☰

Айдау ұңғымалары

МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 2
I ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 3
1.1 Кен орнына жалпы шолу
1.2 Тектоника 7
1.3 Стратиграфия 8
1.4 Өнімділік қабаттардың коллекторлық қасиеттері 12
1.5 Мұнай мен газдың физикалық – химиялық
Кесте 1.2 -Мұнайдың физика-химиялық қасиеттерінің кестелік
II ТЕХНИКАЛЫҚ–ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ 18
2.1 Жанажол кен орнын игерудің
2.2 Мұнай мен газды өндіру,
2.3 Өндіріс қоры бойынша негізгі техникалық
2.3.1 Айдау қоры бойынща технологиялық
орындалуы және олардың тиімділігі 28
2.4 Кенішті игеру режимі және
2.6 Айдау жұмысшы
2.7 Ұңғымаларды пайдалану кезіндегі қиындықтардың алдын алу
2.8 Мұнайбергіштікті көбейту әдістері
2.9 Қабатты сұйықтықпен жару
2.10 Жанажол кен орнының ұңғымаларын гидродинамикалық зерттеу 52
III ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ 53
3.1 «Октябрмұнай» мұнай газ өндіруші басқармасының мекемелік сипаттамасы 54
3.2 Негізгі және қосалқы өндірістік мекеме 54
3.3 «Октябрьскмұнай» мұнай-газ өндіруші басқармасының 2004 жылғы өндірістік-қаржылық қызметі
Күрделі құрылыс салу 58
3.4 Жанажол кен орнының өңдеуінің техника-экономикалық көрсеткіштерін
3.5 Ұсынылған шаралар мен оның енгізілу мақсатына арналған шағын
3.6 Тұз қышқылын өңдеуде кететін шығын көлемін
3.6.1 Шараны енгізу алдындағы эксплуатациялық шығынды 61
анықтау 61
3.6.2 Шараның енгізілуінен соңғы пайдалану шығынының есебі 66
3.6.3 Шараны енгізуден пайда болған жылдық экономикалық әсерді анықтау
3.7 Шығынсыз өнім нүктесінің есебі мен сараптамасы 73
IV ҚОРШАҒАН ОРТА МЕН
4.1 Еңбек қауіпсідігінің жалпы ережелері 74
4.2 Қабатты сұйықпен жару және
4.3 Ұңғымаларды зерттеу және сынау кезіндегі қауіпсіздік 84
4.4 Қоршаған ортаны және жер қойнауын қорғау 87
4.5 «Октябрьскмұнай» МГӨҚ апаттарды жою жоспары 89
4.5.1 Күкірсутекті ортада жұмыс жасаудың жалпы талаптары
4.5.2 Объектілердегі өртке қарсы шаралар 92
ҚОРЫТЫНДЫ 94
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР 96
АНДАТПА
Менің дипломдық жобам төрт бөлімнен
Бірінші геологиялық бөлімде Жанажол кен
Екінші бөлімде осы кен орнының
Үшінші бөлімде кен орнының ұйымдастыру
Соңғы бөлім - қоршаған орта
КІРІСПЕ
Мұнай мыңдаған жылдар бойы адамзатқа
Мұнайдан алынатын барлық жанар жағар
Мұнайға ілеспе газдар, мұнайды өңдеу
Мұнайхимиясы өнімдері: полимерлік материалдар және пластикалық
Жанажол кен орнынң мұнайын өндіру
I ГЕОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Кен орнына жалпы шолу
Жаңажол кен орны шамамен Предурал аймағында орналасқан. Мұғалжар тауларымен
Мұнайлы аймақтың ең ірі мұнайгазконденсатты Жаңажол кен орны 1978
Сол жылы № 163 фонтанды ұңғымадан
Жаңажол кен орны ұңғымаларын 1 және 2
Айдау ұңғымаларына суды айдауды ҚҚҰ цехтары басқарады. Бұл
01.08.2001 жылы санағы бойынша «Октябрь мұнайгаз» МГӨБ-да
Жұмысшылардың еңбек ақысын ААҚ «МГӨБ – Ақтөбе мұнайгаз» штаттың
КТ-1-ді тәжірибе өнеркәсіптік өндірісі бұрғылауды бастады. Бұның
1998 жылы «Ақтөбемұнайгаз» МГӨБ - на Қытайдың мұнай
1983 жылдан бастап Жаңажол кен орнын игеруде 498
өндіру ұңғымалары – 369;
айдау ұңғымалары – 113;
бақылау ұңғымалары – 11;
Жаңажол кен орнын игеруді бастағаннан бері
01.01.2003 жылы мәліметтер бойынша жалпы қордан – 29,38 мұнай
1997 жылдан бастап Жаңажол кен орнындарының өндіру ұңғымаларын
Жаңажол кен орнында мұнайдың жалпы қоры 118140 млн. тонна.
01.08.2002 жылға дейінгі мәліметтер бойынша жалпы
Әр тәулікте Жаңажол кен орны бойынша 8750 тонна мұнай
Өндіру қоры – 369 ұңғымаларын құрайды, соның ішінде
Ай сайын ШТС-пен пайдаланылатын ұңғымалардан 220 мың тонна
23.07.2003 жылдан бастап пайдалану ұңғымаларын компрессорлары- газлифт түріне ауыстыру
Жаңа кен орындағы мұнайды жинау және тасымалдауды 52 АГЗУ
Бұл су қойнаулардың су өндіруі 19000 м3/тәу.1,2 су көтергіш
1.2 Тектоника
Тектоникалық қатынаста Жаңажол кен орны Каспий ойпатының шығыс аймағында
Геологиялық жетілу ерекшелігінің бірі аумақтық қарқынды шөгуі және қалың
Шөгінді тау жыныстарының басты бөлігі тұз асты комплексінен құрастырлыған.
Айтылған (көрсетілген) монокминал аралығында жекелеген саты қатары бөлінген. Шығыстан
5 км төмен.
Ұзын өс бойынша Жаңажол көтерілісі 28 км брахиантиклинап қатпары
Мұнайлық кең орны құрылымының шамасы 287 км
1.3 Стратиграфия
Жаңажол кен орнындағы бұрғылау жұмыстарының нәтижесінде төменгі тас көмірлі
Тіліктерді стратиграфиялық мүшелеу кезінде геологиялық-геофизикалық материалдар керні, суреттемесі полеонтологиялық
Таскөмір жүйе -С
Таскөмір жүйе барлық үш бөлімнен келтірілген: төменгі, орта және
ТӨМЕНГІ БӨЛІМ-С1
Төменгі бөлім түзілімдері визит және серпухов ярустар құрамында ашылған
Олар жасыл-қоңыр қоңырдан қараға дейінгі тығыз плиткалы слюдалы, аргимиттердің
Бірінші корбанат қалыңдығындағы КТ-I судағы кальцийдің мөлшері 2,9-4,7 г/л
Қабат жағдайындағы тұтқырлық 0,59-дан 0,62 МПа дейін өзгереді, орташа
Екінші корбанат қалыңдығындағы қабат суы құрамы кальцийдің жоғарғы 3,7-8,7
Толығымен өңдеудің барлық объектілеріндегі қабат сулары В.А.Сулиннің мінездемесі бойынша
Бірінші корбанатты қалыңдық суы үшін КТ-II-I, 0,48-1,067 г/см3 орташа
Жаңажол кен орнының корбанат шөгінділерінің сулары кондиционды болып табылады,
Палеонтологиялық және палеонтологиялық анықтау мәліметтері бойынша терригенді қабаттар төменгі
Линетологиялық веневск қабаттар ақ, қоңыр сұр, массивті оргоногенді, кейде
Серпухов ярусы – С1 Серпухов ярусының бір типті жыныстары
Противиндік уақыттағы түзілімдердің ерекшелігі олардың әр түрлі теңіз фауналарына
ОРТА БӨЛІМ-С2
Орта бөлім түзілімдері башқұрлық және мәскеулік ярустер құрамында ашылған.Башқұрлық
Мәскеулік ярус екі кіші ярустен тұрады, төменгі күрт стратеграфиялық
Жоғарғы визиттің венев түзілімдері төмен мәскеулікке дейін қабаттар жыныстардың
Жоғары мәскеулік ярус терригенді жыныстарына қоңыр сұр және қара
Теригенді топтама көміртектер үшін флюнге төзімді болып табылады. Топтамалар
ҮСТІҢГІ БӨЛІМ- С3
Үстіңгі карбан касимов және гексель ярустардан құралған.
Касимов ярусы қалыңдығы 50-100 м доломиттер көрсетілген, ярустың негізінде
Гексель ярусы. Әк тастар және дололиттермен, көбіне оргоногенді жарықшақты
Ангедрит топтамасының қалыңдығы 100-150 м-ге дейін. Корбанат бөлімінің қалыңдығы
1.4 Өнімділік қабаттардың коллекторлық қасиеттері
Жаңажол кен орны ашылған геологиялық тілігі төрттік, төменгі борлы,
Жаңажол сатысының, ерекшелігінің бірі: корбанат массивынан (дамуы) жетілуі, бронхионтикминальды
Өнеркәсіпшілік мұнай газдылығы екі корбанатты қалыңдықтармен байланысты: бірінші (КТ-I)
Топтамалардың басты параметрлері. КТ-I және КТ-II.
