МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
5
І. САЛЫҚТАН ЖАЛТАРУДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІ
8
1.1. Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасының салық жүйесінің
жалпы сипаттамасы
8
1.2. Салықтарды төлеуден жалтарудың ұғымы, алғы шарттары
және түрлері
13
1.3. Салықтық әкімшілік салықтан жалтаруды реттеудің құралы ретінде
16
II. САЛЫҚТАН ЖАЛТАРУ МӘСЕЛЕЛЕРІНІҢ ҚАЗІРГІ
ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
21
2.1. Қордай ауданы бойынша жалпы салықтық түсімдерді талдау 21
2.2. Салықтық заң бұзушылықтарды және салықтан жалтаруды талдау 25
2.3. Салық төлеуден жалтару мәселесін басқарудың шет елдік
тәжірибесін талдау
32
III. САЛЫҚТАН ЖАЛТАРУ МӘСЕЛЕЛЕРІН ШЕШУ ЖӘНЕ САЛЫҚТЫҚ ӘКІМШІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ
38
3.1. Салықтан жалтарудың негізгі мәселелері және оларды шешу жолдары
38 3.2. Кәсіпорындарды салықтық-әкімшілік реттеуді жетілдіру
жолдары
42
ҚОРЫТЫНДЫ 46
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 52
КІРІСПЕ
Тақырыптың өзектілігі. Қазақстан Республикасының дербес салық жүйесінің құрылғанына 15
Дегенмен де, біз қазір өз дамуымыздың жаңа, өркениетті сатысында
Біріншіден, салықтармен және бюджетке міндетті басқа да төлемдермен байланысты
Екіншіден, салықтық заңнаманың негізгі нормалары нақты анықталған. Бұл қосарланған
Алайда, кез-келген жүйе өз кемшіліктеріне ие. Сол секілді, Қазақстан
Салықтық ауыртпалықтың деңгейі – бұл ең басты мәселе. Осы
Жұмыстың мақсаты және міндеттері. Жұмыстың мақсаты – салықтық заң
салықтан жалтарудың (жасырынудың) экономикалық-құқықтық негіздерін қарастыру;
салықтан жалтару жолдары мен себептерін, салықтарды өндіріп алу шараларын
салықтан жалтару мәселелерін шешудің тиімді жолдарын қарастыру және іздестіру.
Жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан және қолданылған әдебиеттер тізімінен
Бірінші тарауда Қазақстан Республикасының қазіргі салық жүйесінің жалпы сипаттамасы,
Екінші тарауда салықтан жалтару мәселелерінің қазіргі жағдайын талдау жүзеге
Үшінші тарауда салықтық заң бұзушылықтар мен салық төлеуден жалтаруды
Зерттеу объектісі. Зерттеу объектісі ретінде Жамбыл облысы, Қордай ауданы
Зерттеудің пәні. Зерттеудің пәні ретінде салықтар мен басқа да
Жұмыс барысында салық теориясы мен практикасына байланысты отандық, шет
І. САЛЫҚТАН ЖАЛТАРУДЫҢ ЭКОНОМИКАЛЫҚ-ҚҰҚЫҚТЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1. Қазіргі кездегі Қазақстан Республикасының салық жүйесінің
жалпы сипаттамасы
Салықтардың пайда болуы тауарлық өндіріспен, қоғамдық жіктерге бөлінумен және
өз еңбегінің арқасында материалдық және материалдық емес құндылықтарды өндіруші
кәсіпкерлік салада қызмет етуші шаруашылық субъектілері, капитал иелері.
Салықтық төлемдер, жарналар және басқа да төлемдердің есебінен мемлекеттің
Экономиканы мемлекеттік реттеу басқарудың тиісті тұтқаларына иек артады. Осындай
Жалпы ішкі өнімді бөлу және қайта бөлу барысында салықтардың
Қаржы ресурстарымен қамсыздану себебін жетекшілікке ала отырып, мемлекет салықтар
Нарықтық экономика жағдайларында мемлекет, әдетте, ұдайы өндіріске айтарлықтай тікелей
Салық салудың экономиалық табиғатын және ішкі мазмұнын қарастыра отырып,
Салық жүйесі дегеніміз – бұл мемлекетте жиналатын салықтардың, сондай-ақ
Салық жүйесінің әрбір құрамдас бөлігі мемлекеттік реттеудің нақты құралы
Экономиканың дамуына салықтардың құрылымы, сонымен қатар салықтық саясатты жүзеге
Мемлекеттің салықтардың фискалдық функциясын қолдануға бағытталуы макро деңгейдегі салықтық
Сонымен, жоғарыдағыларды ескере келіп айтатын болсақ, салық жүйесі мемлекет
Салық салу жүйесінің қалыптасу заңдылықтары экономикалық қатынастардың принциптері мен
Қазақстан тарихи жағдайларға байланысты бұған дейін капиталистік қатынастарды бастан
Салық жүйесінің қандай болу керек екенін түсінсек, мемлекетіміздің салықтық
салық жүйесінің тұрақтылығы;
салықтарды жинау механизмінің реттелгендігі (бұл салықтардың уақтылы және толық
өндіріс факторларын емес, соңғы өнімді жеңілдету. Салық реформасының мәселесі
жергілікті және жалпы мемлекеттік салықтардың субординациясы. Жалпы мемлекеттік және
заң алдындағы барлық салық төлеушілердің теңдестігі, салық саясатының бір
салық жүйесінің қарапайымдылығы (нақты қарапайымдандыру жолы – салық саясатын
Салық кодексінде Қазақстан Республикасында салық салудың мынадай принциптері бекітілген.
Салық салудың міндеттілік принципі. Салық төлеуші салықтық заңнамаға сәйкес
Салық салудың анықтылық принципі. Салықтар мен Қазақстан Республикасының бюджетіне
Салық салудың әділеттік принципі. Қазақстан Республикасында салық салу жалпыға
Салық жүйесінің біртұтастық принципі. Салық жүйесі Қазақстан Республикасының барлық
Салықтық заңнаманың жариялылық принципі. Салық салу бойынша сұрақтарды реттейтін
Салықтардың және салықтық сипаттағы алымдар мен төлемдердің тізімі Қазақстан
Корпоративтік табыс салығы;
Жеке табыс салығы;
Қосылған құн салығы;
Акциздер;
4-1) Экспортталатын шикі мұнайға, газ конденсатына салынатын ренталық салық;
Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнайы төлемдері;
Әлеуметтік салық;
Жер салығы;
Көлік құралдары салығы;
Мүлік салығы.
Негізгі салық түрлерімен қоса Қазақстан Республикасының салық жүйесі алымдардың
Салық жүйесін зерттеудің себептерінің бірі – қазіргі кезде Қазақстандағы
Жоғарыда айтылғандарды қорытындылай келе айта кету керек, жалпы ғылыми
1.2. Салықтарды төлеуден жалтарудың ұғымы, алғы шарттары және түрлері
Баршаға белгілі, салық жалпыға міндетті сипатқа ие. Кез-келген қоғаның
халықты әлеуметтік қамтамасыз ету;
мемлекеттік қауіпсіздік қабілетін қамтамасыз ету;
ірі ауқымдағы ғылыми зерттеулерді жүргізу;
төтенше, күтпеген оқиғалар үшін жалпы мемлекеттік резервтер құру;
Қазақстан-2030 және басқа да стратегиялық бағдарламалардың орындалуын қамтамасыз ету.
