student
riskk
Жоспар
Кiрiспе........................................................................................................3
І.
1.1. Ќазаќстан Республикасыныњ несиелік ±йымдарыныњ ќызметіне ќаржылыќ
1.2. Несиелік ±йымдарыныњ ќызметіне ќаржылыќ ќадаѓалауыныњ жай-к‰йдi талдау.............................................................................................................
2.1. ЌР несиелік ±йымдарыныњ ќызметіне ќаржылыќ ќадаѓалауыныњ маќсатына
Ќорытынды..................................................................................................
Ќолданылѓан єдебиеттер..........................................................................31
Кiрiспе
Елдiњ д‰ниеж‰зiлiк экономикаѓа белсендi кiрiгуi, елдiњ егемен кредиттiк
Соѓан ќарамастан, экономиканыњ ашыќтыќ дєрежесiн арттыруѓа баѓытталѓан ќадамдар,
Бiрiншiден, б±л - ќаржы секторы т±раќтылыѓыныњ ќажеттi дењгейiн
Халыќаралыќ тєжiрибе байыпты ќарыз алу саясатын ж‰ргiзу жєне
Єлемдiк практикада, єдетте, кµптеген елдердiњ сыртќы жєне iшкi
Экономикалыќ ахуалын жєне институционалдыќ м‰мкiндiктерiн ескере отырып, жеке
Б±рын Ќазаќстан Yкiметтiњ, жергiлiктi атќарушы органдарыныњ жєне ¦лттыќ
Б±л ретте, елдiњ жалпы сыртќы борышы 2006 жылѓы
Б±дан басќа, ќаржы ќауiпсiздiгiнiњ тиiмдi ж‰йесiн ќамтамасыз ету
Елдiњ борышын басќарудыњ тиiмдi ж‰йесiн жасау ‰шiн мемлекеттiк
1. Ќазаќстан Республикасыныњ несиелік ±йымдарыныњ ќызметіне ќаржылыќ
Осы Т±жырымдаманыњ маќсаты елдiњ жалпы сыртќы борышыныњ ќазiргi
Т±жырымдаманыњ мiндеттерi мыналар болып табылады:
мемлекеттiк сектордыњ борышын, оныњ iшiнде борыштыќ мiндеттемелер бойынша
жалпы сыртќы борышты ±сынудыњ ќ±рамы мен ќ±рылымын халыќаралыќ
Ќазаќстан ‰шiн "дабылды" бастапќы мєндер ретiнде єрекет ететiн
несие капиталыныњ сыртќы нарыќтарында жеке сектордыњ ќарыз алу
борыш ќ±ралдарыныњ iшкi нарыѓын дамыту ‰шiн алѓышарттар жасау.
2. Несиелік ±йымдарыныњ ќызметіне ќаржылыќ ќаѓалауыныњ жай-к‰йдi талдау
Соњѓы уаќытта республиканыњ жалпы сыртќы борышыныњ кµлемi едєуiр
Баѓалау бойынша елдiњ жалпы сыртќы борышыныњ µсiмi 2004,
Сыртќы борышты есепке алудыњ єдiснамалыќ проблемалары бар, ол
Негiзiнен, б±л (I) шетелдiк жер ќойнауын пайдаланушылардыњ олардыњ
Сыртќы борыштаѓы сыртќы борыш жµнiндегi басшылыѓына сєйкес резидент
Мемлекеттiк борыш бµлiгiнде елдiњ сыртќы борышыныњ ќолданылатын талдамалыќ
Т±тастай алѓанда, ел ‰шiн борышты басќару жµнiндегi ж‰йелiк
