Тақырыбы «Дайын өнімнің өзіндік құн есебі»
Жоспар:
І. Кіріспе
1.1. Дайын өнім түсінігі
ІІ. Негізгі бөлім
2.1. Өзіндік құн түсінігі
2.2. Өзіндік құн анықтау әдістері
2.3. Дайын өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау
2.4. Дайын өнімнің өзіндік құнын құжатталуы
2.5. Дайын өнімді кіріске алу есебі
2.6. Дайын өнімді шығысқа шығару есебі
2.7. Дайын өнімді есептен шығару (ақаулар) есебі
ІІІ. Қортынды
ІV. Қолданылған әдебиеттер тізімі
V. Қосымшалар
Кіріспе
Дамыған нарықтық экономикалық елдерде ондаған жылдардан бері бухгалтерлік
Нарықтық қатынастарды дамыту: жекешелендіру, акционерлік қоғамдар, бірлескен кәсіпорындар
Курстық жұмыстың мақсаты - өндіріс саласында дайын өнімнің
Осы мақсатқа жету үшін мынадай міндеттер орныдалуы керек:
Дайын өнімнің мәнін ашып, өндірістегі маңызын көрсету.
Дайын өнімнің бағалануын қарастырып, нақты өзіндік құнға сипаттама
Дайын өнімнің калькуляциясын жүргізілуін көрсету.
1.1. Дайын өнім түсінігі
Дайын өнім – негізгі және қосалқы цехтарының сатуға
Дайын өнімнің өндірісте жасалғаны, оның біртұтастығы, стандартпен
Дайын өнімді есептеу үшін 1320 «Дайын өнім» деп
Дайын өнімге сатылуға арналған өндірістік жұмыстар мен қызметтерді,
Субъектінің өнімдер, жұмыстар мен қызметтер сатылуы тұтынушылармен жасасқан
2.1. Өзіндік құн түсінігі
Өндіріс процессін өнім дайындау (өндіру) операцияларының жиынтығынан тұрады.
Өндіріс процессі кезінде бухгалтерлік есептің алдына қойылдатын талапқа:
нақты өндіріс көлемі мен жалпы өндірілген өнімді, ақшалай
Өндірілген өнімнің нақты өзіндік құнын нақты, дәл, дұрыс
Бұл жерде дайын өнімді өндірісте дайындауға жұмсалған шығындары
Өндіріс шығындарына қарағанда мерзім ішіндегі шығындарға тауарлық–материалдық қорлар
Бұлар шаруашылық өндірістеріне баға саясатын жүргізуге шешім қабылдау
Дайын өнімдердің өзіндік құнын есептеп шығаруға қажетті аяқталмаған
Өңдеудің барлық сатыларынан өтпеген және техникалық бақылау бөлімі
есептеп шығарудың барлық баптары негізінде нақты өзіндік құны
дайындық дәрежесін ескере отырып (жаппай және ірі сериялармен
үстеме шығындар пайызбен қабылданған бөлу базасы бойынша;
шикізат және материалдар шығыстарының құны бойынша.
Аяқталмаған негізгі өндірістегі шығындар есебі үшін активті материалдық
Сонымен өндіріс процессі кезінде бухгалтерлік есептің объектісі дайын
материалдық шығындар
жұмыс күштердің жалақысына төленетін шығындарды
жалақы бойынша аудару
жасалу шығындары
Өнімнің өндірістік өзіндік құнын жоспарлаған кезде немесе есепке
Пайда болу орнына (өндіріс, цех, бөлімше) қарай, өндіріс
Өнім түрлері бойынша (жұмыс, қызмет көрсету) яғни өндіріс
Өнім түрлерінің өзіндік құнын шығынға енгізу (жатқызу) тәсіліне
Жоғарыда көрсетілген шығындар қызмет қасиеттері кейбір өнім түрлерінің
Дайын өнімнің бір данасының өзіндік құны, материалдар құнының
Мысалы, өндірісте 500 бұйым шығарылады.