Бірінші корбанатты қабаттың КТ-I литологиялық құрамы әк тас, дололит
Екінші корбанатты қабаттың литологиялық құрамы көбіне әк тас дололиттан
Санама мәліметтері бойынша №1,3,12,15 ұңғымалардың аумағында коллекторлар жоқ.
1.5 Мұнай мен газдың физикалық – химиялық
Жаңажол кен орнының мұнайы мен газының қасиеттері 6
Зерттеулер «Эмбамұнай » орталық лабораториясында (тереңдік сынама 5
«Гурьевмұнайгаз» геология бірлестігінің ( №№ 5,11,16 ұңғымалардан алынған
Сынамаларды зерттеу толық көлемде тек 17 және 25
Бұдан басқа жоғарыда белгілі болғандай экспериментальді мәндермен есептердің мәндерінің
17 және 25 ұңғымалардың тереңдік сынамаларын стандартты
Қабаттағы мұнай қысымы жағдайында мұнайдың парафинге қанығу температурасы 17
Тауарлық мінездемесі бойынша мұнай күкірт (күкірт 0,74 және 0,9%
Температураны 3000С-ге дейін жеткізгендігі ашық фракцияның бөлініп шығуы 55
Мұнайдың ілеспе газдың физика-химиялық қасиеттері:
Ауаға қатысты газдың тығыздығы 0,758.
Газ тығыздығы 0,9134 кг/м3.
Газдың құрамы ГОСТ-13379-82 бойынша.
Кесте 1.1 - Мұнайдың құрамындағы ілеспе
№ Компоненттер Сепорациядан кейінгі газ
А Б 1 2
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22 Көмірсутегі
Көмір қышқыл газы
Азот және инерттілер
Метан
Этан
Пропан
Изобутан
Қалыпты бутан
Изопентан
Қалыпты пентан
Циклопентан
II-диметилбутан және 2-метилпентан
3-метилпентан
Қалыпты гексан
Метилциклопентан
Циклогексан
Цзопентан жинақталған
Қалыпты гексан
Метилциклогексан
Цзогептан
Қалыпты октан
Барлығы
2,24
1,01
4,27
55,83
12,07
10,22
2,44
4,82
2,52
1,88
0,01
0,86
0,57
0,45
0,14
0,13
0,39
0,05
0,02
0,03
100 1,44
0,5
3,33
76,15
8,77
5,06
0,92
1,81
0,76
0,57
0,00
0,22
0,14
6,11
0,04
0,05
0,09
0,01
0,00
0,01
100
Газдағы меркоптан күкірт қоспасы 0,53-2,07 т/см3.
Төрт сатылы газдандырудан кейінгі жұмыс жағдайында РУТ-12 қондырғысындағы 17
Ұңғымалар 17 және 25 мұнайынан бөлінген газдың қоспалары жұмыс
Жұмыс жағдайындағы сатылы газсыздандыруда жеңіл фракцияның сақталу есебінде мұнай
Мұнай мен газдың физика-химиялық қасиеттері төменгі корбанатты қалыңдықта КТ-II
Қарастырылып отырған Жаңажол кен орындағы бірінші және екінші корбанат
Кесте 1.2 -Мұнайдың физика-химиялық қасиеттерінің кестелік
мәліметтері
№
Көрсеткіштер
Қондырғы кірісіндегі
Қондырғы шығысындағы
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Тығыздық кг/м3 ГОСТ-3900-85 бойынша
Киниматикалық тұтқырлық МПа/с ГОСТ 33-82 бойынша
Судың массалық улесі % ГОСТ 2477-65 бойынша
Тұздың массалық концен-трациясы мг/дм3 ГОСТ 21534-76 бойынша
Күкірттің массалық үлесі ГОСТ 1437-75 бойынша
Парафиннің массалық үлесі ГОСТ 11851-80
Шайырдың массалық үлесі
Асфальтеннің массалық үлесі
Күкірт сутектің массалық үлесі %
Механикалық қоспаның массалық үлесі %
Қату температурасы 0С ГОСТ20287-74 бойынша
827,3-840,1
1-1,5
100-2000
0,62-108
6,08-103
3,72-4,71
0,14-1,25
0,81
0,001-0,104
(-10)-(-19)
1-1,5
100-2000
II ТЕХНИКАЛЫҚ–ТЕХНОЛОГИЯЛЫҚ БӨЛІМ
2.1 Жанажол кен орнын игерудің
01.01.03 жылға шаққанда
01.01.2003 ж. «Октябрьскмұнай» МГӨБ-ның
01.06.2003 ж. «Октябрьскмұнай» МГӨБ-ның
Жаңажол кен орнын
Мұнайды өндіру негізінен
Кен орнын бұрғылау жұмыстарымен
Тар ж,үргізілді. Қабат қысымын қолдау
Жанажол кен орнында кен орнын
Өндіру жоспарының орындалуына аз алымды,
Кен орны бойынша мұнайдың
Кесте 2.1 - 01.01.2003 жылғы
Категориясы Бастапқы қор, мың тонна
С1 С2
Баланстағы 399922 1198 363800 1198
Алынатын 118140 395 82012 395
01.06.2003 ж. алынатын қордан
Өндіру және айдау ұңғымаларының пайдалану
КҚ-II карбонатты қабатқа (Дв, Дн
68,9 % мұнай өндірілді, жоба
Мұнайдың орташа күндік алымының ұлғаюы
01.01.2003 жылы 2 ұңғыма
« ҚазРосОил» фирмасының басшылығымен қабаттарды
Пайдалану қорын қолдану коэффициенті
Игерудің технологиялық жүйесінде қарастырылған
2003 жыл бойынша 9 ұңғыма
Объектілер бойынша су айдау
Кесте 2.2 - Жанажол кен орны
№ № Ұңғымалар
№ № Ауыстырылған
1 2 3 4
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
25
26
27
28
29
30
31
32
33
34
35
36
37
489
435
556
623
638
647
719
733
734
848
902
932
2020
2028
2029
2030
2031
2032
2033
2037
2038
2039
2042
2043
2049
2084
2099
2101
2102
2116
2120
2124
2135
2232
2333
21.09.1999
24.10.2000
13.03.2000
07.11.2000
22.03.2000
18.01.2000
04.11.2000
04.12.1999
20.12.2001
17.09.1999
25.02.2000
20.06.2001
25.01.1999
28.02.1998
13.11.1999
18.01.2000
29.11.1999
21.09.1999
29.06.1998
21.09.1999
24.02.2000
13.03.2000
07.11.2000
18.01.2000
22.03.20000
04.011.2000
04.12.1999
20.12.2001.
17.09.1999
25.02.2000
20.06.2001
25.04.1999
28.02.1998
13.11.1999
18.01.2000
Rotoflex 800 DX
CYJY -14 - 4.8
VULCAN
CYJY -14 - 4.8
CYJY -14 - 4.8
CYJY -14 - 4.8 CYJY -14 - 4.8 CYJY
LAFKIN V640D
LAFKIN V640D
CYJY -14 - 4.8
LAFKIN V640D
Rotoflex 800 DX
LAFKIN V640D
Rotoflex 800 DX
CYJY -14 - 4.8
LAFKIN V640D
CYJY -14 - 4.8
Rotoflex 800 DX
CYJY -14 - 4.8
LAFKIN V640D
LAFKIN V640D
LAFKIN V640D
LAFKIN V640D
LAFKIN V640D
LAFKIN V640D
Rotoflex 800 DX
Rotoflex 800 DX
Rotoflex 800 DX
Rotoflex 800 DX
Rotoflex 800 DX
LAFKIN V640D
CYJY -14 - 4.8
CYJY -14 - 4.8
LAFKIN V640D
2.2 Мұнай мен газды өндіру,
2003 жыл бойынша Жанажол кен
Қабат қысымын қолдау мақсатында
2.3 Өндіріс қоры бойынша негізгі техникалық шаралардың орындалуы
Жанажол кен орны бойынша
2002 жылы жоспарланған техникалық шаралар
Мұнайбергіштікті қарқындату мақсатында өткен
2002 жылы өндіру фонды
Қабатты сұйықпен жару 9
Алынатын мұнайдың көлемін ұлғайту мақсатында
2002 жылы жоспар бойынша өндіру
Өткен жылы «BGP» ( КНР
Акционерлік қоғамның шешімімен 2002 жылы
№№1,2 мұнайды өндіру цехінің күшімен
2002 жыл бойынша Жанажол кен
Кесте 2.3 - Ұңғымалар қоры
№ Атауы 2000 2001 2002 2003
1
2
3
4
5 Пайдалану қоры
соның ішінде:
тоқтатылғаны
меңгерілуде
Қозғалыстағы қор
соның ішінде:
фонтандық
СКҚ
компрессорлық газлифт
Айдау қоры
соның ішінде:
тоқтатылғаны
істемейтендері
су айдалынатын
Байқау қоры
консервацияда
тұзды
Кен орны бойынша ұңғымалар
нәтижесі
355
23
-
332
284
37
-
111
6
3
102
11
9
1
487 385
19
1
363
292
36
17
118
7
1
110
11
8
1
521 423
20
1
402
288
33
35
120
7
1
112
11
3
1
558 425
18
-
407
291
35
35
120
7
1
112
11
3
1
560
2.3.1 Айдау қоры бойынща технологиялық
орындалуы және олардың тиімділігі
Бекітілген негізгі техникалық шараларға сәйкес
Айдау ұңғымаларының қабылдағыштығын көбейту мақсатында
2003 жылы аудау ұңғымаларының сағасына
2.4 Кенішті игеру режимі және
1-ші корбонаттық текшедегі КТ-I барлық
А текшесі
Бұл объект ұңғымалары сирек орналасқандықтан
А текшесі кенішін игеру
Су айдау 1992 жылы
2002 жылы текше бойынша 23587
А текшесіндегі орташа қабат қысым
Б текшесі
Бұл қабаттың өткен күйін
Б текшесінің газ бүркемесі ауданында
В солт. текшесі
Всолт. текшесін айдау ұңғымаларын
Қазіргі уақытта мұнай жиекшесінде орналасқан
Всол. Текшесі бойынша су айдау
Кенішті игеру басталғаннан бері 01.01.03
2003 жылы солтүстік бөлікте қабат
Қабат қысымының алғашқы көрсеткішінен 3,34
В оңт. текшесі
Воңт. текшесі аймақтап су айдау
Су айдау 1992 жылы басталды.
