КОРПОРАЦИЯЛЫҚ ТАБЫС САЛЫҒЫ

Жоспар:
Кіріспе
І. КОРПОРАЦИЯЛЫҚ ТАБЫС САЛЫҒЫ
1.1. Корпорациялық табыс салығы зерттеушілер және салық
1.2. Корпоративтік табыс салығы туралы декларация
1.3 Корпорациялық табыс салығы бойынша салық кезеңі
ІІ. КОРПОРАЦИЯЛЫҚ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ СУБЬЕКТІЛЕРІНІҢ ӘКОНОМИКАЛЫҚ
2.1. Корпорациялық табыс салығын төлеушілер және
2.2. Корпоративтік табыс салығының обьектілері мен субьектілері
ҚОРЫТЫНДЫ
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТ ТІЗІМІ
ТҮЙІНДЕМЕ
Кіріспе
Табыс салығы ежелгі және классикалық салық тұрлернің бірі.
Қазақстан Рсспубликасында табыс салығы «Қазақ КСР азаматарынан, шетел
Корпоративті табыс салығы мемлекетік бюджедтің кіріс бөлігі мен
Корпоративті табыс салығындағы реттеушілік бастамасы, экономикалық және әлеуметтік
Корпорациялық табыс салығының функциясы әр түрлі. Ол бюджеттің
Қазақстан Республикасы тәуелсіздік алғаннан бері табыстарға салық салудың
Корпоративті табыс салығын төлеушілер болып мемлекеттік мекемелер
Корпоративті табыс салығы салынатын объектілер келесілер болып табылады:
салық салынатын табыс, түзетулер есебімен әрекет ететін Салық
төлем көздерінен салық салынатын табыс;
Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме арқылы өз кызметін жүзеге
Корпоративті табыс салығын есептеу механизмге сәйкес, келесідей формула
Қазақстандық кәсіпорындарындағы салық.
Тіркелген активтердің құнын анықтау ушін, негізгі құралдардың бастапкы
Құрастырушылар мен қатысушылар жарғылық капиталға өздернің негізгі құралдарын
Негізгі құралдарды кайтарымсыз түрде алу барысында олардың бастапқы
Магериалдық емес активтердің бастапқы құнына құрушылар мен қатысушылардың
Тіркелген активтер бойынша амортизациялық аударымдарды есептеу ушін кестеден
жер;
муражай құндылықтары;
сәулет және өнер ескерткіштері;
ортак пайдаланымдағы құрылыстар, автомобиль жолдары, тротуарлар, бульварлар;
аяқталмаған қүрделі құрылыс;
фильмкорына жататын объектінер;
Қазақстан Республикасы шама бірліктеріндегі мемлекетік эталондары;
Қазақстан Республикасынын 2000 жылғы қаңтарға дейін колданыста болған
Инвестициялық жоба шеңберінде эксплуатацияға енгізілген, тіркелген активтер.
Корпорациялық табыс салығы. Амортизациялық шектеу нормалалары
№ Тіркелген активтердің атауы Амортизацияның шектеу нормасы
1 Мұнай, газ ұнғымаларын және беру
11 Мунай, газ өңдеу машиналары мен жабдықтарын, сондай-ақ
111 Ақпаратты өңдеуге арналған компьютерлер мен мен жабдықтар
1V Басқа топтарға тіркелген активтер, соның ішнде мұнай,
Қазақстан Республикасының аумағында алғаш рет пайдалануға берілген, тіркеудегі
Салық кезеңнің басына қосымша әрбір амортизациялық топ бойынша
1 топтың құндық балансы қалған топтардың негізгі құралдарының
І. КОРПОРАЦИЯЛЫҚ ТАБЫС САЛЫҒЫ
1.1 Корпорациялық табыс салығы зерттеушілер және салық
Бұл бөлімде табысқа салынатын салықтарды, оның ішінде корпорациялық
Сонымен «табысқа салынатын салық — салық, төлеушілердің әр
Көптеген мемлекеттерде заңды тұлғалардың табысына салынатын салық (корпорациялық
1. Классикалық жүйе, компанияның бөлінетін пайдасына кор- порациялық
2. Компания деңгейінде салық салынатын пайданы кеміту жүйесі
• әр түрлі ставкалар негізінде, әсіресе бөлінетін пайдаға
• бөлінетін пайданы салық салудан ішнара босату негізінде.
3. акционерлер деңгейінде салық салынатын пайданы кеміту жүйесі
• корпорациялық табыстан ұсталған-ұсталмағанына карамастан, дивидендтерді салықтан босату;
• салық несиесі немесе импутациялық жүйеде дивидент жеке
4. Белінетін пайданы салықтан толығымен босату мынадай жүйеде
• компания (Греция, Норвегия);
• акционерлер (Финляндия, Дания).
