ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Абай атындағы Алматы мемлкеттік университет
Педагогика кафедрасы
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: Қазіргі әлеуметтік –экономикалық жағдайда қиын балаларды
Орындаған: 1 курс магистранты Сағымбекова А.Ж.
Тексерген:п,ғ,к., Тіленбаева М. Б
Алматы-2003
МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 4
Зерттеудің көкейкестілігі 4
І ТАРАУ. 1 ҚАЗІРГІ ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙДА ҚИЫН БАЛАЛАРДЫ
1.1. Мінез-құлқында қиындығы бар оқушылардың жеке ерекшеліктері және
1.2. «Қиын балалар» қиғылығының қыры 14
ІІ ТАРАУ. 2.1 Бала тәрбиесіне бәріміз жауаптымыз 19
2.2 Жаман тәрбие – болашақтағы қайғымыз 24
ҚОРЫТЫНДЫ 27
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 28
КІРІСПЕ
Зерттеудің көкейкестілігі
Еліміздің әлеуметтік – экономикалық дамуын жеделдету кезінде адам
Саналы және мақсатты бағдарлы тұлғаны қалыптастыру – ең
Кәзіргі кезде елдегі әлеуметтік қайшылықтардың асқынды кәмілетке толмаған
Мектептер мен отбасы жағдайларында кейбір жасөспірімдердің талап тілектерімен
Рухани жағынан кейбір жасөспірімдердің азуы және соның нәтижесінде
Екіншіден, жасөспірімдерге тән қасиет - өзіндік тәуелсіздік, дербестік,
Зерттеу жұмысының құндылығы, қиын балаларға қол ұшын беріп,
Бала ұлттық болашағы, келешектің иесі, бір ұлттың күре
Зерттеу мақсаты: Қазіргі әлеуметтік – экономикалық жағдайда қиын
Зерттеу объектісі: Қиын оқушыларды - әлеуметтік – экономикалық
Ғылыми болжамы: Егер жалпы білім беретін орта мектептерде
Зерттеу міндеттері:
«Қиын», «тәрбиесі қиын» деген ұғымды анықтау.
Модель жасау.
Әлеуметтік – экономикалық жағдайда қиын балаларды тәрбиелеудің әдісі
Зерттеудің әдіснамалық теориялық негіздері: Диалектикалық ілімдерді басшылыққа ала
Зерттеу әдістері: Қиын балалардың мәселелерімен шұғылданушылардың ғылыми еңбектерінде
Семья тәрбиесінің дұрыс ұйымдастырылмауы, яғни тұрмыстағы ұрыс-талас, дау-жанжал,
Мектептегі оқу-тәрбие жұмыстарын ұйымдастыруда кеткен кемшіліктер, яғни жекелеген
Жұртшылықтың тәрбие процесіне толық көңіл аудармауынан, яғни оқушылардан
Зерттеу ғылыми жаңалығы: Қоғамдағы әлеуметтік – экономикалық жағдайда
І ТАРАУ. 1 ҚАЗІРГІ ӘЛЕУМЕТТІК-ЭКОНОМИКАЛЫҚ ЖАҒДАЙДА ҚИЫН БАЛАЛАРДЫ
1.1. Мінез-құлқында қиындығы бар оқушылардың жеке ерекшеліктері және
Әдеби материалдардың қатарында мінез-құлық ерекшеліктері және жеке ерекшеліктер
В.Г.Степанов, В.А.Крутецкий мінез-құлықтағы қиындық мәселесін қарастыра келе, оқушыларды
Бірінші қатарға адамгершілік дамуында және мінез-құлқында, шамамен алғанда
Екінші қатарға жеке акцентуациясына және мінез-құлқында қиындығы бар
Үйлесімді типтегі балалар барлық жеке қасиеттері қалыптасқандығымен сипатталады,
Әлеуметті-болжалды (конформ) типіне жататын балалар үйлесімді тип сияқты
Үстемді типіндегі балалардың айрықша ерекшелігі болып дербестік,
қарым-қатынсата белсенділігімен ерекшеленетің, топтағы басшылыққа бейімділігімен айрықшаланатын балалар;
интровертті келбет көрсететін, өзіндік маңыздылыққа және өздеріне қажет