Игерудің басынан бастап 6379,1 мың
2004 жылы кніштің оңтүстігінде
Гсолт. текшесі
Гсолт. текшесін үш қатарлы
Су айдау 1995 жылы басталды.
Жылдық компенсация 54,5 % - ті
2004 жылы орташа қабат қысымы
Қазіргі уақытта Гсолт. текшесінде
Газ бүркемесі ауданында орналасқан
Д солт. текшесі
Дсолт. текшесі үш қатарлы су
2004 жылы қабат қысымы 25,6
Дв оңт. текшесі
Дв оңт. текшесін игеру үш қатарлы
2004 жылы қабат қысымы
Дн оңт. текшесі
Дн оңт. текшесі үш қатарлы су
2003 жылы қабат қысымы
2.5 Учаскелердегі қорды өндіруді талдау
Бастапқы алынатын қордың 28,3 %
Всол. Және Воңт. кеніштері бойынша
2.6 Айдау жұмысшы
Кенішті игеру тиімділігін көрсететін көрсеткішке
Мұнайбергіштікті көбейту сондай-ақ қабаттан
2.7 Ұңғымаларды пайдалану кезіндегі қиындықтардың алдын алу
Жанажол кен орны өнімдеріндегі ілеспе
Жанажол кен орны мұнайы құрамында
2.8 Мұнайбергіштікті көбейту әдістері
Жанажол кен орны 1982
1. Физикалық-химиялық: тұзқышқылымен өңдеу (
2. Механикалық: қабатты сұйықпен
3. Аралас: торпедамен тесу + ТҚЖ,
Түпаймағы аймағына әсер ету
2.9 Қабатты сұйықтықпен жару
Қабатты сұйықтықпн жару деп түпмаңы
Қабатты сұйықпен жарумен әдісін кеуекті
1) Қабатты сумен жару мына
- мұнай және газ ұңғымалары
- айдау ұңғымаларының сіңірімділігін
- ұңғымалардың өнімділігін сіңірімділігін немесе
- суланған ұңғымаларда суды айыру
- газы көп мұнай ұңғымаларында
- бұзылғыш коллекторлардан тұратынм түпмаңы
2) Қабатты жару
- сынаған кезде әлсіз мұнай
- жоғары қысымды бірақ нашар
- басқа ұңғымаларға қарағанда аз
- түпмаңы аймағы ластанған ұңғымаларда;
- газ факторы жоғары
- айдау ұңғымаларына.
3) Қабатты жару мына ұңғымаларда
- мұнайлылық нұсқаға жақын орналасқан
- техникалық жағынан пайдаға аспайтын
Өнімді қабатты газдан немесе судан
4) монолитті қабатты жару жақсы сүзгішті
5) Қабатты сұйықпен жару
- бірретті сұйықпен жару, бұл
- көпретті қабатты сумен жару,
- аралықты ( бағытталған ) қабатты
6) екі немесе оданда
7) қабатты сұйықпен жаруды жүргізу
8) өндіру ұңғымаларында қабатты
9) қабатты сұйықпен жару суға
10) қабатты сұйықпен жару жанындағы
11) 3500 м тереңдіктен асып
Жанажол кен орнында қабатты сұйықпен
Жанажол кен орнының мұнай
Қабатты сұйықпен жару барлық
Жару процесі сұйықтықтың физикалық қасиеттеріне, әсіресе, тұтқырлығына тәуелді.
Жарықшалары жоқ монолитті қабаттарта жарықшақтарды алу
Сұйықтықтың тұтқырлығы өте аз болғанда жару қысымына
Жанажол кен орнының өнімді қабат жыныстарының өткізгіштігі төмен (0,0001-0,3)
Табиғи жарықшаларының ашылуы немесе жасанды жарықшаларының пайда болуы туралы
Айтылғандарды қорыта келіп, қабатты сұйықпен жару
ұңғымаға сұйықтықты (суды, мұнайды және т.б) сорапты агрегаттармен айдағанда
таулы қысымның горизонтальды құраушысы вертикальды пропорционал және оған
қабат қаңқасын вертикаль бағытта қысып тұратын қысым жергілікті тау
жыныстарды сұйықпен жару тау қысымынан төмен қысымдарды
Жарықшалардың аралығы мен ені өнімді қабат жыныстарының серпінділігіне,
Моналитті жыныстардың қабатты сұйықпен жару кезінде
Өнімді қабаттарды қабатты сұйықпен жару
Жарықшаларды толтыру үшін табиғи тазалығымен ерекшелінетін Мұғаджар ақ кварцты
- суда құмды беру үшін – 40
мұнайда құмды беру үшін – 80 - 120;
тұтқырлығы (50 – 100) х 10 ПаС сұйықтықта құмды
Жаңажол кен орны қабаттарының қабатты сұйықпен жару
Қабаттардың қабатты сұйықпен жару (ҚСЖ)
Ұңғыманың түп маңында қабатты сұйықпен
Жанажол кен орны қабаттардың қабатты сұйықпен
Есептеулер үшін бастапқы мәлімет.
Өнімді қабаттың орналасу тереңдігі Н, м КҚ-І – 2850
КҚ-ІІ - 3850
Qр- жару үшін және тас, доломит беріктілігінің шегі,
сыртқы диаметр СҚҚ Ан, мм – 73
ішкі диаметр СҚҚ Ав, мм – 59
пайдалану құбырының Д ішкі диаметрі, мм – 144
Мұғалжар кенішінен алынатын жарықшаларға енгізілетін құм көлемі,
(«Ұңғымаларды ағымды және күрделі жөндеу кезіндегі
Құм тасығыш сұйықтығының тығыздығы (Кенкияқ мұнайы қосылған Жанажол мұнайы
Құм концентрациясы СО, кг/м - 200;
Қима бойынша жыныстардың орташа меншікті салмағы, Ун, Н/м
(№1 кесте «Қабатты сұйықпен жару» Усачев
Кварцты құм дәндерінің тығыздығы , г/см
(«Қабатты сұйықпен жару» Усачев П.М. –
Қабатты сұйықпен жару кезіндегі ұңғыма
Қабатты сұйықпен жару кезінде жұмысшы түп қысым
;
Мұндағы: - жару қысымынан жоғары
Сонда:
Рқгүзкқ-І = 0,0136 х 2850 х 1,3 = 50,4
Рқгүзкқ-ІІ = 0,0136 х 3850 х 1,2 = 62,8
Жаңажол кен орнының ұңғымасындағы ҚСЖ кезінде орташа жұмысшы түп
КҚ – І үшін = (49,9 + 50,4) /
КҚ – ІІ үшін = (57,7 + 62,8) /
Бұдан ҚСЖ кезіндегі жұмысшы түп қысымы С-75
(«Бұрғылаушы серігі» К.В. Иогансен - 1986).
Осыған сәйкес ҚСЖ – ды шеген
Қабатты сұйықпен жарудың сағалық жұмысшы
Сұйықпен жарудың сағалық жұмыс қысымы
Рқгүу = Рқгүз – Рст + Ртр;
Мұндағы:
Рст – ұңғымадағы сұйықтық бағананының статикалық қысымы,
Рст = 10 РсмН;
Рсм = (Рн – Рж) С + Рж =
Рсткқ-І = 10 х 0,9 х 2850
Рсткқ-ІІ = 10 х 0,9 х 3850
Ртр – үйкеліс кезінде жоғалатын қысым.
Үйкеліс кезінде жоғалатын қысым Дарси – Вейсбах формуласымен есептеледі:
;
Мұндағы:
U – құбырдағы сұйықтық қозғалысының жылдамдығы, см/с;
g – еркін түсу үдеуі, см/с ;
Рn, С – қоспадағы құмның тығыздығы мен көлемі;
;
dэ – құбырдың эквивалентті диаметрі, см.
сұйықтың СҚҚ бойынша қозғалса см;
құбырдың кеңістік бойымен қозғалса см.