Салық салу барысында компаниялар резидент және резидент емес
Корпорациялардың пайдасына салық салудың импутаңиялық жүйесі - корпорациялардың
Қазақстан Республикасында корпорациялық табыс салығы салықтардың ішіндегі еңкүрделі
Салық кодексі қабылданған кезеңге дейін салықтын бұл түрі
Корпорациялық табыс салығын арнаулы салық режимін қолданатындарды қоспағанда,
Заңды тұлғалар екі топқа бөлінеді:
• коммерциялық ұйымдар;
• коммерциялық емес ұйымдар.
Коммерциялық ұйымдар дегеніміз - белгілі бір табыс көзі
Коммерциялық ұйымдардың ішінде арнаулы салық режимдерін қолданатын заңды
Кірісті тазарту негізгі мақсаты болып табылмайтын және алынған
Ал, коммерциялық емес ұйымдарға салық салу жөнінде алдағы
Корпорациялық табыс салығын төлеушілер:
• Қазақстан Республикасының резидент заңды тұлғалары (Қазақстан РеспубликасыныңҰлттық
• Казақстан Республикасында қызметтің тұрақты мекеме арқылы жүзеге
Корпорациялық табыс салығы бойынша салық салу объектілері:
• салық, салынатын табыс;
• төлем көзінен салық салынатын табыс;
• Казақстан Республикасында қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге
1. Салық, салынатын табыс.
Корпорациялық табыс салығының бірші салық салу объекті —
Корпорациялық табыс салығын төлеуін заңды тұлғалар ең алдымен
Ал салық, салынатын табыс жыл жиынтық, табыспен және
Ал, енді жылдық жиынтық табысқа тоқталайық.
Резидент заңды тұлғаның жылдық жиынтық табысы салық кезеңі
Қазақстан Республикасында қызметті тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын
Жылдық жиынтық табыста салық төлеушінің барлық табыстары, оның
1. Тауарларды (жұмыс, қызмет көрсету) енгізуден түскен табыс;
2. Үйлерді, ғимараттарды, құрылыстарды, сондай-ақ амор- тизациялауға жатпайтын
3. Мекемелерді есептен шығарудан түсетін табыс;
4. Күмәнді міндеттемелер бойынша түсетін табыстар;
5. Мүлікті жалға беруден түсетін табыс;
6. Казақстан Республикасының заңдарымен провизиялар жасауға рұқсат етілген
7. Борыштық талап етуді басқаға беруден тусетін табыстар;
8. Кәсіпкерлік кызметін шектеуге немесе тоқтатуға келісім үшін
9. Шығып қалған тіркелген активтер құнынын ішкі топтың
10. Кен орындарын игеру зардаптарын жою жөніндегі накты
11. Ортақ үлесті меншіктен түсетін табыстан алынатын табыстар;
12. Бұрын негізгісі ұсталып, бюджеттен кайтарылған айыппулдардан басқа,
Корпоративтік табыс салығы бойынша декларация енгізілгеннен кейін, төленуге
Басқа да жағдай немесе маусымдық сипаты бар жумыстармен
Салық төлеуші, салық кезеңі ішінде, өткен салық кезеңі
Корпоративтік табыс салығы бойынша декларацияны тапсырғанға дейін кезең
Салық кезеңі қорытындысы бойынша залал алғап немесе Декларация
Салық төлеуші корпоративтік табыс салығық төлемін өзі орналасқап
Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме арқылы кызмет жүзеге асырушы
Салықтық кезең ішінде төленген алдын ала төлем сомалары,
1.2. Корпоративтік табыс салығы туралы декларация
Салық төлеуші салық кезеңінен қорытындысы негізінде, корпоративтік табыс
Салық органдарына негізделген жазбаша өтініш беру кезінде салық
Өтіншті жазу кезінде ұйымның аты баспа әріптеріндей жазылады
Ұйымның орналаскан жерін көрсете отырып, салық төлеуші мекен-жайын
Егер Декларацияны тапсырғаннан кейін мекен-жайы өзгерсе, салық төлеуші
Салық қызметкер салық төлеушіге барлық салықтар қатынастары бойынша
Егер салық төлеуші бірнеше банктің кызметін пайдаланса немесе
Егер Заңды тұлғаның тіркелуінен кейін бірінғай болып табылатын
Салық кодексінің бабына сәйкес (13-бап, 1-тармақ) салық кызметінің
1.3. Корпорациялық табыс салығы бойынша салық кезеңі және
Корпорациялық табыс салығының ставкалары.
