Мазмұны
Кіріспе
1.Су қабылдау ғимараттарының классификациясы
2.Су қабылдау ғимараттарының типін және орнын таңдау
3.Комбинирлі су қабылдау ғимараттары.
4.Су қабылдау терезелері және тар сымдарды анықтау.
5. Сорғыш және өздігінен ағатаын құбырлардың диаметрін анықтау
6. Су қабылдау құдығының есептік жер деңгейін табу.
7. Торды жылытуға кететін күш
8. Жүк көтергіш құрылғылар
9.Жағаны бекіту
10. Санитарлық қорғау аймағы.
Қолданылған әдебиеттер
Кіріспе
Су қабылдау ғимараттары – су көздерінен су алатын
Курстық жобаның мақсаты.
- Су қабылдау ғимараттарының орнын және типін таңдау;
- Су қабылдау ғимараттаының негізгі элементтерінің гидравликалық есебі;
- Су қабылдау ғимараттарының техникалық жобасын және сорғыштар
таңдау, көтергіш транспорттар таңдау;
- Өзеннің түбі мен жағасының бкеріктігін жобалау;
- Су қабылдау ғимараттарының санитарлы зонасы;
4
Су қабылдау ғимараттарының классификациясы
Су қабылдау ғимараттарының тиімді жұмыс істеу дәрежесі оның
Олар мынадай белгілер бойынша классификацияланады:
Су көзіне байланысты - өзен, көл, теңіз т.б.
Пайдалануына байланысты –ауыз су, өнекәсіптік су
Өнімділігіне байланысты – аз, орташа, үлкен
Су қабылдағыштың орналасуына байланысты- жағалаулық, арналық, комбинирлік
Экплуатация мерзіміне байланысты- уақытша, тұрақты
Реттеу және тешегіш ғимараттарқұрамына байланысты- плотиналы және плотинасыз
Су қабылдау ғимараттарының типін және орнын таңдау
Су қабылдау ғимараттарының ашық су көзінен алынатын суларды
ескеріледі. Сонымен қатар су қабылдау ғимараттары төмендегідей типтерге
Өзен жағасында орналасқан су қабылдау ғимараттары өзен ағысы
Өзен жағасындағы су қабылдау ғимараттарын өзен арнасының қолайлы
5
Ең қолайлы аймақ өзеннің сығылған жағасы, ол жерлерде
Кеме қатынасы және тал ағызу өзендерінде су қабылдау
Су қабылдау ғимараттары мынадай жолдармен жобалануы керек:
Су өткізу мүмкіндігіне байланысты су қабылдау ғимараттары 3
Аз
Орташа –1-6 м3/сек дейін
Көп
Су қабылдау ғимараттарының ж ұмыс істеу қарқындылығы тек
3.Комбинирлі су қабылдау ғимараттары.
Белгілі шарттарға -жаға профилі, су денгейінің аплетудасының ауытқуы
Қоқыс ұстағыш торлар.
Су қабылдағыш ғимараттардың су қабылдау терезелері және
6
сымдары бар швеллердентұрады. Метал стержіндер сымдар домалақ немесе
Электр жылытқыш торлар ауыр мұзды шарттарды қолданып торларға
Салынбалы жалпақ сым торларын пайдалану бойынша қарапайым болып
Айналатын сым торлар.
Айналатын сым торлар каркаста орнатылған 2
4.Су қабылдау терезелері және тар сымдарды анықтау.
Су қабылдау ғимараттарының гидравликалық есептеуі ғимараттың дұрыс және
7
4.1 Кіру тесігішінің өлшемдерін анықтау
Ол Fp= Ωбр =
Мұндағы:
Qp-в бiр секциясынын есептiк шыгыны, м3/с;
К1- сым торлардың қоқыс арқылы қысым коэф.-1,25
К1=(a+d)/a
К2 – терезенің ауданының қысым коэф.
а – пруттар арақашықтығы а=5см =50мм
d – стержнь қалыңдығы d=0,6см =6мм
VВт – су қабылдау тесігінен кіретін судың жылдамдығы
Fp= Ωбр = 1.25*1,12*0,6/0,4=2,1 м2
Qp= QB/h = 1.2/2=0.6
Есептеу бойынша тор қабылдаймыз
Су қабылдау тегеуріндердің өлшемдері
Тор ауданы
м2
Тор өлшемдері, мм
Масса
кг
Ені биіктігі брутто Нетто В Н Н1 һ
1250 1500 1,08 1,62 1370 1580 1830 8
4.2 Жалпақ сым торлар ауданын анықтау
бірінші формула бойынша жүргізіледі
Fс=K1*K2*Qр/Vв=2.56*1.25*0.6/0.4=4.8
Мұндағы: К1=[(a+d)/а]2 =2.56
Есптеу бойынша су тазалау сым торларын қабылдаймыз.
