ЖОСПАР
Кiрiспе 2
1-тарау. Менеджер тұлғасы және оның маңызы 4
1.1 Менеджер туралы түсінік және оның маңызы 4
1.2 Коносукэ Мацусита - жапон менеджментінің патриархы
2-тарау. Менеджердің менеджмент этикасы 15
2.1 Менеджмент этикасы 15
2.2 Этикадағы әділдік концепциясы 18
2.3 Менеджердің этикалық таңдауын анықтайтын факторлар 19
Қорытынды 21
Қолданылған әдебиеттер тізімі 22
Кiрiспе
Қазақстан Республикасының дамуының қазіргі сатысы экономика мен қоғамды
Қазақстанда басқару теориясы мен практикасын игеру қиыншылығы осы
Осыған байланысты нарықты экономика өркендеген елдердің бай тәжірибесін
Шетел ғалымдары кәсіпорынды басқару мәселелерін арнайы пәнге шығарып,
Бұрын біз инженерлік негізгі білімін жақсы үйретіп, экономикамен
Енді міне нарықтық экономика дамуының барысында қазір біздерге
Менің ойымша Қазақстанда білімі мен ұйымдастыру қабілеті жоғары
1-тарау. Менеджер тұлғасы және оның маңызы
1.1 Менеджер туралы түсінік және оның маңызы
"Менеджер" термині кеңінен қолданылады және ол мынадай мәселелерде:
- белгілі жұмыстарды бір бөлімше шеңберінде ұйымдастырушыға;
- кәсіпорынды басқарушыға немесе оның бөлімшесіне басшылық етушіге;
- кез келген жұмысты ұйымдастырушы, әкімшілік етушіге қолданылады.
Кез келген деңгейдегі менеджерге жоғары талаптар қойылады.
Қазіргі инженер жаңа техниканы, технологияны үйренумен қатар кәсіпорынды
Барлық менеджерлер техникалық, коммуникалдық және аналитикалық білім мен
Техникалық білім және басқару өнерін меңгере алу –
Коммуникациялық өнер – бұл әрбір адаммен тіл тауып,
Аналитикалық өнер – бұл ойлап әрбір оқиғадан кейін
Жалпы айтқанда, менеджмент процесін үш функцияға бөлуге болады:
а) ұйымдастыру
б) жоспарлау
в) басқару (нағыз менеджмент).
Ұйымдастыру функция – бұл еңбек пен түрлі ресурстарды
Жоспарлау және болжау – бұл алдын-ала кәсіпорынның негізгі
Басқару функциясы – бұл ұжымға тиімді жұмыс істеткізу.
Сонда бастық өзі жұмысты қалай істейтінді, қалай еңбекке
Бақылау – бұл бекітілген тапсырманы қалай орындағанын тексеру.
Ерте табылған айырмашылықты немесе қателікті көп уақыт жібермей
Әрбір өндірісте менеджердің өз қасиеттері өте зор.
Менеджмент әуелі менеджерге жоғары талаптарды қояды:
Менеджер салауатты өмір сүру керек. Жақсы менеджерді дайындау
Жыл бойы, әсіресе көктемде витаминді тамақты жеу керек.
Менеджер жақсы қасиеттерді өзінде дамытуы керек:
қиын жағдайдан қорықпауы керек;
күйгелектенуден сақ болуы керек;
өндіріс шешімін бірнеше варианттардан іздеуі керек;
шыдамдылық болуы керек (артық сөз айтпау, ұрыспау керек,
патриот болуы керек.
Әрбір кезеңде кезекті мақсат қою: оқу бітіру, үйлену,
Әрдайым үйрену. Қазіргі уақытта техника және ғылым өте
Мәселелерді нәтижелі және тез шешу. Сол үшін мынаны
а) Қарапайым проблема, ол үлгі шешімді талаптайды. Бұл
б) Селективтік проблема. Мұнда шешім 2-3 варианттардан табылады.
в) Адаптивтік проблема – селективтік секілді, бірақ жаңа
г) Инновациялық проблема. Оны шешу үшін жаңа пікір
Егер бастықтың творчестволық деңгейі жоғары болса, ол шешімді
Қиын проблеманы шешкенде, мынадай сатылардан өткені жөн:
Проблеманы немесе есепті анық түсіну,
Керек ақпаратты алу,
Шешімді табу,
Жеткен қорытындысын сараптау.
