Мазмұны.
Тақырып: Бюджетпен есеп айырысу операцияларының есебі.
Кіріспе. ………………………………………………………………………………………....3
I тарау. Бюджеттегі есеп айырысудың экономикалық мәні мен
1.1. Бюджеттегі есеп айырысудың экономикалық мәні мен рөлі
1.2. Ғалымдардың еңбегіндегі бюджетпен есеп айырысу есебін жетілдіру
II тарау. «Ақсайгазсервис» акционерлік қоғамның ұйымдық-экономикалық және
2.1. Акционерлік қоғамның ұйымдық-экономикалық сипаттамасы.......................7
2.2.Акционерлік қоғамның есеп саясаты...................................................................11
III тарау. Бюджетпен есеп айырысу бойынша жүргізілетін операциялар
3.1. Төленетін ағымдағы табыс салығы.....................................................................13
3.2. Қосылған құнға салынатын салық.......................................................................15
3.3. Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы......................................................17
3.4. Бюджетпен басқа да есеп айырысу.....................................................................19
Қорытынды
Қосымша.
Қолданылған әдебиттер.
Кіріспе.
Менің курстық жұмысымның тақырыбы «Бюджетпен есеп айырысу
I тарауда- Бюджеттегі есеп айырысудың экономикалық мәні мен
IIтарауда- «Ақсайгазсервис» акционерлік қоғамның ұйымдық-экономикалық және қаржылық
III тарауда- Бюджетпен есеп айырысу бойынша жүргізілетін операциялар
Мақсаты: бюджетпен есеп айырысу есебінің жолдары, жүйесі мен
Бюджет жалпы мемлекеттік тұрғыдан бөлініп немесе бекітіліп
Бюджет-бұл мемлекеттің, облыстық, аудандарының,қаланың әлеуметтік-экономикалық ахуалының айнасы. Бюджет
Бюджет деңгейіне қарамастан бюджеттік мекемелердің бәрінде,ешқандай жеңілдік күтпей-ақ
Қорыта келгенде, «Қазақстанда салық жинау ісі қандай жолмен
2002 жылдың қаңтарында Қазақстан Республикасының «Салықтар және бюджетпен
Кәсіпорынның бюджетпен есеп айырысу операциялары 63
Жеке және заңды тұлғаларға салынатын салықтар, мемлекеттік бюджетті
I тарау. Бюджеттегі есеп айырысудың экономикалық мәні мен
Бюджеттегі есеп айырысудың экономикалық
мәні мен рөлі.
Қаржылық байланыстардың орасан зор әр алуандығына жеке ортақ
Бюджет жүйесінде есеп айырысудың мәні зор. Бюджетпен есеп
1) Мемлекеттен жалпы қоғамдық өнімнің бір бөлігін оқшауландырумен
2) Құнды жасау және құнды тұтынуға қызмет ететін
3) Қоғамдық өмірдің оның тауар нысанындағы қозғалысымен тікелей
Бюджетпен есеп айырысу есебі басқа экономикалық категория сияқты
Бюджетпен есеп айырысу есебінің сан қырлы маңызын
1.2.Ғалымдардың еңбегіндегі бюджетпен есеп айырысу
есебін жетілдіру жолдары.
Д.Қ.Қабдиев экономика ғылымдарының докторы, профессор бюджетпен есеп
Үкімет пен орталық мемлекеттік органдардың, облыстардың,жергілікті атқарушы
Бюджетпен есеп айырысу мынадай қағидаттарды негіздейді:
Облыстық,республикалық маңызы бар қалалар,астана бюджеттерінің республикалық бюджетін өзара
Түсімдерді тиімді бөлу,ол түсімдердің ара жиігін ажыратудың
Төменгі бюджеттерде тұрақты сипаты бар, сыртқы факторлардың әсеріне
Қазақстан Республикасының әкімшілік аумақтық бірліктерінің бюджеттік қамтамасыз етілу
Жергілікті атқарушы органдардың көрсетудің неғұрлым тиімді және нәтижелі
Бюджеттің әрбір деңгейінің алынған ресми трансферттер мен кредиттердің
Бюджетпен есеп айырысу есебінің қатынастарын реттеу
Э.Қ.Ыдырова экономика ғылымдарының кандидаты,доцент 1991 жылы ҚР-ның бюджет
Р.Оспанов, Атырау облысы бойынша салық комитетінің төрағасы,экономист. Салық
Б.Таджияқов, Қазақстан Республикасының Қаржы министрлігі салық комитетінің төрағасы.
М.И.Боголепов, профессор.20ғ. М.И.Боголепов басты назарда «мемлекеттік бюджет барлық
З.Атыгаева,ҚР-ның салық төлеушілермен жұмыспен айналысатын Департаменттің зам.директоры. Салық
Н.Князов, Ақтөбе облысы бойынша салық комитетінің төрағасы. Өркениетті
Дүйсенбек Қалиұлы: Міндетті төлемдер мен салық төлеуден заңды
Д.Баймурзин- Алматы қаласының Түрксіб ауданы бойынша салық
Қазақстан Республикасының Президентінің Қазақстан халқына Жолдауынан.
