ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
Құрылым жасау және машина бөлшектері кафедрасы
Курстық жобаға
ТҮСІНІКТЕМЕ ЖАЗБА
Тақырыбы: «Таспалы конвейердің жетегін жобалау»
Жетекші:
Студент:
Мамандығы:
Тобы:
МАЗМҰНЫ
Кіріспе.......................................................................................................................... 3
Жетектің кинематикалық есебі.................................................................. 4
Электроқозғалтқышты таңдау............................................................................ 4
Жалпы ПӘК табу................................................................................................ 4
Электроқозғалтқыштың қуатын анықтау..................................................... 4
1.2 Жалпы беріліс санын анықтау , сатыға бөлу...................................................
1.3 Біліктердегі әсер ететін қуатты, айналу жылдамдығын,
1.3.1 Әр біліктегі қуатты анықтау............................................................................
1.3.2 Әр біліктің айналу жиілігін анықтау.............................................................
1.3.3 Әр білікке әсер ететін күш моменттері…………………………………….
2 Тісті берілістерді есептеу……………………………………………………...
2.1 Тісті берілістер туралы жалпы мәлімет……………………………………....
2.2 Тісті дөңгелектердің материалы мен тістерді шынықтыру тәсілдерін
2.3 Мүмкіндік кернеуді есептеу.................................................................................
2.3.1 Жанасу беріктігіне есептеу................................................................................
2.3.2 Майысу беріктігіне есептеу............................................................................... . 9
2.4 Екі сатылы цилиндрлі тісті берілістің негізгі параметрлерін
2.4.1 Ось аралық ара қашықтықты табу(бірінші және екінші
2.4.2 Ілінісу модулін анықтау.................................................................................... 10
2.4.3 Тісті дөңгелектің тістер саны............................................................................
2.4.5 Ілінісудегі күштерді анықтау........................................................................... 12
2.5 Тексеру есебі.......................................................................................................... 13
3 Жетек біліктерінің негізгі геометриялық параметрлері......................
3.1 Шапшаң білік......................................................................................................... 19
Аралық білік......................................................................................................... 19
Баяу білік
4 Жетек білігіне орналастырылатын мойынтіректерді жобалау..........
4.1 Жалпы сипаттама.
5 Жетек білігіне орналастырылатын жалғастырғыштарды жобалау..
Қорытынды................................................................................................................ 24
Пайдаланылған әдебиттер тізімі........................................................................... 25
КІРІСПЕ
Жобалау дегеніміз - өнімнің жалпы құрылысын жасау. Құрылымдау
Мен бұл жобаны жасау барысында, әр жобалатын деталдарды
1 Жетектің кинематикалық есебі
Электроқозғалтқышты таңдау
Жалпы ПӘК табу
(1)
Мұндағы,
Берілген схема бойынша
формулаға сүйене отырып, келесі нәтижелерді аламыз
1.1.2 Электроқозғалтқыштың қуатын анықтау
(2)
формула бойынша
Ленталы конвейер шаң-тозаңды ортада жұмыс істегендіктен,
P=11 кВТ-қа тең асинхронды, жабық, желдеткіші бар электроқозғалтқыш
3000
1500 1000
75
132М2/2900
1.2 Жалпы беріліс санын анықтау , сатыға бөлу
(3)
(4)
1.3 Біліктердегі әсер ететін қуатты, айналу жылдамдығын,
1.3.1 Әр біліктегі қуатты анықтау
Әр біліктегі қондырғылар мен берілістерді анықтаймыз
1.3.2 Әр біліктің айналу жиілігін анықтау
(5)
(5) формула бойынша айналу жиілігі мыналарға тең:
1.3.3 Әр біліктің бұрыштық жылдамдығын анықтау
(6)
(6) формула бойынша бұрыштық жылдамдық
1.3.4 Әр білікке әсер ететін күш моменттері
(7)
(7) формула бойынша күш моменттері
Қорытынды кесте
Көрсеткіштер Біліктер
1 2 3 4
Қуат,кВТ 7,8 7,5 7,2 7
Бұрыштық жыл-дамдық,мин-1 152,8 38,2 11,304 11,304
Күш мо-менті,Нм 51,04 196,3 636,9 650
2 Тісті берілістерді есептеу
2.1 Тісті берілістер туралы жалпы мәлімет
Тісті беріліс өзара ілінісетін екі тісті дөңгелектен тұрады.
жоғары жүктемелі қабілет және соған сәйкес аз габарит;
жұмыстың үлкен ұзақтұрақтылығы және жұмыс кепілдігі;
жоғары пайдалы әсер кофициенті;
беріліс қатынасының тұрақтылығы-сырғанаудың жоқтығы;
кеңауқымды жылдамдықтар, қуаттар(мыңдаған кВт) мен беріліс саны(бірнеше жүз)
Тісті берілістердің кемшіліктеріне дайындалу дәлдігіне қойылатын
2.2 Тісті дөңгелектердің материалы мен тістерді шынықтыру тәсілдерін
Азотпен қанықтыру. Беткі қабатты азотпен қанықтыру 70HRC дейінгі
Термоөңдеу Тіс қаттылығы Болат
тобы
МПа SH
МПа SҒ
МПа
бетінде өзегінде
Азотпен қанықтыру 60 HRC 30 HRC 40Х 1050
2.3 Мүмкіндік кернеуді есептеу
2.3.1 Жанасу беріктігіне есептеу
- жанасу кернеу
(8)
(9)
;
2.3.2 Майысу беріктігіне есептеу.