1. 1995 жылы 24 сәуірде «Салық және бюджетке
• заңды тұлғалар салық салынатын табыстан 30 пайыз
• негізгі құралы жер болып табылатын занды тұлгалар
2. Казақстан Республикасының 1999 жылы 16 шілдедегі қаулысына
• занды тұлғалар салық салынатын табыстан 30 пайыз;
• арнаулы экономикалық аймактың аумағында тіркелген және кызметін
• негізгі өндіріс құралы жер болып табылатын занды
3. Бүгінгі таңдағы корпорациялық табыс салығының ставкалары:
• салык төлеушілер жүргізетін түзетулерді ескере отырып және
■ негізгі өндіріс құралы жер болып табылатын салык
• резидент еместердің Қазақстан Республикасындағы кезеңдерден алатын табыстарын
• Резидент еместердің Казақстан Республикасындағы көздерден алатын табыстарына
• Қазақстан Республикасында тұрақты мекеме аркылы кызметін жузеге
Салық кезеңі.
Корпорациялық табыс салығы үшін күнтізбелік жыл салығы болып
Егер ұйым кунтізбелік жылдың аяғына дейін таратылса, қайта
Егер кунтізбелік жыл басталғаннан кейін құрылған ұйым осы
Салық декларациясы.
Арнайы салық режимін қолданатын заңды тұлғаларды қоспағанда, корпорациялык
Корпорациялық табыс салығы жөніндегі декларациядан және корпорациялық табыс
Инвестициялық салық преференциялары.
Инвестициялық салық преференциялары корпорациялық табыс салығы, жер салығы
Инвестициялык, салық преференциялары дегеніміз — корпорациялық табыс
Инвестициялык салық преференцияларын қолдану үшін кайта құруға арналып
Инвестициялы салық преференцияларын қолдану тәртібі.
Инвестициялық салық преференциялары инвестициялык жобаны іске асыруды жузеге
Преференциялар салық төлеушілерге преференцияларды қолданушылардың басталу кунін белгілейтін
келісімшарт жасау кезінде шаруашылық кызметті жузеге асырушы салық
мемлекеттік қабылдау комиссиялары - жаңадан құрылған салық төлеушілер
Қызметі жаңа өндірістерді құру жөніндегі инвестициялық жоба шеңберінде
Колданыстағы өндірістерді кеңейту және жаңарту жөніндегі инвестициялық жобаны
Преференциялар беру тәртібі және шарты Казақстан Республиксының инвестициялар
Корпорациялық табыс салығы бойынша преференцияларды қолдану ушін, салық
Мүлік салығы мен жер салығы бойынша преференцияларды қолдану
Корпорациялық табыс салығы бойынша преференцияларды қолдану мерзімі жоғарыда
Преференциялардың қолданылуын тоқтату.
Преференциялардың қолданылуы келісімшартта көрсетілген мерзімде тоқтатылады не мұндай
Преференциялардың қолданылуын мерзімнен бұрын тоқтату тараптардың келісімі бойынша
Преференциялардың қолданылуы мерзімнен бұрын тоқтатылған кезде салық төлеуші
Дамыган мемлекеттердегг корпорациялык табыс салығы
Улыбритаия мемлекетінде корпорация салығының ставкасы - 35-33 пайыз.
а) 1982 жылдың 1-ші наурызына дейін лицензия алған
ә) мунай табыстарына салынатын салык 1975 жылы енпзілді.
Германия мемпекетінде корпорация салығының ставкасы 40 пайыз. Салық
Канадада корпорация табысына салынатын салық федералдың провинцияның бюджет
Францияда корпорация пайдасына салынатын салық кәсіп- орындардың жылдың
Испинияда заңды тұлғалардың табысына салынатын салықтың аумағында жұмыс
Швеңияда корпорация пайдасына салынатын салықты коммерциялық қызметпен айналысатын
Данияда корпорация пайдасына салынатын салық 34 пайыздық ствакамен
Жаттияның заңды тұлғалардан алынатын табыс салығы бизнестің дамуымен
Бельгия және Панама мемлекеттертде қайта өңдеу өнеркәсібіндегі, орман
Корпорациялық табыс салығы бойынша аванстық төлемдер: есептерді 2006
Салық төлеушілердің бұл санаты үшін 2008 жылға корпорациялық
Табысқа салынатын салықтар ♦ 131
Салық төлеушілердің назарын бірден мынаған аудару қажет -
Сөйтіп, салық төлеушілердің осы санатына қатысты ағымдағы жылдың
Мысалы, егер 2009 жылы кәсіпорын аванстық төлемдердің 4
Салық кезеңі, біздің жағдайда 2009 жыл үшін декларацияның
Егер алғашкы екі жағдай орын алатын болса, онда
Демек, декларация ұсынганнан кейін тапсыратын 101.02-нысандағы аванстық төлемдердің
Егер декларацияда қалыптасқан керсеткіш мәлімдеген аванстық төлемдердің келемнен
Салық кезеңінің қорытындысы бойынша залал шеккен немесе салық
Жекелеген салық төлеушілерде өткен салық кезеңінде төмендегідей жағдайлар
1-жағдай. Салық төлеуші 2010 жылы 9 000 мың
Бұл жағдайда есептеуді мынадай жолмен жүргізу керек:
(9 000 мың теңге + 0 = 9
Жоғарыда келтірілген барлық жағдайларға қатысты аталган баптың 6-тармағының
Еске сала кететін жайт - әрбір салық төлеушініңі
2-жағдай. «Ай-Шуақ» ЖШС-20010 жыл үшін декларацияны 2011 жылғы
Заңнамаға сәйкес декларация тапсырған күннен бастап жиырма жұмыс
3-жағдай. «Нурст» ЖШС-і 2009 жыл үшін декларацияны
Егер декларация 29 наурызда тапсырылса, онда белгіленген жиырма
Жаңадан құрылған ұйымдарға қатысты Салық кодексінің 20-бабының 7-тармағында
Салық төлеушілердің назарын салық есептейтін тапсыру кесте аударайық.
