ЖОСПАР:
Кіріспе
Әлемдегі және Қазақстандағы жол-транспорттық оқиғаларының статистикалық мәліметтері
Жол-транспорттық апаттарда жарақаттану
Әр түрлі транспорттардағы апатты жағдайлар және ондағы жолаушының
Жол-транспорттық апатынан кейінгі алғашқы көмек көрсету, адамның мүмкін
Жол-көлік оқиғасынан кейінгі әрекеттер
Автомобиль жолдарын пайдалану кезінде қауіпсіздікке қойылатын талаптар
КІРІСПЕ
1414 жылы Константинополь соборына кетіп бара жатқан жолда
Сонымен қатар бұл жағдайлардың тағы бір себебі автосауаттылықтың
Қазіргі кезде ең басты мәселелердің бірі жол-көлік жағдайларына
Жол-көлік апаттарының негізгі түрлері бар және олар мынандай
Жол-көлік оқиғаларының себептері болуы мүмкін:
Жүргізушінің жол ережесін бұзуы, көлікті үлкен жылдамдықта жүргізуі.
Жаяу жүргіншінің жол ережелерін бұзуы немесе жолаушылардың түсу,
Көліктердегі техникалық ақаулар, яғни, техникалық қызмет көрсетулердің өз
Жол-көлік оқиғаларындағы адам құрбандарын және шығындарды азайту жолдары
ЖОЛ-КӨЛІК АПАТТАРЫ ЖӘНЕ СТАТИСТИКАЛЫҚ
МӘЛІМЕТТЕР
Жол-транспорттық оқиғалар адам өмірлеріне өте қауіпті болып, апатты
Қазақстандағы жол-транспорт авариялық оқиғаларының статистикасына сүйенетін болсақ, жолдағы
Қазақстандағы 2010 жылғы болып өткен жол-транспорттық оқиғалар туралы
Автожолдарда есеп беру уақыты аралығында 79 ірі жол-транспорттыұ
Жалпы алғанда өткен жылда реуспубликада жалпы 140 транспорттық
Ал Россияда бұл көрсеткіштер аса жоғары. Россияда әр
Осы жол апаттарының жәбірленушілері кімдер екендігі туралы ойланып
Статистикалық мәліметтерге қарағанда Астана қаласында балалардың аварияға түсу
Жол-транспорттық оқиғаларда жарақаттану – адамзат тарихындағы адамдар көп
автобусты артқы жақтан, трамвайды алды жағынан айланып өтж
көшені қызыл жанып тұрғанда кесіп өтпе;
жер асты өту жолдарын қолдан.
Өте қарапайым болып көрінген бұл ережелер адамның өмірін
көшені кесіп өту кезінде бірінші солға, кейін оңға
өтуді күткен кезде тротуартың шетінде тұрмау керек;
автобус аялдамасында қозғалыстағы транспортқа кері қараму керек;
кез-келген транспорт түрі үлкен жылдамдықпен келе жатқан транспортты
әрдайым тротуармен жүру керек, егер тротуар жоқ болса
Жол транспорттық оқиғаларында тек қана машиналар ғана емес
Жол, әсіресе, қыста қауіпті тұс алады. Милицияның мәліметтеріне
Күндер арасында ең қауіпті күндер болып жұма және
Жол транспорттық оқиғасының куәгері болып қалғандарға бірнеше ережелер
ешқандай жағдайда жарақат алған адамды көмексіз қалдырмау (қауіпті
жүргізушінің оқиға орнынан қашып кетуі, сонымен қатар куәгерлік
тез арада МАИ-ға жол оқиғасы туралы хабарлау (бұл
оқиға орнындағы оқиға іздерін барынша сақтау (егер айналып
жүргізуші жасырынуға әрекет жасаған жол оқиғасының куәгері болған
Жол оқиғаларынан зақымдану қауіпі – қаладағы аса ірі
Қазақстанда соңғы 10 жыл ішінде 125 мың жол-көлік
"Соңғы уақытта жол қауіпсіздігін қамтамасыз ету кез келген
Оның айтуы бойынша, Қазақстанда соңғы 10 жыл ішінде
Бұдан бөлек, жол-көлік оқиғасының ел экономикасына тигізген шығыны
"Міне, осындай жағдайлардың алдын алу мақсатында халықаралық деңгейде