Негізгі материалдар шығыны–25 000 теңге;
тікелей жалақы шығыны 20 000 теңге;
жөнелту шығындары–10000теңге, бұйым данасының өзіндік құны
Негізгі материалдар 50 теңге (25 000/500);
Тікелей жалақы шығындары 40 теңге (20000/500);
Жөнелту шығындары 20 теңге (10 000/500);
.............................................................................................
Бұйымның жиынтық өзіндік құны 110 теңге.
Шығындар түрлері бойынша ақпарат белгілі болғанда өндіріс процессі
Тәжірибеде өнім данасының өзіндік құнын келтіретін табыс, бұйымның
Бұл жағдайда бұйымның бағасын жуықтап анықталады.
Мысалы, бухгалтерлік есепте бұйым данасын дайындауға жұмсалатын болжамды
80 теңге материалдық шығын;
50 теңге тікелей жалақы шығыны;
30 теңге жөнелту шығындары;
негізгі материалдар 80 теңге;
жалақы шығыны 50 теңге;
жөнлету шығыны 30 теңге;
.....................................................
Бұйымның болжамды өзіндік құны 160 теңге.
Осы болжамды өзіндік құнына байланысты бұйымның өткізу құны
Өндірісі бар немесе өндірістік цехтары бар кәсіпорындар шығындарын
Өндірістік шоттарды есепке алудың синтетикалық есебі
р\р
№ Шаруашылық операция Шот корресподенциясы
Д
1 Өндіріске шикізат босатылды:
1.1 - негізгі өндіріске 8010 1310
1.2 - көмекші өндіріске 8030 1310
2 Өндірістегі жұмысшыларға еңбекақы есептелді
2.1 - негізгі өндірістегі 8010 3350
2.2 - көмекші өндірістегі 8030 3350
3 Еңбекақыға әлеуметтік салықтар есептелді
3.1 - негізгі өндірістегі 8010 3150
3.2 - көмекші өндірістегі 8030 3150
4 Үстеме шығындар есептелді 8010 8040
5 Амортизация есептелді 8040 2420
6 Коммуналды шығындар септелді 8010 3310,
7 Іс сапар шығындар есептелді 8010 1250
8 Өнім дайын болғанда 1320 8010
2.2. Өзіндік құн анықтау әдістері
Өндірістік қорлар есебін дұрыс ұйымдастыру үшін оларды негізгі
өнімдердің, жұмыстар мен қызметтердің өзіндік құнына қосылатын шығындар
мүлікті бағалауға қатысты, кәсіпорыннның есеп саясатын көрсету;
«Сатып алу немесе өндіру» шешімін қабылдау кезінде
өндірістік шығындарды бақылау жүйесімен келісімде болу сияқты талаптарға
ХҚЕС-на сәйкес № 2 «Қорлар» стандартында ТМҚ
Орташа өлшемді құн бойынша – есепті кезен басындағы
ФИФО – бүл материалдық қүндылыңтарды олардың бастапқы
Ерекше ұқсастыру (идентификация) - әдетте өзара бірін-бірі ауыстырмайтын
ЛИФО (ХҚЕС бойынша қарастырылмаған) – кейінгі сатып алулардың
Ай соңында қоймада қалған ТМҚ түгендеу нәтижесінде бағалар
Шаруашылық жүргізуші әртүрлі тәсілді таңдауды есеп саясатында белгілейді.
Әр қолданған тәсілдің қорытындысын мына теңестірумен тексеріледі:
Б.қ. + Т.ө. = Ө.ө. + С.қ.
Осыдан :
Ө.ө.= Б.қ. + Т.ө. – С.қ.
Б.қ. – бастапқы қалдық;
Т.ө. – түскен өнім;
Ө.ө. - өткізілген өнім;
С.қ. – соңғы қалдық.