СҚҚ және құбырдың кеңістік бойымен бір уақытта қозғалса
- үйкеліс коэффициенті 2м /мин шығын кезінде 0,0359-ға
U – СҚҚ бойынша сұйық қозғалысының жылдамдығы 2м
Ртр кқ-Ісққ мПа;
Ртр кқ-ІІсққ мПа;
Ртр кқ-ІІбур мПа;
Ркгж укқ-І мПа;
Ркгж укқ-ІІ мПа;
Ркгж укқ-ІІбур мПа;
Қабатқа құмды сұйықтық айдау кезінде максимальді мүмкін болатын
Құбырларды түсіру тереңдігі мына формуламен есептеледі:
Мұндағы:
- СҚҚ С-75О73х7,01-397 кН және бұрғылаушы Х-95О73х9,19-1150 кН оймалық
- СҚҚ 73х7,01=27,32
Бұрғылаушы 73х9,19=23,42
Өтпелі қима ауданы
- сағадағы қысым – 44 мПа
- қоспа тығыздығы – 900 кг/
q - сұйықтағы салмағын жоғалтуын ескергенде 1м
g – еркін түсу үдеуі 98,2 м
Берілгендерді формулаға қояйық
құмды айдау арқылы, ал құмды айдаусыз түсіру тереңдігі үлкен
СҚҚ-С75 73х7,01 тұз қышқылы ерітіндісімен айдау арқылы қабаттарды
КГЖ үшін ҚАН-700 сорапты агрегаттарды пайдалану кезінде әрбір
мұндағы п – сорапты агрегаттар саны;
Ру – жарудың қысымы, мПа;
Qж – қабатты жарудың сұйықтығын айдау темпі,
Ра – жұмысшы қысым, мПа;
Qа – жұмысшы қысымда агрегаттың берілуі, л/с;
К – агрегаттың техникалық күйі коэффициенті (К=0,3-0,8)
N – резервті агрегаттар саны – 2,3.
Сонда агрегаттар саны
КҚ-І үшін п=(37х33,3/55х8х0,8)+2=6
КҚ-ІІ үшін п=(31,7х33,3/55х8х0,8)+3=8
ҚСЖ үшін 55 мПа қысымды 31 л/с беретін СИН-31
Жарықша енін есептейік
Г.М.Максимович бойынша жарықша ені мына формуламен есептеледі:
мұндағы Qт – жарықша арқылы сұйықтық шығыны, м3/сут –
μ – сұйықтық тұтқырлығы, мПа
КҚ-І үшін 30,4-28,0=22,4 мПа
КҚ-ІІ үшін 62,8-28,5=34,3 мПа
Орташа қабатты қысым кезінде КҚ-І үшін 28,0 мПа және
Н – ұңғыма тереңдігі, м
һ – жарықша ұзындығы
КҚ-І – 20 м
КҚ-ІІ – 30 м
Сонда жарықша ені
Юстер және Калун бойынша жарықша ені мына формуламен есептелінеді:
мұндағы q – сұйықтық тығыздығы, кг/ м3 – 840
Р2 – тау қысымы, мПа
Р2КҚ-І = 0,023х2850=71,25
Р2КҚ-ІІ = 0,023х3850=96,25
QT – жарықша арқылы өтетін сұйықтық шығыны, м3/сут –
Zсэф – ұңғымалардың тиімді радиусы, м-500.
Жарықшаларды ашу ені мынаған тең:
Жарықшаларды ашу енінің орташа мәні мынаған тең:
Ю.Н.Васильев, П.К.Максимович, С.А.Христианович және Ю.П.Желтковтың құрған тәуелділіктері бойынша жарықшаларды
Жарықшаның қалыптасуы нәтижесінде сүзілген сұйықтықтың көлемін есептейік
Көлемі мына формуламен анықталады («Қабатты сұйықпен
,
мұндағы т – кеуектілігі КҚ-І – 0,12
КҚ-ІІ – 0,1 (өндірудің техникалық жобасы 1992 ж.)
L – жарықша ұзындығы, м – КҚ-І –
КҚ-ІІ – 30 м
һ – тиімді қуаты, м: КҚ-І –
КҚ-ІІ – 20 (Жанажол кен орнын игеруді талдау
Рк – жарықша жақтаулары арқылы қабатқа фильтрленген сұйықтықпен толы
КГЖ-ден кейінгі өнім ағымының минимальді көбеюін есептейік
Өнім ағымының минимальді көбеюі мына формуламен есептелінеді («Мұнай өндіру
мұндағы, һ – қабаттың тиімділік қуаты, м КҚ-І
КҚ-ІІ – 20 (Жанажол кен орнын
игеру анализі – 1997 ж.)
ZС – ұңғы радиусы – 0,1 м
ZТ – жарықша радиусы м КҚ-І – 20 м
КҚ-ІІ – 30 м
QТ – КГЖ-ден кейінгі ұңғылар дебиті,
QО – КГЖ-ге дейінгі ұңғылар дебиті,
ВКҚ-І =15/2х0,1=75 п(в)=0,87 N(в)=0,011
ВКҚ-ІІ =20/2х0,1=100 п(в)=0,97 N(в)=0,001
N(в), п(в) коэффициенттерінің мәндері «В» бойынша х-18 кестесінен «Мұнай
КГЖ-ден кейінгі өнім ағынының минимальді көбеюі:
КҚ-І бойынша рет
КҚ-ІІ бойынша рет.
Қабатты сұйықпен жару тиімділігі 2,1;
Нақты тиімділік көбінесе өнімді қабаттың жойылған бөлігінің гидродинамикалық сипаттамасы
Жарықшаларды қабысудан сақтау үшін қажетті тұзды қышқыл ерітіндісінің көлемін
Тұз қышқылы ертіндісінің бағыттаушы көлемі мына формуламен анықталады:
(«ұңғымалар өнімділігінің жоғарлауы» В.А.Амиян), мұндағы
R – жарашалар радиусы, м КҚ-І – 10 м
Zc – ұңғылар радиусы – 0,1 м
Рк – жарықша қабырғаларының қышқылдың әсер ету радиусы, м
КҚ-ІІ –1,3м
т – жарықша қабырғалардың кеуектілігі КҚ-І – 0,12
КҚ-ІІ – 0,1.
Қышқыл ерітіндісінің көлемі мынаған тең болады:
КҚ-І және КҚ-ІІ ұңғымалардың қышқыл көлемін 100 м3 деп
КГЖ-ден кейінгі түп маңы аймағының өткізгіштігінің ұлғаюын есептейік
Жарықшалардың өткізгіштігі мына формуламен анықталады («Ұңғымалардың ағымды және
мұндағы, W – жарықша ені, см КҚ-І – 6,13
КҚ-ІІ – 6,63 мм.
Орташа =(6,13+6,63)/2=6,4 мм = 0,06 см.
Жарықшалардың өткізгіштігі = (10-40,06)/12=300х10-9м2.
Жарықшаның қалыптасуы нәтижесінде түп маны аймағының максималді күтілетін өткізгіштігі
мұндағы һ – орташа тиімділік қуаты КҚ-І, КҚ-ІІ –
Кп – қабат өткізгіштігі (0,0001-0,3)10-12м2.
W – жарықшалар еңі – 0,006 м.
Қабат жарылысынан кейінгі түп маны аймағының максимальді өткізгіштігі:
,
яғни есе ұлғайған.
Дайындық жұмыстары:
А) сұйықпен жаруға ұшырайтын қабаттары бар ұңғымаларда
Б) қабатты сұйықпен жаруды жүргізу алдында геолого-кәсіптілік материалдарды зерттеу,
В) сұйықпен жару жүргізу жоспарланған ұңғымаларына бойынша геолого-кәсіпшілік
Д) дайындық процесі келесідей операцияларды қамтиды:
- сұйықпен жарудың негізгі және көмекші құрылғыларын –
- қабатты сұйықпен жаруды жүргізу үшін
- 1,04-0,07 қысымын түптекөмірсутек негізіндегі сөндіргіш технологиялық сұйықтықты
- ұңғыманы сөндіру;
- ұңғыма түбінде өлшеу;
- қажет болған жағдайда өнімді қабатты 1-2 м-ге дейін
- ұңғымаға жерасты құрылғыларын – сорапты-компрессорлы немесе бұрғылау құбырларын
Ж) ұңғыма сағасының құрал-жабдықтары. Ұңғыманың сағасы күтілетін қысымға байланысты
З) ұңғыма дайындаумен қатар қажетті құрал-жабдықтар, сұйықтықтар даярланады. Жұмысшы
И) өндіру ұңғымалар үшін жару сұйықтықтарын даярлау:
Жанажол мұнайы – 56-88 м3,
Кенкияқ (20%) мұнайы – тұтқырлығы 30-30 мПаС;
Жанажол мұнайы бастырғыш сұйықтық – 9-12м3.
К) айдағыш ұңғымалар үшін жару сұйықтығын даярлау:
0,3-0,3% ПӘК (сульфанол, дисолван және т.б.) қосылған айдағыш су
Л) ұңғыма сағасы басын орнату; агрегаттарды басына жалғау және
Қабатты сұйықпен жару процесін жүзеге асыру және
А) қабатты сұйықпен жару процесі манифольдтардың
Б) қабатты қажетті өлшемді жарықшалар пайда болғанда ұңғымалардың қабылдау
Жаруға қол жеткізгеннен кейін 10 м3 аумағында жару
В) бастырушы сұйықтық құм қоспасынан кейін ұңғымадағы сұйықтықтан 0,5
Г) жарықшаларға БӘЗ қосылған тұз қышқылын бастырғаннан кейін айдағыш
Д) қабатты сұйықпен жару үшін қажетті
Ж) ұңғымалардан тұрақты сұйықтық алу процесі реттелгеннен кейін өндіруші
З) жарықшалардың орналасуын бақылау үшін қайтадан гамма-каротаж өлшеулері жүргізіледі.
