Мазмұны
Кіріспе.....................................................................................................................3
1.Кәсіби әлеуметтік жұмыстың құндылықтары мен идеалдары................
1.1.Әлеуметтік жұмыс құндылықтарының негізі................................................5
1.2.Философиялық құндылықтар мен идеалдар...................................................7
1.3.Құндылық деңгейлері......................................................................................10
2. Әлеуметтік жұмыскердің рухани-адамгершілік сапалары...................
2.1.Моральдық сапалар......................................................................................12
2.2.Этикалық кодекс және оның ұстанымдары..................................................16
2.3.Әдеп дилеммалары..........................................................................................20
Қорытынды........................................................................................................23
Әдебиеттер тізімі...................................................................................................25
КІРІСПЕ
Курстық жұмыстың тақырыбы «Әлеуметтік жұмыскердің рухани-адамгершілік сапалары». Мұнда
Курстық жұмыстың өзектілігі. Ғаламшардың кез-келген нүктесіндегі қоғамның күйі,
Курстық жұмыстың мақсаты. Болашақ әлеуметтік жұмыскерлердің кәсіби іс-әрекетке
Курстық жұмыстың объектісі әлеуметтік жұмыскердің рухани-адамгершілік сапасының қалыптасуы
Курстық жұмыстың пәні болашақ әлеуметтік жұмыскерлердің құндылық бағдарларының
Міндеті:
Әлеуметтік жұмыстың аксиологиялық мазмұны мен рухани-адамгершілік құндылықтарының өзара
Әлеуметтік жұмыскерлердің кәсіби мәнді құндылықтарын анықтау.
Әлеуметтік құндылықтар – жалпыға ортақ тәртіп стандарттары, яғни
Осы сұрақтарды кең түсіну үшін әлеуметтік жұмыстың философиясын
Әлеуметтік жұмыскердің рухани-адамгершілік сапасы, өзге де құндылықтармен бірге
Әлеуметтік жұмыс құндылықтарының философиясы әр түрлі деңгейде көрініс
Жалпы рухани-адамгершілік құндылықтардың мәні мен мазмұндары көне заманнан
Еліміздегі нарықтық экономика жағдайында әлеуметтік жұмыскерлердің мінез-құлықтарында бәсекелестік
Әлеуметтік жұмыс бойынша мамандардың кәсібі, қазіргі таңда, үлкен
Әлеуметтік қызметкердің кәсіби-этикалық сапаларына замануи келіс «Әлеуметтік жұмыс
І БӨЛІМ. КӘСІБИ ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫСТЫҢ ҚҰНДЫЛЫҚТАРЫ МЕН ИДЕАЛДАРЫ
1.1Әлеуметтік жұмыс құндылықтарының негізі
Өзінің тарихи дамуында әлеуметтік жұмыс тәжірибесінде түбегейлі өзгерістер
Әлеуметтік жұмыс барша адамға, әсіресе өзінің өмір сүру
Қоғамдық сананың күй-жағдайы әрдайым сол мемлекеттің адамгершіліктік саулылығының
Қоғамдағы түпкі және батыл (радикалды) өзгерістер рухани саладағы,
Адамзат тарихы келесі заңдылықты дәлелдейді: қоғамда рухани шама
Болашақ әлеуметтік қызметкерлерді жалпы адамзаттық рухани құндылықтарға
Н.И.Лапинаның пікірінше, құндылық – экономика мен саясатқа қосалқы
Батыс және отандық әдебиеттерде кездесетін құндылықтар теориясының анализі
Философия және педагогика әдебиеттеріндегі теориялық анализдер бойынша, құндылықтық
Құндылықтар теориясының қалыптасуымен, онда оны өңдеп дамытатын әр
Қазіргі таңда жалпы аксиологияда құндылық табиғатын әр түрлі
объективті-идеалистік теория (неокантшылдық, феноменология, неотомизм, интуитивизм) – құндылықты
субъективтік-идеалистік теория (логикалық позитивизм, эмотивизм, беттегі лингвистикалық анализ,
құндылықтың натуралистік теориясы (қызығушылық теориясы, эволюциялық этика, ғарыштық
трансценденталистік теория – құндылықты адам араласа алатын (немесе
1.2.Философиялық құндылықтар мен идеалдар
Құндылықтар жүйесі көне формасынан заманауи жағдайына дейін қалыптасты.
