ЖОСПАР
Кіріспе 2
1-тарау. АҚШ оқшаулану саясатынан көшбасшы болу саясатына ұмтылуы
1.1 АҚШ-ның бірінші дүниежүзілік соғысқа қатысуы және одан
1.2 Америка дүниежүзілік экономикалық дағдарыс жылдарында 9
2-тарау. Ф.Д. Рузвельт кезеңі 12
2.1 Ф.Рузвельт және оның «Жаңа бағыты» 12
2.2 Рузвельт үкіметінің сыртқы саясаты 17
2.3 АҚШ екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында 18
2.4 Америка Құрама Штаттары - әлемдік ірі держава
Қорытынды 23
Пайдаланылған әдебиеттер тiзiмi 24
Кіріспе
Қазіргі әлемнің аса ірі державасы Америка Құрама Штаттарымен
АҚШ-тың жалпы әлемдік процестерге ықпалы сөзсіз. Бұл орасан
Сондықтан, Қазақстанның АҚШ-пен өзара іс-қимылы тек екі жақты
Осыған байланысты біздің қамтып отырған тақырыбымыздың өзектілігі арта
1-тарау. АҚШ оқшаулану саясатынан көшбасшы болу саясатына ұмтылуы
1.1 АҚШ-ның бірінші дүниежүзілік соғысқа қатысуы және одан
Бірінші дүниежүзілік соғыс Америка Құрама Штаттарының экономикасының өсуіне
Американ буржуазиясы әскери тапсырыстардан зор пайда тапты. Жаңа
Соғыс мемлекеттік-монополистік капитализмнің күшеюіне ықпал етті. Соғыстың соңында
АҚШ-тың дүниежүзілік экономикада үлесінің күрт өсуі дүниежүзілік саясат
1919 жылғы Париж бітім конференциясында американ делегациясы осы
1919 жылғы Париж конференциясында В.Вильсонның дипломатиялық жеңілісі монополистік
Алайда оқшаулану қозғалысының империалист бағытымен қатар, монополияға оппозиция
Оқшауланушылардың біріккен
1921-1922 жылдардағы Вашингтон конференциясында АҚШ өзінің бәсекелестеріне қарағанда
АҚШ Кеңестік Ресейге қарсы басқа империалист мемлекеттер сияқты
АҚШ-тың экономикалық өрлеуі өндіріс пен капиталдың шоғырлану процесін
Мемлекеттік-монополистік капитализмнің дамуы буржуазиялық идеологияның осыған сәйкес формасының
Капитализмнің жалпы дағдарысын тудырған тап күресінің шиеленіскен жағдайында
Ішкі саясатта реакциялық ағымның күшеюі әлеуметтік өмірге кері
Осындай жағдайда президент Вильсон республикандықтардың реакциялық бағытына тойтарыс
Осы кезеңге қарай экономикалық конъюнктурасы да өзгерді. 1920
1920 жылғы сайлауда республикандықтар жеңді. Республикандық партияның президенттік
Гардинг үкімет құрамына республикандық партияның консервативтік бағыттағы өкілдері
Гардинг үкіметі «жекедара индивидуализм» ұранымен мемлекеттік реттеу саясатына
Буржуазиялық мемлекеттің экономикалық қызметінің бәсеңсуіне қарамастан, ірі капитал
Президенттің орнына вице-президент Кальвин Кулидж отырды. Ол әлеуметтік-экономикалық
Бірінші дүниежүзілік соғыстан кейін буржуазиялық партиялардың саясатына көңілі
Осы демократиялық платформа негізінде еңбекшілердің дербес партиясын ұйымдастыру
20 жылдардың басына қарай жалпыамерикандық антимонополистік күштерді біріктіру
1924 жылы сайлау кезінде саяси күрес шиеленісті. К.Кулидж
1924 жылғы сайлау кезінде республикандықтар жеңіп шықты. АҚШ
Тұрақтану жылдарында АҚШ-та ірі капиталдың жағдайы нығайды. Монополистік
Соған қарамастан осы кезеңде АҚШ-та мемлекеттік-монополистік капитализмнің дамуы
Фермерлік проблемаларды шешу жолдары да шиеленіскен күресті туғызды.
Капиталистік экономиканың дұрыс қызмет етуі көп жағдайда теміржолдардың
Монополистік реакция прогрессивтік күшке қарсы әр түрлі шовинистік
1928 жылғы сайлауда республикандық партия кандидаты Гувер ірі
1.2 Америка дүниежүзілік экономикалық дағдарыс жылдарында
1929-1933 жылдардағы дүниежүзілік экономикалық дағдарыс жылдары капиталистік дүниенің
Экономикалық дағдарыс жұмысшыларға адам естімеген қайыршылық әкелді. Жұмыссыздар
Дағдарыс елдің бүкіл финанс жүйесін қамтыды. 1929 жылы
Президент Гувер және
1929 жылы
Қоғамның экономикалық өмірінің бұзылуы жаппай халық қозғалысының жаңа
1930 жылы жазда компартия «жұмысшы биллі» деп атанған
Фермерлердің барлық тобы да үкімет саясатына қарсы шықты.
Қалың көпшіліктің наразылығы буржуазиялық партиялардың қызметінде тәуелсіз саяси
Осындай жағдайда 1932 жылы сайлау кампаниясы жүргізілді. Екі
2-тарау. Ф.Д. Рузвельт кезеңі
2.1 Ф.Рузвельт және оның «Жаңа бағыты»
Демократиялық партияның икемді солқылдақ саясаты оларға жеңіс әкелді.
