ЖОСПАР
Кіріспе 3
1-тарау. Жаңа дәуірдегі Франция 4
1.1 Төңкерістік жағдайдың қалыптасуы 4
1.2 Буржуазиялық революция 6
2-тарау. Революцияның екінші кезеңі 10
2.1 Адамның және азаматтың құқығы туралы декларация 10
2.2 Конституциялық монархия 12
2.3 Жирондистік республиканы жариялау 14
3-тарау. Француз буржуазиялық революциясының үшінші кезеңі 17
3.1 Директория (Термидориандық республика) 17
3.2 Консулдық және империя 22
Қорытынды 23
Қолданылған әдебиеттер тізімі 25
Кіріспе
Франция бүгінгі таңда әлемдегі барлық саласы жағынан жете
Франция тарихының қай кезеңін алып қарастырсақ та оның
Бұл елдің әлемдік мемлекет пен құқыққа қосқан үлесі
Осы жұмыстың мақсаты – Франциядағы буржуазиялық революция кезеңінің
1-тарау. Жаңа дәуірдегі Франция
1.1 Төңкерістік жағдайдың қалыптасуы
ХVІІІ ғасыр Франция үшін Ұлы француз буржуазиялық революциясымен
Жаңа өндірістік қатынастардың қорғаушысы үшінші сословие деп аталатын.
XVIII ғасырда король мен дворяндар өкіметінің беделі бірте-бірте
Үшінші сословиенің саяси авангарды буржуазия болатын. XVIII ғасырда
Франциядан астықты, шарапты, өнеркәсіп бұйымдарын шетке шығарудың ұлғаюы
Буржуазия ірі, орта және уақ топтарға бөлінетін. XVIII
Сол кезде Францияны басқарған патша Он алтыншы Людовик.
1787 жылы Франция мен Англияның арасындағы баж салығы
Өндіргіш күштер мен олардың дамуына кедергі болып отырған
Франция патшасы Он алтыншы Людовик өте жігерсіз, өтірікші
1787 жылы король мемлекетке төлейтін салықтың тәртібін өзгерту
Бірақ 1788 жылдың тамыз айында король қазынасы біржолата
XVIII ғасырда Франция корольдерінің билігі шексіз болатын: ол
1.2 Буржуазиялық революция
Өндіргіш күштердің дамуына кедергі болып отырған ескі, феодалдық
Буржуазияның сана сезімінің калыптасуына ұлы ағартушылар Вольтер, Монтескье,
Төңкерістің басталуы шаруалар көтерілістеріне байланысты болды. Шаруалардың талаптарына
Король мен үстем тап сословиесі Францияны бұрынғыша басқара
Он алтыншы Людовик Париждің халық бұқарасынан қорқып, Бас
Үшінші сословиенің халықтың көпшілігін құрайтыны және елдің бүкіл
Он алтыншы Людовик жаңа салықты бекітуді бұйырды, Дауыс
Бас штаттардың регламенті күн тәртібінде бір ай қаралды,
17 маусым күні Бас штаттар өздерін "Ұлттық жиналыс"
Король мәжіліс залын жабуға бұйырды. Бірақ үшінші сословиенің
Дворяндардың алдыңғы қатарлы бөлігі үшінші сословиеге қосылды. Ұлттық
Корольдің Құрылтай жиналысын таратуы мемлекеттік борыштарды төлеуді тоқтатуға
Париж халқы Құрылтай жиналысын жақтап, Бастилия деген қамал
Францияның астанасы Париж қаласы төңкеріс орталығына айналды. Кедейлер,
45 тамыз күндерінде феодалдық жеңілдіктердің көбі, мысалы, олардың
Ұлттық жиналыс халыққа қарсы қатаң заң жариялады. Шаруалардың
Шаруалар сеньорлардың сарайларын өртеп, феодалдық міндеткерлікпен борыш, салықтар
Ішкі нарық өнеркәсіп үшін өте тар болды. 1788
Патша үкіметі аталған талаптарды орындауға мәжбүр болды. Ол
Революция бүкіл елге тарады. Провинцияларды ескі органдардың орнына
2-тарау. Революцияның екінші кезеңі
2.1 Адамның және азаматтың құқығы туралы декларация
1789 жылғы 26 тамызда Құрылтай жиналысы ең алғашқы
1) “Адамдар өз құқықтары бойынша тең және еркін
2) “Әр мемлекеттік бірлестіктің (одақтың) мақсаты болып адамның
Декларация адамдардың заң алдындағы теңдігін, ұлттың егемендігін, биліктің
Декларацияны жасаушылардың ішіндегі Лафайет, Мирабо, Сиейс, Мунье, Дюпор
Декларацияда тұлға құқықтарының маңызды кепілдіктері мен заңдылық қағиадалары
Декларацияда жалпы теңдік бекітілді, алайда, Декларацияны қабылдағаннан кейін
1790 жылдың басында бірқатар маңызды декреттер күшіне енді.