«Біз елдегі салық жинау жүйесін күшейтеміз. Мемлекет халыққа
Біздің міндетіміз-ақылға қонымды, әділетті әрі қалыпқа түскен салық
Бюджет кодексіне сәйкес, мемлекеттік бюджет араларындағы өзара өтелетін
Есепті кезеңнің соңында кәсіпорынның бөлінбеген табысына жатқызылатын таза
Д-т 571(5420)
К-т 561(5410)
Есепті кезеңнің соңында анықталған кәсіпорынның шеккен зиян
Д-т 561(5410)
К-т 571(5420)
Ағымдағы жылғы шеккен зиянды жабуға бағытталған резервтік капитал
Д-т 551,552(5310,5340)
К-т 561(5410)
Осы операциялардың қорытындысы бойынша «жиынтық кіріс (зиян)»-деп аталатын
II-тарау. «Ақсайгазсервис»акционерлік қоғамның
ұйымдық-экономикалық және қаржылық есеп жұмысы.
2.1. Акционерлік қоғамның ұйымдық-экономикалық сипаттамасы.
«Ақсайгазсервис» акционерлік қоғамы «Қарашығанақ» мұнай-газ конденсатының кен орны
Қоғам Қазақстан Республикасының заңнамасына сәйкес заңды тұлға болып
Қоғамның орналасқан жері (09300), Қазақстан Республикасы, Батыс Қазақстан
Қоғамның Жарғылық капиталының мөлшері 2039995972,53 (екі миллиард отыз
Қоғамның жарғылық капиталы жаңа акцияларды шығару, несиеге шығарылған
Жарғылық капиталдың көлемін қалыптастырудың, өзгертудің тәртібін Қазақстан Республикасының
2-1кесте.
Өндірістің көлемі.
Көрсеткіштер
2005ж.
2006ж.
2007ж. 2007ж.
2005ж.
мың тг 2006ж мың тг 2005ж.
% 2006ж. %
Дайын өнімді сатудан түскен табыс 173534 188755 183682
Сатылған дайын өнімнің өзіндік құны 40945
Жұмысшылардың орташа саны,адам 641 626 680 39 54
Негізгі құралдардың орташа жиынтық құны 27347 45689 23855
Дайын өнімді сатудан түскен табыс 2005 жылы 173534;
Мұнда табыстың жыл сайын өзгергенін көріп отырмыз.
Сатылған дайын өнімнің өзіндік құны 2005 жылы 40945;
Жұмысшылардың орташа саны 2005 жылы 641; 2006жылы 626;
Негізгі құралдардың орташа жиынтық құны 2005 жылы 27347;
Мұнда негізгі құралдар өндіріс процесінде ұзақ уақыт бойы,яғни
2-2кесте.
Тауар өнімінің құрылымы.
Көрсеткіштер
2005ж
2006ж.
2007ж. 2007ж.
2005ж.
мың тг 2006ж мыңтг 2005ж.
% 2006ж. %
Офистік бөлімдердің арендасы 45947 46765 44907 -1040 -1858
Техникалық қызмет көрсетумен машиналарды жөндеу,сату бойынша қызмет көрсету
59749
65286
72894
13145
7608
122,0
111,6
Тауарларды айырбастаумен сату бойынша қызмет көрсету 977317 1058073
Басқалар. 120527 121609 132723 12196 11114 110,1 109,1
Офистік бөлімдердің арендасы,оның ішінде жұмыс және техникалық бөлмелердің
Техникалық қызмет көрсетумен негізгі құралдарды жөндеу (машина), сату
Тауарларды айырбастау мен сату бойынша қызмет көрсету ғана
2-3 кесте.
Негізгі құралдардың көлемі.
Көрсеткіштер Мың тг %
2005ж
2006ж.
2007ж.
2005ж
2006ж.
2007ж.
Негізгі құралдар(2400) 1195984 1324586 1357531 100,0 100,0 100,0
Жер (2411) 27517 27517 27517 2,3 2,1 2,1
Ғимараттар (2412) 804780 85470 863342 67,3 64,8 63,6
Машиналар мен құрал-жабдықтар (2413) 86725 115570 117920 7,3
Көлік құралдары (2414) 125327 166995 186995 10,5 12,6
Басқалар (2415) 151635 155765 161757 12,6 11,7 11,9
Негізгі құралдардың жалпы сомасы 2005 жылы 1195984 болса,
Жердің жалпы көлемі 3 жыл бойынша 27517 тг
Белгілі бір факторларға байланысты жердің құнарлығы жылдан
Ғимараттардың көлемі 2005 жылы 804780;2006 жылы 858470; 2007
Акционерлік қоғамның өндірісі дамуына байланысты ғимараттардың аз көлемде
Машиналар мен құрал - жабдықтар 2005 жылы
Көлік құралдары 2005 жылы 125327; 2006 жылы
Басқалардың жалпы көлемі 2005 жылы
2-4 кесте.
