Жоспар
Кіріспе--------------------------------------------------------------------------------1-3
Негізгі бөлім :
1 Экономикалық теорияның негізгі қалыптастыру кезеңдері
1.1 Ежелгі дүниедегі және ортағасырдағы экономикалық
1.2 Мерканталистер ілімі -------------------------------------------------------- 5-7
1.3 Физиократтар ілімі------------------------------------------------------------7-9
1.4 Петтидің ілімі -----------------------------------------------------------------9-11
11 Классикалық экономикалық ілімдер
2.1 А.Смиттің экономика ілімдері--------------------------------------------11-15
2.2 Д.Рикардоның классикалық ілімі------------------------------------------15-19
2.3 Маркстің классикалық теориясы-------------------------------------------19-23
111 Қазіргі таңдағы экономикалық ілімнің даму бағыттары
3.1 Маржиналистер теориясы---------------------------------------------------23--25
3.2 Кейнсияндық өкілдер---------------------------------------------------------25-26
3.3 Институциянализм бағыты---------------------------------------------------26-27
Кіріспе
Экономика ғылымдарының сол жаңа ғылымдардың қалыптасу
1.1 Ежелгі дүниедегі экономикалық ой – пікірлерді
А) Өте ертедегі құл иеленушілік қоғам
Б) Кейініректегі немесе антикалық құл иеленушілік қоғамға байланысты
Бұл екі қауымдастықтың өміп сүруінде өзіндік ерекшеліктері болды.
А) Шығыстың құл иеленушілік адамзат қоғамы тарихындағы ең
Ежелгі Египет елінде адамзат тарихында ерекше орын алатын
Оның біріншісі шаруашылықты мемлекеттік басқару мен басшылық жасау
Аристотельдің экономикалық көз –қарасы :
Аристотель байлықты екі түрге бөлді: натуралды және ақша
Натуралды байлық - нағыз байлық болып табылады. Байлық
Табиғи тұтынушылық - осы қолда бар иелікпен
Табиғи емес тұтынушылық – айрбас үшін қызмет етілді.
Сөйтіп ол экономияға натуралды шаруашылықты ғана ендіріп қоймай,
Аристотель – хрематистикаға мақсаты ақшалай олжа табу мен
1.2 Экономика ілімінің басты бағыты меркантилизм болды.Қысқагһша бұл
І. Байлық ақшамен шатастырылды. Меркантилистер ақшаның тауармен байланысын
ІІ. Ақшалай байлықты қорлануы үкімет көмегімен жүзеге
Сауда буржуазиясының мүддесіне ерте меркантилизинің көрнекті өкілі Стаффорд
Ерте меркантилизм шығармаларының орталықты мәселесі «ақша балансы, жүйесі.,
Мемлекеттің сол кездегі басты шаралары мынадй болды:
І. Айналыстағы алтын мен күмістің аздығымен байланысты, шетелге
ІІ.Шетелден ақшаны көп түсіру мақсатымен шетелдіктер сатқан тауарларына
Томас Мэн ұсынған қағида сол кезде қандай маңызды
Екіншіден, мемлекет шет мемлекеттермен келісім шартқа отырады,
Үшіншіден,Сыртқы рынокта үлкен сұраынысқа ие болатын тауарларды өндіруші
Меркантилистер, экономикалық категориялардың қандай болатыны туралы міндеттер қойған
Кейінгі дамыған меркантилмимдердің методологиясы мен экономикалық көзқрастары ерте
Кейінгі дамыған меркантилизм өкілдерні ақшалай байлықтың қорлануын коммерциялық
1.3 Экономикалық өмірдің бүтіндей теориялық концепциясын
Физиократтар мектебінің негізін қалаушы Т.Кенэ жайлы айтсақ ,Кенэ
Физиократтардың теориялық ілімінің негізінде «табиғи тәртіптілік» жатыр. «Табиғи
Кенэ айналысқан басты проблема қазіргі тілмен айтатын болсақ,
Анн Робер, Жак тюрго физиократтардың ішінде маңызды орынға
Бес топтан тұратын бұл қоғамның модельі Кенэ құрған
Тюрго нарықтағы бағаның қалаптасу процесін зерттеген ол бағаны
Тюрго ақшаны тауар желісімен байланыстыра білді. Әсіресе алтын
1.4 Петтидің экономика ілімін қалыптастырып дамытудағы орны
Еңбек шығындарының мөлшермен анықталатын айырбас құнымен нақтылы рыноктік
Петти құнның көзі еңбектің өзіне талдау жасауды алғашқы
Сонымен қатар 1682 жылы Петти ағылшын монетасын қайтадан
.