Мысалы:
«Мерей» ЖШС кәсіпорындағы материалдарды бағалау 4 тәсілмен
1 қаңтарға ТМҚ қалдығы:
1300 бірлік*50 теңге=65000 теңге
Ай ішінде ТМҚ түсуі:
I топтама
II топтама
III топтама
Бір айдағы жиыны: 1850 бірлік
Ай ішінде өндіріске босатылды: 1500 бірлік
ФИФО (Бірінші түсті – бірінші сатылды)
I топтама
II топтама
III топтама
Бір айдағы жиыны: 1500 бірлік
Ай соңындағы қалдық:
700 бірлік*45 теңге=31500 теңге
950 бірілік*70 теңге=66500 теңге
Жиыны:
ЛИФО (Соңында түсті – бірінші сатылды)
I топтама
II топтама
Бір айдағы жиыны:
Ай соңындағы қалдық:
250 бірлік*45 теңге=11250 теңге
100 бірлік*30 теңге=3000 теңге
1300 бірлік*50 теңге=65000 теңге
Жиыны:
Орташа өлшемді құнды колдансақ, алдымен топтамалар бойынша орташа
(65000теңге+105500теңге)/(130бірлік+1850бірлік)=170500/3150=54,13
Бір айдағы жиыны:
Ай соңындағы қалдық:
1650 бірлік*54,13 теңге/бірлік=89315 теңге
Жиыны:
Ерекше ұқсастыру (идентификация)
Ай соңында бірінші топтамадан 500 бірлік, екінші
Ай соңындағы қалдық:
500 бірлік*50 теңге=25000 теңге
50 бірлік*30 теңге=1500 теңге
750 бірлік*45 теңге=33750 теңге
350 бірлік*70 теңге=24500 теңге
Жиыны:
Босатылған ТМҚ-дың санын анықтау үшін есеп жасалды:
1300 бірлік + 1850 бірлік - 1650 бірлік
65000 теңге + 105500 теңге – 84750 теңге
Материалдарды әртүрлі тәсілмен бағалаудың кемшіліктері мен артықшылықтарын қарастырайық:
ФИФО ЛИФО Орташа өлшемді Ерекше теңістіру (идентификация), ұқсастыру
Кемшіліктері Ескірген өндірістік шығындарға ұшыратады, пайданы көтереді және
Артықшылық-тары ТМҚ шын бағалауды жүргізеді Шын өндірістік шығындарға
Шаруашылық жүргізуші субъектінің әр түрлі тәсілдерді таңдау, қорларды
2.3. Дайын өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау
Шаруашылық активтерін бағалаудың негізгі принципі олардың нақты өзіндік
Калькуляция құрылу уақытымен мақсатына қарай жоспарлы, нормантивтік,
Жоспарлы калькуляция – жоспарлау мерзім басындағы жоспарлау мерзім
Нормативтік калькуляцияда белгілі мерзімдегі шығынды есептей отырып, өнім
Есеп беру калькуляциясында – нақты шығарылған өнімдердің (жұмыс,
Сонымен калькуляция бухгалтерлік есептің бір тәсілінің элементі болып
Жабдықтау–мекеменің (өндіріс орнының) жұмысын жүргізу үшін қажетті еңбек
Калькуляция көмегіне сүйене отырып, шаруашылық қызметінде келтірілген баптар
Өндіріс–шаруашылық қызметінің бұл бабында калькуляцияға сүйене отырып өндірілген
Өткізу–бұл бапта дайын өнімнің толық өткізу құны есептелінеді.
Өздік құн әрбір өндіріс орнының жұмыс сапасын көрсетеді.
Калькуляция объектісі болып өндірістен шығарылатын өнім танылады (әр
өндірістен шығарылған жалпы өнім;
цехтар бойынша әр түрлі дайындық түріндегі бұйымдар;
цехтар бойынша жартылай фабрикаттар;
сыртқа өткізілетін (сатылатын) жартылай фабрикаттар;
цехтардың шаруашылық нәтижесін анықтау үшін шығарылған өнімдер.
Калькуляцияны есептеу үшін әр түрлі өлшеуіштер қолданылады:
табиғи (натуралды) – дана (штук), тонна, кг., киловатт/час,
іріленген натуралды – 100 пар (аяқ киім), шойын
жобалы - натуралды - 100%-ды қышқылды спирт, 1000
құндылы -(тауар өнім шығыны теңгемен шығарылған немесе өткізілген
жұмыстай - еңбекті – 1норма – z, 1норма-смена.
