Жеке тұлғалардың төлейтін салықтары


университеті
ЗАҢ ФАКУЛЬТЕТІ
Инвестициялық және қаржылық құқық кафедрасы
БІТІРУ ЖҰМЫСЫ
Тақырыбы:
«Жеке тұлғалардың төлейтін салықтары»
Орындаған: Заң бөлімінің сырттай оқу бөлімінің 5 курс
Ғылыми жетекші:
аға оқытушы Қ. Қожабеков
Жұмыс қорғалуға «___ң _______________ 2002 ж.
Кафедраның шешімімен жіберілді.
Кафедра меңгерушісі заң ғылымының
докторы, профессор
Алматы — 2002 ж.
РЕФЕРАТ
Бітіру жұмысымның тақырыбы «Жеке тұлғалардың төлейтін салықтары. Бітіру
Жұмысымда қолданылған негізгі терминдер: "міндетті төлемдер", "салық", "баж",
Қазақстан Республикасында салықтық қатынастардың орнығуы және дамуы түбегейлі
Ж О С П А Р Ы
КІРІСПЕ 3
1 ТАРАУ Қазақстан Республикасының салық жүйесінің
1.1. Салықтардың, басқа да міндетті
1.2. Салықтардың, міндетті төлемдердің түрлері және олардың жалпы
2 Тарау Жеке тұлғалар төлейтін салықтар. 22
2.1. Жеке тұлғалардың төлейтін салықтарын құқықтық реттеу. 22
2.2. Жеке тұлғалардың салықтық құқықсубъектілігі: элементтері және мазмұны.
ҚОРЫТЫНДЫ 31
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 33
КІРІСПЕ
Қазақстан Республикасында нарықтық қатынастардың дамуы экономиканы мемлекеттік басқару
Мемлекеттің салықтық қызметі мемлекеттің кірістерін салық төлеушілер есебінен
Тарихтағы салықтық саясатқа көз жүгіртетін болсақ, салықтардың көп
Кез келген мемлекет өзінің шынайы тәуелсіздігін мемлекеттік кірістер
Салық төлеуші - ондай төлемдерді заңдармен бекітілген тәртіппен,
Бюджетке төленетін міндетті төлемдер салықтық және салықтық емес
Салықтық төлемдерге - салықтар жатады да, ол -
Бюджетке төленетін міндетті төлемдер жүйесінің негізгі элементі -
Салықтық жүйе дегеніміз — мемлекеттегі салынатын салықтармен міндетті
Салықтар — мемлекеттің
Бюджетке төленетін міндетті төлемдер мемлекет пен өндіріс процесіне
Қоғамның экономикалық және әлеуметтік құрылымын қалыптастыру және дамытуда
Экономикалық құрал ретінде мемлекеттік бюджет мемлекеттің ақшасының пайда
Салықтық құқықтың субъектілері - салықтық - құқықтық ғылымның
1 ТАРАУ Қазақстан Республикасының салық жүйесінің
1.1. Салықтардың, басқа да міндетті
Кез-келген мемлекеттің қызметтерінің маңызды түрі мемлекеттің кірістерін қалыптастыру
Мемлекеттік кірістерді қалыптастыру және пайдалану тәртібіне байланысты ол
Мемлекетіміздің бюджетінің кіріс бөлігін айтарлықтай қамтамасыз етуге көп
Мемлекеттік бюджетке төленетін
Салықтар олар - мәжбүрлі түрде, ақысыз, қайтарылмайтын, міндетті
Салықтар материалдық төлемдер ретінде төленеді, ол оның экономикалық
Салықтардың екінші экономикалық маңызы — ақшаларды қайтарымсыз түрде
Кейбір ғалымдардың ойынша, салықтар қайтарымды болып табылады, себебі
Салықтың экономикалық мағынасының келесі бір белгісі - оның
Салық тұрақты экономикалық қатынастар тудыратын төлем . Бұл
Тағы бір салықтың белгісі - ол салық салудың
Салықтың тағы бір белгісі төлемнің мөлшерінің көрсетілетіндігі. Негізінен,
Салықтардың мерзімдерінің көрсетілуі, оны мемлекеттік алым сияқты
Салықтың осы белгілерін заңдық белгілер ретінде, байланыстыра отырып,
Салық мемлекеттің белгілеген міндеті. Қазақстан Республикасының Конституциясында бұл
Салық әрдайым тек құқықтық нысанда болады. Салық пайда
Салық мәжбүрлі сипатта болады, яғни біржақты өктем тәсілмен
Салық бұл заң арқылы бекітілген төлем. Тек қана
Салық төлеу - салық төлеушінің заңдық міндеті болады.