Жаңа әкімшілік-аумақтық бөлініс енгізілді. Франция 83 департаменке бөлінді,
Феодалдық режимді жойып, революция кәсіпкерлік қызметке жол ашты,
2.2 Конституциялық монархия
17 шілдеде монархияға қарсы шыққан бейбіт демонстраттарды ұлттық
Конституцияда мұрагерлік және сословиелік ерікшілерге феодалдық тәртіп, титулдар,
Сот функциясын халық сайлаған сот қызметкерлері орындайтын. Оларды
1791 жылы Ле Шапелье деген депутаттың ұсынысымен 14
Әкімшілік және муниципалдық мекемелердің олардан петиция алуға және
Басшылары, қозғалыс көтерген адамдар сондай мәтіндерге қол қойып
Қолөнершілердің, жұмысшылардың жиналыстарында полицияға қарсы немесе бостандық режиміне
2.3 Жирондистік республиканы жариялау
1792 жылы революциялық Франция Еуропаның ірі монархияларының Францияға
1792 жылғы 17 тамызда қабылданған декретпен контрреволюционерлерді жазалау
Қыркүйек айында Конвентке сайлау аяқталды. Нәтижесінде, 783 депутат
21 қыркүйекте Ұлттық конвент монархияның жойылуы туралы жариялады.
21 қаңтарда ХVІ Людовик өлтірілді. Якобиндер монархияның қайта
10 маусымдағы декретпен ауылдағы феодалдық тәртіп жойылды. Ал
Жаңа конституцияны контрреволюцияны толығымен жойғанға дейін енгізгілері келмеді,
Комитетте қаралған соң істер Революциялық трибуналға жіберілетін (бұрынғы
Төтенше өкілеттіктерге иеленген Конвент комиссарлары да маңызды роль
Жүзеге асырылған шаралардың нәтижесінде, 1793 жылғы күз айларында
Елдегі саяси өмірде Коммунаның (Париждік) маңызы зор болды.
1793 жылғы қыркүйек айында спекулянттармен күресу және Парижды
Ле Шапель заңының сақталуы, сол жақтық ағымдардың күйреуі
3-тарау. Француз буржуазиялық революциясының үшінші кезеңі
3.1 Директория (Термидориандық республика)
1793 жылы жазда Парижде өткен халық көтерілісі билікті
Термидориандықтар билікке келісімен М.Робеспьер, Кутон, Сен-Жюст және сол
Термидориандық конвент 1795 жылғы Конституцияны қабылдады. Ол “Адам
1795 жылғы Конституцияға сәйкес, жоғарғы заңшығарушы жиналыс ретінде
Заңшығарушы корпусқа сайлау екі дәрежелі сипатта болды. Алдымен,
Атқарушы билік құрамында Ақсақалдар кеңесі тағайындайтын бес мүшесі
Якобиншілердің аса маңызды шаралары. Олар шаруалардың қажетті талаптарын
Якобиншілер отарлардағы құлдық институттарын жойды. Конвент 1793 жылғы
Басқа партиялар төрт жылда шеше алмаған мәселелерді якобиншілердің
Якобиншілердің алдында тұрған келесі қиын бір проблема
Комитет контрреволюционерлермен күресе отырып, полицияны да басқарды. Олардың
Конвент пен комитет өздерінің билігін комиссарлар арқылы жүргізетін.