2.1 ХХІ ғасырдың 3 жылы политэкономияныңнегізін қалаушылардың бірі
Смит буржуазиялық қоғамның ішкеі құрлысына терең үңілді. Олдәстүрлі
Смиттің ойын былайша елестетуге болады. Адамның шаруашылық қызметінің
Әрбір адам өз капиталын пайдаланғанда, оның өнімі ең
Смит шығармасы бес кітаптан тұрады. Теоритикалық жүйенің негіздері
Біріншісінде, негізінен құн және қосымша құнға талдау жасай
Екінші кітапта «капитал табғаты, оның қолдану мен қорлануы»
Қалған үш кітап Смит теориясына тарихына негізінен «экономикалық
Ең үлкен көлемді – бесінші кітап мемлекеттің финансына,
Смиттің тереңнен көре білетіндігі ең кемінде жүздеген жылдарбойына
Смит политэкономиядағы паданы ерекше каегория ретінде бөліп қарады.
Қор жинаушы кім және қалай жүзеге асыруға боладыекен.
Смит ілім теория тұрғысынан және нақтылы экономикалық
Смит капитализм экономикалық заңдарын талдауда елеулі үлес қосты.
2.2 Рикардо еңбегінің ең маңыздысы экономика ғылымында зерттеулің
Егер елде алтын көп болса онда тауар бағасы
Құн табиғаты туралы анық есеп беру үшін Рикардор
Еңбек құн заңы туралы тезистің дамыған капиталистік қоғамда
Еркін бәсеке жағдайында капиталистер жалақының көтерілуін өз тауарларына
Еңбек құн теориясы кезіккен басты қиындықтарды Рикардо жақсы
Рикардо теориясы көп жағдайда статистикалық сипатта . Мәселен
Сонымен Рикардо еңбектерінде классикалық буржуазиялық полиэкономия жүйесінің толық
Классикалық мектепке тән жағдай, ғылыми абстракция әдісін пайдалана
Классикалық мектеп ілімінің негізіде мектеп құн теориясы жатты,
Қоғамдағы өндіріс проблемасын классикалық мектеп негізгі таптар тұрғысынан
Классикалық мектеп өкіілдерінің қоғамдық капиталдың ұдайы өндірісі туралы
Буржуазиялық классикалық политэкономия мемлекеттің экономияға, еркін саудаға айналысуы
Рикардоның ілімі ашық, әрі батыл буржуазиялық. Осы ашық
2.3 Маркстің Экономикалық көз – қарастарының қалыптасу кезеңдерңн
Маркстік «алдамалы еңбек және капитал» еңбегінде капиталға тұңғыш
Сол сияқты жалдама еңбек туралы ол «Жалдама еңбектің
Тауарларға сіңген еңбектің екі жақтылы сипаты талданған соң,
Ақшаның атқаратын бес функциясы ажыратьлды: құн өлшемі, айырбас
Ақшаның капиталға айналуы, тауарлы өндірістің белгілі бір даму
Маркс капиталдың анықтамасын былай берген: «Капитал зат месе,
Маркске дейінгң зерттеушілер капиталдың негізгі және айналмалы болып
Өндіргіш капиталдың екі бөлігі өнідірістік процеске түгелдей қатысатын
Өндіріс бағасы дегеніміз құнның өз түрін өзгерткен формасы
Біріншіден, бір кәсіпорын иелері тауарларын құннан жоғары сатады
Екіншіденг, бүкіл капиталистер табының пайдасы жұмысшф табының бүкіл
Үшіншіден, тауардың құны төмендесе, оның өндіріс құны да
Әр түрлі сала капиталистері арасындағы бәсекелестік пайда нормасын
Орта пайда нормасы қоғамда жасалған қосымша құнның іске
Маркс пайданың әртүрлі капиталисік салалар арасындағы бөлінісін осы
Кәсіпкерлік кіріс
Сауда пайдасы
Пайыз
Рента
Маркс пайыз категориясында өндірістік қатынастардың яғни жалдамалы жұмысшыны
Пайыз – қарыз капиталынан туындайтын қосымша құнның бір
Ал қарыз капиталы бұл өнеркәсіп капиталының оқшауланған бір
3.1 Маржинал сөзі
1.Экономикалық процестерге талдау жасауда шекті шамаларды пайдаланумен (шекті
2.Эконогмикалық құбылыстардың сыртқы көріністерін ғана зерттеумен , олардың
3. Шетеулі ресуртарды тиімді пайдалануды, зерттеуді экономика ғылымының
Саржинализдегі орталық орынды шекті пайдалылық теориясы алады.