Б±дан басќа, мемлекеттiк дењгейде борышты басќарудыњ наќты стратегиясы
Ќолданыстаѓы зањнамада елдiњ борышын басќару мєселелерi жеткiлiктi регламенттелмеген,
Т±тастай алѓанда, мемлекеттiк органдардыњ елдiњ жалпы сыртќы борышын
Сонымен катар, халыќаралыќ ќаржы ±йымдарымен ж±мыс жµнiндегi бiрыњѓай
1. Мемлекеттiк жєне мемлекет кепiлдiк берген борыш
2006 жылѓы 1 шiлдедегi жаѓдай бойынша мемлекеттiк жєне
Соњѓы бес жылда Yкiметтiњ орта мерзiмдi фискалдыќ саясатында
Айталыќ, 2000 жылѓы жєне 2006 жылѓы 1 шiлдедегi
2006 жылѓы 1 шiлдедегi жаѓдай бойынша ¦лттыќ Банктiњ
¦лттыќ Банк аќша-кредит саясатыныњ маќсаттарына сєйкес ±лттыќ валютада
2006 жылѓы 1 шiлдедегi жаѓдай бойынша айналымда ±лттыќ
2006 жылѓы 1 шiлдедегi жаѓдай бойынша ќысќа мерзiмдi
Сонымен бiрге, б‰гiнгi к‰нi ‰кiметтiк борышты басќару тиiмдiлiгiн
1.1. Борыштыќ ќ±ралдардыњ iшкi нарыѓын дамыту
Ќазаќстан Республикасыныњ Бюджет кодексiне сєйкес ‡кiметтiњ ќарыз алуы
Сонымен бiр уаќытта, кµптеген елдерде ‰кiметтiк борышты тиiмдi
Мысалы, Жапонияда мемлекеттiк баѓалы ќаѓаздар нарыѓын дамыту мемлекеттiк
Ќазаќстанда даму институттары, сондай-аќ мемлекет ќ±ратын жыл сайын
1.2. Валюталыќ тєуекелдер
Бiрнеше жылдар бойы Ќазаќстанныњ валюта нарыѓында ѓана емес,
Yкiметтiк борыштыњ валюталыќ ќ±рылымыныњ тµмен єртараптандырылуы даѓдарыс жєне
1.3. Жергiлiктi атќарушы органдардыњ реттелмеген борыштары
Жергiлiктi атќарушы органдардыњ реттелмеген жєне танылмаѓан борыштарын есепке
1) кредиттер бойынша мiндеттемелердi уаќтылы орындамау. Жергiлiктi атќарушы
2) Yкiметтiњ жєне жергiлiктi атќарушы органдар єкiмдерiнiњ кепілдiгiмен
1.4. Мемлекеттiњ шартты мiндеттемелерi
Тєжiрибе кµрсетiп отырѓандай, ‰шiншi т±лѓалар алдында борыштыќ мiндеттемелерi
Ќазаќстанда мемлекеттiк-жеке єрiптестiктiњ ќолданыстаѓы тетiктерiн жетiлдiру жєне жањаларын
Инфраќ±рылымдыќ жобаларды iске асыру барысында берiлген кепiлдемелер бойынша
Кепiлдеме институты жеке сектор ќаражатын, атап айтќанда инфраќ±рылымдыќ
2. Мемлекет басым ќатысатын ±йымдардыњ борышы
‡кiметтiњ, жергілiктi атќарушы органдар мен ¦лттыќ Банктiњ борышыныњ
Ќазаќстан Республикасыныњ зањнамасына сєйкес ќоѓамныњ акционерi оныњ мiндеттемелерi
Сонымен бiрге, шетелдiк компаниялардыњ мемлекет ќатысатын акционерлiк ќоѓамдардыњ
Еншiлес ќ±рылымдарын ескермегенде, мемлекет басым ќатысатын ±йымдардыњ сыртќы
Мемлекет ќатысатын ±йымдар борышыныњ жай-к‰йi мониторингiмен проблемалар бар.
