БАНКТЕП САЛЫҚ ЕСЕБІ КУРСОВАЯ
ЖОСПАРЫ
КІРІСПЕ
1. Салық есебінің принциптері..........................
2. Корпорациялық табыссалығы......................
3. Табыс салығы бойынша салық әсері............
4. Қосылған құн салығы.....................................
5. Жеке табыс салығы........................................
6. Басқа да салықтар.........................................
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Банктер 2002 жылдың 1 қаңтарынан бастап Қазакстан Респуб-ликасының
Осы Кодексті іске қосумен байланысты Қазақстанда бухгалтерлік есептің
1 САЛЫҚ ЕСЕБІНІҢ ПРИНЦИПТЕРІ
Қазақстан Республикасының салық заңы салық салу принциптеріне негізделеді:
міндеттілік (салық төлеуші салық заңдарына сәйкес мемлекет алдында
- анықтаушылық (салық заңдылықтарына
- әділдік (жеке сипаттағы жеңілдіктер беруге тыйым салынады,
- біртұтастық (Қазақстан Республикасының салық жүйесі республиканың бүкіл
- жариялылық (салық салу мәселелерін реттейтін нормативтік күқықтық
Банк салық салу мақсатында табыстар мен шығыстарды Қазақстан
Осы айырмашылықтарға қарамастан, есептің бұл екі түрі өзара
Салық есебі және есептілік ережелері салық салу мақсатында
Жаңа кодекспен салық салудың ерекше жағдайлары қарастырылған:
қаржы лизингі лизинг алушының негізгі құралдарды сатып алуы
- кәсіпкерлік қызметті бірлесіп жүргізу уағдаластық не заңды
- есеп жүргізу тәртібі бүзылған жағдайда, есеп құжаттамалары
Салық есептілігі дегеніміз салық төлеуші салық органдарына табыс
салықтың әрбір түрі және бюджетке төленетін басқа да
- қосылған құн салығын бюджеттен қайтарып алуға
- қосарланған салық салуды болғызбау туралы келісімдер
- осы кодекске сәйкес электрондық мониторингке жататын, салық
Қазақстан Республикасында қолданылып жүрген салықтар, жиындар және міндетті
Салықтар тура және жанама салықтарға бөлінеді. Жанама салықтарға
Банктер резидент ретінде келесі салық түрлерін төлейді:
1. корпорациялық табыс салығы;
2. жеке табыс
3. қосылған құн
4. акциздер;
5. кен орындарын
6. әлеуметтік;
7. жер;
8. көлік кұралдарына
9. мүлік салығы;
10. заңмен қарастырылған арнайы алымдар мен
2. КОРПОРАЦИЯЛЫҚ ТАБЫС САЛЫҒЫ
Корпорациялық табыс салығының объектісі жылдық жиынтық табыс пен
Корпорациялық табыс салығын төлеушілер Қазақстан Рес-публикасының Үлттық банкі
Банктің жылдық жиынтық табысы (ЖЖТ) Кодекстің 122-бабы-на
ЖЖТ-қа келесі табыс түрлері кіреді:
• банк қызметінен:
- пайыздық;
- дилингтік операциялар бойынша;
- комиссиялық;
- басқа да операциялық;
- төтенше;
айыппүл, өсімпұл, тұрақсыздық шығындары түрінде;
• үйлерді, ғимараттарды,
• жалпы үлестік
• өтеусіз алынған мүліктер;
• мүлікті жалға беруден түскен
• банктер жасаған провизиялардың мөлшерін
• күмәнді міндеттемелер бойынша;
• міндеттемелер мен
• айыппұлдар,
• дивидендтер;
• сыйақылар;
• бағамдық оң айырма;
• үтыстар;
• әлеуметтік сала
• шығып қалған тіркелген активтер
Жылдық жиынтық табыс Салық кодексінің 91-бабына сәйкес түзетілуі
