ЖОСПАР
Кіріспе 2
1 Өтпелі кезеңдегі Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму стратегиясы
1.1. XXI ғасырдың қарсаңындағы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық саясаты
1.2. Көп деңгейлі кәсіпкерлікті дамыту, экономикалық даму мен
1.3. Әлеуметтік-экономикалық саясаттағы шағын кәсіпкерліктің рөлі мен алатын
2 Мемлекеттік кәсіпкерлік және макроэкономикалық реттеу 19
2.1. Мемлекеттік кәсіпкерлік және макроэкономикалық реттеудің бағдарламасы 19
2.2 Орта және ірі бизнестің кәсіпкерлік қызметі және
Қорытынды 27
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі 28
Кіріспе
Қазақстан егемендік алғаннан кейін зайырлы, демократиялық, құқықтық және
Тәуелсіздік алған алғашқы кезден бастап, елде болып жатқан
Бұдан кейін мемлекет алдында бой көтерген жаңа тактикалық
Ел Президенттің бұл шығармаларында Қазақстанды егемен мемлекет ретінде
Үкімет сыртқы факторлардың жағымсыз әсеріне қарамастан, тұтас алғанда
1999 жылы қараша айында Қазақстан үкімет басына Қ.
Бұл бағдарлама бойынша мынадай міндеттер көзделген:
Бірінші. Еліміздің қатаң бюджет мәселесін ескере отырып, одан
Екінші. Экономиканы, қаржы және заңдылық жүйесін реформалауды одан
Үшінші. Елге инвестиция өте қажет. Сондықтан жаңа үкімет
Төртінші. Үкімет сыбайлас жемқорлықпен күресті одан әрі
Бесінші. Өндірісті жандандыру, үкімет отандық тауар өндірушілеге
Алтыншы. Жаңа үкімет 2000 жылдың басына
Қазақстан экономикасының нарықтық қатынастарға көшу барысында қаржылық ресурстар,
Экономика - әрбір қоғамдық құрылыстың негізгі іргетасы, ол
Бүгінгі күні, Республикада Мемлекеттік шектеулік саясаты нәтижесінде макроэкономикалық
1 Өтпелі кезеңдегі Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық даму стратегиясы
1.1. XXI ғасырдың қарсаңындағы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық саясаты
Болашақтағы Қазақстан Республикасы экономикасының негізгі экономикалық мақсаттары мына
— I кезең 1992-1995 жылдарды макроэкономикалық тұрақтандырудың екі
— II кезең (1996-2005 жылдар) экономиканың шикізат
— III кезең (2006-2012 жылдар) экономиканың ашық
1997 жылдың қараша айындағы Елбасының Қазақстан халқына жолдауында
Қойылған мақсаттарды жүзеге асыру мына үш кезеңде болуы
— 1998-2000 жылдар; 2001-2010 жылдар; 2011-2030 жылдар.
— Ұзақ мерзімді басымдылықта Қазақстан Республикасы Президенті: «Қазақстан
«Қазақстан - 2030» бағдарламасының бірінші кезеңінде (1998-2000 жылдар)
Президент ұзақ мерзімді стратегияда анықталған реформалардың бірінші кезеңі
XXI ғасырдың қарсаңындағы Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық саясатының бес
— әлеуметтік ахуалды жақсарту және кәсіпкерлік қызметті одан
— баскарудың тиімділігін арттыру;
— өндіріс секторына несие беру;
— экономикалық шикізат бағдарын өзгерту;
— аймақтық диспропорцияларды жою.
Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономика саясатының осы бағыттарына кеңінен тоқталайық.
Президент әлеуметтік ахуалды жақсарту деп — ең маңызды
Аталған бағдарламада шағын және орта бизнесті одан әрі
Қазақстан Республикасының экономикалық саясатының негізгі басымдығы біздің экономикамыздың
Мұнай өңдеуді ұйымдастыру, мұнай химиясының басқа да өнімдерінің
Осы жұмыстың негізгісі - бәсекеге қабілетті баға мен
Экономикалық саясаттың тағы бір бағыты аймақтардың дамуындағы диспропорциялар,
Ауыл шаруашылығы мен өнеркәсіптің әлі іске жаратылмаған әлеуетінде
XXI ғасырдың қарсаңында Қазақстан Республикасының әлеуметтік экономикалық саясатының
1.2. Көп деңгейлі кәсіпкерлікті дамыту, экономикалық даму мен
Монополия мемлекеттік экономика жағдайында кәсіпкерлік қызметке құқ тек
Кәсіпкерлік қызметті құру - өтпелі кезеңде мемлекеттің алдында
Нарық жағдайында кәсіпкерлік қызмет көп нышанда болады, оларды
~ масштабы бойынша шағын, орта және ірі кәсіпкерлік;
- кәсіпкерліктің субъектілері бойынша.