Б±дан басќа, т±тастай алѓанда, ќазiргi уаќытта мемлекет ќатысатын
3. Жеке сектордыњ сыртќы борышы
2006 жылѓы 1 шiлдедегi жаѓдай бойынша баѓалау бойынша
ЖI¤-нiњ жыл сайынѓы жоѓары ќарќынмен µсуiне ќарамастан, 2006
3.1. Ќаржы секторыныњ борышы
2006 жылѓы 1 шiлдедегi жаѓдай бойынша баѓалау бойынша
Ќазiргi уаќытта банк секторыныњ белсендi сыртќы ќарыз алу
Банк секторыныњ сыртќы ќарыз алуыныњ ќарќынды µсуi жалпы
Банк секторыныњ валюта тєуекелдерiн басќару маќсатында валюталыќ позицияныњ
Standard & Poor's агенттiгiнiњ "А-дан" тµмен емес егемен
Standard & Poor's агенттiгiнiњ "А-дан" тµмен егемен рейтингi
банктiњ µз капиталы шамасыныњ 30%-iнен аспайтын мµлшерде валюталыќ
Елдiк тєуекелдi ескере отырып, банктердiњ активтердi шетелде орналастыру
Кейiннен банк секторын реттеу ќ±ралдарын одан єрi ќатањдату
Standard & Poor's агенттiгінiњ "A-дан" тµмен емес егемен
банктiњ µз капиталы шамасыныњ 30%-iнен валюталыќ таза позиция
Аталѓан лимиттер 2006 жылѓы 1 ќырк‰йектен бастап ќолданысќа
Б±дан басќа, µзге ќаржы ±йымдары сыртќы ќарыздарды елеусiз
Ќаржы секторыныњ осалдыѓы ќомаќты, µйткенi ќаржы институттарыныњ єдетте
Резидент еместер алдында мiндеттемелер µсiмiнiњ негiзгi проблемаларыныњ бiрi
3.2. Ќаржылыќ емес корпоративтiк сектордыњ борышы
2006 жылѓы 1 шiлдедегi жаѓдай бойынша баѓалау бойынша
Ќаржылыќ емес корпоративтiк сектордыњ, мемлекет басым ќатысатын ±йымдардыњ
Сонымен ќатар, жалпы сыртќы борыштыњ 41,5%-iн шетелдiк бас
Б±дан басќа, шетелдiк мердiгерлердiњ филиалдары µнiмдi бµлу туралы
Сыртќы борышты басќару контексiнде фирмааралыќ берешек соншалыќты ќауiптi
Барлаудыњ оњ нєтижелерi кезiнде шыѓындардыњ барлыќ жинаќталѓан сомасы
Шектеулi рентабельдiлiкпен бiрлесiп корпоративтiк секторды шетел валютасында шектен
Корпоративтiк сектордаѓы айтарлыќтай ќауiптер сонымен ќатар сала ќ±рушы
Ќазаќстан Республикасыныњ зањнамасында сыртќы ќарыз алу кезiнде туындайтын
ЖКЕ-нiњ мєнi, егер ќарыз алушыныњ мiндеттемелерi µзiнiњ капиталына
Соѓан ќарамастан, тиiстi салыќтыќ єкiмшiлендiру кезiнде ЖKE аффилиирленген
Осылайша, практика кµрсетiп отырѓандай, зањнамада белгiленген шаралар корпоративтiк
2.1. Несиелік ±йымдарыныњ ќызметіне ќаржылыќ ќаѓалауыныњ маќсатына ќол
орындау жµнiндегi шаралар
Єлемдiк тєжiрибенi талдау борышты басќарудыњ ќандай да бiр
Халыќаралыќ тєжiрибенi негiзге ала отырып жєне елдiњ борышын
4.1. Жалпы сыртќы борыштыњ ќ±рылымы
Ќазаќстан Республикасыныњ сыртќы борышыныњ статистикасын ќалыптастыру єдiснамасы т±тастай