2.10 Жанажол кен орнының ұңғымаларын гидродинамикалық зерттеу
Пайдалану объектісінің игеру жүйесін құру
Жанажол кен орнының ұңғымалары мен
Қабаттың кейбір қасиеттерін жынысты керн
Пайдалану объектілерін лабораториялық жағдайда
Тәжірибеде қабаттың қасиеттерін зертту нәтижесінде
Г:идродинамикалық зерттеулерге зерттелініп жатырған объектілерде
Өндірісте тәжірибелік зерттеулерге әдеттегі бақылаулар
Ггеофизикалық зерттеулерде ұңғымаларға түсірілген аспаттардың көмегімен
Жанажол кен орнында қолданылатын барлық
- қабаттарда сұйықтықтар мен газдардың
- қалыптаспаған режимдерде уақытқа байланысты
III ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
3.1 «Октябрмұнай» мұнай газ өндіруші басқармасының мекемелік сипаттамасы
« Октябрьскмұнай» мұнай-газ өндіруші басқармасы (МГӨБ) 1984 жылы құрылды.
Бұл басқарманың құрылымы басқа мұнай-газ өндіруші мекемелерге ұқсас болып
Басқарманы бастық басқарады, ал оған бастық орынбасары, бухгалтер (есепші),
Әр орынбасар қарамағында өз бағыттарына байланысты арнайы есепкерді шешетін
3.2 Негізгі және қосалқы өндірістік мекеме
« Октябрьскмұнай» мұнай-газ өндіруші басқармасы 4 мекемелік бөлімнен тұрады:
басқару аппараты;
инженерлік-техникалық қызмет;
өндірістік қамсыздандыру базасы;
цехтер мен ұйымдар.
Ұйымдарда өндірістік процесс негізгі және қосалқы процесске бөлінеді.
Мұнай-газ өндіруші басқармасы үшін негізгі өндірістік процесс бұл мұнай-газ
Қосалқы өндірістік процесстің мақсаты – негізгі процесске қолайлы өндірістік
Қосалқы өндірістің негізгі функцияларына мыналар жатады:
өндірістік құралдарды жөндеу және қамсыздандыру;
сумен қамсыздандыру;
энергиямен қамтамасыз ету;
материалды-техникалық қамсыздандыру.
Сонымен қатар мұнай-газ өндіруші басқармасында қосалқы өндіріске жерасты ұқғыны
Қосалқы процесстердің құрылуы техникалық процесске өзінің жағымды әсерін тигізеді,
Сонымен қатар, келесі қосалқы процестерді атап кеткен жөн:
көтеру және түсіру жұмыстарындағы еңбек құралдарының орналастырылуы.
Дайындалған еңбек құралдарының негізгі талаптарға сәйкес келуіне саналуын және
Өндірістік процесстердің қасиетті параметрлерінің айқындауын зерттеу.
Пайдалы қазбаларды іздеу жөніндегі геологиялық іздеу процесстері.
3.3 «Октябрьскмұнай» мұнай-газ өндіруші басқармасының 2004 жылғы өндірістік-қаржылық қызметі
2003 жылы Жанажол кен орны бойынша –
Жоспарда 2969,368 мың тонна болғанымен, 3007,8836 мың тонна мұнай
Өндіру қорындағы негізгі мекемелік-техникалық шаралардың орындалуы.
2003 жылдың 1 қаңтарынан Жанажол кенорны бойынша ұңғымалардың жалпы
Мекемелік-техникалық шараларға сәйкес 2004 жылы 29 жаңа мұнайлы ұңғыманы
2003 жылға 18 ұңғыманы штангілі сорапты
Өткен жылы мұнай өндірілуінің қарқынын үдету
Жоспарда – 57,6 мың тонна болды.
2003 жылы өндіру қорында 12 тұз қышқылды өңдеу
Қабатқа сұйықпен жаруды , жоспарда 10 ұңғымаға жүргізілуі тиіс
2003 жылы ООТМ келісімі бойынша өндіру қорының 25
01.01.2003 жылы жағдайға байланысты 18 ұңғыма ауыстырылды, қосымша мұнай
Өткен жылы «BGP» фирмасы Жанажол кен
2003 жылдың аяғында Акционерлік қоғамның келісімімен №734 өндіру ұңғымасы
Жыл бойына цехтер күшімен 1, 2 рет СКҚ
ыссылай жуу – 1836 ұңғы/опер ,
химиялық өңдеу – 789 ұңғы/опер.
2003 жылда Жанажол кен орнында жерасты
Тотығу ұңғымаларының фондында мекемелік-техникалық шаралардың тиімділігі мен орындалуы.
Негізгі мекемелік-техникалық шаралардың келісілген шарты бойынша 8-өндіруші ұңғыманы су
Айдау су айдау ұңғымасының сыйымдылығын үлкейту мақсатымен, айдау
2001 жылы 5 айдау ұңғымаларының (№2022, 2008, 2005,
Күрделі (АМС) және жерасты (УКТ) ұңғымар жөндеуі.
2003 жылы «Ақтөбемұнайсервис» күшімен 326 күрделі ұңғыма жөндеуі өндіруші
«ОМ» МҒӨБ-ның (канатной) техникалық бөлімшесінің көмегімен өзіне келесі жөндеу
Күрделі құрылыс салу
2003 жылдың күрделі жабдықтау жоспары жүйенің кеңейтілуіне, мұнай мен
3.4 Жанажол кен орнының өңдеуінің техника-экономикалық көрсеткіштерін
Көлем, ассортимент және өнім сапасының көрсеткіштері экономикалық талдауда
Өндірістік программаны талдау негізінде: көрсеткіш деңгейіне баға
Талдау негізі болып кәсіпорын есептілігі, оларға түсініктемелері, оперативті және
Кенкияқ кенорны өңделуге 1983 жылдың қазан айында енгізілді. Аймақтық
Өндіру және айдау ұңғыларының жұмыстан шығуның негізгі себебі:
құралдарды жөндеу;
ұңғыны тоқтатып құмдарды жойып жіберу.
3.5 Ұсынылған шаралар мен оның енгізілу мақсатына арналған шағын
Мұнайгаз өңдеу өнеркәсібіндегі техникалық ілгеріліктің басты бағыттары мыналар: өндіріс
Жанажол қабаттардан мұнай қайтарымының ұлғаюына себептігін берер бірден
Қабат жалағының бойына енетін тұз қышқылы түрлермен сезініп, ұңғыма
3.6 Тұз қышқылын өңдеуде кететін шығын көлемін
Ұңғымадағы қышқылды өңдеуден, сонымен қатар күшті әсерден күтілген жайды
Тұз қышқылын өңдеуді енгізген соң дара ұңғыма үшін бір
Q2 = q2*Тэ*Кэ
Q2 = 36.6*365*0.98 = 13708.2т/ ұңғ
Алым сол уақыттарда ұңғыманың өнделмегенімен былай құралған болар еді:
Q1 = 19.4*365*0.98 = 6939.4т/ ұңғ
Өңдеу нәтижесінде алынған мұнай өнімінің жалпы
^Q = Q2 – Q1
^Q = 13.807.2 -6939.4 = 6867.8т/ жыл* ұңғ
3.6.1 Шараны енгізу алдындағы эксплуатациялық шығынды
анықтау
Жұмыс кәсіпорнына жаңа техниканы енгізбес бұрын алдымен капиталды салымдардағы
Бастапқы ақпараттағы экономикалық нәтижелілікті есептеу барысында ағымдағы және капиталды
Ағымдағы шығындар – бірыңғай жыл бойына өндірілген өнімді әзірлеу
Капиталды салымдар (инвестиция) - өндіріс қорларын құру мен олардың,
Өндіріс өнімдерімен байланысты шығындар экономикалық элементтерге және шығын баптарына
Жұмысты енгізер алдында калькуляция бабы бойынша мұнай шығарудағы шығынға
Зэ = Q1*Рэ*Цэ
Мұндағы,
Q1 – ТӨҚ, т өткізілімінсіз олжаланған мұнайдың жылдық мөлшері;
Рэ – кВт*ч/т, 1т мұнайдың олжалануына жұмсалатын қуаттың меншікті
Цэ – кВт*ч электр қуатының бағасы, тг/кВт*ч.
Зэ = 6939.4*49.55*6.56 = 2255638тг.