Мұндай мемлекеттік шаралар үшін азаматтардың төлеуге дайын болуын қамтамасыз
Қазақстанның салық жүйесі кәсіпкерлікті дамытуға қабілеті жететіндей тиімді ұйымдастырылуы
Салық жүйесі тұрақты болуы тиіс. Салықтық заңнамаға үнемі өзгерістер
Демек, салық салудың қолайлы нәтижелерін қамтамасыз ету – күрделі
Еліміздің экономикасында белсенді жүргізіліп жатқан өзгерістері кезінде салық жүйесіні
Салық жүйесінің және салықтық заңнаманың көзге көрінетін жетістіктеріне қарамастан,
Салықтан жалтару әдетте салық объектісін жасыру, салық базасын төмендету
Салықтан жалтару жағдайларында мемлекет салық органдары арқылы келесідей шараларды
оперативті жауап қайтару шаралары: банктік шоттар бойынша операцияларды тоқтатып
қаржылық-құқықтық санкциялар: төленбеген салық сомасын толық өндіріп алу, табысты
әкімшілік жауапкершілік шаралары: салықтық заңнаманы бұзғаны үшін кәсіпорындардың лауазымды
қылмыстық жауапкершілік шаралары: заңмен бекітілген мөлшерде айыппұлдар салу, бас
Сонымен қатар, Қазақстанның Салық кодексінде «Салықтық міндеттемені мәжбүрлеп өндіріп
банктік шоттардағы ақша қаражаттарының есебінен;
қолма-қол ақшалардың көмегімен;
дебиторлардың қарыздары есебінен;
салық төлеушінің қарамағындағы мүліктерді сату есебінен;
мәжбүрлі ациялар эмиссиясы есебінен. /13/
Сондай-ақ, қалыптасқан салық жүйесіне қарсылық білдіру әкімшілік заң бұзушылық
1 кесте – Қазақстандағы әкімшілік салықтық заң бұзушылықтар
№ Заң бұзушылық түрлері
Салықтық есепке тұру мерзімін бұзу
Салық салу объектісінің есебін жүргізбеу немесе оның есебін заң
Салық салу объектілерін жасыру
Салықтық декларацияны уақытында немесе мүлдем ұсынбау немесе салықтық декларацияға
Салықтарды және басқа да міндетті төлемдерді дұрыс есептемеу
Заңды және жеке тұлғалардың табыстарынан табыс салығын дұрыс ұстамау
Салықтардың және басқа да міндетті төлемдердің бюджетке уақтылы немесе
Салық қызметі органдарының жұмысшыларын салықтарды есептеу және төлеу бойынша
Салық органдары мен олардың жұмысшыларының заңды талаптарын орындамау
Салық төлеушінің ашқан есеп және басқа да шоттары туралы
Салық төлеушіден салықтардың, айыппұлдардың, өсімпұлдардың сомасын өндіріп алу жөніндегі
Заңды тұлғаны, оның филиалын немесе өкілеттілігін заңды мемлекеттік тіркеуден
Кәсіпкерлік қызметті лицензиялық және инвестицилық ережелерді бұза арқылы жүргізу
Салық органдарының ережелерін қадағаламау
Салық органдарының жұмысшыларын жүргізілген операцияларды тексеруге жіберуден бас тарту
Ақпарат көзі: Сейдахметова Ф.С. «Налоги в Казахстане», Алматы –
Салықтық заң бұзушылықтар туралы айта отырып, олардың белгілі бір
Айта кету керек, әлемнің көптеген мемлекеттерінде әр уақытта салық
заңды – мұндай салықтан жалтарудың мәні заңның әлсіз жерлерін
заңсыз – бұл салықтық міндеттемелерді заңсыз жолдармен төмендету болып
Осыған байланысты дамыған шет елдерде салықтық заңнаманы жетілдіруге бағытталған
1.3. Салықтық әкімшілік салықтан жалтаруды реттеудің құралы ретінде
Салықтық тексерулер, салықтық бақылаудың негізгі формасы ретінде, есептік мәліметтердің
Әрбір салық комитетінде құжаттық тексерулерді жүргізу жөніндегі жоспар болады
Салық органдары тексерулер барысында дұрыс шешімдер қабылдау үшін (соның
Мұндай мәселелердің себебі, әдетте, кәсіпорындардың материалдық жауапты тұлғаларының және
Салық органдарының жұмысында салық төлеушінің көрсетілген мекен-жай бойынша орналаспауы
Қазіргі кездегі салық органдарының және салық төлеушілердің арасында салықтық
Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес салықтық тексерулер құжаттық және
Кешенді тексеру деп салықтардың және басқа да міндетті төлемдердің
Кешенді тексерумен салыстырғанда, тақырыптық тексерулер жекелеген салықтардың түрлеріне немесе
Қарсы тексерулер, егер де салық органы тексеру жүргізген кезде
Рейдтік тексерулерге келетін болсақ, онда мұндай тексерулерді салық органдары
Құжаттық тексерулер қандай-да бір жекелеген кәсіпкердің қызметін тексерумен байланысты
Кешенді салықтық тексерулер жылына бір реттен артық жүргізілмеу керек
Салық кодексіне сәйкес салықтық тексерулерді жүргізу мерзімі осы тексеруді
Салықтық тексеру мерзімі біткеннен кейін жоғары тұрған салық органының
Салық кодексі салықтық тексерулерді жүргізу процесінің тәртібін регламенттейді. Оған
Қазіргі кездегі салықтық тексерулердің түрлеріне камералық тексерулер де жатады.
Салық кодексіне сәйкес, камералық тексеру деп салық төлеушінің ұсынған
Салық органы салық төлеушінің есептік және басқа да құжаттарында
Құжаттық және камералық тексерулердің салыстырмалы сипаттамалары 2 кестеде берілген.