Жалпы сыртќы борыш туралы жан-жаќты ќамтуды жєне негiзделген
1. Мемлекеттiк сектордыњ борышы:
1.1. Мемлекеттік басќару секторыныњ борышы:
1.1.1. ‡кiметтiњ борышы
1.1.2. ¦лттыќ Банктiњ борышы
1.2. Мемлекет басым ќатысатын ±йымдардыњ (50% жєне одан
1.2.1. Республикалыќ мемлекеттік кєсiпорындардыњ борышы (шаруашылыќ ж‰ргiзу ќ±ќыѓындаѓы)
1.2.2. Акционерлік ќоѓамдардыњ жєне мемлекет басым ќатысатын жауапкершiлiгi
1.2.2.1. Фирмааралыќ берешек
1.2.2.2. ¤зге де берешек
2. ‡кiметтiњ шартты мiндеттемелерi:
2.1. Мемлекет кепiлдiк берген борыш
2.2. Мемлекеттiњ кепiлдемелерi бойынша борыш
3. Жеке сектордыњ борышы (мемлекет басым ќатысатын ±йымдарды
3.1. Ќаржы секторы ±йымдарыныњ борышы (мемлекет ќатысатын ±йымдарды
3.1.1. Екiншi дењгейдегi банктердiњ борышы
3.1.2. ¤зге де ќаржы ±йымдарыныњ борышы
3.2. Ќаржылыќ емес корпоративтiк сектордыњ борышы (мемлекет ќатысатын
3.2.1. Фирмааралыќ берешек:
3.2.1.1. Барлауѓа арналѓан шыѓындар
3.2.1.2. ¤зге де фирмааралыќ берешек
3.2.2 Ќаржылыќ емес корпоративтiк сектордыњ µзге борышы
3.3. Мемлекеттiњ 50%-тен кем акциясы ќатысатын ±йымдардыњ борышы:
3.3.1. Фирмааралыќ берешек
3.3.2. ¤зге де берешек
3.4. Басќа да берешек (‰й шаруашылыѓы жєне ‰й
Жања ќ±рылымда кµрсетiлген "Мемлекеттiк басќару секторыныњ борышы" ±ѓымы
Мемлекеттiњ кепiлдiгi мен кепiлдемесi мемлекеттiк жєне жеке сектор
Мемлекет басым ќатысатын ±йымныњ борышы мемлекеттiк сектор борышына
Борыштары мемлекеттiк сектордыњ борышына жататын, мемлекет басым ќатысатын
Осы Т±жырымдамада жеке сектор мемлекеттiњ басым ќатысуынсыз ќаржы
Осы Т±жырымдаманыњ маќсаттары ‰шiн µзге де ќаржы ±йымдары
4.2. Борыштыњ салыстырмалы параметрлерi
Мемлекеттiк сектордыњ борышын басќару (±сынылып отырѓан жања ќ±рылым
Жалпы сыртќы борыштыњ бастапќы мєнi орта мерзiмдi кезењге
Д‰ниеж‰зiлiк банктiњ жiктемесiне сєйкес шамадан тыс берешек дењгейi
Тиiстi экономикалыќ ќауiпсiздiктi ќамтамасыз ету ‰шiн борыштарды басќарудыњ
Осы бастапќы мєннен асќан кезде жањаларын енгiзу немесе
Экономикалыќ даѓдарыстыњ єлемдiк тєжiрибесi елдiњ ќаржылыќ т±раќтылыѓы ‰шiн
Банктердiњ сыртќы мiндеттемелерiн реттеу маќсатында ќысќа мерзiмдi валюталыќ
Республика резиденттерiнiњ сыртќы ќарыз алуын шектеуге ыќпал ететiн
Жалпы жєне секторалдыќ тµлем ќабiлеттiлiгi жєне µтiмдiлiктiњ жоѓарыда
Сонымен бiрге, жеке сектордыњ шаруашылыќ ќызметiне мемлекеттiњ тiкелей
Б±л ретте, уєкiлеттi органдар тарапынан басты назар экономикалыќ
¦лттыќ Банк пен ‡кiмет жалпы сыртќы борышты жыл