Акционерлік қоғамның қаржы-шаруашылық
Көрсеткіштер
Код стр
2005ж
2006ж.
2007ж.
Дайын өнімді сатудан түскен табыс 010 173534 188755
Сатылған айын өнімнің өзіндік құны 020
Жалпы табы (стр010-стр020) 030 132589 157740 141656
Кезеңдік шығындар 040 10620 75600 68500
Сату бойынша шығындар 041 0 0 0
Жалпы және әкімшілік шығындар 042 10620 75600 68500
Сыйақылар бойынша шығындар 043 0 0 0
Негізгі қызметтен табыс (шығын) 050 90100 76000
Кәдімгі қызметтен салық салынғанға дейін табыс (шығын)(стр030-стр040) 060
Негізгі емес қызметтен табыс (шығын) 070 121969 82140
Заңды тұлғалардан алынған жеке табыс салығы бойынша шығындар
Кәдімгі қызметтен салық салынғаннан кейін табыс (шығын) 090
Күтпеген жағдайлардан
Табыс (шығын) 100 - - -
101 0 0 5000
102
Таза табыс (стр090-100+101-102) 110 35469 14340 18756
Дайын өнімді сатудан түскен табыс 2005 жылы 173534
Сатылған дайын өнімнің өзіндік құны 2005 жылы 40945;
Жалпы табыс дайын өнімді сатудан түскен табыстан сатылған
Жалпы табыс 2005 жылы 132589 (173534-40945) болса, 2006
(188755-31015), 2007 жылы 141656 (183682-42026) 2006 жылмен салыстырғанда
Кезеңдік шығындар 2005 жылы 10620, 2006 жылы 75600;
Ал сату және сыйақылар бойынша шығындар жоқ..
Негізгі қызметтен табыс (шығын) жалпы табыстан кезеңдік шығындар
Негізгі қызметтен табыс (шығын) 2005 жылы 90100, 2006
Заңды тұлғалардан алынған жеке табыс салығы бойынша шығындар
Кәдімгі қызметтен салық салынғаннан кейін табыс (шығын) кәдімгі
Күтпеген жағдайлардан табыс (шығын) 3 жыл бойынша баланста
2.2.Акционерлік қоғамның есеп саясаты.
«Бухгалтерлік есепке алу туралы» ҚР Президентінің 1995 жылғы
бухгалтерлік есепке алу туралы жарлық;
бухгалтерлік есепке алудың стандарттары;
оларға берілген әдістемелік ұстамалар,нұсқаулықтар;
субъектінің есеп жүргізу саясаты.
Жалпы жағдайы.
«Ақсайгазсервис»акционерлік қоғамның акционерлер жалпы жиналысының шешімімен қабылданған
Акционерлік қоғам есеп саясатын дайындағанда «есеп жүргізу саясаты
Есеп жүргізу саясатын қалыптастыру әр стандартына ұсынылған тәсілдердің
Есеп жүргізу саясатын қалыптастыру маңызды да жауапты рәсім
Есеп жүргізу саясатының басты мақсаты-шаруашылық операцияларын, активтерді,меншік капиталдарды,міндеттемелерді,қызмет
Шаруашылық операциялардың және ТМБ аналитикалық есебін жүргізудің ретімен
Бухгалтерлік есепте қаржы-шаруашылық операцияларды тіркеу және топтау жүйесін
№1БЕС «Есеп саясатын жүргізу саясаты және оның ашылуы»
а) Акционерлік қоғам өзінің есебін ҚР «шетел инвестициялар
б) Жылдың қаржылық қорытынды есебін ҚР тәуелсіз аудиторлар
№2 БЕС «Бухгалтерлік баланс» және «қаржы есептемелеріндегі негізгі
№3БЕС «Қаржы шаруашылық қызметінің нәтижелері туралы»
а) өнімдерді өткізуден алынған табыс;
б) өткізілген өнімнің өзіндік құны;
в) жалпы табыс;
г) есепті кезең шығындары.
№4БЕС «Ақша қаражаттарының қозғалысы туралы есеп».
а) Операциялардың қызметінің түскен ақшасын тікелей әдіс бойынша
б) Есеп кезең соңында ақша қаражаттарының қалдығы қолдану
№5БЕС «Табыс». Кез келген қызметтен түскен табыс мынадай
а) табыс сомасы барынша бағаланған жағдайы;
б) субъектінің мәмілемен байланысты экономикалық пайдаларды алу
в) субъект сатып алушыға меншік құқығын бергенде;
г) мәміле бойынша нақты жұмсалған немесе жүктеліп отырған
№6 БЕС «Негізгі құралдарды есепке алу».