Қазақстан Республикасындағы төлем көзінен бүрын сальщ салынған, Қазакстан
эмитент өз акцияларын орналастыру кезінде алған олардың құнының
- кор биржасының
- мемлекеттік кәсіпорынның
- Қазақстан
Бухгалтерлік есепте есептелген және алынған табыстар 4000-4999 баланстык
Салық кодексінің 92-бабына сәйкес шегерімге жатпайтын шығыстарды қоспағанда,
Шегерімдер жылдық жиынтық табысты алуға байланысты шығыстарды растайтын
Егер шығыстардың бірнеше баптарында белгілі бір шығындар көзделсе,
Жылдық жиынтық табыс табуға байланысты салынған немесе танылған
Шегерімге жатпайтын шығыстар:
жылдық жиынтық табыс алуға байланысты емес шығыстар; құрылысқа
- мемлекеттік бюджетке
шегерімге жатқызудың салык кодексімен белгіленген норма-сынан асып түсетін
- Қазақстан Республчкасының
- кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмайтын
- салык төлеушінің өтеусіз негізде
Шегерілуі тиіс шығындар:
- қызмет бабындағы іссапарлар кезіндегі
- сыйақы бойынша шегерімдер;
- төленген күмәнді міндеттемелер бойынша
- күмәнді талаптар бойынша шегерімдер;
резервтік қорларға аударымдар бойынша шегерімдер;
- ғылыми зерттеу,
- сақтандыру сыйақылары бойынша шығыстарды
- әлеуметтік төлемдерге жүмсалған шығыстарды
- табиғи ресурстарды
- теріс бағамдық айырма бойынша
- салықтық шегерімі;
- түрақты активтері бойынша;
- жөндеу шығындары.
Қызмет бабы бойынша іссапар кезіндегі өтемақы сомасын шегеріп
- іссапар
Қазақстан шегінде тәулігіне екі айлык есеп көрсеткіштерінен кем
- ҚР Үкіметі
Өкілдік шыгыстарга салық телеушінің өзара ынтымақтастык орнату немесе
Сыйақы бойынша шегерімдерге мына сыйақылар жатқызылады:
- құрылысқа алынған және
- сенімгерлік басқаруға алынған мүлік
- депозиттер бойынша сыйақы;
- борыштық бағалы
Кодекспен белгіленген көлемде сыйақы бойынша шегерімдер жасалады:
- теңгемен алынған және (немесе)
шетелдік валютамен алынған және орналастырылған кре-диттер, оның ішінде
Сонымен қатар Қазақстан Республикасының Үлттық банкі белгілеген кайта
Кумәнді талвптар - Қазақстан Республикасының заңды түлға-лары (резидент
Күмәнді талаптар келесі шарттарды сақтағанда жылдық жиынтык табыстан
шегерімге жатқызған кезде олар бухгалтерлік есепте көрсетілген жағдайда;
белгіленген тәртіппен рәсімделген мына құжаттар: фактура-шоттар салық төлеушінің
Дебитор банкрот деп танылған жағдайда, дебиторды банкрот деп
Банктер мен банк операцияларының жекелеген түрлерін жүзеге асыратын
Ғылыми зерттеу, жобалау іздену және тәжірибе-конструкторлық жүмыстарға жүмсалатын
Сақтандыру сыйақылары бойынша шыгыстарды шегеру. Жинақ-таушы сақтандыру шарттары
Жеке тұлғалардың салымдарын (депозиттерін) ұжымдық кепіл-дендіру (сақтандыру) жүйесіне
Әлеуметтік төлемдерге жумсалган, яғни салық төлеуші қызметкерлердің уақытша
Теріс багамдъщ айырма, яғни салық төлеушінің жылдық жиынтык
Есептелген шектерде мемлекеттік бюджетке төленген салықтар шегерімге жатпайды,
Салықтар төлем жүргізілген салық кезеңінде шегерілуге жатады.
Тіркелген активтер бойынша шегерімдсрге ішкі топтың барлық активтері
күкылы.