Стресс-тестiлеу нєтижелерi сонымен ќатар Т±жырымдамада айќындалѓан жалпы сыртќы
Жалпы сыртќы борыштыњ жоспарланып отырѓан параметрлерiне ќол жеткiзу
4.3 Аќпаратпен алмасу. Ќ±ќыќтыќ ќамтамасыз ету
Тиiмдi басќаруды ќамтамасыз ету маќсатында мемлекеттiк сектордыњ борышы
Мемлекет басым ќатысатын ±йымныњ сыртќы борышын басќаруѓа жєне
Сондыќтан мемлекеттiк органдар арасында аќпаратпен алмасуды ж‰зеге асыру
Б±л ретте, ќ±пия сипаттаѓы аќпарат ќ±рылатын деректер базасында
Ќолданыстаѓы зањнамада борышты басќару мєселелерi жеткiлiктi регламенттелмеген, т‰рлi
жалпы сыртќы борыш бойынша:
жалпы сыртќы борыш ±ѓымын, оныњ ќ±рылымын, жалпы сыртќы
мемлекеттiк басќару секторыныњ борышы жєне ‡кiметтiњ шартты мiндеттемелерi
‰кiметтiк борыш лимитiн жєне есептердiњ тиiстi єдiстемесiн кµрсете
мемлекеттiк басќару секторыныњ борышы жєне оныњ ќ±рылымы ±ѓымын
мемлекеттiк басќару секторыныњ борыш тєуекелдерiн басќару жєне Yкiметтiњ
¦лттыќ Банктiњ сыртќы ќарыз алуын ж‰зеге асыру жєне
ќарыз алу жєне мемлекеттiк басќару секторыныњ борышын жєне
мемлекет басым ќатысатын ±йымдардыњ сыртќы борышы бойынша:
мемлекет басым ќатысатын ±йымдардыњ тiзбесiн айќындау;
акциялардыњ (ќатысу ‰лестерiнiњ) мемлекеттiк пакеттерiн иемдену жєне пайдалану
жеке сектордыњ сыртќы борышы бойынша:
Ќазаќстан Республикасыныњ зањнамасымен корпорациялыќ сектордыњ сыртќы борышыныњ кµлемiн
Ел борышын басќарудыњ тиiмдi ж‰йесiн ќ±ру маќсатында сонымен
Кейбiр негiзгi халыќаралыќ ќаржы институттарымен ынтымаќтастыќтыњ мынадай ыќтимал
Д‰ниеж‰зiлiк Банк - ауыл шаруашылыѓы, денсаулыќ саќтау, кеден
Еуропа Ќайта Ќ±ру жєне Даму Банкi - шаѓын
Азия Даму Банкi - табиѓи ресурстарды басќару, ауылдыќ
Ислам Даму Банкi - жеке секторды дамытуда ИДБ
Экономикалыќ жоспарлау жµнiндегi уєкiлеттi орган шењберiнде борышты басќарудыњ
4.4 Баѓыттар бойынша борышты басќарудыњ жекелеген мєселелерi
Жоѓарыда кµрсетiлгендерге ќосымша ел борышын басќару ж‰йесiн ќ±ру
Мемлекеттiк сектор борышы бойынша
Ќазаќстан Республикасы Президентiнiњ 2005 жылѓы 1 ќырк‰йектегi N
Осыѓан байланысты, ‰кiметтiк ќарыз алу мен борыштыњ кµлемiн
кiрiстiлiк ауытќымасын ќ±ру ‰шiн ќор нарыѓында тиiстi баѓдар
барынша ±заќ айналым мерзiмi бар МБЌ-ны кезењ-кезењiмен енгiзу;
зейнетаќы ќорларыныњ жєне ќор нарыѓыныњ басќа да ќатысушыларыныњ
Б±дан басќа, мемлекет 100% ќатысатын зањды т±лѓалардыњ, сондай-аќ
Осыѓан байланысты кµрсетiлген ±йымдар жєне т±тастай алѓанда корпоративтiк
Б±л ретте ќаржы нарыѓын дамыту ‰шiн ќалыптасып отырѓан