Ол игіліктиердің мөлшеріне байланысты. Игіліктиердің қоры артқан сайын
Заттардыигілік құндылыққа ие болады. Міне, осындай құндылықты маржиналистер
Заттардың құндылығы олардың қорлапрдың келесі бірлігінің пайдалылық
Менгердің талдауы жеке тұтыну саласындағы адамның игіліктерге қатынасынан
Экономика мәселелеріне байланыфсты ойлрдың көрнекті өкілдерінің қатарына колумбия
Игіліктерді экономикалық бағалауды, оның пайдалылығын жеке адамдар емес
Тұтынушы өз ақшасын әуелі пайдалылығы көбірек игіліктерге жұмсайды
Кемімелі еңбек өнімділігі. Қалғандарын өзгертпестен кез келген өндіріс
Қорыта келгенде Кларктың шекті және айрықша өнімділік концепциялары
3.2 Кейнс зерттеулеріндегі бір ерекшелік – оның экономикалық
Микроэкономикадан макроэконмиканы талдауды артықша көру, Бұл оны макроэкономиканың
«Сұраныс эффектіс» деген концепциясын негіздеді
Кейнс экономикалық процестерді мемлекеттік реттеуде меркантилистердің әсерін жоққа
1.Елдің ақша массасын ұлғайтуға тырысуы
2.Баға өсуін қолдау
3.Ақшаның аздығы жұмыссыщдықтың себебі дегенді мойындау
4.Экономикаылық саясаттың ұлттық сипатын түсіну
Кейнс ойлағандай, Мемлекттік инвестиция жетімсіз болған жағдайда ,
Кейнстің жалпы теорриясын Батыс елдерінде тәжірибеде жүзеге асыру
3.3 Институционализм – белгілі бір мағынада неоклассиктердің
Институционализм экономикалық ойдағы сапалы жаңа бағытты көрсетеді.
Институционализм өкілдерінің Тростейн Веблен. Оның пікірінше, адамдардың экономикалық
Айталық осы таптың қөкілдері үшін тауарға ерекше
Олмынадай жағдайды сипаттайды – тауар бағаларының төмендеуі сатып
Институционализм бағытының тағы бір өкілі У.Митчелдің институтционалдық теорияға
Экономикалық факторлардың экономикалық емес факторларға әсерін анықтау.Ол үшін
Экономикаға мемлекеттіңғ араласуының түрлі варианттары арқылы дағдарыссыз цикл
Сөйтіп, институционализм – 30 жылдарда дүниеге
Қорытынды
Қорыта келгенде менің бұл курстық жұмысым 3 тараудан
Пайдаланылған әдебиеттер:
Ө. Қ.Шеденов «Экономика ілімдерінің тарихы»
Т. Омаров «Экономика ілімдерінің тарихы»
С. Әкімбеков «Экономикалық теория»
Ә.Әубәкіров «Экономикалық теория негіздері»
Ө.Қ.Шеденов «Жалпы экономикалық теория»
Хабаршы КазҰУ Әл – Фараби атындағы 2(36)
История экономических учений Я.С.Ядгиров 1999г
Вопросы экономики 2 2006
Сақтағанұлы Т. «»Экономика ілімдерінің тарихы
10. Кенжегожин
11 .Есқалиев М.Д.
12. С.М. Климов
13.
14. Общество и
15 Иохин
1