Салық тұрақты түрде төленіп отырылатын қаржылық міндеттеме болып
Салық төлеу мемлекеттік жауапкершілік шараларымен қамтамасыз етілген. Төленбей
Салықты төлеуге мемлекет тарапынан мемлекеттік бақылау жүргізіліп отырылады.
Парламенттің салықтарды бекіту құқығы арқылы халықтың төлеуге келісу
Бірақ, салықты салу халықтың өкілі Парламенттің келісімі арқылы
Ол, салықтық басты құқықтық белгісін - салықты бекітудегі
Салықтар қайтарымсыз негізде алынады. Салықтың қайтарылуы тек, салықтың
Салық ақша қаражаттарының тек біржақты қозғалысынан көрінетіндіктен, оның
Салық салық төлеушімен мемлекет арасындағы қаржылық қатынастарды реттеуші
Қатынастың бір жағы - салық төлеушінің міндеттерін, қатынастың
Осындай позициялардың негізінде, жоғарыда аталғандарды қорыта отырып, салыққа
Салық дегеніміз - мемлекеттің мәжбүрімен, ақысыз және қайтарымсыз
Бюджетке қайтарымсыз және ақысыз төленетін міндетті төлемдердің барлығы
Салықтар - халық билігінің субъектілерінің (мемлекеттік билік органдары,
Ондай төлемдер, мысалы, әртүрлі техникалық немесе профессионалдық, коммерциялық
А) Алым сияқты міндетті төлемнің құқықтық мазмұнын анықтау
- Алым бір реттік төлем болып табылады, ал
- Алым салыққа қарағанда экономикалық мағынада салыстырмалы эквивалентті
Салыққа қарағанда, алымды төлеу салыстырмалы ерікті түрде болады.
Соныменен, алымдар — мемлекеттік органдармен төлеушіден
Б) Баж.
Бюджетке түсетін келесі міндетті төлемнің түрі — баж
Баж дегеніміз заңды маңызды әрекеттер жасағаны үшін немесе
Баж - бюджеттің, яғни жалпы мемлекеттің кірісі, ал
Баж - көрсетілген қызметтің бағасынан тәуелсіз алынады, ал
мөлшері — көрсетілген қызметтің бағасына сәйкес болады.
Баж салыстырмалы қайтарылатын төлем болып табылады. Салық төлегенде
В) Төлем.
Бюджетке төленетін келесі міндетті төлемнің түрі — төлем.
Міндетті төлемдер бюджетке барып түседі де, мемлекеттің кіріс
Қаржы Министрлігі бюджеттік саясаттың басты мақсаттары мен, алдағы
Егер, Парламентпен өтіп бара жатқан жылдың 15 желтоқсанына
Қаржылық жоспардың орындалуы Республикалық бюджет үшін анықталған тәртіпте
1.2. Салықтардың, міндетті төлемдердің түрлері және олардың жалпы
Қазақстан Республикасының салық заңдары Қазақстан Республикасының Салықтар және
Егер заңдық және басқа нормативтік құқықтық актілер Қазақстан
Егер Қазақстан Республикасы қатысушысы болып табылатын халықаралық шарттарының
Қазақстан Республикасындағы салықтар мен басқа да міндетті төлемдер.