Тіркелген активтер бойынша амортизациялық аударымдар есептеу амортизациялық ішкі
• жер;
• өнім беретін мал;
• мұражай құндылықтары;
• сәулет және өнер ескерткіштері;
• жалпыға ортақ пайдаланылатын автомобиль
• аяқталмаған күрделі қүрылыс;
• фильм қорына жататын объектілер;
• Қазақстан Республикасының
• инвестициялық жоба шеңберінде пайдалануға
Әрбір ішкі топ бойынша амортизациялық аударымдар салық кезеңінің
Салық төлеуші тартылған немесе қайта үйымдастырылған жағдайда амортизациялык
Амортизацияға жатпайтын тіркелген активтер амортизациянын шекті нормаларымен мынадай
Салық төлеуші пайдалануға алғаш берілген активтер бойынша осы
Ішкі топтың барлық тіркелген активтері шығып қалғаннан кейін
Қаржы лизингіне берілген немесе алынған активтердің құны лизинг
Әрбір топ бойынша негізгі құралдарды жөндеуге жұмсалган нақты
Егер, салық төлеуші жаңа өндіріс кұруга, кеңейтуге жаңа
Корпорациялык табыс салығы бойынша жеңілдіктер салық төлеушіге ЖЖТ-тан
3.ТАБЫС САЛЫҒЫ БОЙЫНША САЛЫҚ ӘСЕРІ
Банктің жылдық жиынтық табысы, жүргізілген шегерімдер және қаржылық
Тұрақты айырмалар бухгалтерлік
мемлекеттік облигациялар
- гудвил амортизациясы (есептілікте негізгі кызметтен түскен табыс
бухгалтерлік есептегі несиелер (қарыздар)
Уақытша айырмалардың пайда болу себебі - табыстар мен
амортизациялық аударымдарды есептеудің әр түрлі әдістерін қолдану (бухгалтерлік
техника құрал-жабдықты бухгалтерлік есепте есептен шығару және оны
— банктің кредиттік қызметін
Демек, салықтар табыс табу барысындағы кәсіпорынның шы-ғыстары ретінде
Міндеттемелер әдісінв сәйкес ағымдағы уақыт айырмаларының салық әсері
Осы әдіске сәйкес есепті кезеңдегі салық төлеумен байланысты
- төленуге тиіс есептелінген салықтар;
ағымдағы кезеңде туындайтын немесе жойылатын уақыт айырмаларына сәйкес
табыс салығы мөлшерінің өзгерістерін бейнелеу үшін қажет-ті баланстағы
Табыс салығын қаржылық есептерде келесі жолмен көрсету қажет:
- осы сәтте төленуге салықтарды
- болашақта төленуі тиіс немесе
1998 жылдың 1 қаңтарынан бастап міндеттемелер әдісінің тағы
Активтің салык бязясы - осы активке немесе міндеттемеге
Уақыт айырмалары салық салынатын, яғни болашақ кезеңдердің салық
Егер экономикальщ табыстарға салық салынбайтын болса, активтің салық
Міндеттеменің салық базасы оның баланстық құнынан болашақ кезеңдердегі
Табыс, алынған авансқа қатысты туындайтын міндеттеменің салық базасы
Кейінге калдырылған сальщ міндеттемесі - болашақ кезең-дерде төмендегілерге
болашақ кезеңдерге аударылған шегерілетін
лары;
- болашак
- салық несиелерін қолданбау.
Берілген міндеттеме барлық айырмалар үшін белгілі шекте мойындалуы
Жиынтық қаржы есептілігінде уақыт айырмалары бос салык декларацияларының
Шегерілген уақыт айырмасын қалпына келтіру болашак кезендерде салық
Салық шығындары талаптарын мойындау үшін шегерілетін уақыт айырмалары
Салық төлемі бойынша үнемдеу
Салық заңы кәсіпкерлік қызметтен түсетіи шегетін залалдарды келешекте
Шыгынға байланысты, есептелінген салық сомасының әлуетті азаюы болашактағы
Бағалау
Салық міндеттемелері (талаптар) есепті күнгі салық мөлшер-лемесін қолдану
Кейінге қалдырылған салық талаптары (міндеттемелер) талап-тарды өткізетін, ал
Талаптар да, міндеттемелер дс дисконтталмауы қажет.