Қабатқа жасанды әсер жолмен келетін шығын көлемдеріне сондай-ақ, мұнай
Зэв = Npв*Эн*Цэ*Q1
Nрв – 1т мұнай өндіріліміне жұмсалатын су шығынының ережесі,
Эн - 1м су айдауға жұмсалатын
Ззв = 2.45*15.5*6.56*6939.4 = 1728715.5 тг/скв
Еңбек ақы қорын жұмысшылардың орташа жалақы мөлшерімен анықтаймыз:
Зпп = Nч*Sз/п*Фскв
Nч – қор құрамында бар 1 ұңғымаға есептелген сандық
Sз/п – жұмысшының орта жылдық еңбек жалақысы, т/гчел;
Фскв – ұңғыма қорының орташа есептік көрсеткіші;
Зпп = 2*470364*1 = 940728тг
Жұмыс берушінің әлеуметтік сақтандыруға, зейнет ақы қорына қаржы аударуы
Зо.р = З*0,36
Зо.р = 940728*,036 = 338662тг
Базалық техниканы айырбастауға негіз болған басты құралдарға бөлінер амортизациялық
Амортизациялық ақша аудару ұңғыманың бастапқыдағы құнынан, яғни, бекітілген 6,7
Ar = (Cn*Na)/100%
Cn – ұңғыманың бастапқы кездегі бағасы, тг;
Na – ұңғыма амортизациясының жылдық ережесі, %;
Ar = 288015000*6.7/100 = 19297005 тг.
Мұнайды әзірлеу мен оны тасу сәтіндегі алым шығыны (УСН)
Аталмыш калькуляция бабына арналған бір жылдық шығын мөлшері мынадай
Зс.т.п. = Q1*З мен
Змен – мұнайды әзірлеу мен оны тасу сәтіндегі алымның
Зс.т.п. = 6939,4*899 = 6238520,6тг
Жабдықты пайдалану мен мағыналаудағы шығындар (оның ішінде, жер асты
Сондай-ақ, жер үсті және жер асты жабдықтаулардың ағымдағы жөндеуі
Аталған бапқа сай шығынның ірілендірілген есебі үшін ұңғыманың бастапқы
Зт.р. = 1.2%*С/100%
Зт.р. = 1,2*288015000/100 = 3456180тг
Ал, жалпы өндірістік шығындар құрамына мекемені басқару мен өндіріс
Олар үстеме шығынға қарап, тура және жанама шығын соммасын
Зо.п.р. = 26%*(Зэ+Зз.в+Зпп+Зор+Ar+Зстп+Зт.р.)/100%
Зо.п.р.=26*(2255638+1728715,5+940728+338662+19297005+6238520,6+3456180) = 8906416,8тг
Өндірістен тыс шығындар – олар өнімнің коммерциялық даму шығынымен
Звп = 0,5%*а /100%
Звп = 0,5*43161866/100 = 215810тг
Алдыменен, шараны енгізер алдындағы бір ұңғыманың есебіне келетін калькуляция
3.1 кесте – Жылдық эксплуатациялық шығындар
Калькуляция баптарының атаулары Сомасы тг
Электр қуаты
ҚҚҚ шығындары
ФОТ
Жұмыс берушінің ақша аударуы
Ұңғыма амортизациясы
Мұнай әзірлеу мен тасмалдаудағы алым
Ағымдағы жөндеу
Жалпы өндірістік шығын көлемдері
Өндірістен тыс шығындар 2255638
1728715,5
940728
338662
19297005
6238520,6
3456180
8906416,8
215810
Қорытынды: 43096695,9
Бастапқыдағы кестенің қорытындысы мен есеп шығарудан ұңыманың еңбек өнімін
С1 = Зг/Q1
Зг – калькуляция бабы бойынша жылдық эксплуатациялық шығынның соммасы,
С1 = 430966956,9/6939,4 = 6210,4тг
Олай болса, ұңғыма өңдеуінсіз 1т мұнай бағасының мөлшері жылдың
3.6.2 Шараның енгізілуінен соңғы пайдалану шығынының есебі
Шараның енгізілуінен соңғы эксплуатациялық шығын көлемдері өңдеу жүргізуден және
Өңдеумен байланысатын шығындар құрамына ұңғымамен дайындық-қорытындылау және оның өңделуімен
Қорытынды-дайындық жұмыстары ұңғыманың өңдеуге әзірлігін, өңдеуден соңғы оның эксплуатацияға
Жалпы, өңдеудің өзі қондырғының жүруі мен шығаруына, жанар май,
Өндеудегі эксплуатациялық шығындарды мынадай формуламен негіздеуге болады:
З1 = Зотб + Зреаr + Зтрансп + Зтопл
Зотб – шараның процесіндегі бригаданың еңбек жалақысын берудегі шығындар;
Зреаr – реагенттер алудағы шығындар;
Зтрансп - өңдеу жүргізудегі транспорттық шығындар;
Ам – бір ғана ұңғыма өңдеуінде жүретін ОПФ-тың амортизациялық
Шығынның бір түрі саналатын еңбек жалақылары:
- жер асты ұңғыма жөндеуші бригадаға берілетін еңбек ақы;
- ұңғыма зерттеуші бригадаға берілетін еңбек ақы;
- ерітінді даярлайтын бригадаға берілетін еңбек ақы;
- ұңғымаға тұзды қышқыл ерітіндісін айдаудағы қондырғымен қамтамасыз етуші
3.2-ші кестеде шараны жүргізуші бригадаға берілетін еңбек
3.2 кесте – Шараны жүргізетін бригаданың жалақы есебі
Бригада атауы
Жұмыс сағатының құны, тг/сағ
Уақыт ережесі, сағат Қызмет құны, тг
Жер асты ұңғыма жөндеуші бригадалар
Ұңғыма зерттеуші бригадалар
Ерітінді даярлаушы бригадалар
Ұңғымаға тұзды қышқыл ерітіндісін айдаудағы қондырғымен қамтамасыз етуші бригадалар
6594
11652
4502 37
4
15
3 860879
26376
174780
13506
Қорытынды: 1075541
Реагенттерге жұмсалатын шығын көлемдері құрамына керекті тұзды қышқыл ерітіндісін
3.3 кесте – Реагенттерге жұмсалатын шығындар есебі
Ерітінді құрамы 1м ерітіндінің мағынасы Реагент бірлігіне
Тұзды қышқыл, м
Натрий хлориді, т
Кальций хлориді, т
ОП түріндегі ПАВ-10, т
И-2-А коррозия ингибиторы (Север - 1), т 0,5
0,07
0,1
0,01
0,01 19323
23085
24453
143127
258210 9661,5
1615,95
2445,3
1431,27
2582,1
Қорытынды (109 м ерітіндісі үшін) 1933237,08
3.4- кесте Транспортқа қосылатын шығын құрамына ұңғыма зерттеу және
Атаулар 1 км құны, тг/км Ұңғыдан қоймаға дейінгі ара
Көтергіштің ұңғымаға және қайтадан кері жүруі
Ұңғыманы зерттеу жөніндегі партияның жүруі мен шақыруы
Ұңғымаға реагенттер жеткізу
437,2
437,2
437,2*9
7,5
7,5
7,5
3279
3279
29069
Қорытынды: 36069
9 – тұзды қышқыл ерітіндісін тасымалдайтын қажетті арнайы техника
3.5 -кесте -Жанармайға жұмсалатын шығын мөлшері құрамына қажетті тұзды
Қызмет атаулары 1 м ерітіндіні әзірлеуде жұмсалатын
Тұзды қышқыл ерітіндісін даярлау
Ерітіндіні айдау
13,8
3,3
32
32
441,6
105,6
Қорытынды (109 м ерітіндісі үшін) 59644,8
Амортизациялық ақша аудару – шараны өткізу үшін жасақталған бір
3.6- кесте – ОПФ амортизациясының есебі.