Кәсіпкерліктің субъектілері экономикалық қызметтің әр түрлі қатысушылары —
Өтпелі кезенде кәсіпкерлік қызметтің даму кешенді және көп
Атақты неміс ғалымы, экономист Йозефа Аиза Шумпетердің (1883-1950
Кәсіпкерлік бүл шаруашылық жүргізудің әдісі және тәуелсіздікке өз
Еркін кәсіпкерлік — барлық денгейдегі жаңалық, бұл мемлекеттік
Кәсіпкерлік дамытудың басты сәті нарық экономикасында бәсекелестік ортаны
Атақты ағылшын ғалымы, экономисі Альфред Маршалл атап көрсеткендей,
Нарық экономикасына өту еркін кәсіпкерлікке жол ашты, бірақ
1.3. Әлеуметтік-экономикалық саясаттағы шағын кәсіпкерліктің рөлі мен алатын
Атап көрсеткендей, XXI ғасырдың қарсаңында Қазақстан Республикасының әлеуметтік-экономикалық
Батыс елдерінің экономикалық әдебиетінде шағын бизнесті «өсу үстіндегі
Шағын кәсіпкерлік халықаралық тәжірибе көрсеткендей, ең алдымен капитал
Осы уақытта қалыптасқан экономикалық жағдайда кәсіпкерлік қызметке ынта
Қазіргі кездегі әлемдік экономиканың одан әрі даму жағдайында,
Қазіргі уақытта шағын бизнестің рөлі нарыққа ендірілген жаңа
АҚШ-тың сатып алу федералды басқармасының ақпараты бойынша. 50-інші
Шағын бизнес капиталистік елдерде халықты жұмыспен қамтуды кеңейтуде
Шағын және орта бизнестің болуы және де ірі
Шағын бизнес кәсіпорынды ашу ісі аз мөлшерде капитал
80-ші жылдардың басында шағын кәсіпорындар иелерінің тек өз
Монополистік емес фирмалар жаңа салалар қатарында, әсіресе ақпарат
Демек, шағын және орта бизнестің рөлі мына көрсетілген
Біріншіден, шағын өндіріс нарық коньюнктурасының өзгерісін икемді сезінеді,
Екіншіден, шағын бизнес әлі іске жаратылмаған әжептәуір қаржы
Үшіншіден, шағын бизнес бәсеке күресін қалыптастыруда айтарлықтай үлес
Төртіншіден, шағын бизнес халықты жұмыспен қамту мәселесін шешуде
Бесіншіден, атап көрсеткендей шағын өндірістің ғылыми-техникалық жаңалықтардың 50%
Алтыншыдан, шағын бизнестің әлеуметтік қысымды жұмсартудағы орнын таптырмас
Кәсіпкерліктің халықаралық тәжірибесі көрсеткендей, өтпелі экономикада мемлекет, ережеге
Өтпелі экономика үшін нарықтық инфрақұрылымының дамымағандығы тән, бұл
Қазақстан Республикасындағы 1998 жылға дейін тоқтамаған өндірістің құлдырауы,
Соңында шағын кәсіпкерліктің дамуының тежеуші факторына өндірістік саладағы
70-80-ші жылдардағы дамыған елдердегі болған кәсіпкерлік «бум» ғалымдар
Нақты көрсеткіштер көрсеткендей соңғы он жылдықта (1980-ші 2000
Өтпелі экономикада жана өркен жайған шағын кәсіпкерлікті дамыту
— еркін бәсекені құру негізі ретінде шағын кәсіпкерлікті
— оның дамуы мен қаржылық жеңілдіктер үшін
— бағдарламада ғылыми-техникалық прогрестің басымдық бағыттарында
— шағын бизнесті ұйымдастыруда, елдің әртүрлі аймақтарында
— ірі және шағын бизнес ынтымақтастығының жүйесі негізінде,
Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерлікті дамытуда Қазақстан Республикасы Президентінің
Құжат өзінің мазмұны бойынша өтпелі экономика жағдайында шағын
2001 жылдың басында Қазақстан Республикасында шағын кәсіпкерліктің 348
2 Мемлекеттік кәсіпкерлік және макроэкономикалық реттеу
2.1. Мемлекеттік кәсіпкерлік және макроэкономикалық реттеудің бағдарламасы
Қоғамдық санада кәсіпкер — бұл тек адам, индивидуум
Өтпелі экономика жағдайында мемлекеттік кәсіпкерлік ерекше сипатқа, ерекше
Кәсіпкерлік қызметтің дамуы экономиканың негізгі мемлекеттік меншігі болып
Қазақстан Республикасында 2001 жылдың басында мемлекеттік кәсіпорындардың үлесі
Нарықты экономикасы дамыған елдерде мемлекет меншігінің үлесі көп
Келтірілген кәсіпорындар Қазақстан Республикасында коммерциялық және коммерциялық емес
Мемлекет кәсіпорындары олардың дербестігінің сипатына байланысты үш топқа
1) бюджеттік (ведомстволық);
2) қоғамдық (корпорациялар);
3) аралас акционерлік қоғамдар (холдингтер).