Атап айтканда, корпорациялық, табыс салығы бойынша декларация мен
Егер салық заңнамасында салық салу объектілері болған жағдайда
Шаруашылық жүргізу субъектісіне салық кезеңінңі ішінде қаржы-шаруашылық қызметтінің
Осы өзгерістерге шұғыл бейімделу үшін Салық кодексінің 126-бабының
Әрбгр салық төлеуші аванстық, төлемдері жоспарлау және бюджетке
Мұның өзі аванстық төлемдер керсеткіштерін дұрыс жоспарламағанда, атап
Осы максатпен әкімшілік құқың бузушылык туралы заңнамада пакты
Егер салық төлеуші салық кезеңі үшін накғы есептелген
Түсінікті болуы үшін осы жағдайды нақты мысалмен қарастырайъңі.
1- нуска
Есептелген аванстық төлемдер - 250 ООО мың теңге.
Накты есептелген КТС - 270 500 мың теңге.
Асып тусуі - 20 500 мың теңге.
Шығарылуы - (270 500 х 100: 250 000
Бұл нускада 20 500 мың теңге мелшершдеп асып
2-нуска
Есептелген аванстық төлемдер - 215 000 мың теңге.
Накғы есептелген КТС - 275 500 мың теңге.
Асып тусуі — 60 500,0 мың теңіе
Шығарылуы (275 500 х 100 : 215 000
Бұл нұсқада асып түсу мелшері 10%-дан асып кеткедіктен,
әкімшілік санкцияларды қолдануға арналған жағдай туындайды, оларды қолданудың
Салық төлеуші заңды тұлғалардың еске сала кететін жайт
буйрығына сәйкес 2012 жылы салық есептегіш электронды түрде
Бұл ретте электронды түрде тапсырылатын салық есешілінін тапсыру
Салық кодексінің 69-бабының 2-тармағына тусінік беретін ККМ Салық
Бұл тусіндірмеге сәйкес салық төлеушілерден электронды турде тапсырылған
салық есептейтін нысанының коды;
салық кезеңі;
салық өтініш қағаз кешірмесін талап етудің егжей-тегежей негіздемесі;
сондай-ақ салық төлеушілердің атауы;
заңды мекен-жайы;
Тіркеу нөмірі.
Салық органының өтінішін карастыру нәтижелері бойынша оң шешім
Теріс жауап алынган жағдайда, оған салық есептейтін қағаз
Аванстық төлемдер сомасын есептеу және төлеу мәселесі салық
Салық кодексшңі 77-бабының 1-тармағына сәйкес, корпорациялық табыс салығын
ҚР Азаматтық кодексінің 43-бабының 2 және 3-тармактарына сәйкес
Филиалдар мен өкілдіктер заңды тұлға болмайды. Бұларға өздерінше
Салық кодексінде жоғарыда аталған бабының осы тармағына сәйкес
Егер шетелдік тұлға қосарланған салық салуды болдырмау туралы
Сөйтіп, егер шетелдік компанияның екінші салық салу максаттары
Салық кодексінің 184-бабының 1-тармағында Қазақстан Рес- публикасында тұрақты
Егер шетклдік компанияның салық салу максатында тұрақты мекеме
Осы материалда берілген ақпарат салық төлеушілердің корпорациялық табыс
ІІ. КОРПОРАЦИЯЛЫҚ ТАБЫС САЛЫҒЫНЫҢ СУБЬЕКТІЛЕРІНІҢ ӘКОНОМИКАЛЫҚ
2.1. Төлеушілер, салық салу субьектілері
1 кесте. Төлеушілер, салық салу объектінер!