Әсерленгіш типтегі балалар жасқаншақ және ұялшақ,бірақта оларда бұрыннан
Қауып-қатерлі типті балаларға жоғары эмоционалдық тұрақсыздық, мазасыздану, қауып-қатерлік,
Интровертивті типті оқушылардың ерекшеліктері болып танымдық ірекеттерге бағыттылығы
енжар балалар, олар үшін ынтасыздық, алаңғасарлық, қоршаған адамдардан
белсенді балалар, олар үшін жоғары әсерленгіштік, аффектілік, кейде
Инфантилді (дене мүшелердің жетілмеуі) типтегі балалардан эмоционалды-еріктік сфералары
Жеке-даралықты қалыптастырушы тип мінез-құлықтың реакциясына, одан әрі тым
Баланың қалыпты бейімделуіне бөгет болатын жеке-даралық ерекшеліктер әр
Қанағаттандырылмаған талаптану теріс аффектілі қайғыруды тек, осы талаптанумен
Біршама қиын мәселелер өзіндік бағасы төмен балалардан да
Балалардың мінез-құлықтарының ауытқуына әр түрлі факторлар себепші болуы
Мінез-құлықтағы қиындықтың бір себебі болып бастауыш мектеп жасындағы
А.С.Спиваковская, А.И.Захаров, Р.В.Овчаровалар былай деп белгілейді: Орталық жүйке
Жанұяның сәтсіз болуы мінез-құлықтағы қиындықтың тууына себепші болып
Мінез-құлықтағы және бала дамуындағы әр түрлі ауытқушылықтың пайда
Бала көп жағдайларда өзін дұрыс ұстамайды, ол оның
Бастауыш мектеп жасындағы балалардың мінез-құлығындағы қиындықтарының ерекшеліктері туралы
Мінез-құлығында бар оқушалардың басым көпшілігі үшін рухани қажеттіліктері
Бұл балаларда танымдық және эстетикалық қызығушылықтар өте төмен
Мінез-құлқында ауытқуы бар бастауыш мектеп жасындағы оқушылар үшін
Эмоционалды сферасына келетін болсақ, мінез-құлқында қиындығы бар көптеген
Мінез-құлқында қиындығы бар балалардың арасында соматикалық және жүйке-психикалық
Қысқаша қорытынды
Адам баласы жақсыны көрумен бірге, жамандық пен жақсылықты,
Әрбір жеке адамның іс-әрекеті мен қызметі және басқа
Оқушылардың сапасы мінез-құлқы, сана-сезімдері, талап тілектері мен мұқтажының
Кейбір оқушының кейбір жағымсыз субъектілік жағдайға байланысты. Келісімсіз
Қайта тәрбиелеудің басты шаралары жалпы айтқанда қиын балаларды
1.2. «Қиын балалар» қиғылығының қыры
Мінез-құлықтағы қиындық және қиын балалар ұғымы 1920-30 жылдары
Сөз етіп отырған бұл мәселе әрдайым социолог, психолог,
Ең алғаш осы мәселе бойынша зерттеу жүргізген П.П.Бельский
А.С.Макаренконың қиын балалар мен жасөспірімдеге арналған еңбектері отандық
П.О.Ефруссий мінез-құлықтағы қиындық табиғаттын жүйке жүйесіндегі ерекшеліктер: қозушылық,
Қиын балалардың жекелік ерекшеліктерін өмір жағдайымен, тәрбиемен өзара
Көп жылдық оқу мен бақылау негізінде И.А.Невский қиындықпен
Баланың психикасы көп факторлы, әлеуметтік өмір жағдайына, қоғам
Ғалымдардың бірқатары баланың дамуындағы кідіріске, қоғамға бейімделудің қиындығына
Балалар мен жасөспірімдердің ассоциялды мінез-құлық мәселесімен бірқатар қазақстандық
В.В Трифонов зерттеулерінде «қиын оқушы» анықтамасы – бұл
Біраз зерттеулер (М.А Алемаский, Л.М Зюбин, Д.В Колесов,
«Қиын балалар», «мінез-құлықтары қиындық» ұғымынан басқа «қиындық пен
«Қиындықпен тәрбиелену» термині тәрбиеленушінің педагогикалық әсерге қарсылығын және
«Қиындықпен тәрбиелену» - баланың теріс емес құлқы, дау-жанжал.