1. Корпоративті табыс салығы;
2. Жеке тұлға төлейтін табыс салығы;
3. Қосылған құнға салынатын салық;
4. Әлеуметтік салық;
5. Акциздер;
6. Жер қойнауын пайдалануышыларының арнайы төлемдері мен салықтары.
7. Жер салығы;
8. Заңды және жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық;
9. Транспорт құралдарына салық.
Қазіргі таңда, Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес, Салықтар және
- Бағалы қағаздарды эмиссиялауды тіркеу үшін алым;
- Қазақстан Республикасының территориясында автотранспорт құралдарының жүргені үшін
- Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке тұлғаларды тіркегені үшін
- Заңды тұлғаларды мемлекеттік тіркегені үшін алым;
- Аукциондық сатулардан алым;
- Базарларда тауарларды өткізгені үшін алым;
- Радиоэлектронды құралдарды және жоғары желілік құралдарды пайдаланғаны
- Механикалық траспорт құралдарын және прицептерін мемлекеттік тіркегені
- Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын жеке түлғаларды мемлекеттік тіркегені
- Белгілі бір қызметтің түрлерімен айналысқаны үшін алынатын
- Гербтік алым;
- Теңіз, өзен және кішігірім қайықтарды мемлекеттік тіркегені
- Дәрілік құралдарды мемлекеттік тіркегені үшін алым. Қаржылық
1. сотқа берілетін талап арыздар үшін, ерекше өндірістегі
2. нотариалдық әрекеттер жасағаны үшін және нотариалды куәландырылған
3. азаматтық хал актілерін тіркегені үшін, куәліктерді бергені
4. шет елге шығуға құқық беретін және біздің
5. шет елдіктерге паспорттарына виза қойған
6. Қазақстан Республикасының азаматтығын алуға, қалпына келтіруге және
7. тұрғылықты жерін тіркегені үшін;
8. ҚР азаматтығын көрсететін куәлік және паспорт бергені
9. аң аулауға рұқсат бергені үшін;
10. азаматтық қаруларды тіркегені және қайта тіркегені үшін;
11. қаруды сақтауға немесе қару алып жүруге және
ҚР Салық кодексіне сәйкес бірнеше төлемдердің түрлері бар:
1. жануарлар әлемін пайдаланғаны үшін төлем;
2. су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлем;
3. жануарлар әлемін пайдаланғаны үшін төлем;
4. ерекше күзетілетін табиғи аймақтарды пайдаланғаны үшін төлем;
5. ормандық пайдаланулар үшін төлем;
6. радиожелілік спектрді пайдаланғаны үшін төлем;
7. су жолдарын пайдаланғаны үшін төлем;
8. сыртқы жарнаманы орналастырғаны үшін төлем;
9. қоршаған ортаны ластағаны үшін төлем .
Қазақстан Республикасында Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетін реттеуші қайнар
Салықтар мен алымдар теңгемен саналып, теңге нысанында төленуі
Арнайы экономикалық заңдарға сәйкес салықтар мен алымдар арнайы
Салықтарды бірнеше негіздерге қарап жіктеуге болады. Бұл бізге
Салықтарды тікелей және жанама салықтар деп бөлеміз. Тікелей
Салықты төлеу нысанына байланысты ақшалай және натуралды нысанда
Субъектіге байланысты: жеке тұлғалар төлейтін және заңды тұлғалар
Сондай-ақ, салықтар жалпы және арнайы деп бөлінеді. Жалпы
Салықтың ставкісінің сипатына байланысты салықтар регрессивті, пропорционалдық, прогрессивтік
2 Тарау Жеке тұлғалар төлейтін салықтар.
2.1. Жеке тұлғалардың төлейтін салықтарын құқықтық реттеу.
