МАЗМҰНЫ
Кіріспе 3
І-ТАРАУ. ТУРИСТІК САЯХАТТАРДАҒЫ РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ РЕСУРСТАРДЫҢ МӘНІ ЖӘНЕ МАЗМҰНЫ
1.1. Рекреациялық ресурстар жайлы түсінік 4
1.2. Табиғи-рекреациялық ресурстар 6
ІІ-ТАРАУ. ТАРИХИ – МӘДЕНИ МҰРАЛАРДЫҢ ТУРИСТІК РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ РЕСУРСТАРЫ
2.1. Тарихи-мәдени мұралардың рекреациялық ресурстарының мәні 17
2.2. Туризмнің әлеуметтік – мәдени ресурстары 22
Қорытынды 27
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ: 28
Кіріспе
Туризм жүйесінің көп қырлы функцияларының біріне оның рекреациялық
Туризмде қолданылатын мақсатты рекреациялық
емдік демалыс ресурстары:
сауықтыру туризмінің ресурстары: ландшафты
спорттық туризм ресурстары: табиғи
экскурсиялық туризм ресурстары:
Рекреациялық ресурстарын жоғарыда келтірілген анықтамалары мен туризм индустриясын
адамдардың өмір сүру ортасы мен оған тәуелді емес
мәдениеттің ұрпақтан – ұрпаққа берілуін
адамдардың қолдан жасаған немесе өңдеп жаңартқан табиғи ландшафт;
қайта қалпына келтірілудегі адамзат дамуының ежелгі цивилизациясының тарихи
көлік және ақпараттық коммуникация, орналастыру, тамақтандыру, сауықты ұйымдастыруды
І-ТАРАУ. ТУРИСТІК САЯХАТТАРДАҒЫ РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ РЕСУРСТАРДЫҢ МӘНІ ЖӘНЕ МАЗМҰНЫ
1.1. Рекреациялық ресурстар жайлы түсінік
“Рекреациялық ресурстар” -
Рекреациялық ресурстар жөнінде
“Рекреациялық ресурстар” мен “туристік ресурстар” ұғымдары өздерінің
Осы объекті мен
Туристік нарық қызметінің саласын таңдауда
Табиғи жаратылыстық ресурстарға технологиялық жарамдылық, жайлылық, сыйымдылық,
Технологиялық жарамдылығына қарай
Технологиялық міндетті немесе қажетті ресурстарсыз туристік – рекреациялық
Технологиялық міндетті ресурстар толық
Технологиялық міндетті және мүмкіндік жасаушы ресурстардың үйлесімділігі демалушылардың
Технологиялық міндетті рекреациялық ресурстың
Табиғат кешенінің жайлылығы бұл демалу мен
Табиғи ресурстардың сыйымдылығын біркелкі
Табиғи ресурстардың көлемі туризмнің нақты бір
Табиғи ресурстарды пайдалануды реттеп отыру туристік қызмет технологиясына
Аттрактивтілік. (французша atraktio – тартылыс, тарту).