Тарихи шарттарының өзгеруіне байланысты құндылық бағдарларының өзгерісі (трансформация)
Әлеуметтік жұмыстың философиялық құндылықтары әр түрлі деңгейде қалыптасады
Мамандықты мемлекетаралық қоғамдастық деңгейінде қарастырылғанда, мультимәдениетті ортадағы философиялық
Философиялық құндылықтар кәсіби нормалар мен қажеттіліктер деңгейінде құндылық
Әлеуметтік жұмыстың философиялық құндылықтарының микродеңгейі әлеуметтік қызметкер мен
Философия және педагогика әдебиеттеріндегі теориялық анализдер бойынша, құндылықтық
Философия үшін құндылықтар проблемасын орнату адам табиғатын түсініп
ХХІ ғасырдағы қазіргі философияда құндылықтарға қандай түсініктеме береді?
Монографиялық зерттеулерде, философиялық, психологиялық, ғылыми-педагогикалық әдебиеттерде «құндылық», «адамгершілік
Бұл сұраққа құндылықтар теориясы, басқаша айтқанда аксиология жауап
Аксиология философиялық зерттеу мен және оны талдауы бойынша
И.Кант және Г.Гегель – немістің ұлы философтардың танымдары
Олай болса, құндылықтар теориясы алуан түрлі түсінік, ой,
Мәдениетті деген ұғым әдепті, білімді, сауатты, түсінігі жеткілікті,
Шынайы дүниедегі кез-келген құбылыстың, заттың өзіндік қайталанбас құндылығы
Ақиқат, еркіндік, сұлулық, игілік тәрізді рухани әлемнің құндылықтарын
Келесі, үшінші тип - әрбір құбылыстың көпжақтылы құндылығы
Әлеуметтік тип құндылықтардың әлеуметтік қажеттілігі бар, маңыздылығы айқындалған
Синергетикалық, герменетиканың жаңа жүйе, тарихи оқиғалар, құбылыстар, мәтіндер
Қоғамда дәстүрлі құндылықтармен қатар әрбір тарихи кезеңде пайда
Сайып келгенде, адам үшін ең басты құндылық, ең
В.Франкл айтқандай өмір мәнін адам жаны ұмтылатын рухани
Сонымен адам өмірінің мәні жоғары құндылық жүйесін түзеді:
1.Тәжірибеден (трансдентальдық) ақыл-санадан тыс құндылық. Оған жаратушы ием
2.Әлеуметтік – мәдени құндылықтар: саяси мұраттар, мемлекет мәдениеті,
1.3.Құндылық деңгейлері
Мегадеңгей
Әлеуметтік жұмыс құндылықтарының мегадеңгейі мамандықты халықаралық деңгейде оқытуды
Өмір сүру құқығы (адамның өмір сүруінде белсенді қолғабыс,
Еркіндік (адам құқығының жалпыға бір декларациясы; корреспонденция, тұрғылықты
Теңдік пен кемсітпеушілік (қоғам негізі, тұлғаның абыройын құрметтеу);
Әділдік (адамның құқығы мен бостандығына құқықтық, әлеуметтік,
Тілектестік (адамның зары мен арманын түсіну, оның құқығын
Әлеуметтік жауапкершілік (тілектестіктің, кедейлер мен көмек қажет етушілерге
Бейбітшілікпен қамту және зорлықтан бас тарту (бейбітшілік құндылық,
Табиғат пен адам арасындағы қарым-қатынас (табиғатпен үндестікті іздеу).
Макродеңгей
Бұл деңгейдің құндылықтары кәсіби міндеттілік (компетенция) шегінде әлеуметтік
Қоғамға қарағанда индивидтің артықшылығы;
Клиентпен өзара қарым-қатынаста құпиялылықты құрметтеу;
Кәсіби байланыстан жеке қажеттіліктер мен сезімдерді айыруға дайын
Саналы әлеуметтік қажеттіліктерге лайық әлеуметтік өзгерістерге талпыну;
Білімі мен іскерлігін өзгелерге жеткізуге дайын болу;
Жеке және топтық ерекшеліктерді құрметтеу, және оларды лайықты
Клиенттің өзіне өзі көмек көрсетуінің дамуына талпыну.