(10)
(11)
2.4 Екі сатылы цилиндрлі тісті берілістің негізгі параметрлерін
2.4.1 Ось аралық ара қашықтықты табу(бірінші және екінші
(12)
мұндағы, КН-жүктеме коэффициенті;
=0.315 (симметриялы), берілістегі тісті дөңгелектің енінің
, рұқсат етілген жанасу кернеуі;
и=4, беріліс саны;
С=270, МЕСТ 21 354-75 бойынша тісті берілістерді
Т2= 196.3 *103 Hмм, екінші біліктегі күш моменті;
(12) формула бойынша ось аралық қашықтықты анықтау:
;
Алған мәнді стандарт бойынша бүтін санға дөңгелектеу керек.
2.4.2 Ілінісу модулін анықтау
(13)
мұндағы:
Km=6,6(тік тісті дөңгелек)
, рұқсат етілген майысу кернеуі;
Т2= 196.3 *103 Hмм, екінші біліктегі күш моменті;
=0.315 (симметриялы), берілістегі тісті дөңгелектің енінің
,мм –тісті дөңгелектің бөлгіш диаметрі
,мм –тісті дөңгелектің ені
(14) формула бойынша тісті дөңгелектің бөлгіш диаметрі
(15) формула бойынша тісті дөңгелектің ені
(13) формула бойынша ілінісу модулін анықтаймыз
Алған ілінісу модулінің мәнін СТ СЭВ 310-76 бойынша
m=1.25 мм
2.4.3 Тісті дөңгелектің тістер саны.
(16) ,(17) формула бойынша тістер саны
2.4.4 Тісті берілістің негізгі геометриялық параметрлері
Тік тісті тістегеріштің бөлгіш диаметрі
(19)
Тік тісті дөңгелектің бөлгіш диаметрі
(21)
Тік тісті тістегеріштің диаметрлері
Тіс төбесі
(22)
Тік тісті тістегеріштің диаметрлері
Тіс ойымы
(23)
Тік тісті дөңгелектің диаметрлері
Тіс төбесі
(24)
Тік тісті дөңгелектің диаметрлері
Тіс ойымы
(25)
Тісті тістегеріштің тәж ені
(26)
Тісті дөңгелектің тәж ені
(27)
2.4.5 Ілінісудегі күштерді анықтау
Шеңберлік күш
(28)
Радиалды күш
(29)
=0.363
(29) формула бойынша
2.5 Тексеру есебі
2.5.1 Жанасу кернеуін тексеру
, ось аралық ара қашықтық;
Т2= 196.3 *103 Hмм, екінші біліктегі күш моменті;
К=1, коэффициент;
и=4, беріліс саны;
, Тісті дөңгелектің тәж ені
2.6 Ось аралық ара қашықтықты табу
2.6.1 Шапшаң және аралық білік ара қашықтығы
(13)
мұндағы, КH=1.4, жүктеме коэффициенті;
=0.4 (симметриялы), берілістегі тісті дөңгелектің енінің
, рұқсат етілген жанасу кернеуі;
и=3.4, беріліс саны;
С=315, МЕСТ 21 354-75 бойынша тісті берілістерді
Т3= 636.9 *103 Hмм, үшінші біліктегі күш моменті;
(13) формула бойынша ось аралық қашықтықты анықтау:
Алған мәнді стандарт бойынша бүтін санға дөңгелектеу
2.6.2 Ілінісу модулін анықтау
(13)
мұндағы:
Km=6,6(тік тісті дөңгелек)
, рұқсат етілген майысу кернеуі;
Т3= 636,9 *103 Hмм, екінші біліктегі күш моменті;
=0,4 (симметриялы), берілістегі тісті дөңгелектің енінің
,мм –тісті дөңгелектің бөлгіш диаметрі
,мм –тісті дөңгелектің ені
(14) формула бойынша тісті дөңгелектің бөлгіш диаметрі
(15) формула бойынша тісті дөңгелектің ені
(13) формула бойынша ілінісу модулін анықтаймыз
Алған ілінісу модулінің мәнін СТ СЭВ 310-76 бойынша
m=2 мм
2.6.3 Тісті дөңгелектің тістер саны.