Корпорациялық табыс салығын төлеушілер Заңды тұлғалар резиденттер жене
Резиденттер - Республиканың салық, Заңына жетекшілік ететін Қазаңстан
Резиденттер - тұрақты ұйымдар арңылы өз қызметін іске
«Резидент» жене «бейрезидент» түсініктерін мемлекеттің салықтандыруының «азамат» жене
Тұлғаның резидент ретінде танылуы салықтандырудың «салық коматор» теориясындағы
Салық коматор (латын тілінен коматор - мекен-жай) -
ҚР-ның Заңмен сәйкес білімделген, кәсіпкерлік қызметін жүргізудеп қажетті
Бейрезиденттер тұрақты ұйымдар арқылы және ҚР аумағында тұрақты
Корпоративтік табыс салығы бойынша салық салу объектілер:
1) салық салынатын кірісі;
2) салық салынатын төлеу көздерінен кірісі;
3) заңды тұлғаның таза кірісі.
§ 13.2. Жылдың жиынтық табыс, салық салынатын кіріс
Заңды тұлғаларға корпоративтін табыс салығын есептеуді төмендегі мысалдан
мың теңге
1. Жиынтық жылдық табыс 8 300
2. Шегерулер 4 200
3. Салық салынатын кірісі (і-2) і 400
4. Салық мөлшерлемесі 30%
5. Салық сомасы (3x4) 420
6. Аванстың мөлшерлемелер 400
7. Үстеме ақы 20
Салықты анықтау үшін ең алдымен жиынтық жылдың табысқа
Табыс түрі Сипаттама
1. Тауарларды етінзуден тусетін табыс (жұмыстарда қызмет керсету).
2. Ұйлерді, ғимарат, құрылыстарды, сондай-ақ амортизадиялауға жатпайтын активтерді
3. Мемлекеттемелерді есептегенде шығарудан тусетін табыстар Салық төлеушіден
4. Қупонды міндеттемелер бойынша тусетін табыстар. 3 жыл
5. Банк провизияларының мөлшерін азайтудан тусетін табыстар.
6. Борышты талап етуді басқаға беруден тусетін табыстар.
Салық төлеушілердің табысы.
7. Шығып калған тіркелген активтер құнының ішкі топтық
8. Кен орындарын игеру зардап- тарын жою жөніндеп
Табыс - 200 мың теңге.
Жиынтық жылдық табысына салық төлеуші табысының барлық түрлері
Бұлардан баска, жылдың жиынтық табысқа ретіндер:
1. Кәсіпкерлік қызметті шектеуге немесе тоқтатуға келісім у
2. Ортақ үлестін меншіктен тусетін табысты бөлу кезінде
3. Бұрын негізсгі ұсталып, бюджеттен қайтарылған айып-пулдардан басқа,
4. Бұрын жургізілген шегерімдер бойынша алынған өтем- ақылар.
5. өтеусіз алынған мулік, орындалған жұмыстар, көрсетіп- тен
6. Дивидендтер.
7. Таза табысты берілген кезде алынған және ербір
8. Сыйаңылар.
9. Бағамдың оң айырма.
10. Роялти.
11. Әлеуметтік сала объектілерін пайдалану кезінде алынған табыстардың
Салық төлеушілердің жылдың жиынтық табысынан:
1) Қазақстан Республикасындағы төлем көзінен бұрын салық салынған,
2) Әлеуметен 63 акцияларын орналастыру кезінде алған олардың
3) қор биржасының «А» және «В» ресми Т
4) мемлекеттін бағалы қағаздармен жасалған операциялардан тускен табыстар;
5) табиғи жене техногендік сипаттағы төтенше жағдайлар туындаған
6) мемлекеттік кәсіпорынның Казаңстан Республикасы үкіметі негізінде мемлекеттік
7) Казахстан Республикасының зейнетакымен камсыздандыру тұралы Заңдарына сейкес
Корпоративтін табыс салығы салық салынатын табыс сомасын мөлшерлемеге
Салық салынатын табыс = мемлекеттін жиынтық табыс -
Корпоративтін табыс салығы бойынша темендеп мелшерлемелер белгіленген:
Жер өндірістің негізгі құралы болып табылатын салық төлеушілер
Салық төлеушілер үшін салық салынатын табыстан - 30%.
Корпоративтік салық бойынша бюджетпен өзара карым-қатынас былай құрылады:
1) салық төлеушілер әрбір айдың 20-сы қүні аванстық
2) жылдың 31 наурызына дейін.
3) декларация бойынша салық сомасы аванстық төлемдермен салыстырылады.
Аванстық төлемдер қалай аныңталатындығын қарастырайық. Мысалы, 2009 жылдағы
Аванстық төлемдерді анықтау үшін, декларацияның жариялануында (ол 2012
Мысал: Заңды тұлға 2011 жылы аванстық төлемдермен корпоративен
Теңгеде
20 қаңтар 10000
20 ақпан 10000
20 наурыз 10000
20 сәуір 15000
20 мамыр 15000
20 маусым 15000
20 шілде 15000
20 тамыз 15000
20 қыркүйек 15000
20 қазан 15000
20 қараша 15000
20 желтоқсан 15000
Барлығы аванстың төлемдермен 165000 теңге енгізілді. 2012 жылы
Егер декларация бойынша салық сомасы 160000 теңгені ұраса,
Осыған байланысты заңды тұлға-резиденттерге салық салынады. ҚР аумағында
ҚР-нан тыс жерде төленген салық сомасы санаққа жатады.