Якобиншілер диктатурасының дағдарысы. Якобиншілдердің жікке бөлінуі оларды кедейлер
Француз төңкерісі ауыл шаруашылығының, сауда мен өнеркәсіптің дамуына
Якобиншілдер халыққа қаншалықты жеңілдік жасаса да, олар буржуазиялық
Максимум баға жөніндегі заң дұрыс орындалмады, алыпсатарлық етек
Бүкіл тарих прогрессивтік жағдайында якобиншілік диктатура өзінің шектелгендігін
Плебейлердің жағдайын якобин диктатурасы жақсартқан жоқ, олардың жалақысын
Якобиншілердің арасындағы қайшылық олардың күресін күшейтті, ол күресте
Сол жағынан эбертистер Париж Коммунасы кедейлердің жағдайларын өзгертуге
1794 жылы көктемде олар азықтүлікпен жабдықтаудың нашарлағанын пайдаланып,
2 көкек күні Дантон, Демулен гильотинаға түсті. Париж
1794 жылы 8 термидор күні Робеспьер соңғы рет
9 термидор күні таңертең Конвенттің мәжілісінде Сен Жюст
Француз буржуазиялық төңкерісінің негізгі белгілері мен маңызы. Француз
Якобиншілер феодалдық тәртіптерге қарсы батыл шараларды жүргізді, Олар
XVIII ғасырдағы француз төңкерісінің басты және шешуші күші
Сонымен қатар XVIII ғасырдағы француз төңкерісінің сипаты жалдамалы
3.2 Консулдық және империя
Директория “әткеншек саясатын” жүргізді, яғни, халықтан да, дворяндардан
1799 жылы (9-10 қарашада немесе республикалық күнтізбе бойынша
1799 жылғы конституция заңды түрде жаңа режимді бекітті.
Заңшығарушы билік органы ретінде Мемлекеттік кеңес, Трибунат, Заңшығарушы
Бірінші консул заң жобасын ұсынатын, Мемлекеттік кеңес оларға
1802 жылы Бонапарт өз мирасқорын тағайындау құқығына ие
1814 жылы империяны одақтық әскер (орыс, ағылшын, австриялық
Қорытынды
Франциядағы буржуазиялық революцияның жеңіске жетуі жаңа құқықтық (буржуазиялық)
Франциядағы революция қоғамдық өмірдің барлық саласына да зор
Дворяндар мен дін басыларының өкіметі тежеусіз монархия арқылы
Революция Франциядағы феодалдық құрылысты талқандады. Бұл үшін, халықтың
XVIII ғасырдағы буржуазияшыл революционерлердің — якобиншілдердің — сіңірген
Якобиншілдер феодалдық қатынастарды жойды, өнеркәсіп пен ауыл шаруашылығының
Францияда буржуазия революцияны басқара отырып, оның жемістерін өздері
Буржуазия революция кезінде миллиондаған еңбекшілер мен қаналушы бұқараны
Якобиншілдер феодалдарға, контрреволюцияшыл ірі буржуазияға күрес жүргізген кезде,
Қолданылған әдебиеттер тізімі
Мәшiмбаев С.М. Еуропа және Америка елдерiнiң қазiргi заман
Алексеев С. П Небывалое бывает. 1973 г.
Великая Французская революция. Авт. Кропоткин
Белоусова З.С. Новая и новейшая история, 1992-№6-с47-56
Жиро Р. Франция в 1939г. Международная жизнь 1991-№9-с137-145
Борисов Ю.В. Новейшая история Франции 1917-1964., М., Просвещение,
Смирнов П. Новейшая история Франции. М., Высшая школа,
6