Құрылыс өндірісте, жөндеу жұмыстар кәсіпорындарда, автокөлік қызметтер көрсету
Мысалы:
ЖШС «Тарлан» кәсіпорны жиһаз дайындаумен айналысады.
Осы кәсіпорынның қаңтар айы бойынша өндірілген өнім (жиһаз)
№
Көрсеткіштер атауы
Сома (тг.)
1. Шикізат пен материалдар
(фурнитура, тақтайлар, мата және т.б.) 200000
2. Өндірістегі жұмысшылардың еңбек ақысы төленді 150000
3. Өндірістегі жұмысшылардың
еңбек ақысына әлеуметтік салық және төлем есептелді 30000
4. Өнімді буып-тию шығындары (қорап) 6420
5. Технологиялық мақсаттарға арналған отын және энергия
(Коммуналдық шығындар) 15250
6. Жал шығындары 20560
7. Өндірісте пайдалынған МЕА мен НҚ-ға амортизация
8. Нақты өзіндік құнның жиыны 424580
9. Ай ішінде өндірілген өнімнің саны 25
10. Өнім бірлігінің нақты өзіндік құны 16983,2
Сонымен, ЖШС «Тарлан» кәсіпорнында өнімнің нақты өзіндік құны
Бухгалтерлік есепте шығындар есебінің бірнеше әдісі қолданылады: нормативті,
Нормативті әдіс
Өндіріс шығындарын есепке алудың нормативтік әдісі мен өнімдердің
а) өндіріс шығындарының есебі материалдар шығысының техникалық жағынан
б) сол сәтте қолданылатын материалдар шығыстары нормалары, өнім
в) материалдар шығыстарының нормалары, өнім шығару нормалары және
г) өндірістің тікелей шығындарының бастапқы құжаттары тиісті нормаларға
д) белгіленген нормалардан артық материалдар шығыстары (мысалы, материалдарды
е) жабдықтарды ұстап тұру және пайдалану шығыстары, қосымша
ж) өндіріс шығындарының талдау (аналитикалық) есебі нормалар бойынша,
з) өнімдер бірлігінің нақты өзіндік құны нормалар бойынша,
Бұдан көзделетіндей, өндіріс шығындары есебінің нормативтік әдісі жедел
Өндіріс шығындары есебінің нормативтік әдісін қолдану мен өнімдердің
Аталмыш сәтте кәсіпорында қолданылатын материалдар, еңбек ақы, өндірісті
Шағын кәсіпорындарда өзіндік құнды нормативтік есептеп шығару жекелеген
Ұйымдастыру-техникалық шаралар жоспары негізінде, прогрессивті технологияларды енгізуден, неғұрлым
Жоспарда көрсетілген үнемге қол жеткізу және осыған сәйкес
Тапсырыс беру әдісі
Өндіріс шығындар есебін және өнімдердің өзіндік құнын есептеп
Жеке өндірісте бір бұйым жасауға немесе шағын-сериялы өндірісте
Тапсырысты шарт негізінде тапсырыс беруші ашады. Одан өзге,
Тапсырыстарды жоспарлау - өндірістік бөлімі ашады, қандай бұйым
Ірі сериялармен және жаппай өндіретін бірсыпыра кәсіпорындар (машина
Аналитикалық есеп әрбір тапсырысқа ашылады және шығындар жазылатын
Тапсырыстың өзіндік құны, оның ашылған күнінен орындалған күніне
Сөйтіп, тапсырыс әдісі бойынша тапсырыстың өзіндік құнын есептеп
Тапсырысты орындау кезіндегі жұмыс уақытында және шығындарды есепке
Қайта бөлу әдісі
Өндіріс шығындары есебін және өнімдердің өзіндік құнын есептеп
Өндірістің қайта бөлу (қорыту) технологиялық процесінде жұмсалатын шығындарды
Қайта өңдейтін өнеркәсіптің кейбір өндірістерінде бастапқы бір шикізаттан
Қандайда бір сортты шикізатты өңдеуге әртүрлі еңбек жұмсалатындығы,
Өнімдердің қандайда бір сортының өзіндік құны коэффициенттерді
Процесстік әдіс
Өндірістегі шығындарды есепке алудың және өнімнің өзіндік құнын
Өнімнің өзіндік құнын анықтау тәсілдері
Өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау – ол өндірістік есептің
кезеңі, ол үш кезеңнен құрылады:
І – шығарылған өнімнің өзіндік құны жалпы есептеледі;