(Мың теңгеде)
Мемлекеттін жиынтық табыс 10 000, соның ішшде ҚР-нан
жерде алынған
Шегерімдер – 4000
Салық салынатын табыс – 6000
Салық мөлшерлемесі - 30%
Салық сомасы – 1800
Аванстың төлемдер – 1400
ҚР-нан тыс жерде алынған - 300 табысы бойынша
Төлемге кететін сома = 1800-1400-300=100
Басқа мемлекет аумағында алынған табыстар бойынша нақты төленген
Заңды тұлғалар төлем көздерінен салық салынған табысқа ие
- дивидендтер;
- депозиттер бойынша сыйақылар;
- ұтыстар;
- сыйақылар жатады.
Бұл жағдайда, салықты ұстап қалуды, табыс төлейтін ұйым
Салық агентті табыстың төлену орыны мен түрінен тәуелсіз
Салық агента ұстап қалынған сомаларды төлем жасалған ай
Корпоративтак табыс салығын резидент емес тұлғалардың есептеу ерекшеліктері
Резидент емес салық төлеушілерге салық төлеуші резиденттер сияқты
(мың теңгеде)
1. Мемлекеттік жиынтық табыс 200000
2. Шегерімдер 110000
3. Салық салынатын табыс (1-2) 90 000
4. Салық мөлшерлемесі 30%
5. Салық сомасы 27000
6. Таза табыс (3-5) 63000
7. Салық мөлшерлемесі 15%
8. Салық сомасы 37800
Салықтың жалпы сомасы (5+8) 100800
Салық төлеушінің таза табысына есептелген салық сомасы корпорациялық
Резидент емес заңды тұлғаның:
1) Заңды тұлға-бейрезиденттің меншігін майдаланғаны немесе пайдалану құқығын
2) қызмет көрсеткені үшін алынатын комиссиялық табыстарды;
3) осы заңды тұлға - бейрезидент берген займдар
4) ҚР-дағы Заңды тұлға - бейрезиденттің қызметінен табыс
5) құжатпен расталмаған шығындарды;
6) ҚР-ның аумағынан тыс жерлерде шеккен басқару және
ҚР-дағы бейрезиденттің тұрақты ұйымы кәсіпкерлік қызметін толықтай немесе
Көбінесе бюро, кеңсе, кабинет, агенттік, фабрика, шеберхана, цех,
2. ҚР-да тұрақты ұйымсыз қызметін жүзеге асырушы, Заңды
Көрсетінген заңды тұлғалардың табыстары төмендегі мөлшерлемелер бойынша төлем
Сыйақы үлесінен түсетін табыстар, дивидендтер 15%
Теуекелдік сақтандыру келісімдері бойынша төленетін сақтандыру сыйлықтары 10%
Теуекелдік қайта сақтандыру келісімдері бойынша төленетін сақтандыру сыйлықтары
Халықаралық тасымалдарда көлік қызметін көрсетуден түскен табыстар 5%,
Резидент емес Заңды тұлға табысынан алынатын табыс салығы
1) табыстың төленген сомалары бойынша төлем жасалған ай
2) корпорациялық жене табыс салығы бойынша декларацияларды тапсыру
Салықтың кезең күнтізбелік жыл болып табылады. Егер ұйым
Мысалы: Заңды тұлға 1 наурызда заң органына тіркелген.
Мысалы: Заңды тұлға 20 сәуірден бастап қайта ұйымдастырылған.