Табиғи ресурстардың мақсаттылығы – бұл белгілі бір
Табиғи ресурстардың тұрақтылығы –
Кешенділік -- бұл
Табиғи объектілері мен кешендер
Табиғи кешендерді туристік қызмет
Табиғи жағдайдың сипаттамасы туристік
Туристік шаруашылықты ұйымдастыруда қайсы
Сонымен бірге таулы аймақтардағы көрікті орындар әсемдігі, туристерді
1.2. Табиғи-рекреациялық ресурстар
Туризм индустриясын дамытудың
Еліміздің табиғи -- рекреациялық ресурстары
Табиғат зонасының осындай таулы аймақтарында таулы жермен жаяу
Елімізде тропиктік және экваторлық
Сауықтыру туризмнің ресурстары қолайлы
Қолайлы кезеңінің ұзақтығы ыстық
Республикамыздың территориясында жыл бойына күн сәулесінің түсу ұзақтығы
Арал теңізінің оңтүстік жағалуында,
Суға түсу – жағажайлық, су
Тау өзендері су ағысының
Республикамыздың ірі – ірі теңіз, көлдерді Каспий, Арал
Минералды сулар гидрологиялық ресурстардың
Ерекше қорғалатын территорияға жататын Солтүстік Қазақстан
Қазақ халқының құс салып, құмай тазымен аң аулау
Орманды дала және таулы аймақтар жануарлар әлеміне өте
Туристік қызметке құнды табиғи –
Мемлекеттің табиғи – қорықтық қорындағы
Туристік бизнеспен айналысатын кәсіпкерлер
мемлекеттік табиғат саябақтары;
мемлекеттік табиғат ескерткіштері;
мемлекеттік қорықтық аймақтар;
мемлекеттік табиғат қорықтары;
мемлекеттік зоологиялық парктер;
мемлекеттік ботаникалық баулар;
мемлекеттік дендрология парктер;
ерекше қорғалатын табиғат аймақтарындағы
мемлекеттік ерекше маңызы бар
халықаралық маңызы бар сулы –
экологиялық, ғылыми, мәдени және
Қазақстан Республикасының “Ерекше
зоологиялық, - сирек кездесетін және бүгіндері тіпті жойылып
ботаникалық, - сирек кездесетін және бүгіндері жойылып кету
ормандық, -- ЕҚТА –дағы ормандар, орман
дендрологиялық, - ғылыми, мәдени – тарихи мәні бар,
гидрологиялық, - ерекше мемлекеттік немесе ғылыми маңызы бар
геологиялық, -- экологиялық, ғылыми
топырақтық, -- кәдімгі, әртүрлі топырақтық аймақтарда
ландшафттық, -- кәдімгі және
әлі игерілмеген табиғаттың эталондық бөліктері мен ерекше рекреациялық
ЕҚТА статусына ие әрбір
ЕҚТА –да орналасқан мемлекеттік табиғи -
ЕТҚА пайдалану түрлері.
ЕТҚА паспортының бұл пункттері
ЕТҚА арналған осы Заңның 22 бабына сәйкес ерекше
Ерекше қорғалатын табиғат аймақтарындағы шаруашылықтық қызметі
Ерекше қорғауды аймақтарда азаматтардың, туристердің болуы сол
Ерекше қорғауды қамтамасыз ету
Туристік қызметті ұйымдастыру мен
Туризм саласына қатысты ғылыми
Қарастырып отырған Заңның 30 -шы бабында ЕҚТА -ны
Жаратылыстану -- ғылыми білімдер
тарихи -- мәдени мұра ретінде
табиғат қорғау мекемелерінің қызметімен
Жоғарыда атылынған мақсаттар ұлттық туризмнің ақпараттық базасын
Ерекше қорғалатын табиғат аймақтарын
оқулық экскурсияның өндірістік практика
ғылыми мамандар дайындауға, қорық ісі жөніндегі, қоршаған ортаны
Бұл мақсаттар оқу - танымдық,
32 бапта ЕҚТА туристерді
Ерекше қорғалатын табиғат
Ерекше қорғалатын табиғат аймақтарын
ЕҚТА мемлекеттік қорықтық қордың
Табиғи - рекреациялық ресурстардың қолдану сипатына қарай, оның
Мемлекеттік табиғи -- қорықтың қорларды пайдалануда
1. Ерекше қорғалатын табиғат аймақтарының
үйлер мен ғимараттар салуға, жалпы халық пайдаланылатын жолдар
жер үсті немесе жер асты суларын қандайда бір
орманды сауықтыру мақсатында және орманды алқаптарды аңшылық
аңшылық пен балық аулауға;