2 кесте – Камералық және құжаттық тексерулердің артықшылықтары мен
Тексеру түрі Артықшылықтары Кемшіліктері
Камералық тексеру - салық органының орналасқан жеріне қарай ұсынылған
- үлкен уақыт шығындары және көптеген салықтық есептеулер;
- салық төлеушінің түрлі мәлімет-терді салық органдарына уақы-тында ұсыну
Құжаттық тексеру - алдын-ала құрылған жоспар немесе қандай-да
- есептің жағдайын субъективті бағалау мүмкіндігі; - салық
- есеп жүргізудегі және салықтық есептеулердегі қателіктерді болашақта жою
- тексерушінің біліктілігінің жетіспеушілігі, заңдағы өзгерістер мен толықтыруларды білмеуі
- нақты себеп-салдарлы байла-ныстарды анықтау
- әрі қарай қателіктерді болдырмас үшін тексеру актінде нақты
Ақпарат көзі: Сейдахметова Ф.С. «Налоги в Казахстане», Алматы –
Салықтық тексерулердің мерзімін бұзумен байланысты қандай-да бір даулардың орын
Сонымен қатар, салықтық тексеруді жүргізбес бұрын салық органдарының құзіретті
Салық төлеуші салықтық тексеруді жүзеге асырушы тұлғаларды табыстарды немесе
Салықтық тексеру біткеннен кейін салық органының құзіретті тұлғасы салықтық
Салықтық тексерудің біткен күні болып салықтық тексерушінің салық төлеушіге
Салықтық тексерудің нәтижесінде ешқандай салықтық заң бұзушылықтар анықталмаған болса,
Салықтық тексеру актін салықтық тексеруді жүргізген салық органының құзіретті
Салықтық тексеру біткеннен кейін анықталған нәтижелердің негізінде салықтық тексеру
Қорытындылай келе айта кету керек, салықтық әкімшіліктің және салықтық
Бірінші жағдайда әділетті салық төлеуші мемлекет тарапынан өзіндік «жылы
II. САЛЫҚТАН ЖАЛТАРУ МӘСЕЛЕЛЕРІНІҢ ҚАЗІРГІ
ЖАҒДАЙЫН ТАЛДАУ
2.1. Қордай ауданы бойынша жалпы салықтық түсімдерді талдау
Нарықтық экономика жағдайларында түрлі деңгейдегі бюджеттердің табысын арттыруды және
Салық, бұл күндері, қаржы саясатының өзекті бағыттарын жүзеге асыру
Қордай ауданы әлі күнге дейін Жамбыл облысының жергілікті бюджетін
Жамбыл облысы Қордай ауданы бойынша салық комитеті жергілікті және
Комитет өз қызметі барысында Қазақстан Республикасының Конституциясын, нормативтік-құқықтық актілерін
Салық комитетінің басты міндеттері мыналар болып табылады:
мемлекеттік бюджетке түсімдерді және мемлекет алдындағы басқа да қаржылық
бюджетке міндетті салықтардың, алымдардың және басқа да төлемдердің төленбеуімен
салық төлеушілерге олардың міндеттерін және құқықтарын уақытында түсіндіру;
салық төлеушілерді салықтық заңнамадағы және салық салу бойынша басқа
Өзіне жүктелген жоғарыдағы міндеттерге сәйкес Комитет мынадай негізгі функцияларды
салықтардың, алымдардың және басқа да бюджетке міндетті төлемдердің түсуін
салықтардың, алымдардың және басқа да бюджетке міндетті төлемдердің түсуін
салықтардың, алымдардың және басқа да бюджетке міндетті төлемдердің түсуін
қарама-қайшылықтар актілерін және салық төлеушілердің арыздарын қарастыру, олардың есебін
заң бұзушылықтарды талдау және бағалау, салықтық заң бұзушылықтар мен
салықтар мен басқа да міндетті төлемдерді жинау бойынша жұмыстардың
төмен тұрған салық органдарына әдістемелік және практикалық көмек көрсету;
әрбір салық төлеуші бойынша шоттар ашу және жүргізу;
мамандардың біліктілігін арттыру бойынша жұмыстар жүргізу. /27/
Қордай ауданы бойынша салық комитетінің салықтарды және басқа да
3 кесте – Қордай ауданы бойынша бюджетке салықтар және
Көрсеткіштер Код 2003 ж. 2004 ж. 2005 ж.
1 2 3 4 5
Жергілікті бюджеттің кірістері
Заңды тұлғалардың табыс салығы 1 77936,8 191677,9 194498,2
Әлеуметтік салық 2 116621,2 141479,8 159442,9
Жеке тұлғалардың табыс салығы 3 38465,0 53827,9 55859,8
Кәсіпкерлердің табыс салығы 4 2729,7 1394,5 792,6
Заңды тұлғалардың мүлік салығы 5 15163,4 14257,5 13231,6
Жеке тұлғалардың мүлік салығы 6 691,8 655,2 696,6
Жер салығы 8 45492,1 31404,0 39906,1
Заңды тұлғалардың көлік құралдары салығы 10 2334,4 3533,7
Жеке тұлғалардың көлік құралдары салығы 11 3325,1 6056,5 5502,0
Біртұтас жер салығы
38,7
Акциздер 19 164,8 960,7 1571,3
Жер учаскелерін сатудан түскін кірістер 23
Су үшін төлемдер 26 2190,8 2218,3 1966,1
Жеке тұлғаларды тіркеуден алымдар 30 625,9 785,9 232,9
Лицензиялық алымдар 31 710,0 595,9 214,8
Заңды тұлғаларды тірекеуден алымдар 32 206,9 74,3 20,4
Акциондардан алымдар 39
32,4 20,4
ҚР нарықтарында тауар сатқаны үшін алымдар 40 1482,9
Жер құқығын сатып алу 76 1138,3 1857,5 1266,9
Мемлекеттік баж 77 1988,3 621,3 773,1
Арендалық төлемдер 78 189,7 359,7 555,7
Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемдер 80 6085,1 9652,7
Әкімшілік санкциялар мен айыппұлдар 81
1206,8
Коммуналдық меншікті жекешелендіру 88 3328,3
Жергілікті бюджетке салықтық емес төлемдер 96 2476,5 2267,7
Барлығы жергілікті бюджет бойынша
323347,0 465115,3 496231,8
3 кестенің жалғасы
1 2 3 4 5
Республикалық бюджеттің кірістері
Заңды тұлғалардың табыс салығы 1 77936,9 191678,0 194498,3
Қосылған құн салығы 14 58440,5 84899,5 45682,5
Дивидендтер 70 43,3
Акциздер 19 4731,7 5442,3 5331,9
Паспорт бергені үшін төлемдер 23
3031,7
Жер қойнауын қорғау қоры (роялти) 28 16640,8 58,4 1303,3
Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемдер 80 6085,1 9652,7
Мемлекеттік мүлікті сатудан түсімдер 83
15,2
Әлеуметтік салық 84 1916,7 32887,6
Салықтық емес түсімдер 95 1888,7 3576,8 608,8
Барлығы Республикалық бюджет бойынша
167683,7 328195,3 260807,7
ЖАЛПЫ бюджет бойынша
491030,7 793310,6 757039,5
Ақпарат көзі: Қордай ауданы бойынша салық комитетінің есебі (Н1
3 кестеден байқайтынымыз, 2005 жылы бюджетке 757 039,5 мың
Аталған жылы бюджеттің табыс бөлігінің орындалуы124,8% құраған, яғни болжам
Өткен жылмен салыстырғанда түсімдер 302 115,1 мың теңгеге, немесе
2006 жылдын 1 қаңтарындағы есеп бойынша бюджеттің табыстар бөлігінің
Өткен кезеңнің көрсеткіштерімен салыстырғанда корпоративтік табыс салығы бойынша бюджет
Бюджетке түсімдерді талдай отырып, және әрбір салық түрі бойынша
Әлеуметтік салық бойынша түсімдер аталған кезеңде 116 621,2 мың
2.2. Салықтық заң бұзушылықтарды және салықтан жалтаруды талдау
Салықтық заң бұзушылықтарды және салықтан жалтару жағдайларын бақылау жұмыстарын
Салықтық аудит бөлімінің басты міндеттеріне мыналар жатады: салық комитетіне
Салықтарды мәжбүрлеп өндіріп алу бөлімінің негізгі міндеттері мыналар:
салық төлеушілердің бюджет алдындағы қарыздарын талдау;
салық төлеушілердің және оның дебиторларының шоттарын басқаруға талаптарды уақытында
бюджет алдындағы қарызгерлердің банктік шоттарындағы қаражаттардыңы қозғалысын бақылау;
салықтық заң бұзушылықты тоқтату және жою мақсатында қылмыстық белгісі
жойылатын кәсіпорындар бойынша мәліметтер жинау, оларды тиісті шешімдер қабылдау
тіркеуге тұрмаған және декларацияларды өткізбеген салық төлеушілер бойынша тиісті
Қордай ауданы бойынша салық төлеушілерді есепке тіреуге алу бойынша
4 кесте – Қордай ауданы бойынша 2003-2005 жылдары есепке
Салық төлеушілер 01.01.2003ж. 01.01.2004ж. 01.01.2005ж.