а) негізгі құралдардың қолданылуы жұмыс жоспар шоттарының 12
б) негізгі құралдар ретінде танылатын материалдың активтер бастапқы
в) Амортизация есептегенде әр түрлі әдістерді қолданады:
құнын біркелкі есептен шығару;
құнын атқаратын жұмыстардың көлеміне тепе-тең
құнын атқаратын жұмыстардың көлеміне тепе-тең
жедел есептен шығару;
г) 100% тозған негізгі құралдар ағымдағы құн
№7 БЕС «Тауарлы-материалдық қорларды есепке алу».
а) тауарлы-материалдық қорлар өзіндік құн мен өткізудің таза
б) өнім өндіруге кеткен шығындар экономикалық маңызына сәйкес
№8 БЕС «Қаржы инвестицияларын есепке алу».
а) қысқа мерзімді инвестициялары иелену мерзімі - инвестициялары
б) ұзақ мерзімді инвестициялары-иелену мерзімі 1 жылдан артық
№17 БЕС «Жалға беру әдісі».
Бұл стандарт мақсаты-субъектілердің жүзеге асыратын жалға беруді есепке
IIтарау. Бюджетпен есеп айырысу бойынша жүргізілетін операциялар
3.1.Төленетін ағымдағы табыс салығы.
Корпоративтік табыс салығы бойынша бюджетпен есеп айырысу 631
Корпоративтік табыс салығы туралы Салық салынатын объектілер Салық
Заңды тұлға ҚР резиденттері (бұларға Ұлттық банк пен
Төлем көзінде алынатын табысқа салынатын салықтар 15%
Заңды тұлға ҚР резиденті олар үшін жер өндірістің
ҚР тұрақты ұйымдар арқылы қызметін жүзеге асыратын резидент
Таза табыс 15%
ҚР-да төлем кезінде табыс алатын резиденттер емес заңды
10%-тәуекелділікпен сақтандыру келісім шарты бойынша төленетін сақтандыру пайдасы
5%- тәуекелділікпен қайта сақтандыру келісім шарты бойынша төленетін
5%-халықаралық тасымалдауда транспорттық қызмет көрсетуден түскен табыс
20 % -басқа да табыстар
Корпоративтік табыс салығының салық салынатын
Салық салынатын табыс = Жылдық табыс жиынтығы -
Жылдық табыс жиынтығына: жөнелтілген өнімдер, атқарылған жұмыстар, көрсетілген
Салық төлеушілердің шегерімдерінің тиісті құжаттары бар болса,яғни жылдық
Жылдық табыс жиынтығынан келесі шегерімдер жасалады. Қызмет бабымен
іс- сапарға жіберілген жеріне дейін кеткен нақты жолымен
Несиелер (займдар) бойынша, оның ішінде қаржылық лизинг бойынша
Төлеу көзінен ұсталынған
Заңды тұлға резиденттеріне
төленетін марапаттау
және мерзімге жатқызуға
болатын сомасы
Қазақстан Республикасының Ұлттық банкісінің қайта қаржыландыру мөлшерлемесі және
Келісім-шартына сәйкес несие (қарыз) үшін марапаттау сомасын есептеу
3.2. Қосылған құнға салынатын салық.
Бұл өндіріс процесіне және тауардың (жұмыстың, қызметтердің) айналысына
Қосылған құнға салынатын салық объектілері болып, салық салынатын
Сондай-ақ еңбекақы заттай түрде төленген жағдайда берілетін тауарлардың
«Сату» термині тауарларға қатысты қолданғанда сатуды, айырбастауды
Қосылған құнға салынатын салық бойынша есепте тұрған немесе
Қазақстан Республикасының қатысуымен жасалған халықаралық шарттарда түсті және
Қосылған құнға салынатын салықтың мөлшерлілігі салық салынатын айналымның
Қосымша құн салығын төлеуші Салық салынатын жер Салық
Қосымша құн салығы бойынша есепте тұрған тұлғалар қосымша
Қазақстан Респ.кедендік заңына сәйкес ҚР аумағына тауар әкелуші
тұлғалар қосымша құн салығын төлеуші болып табылады.
Салық салынатын импорт 15% Ал
ауыл шаруашылығының
өнімін өндіретіндер үшін,төлеу кезеңі салықтық жыл болып табылады.
Қосылған құн салығын төлеушінің тауарды (жұмысты,қызметті) сатуы бойынша
Қосылған құн салығын анықтау үшін сату орны болып
Тауар бойынша. Жұмыс пен қызмет бойынша.
Тауарды тиеу орны,егер де жабдықтаушы алушы немесе үшінші
Алушыға тауарды беру орны. Жұмыс пен қызметтің нақты
Қызмет көрсеткен нақты орны, сол қызметке қатысты болса,
өз меншігіндегі құнның объектісін пайдалануға берсе.
Кеңсе, аудиторлық, инженерлік, бухгалтерлік т.б. қызмет көрсетеді.
