мазмұны
Кіріспе 3
1 Жұмыс орнын автоматтандыру 6
1.1 Жұмыс орнын автоматтандыру тарихы 6
1.2 Жұмыс орнын автоматтандыру принциптері мен оған қойылатын
1.3 Автоматтандырылған жұмыс орнын жасаудың негізгі принциптері. 20
1.4 Автоматтандырылған жұмыс орнын жасаудың негізгі талаптары 21
1.5 Авотматтандырылған ақпараттық жүйелер 22
1.6 Автаматтандырылған ақпараттық жүйелерді жобалау 23
1.7 Басқарудың автоматтандырылған жүйесі 28
2 Программаны құрған орта 44
2.1 Delphi ортасы 44
2.2. Delphi’дегі мәліметтер қоры 45
2.3 Сұраныстармен жұмыс 47
3 Поездардың жүру кестесін бақылайтын бағдарламамен жұмыс 52
3.1 Бағдарламамен танысу 52
3.2 Қосу және өзгерту жұмыстары 54
3.3 Фильтрлеу, іздеу және сұрыптау 55
3.4 Есеп беру түрлері 57
4 Бағдарламаның экономикалық тиімділігі 59
4.1 Бағдарламаны енгізудің экономикалық тиімділігі 59
4.2 Қосымшаны өндіріске кірістірудің экономикалық тиімділігін есептеу 59
4.3 Қосымша құру және енгізу шығындарын есептеу 59
4.4 Техникалық құрылғылар комплексіне жұмсалатын шығындар 61
5 Техникалық қауіпсіздік және еңбекті қорғау 62
Қорытынды 64
Қолданылған әдебиеттер 67
қосымша 69
КІРІСПЕ
Қоғам дамуының қазіргі кезеңі адам қызметінің барлық жақтарынан дер
Ақпараттандыру үрдісінің әсерімен жаңа қоғамдық құрылым қалыптасуда. Нарықтық эканомика,
Ақпараттық жүйелер кең көлемді ақпаратты дер кезінде жылдам өңдеуге,
Зерттеу өзектілігі: ел мен елді, қала мен қаланы
Поездардың жүру кестесін автоматтандырылыған жүйесін әзірлеу ,
Берілген бағдарлама поездардың жүру бағыттарын лезде әрі ыңғайлы етіп
Берілген дипломдық жоба актуалды, өйткені жоба түрінде бөлімнің жұмысын
Осы жұмыстарды реттеп бір жүйеге келтіретін мәліметтер қорын құрастыру
Зерттеу мақсаты: "Теміржолдың жүру кестесі" автоматтандырылған жүйесін құру.
Зерттеу проблемасы: дамыған елдердің технологиялық жетістіктерін, өндіріс жұмысын тиімді
Ғылыми проблемасы: "Теміржолдың кестесін құру" автоматтандырылған жүйесінің теміржол станцияларында
Зерттеу нысаны: қазақстанның теміржол станциялары.
Зерттеу пәні: қазақстанның теміржол жүйесі.
Гипотеза: осы мәліметтер жүйесі теміржол жүйесінің поездардың жүру кестесін
Зерттеу міндеттері: жоғарыда көрсетілген мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді
бөлiмдердiң функционалдық құрылымын талқылау және ұйымдастыру;
сұраныстармен жұмыс жасау;
фильтірлеу мен іздеуді ұйымдастыру;
delphi бағдарламасы жайлы мәлімет беру;
автоматтандырудың және аппараттық қамтамасыз етудiң қажеттiлiгiн дәлелдеу;
таңдаған функциялардың автоматтандыру жүйесiн жобалауды орындау;
есеп берулерді ұйымдастыру;
жасалған мәліметтер қорының қолдануын және экономикалық тиiмдiлiгін дәлелдеу;
автоматтандырылған жүйенің қолданушыға ыңғайлы және түсінікті болуын дәлелдеу;
жасалған мәліметтер қорының қолдануының тиiмдiлiгін дәлелдеу;
paradox – пен мәліметтер жүйесін құру;
Зерттеу әдістемесі: автоматтандырылған жүйесін құрастыру үшін теміржол станцияларында поезд
Ғылыми жаңалығы: қазіргі кезде алыс қалаларға барудың ең тиімді
Тәжірибелік маңыздылығы: поездардың жүру бағыттары ақпараттық жүйесі қазіргі заманғы