Қазақстан Республикасында мемлекеттік кәсіпорынға мына кәсіпорындар жатады:
1) мемлекеттік, шаруашылық жүргізуге құқы бар, толық
2) қазыналық жедел басқаруға
Бірақ мемлекеттің кәсіпкерлік қызметі аталған кәсіпорындармен, олардың жұмысымен
Мемлекеттік кәсіпкерлік қызметі ұлттық экономиканың барлық және мемлекеттің
Оған 90-шы жылдардың ортасындағы Қазақстан Республикасы мемлекетінің кәсіпкерлік
Қазақстан мемлекетінің кәсіпкерлік қызметінің келесі мысалы 1996 жылдың
Оңтүстік-Шығыс Азия елдерінің жүктері келісімдерге сәйкес Батыс Еуропа
Қазақстан территориясы арқылы төрт трансконтиненталды темір жол магистралдары
Осы келісім аталған магистралдарды жандандыруға және кайта жаңартуға,
Нарықтық экономикада макроэкономикалық процестерді мемлекеттік реттеу тікелей және
Өтпелі экономикада мемлекеттік реттеудің объектілері ең алдымен экономиканы
Халықаралық тәжірибе көрсеткендей, тікелей әдістер кіші мерзімді, орта
Осындай бағдарламалардың мысалы соғыстан кейінгі Оңтүстік Корея экономикасын
Осы елдерде ең қиын жылдары (70-80-ші жылдары) өнеркәсіпті
Қазақстан Республикасы нарыққа өтудің басында (1990 жыл) басқа
Қазақстан реформаны дербес тек 1993 жылдың қараша айында
Қазақстан үкіметі қабылдаған дағдарысқа қарсы шаралар бағдарламасы (1993-1995
Жапонияда, Оңтүстік Кореяның өтпелі экономикасының практикасы көрсеткендей жақсы
Экономикалық өсуге және экономиканы тұрақтандыруға жету үшін жеке
Мемлекет, жалпы қабылданғандай, жеке инвесторлар (отандық және шетел)
Осы мақсатта 1991 жылдың басында Қазақстан Республикасы «Шетел
Біріншіден, инвесторлар үшін жеңілдіктер анықталды. Жеңілдіктер мөлшері экономика
Мемлекеттің Қазақстан Республикасына — жаңа индустриалды ел құру
2.2 Орта және ірі бизнестің кәсіпкерлік қызметі және
Өтпелі экономикада шағын және ірі кәсіпкерліктің дамуы коп
Осындай құнды бағдарлар бірнеше ұрпақтар өмірлері бойына қалыптасқан
Кәсіпкерлік психологиясы тек бір уақытта нарық қатынастарының құрылуымен
Жоспарлы жүйенің тездетіле алынуы мен мемлекеттік және нарықтық
Қорытынды
Сонымен қорыта айтқанда, мемлекеттің экономикасының негізі саналатын проблемалардың
Жалпы бұл стартегия Қазақстанның жан-жақты дамыту үшін және
Қазақстан дамыған елдердегідей жоғары технология мен инфрақұрылымының болуын
Ұзақ мерзімді басымдықтарды таңдап алу, негізгі басты міндеттерді
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Халықаралық экономикалық қатынастар. Алматы: 2002
Қазахстан в современном мире (статистические данные)/Сост. Т.Ж.Жумасултанов. –
Канамори Х. Экономика Японии: современное положение и перспективы
Отчет по ИЧР за 1992 г. ПРООН ООН
ҚР Президентінің Ұлттық валютаны енгізу туралы жарлығы. –1993,
Статистический бюллетень Министерства финансов РК. №9.-1999
Назарбаев Н.А. Евразийский союз идеи, практика, перспективы 1994-1997.
Назарбаев Н.А. Сындарлы он жыл. Алматы, 2003.
Назарбаев Н.А. Стратегия “Қазақстан – 2030”. Алматы, Қазақстан,
Сәбден О. «ХХІ ғасырға қандай экономикамен кіреміз»
Казахстанская правда, 2000 жылдың 3 қарашасы.
Статистический ежегодник, Қазақстан, 1997 ж., 174 бет.
2