Республикалыќ бюджет тапшылыѓын ќаржыландырудыњ ќажеттi дењгейi тµмендеген кезде
‡кiметтiк ќарыз алудыњ жєне борыштыњ оњтайлы дењгейiн ќалыптастыруды
Б±дан басќа, инвестициялыќ жобаларды м‰мкiндiгiнше ќысќа мерзiмде iске
Мемлекеттiк сектордыњ борышын тиiмдi басќару, сондай-аќ ‰кiметтiк ќарыз
¤з шешiмiн табуѓа тиiс ќазiргi мєселелердiњ бiрi жергiлiктi
Сонымен ќатар жергiлiктi атќарушы органдардыњ ќарыз алу жєне
Мемлекет басым ќатысатын ±йымдардыњ, олардыњ еншiлес, тєуелдi жєне
Ќысќа жєне орта мерзiмдi кезењдерге арналѓан мемлекеттiњ кµрсетiлген
Б±л ретте, еншiлес, тєуелдi жєне бiрлесiп баќылайтын ±йымдарын
Сыртќы ќарыздарѓа ќол жеткiзу бµлiгiнде осы ±йымдардыњ ќарыз
Мемлекет басым ќатысатын ±йымдарды басќаруѓа ќатысатын басќару органдары,
Мемлекет басым ќатысатын ±йымдар борышыныњ мониторингi сонымен ќатар
‡кiметтiњ шартты мiндеттемелерi бойынша
‡кiметтiњ шартты мiндеттемелерi бойынша тєуекелдердi тµмендету маќсатында ‰шiншi
Б±дан басќа, Yкiметтіњ берiлген (берiлетiн) кепiлдiктерi, кепiлдемелерi бойынша
Кепiлдiк жєне кепiлдеме ќ±ралдарын ќолдана отырып iске асырылатын
Жеке сектордыњ сыртќы ќарызы бойынша
1. Мемлекеттiк емес сектордыњ сыртќы ќарыз алуын салыќтыќ
Арнайы ќаржы компанияларынан (негiзгi ќызмет т‰рi борыштыќ баѓалы
Валюталыќ тєуекелдi тµмендетуге байланысты елдiњ резидент компаниялары ‰шiн
Б±дан басќа, сонымен ќатар баѓалы ќаѓаздардыњ нарыѓын реттеу
2. Жеке сектордыњ борышын тиiмдi реттеу жєне ел
¦лттыќ Банктiњ деректерiне сєйкес 2006 жылѓы 1 шiлдедегi
Б±дан басќа, 2006 жылѓы 1 шiлдедегi жаѓдай бойынша
Сµйтiп, елдiњ сыртќы борыштыќ мiндеттемелерiнiњ ‰лкен ‰лесi ел
Б±л ретте, ќаржы жєне корпоративтiк секторлардыњ кµрсетiлген субъектiлерiнiњ
Сонымен бiрге, ќазiргi уаќытта аталѓан индикаторлар бойынша мемлекеттен
Корпоративтiк сектор ±йымдарыныњ борышы
ЖКЕ т‰рiндегi шектеу шараларынан жєне ќор биржасындаѓы листингке
Жер ќойнауын пайдалану саласында ж±мыс iстейтiн шетелдiк компаниялар
‡кiмет жања келiсiм-шарттар бойынша µзiне алатын мiндеттемелердi ерекше
4.5 Жалпы ‰йлестiру, ±йымдастыру мєселелерi
Осы Т±жырымдаманыњ ережелерiнен туындайтын борышты басќару жµнiндегi мемлекеттiк
Экономикалыќ жоспарлау жµнiндегi уєкiлеттi орган болжамды ж‰зеге асырады
¦лттыќ Банк мемлекет басым ќатысатын ±йымдардыњ жєне жеке
Жалпы сыртќы борышты реттеу жµнiндегi мемлекеттiк саясаттыњ
Ќажет болѓан жаѓдайда жалпы сыртќы борышты басќару ќызметiне
М‰дделi мемлекеттiк органдар ж‰ргiзетiн жалпы сыртќы борыш жай-к‰йiнiњ