Жеке тұлғалардың төлейтін салықтары мемлекеттік қажеттіліктерді қанағаттандыру үшін
Жеке тұлғалардың төлейтін салықтары Қазақстан Республикасының Салықтар және
Табыс салығы. Заңға сәйкес табыс салығын төлеушілер Қазақстан
Салық салу объектісіне бір календарлық жылда алған жинақтама
Салық салу кезінде ақшалай түрде алған кірістеріне де,
Ғылым, әдебиет және мәдениет жетістіктерін шығаруда, ойлап табуда
Шетел валютасында алынған кірістер салық салу мақсатында кірісті
Қазақстан Республикасының заңдарымен салық салынбайтын кіріс көздері көрсетілген
Әлеуметтік сақтандыру және әлеуметтік қамтамасыз етуге байланысты мемлекеттік
- Қазақстан Республикасының зейнетақы заңдарымен көрсетілген тәртіппен тағайындалатын
- Еңбектік міндеттерін атқаруы барысында жарақат алған, немесе
- Жұмыстан кету кезінде берілетін жәрдемақы, сондай-ақ, кәсіпорын,
- Қайтыс болған әскери қызметкерлердің жұбайларына, ата-аналарына заңдармен
- Жұмыссыздыққа байланысты берілетін жәрдемақы. Оның көлемі заңмен
- Кәсіби білім алып жатқан уақытта берілетін стипендиялар;
- Стихиялық апаттарға, басқа да төтенше жағдайларға байланысты
- Бұрынғы КСРО-ның мемлекеттік заемдарының облигациялары бойынша ұтыстар;
- Банктер мен басқа да кредиттік ұйымдардағы банкілік
Жоғарыдағы аталған жеңілдіктер белгілі бір құжаттармен расталуы
Салықты екі рет төлеуге жол бермеу үшін, Қазақстан
Мүлік салығы. Жеке тұлғалар меншігіндегі мүліктері үшін мүлік
Құрылыстарға салынатын салық олардың инвентаризациялық бағасына байланысты есептеліп,
Жеке тұлғалардың мүлкіне салық ставкілері келесідей мөлшерде есептеледі:
1000000 теңгеге дейінгі мүлікке - салық салу обьектісінің
1000000 теңгеден 2000000 теңгеге дейін - 1000 теңге
2000000 теңгеден 3000000 т. дейін - 2500 т.
3000000 теңгеден 4000000 т. дейін - 4500 т.
4000000 теңгеден 5000000 т. дейін - 7500т.+ 4000000
5000000 теңгеден 6000000 т. дейін – 11500 т.
6000000 теңгеден 7000000 т. дейін - 16500т.+ 6000000
7000000 теңгеден 8000000 т. дейін - 22500 т.+
8000000 теңгеден 9000000т. дейін - 29500 т. +
9000000 теңгеден 10000000 дейін - 37500 т. +
10000000 теңгеден жоғары - 46500теңге + 10000000 т.
Мүлік салығын төлеуден келесі тұлғалар босатылған:
1. мерзімді әскери қызмет атқарушы әскери қызметкерлер әскери
2. Совет Одағының батырлары, Социалистік еңбек батырлары, Ұлы
2.2. Жеке тұлғалардың салықтық құқықсубъектілігі: элементтері және мазмұны.
Жеке тұлғалардың құқықсубъектілігінің мазмұнын құқық субъектісінің құқықтары мен
Салықтық әрекет қабылеттілік дегеніміз жеке және заңды тұлғалардың
Салықтық құқықтық қатынастардың мазмұны оның қатысушылары арасындағы байланысқа
Сонымен, субъективтік салықтық құқық дегеніміз - мемлекетпен қорғалатын
Субъективтік салықтық құқыққа әрқашан субъективтік
Жоғарыда аталған объектілерді бір түсінікке «материалдық құндылықтарң деген
Сонымен, салықтық құқықтық қатынастың обьектісі (салық салудың объектісі)
Салықтық құқықтық қатынастардың субъектісі болып мемлекеттік салықтық органдар
Салық төлеушілер дегеніміз: заңдарға сәйкес салықтар, баждар мен
Азаматтар салық төлеушілер ретінде әртүрлі сипатта қатыса алады.