Мезодеңгей
Әлеуметтік жұмыс нормативті пән болып табылады, ол адамдардың
Әлеуметтік жұмыстың микроқұндылықтары. Егер олар тиімді терапевтикалық
ІІ БӨЛІМ. ӘЛЕУМЕТТІК ЖҰМЫСКЕРДІҢ РУХАНИ-АДАМГЕРШІЛІК САПАЛАРЫ
2.1.Моральдық сапалар
Әлеуметтік жұмыс адамдарға көмек көрсету және олардың мәселелерін
Моральдық сапа ретінде қарастырылып отырған адамгершілік әлеуметтік жұмыстың
Әлеуметтік қызметкер өзінің клиентімен адамгершіліктік қатынас орнатуы керек.
Альтруизм – бұл өзінің мүдделерін өзге адамдардың игілігі
Альтруизмнің қалыптасуы туралы сұрақтарының әртүрлілігіне қарамастан, барлық философтар
Мазмұны басқа адамдардың мүдделерін қарастыра отырып, альтруизм адамгершілікті
Басқа сөзбен айтқанда, адамгершілікті нақтырақ бейнелейтін басқа да
Ниеттестік деп өзгелердің жан-дүниесін ұғыну, оларға моральдық көмек
Альтруизм секілді, ниеттестік те әлеуметтік жұмыстың қажетті шарты
Кез келген басқа ғылымдар сияқты, әлеуметтік жұмыс та
Ниеттестік пен сенімділікке негізделген әлеуметтік қызметкер мен клиент
Әлеуметтік жұмыскердің адамгершілік санасы. Әлеуметтік қызметкердің тұлғалық сапалары
Әлеуметтік қызметкердің адамгершілік сапасы адамгершілік санасымен қамсыздандырылады. Адамгершілік
Әлеуметтік жұмыскердің моральдық нормаларды білуі, оның мінез-құлқы абсолютті
Жоғары адамгершілікті қалыптастыру мен оның дамуы, оны тұлғаның
Ақпараттық технологиялар ғасырында білім игеру әлі онымен пайдалану
Адамгершілік наны-сенім – әлеуметтік жұмыскердің білімдер мен тәжірибе
Алайда адамгершілік наным-сенім салыстырмалы дербестікке ие, себебі күнделікті
Адамгершілік қажеттілік – әлеуметтік жұмыскердің саналылығының ең жоғары
Әлеуметтік жұмыскердің адамгершілік дағдыларының, ұстанымдарының, қажеттіліктерінің қалыптасуында профессионалдық
Әлеуметтік жұмыскер абстактілі нұсқамалардың шегінен шығу жағдайы. Осы
Сонымен, адамгершілік сананың білім, наным-сенім, қажеттілік кезеңдері
Әлеуметтік жұмыс бойынша маманның этикалық санасы жылдам, жеңіл,
2.2.Этикалық кодекс және оның ұстанымдары
Қазіргі заманда барлық әлеуметтік қызметкерлер басшылыққа алатын, этикалық
Іс жүзіндегі қағидалар ойламастан және іле-шала бойсұнатын ережелер
Кодексте әлеуметтік қызметкердің тұлғалық қалыптасуына бағытталған жеке адамдар
Әлеуметтік жұмыс бойынша маман әлеуметтік тәжірибемен айналысуы тиіс.
Әлеуметтік қызметкердің жұмысы – бұл адамдар арасындағы сенім
Әлеуметтік қызметкер өзін саналы түрде пайдалануы тиіс. Әлеуметтік
Әлеуметтік қызметкер кәсіби объективтілікті ұстануы тиіс. Клиент, кәсіби
Қызықпаушылық пен парықсыздықты көрсетпей, өзінің бейтараптығын тек озат
Сонымен қатар, кәсіби объективтілік әлеуметтік қызметкердің психикалық денсаулығының
Әлеуметтік қызметкер адамдардың әртүрлілігін құрметтеуі тиіс. Әлеуметтік қызметкердің
Әлеуметтік қызметкер жеке және кәсіби дамуға қол жеткізуі
Әлеуметтік қызметкер саналы түрде кез-келген жағдайда мәселені шешуде
Сонымен қатар, әлеуметтік қызметкер әрдайым өзіне Білім алу
Әлеуметтік қызметкер тұтас тұлғамен айналысуы тиіс. Мамандардың көп
Әлеуметтік қызметкер клиентке мәселенің заманауи көрінісін ұсынуы қажет.