Естеріңізге сала кетейік, бүгін Сенаттың жалпы отырысында "1968
ТРАНСПОРТТЫҚ АВАРИЯЛАР
Заманауи транспорт – қауіптің ұлғаюына алып келеді. Транспорттардың
Қалалық транспорттар саны жағынан өте көп және авария
Авария құрбандары жүргізушілер, жолаушылар, жаяу жүргіншілер болады. Статистикаға
Пайыздың үлкендігі оқиға маңындағы адамдардың алғашқы көмек көрсете
Төменде мүмкін болған жарақаттар мен олардын сақтану жолдары,
Егер сіз қоғамдық транспортта болсаңыз: күшті тежелу кезінде
Егер сіз көшеде болсаңыз және сізге бағытталған автомобильді
Егер авариядан құтылмасаңыз, авариядан кейінгі өмірді сақтап қалу
ПОЕЗДАҒЫ АПАТТЫ ЖАҒДАЙ
Сіздің іс-әрекетіңіз:
Егер сіз қатты тормаздардың, поездің гудогін естісеніз жене
Жерде жатып кеудеңізге подбородықты қатты бекітініз, сонда
Егер поезд рельсадан шығып құлап жатқанын көрсеніз де
Егер поезда соқтығудан кейін өрт басталса вагоннан тез
Егер есіктен шығалмасаныз, терезенің айнегін ауыр затпен сындырып
Есіңізде сақтаныз ортада орналасқан вагон шеттерінде орналасқан вагондарға
ҰШАҚТАҒЫ АПАТ
Сіздің іс-әрекетіңіз:
Аяқ киім, колготки шұлықтарды шешіп, қалтадағы кескіш (колющие
Белбеу (Ремень безопасности) қадаңыз, қолымен тізелерің құшақтап басты
Егер самолет авариялық жағдаймен суға посадканы жасаса, құтқару
Самолет тоқтағаннан кейін аварийный люкке барыңыз. Люктің тұтқасын
Ауамен тортылған трапка отырып самолеттан сырғананыз.
Естеріңізде болсын: самолеттан ең алдымен балалармен әйелдерді шығару
Құтқару жилеті қалай кию керек:
Жилетті бас арқылы киіңіз. Углекислотамен балончик сыртта болуға
Тесьманы артына жіберіп, талиямен байлаңыз, сосын тесьманың ұштарын
Самолеттан шықан соң жилетке ауаны беру керек, ол
Керекті жағдайда жилетке ауаны клапандар арқылы беруге болады.
Егер самолет түнде суға қонса, онда авариялық шамды
Сигнал беру үшін свистокті пайдалануға болады.
ҰШУДА ҚАУІПСІЗДІКТІҢ НЕГІЗГІ ЕРЕЖЕЛЕРІ:
Пассажирларға өзіңізбен және багажда келесі заттарды алуға болмайды:
Қысымдағы газдар (балончиктер, аквалангистің баллондары).
Қышқыл заттар (едкие вещества). Аккумуляторные.
Жарылатын заттар (пиротехникалық заттар, пистондар, патрондар, қарулар, револьверлер).
Тез жанатын заттар (зажигалкалар, заправкалар зажигалкаға).
Радиоактивтік заттар.
Отбеливательдер және перекистер.
Улы заттар (мышьяк, цианиттар, инсектицидтар, гербициттер).
Инфекциондық материалдар.
Тегін багаждан бөлек апаруға болады:
Дипломат.
Бейнекамера.
Ноутбук.
Қолға алатын сөмкелер (ручные сумки).
Балаға тамақ және калясканы.
Инвалидтік колясканы.
Ұшқанда (взлет) және қонғанда компьютерлерді, радиотелефонды, калькулятор пайдалануға
ҚАЛАЛЫҚ ТРАНСПОРТТАҒЫ АПАТ:
Сіздің іс-әрекетіңіз:
Үрейленбеңіз және өзіңізді ұстаңыз.
Егер сіз соғу немесе итеруді сезсеңіз, онда басыңызды
Қосымша шығу жолын ашыңыз (запасной выход). Ол үшін
Егер салонда өрт басталса, онда огнетушительдің көмегімен оны
Короткий замыкание жағдайында трамвайдан немесе троллейбустан электртізбектерді сөндіргенде
Естеріңізде болсын:
Есіктерге сүйенуге болмайды, олар кез келген уақытта ашылып
Жоғары поручтенен ұстануға ұмтылыңыз, өйткені көлік тез (резко)
ЕГЕР АДАМ ДЕМ АЛМАСА.