арнайы рұқсатсыз коллекция жинауға
арнайы берілген рұқсатсыз азаматтардың рұқсат етілмеген орындарда
Бұл тиымдық сипаттағы жайға түсініктеме берер болсақ, ЕҚТА
“Мемлекеттік табиғат қорықтарын мәдени – ағарту емдік және
қорықтағы тәртіпті сақтай отырып,
арнайы жабдықталған туристік соқпақтар арқылы ғылыми – танымдық
2. Республикалық дәрежедегі маңызы
қорықтық тәртіп қызметі іске
Мемлекеттік табиғат қорықтары белгілеген сұраныстың тәртіп аумағында,
ЕҚТА –ның шаруашылықтық қызметті
туристік және рекреациялық қызметті
туристер мен келушілерге қызмет көрсететін аймақтарға ЕҚТА туристік
шектеулі және дәстүрлі
3. Жергілікті маңызы бар
4. Қорықтық маңызы бар ерекше
Қорықтық маңызы бар ЕҚТА –тарға арналып бекітілген табиғат
5. Қорғаудың дифференциалды режимдегі
6. Шаруашылықтық қызметтің реттелетін тәртібі мен сұраныстың тәртібіне
7. Табиғат қорғау, ғылыми зерттеу
8. Табиғат қорғау, ғылыми зерттеу
9. Табиғат қорғау мекемесі, статусы
10. Арнайы мақсатта өсірілетін, осыған тән қорғаудың ерекше
11. Ерекше мемлекеттік маңызы бар немесе
12. Мемлекеттік табиғи қорықтардың қармағында
13. Экологиялық ғылыми, мәдени
геологиялық объектілер – табиғи
геоморфологиялық объектілер – жер бетінің сатылы рельефі, жайылмалар,
гидрогеологиялық объектілер – сауықтыру
тарихи, археологиялық, этногарфиялық мәні
Халықаралық туризм мен туризмнің инфрақұрылымымен индустриясын дамытуға шетелдік
ЕҚТА өзінің тартымды табиғи рекреациялық ресурстарымен, туризмнің әртүрлі
ІІ-ТАРАУ. ТАРИХИ – МӘДЕНИ МҰРАЛАРДЫҢ ТУРИСТІК РЕКРЕАЦИЯЛЫҚ РЕСУРСТАРЫ
2.1. Тарихи-мәдени мұралардың рекреациялық ресурстарының мәні
Туристік рекреациялық ресурстарға туристік бағыттағы
Тарихи – мәдени және этнографиялық объектілерге деп туристік
Туристік рынокқа ықпалды мәдениет
Қазақстан жеріндегі көшпенділік пен отырықшылық өркениетінің геосаяси,
Қазақстан Республикасының “Тарихи –
Республикамыздың Заңдарындағы терминологиялық. Құқықтық жайлар рекреациялық ресурстар төңірегіндегі
қозғалмайтын, оның ішінде:
жекелеген, - архитектура, монументалдық өнер туындылары мен
кешенді объектілер – қала құрылысы
қозғалатын, оның ішінде:
жекелеген объектілер – археологиялық мұралар, көне заман заттар,
кешенді объектілер, жекелеген объектілердің элементтерінің тарихи негізінде
материалдық емес тарихи айғаттар;
адамзаттық қауымдастағы дәстүрлі – тарихи,
жергілікті сөйлеу ерекшеліктері
Қазақстандық “туризм” жүйесінің англосансондық
Халықаралық маңызы бар тарихи – мәдени мұралардың туристік
Республикалық деңгейде маңызы бар ресурстарға осы жолдың Солтүстік
Ұлы Жібек жолы мен оның тармақтарындағы орналасқан тарих,
“Көшпелі” - діни – этнографиялық мәдениет
көшпенділік өркениеттің этномәдени ортасындағы
археологиялық ескерткіштер. Археологиялық ескерткіштер ең ірі түрлеріне қорымдар
Қорымдар негізгі екі түрге
“Көшпенді” -- діни этнографиялық мәдениет археологиясының ескерткіштеріне:
Олардың ішіндегі ең танымалдары Аңырақай шатқалындағы қола
этнография ескерткіштері көшпенділек
көшпенділердің тұрмыстық – қорғаныстық мақсаттағы тұрғын жай, жылжымалы
шаруашылық түрінің көптігін, негізгі және
көшпенділер тұрмысындағы жасаулар мен үй бұйымдары, діни және
халықтық қолөнер, көркем – қолданбалы шығармашылық пен ауыз
той – мерекелік және жерлеу рәсімдерін, көшпенділік