Заңды тұлғалар 181 230 235
Қожа шаруашылықтары 13 21 30
Куәлік бойынша қызмет ететін жеке тұлғалар 8 16
Патент бойынша қызмет ететін жеке тұлғалар 220 330
БАРЛЫҒЫ 422 576 622 Ақпарат көзі: Қордай ауданы
4 кестеден байқағанымыздай, 2005 жылдың 1 қаңтарында Қордай ауданы
Осылайша, соңғы жылдары тіркеуге алынған салық төлеушілердің саны артып
Есепті 2005 жыл бойына жалпы құжаттық тексеруге 21 кәсіпорын
Тексеруге алынған аталған кәсіпорындардың ішінен 10 кәсіпорында салықтық заң
Жағдайды барынша толық көрсету үшін Қордай ауданы бойынша салық
«Ауыл шаруашылығы, аңшылық және орман шаруашылығы». 2006 жылдың 1
«Тау кен өңдеу өнеркәсібі». 2006 жылдың 1 қаңтарына есепте
«Алатау Мрамор» ЖШС тексеру актісі бойынша 339,9 мың теңге
«Өңдеуші өнеркәсіп». 2006 жылдың 1 қаңтарына есепте барлығы 28
«Электр энергиясын, газды және суды өндіру және бөлу». 2006
«Құрылыс». 2006 жылдың 1 қаңтарына есепте барлығы 4 кәсіпорын
«Сауда, автокөліктерді және бұйымдарды жөндеу». 2006 жылдың 1 қаңтарына
«Мейрамханалар және қонақүйлер». 2006 жылдың 1 қаңтарына есепте барлығы
«Көлік және байланыс». 2006 жылдың 1 қаңтарына есепте барлығы
«Жылжымайтын мүлікпен операциялар, аренда және қызметтер». 2006 жылдың 1
«Басқа да коммуналдық, әлеуметтік және жеке қызметтер». 2006 жылдың
«Кәсіпкерлік (шағын және орта бизнес) – заңды тұлғалар. Жалпы
Қордай ауданы бойынша салық комитетінің салық жинау бөлімінің жұмысын
5 кесте – Қордай ауданы бойынша салық комитетінің салық
Көрсеткіштер 2004 2005 Ауытқулар, +/-
1 2 3 4
1.Бюджетке қарыз салық төлеушілердің жалпы саны 44 8
Соның ішінде заңды тұлғалар 44 42 -2
Бюджетке қарыздың жалпы сомасы 84558,9 58 708,5 -25850,4
Соның ішінде: 1) негізгі төлем, соның ішінде: 47122,4 35
Корпоративтік табыс салығы 6070,8 3289,1 -2781,7
2) өсімпұлдар 30530,6 19 164,7 -11365,9
3) айыппұлдар 6905,9 4 048,8 -2857,1
2. Бюджетке қарызы бар жеке тұлғалар 0 8
Жеке тұлғалардың бюджетке қарыздарының жалпы сомасы (104102, 104302, 104402
Соның ішінде: 1) негізгі төлем 0 4 711,3 4
2) өсімпұлдар 0 659,8 659,8
3) айыппұлдар 0 0,0 0,0
3.Қызмет етпей тұрған қарыз салық төлеушілер саны 30 16
Қызмет етпей тұрған ұйымдардың бюджетке қарызының жалпы сомасы 38708,0
Соның ішінде: 1) негізгі төлем 24917,0 2 084,5
2) өсімпұлдар 11169,0 1 754,5 -9414,5
3) айыппұлдар 2622,0 462,4 -2159,6
4. Уақытынд орындалмаған салықтық міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ету жолдары
Берілген ескертулердің сомасы 16 24 8
Қарыз сомасына 28484,0 21053,0 -7431,0
Банктік шоттар бойынша операцияларды тоқтату
- ескерту берілген қарыз салық төлеушілердің саны 0 2
- ескертулердің саны 0 2 2
- қарыздың сомасы 0 7 427,6 7427,6
Мүлікті пайдалану құқығын шектеу туралы шешімдер 4 2 -2
Мүліктің тізімі алынған қарызгер салық төлеушілер 4 2
- қарыздың сомасы 4258,6 9 036,8 4778,2
5. Бюджет алдындағы қарызды мәжбүрлеп орындату шаралары
Берілген ескертулердің саны 18 50 32
Қарыз сомасына 50779,3 76060,4 25281,1
5 кестенің жалғасы
1 2 3 4
Салық төлеушінің банктік шоттарына жіберілген инкассолық ескертулер
- ескертулер саны 196 96,0 -100
- қарыздың сомасы 26712,5 18 698,3 -8014,2
- соның ішінде бюджетке өндіріп алу ескертулерінің саны
- қарыздың сомасы 10236,4 10 100,3 -136,1
Қолма-қол ақшалар есебінен өндіріп алды
- қарызгерлердің саны 5 2,0 -3
- өндіріп алу актілері 18 12,0 -6
- қарыздың сомасы 372,6 175,0 -197,6
Салық төлеушілердің дебиторларына инкассолық ескертулер жіберілді
- қарыз сомасы туралы ескерту алған дебиторлар саны
- қарыздың сомасы 7672,3 2078,5 -5593,8
- инкассолық ескерту алған дебиторлар саны 2 0
- ескертулер саны 2 0 -2
- қарыздың сомасы 356,6 0 -356,6
соның ішінде: негізгі төлем 13973,0 17679,1 3706,1
Ақпарат көзі: Қордай ауданы бойынша салық комитетінің есебі (Н1
5 кестеден және 1 суреттен байқайтынымыз, 2005 жылдын 1
2006 жылдын 1 қаңтарына бюджетке төленбей қалған салықтық қарыздың
Қордай облысы бойынша Салық комитетінің салықтық тексерулер және салықтарды
6 кесте – Жүргізілген тексерулер және анықталған салықтық қарыздар
Көрсеткіштер 2004 ж. 2005 ж. Ауыт-қулар,
+; - %
1. Жүргізілген құжаттық тексерулер 65 76 11 117,0
соның ішінде заңды тұлғаларды 48 54 6 112,5
жеке тұлғаларды 17 22 5 129,4
2. Қосылған сомалар 11446,8 13945,5 2498,7 121,8
соның ішінде салықтар 10420,0 13402,4 2982,4 128,6
өсімпұлдар 1026,8 543,1 -483,7 52,9
3. Айыппұлдар 2428,3 2595,6 167,3 106,8
4. Өндіріліп алынған сомалар 11059,0 9119,2 -1939,8 82,4
соның ішінде салықтар 10145,6 9038,9 -1106,7 89,1
өсімпұлдар 913,4 80,3 -833,1 8,8
5. Өндіріп алынған айыппұлдар 1759,6 757,1 -1002,5 43,0
6. Өндіріп алу пайызы 96,6 65,4
67,7
соның ішінде салықтарды 97,4 67,4
69,2
өсімпұлдарды 89,0 14,8
16,6
7. Айыппұлдарды 72,5 29,2
40,5
Ақпарат көзі: Қордай ауданы бойынша салық комитетінің есебі (Н1
Кестеден байқайтынымыз, 2005 жылы барлығы 76 құжаттық тексеру жүргізілген
Тексерулер нәтижесінде қосылған сомалар 13945,5 мың теңгені (соның ішінде
Салынған айыппұлдар сомасы 2595,6 мың теңгені құраған, бұл өткен
Қосылған салық және өсімпұлдар сомасының 9119,2 мың теңгесі өндіріліп
Осылайша, Қордай ауылы бойынша салықтардан жасырыну нәтижесінде бюджетке тиісті,
2.3. Салық төлеуден жалтару мәселесін басқарудың шет елдік
тәжірибесін талдау
Салықтар әрқашан да мемлекеттік қаржының маңызды категорияларының бірі және
Батыс елдерінде салықтық мәселелердің кәсіпорындағы жоспарлауда маңызды сипатқа ие
Салықтарды басқарудың мәні шет елдік практикада заңның мүмкіндік беретін
Мұндай заңды саланың шеңберінен тыс жерде салықтан жалтарудың заңға
Ірі компаниялар салықтан заңды жолмен де, заңсыз жолмен де
Сондай-ақ, салықтық жоспарлаудың ең бірінші кезеңдерінде аталған компаниялар салық
Дамыған шет мемлекеттерде жекелеген қызмет түрлері үшін салық режимдері
Салық салуды басқару кезінде салықтық мөлшерлемелерге ғана икемделу дұрыс
Шындығына келгенде, салық мөлшерлемесі стандартты болып келетін мемлекеттерде салық
Салық салу практикасында мемлекеттер арасындағы таңдау жиі жағдайларда шет
Өнеркәсіптік дамыған елдердің барлығы да қосарланған салық салуды болдырмас
Салықтық мөлшерлемелер ұлттық корпорациялар мен шет елдік корпорациялар үшін
7 кесте – Бірқатар шет елдердегі салықтық мөлшерлемелер
Мемлекеттер Ұлттық корпорация (%) Шет елдік корпорацияның бөлімшесі
Бразилия 35 35 25
Канада 45 45 25
Франция 42 42 25
Германия 56 50 25
Гонконг 18 18 0
Мексика 25 25 55
Сингапур 33 33 0
Ұлыбритания 35 35 0
АҚШ 34 34 30
Ақпарат көзі: Черник Д.Г. Финансы и налоги зарубежных стран.