1 ТЕОРИЯЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Жұмыс орнын автоматтандыру тарихы
Электрониканың дамуы есептеуіш машиналардың жаңа класының Дербес ЭЕМ-нің
Мұндай облыстарға Дербес ЭЕМ ќолданылатын ұжымдыќ тұрмыста жатады
1.1 сурет. Дербес ЭЕМ-нің жалпы схемасы
1-микропроцессор, 2-негізгі жады, 3-сыртқы жады, 4-дисплей, 5-клавиатура, 6-басып шығару
ЭЕМ-нің ќолданылуы:
мамандардың информацияны өңдеумен байланысты еңбек сапасын өсіруге шынымен мүмкіндік
экономикалыќ ќызметтердің жұмысшыларының АЖО-ның негізгі ќұраушы элементтерін, басќару тұрмысын
Дербес ЭЕМ-нің негізгі құрылғысы программа құрамындағы әртүрлі операциялардың орындалуын
Дербес ЭЕМ-нің жұмыс істеу шапшаңдығы сонымен қатар жұмыс істейтін
а) иілгіш дисктегі жинағыштар (флоппи дисктегі) дискеталар салыстырмалы түрде
б) қатты дискідегі жинағыштар (винчестер) олар иілгіш дискілер секілді
в) лазерлік дисктегі жинағыштар да осы уақытта жақсы таралып
(CD-ROM) өзінің кемшіліктеріне байланысты CD-ROM информацияны сақтау орнының үлкендігіне
г) Қазіргі кезде көп қолданыс таппаған басқа да көптеген
Дисплей информацияны қарауға арналған негізгі құрылғы. Ол экранның өлшемімен
Клавиатура (пернетақта) информацияны енгізуге арналған негізгі құрылғы. Сонымен бірге
Дербес ЭЕМ-нің барлық құрылғылары жүйелік магистраль арқылы қатынас жасай
АЖО келесі сұрақтарға жауап беру керек:
Маманның информациялық есептік сұраныстарын қанағаттандырады.
Жауаптың минимальды уақытты ал сұраныстар қолданушынікі.
Қолданушы дайындау деңгейіне және оның профессионалды сұрауларына бейімделу.
АЖО-да жұмысты тез қабылдау, көмек берудің қарапайымдылығы және сенімділігі.
Қолданушыға шыдамдылықпен қарау.
Қолданушыны тез оқытып-үйрету мүмкіндігі.
Есептеуіш желінің құрамындағы жұмыстың мүмкіндігі. АЖО-ның
Жалпы программалық қамсыздандыру (ПҚ) есептеуіш техниканың функционерленуін және жаңа
Диалогты жүйелерді талдау осы диалогты ұйымдастырушыларының көзқарасы бойынша оларды
Командалық тілі бар жүйелер.
"Адам объектілер әлемінде".
"Меню" формасындағы диалог.
Қолданбалы желілерді командалық тілді қолдану мини және микро ЭЕМ
"Меню" негізгі менюіндегі форманы диалогы қолданушыға көптеген альтернативті әрекеттерді
Енді АЖО-ны өңдеу үшін қолданылатын 2 подходты қарастырайық.
1) функционалдық қарапайым функциялардың автоматтандырылуы:
Функционалдық ПҚ-ны нақты қолдану шарттарына қалай бейімделетіндігін қарастырайық,сол сияқты
Ең бірінші болып техникалық жеке тұлға еңбегін автоматтандыру үшін
Мамандарға әр түрлі құжаттарды дайындауға мәліметтерді табу үшін үлкен
Мамандардың көпшілігі сонымен бірге әртүрлі таблицалармен жұмыс жасайды, өйткені
Көптеген мекемелерде ұйымдардың тұрмысын координациялау және бақылау үшін арналған
Мекемелік тұрмыста үлкен орынды мєліметтердің оперативті алмасуы алады, ол
Ќазіргі уаќытта тексттік редакторлар, кестелер, графиктік редакторларды өзіне сыйдыратын
МЌБЖ көбінесе информацияны саќтау үшін ќолданылады жєне олар осы
шешілетін мєселелер есебі.
басќа жұмысшылармен өзара іс-єрекет.
профессионалды єдеттер мен бағыттарды есептеу.