Әлеуметтік қызметкер клиентпен іскерлік байланысты абыроймен жүргізуі тиіс.
Әлеуметтік қызметкер клиенттің мүмкіндіктері жайлы білімге негізделуі тиіс.
Әлеуметтік қызметкер клиентті өз проблемасын максималды түрде шешуге
Әлеуметтік қызметкер клиенттің максималды өз тағдырын өзі шешуге
Өзін анықтау принципі клиенттің өзіне және өзгелерге қатысты
Әлеуметтік қызметкер клиентте проблемалық жағдайда пайда болатын өзін-өзі
Әлеуметтік қызметкер клиентпен оңаша (конфиденциалды) жұмыс жасауы тиіс.
2.3.Әдеп дилеммалары
Қарастырылған болмыс парадигмалары мен құндылықтық бағдарлары – өмір,
Әлеуметтік қызметкер үшін қиыншылықтың көбісі екі немесе одан
Қаулы заңдары және клиенттің аман-саулығы. Заң әлеуметтік өмірдің
Жеке және кәсіби құндылықтар.
Тағы бір этикалық дилеммалар тобының негізінде әлеуметтік қызметкердің
Шындықты айту мәжбүрлігі.
ӘҚҰҚ этикалық кодекінің бірден бір қағидасы болып клиенттердің
Қатынастардың оңашалық және дербес сипаты.
Әлеуметтік қызметкер, Этикалық кодексін ұстана отырып, клиенттен оңаша
Әлеуметтік жұмыстың осы және басқа да этикалық проблемалары
ҚОРЫТЫНДЫ
Берілген тақырыпқа байланысты үлкен жұмыс атқарылды және көп
Құндылықтар – идеалдар мен нормалармен қатар адам мәдениетінің
Әлеуметтік жұмыстың философиялық құндылықтары әр түрлі деңгейде қалыптасады
Әлеуметтік жұмыс барша адамға, әсіресе өзінің өмір сүру
Әлеуметтік жұмыстағы маңызды моральдық сапалар болып адамгершілік (гуманизм),
Сонымен құндылық дегеніміз не ? Құндылық – ол
Қазақстанда әлі әлеуметтік жұмыс бойынша маманның кәсіби-этикалық мінез-құлқы
Әлеуметтік қызметкерлерге арналған ұйғарымдарды орындау үшін олар тек
Соңғы жылдары моральды қарсылықтарға байланысты ұсынылған теориялар мен
Әдебиеттер тізімі
Гусейнов «Этика». – М.: Гардарики, 2000.
Курбатова В. И. «Социальная работа» – Ростов н/Д.:
Медведева Г. П. «Этика социальной работы» – М.:
Павленок П. Д. «Технологии социальной работы в различных
Столяренко Л. Д., Николаева Л. С. «Культурология: 100
Фирсов М. В. «Теория социальной работы» – М.:
Холостова Е. А. «Социальная работа: теория и практика»
Беребешкина З.А Этика социального работника. Учебное пособие. -
Курбатов В.И. Социальная работа. Учебник. Ростов-на-Дону, 1999 г.
Холостова Е.И. Теория социальной работы. - М., 2000
Ценности и этика. Энциклопедия социальной работы. Т.3. -
Козлов А.А. Этический кодекс социальной работы.// Социальная работа,
Алексеева В.Г. Ценностные ориентации личности и проблема их
Павленок П.Д. Социальная работа как научная и учебная
Рыбакова H.A. Социальный работник как личность // Ученые
Солодянкина A.C. Этические и профессиональные ценности в социальной
Фомина З.В. Человеческая духовность: бытие и ценности /
Шмелева Н.Б. Ценностные ориентации и психологические установки в
Энциклопедический социологический словарь / Общ. ред. Г.В.Осипова.- М.,
Юнгхолм С.-Э. Гуманистические ценности социальной работы.- М., 1995.
Кузнецова Г.Д. Формирование профессиональной деятельности и личности социального
Коваль H.A. Теоретические основы изучения духовности личности. -Москва
24