1. жұмысшылар негізінде, олар әртүрлі акционерлік қоғамдардан, қорлардан,
2. жеке кәсіпкерлер, яғни жалдамалы еңбексіз өздері ғана
3. жылжымайтын мүлікпен жылжымалы мүліктердің меншік иелері;
4. мұрагерлер, құқыққабылдаушылар, олар қабылдаған құқықтарының негізінде белгілі
Жеке тұлғалардың әртүрлі статустары (құқықтық жағдайлары) заңдармен нормативтік
Азаматтардың әртүрлі статустарына байланысты оларға қолданылатын жеңілдіктердің түрлері,
Салықтық әрекет қабылеттілікті белгілі бір тұлғаның өз әрекеттерімен
Мемлекеттік салықтық инстанцияларымен бірге, салық төлеушілер — салықтық
Салықтық өкіл дегеніміз - салық заңдарына сәйкес салық
Кәмелетке толмағандарға салынатын салықтарды олардың ата-аналары төлеп отырады.
Соныменен, жеке тұлғалардың салықтық құқықсубъектілігін белгілі бір құқықтармен
Осындай құқықтары мен міндеттерінің қатарына, біздің ойымызша мыналар
- мүліктік жағдайларына байланысты сәйкес келетін салық салуды
- белгіленген салықтық жеңілдіктерді пайдалану құқығы;
- салықты төлеу мүмкін емес жағдайларда салықтарды төлеуді
- артық төленген салықтарды қайтып алу немесе келесі
- өкілетті органдардан салықтарға және басқа да міндетті
- салықтық шағым беру және сотқа шағым беру
Жеке тұлғалардың салықтық міндеттемелерінің қатарына:
- Заңдармен белгіленген салықтармен міндетті төлемдерді төлеу міндетгілігі;
- Салық органдарына заңдармен көрсетілген жағдайларды салық декларациясын
- Салық органдарына салықтармен басқа да міндетті төлемдерді
ҚОРЫТЫНДЫ
Нарықтық экономикаға көшу кезеңінде Қазақстан Республикасының алдындағы тұрған
Бұл бюджеттердің негізгі кіріс көзі - салықтар, алымдар,
Жұмысымды қорытындылай отырып, негізгі бірнеше ғылыми ұсыныстарды жасап
1) Салықтар және алымдар туралы заңдарда салықтық құқықсубъектілік
2) Қазақстан Республикасының салықтық құқығының субъектілері салықтық қатынастарға
3) Салықтық құқықсубьектілік - бұл салық құқығының нормаларымен
4) Салықтық құқықсубьектіліктің белгілі бір ерекшеліктері бар: а)
5) Салықтық құқықтың негізгі субъектілеріне жеке тұлғалар (ҚР
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Нормативті актілер:
1. Қазақстан Республикасының Конституциясы 30.08.1995 жылғы және оған
2. Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі, Жалпы бөлімі. 27.12.1994ж.;
3. Қазақстан Республикасының Қылмыстық кодексі.
4. Қазақстан Республикасының әкімшілік құқықбұзушылықтар туралы кодексі. 30.01.2001
5. Қазақстан Республикасының Салықтар және бюджетке төленетін басқа
6. Қазақстан Республикасының ҚР Кедендік ісі туралы 20.07.1995ж.
7. ҚР «Республикалық Референдум туралың 2.11.1995ж. заңы;
8. Қазақстан Республикасының Бюджет жүйесі туралы 01.04.1999 ж.