Егер адам дем алмаса сізде оған көмектесу үшін
Сіздің іс-әрекетіңіз:
Адамның пульсін тексеріңіз, егер адам дем алмаса пульс
Адамның дем алудың жолын тазартыңыз. Мүмкін адамның ауызы
Сондықтан:
Адамның басын шалқайтыңыз, жақты көтеріп ауызын ашыңыз.
Адамның тілі тамағына түссе, оны саусақтармен дұрыстап жіберіңіз.
Адамның басын не солға не оңға бұрып, оның
Егер адамның аузы қатты тістелініп жатса, онда төменгі
Егер адам жоғарыда айтып кеткен қимылдан өзі демалып
Егер адам дем алмаса, онда оған жасанды дем
Егер адамның жүрегі соқпаса және пульс жоқ болса,
ЖҮРЕККЕ МАССАЖ ЖАСАУ
Егер адамның жүрегі соқпаса онда миға қан бармай
Жүректі жұмыс істеткізуге болады, егер оған біркелкі басып
Алақандарды бір біріне қосыпкеуденің төменгі жағына қойып, басқанда
Егер массаждысіз жалғыз істесеңіз, онда 15 рет жүрек
Егер адамда пульс пайда болса, онда жүректін массажды
Егер жүректін массажды он жасқа толмаған балаға жасасаңыз,
Егер жүректін массажды сәби балаға жасасаңыз, онда кеудесіне
ЕГЕР АДАМ ӨЗ САНАСЫН ЖОҒАЛТСА.
Санасыз болудың үш түрі бар:
үмітқан – бұл күйден адам тез шығып қайтадан
оцепенение – мас адамға ұқсайтын, сіздің сұрақтарыңызға анық
кома – бұл күйде адам ештеңеге назар аудармайды.
Сіздің іс-әрекетіңіз:
Адамның алдында тізесіне отырып оның басын өзіне қаратып
Өз қолымен адамның басын ұстап отырып, адамды кеудесіне
Адам жақсы дем алу үшін оның подбородокті шамалы
Адамның денесі осындай күйде тұрақты болу үшін оның
ЕГЕР АДАМНЫҢ ТАМАҒЫНА БӨТЕН ЗАТ КІРСЕ
Тамағына кірген үсақ заттардан адам дем алмауы мүмкін.
АДАМ САНАДА БОЛСА.
Егер үлкен адамның тамағына бөтен зат кірсе:
Адамның басын иектен төмен түсіріп еңкейту керек.
Адамның арқадан қатты соғу керек.
Адамның тамағынан бөтің зат шықаннан кейін оны отырғызып
Егер жеті жасқа дейін баланың тамағына бөтен зат
Егер нарестегі балаңын тамағына бөтен зат кірсе оның
Егер арқадан соғу көмектеспесе оның іштен басып қөріңіз:
Адамның арт жағынан тұрып, адамның ішің екі қолымен
Жүдірік жүміп кіндікпен қеуденің ортасына оны қойыңыз.
Екінші қолымен бірінші қолдың жүдірікті алыңыз және өзіне
Мұны 3-4 рет қайталаңыз.
Нәрестегі баланы өз тізеңізге бетімен жоғары жатқызып, балаңыз
ЕГЕР АДАМ САНАСЫЗ БОЛСА
Егер адам санасыз болса, онда оның тамағының бұлшық
Егер бұл көмектеспесе, онда адамды бетімен төмен жатқызып
Адамның ауызыңа қараңыз, егер онда бөтің затты көрсеңіз
Егер жоғарыда айтылған әдістер көмектеспесе, адамды басын шалқайтып
Егер тағыда ештеңе көмектеспесе, онда жасанды дем беруды,
ҚАНДЫ ҚАЛАЙ ТОҚТАТАДЫ.
Кішкене алған жарақаттан қан өзімен өзі тоқталады (свертывание).
Қатты қысып байлау (наложение давящей повязки):
Адамды жатқызыныз. Жарақат алған жерді киімнен босатып дұрыстап
Егер жарақатта бөтен зат болмаса, оған қанды жақсы
Егер қан ағымы тоқтамаса, яғни қан байланған жерінен
Егер сізде бинт жоқ болса, онда оның орына
ЕГЕР ЖАРАҚАТ ЖЕРІНДЕ БӨТЕН ЗАТ БОЛСА.
Егер жарақат жерінде бөтен зат болса, мысалы шынының
Сіздің іс-әрекетіңіз:
Жараның айналасына он минуттай қатты қысып қанды тоқтатыңыз.
Кольцевой (сақиналық) повязкамен жарақат жерінің айналасын ораңыз.