Декларацияны көрсету мерзімі — есептік салық кезеңінен кейін
2.2. Корпоративтік табыс салығының обьектілері мен субьектілері
Қазақстан республикасының резидент заңды тұлғалары, сондай-ақ Қазақстан
Салық есебінде
Салық салынатын
табыс (ССТ)
Бухгалтерлік есепте
↓
Ағымдық жылдық жиынтық
пайда ретінде 5610 шотында =
кредиттік сальдо ретінде
көрініс табады
Салық есебінде бухгалтерлік есеп деректері (5610 шотының сальдосы)
↓
ССТ (салық салынатын
табыс)
Корпорациялық салық салынатын табысты анықтауда салық есебі мен
Корпоративтік табыс салығын салу обьектілері мынала болып
салық салынатын табыс;
төлем көзінен салық салынатын табыс;
ҚР-да қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент
Салық салынатын пайыз жылдық жиынтық табыс пен шегерімдер
Соның нәтижесінде бухгалтерлік есеп пен салық есебінің
1995 жылғы «Салықтар және де бюджетке басқа да
Корпоративтік табыс салығының субъектілері мен объектілері
Корпоративтік табыс салығының Салық салынатын объектілер Салық мөлшері
Заңды тұлға, ҚР резидентері (бұларға Ұлттық банкі мен
2010ж.- 17,5%
211ж.-15% Күнтізбелік жылы
Төлем кезінен салық салынатын табыс 2009ж.-15%
2010ж.-15%
2011ж.-15%
Заңды тұлға, ҚР резидентері, олар үшін жер өндірістің
ҚР тұрақты ұйымдар арқылы, қызиетін жұзеге асыратын резиденттер
Корпоративті табыс салығы Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетінің
Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджет кірісінің 2005-2011 жылдары аралығындағы
Млрд.тенге
2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
1. Мемлекеттік бюджеттің кірістері. Салықтық түсімдер. 2098,5
1998,3 2338,0
2209,1 2887,9
2856,0 2989,9
2978,2 3089,1
3058,0 3122,0
3110,8 3227,9
3221,8
1.1. Оның ішінде Корпатативтік табыс салығы. 834,3 776,6
Корпаративтік табыс салығының үлесі. 41,2 35,2 32,2 33,6
1.1.1. Республикалық бюджет кірістеріндегі салықтық түсілімдер 1561,9 1667,8
Корпаративтік табыс салығы 834,3 776,6 758,3 764,2 798,0
Корпоративтік табыс салығының үлесі, % 53,4 46,5 46,6
1.1.2. Жергілікті бюджет кірістерінің салықтық түсілімдері 436,4 541,3
Осы 7 жыл аралығында (2005-2011 жж.) жалпы бюджет
Қаржы-бюджет ұйымдарындағы салық есебінің ерекшеліктері
Қазақстан Республикасының азаматтық заңдарына сәйкес коммерциялық емес ұйым
1) осындай қызметіне орай табыс алу мақсаты жоқ;
2) алынған таза табысты немесе мүлікті қатысушылар арасында
Коммерциялық емес ұйымның депозиттер бойынша сыйақы, грант, кіру
Жалпыға бірдей белгіленген тәртіппен салық салуға жататын табыстарды
Қызметін әлеуметтік салада жузеге асыратын ұйымдарға жылдық жиынтық
- космегологиялық қызметгерді қоспағанда, меднциналық көмек көрсетуден;
- мектепке дейінгі тәрбие және оқыту; бастауыш негізгі,
ҚОРЫТЫНДЫ
Салық жүйесі дегеніміз – бұл мемлекетте жиналатын салықтардың,
Салықтардың және салықтық сипаттағы алымдар мен төлемдердің тізімі
Негізгі салық түрлерімен қоса Қазақстан Республикасының салық жүйесі
Салықтан жалтару әдетте салық объектісін жасыру, салық базасын
Салықтан жалтару жағдайларында мемлекет салық органдары арқылы келесідей
оперативті жауап қайтару шаралары: банктік шоттар бойынша операцияларды
қаржылық-құқықтық санкциялар: төленбеген салық сомасын толық өндіріп алу,
әкімшілік жауапкершілік шаралары: салықтық заңнаманы бұзғаны үшін кәсіпорындардың
қылмыстық жауапкершілік шаралары: заңмен бекітілген мөлшерде айыппұлдар салу,
Сонымен қатар, Қазақстанның Салық кодексінде «Салықтық міндеттемені мәжбүрлеп
банктік шоттардағы ақша қаражаттарының есебінен;
қолма-қол ақшалардың көмегімен;
дебиторлардың қарыздары есебінен;
салық төлеушінің қарамағындағы мүліктерді сату есебінен;
мәжбүрлі ациялар әмиссиясы есебінен.