(16) ,(17) формула бойынша тістер саны
2.6.4 Тісті берілістің негізгі геометриялық параметрлері
Тік тісті тістегеріштің бөлгіш диаметрі
(20)
Тік тісті дөңгелектің бөлгіш диаметрі
(21)
Тік тісті тістегеріштің диаметрлері
Тіс төбесі
(22)
Тік тісті тістегеріштің диаметрлері
Тіс ойымы
(23)
Тік тісті дөңгелектің диаметрлері
Тіс төбесі
(24)
Тік тісті дөңгелектің диаметрлері
Тіс ойымы
(25)
Тісті тістегеріштің тәж ені
(26)
Тісті дөңгелектің тәж ені
(27)
2.6.5 Ілінісудегі күштерді анықтау
Шеңберлік күш
(28)
Радиалды күш
(29)
=0.363
(29) формула бойынша
2.7 Тексеру есебі
2.7.1 Жанасу кернеуін тексеру
, ось аралық ара қашықтық;
Т2= 636,9*103 Hмм, екінші біліктегі күш моменті;
К=1, коэффициент;
и=3,4, беріліс саны;
, Тісті дөңгелектің тәж ені
Жобалық есептеу
Бірінші саты
Параметр Мәні Параметр Мәні
Ось аралық ара қашықтық, ,мм 100 Бөлгіш
Тістегеріш:
Дөңгелек:
160
42
Ілінісу модулі,т,мм 1,25 Тіс саны
32
128
Тісті тәж ені,мм
36
32
Тістегеріш:
Дөңгелек:
Тістегеріш: b1
Дөңгелек: b1
Шеңбер төбесінің диаметрі,мм
Шеңбер ойымының диаметрі,мм
Тістегеріш,da1
Дөңгелек:da2
42,5
162,5 Тістегеріш,df1:
Дөңгелек,df2: 37
157
Екінші саты
Параметр Мәні Параметр Мәні
Ось аралық ара қашықтық, ,мм 125 Бөлгіш
Тістегеріш:
Дөңгелек:
194
54
Ілінісу модулі,т,мм 2 Тіс саны
28
97
Тісті тәж ені,мм
54
50
Тістегеріш:
Дөңгелек:
Тістегеріш: b1
Дөңгелек: b2
Шеңбер төбесінің диаметрі,мм
Шеңбер ойымының диаметрі,мм
Тістегеріш,da1
Дөңгелек:da2
60
198 Тістегеріш,df1:
Дөңгелек,df2: 52
190
3 Жетек біліктерінің негізгі геометриялық параметрлері
3.1 Шапшаң білік
t=2.2
r=2
f=1
Аралық білік
t=2.8
r=3
f=1,6
Баяужүрісті білік
t=3,
r=3,
Алған өлшемдерді стандартты қатарға дейін дөңгелектеу керек.
4 Жетек білігіне орналастырылатын мойынтіректерді жобалау
4.1 Жалпы сипаттама
Білік тіректерін рационалды конструкциялау және дұрыс таңдалған мойынтірек
Мойынтірек түзілімінің құрылымы мынадай негізгі факторларға
Түзілімнің тағайындалуы( оның жұмыс спецификасының талаптары);
Түзілімге түсетін жүктеменің шамасы, бағыты мен сипаты;
Мойынтіректің қажетті ұзақтұрақтылығы және оның айналу сақинасының
Сыртқы ортаның жағдайы және температуралық жағдайлар;
Мойынтіректің машинада орналасуы мен жондеу және
Түзілім детальдарды өңдеудің технологиялық өңдеу мүмкіндіктері;
Үлкен соққылы жүктеме әсер ететін ауыр механизмдерде
4.2 Шарикті радиалды, бірқатарлы мойынтіректердің өлшемдері(жеңіл сериялы)
Шапшаң білікке орнатылатын мойынтірек
Өлшемдері, мм Жүккөтергіштілігі,кН
d D B r Cr Cor
34 72 17 2 20,1 13,9
Аралық білікке орнатылатын мойынтірек
34 72 17 2 20,1 13,9
Баяу білікке орнатылатын мойынтірек
42
80 18 2 25,6 18,1
4.3 Мойынтіректің ішкі құрылысының өлшемдері
Шапшаң және аралық біліктегі мойынтіректер
DW=0.32(D-d)=0.32(72-34)=12.6 мм
DPW=0.5(D+d)=0.5(72-34)=53 мм
S=0.15(D-d)=0.15(72-34)=5,7 мм
Баяу біліктегі мойынтіректер
DW=0.32(D-d)=0.32(80-42)=12,6 мм
DPW=0.5(D+d)=0.5(80-42)=61 мм
S=0.15(D-d)=0.15(80-42)=5,7 мм
5 Жетек білігіне орналастырылатын жалғастырғыштарды жобалау
5.1 Жалпы сипаттама
Төлкелі-саусақты серпімді жалғастырғыш(МУВП) құрылымының қарапайымдылығы мен басқа
МЕСТ 21424-75 стандарты тағайындалған.
Жартылай жалғастырғыштарды СЧ 20 (МЕСТ 1412-85) маркалы
5.2 Жалғастырғыштың өлшемдері,мм
d=30;
D=100;
L=104;
I=50;
ҚОРЫТЫНДЫ
Курстық жұмысты қорытындылай келе, мен теориялық алған
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
Тажибаев С. Д., Тажибаев Т. С., «Проектирование деталей
Тажибаев С. Д., «Проектирование деталей и узлов машин»,
Алматы, 1999.
Шейнблит А. Е., « Курсовое проектирование деталей машин»,
Дунаев П. Ф., Леликов О. П., «Проектирование деталей
Чернавский С. А., Ицкович Г. М., Боков К.
22