9. ҚР Үкіметінің 15.10.1998 ж. қаулысымен бекітілген «ҚР
Арнайы әдебиеттер:
1. Баймурзаева Р. Налоги в Казахстане. Алматы, 1997ж.;
2. Гуреев А. Налоговое право. Москва, Экономика 1995ж.;
3. Гензель П.П. Очерки по истории финансов. М.,
4. Грачева Е.Ю., Соколова Э.Д. Налоговое право. Москва,
5. Годме П.М. Финансовое право, М., 1997ж.;
6. Ваксян А.З., Симонян Г.Р. Если вы -
7. Виницкий Д.В. Субъекты налогового права. Москва, Норма,
8. Ильичева М.Ю. Все о налогах. Москва, Астрель,
9. Мухитдинов Н.Б., Найманбаев С.М. Қаржылық құқығынан түсіндірме
10. Найманбаев С.М. Салықтық құқық, Алматы 1996ж;
11. Пепеляев С.Г. Законы о налогах: элементы структуры.
12. Пепеляев С.Г Ваш налоговый адвокат. М., ИД
13. Петрова Г.В. Налоговое право М., 1997ж.;
14. Порохов Е. Налоговое право. Алматы, 1994ж.;
15. Смирнов А.В. Комментарий к налоговому кодексу РФ.
16. Худяков А.И. Налоговая система Казахстана. Подоходный налог,
Жеке тұлғалар төлейтін салықтар, төлемдер,алымдар
Қазақстан Республикасының 2001 жылға арналған республикалық бюджеті туралы
Грачева Е.Ю., Соколова Э.Д- Налоговое право: вопросы и
Порохов Е.В. Налоговое право. Алматы 1994ж., 41 бет.
Қазақстан Республикасының Конституциясы 35 бап.
Қазақстан Республикасының Республикалық референдум туралы 02.11.1995.ж. Заңы
Худяков А.И. Финансовое право РК. Алматы, ТОО Баспа,
Қазақстан Республикасының Қылмыстық Кодексі. 221,222,214-ші баптар және ҚР
Ваксян А.з. Симонян Г.Р. «Если вы – налогоплательщик».
Худяков А.И. Финансовое право РК. Алматы, ТОО Баспа,
Қазақстан Республикасының Бюджет жүйесі туралы Заңы 01.04.1999 ж.16
Сонда, 16-шы бап
Қазақстан Республикасының Салықтар және бюджетке төленетін басқа да
Порохов Е.В. Налоговое право. Алматы, 1994 ж. 46
Қазақстан Республикасының Валюталық реттеу туралы 24,12.1996 жылғы Заңы.
ҚР Салықтар және бюджетке төленетін басқа да міндетті
Қазақстан Республикасының Салықтар және бюджетке төленетін басқа да
Винницкий Д.В. Субъекты налогового права. Москва, Норма 2000
35
Республикалық
бюджет
Жергілікті
бюджет
Алматы қаласының рәміздерін өздерінің фирмалық атауларында, қызмет көрсету
Орманды пайдаланғаны үшін төлем
Жекелеген қызмет түрлерімен айналысу құқығы үшін алынатын лицензиялық
Жер салығы
Мүлік салығы
Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлем
Жергілікті маңызы бар ерекше қорғалатын табиғи аумақтарды пайдаланғаны
Механикалық көлік құралдары мен тіркемелерді меелекеттік тіркегені үшін
Жылжымайтын мүлікке құқықтарды және олармен жасалған мәмілелерді меелекеттік
Жер учаскілерін пайдаланғаны үшін төлем
Жер үсті көздерінің су ресурстарын пайдаланғаны үшін төлем
Жеке кәсіпкерді мемлекеттік тіркегені үшін алым
Аукциондардан алынатын алым
Көлік салығы
Жеке табыс салығы
Кеме жүретін су жолдарын пайдаланғаны төлем үшін алым
Азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркегені үшін алым
Теңіз, өзен кемелері мен шағын көлемді кемелерді мемлекеттік
алынатын алым
Дәрі-дәрмек құралдарын мемлекеттік тіркегені үшін алым
Радиоэлектрондық құралдарды және жоғарғы жиілікті құрылғыларды
мемлекеттік тіркегені үшін алым
ҚР-ң аумағы бойынша автокөлік құралдарының
жүріп өткені үшін алым
Жануарлар дүниесін
пайдаланғаны үшін
төлем