Нысан атауы Баланстық құн, тг Амортизацияның жылдық нормасы, %
Көтергіш агрегат
Ерітінді айдауыш агрегат
Қышқыл тасымалдаушы
Араластырғыш агрегат 4333140
3950100
3137850
3484980 5
8,3
6,7
11,1 92
92
92
92 2359,8
3556,8
20622,6
420,6
Қорытынды: 26959,8
3.1 және 3.6 кестелерде келтірілген есептердің қорытындысыменен мына формула
З1 = 1075541+1933237,08+36069+59644,8+26959,8 = 3131451,68 тг
Өңдеуден соң жүзеге асырылатын қосымша мұнайды алудағы шығындар оның
Шараны енгізуден соң мұнайды алуға жұмсалатын электр қуатының шығынын
Зэ = 13807,2*49,55*6,56 = 4488003 тг
Қабатқа жасанды әсер етуші күштің шығыны былай құралады:
Ззв = 349,2*15,5*6*56*35506,7 = 3439594,4 тг
Мұнайды дайындаудағы және тасымалдаудағы шығын:
Зстп = 13807,2*899 = 12412672,8 тг
Ұңғыманы амортизациялауға, ұңғыманы қамтамасыз ететін жұмысшылардың еңбек жалақысына, сондай-ақ
Жалпы өндірістік шығындарды мына формуламен анықтаймыз:
Зоп = 26*(4488003+35506,7+12059567,2+940728+338662+19297005+
+3456180)/100 = 9819125,4 тг
Өндірістен тыс шығындар:
Звп = 0,5*47584992,7/100 = 237925 тг
Шараны енгізуден соң белгілі болған шығынды анықтаудағы есеп қорытындыларын
Өндеуден соң 1т мұнайдың өз құнын анықтаймыз:
С2 = 59320785,6/13807,2 = 3690,4 тг
Олай болса, ұңғымадан алынған мұнайдың жыл соңындағы құны 3690,4
3.7 - кесте – Жылдық эксплуатациялық шығын
Калькуляция баптарының атауы Бағасы, тг
Электр қуаты
ҚҚҚ шығындары
ФОТ
Жұмыс берушінің аударымы
Ұңғыма амортизациясы
Мұнай дайындау мен тасымалдау және алым
Ағымдағы жөндеу
Жалпы өндірістік шығындар
Өндірістен тыс шығындар
Өңдеу жүргізудегі шығындар 4488003
35506,7
940728
338662
17728200
11059567
3175200
9819125
279548,9
3131451,68
Қорытынды: 50954369
3.6.3 Шараны енгізуден пайда болған жылдық экономикалық әсерді анықтау
Жүргізілген есеп қорытындысына сәйкес, калькуляция бабы бойынша, тұз қышқылды
Эжыл = (С+С) Q = (6251-3690.4)6867.8 =
3.8- кесте – Ұңғыманың түпкі аймағын тұзды – қышқылмен
Шығын баптары Шараны енгізуге дейін ТҚӨ-ден соң Шығын өзгеруі
Мұнайды алудағы электр қуатының шығыны, тг 2255638 4488003 +2232365
Қабатқа жасанды әсер етудегі шығын, тг 1728715,5 3439594,4 +1710878,9
ФОТ, тг 940728 940728 0
Жұмыс берушінің аударымы 338662 338662 0
Ұңғы амортизациясы, тг 19297005 19297005 0
Мұнай дайындау мен тасымалдау, тг 6238520,6 12412672,8 6174152,2
Ұңғыманың ағымдағы жөнделуі 3456180 3456180 0
Жалпы өндірістік шығындар, тг 8906416,8 11536939,8 2637925
Өндірістен тыс шығындар 215810 279548,9 63738,9
Өңдеудегі шығындар, тг
313145,6 +3131451,6
Шығын қорытындысы, тг 43096695,9 59320785,6 +16224089
Мұнайды өндіру, т 9639,4 13807,2 6867,8
1т мұнайдың өзіндік құны, тг/г 6251 3690,4 -2560,6
3.7 Шығынсыз өнім нүктесінің есебі мен сараптамасы
Шығынсыз сараптама дегеніміз, тиімді жобаны бағалауда қолданылатын қаржы ақпаратындағы
Шығынсыздықты есептеу үшін негізінен, айнымалы (тура) және бірыңғай (жалпылай)
IV ҚОРШАҒАН ОРТА МЕН
4.1 Еңбек қауіпсідігінің жалпы ережелері
Еңбекте қорғаудың басты мақсаты бақытсыз жағдайлардың алдын-алуы, бұрынғы зерттеудің
Бұрғы жұмыстарын зерттеу кезінде жетекшілер міндетті түрде, еңбекті қорғаудың
оператордағы еңбек қауіпсіздігінің алдын-алу шарттарын үйрету;
олардың білімі мен біліктілігін және де операторлардың жеке басының
жүйелі түрде жұмыс орныны және де құралдардың жағдайларын тексеру
Операторларды жұмысқа қабылдауда олардың денсаулығының жағдайларын медициналық қорғаулардан барып
Бұрғыны зерттеу жұмыстары кезінде мехникалық жарақаттану қауіпсіздігі кездеседі.(жарақаттану,сындырып алуы,
уақытша жұмысқа жарамсыз жәрдем ақы;
ол толық жұмыс ақысы,
ақысыз емделу, зейнетақымен қамтамасыз ету;
жұмыс ақысының жоқ болуын толықтыру, немесе қосымша кірістердің емделуге
Мұнай өнімдерінің тууының бір жері – Кенкияқ.
- пайдалану тізбегін саңылаусыздандыру;
- ішкі бұрғылардың қауіпсіздік жұмыстарының тұрақтылығы;
- жер асты құралдар және темір құбыр өткізгіштері.
Мына жұмыстар /мұнай мен газ бұрғыларын бұрғылау/ пайдалану объектіне
Мемлекеттік АКТтың АК № 0073357 7 қыркүйек 1995
Қазіргі кезде территориядан шығу тегі экологиялық жағынан жақсы жағдайда,
Міндетті түрде құбырлар суы биологиялық тұрғыда тазарылуы керек.
Сонымен қатар құрал-жабдықтар және басқа құралдармен, қосымша кірістермен тазартылмайды.
Осы жағдайларға байланысты МГӨБ «ОМ» мекемелер арасында экологиялық жағдайлар,
4.1 кесте « Октябрьскмұнайгаз» ААҚ объектілеріндегі экологиялық
№ Өндірістің аталуы негізгі
1 2 3 4 5 6 7
Технологиялық шаралар
1 Пайдалану ұңғымалары Көмірсутегілер, мұнайөнімдері,қабат суп,күкірсутегі және т.б. аграссивті
Қоршаған ортаға әсер ететін зиянды заттардың ауаға тарауын азайту.
4 кв 1999 кв 5 0 0 0
2 Пайдалану ұңғылары . Ұңғымаларды өңдеу. Азотдиоксиді, күкіртдиоксиді, көміртегі
4 кв.2001 ж
3 Айдау ұңғымалары.(сорапты компресорлы құбырлар) Көмірсутегілер, мұнайөнімдері, қабат сүп,
4 кв 2001 ж 50000
4 Топтық өлшеу қондырғылары (ашық сиымдылықтар, айдау сорақтары) Көмірсутегілер,
4 кв 2003 ж 50000
5 Мұнайды жинау және тасмалдау жүйесінің құбыр желістері. Көмірсутегілер,
6 Мұнай дайындау және айдау цехы (резервуарлар, тұтқыштар,резервуар паркі
4 кв 2001 ж 50000
Қоршаған табиғи орта мониторингі
7 2 ТП (ауа)
2 ТП (сушар)
2 ТП (қалдық)
формалары қазіргі заманғы компьютер бағдарламаларының негізінде есептеу жүйесінің тиімділігін
2 ТП (қалдық)
2 ТП (сушар)
формалары бойынша компьютер бағдарлама есептерін енгізу. Ағымдағы есептерді оптимизациялау,
2 кв 2001 ж 200
8 Қоршаған табиғи орта маниторингі Азот, күкірт, көмірсутегі
4 кв 2002 ж 25000
4.2 Қабатты сұйықпен жару және
Қабатты сұйықпен жару және тұз
Қабатты сұйықпен жару және тұз
Қабатты сұйықпен жару және тұз
Қабатты сұйықпен жару және тұз
Қабатты сұйықпен жару және тұз
Агрегат сағалық арматурамен арнайы жоғары қысымды құбырлармен жалғануы тиіс.
Айдау линияларында кері клапондар, ал сораптарда – заводтық тараланған
Сақтандырғыш құрылғының сорапқа ашылатын жері конуспен жабылып, агрегат астына
Сұйықпен жару және тұз қышқылымен
Ұңғыма сағасын саңылаусыздандыру біткен соң айдау құбырларын қабатты
Ұңғыма сағасының саңылаусыздығын және жабдықтарды гидравликалық сынау
Сұйықпен жару және тұз қышқылымен
Қабатты сұйықпен жару және тұз
Агрегаттардың жұмысы кезінде оларды жөндеуге немесе ұңғыма сағасының «обвязкасын»
Құбыр желісін саға арматурасынан ажыратар алдында ондағы ысырманы
Қыс кезінде уақытша тоқтағаннан соң құбыр желісінде тығын жақтығына
Қышқылға арналған барлық ыдыстар ұңғыма сағасынан 50 м
Қараңғы кезде және жел жылдамдығы 12 м/сек. көп болған
Теріге және шырышты қабаққа химреагенттер түскен кезде ластанған жерді
Бригада мүшелері қышқылды қолданған кезде арнайы қорғаныш құралдарын пайдалануы
4.3 Ұңғымаларды зерттеу және сынау кезіндегі қауіпсіздік
Мұнай және газ ұңғымалары мұнай өндіруші мекеменің
Ұңғыманы сынау жарық кезде инструкцияны сақтап, жауапты инженер-техникалық жұмысының
Тройникті типті фонтанды арматурамен жабдықталған ұңғыманы айдау үшін арматураның
Сынау кезінде ұңғыма жанынан 250 м қашықтықта өтетін барлық
Эхолоттың шлангалы кабелі электр жүйесіне штепселді қосылыс арқылы жалғануы
4.4 Қоршаған ортаны және жер қойнауын қорғау
Жанажол кен орнының өнімді қабаттарының мұнайы құрамында жоғарғы дәрежеде
Қоршаған ортаны қорғау жөніндегі шаралар Қазақстан Республикасындағы қоршаған ортаны
Агрегат ыдыстарындағы және автоцистерналардағы сұйықпен жару сұйығының қалдықтарын
Ұңғыма териториясы айналасында пайда болған көмірсутегілер жұмыс аяқталған соң
Құрамындағы күкірсутегі нетрализацияланбаған қабат суын қолдануға тиым салынады.
Ластанған сұйықтардың топырақ суына сүзіліп өтуін болдырмау үшін ағын
Құрамында зиянды заттары бар газды атмосфераға өртемей немесе нейтрализацияламай
Ұңғыма айналасындағы территория скважина «обвязкасының» тығыздығы бұзылған кезде қабат
Ұңғы жөндеу кезінде де, біткеннен соң да тұрмыстық және
Ұңғыма жөндеу процесі кезінде әрбір смена жұмысын ұңғы сағасындағы
Ұңғыма жанындағы территорияға келетін жерлерге зиян келтірілген жағдайда, ол
Егер сұйықпен жару интервалының артезиандық және емдік сулардың
Дәнді материалдар және активтендірілген сұйықтар жер бетіне шықпауы керек.