ІІ - шығарылған өнімнің өзіндік құны жеке түрлері
ІІІ - шығарылған 1дана өнімнің өзіндік құны есептеледі;
Калькуляциялауда бірнеше тәсілдері қолданылады: нормативті, шығындарды сомалау, шығындарды
Пропорционалды әдісте жалпы шығындар бір базистік көрсеткішке бөлу
„Директ-кост“ әдісі үлкен шаруашылықтарда қолданылады (машина жасау). Өндіріске
2.4. Дайын өнімнің өзіндік құнын құжатталуы
Негізгі өндіріс шығындарын есепке алу үшін 8000 шоттың
8010 «Негізгі өндіріс», мұнда өнімдер өндіруге жұмсалған бүкіл
8010 «Материалдар», өнімдерді шығару кезінде жұмсалған материалдардың құнын
Осы транзиттік шотта келесілер есепке алынады:
а) жасалатын өнімнің негізін құрайтын немесе оны жасау
б) қайтарылатын қалдықтар – бұл қайталап пайдалану үшін
в) сыртқары кәсіпорындардан өндірістік сипаттағы сатып алынған өнімдер,
Шикізат, материалдар сатып алынған өнімдер және жартылай фабрикаттар
8010 «Өндіріс жұмыскерлері еңбекақысы». Осы транзитттік шотта өндіріс
8010 шотында көрсетілген еңбекақыдан жасалған аударымдар 8010 «Еңбекақыдан
8010 «Үстеме шығындар». Үстеме шығындар бір ай аралығында
8010 «Негізгі өндіріс» (жинақтаушы) шоты мен транзит шоттар
Негізгі өндіріс шығындарын есепке алу бойынша типтік (үлгі)
№ Операциялардың мазмұны Құжат Корр. шот
Дебет Кредит
1 2 3 4 5
1. Есепті кезең басында аяқталмаған өндіріс қалдықтары өндіріске
Аяқталмаған өндірісті түгендеу актісі 8010 1340
2. Негізгі өндіріс цехтарына өнімдер өндіруге шикізат
Лимиттік-босату (заборлық) картасы, бір жолғы талап, өндіріске материалдар
3. Негізгі өндіріс цехтарында технологиялық мақсаттарға пайдаланылған электр
Шот қосымша өндіріс өнімдерін (жұмыс, қызмет) бөлумен есеп
3310
4. Жұмыс атқарған уақыты немесе орындалған жұмыс көлемі
Есеп айырысу ведомосы 8010 3350
5. Негізгі өндіріс цехтарындағы жұмыскерлердің еңбек ақыдан
Аударымдар мен есеп айырысу
3350 3120,
3220
6. Өндіріс цех жұмысшыларыны4 еңбек ақысына әлеуметтік салық
Аударымдар мен есеп айырысу
8010 3150,
3230
7. Негізгі өндіріс цехтарының үстеме шығыстары есептен шығарылды
8. Өндірісте пайдаланылмаған шикізат қоймаға қайтарылды
Кіріс жүк құжаты 1310 8010
9. Өндірістік цехта өнімнің өзіндік құны анықталды
8000 8010
10. Негізгі өндірістегі ақаудан орын алған шығындар сомасы
11. Негізгі өндіріс цехтарында тұтынылған өзіндік өндірістің жартылай
12. Есепті кезең соңында аяқталмаған негізгі өндіріс құны
Осы жазулар түсірілгеннен кейін негізгі өндіріс цехтарындағы өнімдердің,
Операциялардың мазмұны Құжат Корр. Шот
Дебет Кредит
1 2
1. Қоймаға кіріске алынған негізгі өндіріс цехтарының дайын
Кіріс жүк құжаты
1320
8000
2. Есепке алудың жартылай фабрикат варианты жағдайындағы нақты
Кіріс жүк құжаты
8020
8000
3. Түпкілікті ақаудың нақты өзіндік құны есептен шығарылды
4. Өнімнің өзіндік құны есептен шығарылды
Шот
7010
1320
Негізгі өндіріс шығындарының талдау (аналитикалық) есебі №10 журнал-ордерге
№10 журнал-ордерге ашылатын №1 ведомос (цехтарды бөліп көрсете
№10 журнал-ордер жинақтаушы тізім-көрсеткіш (регистр) болып саналады. Мұндағы
Мұнан өзге, аталмыш №10 журнал-ордер кәсіпорынның жоспарлау-экономикалық қызметінде
2.5. Дайын өнімді кіріске алу есебі
Дайын өнімді қабылдау-тапсыру бойынша немесе өнімді шығару жиынтығы
Қабылдау–тапсыру құжаты (накладнойы) цехта екі дана етіп жазылады.