Кейінге қалдырылған салық талаптары мсн міндеттемелерінің баланстық құны
Төлеуге тиісті салық әдісінен міндеттеме әдісіне ауысу ксзінде
Табыс салығы бойынша салық тиімділігін анықтау үпііи жыл
Табыс салыгының корпорацияльщ мөлшерлемесі Банктің түзетулері ескеріліп,
Құрылтайшы-мемлекеттердің аймағында орналасқан банктер және оның филиалдарының табыстарына
- банк капиталын ұлғайтуга;
- қатысушы-мемлексттер бюджетіне.
Жыл бойы бюджетке төленуі тиіс корпорациялық табыс салығы
Қызметін жүзеге асыру нәтижелері бойынша жылдық жиынтык табыс
Салық есебі негізіндс бухгалтерлік есепте келесі откізбелер жүргізілсді:
- ағымдағы жылдың бір
Дт 5999 «Табыс салығы»
Кт 2851 «Салык және баска да міндетті төлемдер
- егер банк
Дт 2851 «Салык және баска да міндетті төлемдер
Кт 5999 «Табыс салығы».
Жылдык жиынтык табыс туралы және ағымдағы жылдағы жүргізілген
- Дт 2851
- Кт 1051 «Банктің
Бухгалтерлік есепте салық
- Егер бухгалтерлік есепте сома
Кт 2857 «Кейінге қалдырылған табыс салығы»
- Егер есептелінген
Дт 1857 «Мерзімінен бүрын салынған табыс салығы» Кт
Салык кезеңі және салық декларациясы
110.00 нысандағы корпорациялық табыс салыгы бойынша Дек-ларация заңды
Қазақстан Республикасының салык заңына сэйкес корпорация-лық табыс салығы
Декларация салық органына салық төлеуші заңды тұлғаның салықтык
Декларацияда көрініс тапкандар есепке алу кұжаттамасында куәләндірілуі қажет.
Салык төлеуші мемлекеттік бюджетпен салық кезеңінің қоры-тындысы бойынша
Толтыру кезінде қосымшалардың мәліметтері қолданылады.
Салық төлеуші корпорациялық табыс салығы бойынша деклара-ция тапсырғанға
4. ҚОСЫЛҒАН Қ¥Н САЛЫҒЫ
Қосылған кұн салығы (ҚҚС) тауарларды (жұмыс және қызмет
Бұл салыктың төлеушілері болып ҚҚС бойынша есепке тұрған
Қосылған қүн салығының салық салу объектілері болып салық
Қосылған құн салығыньщ мөлшерлемесі
Қосылған қүн салығының
• түсті және қара металдар
• шетелдік, дипломатиялық немесе оған
• тазартылған бағалы
• халыкаралық тасымалдарға байланысты орындалатын
Бюджетке төленуге тиіс қосылған құн салығының сомасы салық
Салық төлеушімен есептеме әдісін колданған жағдайда, нөлдік мөлшерлеме
Өтеусіз алынған мүлікке катысты қосылған кұн салығы есепке
Салык төлеуші болып табылатын тауарлар (жұмыстар, қызмет-тер) жабдыктаушыларымен
Қазакстан Республикасының салык төлеушісі болып табылмай-тын жабдықтаушылармен төленген
ҚҚС салынатын тауарларды (жұмыстар, қызметтер) тиеп жө-нелтуді жүзеге
ҚҚС төлеушісі болып табылмайтын тұлға «қосылған құн са-лығынсыз»
Қосылған кұн салығын есептеу және төлеу кезінде келесі
• ағымдағы төлемдерді есептеген кезде:
Кт 2851 «Салық және басқа да міндетті төлемдер
• ағымдағы төлемдерді төлеген кезде:
Дт 2851 «Салык және басқа да міндетті төлемдер
Кт 1051 «Банктің Қазакстан Республикасы Ұлттық банкіндегі корреспонденттік
Әр салық төлеуші:
а) әр есепті
ә) декларацияны ұсынылуы бойынша белгіленген мерзімге дейін немесе
б) салық салынатын айналымның 150000
5.ЖЕКЕ ТАБЫС САЛЫҒЫ
Жеке табыс салығының
Шегерімдер Жеке түлғалардың шегерімдер жүргізуге құқығы бар:
- салық жылы
- салық жылы
- жинақтаушы
Мөлшерлшелер
Жеке тұлғаның салык салынатын табысына келесі мөлшерлеме-лер бойынша
15 еселенген жылдык
Салық салынатын табыс сомасынан 5 пайыз
15 еселенген 40 ессленгсн жылдык есептік корсеткішке дейін
15 еселенген жылдық есептік корсеткіштен салық сомасы +
40 еселенген есептік корсет-кіш 600 еселенген жылдық есептік
40 еселснген жылдық есептік корсеткіштен салық сомасы +
600 еселенген жылдық есептік корсеткіштен және одан жогары_______________
600 еселенген жылдық есептік корсеткіштен салық сомасы +
Төлем көзінен салық салынатын жеке табыс салығын есептеу
17. Табыс салығын біркелкі аударылуы бойынша есебі
Айлар Жыл басынан бастап есептелінген жалақы Қайта есептеу
есепте-лінген Таблица бойынша табыс салығы сомасы Толенуі тиіс
Қацтар
12
Ақпан
6
Наурыз
4
Сәуір
3
Мамыр
2,4
Маусым
2
Шілде
1,71
Тамыз
1.5
Қыркуйек
1,33
Қараша
1.2
Қазан
1,09
Желтоқсан
1
Қайта есептесу коэффициенті бұл салық салынатын табыстьщ және
Жеке табыс салығын банк кызметкерлерімен төлеу табыс көзінен
Жеке табыс салығы банк шығыстарына жатады. Бүлар бойынша
- еңбекақыны есептеу:
Дт 5720 «Еңбекке ақы төлеу және міндетті аударымдар
Кт 2854 «Банк қызметкерлерімен есеп айырысу»
2851 «Салық және басқа да міндетті төлемдер бойынша
-
Дт 2854 «Банк қьнметкерлерімен есеп айырысу»
Кт 1001 «Кассадагы қолма-кол акша»
Дт 2851 «Салық және басқа да міндетті төлемдер
Кт 1051 «Банктің Қазақстан Республикасы Үлттық банкіндегі корреспонденттік
Төлем көзінен ұсталатын жеке табыс салығымен ссеп айырысу
Төлем көзінен салық салынатын жеке табыс салығыи есептеу
Салықты үстап қалатын тұлғалардың міндеті:
1) жалақыны төлеуге каражаттар алынған кезде, салыкты
2) табыс алатын
3) жеке түлғаның талабы бойынша оған салық
Уәкілетті мемлекеттің белгілеген нысандағы жеке табыс салығы бойынша
- төлем көзінен салык салынбайтын
- тұрғын үй салу мен
- Қазақстан Республикасының шегінен
6. БАСҚА ДА САЛЫҚТАР
Мүлікке салынатын салық
Банк мүлік салығының төлеушісі болып табылады. Салық салу
Төмендегілер салық салу объектісі болып табылмайды:
- жер салығының салык салу
- осы себеппен көлік кұралдары;
- Қазақстан Республикасы Үкіметінің шешімі
жалпыға ортак
- инвестициялық
Заңды тұлғалар, соның ішінде банктер бухгалтерлік есеп мәлі-меттсрі
Банктердің салык салу объектілері бойынша салық базасы бух-галтерлік
Бухгалтерлік есеп негізінде бангізылорда 8,68 0,58
Көкшетау 5,79 0.58
Қостанай 6,27 0.58
I Гавлодар 9.65 0.58
Петропавл 5.79 0.58
Орал 5,79 0,58
Өскемен 9.65 0,58
Шымкент 9.17
19-кестеиің соңы
Алматы облысы:
Облысіык маңызы бар калалар 6.75
Аудандық маңызы б