5 кестенің мәліметтері бірқатар елдердегі салықтардың мөлшерлемелеріне қатысты өзгешеліктерді
Салық объектісін алмастыру әдетте қандай-да бір салық режимінен басқа
Салық объектісін ауыстыру көптеген жағдайларда мәмілелердің жекелеген түрлеріне жоғары
Салық салудың мейлінше қолайлы режиміне көшу салық төлеушіні ауыстыру
АҚШ практикасында салықтардан қашып құтылудың негізгі үш жолы қоладнылады:
Салық төлеу мерзімін ұзарту салықты төлеу мерзімдерін таңдау альтернативасы
Активтердің нарықтық құнының өсуінен алынатын табыс аталған активті сатқаннан
Арбитраж бір тауарға деген бағаның айырмасындағы артықшылықтарды қолдануды қарастырады.
Салықтық тәуекелдер сақтандырылмайды және оларды көптеген жағдайларда шартты түрде
Дегенмен де, шет елдердегі салық жүйесінің құрылымында салықтық мөлшерлемелердің
Салықтық ауыртпалықты төмендету жөніндегі нақты ұсыныстар әлі күнге дейін
III. САЛЫҚТАН ЖАЛТАРУ МӘСЕЛЕЛЕРІН ШЕШУ ЖӘНЕ САЛЫҚТЫҚ ӘКІМШІЛІКТІ ЖЕТІЛДІРУ
3.1. Салықтан жалтарудың негізгі мәселелері және оларды шешу жолдары
Жоғарыда келтірілген талдау жұмыстары және басқа да зерттеу жұмыстары
салық органдарында есепке тұрмау;
салықтық есепті ұсынудан жалтару;
ақша қаражаттарын кіріске алмау;
бухгалтерлік есептің ақпараттарын бұрмалау немесе оның мүлдем жоқтығы.
Осы орайда, салықтан жалтару мәселесін қолға алу және салықтық
Ең алдымен, мынадай заңдылықты айта кету керек: егер де
Салықтық тексерулерді барынша сәтті жүргізу үшін рейдтік тексерулер маңызды
Қордай ауданы бойынша Салық комитетінің мәліметтері бойынша рейдтік тексерулермен
Салық төлеушілер үшін кәсіпкерлік қызметті жүргізу жөнінде дәлелдерді көрсету
Көлік саласында қызмет көрсетумен айналысатын кәсіпкерлердің қызметін тексеру тіпті
Тікелей кәсіпорындармен және жеке тұлғалармен жұмыс істейтін салық инспекторларыныың
Дәстүрлі салық салу жүйесі бойынша негізінен өндірістік қызметпен айналысатын
Сонымен қатар, заңды тұлғалармен салыстырғанда жеке кәсіпкерлер қызметінің еңбекті
Өндірістік қызметтегі қосылған құн салығы бойынша салықтық тексерулер барысында
Салықтық тексерулер үшін салық төлеушілерді ұтымды (рационалды) таңдауды қамтамасыз
Кәсіпорындарды салықтық тексеруден өткізу үшін таңдау барысында критерий ретінде
өзінің салықтық есебінде (мысалға, декларацияда) өте үлкен шығындарды және
алдыңғы салықтық тексерулер кезінде салықтық заң бұзушылықтар анықталған және
салықтық есеп беруден қашқақтайтын немесе нольдік салықтық есеп беруші
бюджеттен өтелетін қосылған құн салығының өте үлкен сомасын ұсынатын
бірқатар есепті кезеңдерде қаржылық-шаруашылық қызметінен шығын көрген кәсіпорындар;
тексеру жұмыстарының нәтижесінде құқық қорғау органдары және басқа да
Жасырылған табыс көздерінің бар екенін анықтау мақсатында салық салушылар
2006 жылдың басында Мемлекеттік табыстар Министрлігінің өкілдері бас қосқан
Салық салудың қарапайым жүйесін кәсіпорындар Қазақстан Республикасының Салық кодексімен
Жеке кәсіпкерлермен салық салудың қарапайым жүйесін қолдану жеке тұлғалардың
Салық салудың қарапайым жүйесін қолданушы жеке кәсіпкерлер басқа салықтарды
Салық салудың қарапайым жүйесін мынадай тұлғалар қолдана алмайды:
акциздік тауарларды өндірумен, сонымен қатар пайдалы қазбаларды өңдеумен және
жекелеген қызмет түрлері үшін біртұтас табыс салығын төлеу режиміне
Салық салудың қарапайым режиміне көшуге құлық білдірген жаңадан тіркелген
Салық салудың қарапайым жүйесінен салық салудың жалпы режиміне көшкен
Үкімет санатындағы тұлғалар былай деп есептейді: «Салықтық ауыртпалықтың төмендеуі
Сонымен қатар, Үкімет алдағы жылдары жылдық табысы 50 млн.
Еліміздің Президенті «таңдау құқығы шағын және орта бизнсе кәсіпкерлігінің
Бұл салықтар, естеріңізге түсіре кетелік, қазіргі кезде шағын бизнес
Аталғандармен қоса, шағын кәсіпорындарға 100%-дық салықтық жеңілдік беріледі.
