындар (ЭЕМ бағасынан
2 ЭЕМ амортизациясы (ЭЕМ бағасынан 12%) 7,02
3 Заттарға кеткен шығындар (ЭЕМ бағасынан 2%) 1,17
4 Басқа шығындар (ЭЕМ бағасынан 0,5%) 0,2925
Барлық қолдануға кеткен шығындар 11,4075
APM жобасының жұмысымен байланысты жылдық эксплуатациялық шығындардың бөлігі былай
Свц=
мұндағы
Рреш – бір жыл бойы есепті шешудің периодтылығы;
Зэ – жылдық эксплуатациялық шығындар, мың. тг;
Тэвм – ДК-дің жұмыс уақытының жылдық қоры, сағат;
Треш – есепті шығару уақыты.
Егер жобада есепті шешу периодтылығы әр түрлі болса, онда
Свц=Свц1+Свц2+Свц3
Свц1= (3240*2*11,4075)/1728=42,778
Свц2= (216*2*11,4075)/1728=2,851
Свц3= (12*2*11,4075)/1728=0,1584
Кешеннің барлық есептері үшін:
Свц= 42,778+2,851+0,1584=45,7874
Жобаны ендіру жағдайында ақпаратты өңдеудің жылдық шығындары мынаны құрайды
Савт= Свц+Сост (6)
мұндағы
Свц – жобаны ендіру жағдайында ақпаратты өңдеудің эксплуатациялық шығындары,
Сост – APM жобасын жүзеге асыру жағдайында қызметшілерде қалған
Савт= 45,7874+1145139,6тг= 114518563тг= 1145,1853мың. тг
APM (есептер кешенін) енгізуден жылдық экономия (Сapm) мынаған тең:
Сapm= Co-Cавт (7)
мұндағы
Со – APM-ді енгізгенге дейінгі ақпаратты өңдеуге кеткен шығындар
Савт – APM-ді енгізген жағдайда ақпаратты өңдеуге кеткен шығындар
Сapm= 1258395,2-1145185,3= 113209,9= 113,209мың. тг
Есеп кешенінде ақпараттық технологияларды жаңарту кепілдемесі
Тестілеу нәтижесінде жүйе дұрыс нәтижені көрсетті деп айтуға болады.
Бірақ тап осы деңгейде тоқтауға болмайды, себебі жүйе толық
ҚОРЫТЫНДЫ
Дипломдық жұмыста автокөлікті сақтандыру объектісін талдау, жұмыстың мінез –
Дипломдыќ жұмыс µњделген, автоматтандырылѓан аќпараттыќ ж‰йесін ±сынады, бұл
Экономикалыќ ж‰йеде есептер орны анықталған, ќамтамасыз етуші бµлімдердің барлық
Есептер комплексін коммерциялық жалға беру рекомендациялары берілген және оның
Есеп комплексін өңдеу нәтижесінде пайдаланушыға қажетті құжаттарды ешқандай қиыншылықсыз
Есеп комплексін өңдеуде приоритет мынандай есептерге берілген, шешім нәтижесінде
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Назарбаев Н.А. Казахстан - 2030. Процветание, безопасность и
2. Қазақстан Республикасының Конститутциясы. Алматы, 2003
3. Карминский А.М., Нестеров П.В. “Информатизация бизнеса”.
4. “Автоматизированные информационные технологии в экономике”. Учебник под общей
5. Н.Б.Бралиева, Қ.С.Байшоланова, Н.Л.Гагарина “Экономикада-ғы ақпараттық жүйелері”. Оқу құралы.
6. Н.Б.Бралиева, Л.А.Байбөлекова, Қ.Т.Балашов “Ақпараттық менеджмент негіздері”. Оқу құралы.
7. Е.Г.Неверова “Исследование проблем баз данных для информационных систем”.
8. Н.Б.Бралиева, В.Ф.Тимошенко, Н.Л.Гагарина “Информационные системы бизнеса”. Алматы, 1994
9. Қ.С.Байшоланова “Ақпараттық жүйелер теориясы”. Оқу құралы. Алматы: Экономика,
10. Н.Л.Гагарина “Анализ данных на компьютере”. Алматы: Экономика, 2002
11. Е.Т.Тулегенов, Н.Б.Бралиева, Л.А.Стороженко, И.А.Матвеева “Бухгалтерские информационные системы”. Алматы:
12. А.Ө.Биярова “Экономикалық кибернетика”. Оқу құралы. Алматы, 2001
13. К.Ильясов, В.Саткалиева, А.Зейнельгабдин, Б.Сапарбаев, П.Исахова “Государственный бюджет”. Алматы:
14. Н.Г.Семенова “Автомотизированные информационные технологий в экономике”. Москва, 2000
15. Г.А.Титоренко “Автомотизированные информационные технологий в экономике”. Москва, 2000
16. “Информационные системы в экономике”. Учебник под редакцией Дика
17. Қазақстан Республикасының Президентінің №359 14 маусым-нан 2000 жыл.
19. К.Қ.Жүйріков “Қазақстандағы сақтандыру: күрделі мәселелер мен дамудың болашағы”.
20. Тимошенко В.Ф. “Информационные системы менеджмента”
21. Бралиева Н.Б., Куличихин А.А. “Информационные аспекты создания и
22. “Автоматизированные информационные технологии в банковской деятельности”. Учеб. пособие
23. “Банковское дело” Учебник для ВУЗ-ов. Под ред. В.И.Колесникова
24. “Страхование: принципы и практика” Дэвид Б.
67
АНКЕТА және САҚТАНДЫРУ ПОЛИСІ
Көліктің қолдан. жері және франши-засы
Кузовінің номері, мар-касы, моделі, шығарылу мерзімі
Коды, мерзімі, телефоны
Гараж, стоянка және т.б.
БТА, ЦАСО, ТСО, АТФ және т.б.
Азаматтық – құқықтық жауапкершілігін ерікті сақтандыру
Қосымша материалдар
Ұрлықтан және айдап кетуден сақтандыру
Зиян келтіру-ден сақтан-дыру
Көлік жүйесінің мәлімдемесі
Өңдеу
ПЖ (Кесте4)
БД
- автокөліктің тіркелу куәлігі
- сақтандырушының куәлігі
- көліктің сақталынатын жері
- сақтандыру түрлері
- сақтандыру арызы
ТЖ (Кесте 3)
АЖ (Кесте2)
Сақтандыру бөлімі
Ақпараттық база
Жабдықтау бөлімі
Функционалдық бөлім
Администра-тивтік және HRдепарта-менті
Клиенттерге қызмет көрсету бөлімі
Клиенттерге қызмет көрсету бөлімі
Клиенттерге қызмет көрсету бөлімі
Арыздарды реттеу бөлімі
Заң департаменті
Тәуекелдерді бағалау бөлімі
Тәуекелдерді бағалау бөлімі
Арыздарды реттеу бөлімі
IT департаменті
Көлік жүйесін сақтандыру департаменті
Басқару
төрағасы
Қаржылық департаменті
Жауапкершілікті және мүлікті сақтандыру департаменті
Жеке сақтандыру департаменті
Маркетинг бөлімшесі
Арыздарды реттеу бөлімі
Тәуекелдерді бағалау бөлімі