Тесік өлшемі, мм
Сым тор өлшемі, мм Масс, кг
ені Биіктігі ені Биіктігі
1250 1500 1380 1630 90
8
5. Сорғыш және өздігінен ағатаын құбырлардың диаметрін анықтау
Құбырлардың өлшемдері мына формуламен анықталады:
D=√ Qp/0,785*Vт = 0,6/0,785*1,5=0,71
Мұндағы:
Qp-бір секцядағы есепті шығын, м³
Vт-құбырларда жіберілетін есепті жылдамдық; өздігінен ағатын-1м/с; сорғыш құбырда-1,3
5.1 Өздігінен ағтын құбырда жылдамдықты тексеру керек.
V≥Vkp=³√(ρ*ω*D)/0.11*(1- ω/u) ³
Мұндағы:
u=0,07V
u=0,07*1=0,07
V≥Vkp=³√1,3*26*0,71/0,11*1-26/0,1054,3=23,99/0,212=10,68
1≥
6. Су қабылдау құдығының есептік жер деңгейін табу.
Су қабылдау ғимараттарындағы есптік су деңгейін мына формуламен
6.1 Жағалық су қабылдау ғимараттары үшін:
қабылдау бөлімінде, нормальді жағдайда
Zmax=Zc.т.д - ∑һ=90,4-0,05=90,35
Zmin =Zм.ж.д - ∑һ=80,4-0,05=80,35
авариялық жағдайда Zmax және Zmin өзгермей
9
∑һ – тордағы тегурін жоғалу һр=0,05-1
Қабылдау бөліміне қарағанда сору бөлімінде судың деңгейі төмен
Нормальді жағдайда:
Zmax=Zmax – һс=90,35-0,1=90,25
Zmin = Zmin – һс=80,35-0,1=80,25
авариялық жағдайда:
Zmax=Zmax – һс=90,35-0,15=90,2
Zmin = Zmin – һс=80,4-0,15=80,2
6.2 Комбинирлік су қабылдау ғимараттары үшін:
нормальді жағдайда:
∑һ =һр+∑һ о+∑һg.m = 0,15+0,5+0,0071=0,65
мұндағы:
һр – тордағы тегеурін жоғалу һр =
∑һ о – оголовктың элементтерінен тегеуріннің жоғалуы
∑һg.m =h дл + hм =,095+,0075=,0071
h дл=S о *Q²*l=,067*1,2*1=,096
hм=10-15% тін ∑һ о=0.75
hм=0,05м
авариялық жағдайда:
10
7. Торды жылытуға кететін күш
N=(Cα(tреш-tв)*Fреш)/860=1.5*900*0.05+1*2.1/860=3.46
мұндағы:
C=1.5
A=900КВТ/м2
Tреш=0.05
T=-1
860
8. Жүк көтергіш құрылғылар
І-ші көтеру сорғыш бекетін әдетте ашыұ қадашұңқырларда
Сорғыш бкетін жобалау кезінде әрбір сорғышқа жеке сорғыш
Сым торлар мен торларды көтеру үшін жүк көтергіштің
P=(qp +q в f*F реш)К=1*2.1*0.44*1.5=1.386
Мұндағы:
qp – тор массасы
q в – троға түсетін су қысымы =2.1т/м²
f - ылғал металдағы үйкеліс коэфиценті
К - запас коэфицент=1,5
9.Жағаны бекіту
Жағаны бекіту- жағалаулық ғимараттарды су шайып кетуден, өзен
Жаға бекіту шекарасы:
Ойыс жағада орналасқан су қабылдау ғимараттарының жаға
11
байланысты аралығы 50-100 м.
Орнықты жағаларда бекіткіштер тосқаулар өсінен жоғары төмен 50-100
Жаға бекіту фильтірді дайындаудан және жабу мен тіректерден
10. Санитарлық қорғау аймағы.
Санитарлық қорғау аймағы, ол су көздерінің су қабылдау
Санитарлық қорғау аймағы 3 бөліктен тұрады:
1.Қатаң режим-бұл територияда су көздері және су қабылдау
2.Шектелген – су көзінің бүкіл териториясы.
Бақылау - Бұл територяда арнайы рогандардың бақылауы
12
3
Қолданылған әдебиеттер.
1.Абрамов Н.Н. «Водоснабжение»
2.СНиП 2.04.02-84 или СНиП РК 01-02.2001
3. Шевелев Ф.А. «Таблицы для гидравлического расчета водопроводных
труб »
4.Ересенов З.Н «Методические указание к выполнению курсового
проекта водозаборных сооружений для студентов »