Қозғалыста болатын мүліктерін жалғаға берсе (транспорттық құралдың
Тауарларды (жұмыстарды,қызметтерді) алу (немесе табу) бойынша агенттердің қызмет
Туризмді ұйымдастыру бойынша.
Мысалы: Салық кезеңі үшін өткізу бойынша айналым
Қосылған құн салығы салынатын тауарларды тиеуді, жұмыстарды атқаруды
Қосымша құн салықты есептеу кезінде
Д-т 301(1210) «Алынуға тиісті қарыздар» шоты
К-т 633(3130) «Қосылған құн салығы».
Содан соң 301(1210) шотының кредитінен 633(3130) шоты шотының
Айырмашылығы бюджетке аударылады:
Д-т 633(3130)
К-т 441(1040)
Акциздік (жанама) салық-сатып алушы төлейтін тауардың бағасына немесе
Акцизді есептеген кезде 301(1210) шоты дебеттелініп, 639(3190) шотының
Акцизделмейтіндерге мыналар жатады:
Акцизделген тауарларды сыртқа (экспортқа) сатқан жағдайда;
Мемлекеттік өкілетті органдармен анықталған квота шегіндегі этил спирттері;
Медицинаға арналған құрамында спирт бар өнімдер (бальзамнан басқасы).
Импортталатын акцизге жататын тауарлар бойынша салық салынатын объекті
Кәсіпорында тек салық салынатын айналымдар болған кезде қосымша
Бюджетке енгізілуге жататын қосымша құн салығының сомасын есептеудің
Алынған тауарлар үшін төленуге тиіс қосымша құн салығы
Д-т 301(1210) «Орнын толтыруға жататын қосылған құн
Өткізілген тауарлар (жұмыстар, қызмет көрсетулер) үшін қосымша
құн салығын есептеу
К-т 633(3130) «қосылған құн салығы».
Бюджетке төленетін қосымша құн салығының сомасы
Д-т 633(3130)
К-т 331(1420)
Тауар (жұмыс, қызмет) алушы бюджетке төленетін жарнасы бойынша
3.3.Жеке тұлғалардан алынатын табыс салығы.
Жеке тұлғалар бойынша бюджетпен есеп айырысу есебі 634(3140)
Жеке тұлғалардың жылдық жиынтық табысына еңбекақы түрінде алынатын
Жеке тұлғалардан табыс салығы ұсталынған уақытта
Д-т 681(3350) «Жұмысшы қызметкерлермен еңбекақы бойынша есеп айырысу»
К-т 639(3190) «Бюджетпен басқадай есеп айырысу»
Төлем көзінен алатын табысына салынатын салықтар. Төлем көзінде
Еңбеккерлердің табысы бойынша жеке табыс салығының сомасы еңбеккерлердің
Табыс салығын ұстаған кезде
Д-т 681(3350),682(3350)
К-т 639(3190)
Бір жолғы төлемдерден түскен табыс. Бұндай төлем түрлері
Жинақтау зейнеткерлік қорларынан төленетін зейнеткерлік төлемдері, бұл өз
Жеке тұлғаға төленетін ұтыстар,марапаттаулар,дивиденттер, табыстың бұл түріне 15%
Стипендия, бұларға да салық салынады, сондай-ақ стипендия мәдениет,ғылым
Сақтандыру қоры бойынша табысы.
Төлем көзінен салық салынбайтын табыстар. Төлем көзінде салық
639(3190) -«Бюджетпен басқадай есепайырысу» шотында «Акциздік салықтарда» есептелінеді.
Акциздік (жанама )салық дегеніміз- сатылатын тауарлардың бағасына қосылатын,
Қазақстан Республикасы аумағында акцизделуге жататын тауарларды өндіретін немесе
Д-т301(1210) «Алынуға тиісті борыштар»
К-т 639(3190) «Бюджетпен басқадай есеп айырысу » шотының
Сондай-ақ, 639(3190) «Бюджетпен басқадай есеп айырысу» шотында Қазақстан
Шығарылған бағалы қағаздарды тіркеу алымы;
Жер қойнауын пайдаланушылардың арнаулы төлемдері мен салығы;
Жер салығы;
Заңды тұлғалардың мүлкіне салынатын салық (мүлік салығы);
Көлік құралдарына салынатын салық және тағы да басқалары
Салықтардың, алымдар мен міндетті төлемдердің түрлері, мөлшері және
639(3190) «Бюджетпен басқадай есеп айырысу » шотының кредитіне
3.4. Бюджетпен басқа да есеп айырысу.
Бюджет жалпы мемлекеттік тұрғыдан бөлініп немесе бекітіліп пайдалану,
Субъектілер өздерінің мүліктерін және жеке адамдарын әр түрлі
Қазақстан Республикасының 2000 жылғы «Республикалық бюджет туралы»
Зейнетақы қорымен есеп айырысулар есебі 653(3510) шотында жүргізіледі.