Егер кәсіпорын алынған жеңілдіктерді пайдалана отырып белсенді түрде дамыса
Осылайша, жаңадан енгізілген шаралардың нәтижесінде жалпы салықтық ауыртпалық төмендейді,
Жеңілктерді қарастыратын схема бойынша кәсіпорындарға салық салу жұмысының перспективасын
3.2. Кәсіпорындарды салықтық-әкімшілік реттеуді жетілдіру жолдары
Кәсіпорындарға салық салуды жетілдіру шеңберінде бүкіл әлемде салық салудың
Сонымен қатар, кәсіпорындар салық салынатын табыстан несиелер бойынша пайыздарды,
Қазіргі кездегі шешуші мәселелердің бірі – осы саладағы табыстарды
Әкімшілік шараларының тағы да бір басты мәселесі сол баяғы
Кәсіпкерліктің дамуына көмектер 1999 жылы құрылған шағын кәсіпкерлікті қолдау
Сонымен қатар, Қазақстанда кәсіпорындарды салықтық тіркеуді «бір терезеден» жүзеге
Шағын кәсіпорындар үшін салық салудың қарапайым схемасын қолдану тек
Салық салу кезінде кәсіпорында бір ғана салық салу және
Шағын кәсіпорындарға салынатын салықтар жүйесі өз капиталын экономикалық артта
Көптеген жағдайларда салық төлеушілер өздерінің салық төлеп отырған негізгі
Кәсіпкерлікті қолдаудың қаржылық-несиелік механизмі экономиканың қандай-да бір буындарына қажет
Осыған байланысты жеке кәсіпкерлерге салынатын салық дамыған елдерде мынадай
Салықтық реттеу саласында салықтық мөлшерлемелерді орнату ерекше маңызға ие.
Ұтымды (рационалды) салық жүйесін құру оның негізделген ішкі құрылымына,
Жүзеге асыру жолдарына қарай салықтық реттеу екі, бір-бірімен тығыз
Салықтық жеңілдіктер – бұл салықтардың реттеуші (ынталандырушы) функциясын нақты
Қазақстан Республикасының Салық кодексінде салықтық жеңілдіктердің қандай да бір
Шын мәнінде, салықтық жеңілдіктер салықтық міндеттемелерді төмендетуге бағытталған салықтық
Кәсіпорындарды салықтық реттеудің клесі міндеті – тиімді салық жүйесін
Салықтық бақылауды салық механизмінің функционалды элементі, яғни кәсіпорындарды салықтық
құқықтық база – салық төлеушілердің құқықтық статусын анықтайды;
ұйымдастырушылық қамтамасыз ету – салық төлеуші кәсіпорындарды және кәсіпкерлерді
материалдық-техникалық қамтамасыз ету – оның мақсаты салық төлеушілер тарапынан
Айта кету керек, салық органдары мен кәсіпорындар бір-бірімен ажырамас
ҚОРЫТЫНДЫ
Салық жүйесі дегеніміз – бұл мемлекетте жиналатын салықтардың, сондай-ақ
Салықтардың және салықтық сипаттағы алымдар мен төлемдердің тізімі Қазақстан
Негізгі салық түрлерімен қоса Қазақстан Республикасының салық жүйесі алымдардың
Салықтан жалтару әдетте салық объектісін жасыру, салық базасын төмендету
Салықтан жалтару жағдайларында мемлекет салық органдары арқылы келесідей шараларды
оперативті жауап қайтару шаралары: банктік шоттар бойынша операцияларды тоқтатып
қаржылық-құқықтық санкциялар: төленбеген салық сомасын толық өндіріп алу, табысты
әкімшілік жауапкершілік шаралары: салықтық заңнаманы бұзғаны үшін кәсіпорындардың лауазымды
қылмыстық жауапкершілік шаралары: заңмен бекітілген мөлшерде айыппұлдар салу, бас
Сонымен қатар, Қазақстанның Салық кодексінде «Салықтық міндеттемені мәжбүрлеп өндіріп
банктік шоттардағы ақша қаражаттарының есебінен;
қолма-қол ақшалардың көмегімен;
дебиторлардың қарыздары есебінен;
салық төлеушінің қарамағындағы мүліктерді сату есебінен;
мәжбүрлі ациялар эмиссиясы есебінен.
Салықтық заң бұзушылықтар туралы айта отырып, олардың белгілі бір
Салықтық тексерулер, салықтық бақылаудың негізгі формасы ретінде, есептік мәліметтердің
Қазақстан Республикасының Салық кодексіне сәйкес салықтық тексерулер құжаттық және
Кешенді тексеру деп салықтардың және басқа да міндетті төлемдердің
Кешенді тексерумен салыстырғанда, тақырыптық тексерулер жекелеген салықтардың түрлеріне немесе
Қарсы тексерулер, егер де салық органы тексеру жүргізген кезде
Рейдтік тексерулерге келетін болсақ, онда мұндай тексерулерді салық органдары
Құжаттық тексерулер қандай-да бір жекелеген кәсіпкердің қызметін тексерумен байланысты
Қазіргі кездегі салықтық тексерулердің түрлеріне камералық тексерулер де жатады.
Салық кодексіне сәйкес, камералық тексеру деп салық төлеушінің ұсынған
Қордай ауданы әлі күнге дейін Жамбыл облысының жергілікті бюджетін
Талдау нәтижелері көрсеткендей, Қордай ауданы бойынша 2005 жылы бюджетке
2006 жылдын 1 қаңтарындағы есеп бойынша бюджеттің табыстар бөлігінің
2005 жылдың 1 қаңтарында Қордай ауданы бойынша 235 кәсіпорын,
Осылайша, соңғы жылдары тіркеуге алынған салық төлеушілердің саны артып
Есепті 2005 жыл бойына жалпы құжаттық тексеруге 21 кәсіпорын
Тексеруге алынған аталған кәсіпорындардың ішінен 10 кәсіпорында салықтық заң
2006 жылдын 1 қаңтарына бюджетке төленбей қалған салықтық қарыздың
2005 жылы барлығы 76 құжаттық тексеру жүргізілген (соның ішінде
Тексерулер нәтижесінде қосылған сомалар 13945,5 мың теңгені (соның ішінде
Салынған айыппұлдар сомасы 2595,6 мың теңгені құраған, бұл өткен
Қосылған салық және өсімпұлдар сомасының 9119,2 мың теңгесі өндіріліп
Осылайша, Қордай ауылы бойынша салықтардан жасырыну нәтижесінде бюджетке тиісті,
Салықтарды басқарудың мәні шет елдік практикада заңның мүмкіндік беретін
Ірі шет елдік компаниялар салықтан заңды жолмен де, заңсыз
АҚШ практикасында салықтардан қашып құтылудың негізгі үш жолы қоладнылады:
Салықтық ауыртпалықты төмендету жөніндегі нақты ұсыныстар әлі күнге дейін
Қордай ауданы бойынша Салық комитетінің мәліметтері бойынша рейдтік тексерулермен
Салық төлеушілер үшін кәсіпкерлік қызметті жүргізу жөнінде дәлелдерді көрсету
Көлік саласында қызмет көрсетумен айналысатын кәсіпкерлердің қызметін тексеру тіпті
Салықтық тексерулер үшін салық төлеушілерді ұтымды (рационалды) таңдауды қамтамасыз
Жасырылған табыс көздерінің бар екенін анықтау мақсатында салық салушылар
Жеңілктерді қарастыратын схема бойынша кәсіпорындарға салық салу жұмысының перспективасын
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
Порохов Е.В., «Теория налоговых обязательств», Алматы – 2001
Ермекбаева Б.Ж. Лесбеков Г.А. Основы налогообложения. Алматы. 2005 –
Мельников В.Д., Ильясов К.К., «Финансы», Алматы -2005
Оспанов М.Т. Проблемы совершенствования системы управления налогами в Республике
Юткина Т.Ф., «Налоги и налогообложение», Москва –2001
Аймаков Б. Налоговая система в условиях рыночных отношений, Финансы
Налоговый кодекс «О налогах и других обязательных платежах в
Сейдахметова Ф.С. Налоги в Казахстане. Алматы. 2004. – 160
Баязитова А. Малый бизнес: проблемы развития. // Мысль, Алматы,
Баймуратов. У "Национальная экономическая система" - Алматы 2001т.