Бинт жарақат жеріндегі повязканы жоғары және төмен жағынан
Жедел жәрдемді шақырыныз.
АРТЕРИЯНЫ БАСУ ЖӘНЕ ЖГУТТЫ САЛУ.
Егер қысып устап тұрған повязка көмектеспесе, онда жарақатқа
Ең алдымен артерияны қолмен басып қөріңіз. Егер бұл
Ол үшін шүбірекпен, шлангпен немесе жүқа арқанмен жарақат
Артерияны 10 минуттан артық қысып үстауға болмайды. Әйтпесе
Жгут салғаннан кейін адамға су ішкізу керек.
ВАРИКОЗ ТАМЫРЛАРДЫҢ ЖАРАҚАТ АЛУЫ.
Аяғындағы варикоз тамырлардың кенуі (варикозное расширение вен) қауіпті
Адамды жатқызып. Аяғынды биікке көтеріп жарақат жерін қолмен
Жарақат жерін бинтпен немесе шүбірекпен орап тастаныз.
Егер бинт қанға сініпкетсе (повязка пропиталась кровью), оның
Жедел жәрдемді шақырып, зардап шеткен адамды тыныштандыруға үмтылыныз.
МҰРЫННАН, АУЫЗЫНАН НЕМЕСЕ ҚҰЛАҚТАН ҚАН АҒУЫ.
Мұндай қан ағымдар адамның бастың немесе кеуденің жарақат
Сондықтан мұндай жағдайда тезірек жедел жәрдемді шақырыныз. Жарақат
Егер қан мұрыннан немесе құлағынан ақса, бұл жерлеріне
Егер адам санасынан айырылса, онда оны жатқызып басын
АЛҒАШҚЫ ЖӘРДЕМ / ЖАРАҚАТ ЖЕРІҢ ҚАЛАЙ ОРАУ КЕРЕК.
Орайтын заттар бұл:
Бинттер (стерильді және стерильді емес).
Мақта тазартылған (гигроскопическая) және қарапайым. Тазартылған мақта ылғалды
Таза орамалмен, кесілген матамен (простынянымен), салфеткалардың көмегімен қан
ЖАРАҚАТ ЖЕРІН ҚАЛАЙ ДҰРЫС БАЙЛАУ КЕРЕК:
Бинттін шетің жарақат жеріне қойып, бір толық айналым
Сосын бинттің шетің екіге кесіп, содан екі жіпті
Дұрыс емес жасалған повязка қатты қысып тастап және
ЖОЛ-КӨЛІК ОҚИҒАСЫ БОЛҒАННАН КЕЙІНГІ ӘРЕКЕТТЕР
Жол-көлік оқиғасы болғаннан кейінгі айыптаулар тек қана
Жол-көлік оқиғасы болғаннан соң екі түрлі жағдай орын
Көлік апаты болғаннан соң, жүргізуші қақтығыс орнында қалып,
Көлік апаты болғаннан соң жүргізуші тез арада ізін
Бұл екі жағдайдың орын алуы көптеп кездесетінін білеміз,
Жол-көлік оқиғасы орнындағы алғашқы әрекеттер:
Жол-көлік апаты болған орынды тексеру, көлікті жарақат алушыларды
Жол-көлік оқиғаларының әр-түрлі болуына қарамастан олардың анықталу жолдары
Әрбір жол-көлік оқиғасы орнында із қалады. Бұл факт.