Зейнетақы қорына белгіленген мерзімде жарна төленбеген жағдайларда субъекті
Әлеуметтік салық: Қазақстан Республикасының 1999 жылғы 17
Әлеуметтік салықтың ерекшелігі - оның салық салу объектісі-еңбекақы
Әлеуметтік салық салу объектісіне, яғни еңбекақы төлеу қорына
Субъектілерде әлеуметтік салық есептелінгенде:
811(7110) «Тауарларды сату бойынша шығындар»;
821(7210) «Жалпы және әкімшілік шығындар;
903(8010) «Еңбекақыдан аударылатын аударымдар»;
923(8030) «Еңбекақыдан аударылатын аударымдар»;
933(8040) «Еңбекақыдан аударылатын аударымдар»;
943 «Еңбекақыдан аударылатын аударымдар» -деп аталатын шоттардың тиістілері
Жарналар белгілі бір кәсіпорынның ережелерімен,жарғыларымен және қолданылып жүрген
Жарналарды есептеген кезде:
Д-т 681(3350) «Қызметкерлермен еңбекақы бойынша есеп айырысу»;
К-т 653(3510) «Зейнетақымен қамтамасыз ету қорымен есеп айырысу».
Ал бұл есептелген жарналар қорға аударған кезде:
Д-т 653(3510) «Зейнетақымен қамтамасыз ету қорымен есеп
К-т 441(1040) «Есеп айырысу шотындағы ақшалай қаражаттары».
653(3510) «Зейнетақымен қамтамасыз ету қорымен есеп айырысу» -деп
Д-т 821(7210) «Жалпы және әкімшілік шығындар»;
К-т 653(3510) «Зейнетақымен қамтамасыз ету қорымен есеп айырысу».
Зейнетақы қорына төленетін жарналар жұмысшы қызметкердің еңбекақысынан
Қосымша.
63-кіші бөлім. «Бюджетпен есеп айырысу».
Осы кіші бөлімнің шоттары салықтар, алымдар және бюджетке
63- «Бюджетпен есеп айырысу» кіші бөлімі төмендегі шоттарды
631(3110) «Төленетін корпорациялық табыс салығы», онда корпорациялық табыс
632(4310) «Кейінге қалдырылған корпорациялық табыс салығы», онда уақытша
633(3130) «Қосымша құн салығы», онда қосымша құн салығын
634(3140) «Акциздер» онда акциздерді есептеу мен төлеуге байланысты
635(3150) «Әлеуметтік салық», онда әлеуметтік салықты есептеу мен
636(3160) «Жер салығы», онда жер салығын есептеу мен
637(3180) «Мүліктік салық», онда мүлік салығын есептеу мен
638(3170) «Көлік құралдар салығы», онда көлік құралдар салығын
639(3190) «Басқа да салықтар, алымдар және бюджетке төленетін
№ Операциялардың мазмұны. Дебет Кредит
1 Төлем көзінен корпоративтік табыс салығын ұстау 671(3310),
687(3390) 631(3110)
2 Корпорациялық табыс салығын есептеу 851(7710) 631(3110)
3 Ұйымның есеп саясатындағы өзгерістерге немесе елеулі қателерді
ұлғаюы 562(5430) 631(3110)
кемуі 631(3110) 562(5430)
4 Төтенше жағдайлардан және тоқтатылған операциялардан түскен табыстардан
5 Төтенше жағдайлардан және тоқтатылған операциялардан келген зиянға
6 Филиалдардың және ұйым өкілдіктерінің салықтарды,алымдарды және бюджетке
(3130-3190) 424(1060)
7 Салықтарды, алымдарды және бюджетке төленетін басқа да
633-639
(3130-3190) 441(1040),
451(1010)
8 Уақытша айырмалардың пайда болуының немесе күшін жоюының
9 Залал пайда болған кезеңдегі таза табыс есебіне
10 Алдағы кезеңдерде төлеуге тиісті уақытша айырмалардың салық
11 Негізгі құралдарды қайта бағалауға байланысты ықтимал
Бухгалтерлік есепке алуда қайта бағалау сомасының өсуінің салық
Салық есептеулерінде қайта бағалау сомасының өсуінің бухгалтерлік есепке
12 Өткізілген дайын өнімдер(тауарлар,жұмыстар,қызметтер)үшін
Көрсетілген шоттар бойынша қосымша құн салығы:
Сатып алушылар мен тапсырыс берушілерге 301(1210),
303(1250) 633(3130)
Еншілес,тәуелді ұйымдарға және бірлесіп бақыланатын заңды тұлғаларға 321-323
(1220-1240) 633(3130)
13 Есепке жатқызылған қосымша құн салығы: 633(3130) 331(1420)
14 Сатып алушылардың дайын өнімді (тауарларды,жұмыстарды,қызметтерді)қайтарған кездегі қосымша
687(3390)
15 Активтерді өтеусіз берген кездегі қосымша құн салығын
16 Артық аударылған салықтар сомасын бюджеттен қайтару 441(1040)
(3130-3190)
17 Акцизді есептеу 301(1210), 634(3140)
18 Әлеуметтік салықты есептеу 343(1620),811(7110),
821(7210),903(8010),
913(8020),923(8020),
933(8030) 635(3150)
19 Жер салығын,мүлік салығын,көлік құралдары салығын,сондай-ақ бюджетке төленетін
(3130-3190)
20 Жеке табыс салығын есептеу 681(3350),682(3350) 639(3190)
21 Есептелген дивиденттер мен қатысушылардың табыстарына төлем көздерінен
65 -«Бюджеттен тыс төлемдер бойынша есеп айырысу».