Франклин Делано Рузвельт 1881 жылы Нью-Йорк штатында туған.
Америка Құрама Штаттарының президенті болып өз замандастарына жұмбақ
1933 жылдың наурызына қарай Рузвельт президент қызметін бастау
«Жаңа бағыттың» теориялық базасы кейнсиандық экономикалық ілім болып
Үкіметтің алдында әлеуметтік салада да күрделі проблемалар тұрды.
Рузвельт президенттік ант қабылдағанда елдің банкілік және кредиттік
Үкіметтің финанс саласындағы басқа шаралары (федералдық резервтік жүйе
Экономиканың басқа салаларында да түбірлі қайта құрулар жүргізілді.
Рузвельт әкімшілігі НИРА-ның негізінде өнеркәсіптің барлық саласында 750
Өнеркәсіпті қалпына келтіру заңы еңбек қатынастары саласында либералдық
Өнеркәсіпті қалпына келтіру заңында жұмыссыздарға көмек көрсету шаралары
Ф.Рузвельттің «Жаңа бағытының» маңызды бөлігінің бірі 1933 жылы
Фермерлерге көмек туралы заң жинақталып қалған қарызы барларды
«Жаңа бағыттың» бастапқы кезеңінде мемлекеттің белсенді реттеушілігі дағдарыстық
30-шы жылдардағы жұмысшы мен демократиялық қозғалыс АҚШ-тың саяси
АҚШ жұмысшыларының үлкен жеңісі 1935 жылы шілдеде қабылданған
Жұмысшылардың үлкен бір екінші жеңісі АҚШ тарихында тұңғыш
«Жаңа бағыттың» екінші кезеңінде қоғамдық жұмыстардың ауқымы едәуір
1937 жылдардың соңында жұмысшы қозғалысы тағы да үлкен
«Жаңа бағыттың» аграрлық саясатында да маңызды бетбұрыс жасалды.
Табиғи ресурстарды дамыту және қорғау Теннеси өзені алқабы
«Жаңа бағыт» реформаларын республикандықтар да, демократтардың өздері де
«Жаңа бағыт» жылдарындағы саяси күрес жылдарында АҚШ-тағы екі
2.2 Рузвельт үкіметінің сыртқы саясаты
Жаңа әкімшіліктің сыртқы саясаттағы бірінші актісі 1933 жылдың
30-шы жылдардың ортасында АҚШ-тың басқарушы тобын европалық және
Басқарушы топтың арасында АҚШ-тың халықаралық позициясын нығайту үшін
Фермерлер мен қаланың орта тобының көзқарасын білдіретін дәстүрлі
Рузвельт үкіметі оқшауланушылармен бірнеше рет ымыраласуға барған болатын.
АҚШ пен фашистік блок елдері арасында қайшылықтың шиеленісе
1939 жылы нацистер Польшаны басып алып, ІІ-ші дүниежүзілік
АҚШ Канадамен бірге өзара қорғаныс басқармасын құрды және
1940 жылы президенттік сайлау қанша даурыққанмен оқшауланушыларды қолдайтындардың
2.3 АҚШ екінші дүниежүзілік соғыс жылдарында
Американдықтардың көпшілігі бар назарын аударып, Европадағы соғыс барысын
1941 жылы қазанда Жапонияның премьер-министрі Хидеки Тодзио болды.
Ашуланған Рузвельт бұл шабуылды «Арандатусыз және арамзалықпен басып
Ел соғыс қажетіне адам және материалдық ресурстарды тез
Европадағы соғыс қимылдарына американ қару-жарақтары келіп түсіп жатты.
1943 жылдың соңында одақтастар Батыс Европада екінші майдан
АҚШ бір мезгілде Тынық мұхитта шабуыл қимылдарын жүргізді.
1944 жылдың маусымында жапон эскадрасының Филиппин аралдарындағы сәтсіздігі
2.4 Америка Құрама Штаттары - әлемдік ірі держава
Екінші дүниежүзілік соғыстан кейін Құрама Штаттар дүниежүзінде басымдылыққа
Соғыстан кейін екеуі арасындағы антагонизм қайтадан белең алды.
КСРО-ның өз программасы болды. Соғыста бүлінген, 20 млн.
Гарри С.Трумэн Франклин Д.Рузвельтті соғыс аяғына дейін-ақ ауыстырған
Трумэн ішкі саясатта «Жаңа бағыт» реформасын жалғастыратынын білдірді.
Қорытынды
Екінші дүниежүзілік әлем картасын түбегейлі өзгертіп қана қоймай
Осылайша АҚШ аумағында әскери қимылдар жүрмегендіктен ол әлемдегі
Пайдаланылған әдебиеттер тiзiмi
Дуглас С. Стивенсон. Америка: халық пен ел. –
Мәшiмбаев С.М. Еуропа және Америка елдерiнiң қазiргi заман
АҚШ. Қысқаша тарих. – Алматы: “Ғылым”, 1996.
Бомье Ж. Гитлерден Труменге дейiн. - Алматы, 1952.
Брант В. Воспоминания // Вопросы истории. 1991.
Коваль Б.И. Революционный опыт XX века. - М.,
История новейшего времени стран Европы и Америки (1918-1945).
Языков В Ф. История стран Европы и Америки
24