Проблеманы анық түсіну дегеніміз: оны қай түріне жататынын,
Адаптивтік және инновациялық проблемаларды шешкенде менеджер алғы творчестволық
Проблеманы анық атайды немесе жазады.
Проблемаға тіке қатысы бар және басқа мамандар тәжірибесіне
Барлығы еркін сөйлейді, өз пікірлерін айтады
Сынауға болмайды, қайта біреудің пікірін жалғастыруға болады
Үлкен-кіші бұл жиналыста болмауы керек
Әрбір пікір жазылады. Бірақ фамилиялар аталмайды, авторлық құқығы
Басқа адамға әсер ету. Сол үшін керекті қасиеттер:
Киіну өнері. Киіну өнері әсіресе әйелдерге керек (Кемпір
Зиялы тәсіл және жағымды мінез. Жылы амандасу, орын
Сөйлеу әдісі. Қазақпен қазақша, орыспен орысша, жиналыста қазақша
Алғысты болу керек. Бағыныштар, әріптестер, көмекшілер – барлығы
Тыныш басқару. Жалпы айтқанда басқарудың 4 қалыпын айыруға
Көндіру. «Жолдастар, мына жобаны тезірек бітірейікші, әйтпесе келіскен
Уәделесу. «Жолдастар, мына жобаны 1-наурызға дейін тапсырсақ, сыйлық
Талаптау. «Мына жобаны 1-наурызға дейін шығарыңдар». Кейде талап
Қорқыту. «Мына жобаны мезгілінде шықпаса жауапты адамдар сөгіс
Кейінгі екі тәсілдерді сирек пайдалану керек.
Адамдарды үйретіп, команда құрып, оның еңбегін толық пайдалану.
әріптестерге ақырын кеңес беріп, үйрену, көмекшілерге сеніп, толық
әр адамға өзінше кілт табу.
Жұмыс істейтін ұжымды, команданы ұйымдастыру.
Жақсы ұжымның пайдасы: пікірлер көбейеді, стресс жойылады, көмекшілік
Шетел компанияларында көбінесе штаттарды командалық әдіспен толтырады. Команда
Қандай тәжірибелі бастық болса да, ол көмекшілерсіз ештеңе
Мен менеджмент пен менеджер туралы біршама ой қорыттым,
Алғашында менеджерлердің бірі Альфред Слоун туралы жазбақ та
1.2 Коносукэ Мацусита - жапон менеджментінің патриархы
Қазіргі таңда әлемде үш экономикалық орталық бар екені
Жапон бизнесінде жоғары бағдарлар негізінен компанияның ұзақ мерзімді
Жапондықтардың жинақ ақшаларының жоғары деңгейі олардың болашақтағы үлкен
Жапондықтар коллективтік мақсаттарға ұмтыла алады. Олар: «кез келген
Өйтпелі экономика тұсында өмір сүріп отырған біздің көпшілігіміз
Коносукэ Мацусита кәсіпкерлік басқару өнерін шыңдап жетілдірген жан
Коносукэ Мацусита – саф алтын. Оның сөзі мен
Өмір баспалдақтарын тоғыз жасында қолбалалықтан бастаған ол жылдық
Қазіргі таңда «Мацусита дэнки» корпорациясы көпшілікке «Нэшнл», «Панасоник»
Ол өткен өмір жолы, оқыған семинарлар мен лекциялар,
К.Мацусита 1893 жылдың 27 - қарашасында Вакаяма қаласының
Осылайша К.Мацусита тоғыз жасында “хибати” (аяқ қыздыратын пеш)
Ал 1918 жылы 7-наурызда «Мацусита дэнки сэйсакусе» фирмасы
1921 жылғы жапон елінің дағдарысына қомақты резервпен келген
1925 жылдың 1 наурызында радио ғасыры басталғанда «Мацусита
Ұлы депрессия жылдары Мацусита кәсіпорындарының дамуына кедергі бола
“Табыс табанды жұмысты талап етеді. Бәрі де адамның
Жапонияның Маньчжурияны жаулап алуы, Екінші дүниежүзілік соғысқа қатысуы
Өз компаниясын әлемдік нарыққа шығару үшін К.Мацусита 1951
«Мацусита» электрон компаниясы күтпеген қолайлы жағдайды білу арқасында
Елуінші жылдардың басында ол шағын елеусіз болатын, «Тошиба»
Осы 1952 жылы Ясухара Накагава өзінің «Накагава дэнки»