Мельник Д.Ю. «Налоговый менеджмент» – Москва: Финансы и статистика
Вареха Ю.М. "Влияние российской налоговой системы на коэффициент чистой
Юткина Т.Ф. "Налоги и налогообложение" - Москва 2000 г.
Оспанов М.Т. "Налоговая реформа и гармонизация налоговых отношений" Санкт-Петербург
Хан Дитгер "Планирование и контроль: концепция контроллинга" - Москва
Арабкин В. "Сколько весят налоги". Алматы: «Аян-адет» 2000 г.
Русакова И.Г., Кашин В.А. "Налоги и налогообложение" - Москва"
Сержантов К.А. "Как уменьшить налоги законными способами" - Алматы
Адырбеков И.А. Стратегическое развитие предпринимательства: теория и практика становления
Аттапханов К.А. Налоговая система как составляющая экономической безопасности Казахстана.
Худяков А.И., «Теория налогообложения», Алматы – 2002
Еспаев С. Рыночные основы и механизмы налогообложения в Казахстане.
Ошакбаев Т. «Что является налоговым нарушением», Начнем с понедельника12.05.2002
Оспанов М. Наиболее слабым звеном в нашей налоговой системе
Ромлекулов А.С. Контроль как приоритетное направление в пополнении доходов
Арыстанбаева С.С. Проблемы налогового регулирования экономики среднеазиатских республик //
Положение о Налоговом комитете по Кордайскому району Жамбылской области
Конституция (Основной закон) Республики Казахстан. Алматы, 1995Указ
Отчет Налогового Комитета по Кордайскому району Жамбылской области за
Черник Д.Г. «Налоги и финансовая система зарубежных стран», Москва
Илимжанова З.У. "Управление и прогнозирование налогов"- Алматы 2000
Горбунов А.Р." Налоговое планирование и создание компаний за рубежом"
Акуов Т. «Малому бизнесу – малые налоги», 21 век
Адасбаев Б. «Анализ развития МП в РК» , Аль-Пари
Адамов В. Программа Алматинской Ассоциации предпринимателей 2000.// Налоговые вести,
Бекбасаров А.У. Налогообложение индивидуальных предпринимателей. // Малый
Алипов А. Воздействие налогообложения на развитие малого и среднего
Ермекбаева Б.Ж. К вопросу совершенствования налоговой системы РК//Вестник КазГАУ,
Асанов Ж. Малому бизнесу мешают многочисленные контролеры.// Налоговые вести,
Лукпанов Ж.О., «Налогообложение предпринимательской деятельности в Республике Казахстан: состояние
1 кесте – Қазақстандағы әкімшілік салықтық заң бұзушылықтар
№ Заң бұзушылық түрлері
Салықтық есепке тұру мерзімін бұзу
Салық салу объектісінің есебін жүргізбеу немесе оның есебін заң
Салық салу объектілерін жасыру
Салықтық декларацияны уақытында немесе мүлдем ұсынбау немесе салықтық декларацияға
Салықтарды және басқа да міндетті төлемдерді дұрыс есептемеу
Заңды және жеке тұлғалардың табыстарынан табыс салығын дұрыс ұстамау
Салықтардың және басқа да міндетті төлемдердің бюджетке уақтылы немесе
Салық қызметі органдарының жұмысшыларын салықтарды есептеу және төлеу бойынша
Салық органдары мен олардың жұмысшыларының заңды талаптарын орындамау
Салық төлеушінің ашқан есеп және басқа да шоттары туралы
Салық төлеушіден салықтардың, айыппұлдардың, өсімпұлдардың сомасын өндіріп алу жөніндегі
Заңды тұлғаны, оның филиалын немесе өкілеттілігін заңды мемлекеттік тіркеуден
Кәсіпкерлік қызметті лицензиялық және инвестицилық ережелерді бұза арқылы жүргізу
Салық органдарының ережелерін қадағаламау
Салық органдарының жұмысшыларын жүргізілген операцияларды тексеруге жіберуден бас тарту
Ақпарат көзі: Сейдахметова Ф.С. «Налоги в Казахстане», Алматы –
Аты-жөні Қайнарбаева А.
Топ Ф-03-1
Тақырып Салықтан жалтару мәселелері
Бөлім 1
Оқу жылы 2006/2007
2 кесте – Камералық және құжаттық тексерулердің артықшылықтары мен
Тексеру түрі Артықшылықтары Кемшіліктері
Камералық тексеру - салық органының орналасқан жеріне қарай ұсынылған
- үлкен уақыт шығындары және көптеген салықтық есептеулер;
- салық төлеушінің түрлі мәлімет-терді салық органдарына уақы-тында ұсыну
Құжаттық тексеру - алдын-ала құрылған жоспар немесе қандай-да
- есептің жағдайын субъективті бағалау мүмкіндігі; - салық
- есеп жүргізудегі және салықтық есептеулердегі қателіктерді болашақта жою
- тексерушінің біліктілігінің жетіспеушілігі, заңдағы өзгерістер мен толықтыруларды білмеуі
- нақты себеп-салдарлы байла-ныстарды анықтау
- әрі қарай қателіктерді болдырмас үшін тексеру актінде нақты
Ақпарат көзі: Сейдахметова Ф.С. «Налоги в Казахстане», Алматы –
Аты-жөні Қайнарбаева А.
Топ Ф-03-1
Тақырып Салықтан жалтару мәселелері
Бөлім 1
Оқу жылы 2006/2007
3 кесте – Қордай ауданы бойынша бюджетке салықтар және
Көрсеткіштер Код 2003 ж. 2004 ж. 2005 ж.
1 2 3 4 5
Жергілікті бюджеттің кірістері
Заңды тұлғалардың табыс салығы 1 77936,8 191677,9 194498,2
Әлеуметтік салық 2 116621,2 141479,8 159442,9
Жеке тұлғалардың табыс салығы 3 38465,0 53827,9 55859,8
Кәсіпкерлердің табыс салығы 4 2729,7 1394,5 792,6
Заңды тұлғалардың мүлік салығы 5 15163,4 14257,5 13231,6
Жеке тұлғалардың мүлік салығы 6 691,8 655,2 696,6
Жер салығы 8 45492,1 31404,0 39906,1
Заңды тұлғалардың көлік құралдары салығы 10 2334,4 3533,7
Жеке тұлғалардың көлік құралдары салығы 11 3325,1 6056,5 5502,0
Біртұтас жер салығы
38,7
Акциздер 19 164,8 960,7 1571,3
Жер учаскелерін сатудан түскін кірістер 23
Су үшін төлемдер 26 2190,8 2218,3 1966,1
Жеке тұлғаларды тіркеуден алымдар 30 625,9 785,9 232,9
Лицензиялық алымдар 31 710,0 595,9 214,8
Заңды тұлғаларды тірекеуден алымдар 32 206,9 74,3 20,4
Акциондардан алымдар 39
32,4 20,4
ҚР нарықтарында тауар сатқаны үшін алымдар 40 1482,9
Жер құқығын сатып алу 76 1138,3 1857,5 1266,9
Мемлекеттік баж 77 1988,3 621,3 773,1
Арендалық төлемдер 78 189,7 359,7 555,7
Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемдер 80 6085,1 9652,7
Әкімшілік санкциялар мен айыппұлдар 81
1206,8
Коммуналдық меншікті жекешелендіру 88 3328,3
Жергілікті бюджетке салықтық емес төлемдер 96 2476,5 2267,7
Барлығы жергілікті бюджет бойынша
323347,0 465115,3 496231,8
3 кестенің жалғасы
1 2 3 4 5
Республикалық бюджеттің кірістері
Заңды тұлғалардың табыс салығы 1 77936,9 191678,0 194498,3
Қосылған құн салығы 14 58440,5 84899,5 45682,5
Дивидендтер 70 43,3
Акциздер 19 4731,7 5442,3 5331,9
Паспорт бергені үшін төлемдер 23
3031,7
Жер қойнауын қорғау қоры (роялти) 28 16640,8 58,4 1303,3
Қоршаған ортаны ластағаны үшін төлемдер 80 6085,1 9652,7
Мемлекеттік мүлікті сатудан түсімдер 83
15,2
Әлеуметтік салық 84 1916,7 32887,6
Салықтық емес түсімдер 95 1888,7 3576,8 608,8
Барлығы Республикалық бюджет бойынша
167683,7 328195,3 260807,7
ЖАЛПЫ бюджет бойынша
491030,7 793310,6 757039,5
Ақпарат көзі: Қордай ауданы бойынша салық комитетінің есебі (Н1
Аты-жөні Қайнарбаева А.