Салықтық заң бұзушылықтар туралы айта отырып, олардың белгілі
Салықтық тексерулер, салықтық бақылаудың негізгі формасы ретінде, есептік
Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес салықтық тексерулер құжаттық
Кешенді тексеру деп салықтардың және басқа да міндетті
Кешенді тексерумен салыстырғанда, тақырыптық тексерулер жекелеген салықтардың түрлеріне
Қарсы тексерулер, егер де салық органы тексеру жүргізген
Рейдтік тексерулерге келетін болсақ, онда мұндай тексерулерді салық
Құжаттық тексерулер қандай-да бір жекелеген кәсіпкердің қызметін тексерумен
Қазіргі кездегі салықтық тексерулердің түрлеріне камералық тексерулер де
Салық кодексіне сәйкес, камералық тексеру деп салық төлеушінің
Қордай ауданы әлі күнге дейін Жамбыл облысының жергілікті
Талдау нәтижелері көрсеткендей, Қордай ауданы бойынша 2009 жылы
2010 жылдын 1 қаңтарындағы есеп бойынша бюджеттің табыстар
2010 жылдың 1 қаңтарында Қордай ауданы бойынша 255
Осылайша, соңғы жылдары тіркеуге алынған салық төлеушілердің саны
Есепті 2009 жыл бойына жалпы құжаттық тексеруге 21
Тексеруге алынған аталған кәсіпорындардың ішінен 10 кәсіпорында салықтық
2010 жылдын 1 қаңтарына бюджетке төленбей қалған салықтық
2009 жылы барлығы 86 құжаттық тексеру жүргізілген (соның
Тексерулер нәтижесінде қосылған сомалар 13945,5 мың теңгені (соның
Салынған айыппұлдар сомасы 2595,6 мың теңгені құраған, бұл
Қосылған салық және өсімпұлдар сомасының 9119,2 мың теңгесі
Осылайша, Қордай ауылы бойынша салықтардан жасырыну нәтижесінде бюджетке
Салықтарды басқарудың мәні шет елдік практикада заңның мүмкіндік
Ірі шет елдік компаниялар салықтан заңды жолмен де,
АҚШ практикасында салықтардан қашып құтылудың негізгі үш жолы
Салықтық ауыртпалықты төмендету жөніндегі нақты ұсыныстар әлі күнге
Қордай ауданы бойынша Салық комитетінің мәліметтері бойынша рейдтік
Салық төлеушілер үшін кәсіпкерлік қызметті жүргізу жөнінде дәлелдерді
Көлік саласында қызмет көрсетумен айналысатын кәсіпкерлердің қызметін тексеру
Салықтық тексерулер үшін салық төлеушілерді ұтымды (рационалды) таңдауды
Жасырылған табыс көздерінің бар екенін анықтау мақсатында салық
Жеңілктерді қарастыратын схема бойынша кәсіпорындарға салық салу жұмысының
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Порохов Е.В., «Теория налоговых обязательств», Алматы – 2001
Ермекбаева Б.Ж. Лесбеков Г.А. Основы налогообложения. Алматы. 2005
Мельников В.Д., Ильясов К.К., «Финансы», Алматы -2005
Оспанов М.Т. Проблемы совершенствования системы управления налогами в
Юткина Т.Ф., «Налоги и налогообложение», Москва –2001
Аймаков Б. Налоговая система в условиях рыночных отношений,
Налоговый кодекс «О налогах и других обязательных платежах
Сейдахметова Ф.С. Налоги в Казахстане. Алматы. 2004. –
Баязитова А. Малый бизнес: проблемы развития. // Мысль,
Баймуратов. У "Национальная әкономическая система" - Алматы 200іт.
Мельник Д.Ю. «Налоговый менеджмент» – Москва: Финансы и
Вареха Ю.М. "Влияние российской налоговой системы на коәффициент
Юткина Т.Ф. "Налоги и налогообложение" - Москва 2000г.
Оспанов М.Т. "Налоговая реформа и гармонизация налоговых отношений"
Хан Дитгер "Планирование и контроль: концепция контроллинга" -
Арабкин В. "Сколько весят налоги". Алматы: «Аян-адет» 2000
Русакова И.Г., Кашин В.А. "Налоги и налогообложение" -
Сержантов К.А. "Как уменьшить налоги законными способами" -
Адырбеков И.А. Стратегическое развитие предпринимательства: теория и практика
Аттапханов К.А. Налоговая система как составляющая әкономической безопасности
Худяков А.И., «Теория налогообложения», Алматы – 2002
Еспаев С. Рыночные основы и механизмы налогообложения в
Ошакбаев Т. «Что является налоговым нарушением», Начнем с
Оспанов М. Наиболее слабым звеном в нашей налоговой
Ромлекулов А.С. Контроль как приоритетное направление в пополнении
Арыстанбаева С.С. Проблемы налогового регулирования әкономики среднеазиатских республик
Положение о Налоговом комитете по Кордайскому району Жамбылской
Конституция (Основной закон) Республики Казахстан. Алматы,1995Указ
Отчет Налогового Комитета по Кордайскому району Жамбылской области
Черник Д.Г. «Налоги и финансовая система зарубежных стран»,
Илимжанова З.У. "Управление и прогнозирование налогов"- Алматы
Горбунов А.Р." Налоговое планирование и создание компаний за
Акуов Т. «Малому бизнесу – малые налоги», 21
Адасбаев Б. «Анализ развития МП в РК» ,
Адамов В. Программа Алматинской Ассоциации предпринимателей 2000.// Налоговые
Бекбасаров А.У. Налогообложение индивидуальных предпринимателей. //
Алипов А. Воздействие налогообложения на развитие малого и
Ермекбаева Б.Ж. К вопросу совершенствования налоговой системы РК//Вестник
Асанов Ж. Малому бизнесу мешают многочисленные контролеры.// Налоговые
Лукпанов Ж.О., «Налогообложение предпринимательской деятельности в Республике Казахстан:
3