1956 жылдың 10 қаңтарында К.Мацусита өз корпорациясының 5
Коносукэ Мацусита 1973 жылы өз компаниясының директорлар кеңесінің
2-тарау. Менеджердің менеджмент этикасы
2.1 Менеджмент этикасы
Жалпы айтқанда этика - бұл адам іс-құлығы немесе
Этика ішкі құндылықтарымен тығыз байланысты, ал олар өз
Егер этикалық дилемма болған жағдайда, жағымсыз альтернативтік шешімдер
Этикалық нормаларды көптігін мойындап, оларды ұйым ішінде және
Себебі этикалық норма ауызша ереже болып табылады, қандай
Ұйымда этикалық сұрақтар бойынша өз мойнына жауапкершілік алған
Көбінесе этикалық дилеммалар қарама-қайшылықтарды және олардың бір бөлігі
Ұлттық стандарт сапасына сай емес тауарларды шығарғанымыз дұрыс
Этикалық таңдау кезінде көптеген мәселелермен тұлға көптеген әсер
Егер этикалық дилемма болған жағдайда, жағымсыз альтернативтік шешімдер
Негізгі принциптері ХIX ғ. философтары И.Бентам және Д.Стюарт
Шешім қабылдаушы жеке тұлға көптеген әсер ететін шешімдердің
Егер этикалық дилемма болған жағдайда, жағымсыз альтернативтік шешімдер
Жеке тұлғалық тәсіл, ол жеке адамның өзіне тиімді
Бұл тәсілдің бір ерекшелігі жеке тұлғаның шешімі қоғам
Моральдік-құқықтық тәсіл ол адам бастапқы кезден фундаментальды заңды
Бұл этикалық тура және дұрыс шешім, адам құқығын
Еркін келісім құқығы
Жеке өмір құқығы
Еркін намыс құқығы
Еркін сөз құқығы
Еркін қарым-қатынас құқығы
Өмір және қауіпсіздік құқығы
Осылайша шешімдерін тыңдау арқылы жұмысшылардың жеке өмірін бұзады.
2.2 Этикадағы әділдік концепциясы
Әділдік концепциясы мұнда этикалық күрделі шешімдерді негізгі принциптер
Егер этикалық дилемма болған жағдайда, жағымсыз альтернативтік шешімдер
Реттеуші әділдік менеджер мен бағынушылар арасындағы қарым-қатынастың обьективті
Компенсациялық әділдік адамдарға келтірілген захымды жауапкершілік жағынан қалпына
2.3 Менеджердің этикалық таңдауын анықтайтын факторлар
Менеджер жұмыста өзінің жеке мінезі мен іс-құлығын көрсетеді.
Моральдік даму кезеңі - менеджердің ең бір маңызды
Көбінесе лидерлік стиль қарым-қатынасты және кооперацияны марапаттайды. Келесі
Осы жоғарғы даму деңгейінде менеджер моральді прициптен шыға
Менеджерлер өзіне жат жүйені басқаларға қарағанда өңдеп қабылдауы
Ұйым құндылығы мекемелік қызметте маңызды орын алады.
Ұйым мәдениеті ─ тек жалғыз этикаға әсер ететін
Келесі түріне мекеменің қабылдаған ережелері және саясаты, марапаттау
Корпоративті әлеуметтік қызметтің баға моделі төмендегі 1-суретте көрсетілген.
Егер этикалық дилемма болған жағдайда, жағымсыз альтернативтік шешімдер
Қорытынды
Қазіргі таңдағы нарық қарым-қатынастарына көшу кезеңіндегі қоғамымыздың қым-қуыт
Біз қарастырған екі ұғым бір-бірімен тығыз байланысты екенін
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. Майкл Мескон и др., “Основы менеджмента”, -
2. Тейлор Фредерик Уинслоу, “Менеджмент”, - М., 1992
3. Нәрібаев Қ, Жұмамбаев С., Менеджмент: Оқулық. -
4. Каору И. “Японские методы управления качеством”
5. Оучи У. Г. “Методы организации производства:
6. Пронников В.А., Ладанов И. Д. “Управление
2
жауапкерлікешілік
этикалық
құқықтық
экономикалық