Ќорытынды
Осы Т±жырымдамада кµзделген шараларды iске асыру Yкiметтiњ мемлекеттiк
Кµрсетiлген шаралар, олардыњ басымдылыѓына байланысты, кезењ-кезењiмен iске асырылады,
Тиiстi кезењге арналѓан Орта мерзiмдi фискалдыќ саясатты ќалыптастыру
Осы Т±жырымдамада жазылѓан шараларды iске асыру Ќазаќстан Республикасыныњ
Т±жырымдаманы iске асыру елдiњ жалпы сыртќы борышыныњ тиiстi
Ќаржы жєне корпоративтік секторлардыњ сыртќы борышыныњ
мониторингі мен оны баѓалау ‰шін ќолданылатын
К¤РСЕТКІШТЕР
Кµрсеткіштер Айќындама Пайдаланылуы/Баѓалау
1 2 3
Ќаржы секторы борышыныњ кµрсеткіштері
1. Ашыќ валюта позициясы Шетел валютасындаѓы активтер минус
2. Тµлем мерзімі бойынша активтер мен
3. Шетел валютасындаѓы міндеттемелердіњ ‰лесі Шетел валютасындаѓы міндеттемелердіњ
4. Шетел валютасындаѓы кредиттердіњ сапасы
Корпоративтік сектор борышыныњ кµрсеткіштері
1. Левередж Борыштыњ тењгерімдік ќ±ныныњ µз капиталына ќатысы
2. Ќолма-ќол аќша аѓынына проценттік
тµлемдер Жалпы болжалды проценттік тµлемдердіњ ќолма-ќол аќшаныњ операциялыќ
3. Шетел валютасындаѓы ќысќа мерзімді борыштыњ шетел валютасындаѓы
4. Активтердіњ рентабельділігі (салыќтарды жєне проценттерді тµлегенге дейін)
5. Шетел валютасындаѓы ќолма-ќол аќшаныњ таза аѓыныныњ ќолма-ќол
6. ¤з капиталына шетел валютасындаѓы таза борыштыњ ќатынасы
Ќолданѓан єдебиеттері :
1. В.Д. Мельников «Экономика», «ТОО ЛЕМ»
2. С. Ќ±лпыбаев, Ќ.Ќ. Ілиясов. Оќулыќ «Каржы» -
3. Г.И. Маянлаева «Теория и практика страхового дела
4. Г.Н. Джаксыбекова (в соавторстве) «Основы предпринимательства и
5. Г.Н.Джаксыбекова. (в соавторстве) «Бизнес-план сельского предпринимателя и
6. Л.Н. Гостенко. Страхование. Учебник. Алматы: «ТОО LEM»
7. К.К.Ильясов, П.Б. Исахова Расходы государственного бюджета. Алматы:
8. М.К. Кожахметова (бірлескен авторлыќта) Теоретические основы таможенного
9. Э.К. Идрисова. Налоги и налоговая система. Алматы:
10. Г.Т.Адбрахманова, А.Ж. Шакбутова. Оенка финансовых решений в
11. В.Д. Ли, М.Х. Тусеева. Государственные финансы и
12. А.К.Борангазиева, Г.Н. Джаксыбекова. Налогообложение крестьянских (фермерских) хозяйств
13. В.Д. Мельников, К.К. Ильясов. Финансы. Оќулыќ. Алматы:
14. А.К.Тургулова, Р.А. Амирханов. Ќаржы менеджмент. Алматы 2001
15. Р.К. Берстембаева. Организация государственных финансов в отдельных
16. Г.С. Вершинина. Экономика и планирование коммерческого предпринимательства.
17. Г.Т.Абдрахманова. Инвестиционный портфель ценных бумаг. Алматы: Каржы-Каражат.