Жұмыс соңынан ұңғыма территориясын және жұмысшылар киімін тексеріп, радиоактивті
Қолданылмаған изотоптардың әсеріне ұшыраған ыдыстар мен сораптарды жуудан қалған
4.5 «Октябрьскмұнай» МГӨҚ апаттарды жою жоспары
Ұңғыманы ату, ағым шақыру және пайдалануды байқау жұмыстарын бастамас
Жоспарда қарастырылуы керек;
адамдарды орнату схемасы;
жабдықтарды орналастыру схемасы;
ұңғыға өту және адамдарды эвуакациялау жолдары;
күкіртсутек жиналатын қауіпті аймақтар;
оператордың күкіртсутек концентрациясын өлшеу орны және кезеңділігі;
ЖҚҚ мен аспаптарды сақтау орны, түрлері мен мөлшері;
Күкіртсутекті ортада жұмыс жасаудың талаптары;
Жоспар мәдениет будкасында болуы керек және ұңғынманы сынайтын бригада
4.5.1 Күкірсутекті ортада жұмыс жасаудың жалпы талаптары
ұңғымада келесідегі апаттар болу мүмкін:
а) ауыздық арматурада фланецті қосылыстар арқылы газдың және мұнайдың
б) БӨҚ істен шығуы
в) күкіртсутекті газды жағу алауөттің сөнуі;
г) басқа себептер бойынша жұмыс аймағының жоғары газдалдануы;
Арматураның, құбыр өткізгіштерді фланецті қосылыстарының саңылаусыздығын индикатор қағазымен және
Апатты байқаған тұлға кезекші вахтаға сигнал беруі қажет. Сигналмен
Күкірсутекті бөлетін апатты жою жұмыстарын миниум екі жұмысшы газқағармен
Апат орнына жел жағынан жақындау керек.
Газқағарсыз жұмысқа рұқсат етілетін жұмыс аймағындағы ауадағы күкірсутектің шекті
«КД» қорапты сүзгіш газ қағарларда күкірсутектің 74 95 мг/м3
өнеркәсіптік аудандағы күкірсутек концентрациясы УГ-2 немесе АМ-5 құралымен анықталады.
0,5-1,5 м/с жылдамдықтың өзінде жел ағыны жұмыс аудандағы концентрациясын
ұңғыма маңында мәдени будка орнатылуы және қашықтыққа информация берудің
Газдалуды туғызатын себептерді ашықтау апатты жолдың негізгі міндеті болып
Ауданның газдалуы ПДК-ға тең және жоғары болса вахтадағы жауапты
Ұзақ жөндеу жұмыстарын жүргізгенде ауа ортасын бақылау 0,3 сағаттан
Газдалуда жою жұмыстарына қатыспайтын қызметкер скважинадан алыс қауіпсіз жерге
Істен шыққан манометрлерді алмастыру олардың алдындағы ысырмаларды, крандарды жабу
Мұнай төгілген жағдайда оны бульдозермен немесе қолмен белгілі бір
Күкіртсутегі бар газ жағылуы керек. Факелді жүйе факелдерді дистанциялы
Апат жұмыстарын жүргізген кезде ұңғыға өту жолдары қауіпсіздік белгілермен
Апатты жою кезінде жұмыс режимін объект бастығы газ құтқару
Апат жұмыстарын қауіпсіз жүргізуге объект бастығы жауапты болады.
4.5.2 Объектілердегі өртке қарсы шаралар
Өрт қауіпсіздігін қамтамасыз етудің жалпы шаралары юст 12.1.004 76
Ь объектің өрт қауіпсіздігі объектің жұмыс күйінде қамтамасыз етілуі
- өрттен қорғау жүйесімен қамтамасыз етіледі.
өрттің алдын алу жүйесі деп өрттің пайда болу мүмкіндігін
Ұңғыма маңының территориясы жоспарлануы және үнемі таза болуы керек.
Мұнай төгілген орындар мұқият тазартылып, күкіртсутек нейтралдануы қажет.
Операциялық қондырғыны қоршау жобаға сәйкес болуы қажет және толық
Ұңғыма маңының жұмыс территориясында шылым шегуге тыйым салынады. «Шылым
Ұңғымадағы қондырғының саңылаусыздығы қатаң бақылануы қажет.
Қатып қалған арматураны, задвижканы ертінді деп бумен қыздыруға рұқсат
Ұңғыманы мұнаймен жуған кезде агрегат ұңғыдан 25 м қашықтыққа
Факел бахлы ұңғымадан 100 м алыс орналасуы керек.
0,07 МПА артық қысыммен жұмыс жасайтын траптар, шпаратылар және
Ысырамалар, крандар мен винтельдер баяу ашылып жабылуы қажет.
Жылжымалы сорап агрегаттардың, көтергіштердің, автоцистермаларының шығу құбырлары гицинтерлермен және
Өрттен қорғау жүйесі скважинада өрт сөндіру құралдарының белгілі бір
Өрт тақтайшалары ұңғыма аузында трап қондырғысында орналасуы керек.
Ұңғыма маңындағы ыдыстар су қоры 10 м3–н аз емес.
Көбік түзгішінің көлемі 3-5 м3 болатын бір ыдыс қою
ҚОРЫТЫНДЫ
Игерудің варианттарына жүргізілген техника-экономикалық талдау келісілгендей қорытынды жасауға
Тұтастай алғанда Жаңажол кен орынын игеру, әсіресе екінші карбонатты
Жаңажол кен орнында суландыруды классикалық түрде пайдаланудың тиімділігі шамалы.
Жаңажол кен орынның жағдайында мұнайгазды қабаттарды суландырудың ең тиімді
Қарастырылған игеру вариантарының ішінен ең жоғарғы эфектіні пайдалану объектілерін
Жаңажол кен орынын игерудің экономикалық көрсеткіші күрт жақсарады, егер
Пайдалуанудың жоғары шығындары 50 – 60 жылдан соң мұнайды
Мұнай кен орынын пайдалану процесінде жекелеген скважиналардың жұмыс жағдайы
Скважинаның түбі аймағының өткізгіштігін арттыру үшін қабатты
Бұл шараның экономикалық тиімділігі 175 884 35,8 теңгені құрайды.
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1) Научно-исследовательский институт по разработке месторождений ОАО «СНПС Актобемунайгаз»
2) Ғ.М. Нұрсұлтанов, Қ.Н.Абайұлданов, Мұнай және газды өндіріп өндеу-Алматы:
3) В.С.Бойко «Разработка и эксплуатация нефтяных месторождений»,-М., «Недра» 1990-с.350
4) М.М.Иванова, И.П.Чоловский, Ю.И.Брагин, «Нефтегазопро-мысловая геология»,-М., «Недра» 1985-с.370
5) М.Л.Сургуев. «Вторичныеи третичные методы увлечения нефтеотдачи пластов»,-М.,
6) К.Г.Оркин, А.М.Юрчук «Расчеты в технологии и техники добычи
7) Р.А.Валиуллин, Рамазанов и др. «Особенности термометрии при выделении
8) «Уточненной технологической схеме опытно-промышленной разработки нефтяных залежей первой
9) «Технологическая схема разработки нефтегазоконденсатного месторождения Жанажол Актюбинской области»,-Куйбышев:
10) «Схема комплексного обустройства ІІ очереди» Часть ІІІ- ОАО
11) «Единый правила разработки нефтяных и газовых месторождений республики
12) «ҚР мұнай және газ өнеркәсібіндегі қауіпсіздік
13) «Комплексное обустройство ІІ-ой очереди нефтяного месторождения Жанажол ПО
14) «Комплексное обустройство ІV-ой очереди нефтяного месторождения Жанажол ПО
15) ГОСТ-5542-87-М.,-с.51
16) «Особого конструторского бюро по проектированию газодобываюших машин и
17) Бойко В.С. «Разработка и экплуатация нефтяных месторождений»,-М., Недра,
18) Иванов М.М., Чоловский И.П., Брагин Ю.И. «Нефтегазпромысловая геология»-М.,
19) Александров К.К., Кузьмина «Электро-технические чертежи и схемы», -
20) Имангазин М.К. Охрана труда и окружаюий среды-Актобе, 2003-с.18
21) «Планирование на предприятии нефтяной и газовой промышленности», М.,
22) Г.Е.Панов., Л.Ф.Петряшин, Г.Н.Лысяный «Охрана окружающей среды на предриятиях
23) Годовой отчет НИИ ОАО «СНПС-Актюбемунайгаз».-Актобе, 1999-с.180
24) Годоаой отчет отдела по исследованию проблем добычи и
25) В.Ф.Шматов, Ю.М.Малышев «Экономика, организация и планирование производства на
26) Қ.Бекетов. Үлкен қзақ-орысмша, орысша-қазақша сөздік-Алматы «Алтын қазына» 1999
27) Ғ.М. Нұрсұлтанов «Мұнай және газ өнеркәсібінің орысша қазақша

Скачать

zharar.kz