1.Субъект сақтандырушы ретінде танылған субъектінің мүліктерімен жұмыскерлерін сақтандыратын
Д-т 851,821 (7710,7210)
К-т 651 (3410)
2.Сақтандыру ұйымдарына, сақтандыру төлем сомасын аудару
Д-т 651 (3410)
К-т 441 (1040)
3.Жұмысшы қызметкерлердің еңбекақысын жинақтаушы зейнетақы үшін ұсталынған сома
Д-т 681 (3350)
К-т 686 (3220)
4.Жинақтаушы зейнетақы қорына есептелінген сомалар есеп айырысу шотынан
Д-т 686 (3220)
К-т 441 (1040)
3100- «Салықтар бойынша міндеттемелер»кіші бөлімі.
Ұйымдардың салық төлеу бойынша міндеттемелерін есепке алуға арналған.
Төленуге тиісті корпорациялық табыс салығын есепке алу
3110- «Төлеуге тиісті корпорациялық табыс салығы» шоты бойынша
№ Операциялардың мазмұны. Шоттардың корреспонденциясы
Д-т
1 КТС жөніндегі декларация бойынша корпорациялық табыс салығын
2 Корпорациялық табыс салығын төлеу 3111,
3112,
3113 1030,
1040,1050,
1060
3 Корпорациялық табыс салығын төлеу шотына аванстық төлемдерді
4 Қызметін тұрақты мекеме арқылы жүзеге асыратын резидент
5 Резидент емес үшін төлем көзінен корпорациялық табыс
3120- «Жеке табыс салығы» шотында жеке табыс салығын
Субшоттар талдама қажеттіліктерге қатысты ашылады, мысалы, 3121-шоты
Шоттардың корреспонденциясы мынадай:
№ Операциялардың мазмұны. Шоттардың корреспонденциясы
Д-т
1 Жеке табыс салығын есептеу 3350 3121
2 Жеке табыс салығы төленген 3121,3122 1030,1040,1050,1060
3 Азаматтық-құқықтық сипаттағы шарттар және жеке тұлғалардың басқа
3130 -«Қосылған құн салығы» шотында Қазақстан Республикасының Салық
Есептелген салық үшін -3131 және резидент емес үшін
Шоттардың корреспонденциясы мынадай:
№ Операциялардың мазмұны. Шоттардың корреспонденциясы
Д-т
1 ҚҚС жөніндегі декларация бойынша есептелген ҚҚС
3132 1030,
1040,
1050,
1060
2 Салық кезеңі аяқталғаннан кейін есептелген ҚҚС-ын,есепке алынатын
3 Өткізілген тауарлар (жұмыстар,қызмет көрсетулер)үшін сатып алушыларға және
4 Сатып алынған тауарлар (жұмыстар,қызмет көрсетулер) бойынша есепке
4110
3140- «Акциздер» шотында акциздерді есептеуге және төлеуге байланысты
Шоттардың корреспонденциясы:
№ Операциялардың мазмұны. Шоттардың корреспонденциясы
Д-т
1 Декларация бойынша төленген акциз 3140 1030,
1040,
1050,
1060
2 Есептелген акциз 1210 3140
3 Аванспен төленген акциз 1430 1030,
1040
,1050,
1060
4 Аванстық төлем есептелген салық шотына есепке алынған
3150- «Әлеуметтік салық» шотында әлеуметтік салықты есептеуге және
Шоттардың корреспонденциясы:
№ Операциялардың мазмұны. Шоттардың корреспонденциясы
Д-т
1 Әлеуметтік салықты есептеу 7110,7210,8110,
8210,8310,8410 3150
2 Есептелген әлеуметтік салық төленген 3150 1030,1040,1050,1060
3160- «Жер салығы» шотында жер салығын есептеуге
Шоттардың корреспонденциясы:
№ Операциялардың мазмұны. Шоттардың корреспонденциясы
Д-т
1 Декларация бойынша жер салығын есептеу 7110,7210,8110,
8210,8310,8410 3160
2 Есептелген жер салығы төленген 3160 1030,1040,
1050,1060
3 Жер салығы бойынша аванстық төлем 1430 1030,1040,
1050,1060
4 Аванстық төлем есептелген салық шотына есепке алынған
3170 – «Көлік құралдары салығы» шотында көлік құралдары
Шоттардың корреспонденциясы:
№ Операциялардың мазмұны. Шоттардың корреспонденцияс ы
Д-т
1 Декларация бойынша көлік салығын есептеу 7110, 7210,
8210,8310,8410 3170
2 Декларация бойынша есептелген көлік салығын төлеу 3170
1050,1060
3 Көлік салығы бойынша аванстық төлем 1430