«Қиындықпен тәрбиелену» мәселесі Г.А Фортунатовтың (1935 ж) еңбектерінде
«Қиын балалар» намысқой келеді, олар бір нәрсеге өзінің
Ұзақ мерзімді дау-жанжал баланы қиын атандырып қана қоймайды,
Л.С Выготский «қиындықпен тәрбиеленумен» күресудің нақты жолын анықтап
Соғыстан кейінгі жылдарда қиындықпен тәрбиеленушілердің әлеуметтік мәселелеріне үлкен
Мінез-құлықтың ауытқушылығы (тәртіпсіздігі мәселесіне ең алғаш көңіл бөліп
Бастауыш мектеп оқушыларының мінез-құлқындағы қиындық мәселесімен И.П.Воронаева, И.В.Козупская,
Қазіргі уақытта мінез-құлықтың бұзылу себебі түбегейлі түрде зерттелініп
Олай болса мінез-құлықтағы қиындық бұл шексіз (интегративті) ұғым
Қысқаша қорытынды
Біздің еліміздің тарихында бұрын соңды болмаған болашағы зор
Осы бір жауапкершілігі жоғары, қырсыры мол күрделі істі
ІІ ТАРАУ. 2.1 Бала тәрбиесіне бәріміз жауаптымыз
Тәуелсіздік жылдары біз талай жетістіктерге қол жеткізіп, ойла
Әңгімені қылмыс әлеміндегі жеткіншектерге тиесілі үлестің салмағын таразылаудан
Жасөспірімдер жасайтын қылмыстың келесі түрі – ұрлық олардың
Сонымен қатар, жасөспірімдер арасындағы қылмыстың себебін батыс елдердің
«Халықаралық түрме реформасы» ұйымының бас хатшысы Вивиен Стерн
Әрине, заң бойынша белгіленген шектен шықтың екен тиісті
Қылмысқа баруы ықтимал балалардың тағы бір тобы кезбелікпен
Біз жоқ-жітік пен жетімдіктің азабын тартқан жасөспірімдер өмірінің
Қысқаша қорытынды
Біз бүгін тәуелсіз елміз. Ұлттық демократиялық, құқықтық мемлекет
Біздің меңзеп отырғанымыз бала тәрбиес, оның қоғамдағы орны.
Балаға тәрбиені өзінің шамасында, жаратылысына қарай беру керек.
Кейбір қиын оқушыларды жағымсыз қылықтары мен әрекеттеріне тежеу
Егерде заң нормасын бұзатын балалар болса, олардың бағыт
2.2 Жаман тәрбие – болашақтағы қайғымыз
Ұлы орыс педагогы А.С Макаренко: «Біздің балалар –
Қазіргі өркениетті елдердің қатарына қосыламыз деп тұрған елдің
Біріншіден, ол кезде сауатты, азаматтар ең бірінші білімді
Екінші жағдай – ол кезде баланы алаңдатарлық ешқандай
Үшінші жағдай – сол кездегі кластағы бала саны
Француз философы К.Гельвеций былай дейді: «Топтастық екі түрлі:
Құрметті ата-ана, сіз балаңыз бойына не егіп отырғаныңызды
Біз жоғарыдағы тарих баспалдағына көз салсақ, қазақ халқының
Ежелгі қытай философы Конфуций: «Жақсы адамды көргенде, оған
Қысқаша қорытынды
Ата-аналар, өздерін-өзі сыйлауға, күтуге, құрметтеуге қанша күш жұмсаса,
Мұндай талап – тілекті ата-аналар түсінбейді деуден аулақпыз.
Әдетте келеңсіз жайлар, жат қылықтар отбасында тұтанып жатады.
Бұл оңай шаруа емес. Қазіргі кездегі тәрбиеміздің арқауы
ҚОРЫТЫНДЫ
Қиын баланың оңды сапасын дамытуға бірден-бір себепші болатын
Ал, педагогтың білімі, ұйымдастырушылық қабілеті қиын жасөспірімнің өзін
Қиын жасөспірімдердің имангерлікті тәрбие деңгейін бағалауда, олардың ұжымдық
Қиын бала тұлғасын тұтастық ретінде қалыптасады деп санасақ,
Сондықтан ең басты сыңарларға жататындар: бағыт-бағдары, білім-қабілеті, шоғырланған
Педагогтың ұйымдастыру қызметі мына іс-әрекеттер жүйесін белгілейді: қайта
Жоғарыда айтылған тұжырымдамаларды қолдайтын философтар дербестікті және оған
Қорытындылап айтсақ, «қиын баланың» түсінігінің өзіндік заңдылығы бар,
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1 Жұмабаев Ә, «Қиын» балалар арасында жүргізілетін педагог
Жұмабаев Ә, Мектептің «қиын» оқушыларымен жұмыс жүргізу
Кімов Л.К, Мадин И.Б Қиын оқушыларды тәрбиелеу мәселелері
Керімов Л.К Қиын оқушылар және оларды қайта тәрбиелеу
Тәртібі нашарлаған оқушылармен тәрбие жұмысының ерекшеліктері Журнал №2
№1 – 2003ж «Өзіңді - өзің танып
№2 – 2003ж «Тәрбие құралы».
Журнал «Ізденіс» №3 – 2000ж.
Журнал «Ұлағат» №2 – 2000ж.
28