тек ФПЌ емес, арнайы техникалыќ ќұрылғыларда да өңдеу (тышќан,
АЖО-мен мамандарды жабдыќтау мекеме жұмысшыларының еңбек сапасын көтеруге, экономикалыќ
1.2 Жұмыс орнын автоматтандыру принциптері мен оған қойылатын талаптар
Автоматтандырылған жұмыс орнының қызмет көрсетуі деп, компьютерде, ақпаратты өңдеуде
Қазіргі заманғы компьютерлер сандық, мәтіндік, сызбалық, дыбыстық және бейнеақпаратпен
Компьютер кез келген ақпарат түрін сандық пішімге ауыстырады. Компьютерге
Компьютердегі ақпарат бірлігі бір бит, яғни екілік разряд болып
Әдетте компьютерлердің әмірлері жекелеген биттермен емес, бірден сегіз битпен
Компьютердегі сандардың барлығы адамдар үйреніп қалғандай он санның емес,
Компьютер – бұл бір ғана аспап емес, сыртқы және
IBM PC негізгі құрылғыларына жүйелік қорап, монитор, пернетақта, тінтуір
Қосымша немесе шеткері құрылғыларды бірнеше топқа бөліп қарастыруға болады:
- ақпаратты енгізу құрылғылары (мәтіналғы (сканер), дигитайзер, сандық фотокамера,
- ақпаратты шығару құрылғылары (басып шығарғыш (принтер), плоттер);
- енгізу және шығару қызметтерін бірге атқаратын құрылғылар (модем,
Жүйелік қорап компьютердің негізгі тораптарын қамтиды1:
- жүйелік (аналық) тақша*;
- процессор*;
- оперативті жады*;
- тұрғылықты диск*;
- алмалы дискілермен жұмыс істеуге арналған диск жетегі;
- CD және DVD диск жетектері;
- бейнесызбалық бейімдеуіш;
- дыбыстауыш (дыбыстық бейімдеуіш);
- желілік тақша;
- енгізу-шығару порттары (ажыратқыштар)*;
- қоректендіру блогы*.
Компьютерде жұмыс істеу кезінде барлық мәлімет аналық немесе жүйелік
Әдетте компьютер сипаттамасының басында, орталық процессордың (central processing unit,
Процессор немесе микропроцессор компьютердегі орталық мәліметтер өңдеу құрылғысы болып
Процессордың жылдамдығы мегагерцпен (МГц) немесе гигагерцпен (ГГц) өлшенетін оның
Процессордың үстіне радиатор, радиаторға процессорды салқындатуға арналған желдеткіш (кулер)
Компьютердің оперативті жадысы (ОЗУ) немесе Random Access Memory мәліметтерді
Бұл тұрғылықты дискіге қатынамастан бағдарламаның маңызды мәліметтеріне қол жеткізу
Оперативті жадының көлемі мегабайтпен (Мб) өлшенеді. Қазіргі заманғы қосымша
Егер компьютерде орнатылған жадыдан үлкен жадыны талап ететін бағдарламаны
Оперативті жады ішкі жады болып саналады да, сыртқы жадыға
Диск жетектері – бұл алуан түрлі тасымалдаушылардан мәліметтерді шығарып
Ішкі диск жетектерінің әрқайсысына екі кабель жалғанады: мәліметтер кабелі
Тұрғылықты диск (тұрғылықты диск жетегі) немесе Hard disk Drive
Компьютерді сатып ала отырып, сіздер тұрғылықты дискінің сыйымдылығы сипаттаманың
Тұрғылықты дискінің сыйымдылығы түрлі компьютерлерде алуан түрлі болады да,
Алмалы дискілерге арналған диск жетегі 3,5-дюймдік дискеттерді оқиды. Бұл
CD және DVD диск жетектері мәліметтерді ықшам дискілерге жазуға
Дискілер бір рет жазылатын (CD-R және DVD-R) және қайталап
Кез келген диск жетектері мәліметтерді оқи алады, көбісі –
Компьютерді бейне және дыбыстық ақпаратпен жұмыс істеуге қабілетті ететін,
Құрылғылар түрі бар. Бұл құрылғылар құрамдас та, қосымша да
Дыбыстық тақша (дыбыстауыш) компьютерге жоғары сапалы дыбыс тудыруға және
Бейнебейімдеуіш немесе бейнетақшаның (сызбалық бейімдеуіш) кескіндерді сақтау үшін ғана
Желілік тақша компьютерді компьютерлер желісіне қосуға мүмкіндік береді. Желілік
Порттар – корпустың алдыңғы немесе артқы тақтасындағы ажыратқыштар, оларға
Көптеген пернелердің бетінде екі-төрт таңба бейнеленген. Пернені қажетті нышанды
бас әріптер режімін бекіту үшін қолданылады ( пернесін
(енгізу) – мәтінмен жұмыс істеу кезінде жолды енгізуді
(болдырмау) – әрекетті немесе амалды болдырмау, сұхбат терезесін
Бос орын пернесі – пернетақтаның төменгі жағындағы еш жазуы
Түзету пернелері – , ,
– Enter пернесінің үстінде орналасқан бағдаршалы перне. Ол
– жүгіргінің үстінде немесе оның оң жағында тұрған
– нышандарды енгізу режімдерін ауыстыруға арналған («қою» және
Жүгіргіні басқару пернелері , , ,