Қабылдау-тапсыру құжаты аспаптық, радиотехникалық кәсіпорындарда, жаппай және сериялық
Өндірістік тапсырмалардың орындалу барысында жедел байқап отыру үшін
Осы жиынтық бойынша бір айдағы өнімді кірістеуге болады.
Қоймаларда дайын өнім есебін, материалдар есебі сияқты қойма
Дайын өнімнің кірісі мен шығысы жөніндегі құжаттарды тапсыру
Айдың аяғында есеп беру калькуляциясын жасағаннан кейін, барлық
2.6. Дайын өнімді шығысқа шығару есебі
Дайын өнімнің бағасын есептегенде нақты өзіндік құны мен
Дайын өнімді сату операциясын есептеу.
Өнімді өткізу-бұл өнеркәсіп орнының қаржы қорының айналу процессінің
Өткізу процессі барлық техникалық сынаудан өткізілген, ағымдағы қолданылып
Сатып алушы дайындаушы (өнімді өндіруші) - өндіріс орынына
Өткізу құнын әртүрлі факторларға байланысты дайындаушы (жеткізіп беруші)
Өнім өткізудегі бухгалтерлік есептің объектісіне: дайын өнімнің екі
Өндірістен өндіруге жұмсалған нақты өздік құнымен келіп түседі
Дайын өнімнің өткізу бойынша шығындарға еңбекақы және оның
2.7. Дайын өнімді есептен шығару (ақаулар) есебі
Өзіннің сапасы бойынша белгіленген стандартқа немесе техникалық шарттарға
Айқындалған жарамсыздық сипатына қатысты ақау түпкілікті (түзетуге келмейтін)
Ақауды техникалық тұрғыдан түзету мүмкін емес немесе оларды
Ақауларын техникалық тұрғыдан түзету мүмкін және экономикалық жағынан
Сатып алушыларға өнімді жеткізгенге дейін кәсіпорында анықталған сапасыз
Кәсіпорындарда өнімдердің сапасы үшін бақылау жүйесін белгілеу кезінде
Техникалық бақылау бөлімі (ТББ) немесе шебер анықтаған сапасыз
Сапасыз өнім туралы құжаттамалар жедел мақсаттар үшін және
Анықталған ақауды түзету, оған жол берген жұмыскерлердің өздеріне
Өндірістегі ақаудың есебі, олардың түрлері және өнімдері бойынша
Түпкілікті және түзетілетін ақаулардың есебіндегі айырмашылық, түпкілікті ақау
Түпкілікті (түзетілмейтін) ақаудың есебі 8040 «Өндірістегі үстеме шығындар»
Түпкілікті (түзетуге келмейтін) ақау шығындары дайын стандартты өнімнің
Бухгалтерлік есеп шоттарында түпкілікті ақаудың қалай көрсетілгендігін қарастырамыз:
№ Операциялардың мазмұны Құжат Корр. шот
Дебет
Кредит
1 2 3 4 5
1. Түзетуге келмейтін, өндірістен алынған жарамсыз (сапасыз) өнімнің
8000
8010
8030
2. Сапасыз өнім құнының бір бөлігі кінәлінің еңбек
3. Сапасыз өнім пайдалануға болатын баға бойынша қоймаға
4. Өндірістік ақауға ұрындырған сапасыз шикізат жеткізгені үшін
5. Түпкілікті ақаудан келген орны толтырылмайтын шығындар есептен
8010,
8030
8040
Ақауды түзету шығындарының есебі транзиттік шоттар дебеті бойынша
