Жоспар
Кіріспе 4
Негізгі бөлім. 6
Ы.Алтынсариннің қазақ халқының саяси көзқарасын қалыптастырудағы
Ш. Уалиханов- қазақ қоғамының саяси- әлеуметтік
Абай- құқық қағидасын қалыптастырған заңгер. 15
Қорытынды 21
Пайдаланған әдебиеттер 22
Кіріспе
ХІХ ғасырдың ІІ- жартысында Ресейдің Қазақстанды
Ресей өнеркәсібі үшін Қазақстан шікізат өндірудің
Патша үкіметі ресми сайлау тәртібін кіргізгенмен,
Бұл кезде халықтың жағдайын ойлап, оларға
Шоқан- қазақтың ағартушы- ғалымы. Ол қазақ
Ыбырай өзінің ағартушылық ойларын қазақ даласында
Шоқан, Ыбырай, Абай да халықтың
Негізгі бөлім.
Ы.Алтынсариннің қазақ халқының саяси көзқарасын қалыптастырудағы
ХIХ ғасырда қазақтың күңгірт көгінде
Әрбір игілікті, жаңа
Ол жер-жерден көшпелі болыстық мектептер ашу
Ал 1860 жылы Ыбырай қазақ балалары
Мінеки, саяси өмірге ықпал ету үшін
Сонымен қатар, Ыбырай қазақ қоғамын прогреске
Өз тұсындағы қазақ қоғамында саяси партияларға
Ресейдің отарлау саясаты, қазақтың шұрайлы жерлеріне
1868ж “Дала облыстарын басқару жөніндегі уақытша
Ертеде орыстар қазақтарды “тек жабайы номадтар”
Ыбырай дала тұрғындарының жерлерін отарлау арқылы
Ыбырай халықтардың бір-бірімен жақындасу процесінде зорлық
Ыбырай қазақ даласындағы әділетсіздікті көріп, заңсыздықты
Қорыта келе айтарымыз: ағартушылық- қазақ халқы
Ш. Уәлиханов- қазақ қоғамының саяси- әлеуметтік
Қазақ халқының тағы бір аса көрнекті
Шоқан Уалихановтың саяси еңбектерінің бірі- “Сот
1822ж. Сібір қырғыздарының Жарғысын сынға алып,
Заманының саяси-әлеуметтік қайшылықтарын көре білген Шоқан
Шоқан Уәлихановтың пікірінше, билердің жоғарыда көрсетілген
Қазақ қоғамында “ежелгі халықтық үлгідегі билер
Атап кететін бір мәселе: Шоқан Уәлихановтың
Шоқан Уәлихановтың осы мағынадағы көз қарастарын
Шоқан Уәлихановтың құқықтық идеяларында әйел құқы
Қорыта айтқанда, Шоқан Уәлиханов халқының шынайы
Абай- құқық қағидасын қалыптастырған заңгер.
Ұлттың екінші атауы іспетті ерекше бір
Қоғамдық шындықты түсінген Абай еңбекші шаруаға
Қалың елім, қазағым, қайран жұртым,
Ұстарасыз аузыңа түсті- ау мұртың.
Жақсы менен жаманды айырмадың,
Бірі қан, бірі май боп енді
Абай шығармаларында нақты құқықтық мемлекет деген
Құқықтық мемлекет идеясының ең өзекті мәселесінің
Бұрынғыдай дәурен жоқ
Ұлық жолы тарайды
Өтірік берген қағаздың
Алды-артына қарайды
Өз қағазын өз көзін
Жоғалтуға жарайды
Тауып алып жалғанын
Қылмысыңды санайды
Өзі залым зәкүншік
Танып алды талайды
Көрмей тұрып құсамын
Темір көзді сарайды.
Осылайша бүгінгі құқықтық мемлекеттің проблемаларына дәлме-дәл
Сонымен қатар, Абай құқықтық мемлекетте сот
Сотты тәуелсіз ету туралы Абай ұсынған
Міне, осындай салыстырмалы талдаудан кейін Абай
Сонымен қатар, Абай сот билігінің тәуелсіздігін
Абайдың саяси-құқықтық көзқарасында құқықтық мемлекетте жеке
Абайдың саяси- құқықтық көзқарастарының арасындаөкімет басқару,
Сонымен қатар, Абай ойынша атқарушы билікті
Сонымен қатар, Абайдың қылмыстық құқық туралы
Қазақтың қылмыстық әдеттегі құқық жүйесіне, жалпы
Абай қазақ қоғамындағы қылмыстық жүйені талдап
жұмыссыздық
надандық
ақылсыздық
арсыздық
құқық бұзушылық
қылмыс теріс
Қылмысты болдырмауды және оның алдын алуда
Қорытынды
Мінеки, өз кезінде қазақтың ардагер перзенттері,
Ыбырай өзінің бұл міндетін қазақ жастарын
Абайдың да өз дәуірінің тұнып тұрған
Ал Шоқан Уалиханов халқының шынайы патриоты
Пайдаланған әдебиеттер
1. Асфандиярова М. “Шоқанның құпия жолдары:
2. Әбділдин Ж, Бурабаев М.
3. Шәмшәтұлы И. “Дарынды ғалым, дара
4. Қуандықов Е. “Кемеңгер ойшыл: Абайдың
5. Арынғазиев И. “Қазақ ағартушылары- достық
6. Амантайқызы Ә. “Абайдың қоғам туралы
7. Әбдіғазиев Б.Б, Жаманов Қ.Ж “Абай
8. Шамшатұлы И. “Ыбырай Алтынсариннің әлеуметтік-
3