әскери рәсімдер мен ежелгі ұранды және т.б. ерекше
Қазақстанның тарихында отырықшылық – жер
Отырықшылдық – жер өндеушілік қалалық мәдениеттің туристік рекреациялық
тарихи ескерткіштер Қазақстан халқының өмірінде ерекше орын алатын
археологиялық ескерткіштер – ескі қаланың орны, ішін –
архитектуралық ескерткіштер, - қалалар мен қоныстардағы қалалық
Еліміздің териториясында бүгіндері мекендейтін
халықтардың тарихы шоғырлану жүйесінің
Туристік мақсаттағы маңызда объектілердің негізгілеріне:
Отырықшылық – жер өңдеушілік
елді мекендер, қалашық пен
еңбек құралдары мен оның
киім, әшекей, қару – жарақтарды;
халықтық қолөнер, сәндік – қолданбалық
ат әбзелдері мен теріден
музыка, әскери дабыл, би, салт дәстүр, әдет
ежелгі шоғырланған жүйедегі
Жалпы ономастиканың өзі де
2.2. Туризмнің әлеуметтік – мәдени ресурстары
Туризмнің әлеуметтік – мәдени ресурстарына
Қазақстан Республикасы Президентінің Қазақстан
Бұл шешімге тиісті міндетте инфрақұрлымының дамуының, оның ішіндегі
халқаралық көліктік сауда байланысын, сондай -ақ Трансазия
халықаралық тасымалдарды қамтамассыз ететін автомобиль жолдарын дамыту,
әуежайларда қайта жабдықтау жұмыстарын жүргізу
Ақтау айлығын қайта жабдықтау,
өзендердегі параход шаруашылығы жұмыстарын жандандыру, жолаушы және
ақпараттық технологияны дамыту, телекоммуникациялық
Туристік өнімді өндірудің тұйықталған циклын қамтамасыз ету
үшін туристік қызметтің негізгі, қосымша,
Әлеуметтік – мәдени сервис пен оның
топтастыру – күрделі жұмыс, бірақ
Әлеуметтік -- мәдени сервис объектілерін жай ғана тізіп
Туризмнің әлеуметтік сұранымы мен мақсатына сай қонақ күтуге
жол бойы коммуникациясын қамтитын
орналастыру құралдары: қонақүйлер, отельдер, мотельдер, флотелдер,
тамақтану құралдары мен оның объектілері:
жаңадан салынған және қайта
туристік объектілерді азық – түлікпен
Туризм индустриясы мен инфрақұрлымы дамыту
туристерге қызмет көрсету үшін банкілердің қызметін ұйымдастыруға, шет
“Ұлы Жібек жолының тарихи
түркі тілдес мемлекеттердің мәдени
адамдар өмір сүретін ортаны, оның аймақтық, ұлтық, табиғи
сәулет – қала құрылысы субъекттілерінің және азаматтардың құқығын
аймақтық және басқадай сәулет –
сәулет қала құрылысы мұраларының құндылықтарын сақтау, сәулет
Туризмді дамыту мақсаттарында және әлеуметтік мәдени сервис объектілерін
Туризмді дамыту мақсатында жұмыс істеп
ҚР “Тарихи – мәдени мұраларды
санаторийлік – курорттық және
объектілер мен кешендерді жоспарлау,
сәулет және қала құрылысы құралдары арқылы адамның өмір
“Қазақыстан Республикасындағы сәулет пен қала
тұтастай қала құрлысының жүйесі
аймақтық - өндірістік, қала салуға лайықты және ландшафтты
қала, қыстақ, село және
елді мекендердің территориясының бөліктері;
ғимараттар, сәулеттік ансамбльдер, саябақтар, қозғалмайтын тарихи-мәдени ескерткіштер
Қазақстан Республикасында “туризм” жүйесін дамытудың ұзақ мерзімдік
Қорытынды
Туризм саласындағы мемлекеттің стратегиясы тартымды туристі нысана ретінде
Қорыта айтқанда Туризмнің рөлі Қазақстан елінде өте жоғары.
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
Н.А. Воронков. Экология (общая, социальная, прикладная). / Москва,
В.Н.Коробкин., Л.В.Передельский. Экология. / Ростов-на-Дону, 2003.
Д.К.Сулеев, С.И.Сагитов, П.И.Сагитов, К.К.Жумагулов. Экология и природопользование. /
http://chemistry.narod.ru/
2