Ақауды түзету шығыстары бухгалтерлік есеп шоттарында келесідей түрде
№ Операциялардың мазмұны Құжат Корр. шот
Дебет
Кредит
1 2 3 4 5
1. Ақауды жөндеуге жұмсалған материалдар құны есептен шығарылды
2. Ақауды түзегені үшін жұмыскерлерге еңбекақы төленді Есеп
3. Ақауды түзеу бойынша шығыстарға жататын үстеме шығындар
шығындарды бөлумен есеп айырысу 8040 8030
4. Өндіріс ақауларын түзеу шығындарының жалпы сомасы қалыптасады
5. Ақауды түзету бойынша шығыстар есептен шығарылды №4
Түпкілікті ақаудың талдау (аналитикалық) есебі және ақауды түзету
№ 4 ведомостың қорытынды мәліметтері № 10 журнал-ордерге
Қортынды
Курстық жүмысты қорытындылай келе мынадай анықтамаларға келеміз:
Сонымен, дайын өнім дегеніміз - өндірістен шығарылған өнімді
Өнімнің (жұмыс, қызмет) өзіндік құны дегеніміз – дайын
Өнеркәсіп кәсіпорындарындағы шығындар өзіндік құнын есептеп шығарудың келесі
шикізат және материалдар;
қайтарылатын қалдықтар (шегеріледі);
сыртқары кәсіпорындар мен ұйымдардың өндірістік сипаттағы жартылай
фабрикаттары мен қызметтері, сатып алынатын өнімдер;
технологиялық мақсаттарға арналған отын және энергия;
өндірістегі жұмысшылардың еңбек ақысы;
еңбек ақыға есептелген төлемдер;
өндірісті дайындау мен игеру шығыстары;
қосымша шығыстар;
өзге де өндірістік шығыстар.
Кәсіпорын бойынша өндірістік шығындарды көрсету үшін «Өндірістік есеп
8000 «Өндірістік есепке алу шоттары»
8010 «Негізгі өндіріс»
8020 «Меншікті өндірістің жартылай фабрикаттары»
8030 «Қосалқы өндірістер»
8040 «Үстеме шығыстар»
Өндірілген өнімнің өзіндік құнын анықтау тәсілі калькуляция
IV. Қолданылған әдебиеттер тізімі
1. ХҚЕС №2 «Қорлар», ҚБЕС №7 «Тауарлық-материалдық қорлар
2. ХҚЕС-на сәйкес «Бухгалтерлік есеп шоттарының жұмыс жоспары»
3. Журнал «Бухгалер бюллетені», Алматы 2007
4.В.К.Радостовец, Т.Ғ.Ғабдуллин, В.В.Радостовец, О.И.Шмидт
5. О.М.Жакупова, «Бухгалтерлік есеп принциптері 2», Қарағанды 2003
6. С.Б.Баймұханова, Ә.Ж.Балапанова, «Бухгалтерлік есеп», Алматы 2001
7. Қ.К.Кеулімжаев, Н.А.Құдайбергенов, «Бухгалтерлік есеп теориясы және негіздері»,
8. В.Л.Назарова, «Бухгалтерлік есеп»
9. З.М.Өмірбаева, «Бухгалтерлік есеп негіздері», Қарағанды 2006
10. К.А.Китебаева, «Бухгалтерлік есеп принциптері», Қарағанды 2002
11. Т.А.Абдықалықов, «Бухгалтерлік есеп және аудит», Алматы 2000
12. Ә.Әбдіманапов, «Бухгалтерлік және қаржылық есеп принциптері», Алматы
13. З.М.Өмірбаева, «Қаржылық есеп кестеде», Қарағанды 2007
14. «Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп», Алматы 2002
V. Қосымшалар: құжаттар, слайдтар.
22