1050,1060
4 Аванстық төлем декларация бойынша есептелген
3180– «Мүлік салығы» шотында мүлік салығын есептеуге және
Шоттардың корреспонденциясы:
№ Операциялардың мазмұны. Шоттардың корреспонденциясы
Д-т
1 Декларация бойынша мүлік салығын есептеу 7110,
7210,
8110,
8210,
8310,8410 3180
2 Мүлікке есептелген салық төленген 3180 1030,1040,
1050,1060
3 Мүлік салығы бойынша аванстық төлем 1430
1050,1060
4 Аванстық төлем есептелген салық шотына
3190 – «Өзге салықтар» шотында алдыңғы шоттар тобында
Шоттардың корреспонденциясы:
№ Операциялардың мазмұны. Шоттардың корреспонденциясы
Д-т
1 Декларациялар және есептер бойынша өзге салықтар
8210,8310,8410 3190
2 Есептелген өзге салықтар төленген және бюджетке
1040,
1050,
1060
3 Өзге салықтар бойынша аванстық төлем 1430
1040,
1050,
1060
4 Аванстық төлем есептелген салық шотына
Қорытынды.
Сонымен, курстық жұмысымды қорытындылай келе, бюджет- мемлекеттің қажетті
Бюджет есебі іске асатындай болып құрылуы тиіс,нақты экономикалық
Бюджет жүйесін реформалау қажеттілігі Қазақстанның эволюциялық дамуының сапалық
Республиканың халықаралық аренаға шығуы үшін қазіргі кезеңде, ең
Қазақстан Республикасы егемендік алып,тәуелсіз мемлекет болғанына да,міне,біршама жылдың
Елбасының жолдауында айтылған міндеттерді жүзеге асыру мақсатында Салық
2007 жылдан бастап ҚҚС ставкасын 1 пайызға, ал
2007 жылдан бастап барлық жеке тұлғалар үшін табыс
2007 жылдың 1 қаңтарынан шағын бизнес субъектілері үшін
2008 жылдан бастап әлеуметтік салықты орта есеппен 30
Бүгінгі күні Қазақстанның салық төлеушілеріне төмендегідей ақпараттық және
салық төлеушілер барлық салық есептіліктерін электронды түрде беруге
салық органына келмей-ақ барлық салық түрлері бойынша электронды
салық есептілігінің қабылдануы мен өңделуі туралы
салық органы жіберген салық міндеттемелерінің орындалуы туралы электронды
бюджетпен есеп айырысудың жай-күйі туралы, берешегі бар-жоғы туралы
белгілі бір күні құжатқа,мысалы бюджетке берешегі жоқ екені
Қолданылған әдебиеттер тізімі:
1. Қазақстан Республикасының «ҚР-ғы салық жүйесі туралы» Заңы,
2. Қазақстан Республикасы Президентінің «Салық және бюджетке төленетін
3. Қазақстан Республикасының «Салық және бюджетке төленетін басқа
4. Абдиманапов Б.А. Факторинг и бухучет журнал «Учет
5. Баймуханова С.Б. Бухгалтерлік есеп, Алматы изд. Маркет,
6. Кеулімжаев Қ.К., Әжібаева З.Н, Құдайбергенов Н.А. «Бухгалтерлік
7. Радостовец В.К. Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп Алм.: Центр
8 Сейдахметова Ф.С. «Современный бухгалтерский учет» Алматы 2005
9. Толпаков Ж.С. «Бухгалтерский учет» Караганда 2004.
10. Үмбеталиев А.Д., Керімбек Ғ.Е. «Салық және
11. Хахонова Н.Н. «Основы бухгалтерского учета и аудита».
12. Хендриксен Э.С.,Ван Бреда «Теория бухгалтерского учета»
13. Шишкин А.К. Учет, анализ и аудит на
15. «Бухгалтерский учет и налоги в государственных и
16. «Бухгалтерский учет и аудит» №1 2002, Алматы.
17. «Бухгалтерлік бюллетень» журналы. №1 қаңтар 2006
18. «Бухгалтерлік бюллетень » журналы. №2 қаңтар 2006
19. «Бухгалтерлік бюллетень» журналы. №42 қазан 2007
20. «Қаржы және қаражат » журналы. №1/97
21. «Қаржы және қаражат » журналы. №2/98
22. «Қаржы және қаражат » журналы. №4/99
23. «Қаржы және қаражат » журналы. №5/2002
24 «Қаржы және қаражат » журналы. №4/2003
25. «Аудит отдельных разделов бухгалтерского учета» журнал. «Заочная
3