Топ Ф-03-1
Тақырып Салықтан жалтару мәселелері
Бөлім 2
Оқу жылы 2006/2007
4 кесте – Қордай ауданы бойынша 2003-2005 жылдары есепке
Салық төлеушілер 01.01.2003ж. 01.01.2004ж. 01.01.2005ж.
Заңды тұлғалар 181 230 235
Қожа шаруашылықтары 13 21 30
Куәлік бойынша қызмет ететін жеке тұлғалар 8 16
Патент бойынша қызмет ететін жеке тұлғалар 220 330
БАРЛЫҒЫ 422 576 622
Ақпарат көзі: Қордай ауданы бойынша салық комитетінің есебі (Н1
Аты-жөні Қайнарбаева А.
Топ Ф-03-1
Тақырып Салықтан жалтару мәселелері
Бөлім 2
Оқу жылы 2006/2007
5 кесте – Қордай ауданы бойынша салық комитетінің салық
Көрсеткіштер 2004 2005 Ауытқулар, +/-
1 2 3 4
1.Бюджетке қарыз салық төлеушілердің жалпы саны 44 8
Соның ішінде заңды тұлғалар 44 42 -2
Бюджетке қарыздың жалпы сомасы 84558,9 58 708,5 -25850,4
Соның ішінде: 1) негізгі төлем, соның ішінде: 47122,4 35
Корпоративтік табыс салығы 6070,8 3289,1 -2781,7
2) өсімпұлдар 30530,6 19 164,7 -11365,9
3) айыппұлдар 6905,9 4 048,8 -2857,1
2. Бюджетке қарызы бар жеке тұлғалар 0 8
Жеке тұлғалардың бюджетке қарыздарының жалпы сомасы (104102, 104302, 104402
Соның ішінде: 1) негізгі төлем 0 4 711,3 4
2) өсімпұлдар 0 659,8 659,8
3) айыппұлдар 0 0,0 0,0
3.Қызмет етпей тұрған қарыз салық төлеушілер саны 30 16
Қызмет етпей тұрған ұйымдардың бюджетке қарызының жалпы сомасы 38708,0
Соның ішінде: 1) негізгі төлем 24917,0 2 084,5
2) өсімпұлдар 11169,0 1 754,5 -9414,5
3) айыппұлдар 2622,0 462,4 -2159,6
4. Уақытынд орындалмаған салықтық міндеттеменің орындалуын қамтамасыз ету жолдары
Берілген ескертулердің сомасы 16 24 8
Қарыз сомасына 28484,0 21053,0 -7431,0
Банктік шоттар бойынша операцияларды тоқтату
- ескерту берілген қарыз салық төлеушілердің саны 0 2
- ескертулердің саны 0 2 2
- қарыздың сомасы 0 7 427,6 7427,6
Мүлікті пайдалану құқығын шектеу туралы шешімдер 4 2 -2
Мүліктің тізімі алынған қарызгер салық төлеушілер 4 2
- қарыздың сомасы 4258,6 9 036,8 4778,2
5. Бюджет алдындағы қарызды мәжбүрлеп орындату шаралары
Берілген ескертулердің саны 18 50 32
Қарыз сомасына 50779,3 76060,4 25281,1
5 кестенің жалғасы
1 2 3 4
Салық төлеушінің банктік шоттарына жіберілген инкассолық ескертулер
- ескертулер саны 196 96,0 -100
- қарыздың сомасы 26712,5 18 698,3 -8014,2
- соның ішінде бюджетке өндіріп алу ескертулерінің саны
- қарыздың сомасы 10236,4 10 100,3 -136,1
Қолма-қол ақшалар есебінен өндіріп алды
- қарызгерлердің саны 5 2,0 -3
- өндіріп алу актілері 18 12,0 -6
- қарыздың сомасы 372,6 175,0 -197,6
Салық төлеушілердің дебиторларына инкассолық ескертулер жіберілді
- қарыз сомасы туралы ескерту алған дебиторлар саны
- қарыздың сомасы 7672,3 2078,5 -5593,8
- инкассолық ескерту алған дебиторлар саны 2 0
- ескертулер саны 2 0 -2
- қарыздың сомасы 356,6 0 -356,6
соның ішінде: негізгі төлем 13973,0 17679,1 3706,1
Ақпарат көзі: Қордай ауданы бойынша салық комитетінің есебі (Н1
Аты-жөні Қайнарбаева А.
Топ Ф-03-1
Тақырып Салықтан жалтару мәселелері
Бөлім 2
Оқу жылы 2006/2007
6 кесте – Жүргізілген тексерулер және анықталған салықтық қарыздар
Көрсеткіштер 2004 ж. 2005 ж. Ауыт-қулар,
+; - %
1. Жүргізілген құжаттық тексерулер 65 76 11 117,0
соның ішінде заңды тұлғаларды 48 54 6 112,5
жеке тұлғаларды 17 22 5 129,4
2. Қосылған сомалар 11446,8 13945,5 2498,7 121,8
соның ішінде салықтар 10420,0 13402,4 2982,4 128,6
өсімпұлдар 1026,8 543,1 -483,7 52,9
3. Айыппұлдар 2428,3 2595,6 167,3 106,8
4. Өндіріліп алынған сомалар 11059,0 9119,2 -1939,8 82,4
соның ішінде салықтар 10145,6 9038,9 -1106,7 89,1
өсімпұлдар 913,4 80,3 -833,1 8,8
5. Өндіріп алынған айыппұлдар 1759,6 757,1 -1002,5 43,0
6. Өндіріп алу пайызы 96,6 65,4
67,7
соның ішінде салықтарды 97,4 67,4
69,2
өсімпұлдарды 89,0 14,8
16,6
7. Айыппұлдарды 72,5 29,2
40,5
Ақпарат көзі: Қордай ауданы бойынша салық комитетінің есебі (Н1
Аты-жөні Қайнарбаева А.
Топ Ф-03-1
Тақырып Салықтан жалтару мәселелері
Бөлім 2
Оқу жылы 2006/2007
62
1 сурет – Бюджетке тиісті салықтар мен басқа да