Автомобиль жолдарын пайдалану кезінде қауіпсіздікке қойылатын талаптар
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2008 жылғы 27 наурыздағы №
«Автомобиль жолдарын пайдалану кезіндегі қауіпсіздікке қойылатын талаптар» техникалық
1-бөлім. Жалпы ережелер
1. Қолданылу саласы
1. «Автомобиль жолдарын жобалау кезіндегі қауіпсіздік талаптары» техникалық
2. Осы Техникалық регламент автомобиль жолдарының көліктік пайдалану
Осы Техникалық регламенттің талаптары өндірістік кәсіпорындар мен емдеу-сауықтыру,
2. Техникалық регламентте пайдаланылатын негізгі ұғымдар
3. Осы Техникалық регламентте «Автомобиль жолдары туралы» Қазақстан
жолдың техникалық санаты - жолдың көліктік пайдалану көрсеткіштерін
ілінісу коэффициенті - тартымдық немесе тежеу күшінің доңғалақтың
жол жамылғысы - көлік құралдарынан түсетін жүктемені тікелей
автомобиль жолының тұтынушылық қасиеттері - көлік ағындары қозғалысының
автомобиль жолының шекті жай-күйі - жолды әрі қарай
автомобиль жолдарын пайдалану процесі - автомобиль жолдарын өз
автомобиль жолдары мен жол құрылыстарын күтіп ұстау -
автомобиль жолдарын қысқы күтіп ұстау - автомобиль жолдарын
автомобиль жолының қызмет ету мерзімі - салынған жолды
жолдардың техникалық пайдалану сапасы мен сипаттамасы - пайдалану
автомобиль жолының көліктік пайдалану жай-күйі - жолды зерттеу
автомобиль жолдарын пайдалану кезіндегі қауіпсіздік талаптары - автомобиль
автомобиль жолдарын пайдалану - көлік құралдарының үнемді, қауіпсіз,
3. Жалпы талаптар
4. Автомобиль жолдарының көліктік пайдалану жай-күйі және оны
5. Осы Техникалық регламентте белгіленген талаптарды автомобиль жолдарының
6. Пайдалану жөніндегі іс-шаралар олардың белгіленген қызмет ету
автомобиль жолдарын пайдалану кезінде климаттық, төтенше және басқа
автомобиль жолының пайдаланымдық жай-күйінің қолайсыз әсерінің салдарынан адамдар,
автомобиль жолының пайдаланымдық жай-күйінің нашарлауының және қабылданған қауіпсіздік
7. Автомобиль жолдарын пайдалану кезінде автомобиль жолдарындағы мынадай
жол-көлік оқиғасының туындау мүмкіндігі;
автомобиль жолының толығымен немесе оның жекелеген құрылымдық элементтерінің
автомобиль жолы мен оның инфрақұрылымы жұмысының сенімділігі көрсеткіштерінің
8. Автомобиль жолын пайдалану кезінде қауіпті жағдайдың туындау
1) автомобиль жолдарын пайдаланушылардың «Автомобиль жолдарын жобалау жөніндегі
габариттік өлшемдерге, жалпы салмақ пен осьтік жүктемелердің параметрлеріне,
тасымалдау процесі жүзеге асырылатын автомобиль жолын пайдаланудың штаттық
2) жер төсемінің, жол төсемесінің және жасанды құрылыстардың
3) уәкілетті мемлекеттік орган белгілеген көлік құралдарының қозғалысы
4) жүргін бөлік пен жол жиегінің, жасанды құрылыстардың,
5) пайдалану қызметі техникалық персоналының мыналарға қойылатын:
автомобиль жолдарын күтіп ұстау және жөндеу жөніндегі әртүрлі
автомобиль жолдарын күтіп ұстау және жөндеу жөніндегі жұмыстардың
жол пайдалану жұмыстарды ұйымдастыруға және орындау технологиясына;
автомобиль жолдарын күтіп ұстау мен жөндеу жөніндегі жұмыстарды
жөндеу-құрылыс материалдары мен бұйымдарының қажетті қорларын орналастыру мен
автомобиль жолын күтіп ұстау және жөндеу жөніндегі жұмыстар
жол пайдалану жұмыстарының сол немесе өзге түрін жүргізуге
пайдаланылатын автомобиль жолының жол бойы жолағында орналасқан, қозғалысқа
автомобиль жолын күтіп ұстау және жөндеу жөніндегі жұмыстардың
9. Автомобиль жолдарын пайдалану процесінде орындалатын және осы
10. Автомобиль жолы қарамағында болатын заңды және жеке
11. Автомобиль жолының (немесе жол желісінің) пайдаланымдық жай-күйі
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі:
1.Э.Я.Соловьев. Поведение в экстремальных ситуациях. М.-1996.ИВФ Антал.
2.А.Ильичев. Популярная энциклопедия выживания. Челябинск-1996. Южно-Уральское книжное издательство.
3.Яцек Е.Палкевич. Выживание в городе. М.-1992.Карвик.
4.В.П.Гостюшин, М.Д.Шубина. Азбука выживания. М.-1995. Знание.
5. Курс Советской криминалистики (Р. С. Белкин);
6. Дорожно-транспортная экспертиза (В. А. Иларионов);
7. Естественн-научная криминалистика (Клаус Дитер Поль);
8. В мире криминалистики (И. В. Крылов);
Пайдаланылған Интернет мәліметтері:
WWW.THENEWS.KZ
WWW.NEWSKAZ.KZ
WWW.ASTANA.KZ
2