МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ
1 ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ
1.1 Технологиялық кұбырөткізгіштер.....................................................................
1.2 Сорап жабдықтарын таңдау...............................................................................
1.3 Резервуарлық парк...............................................................................................
1.4 Дренажды сыйымдылықтар................................................................................
1.5 Мұнайдың сапасын бақылау және көлемін есепке алу....................................
1.6 Сораптардағы кавитация.....................................................................................
1.6.1 Кавитацияның физикалық табиғаты..............................................................
1.6.2 Материалдық кавитациондық тозу механизмі және кавитацияны азайту бойынша
1.6.3 Сору құбырларының сораптағы кавитацияға әсері.......................................
1.6.4 Сорап жұмысының ерекше жағдайлары........................................................
1.7 Сораптарда кавитацияны болдырмау үшін жұмыс тәртібін реттеу әдісін
1.8 Патеннтік зерттеулер...........................................................................................
2 ЕСЕП БӨЛІМІ
2.1 Гидравликалық есеп............................................................................................
2.2 Құбырөткізгішті қаттылыққа есептеу...............................................................
2.3 Сорап станциясының жабдықтарын таңдау......................................................
2.4 Сораптың жұмысын реттеу................................................................................
2.5 Жіберілген сору биіктігін анықтау....................................................................
2.6 Үлкен дем алулардан болатын жоғалуларды есептеу.....................................
2.7 Кавитациялық сынаулар.....................................................................................
3 ЭЕМ-да ЕСЕПТЕУ БӨЛІМІ..................................................................................
4 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
4.1 Күрделі салымдар көлемі....................................................................................
4.2 Таза күнделікті құнды есептеу...........................................................................
4.4 Мұнай айдау тарифін есептеу............................................................................
4.5 Өндірістің ең шекті нүктесін анықтау...............................................................
4.6 Еңбекті ұйымдастыру және өндірісті басқару..................................................
5 ЕҢБЕКТІ ҚОРҒАУ БӨЛІМІ
5.1 Еңбекті қорғау......................................................................................................
5.2 Қоршаған ортаны қорғау....................................................................................
ҚОРЫТЫНДЫ...........................................................................................................
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ...............................................................................................
АҢДАТПА
Бұл дипломдық жұмыста басты мұнай айдау станциясында орналасқан ортадан
Ғылыми-техникалық әдебиеттер және патенттік зерттеулер бойынша шолу жасалды. Шолу
Басты айдау станциясын пайдалану бойынша жалпы есептеулер, сондай-ақ кавитациондық
АННОТАЦИЯ
В данной работе было рассмотренно явление кавитации в центробежных
Проведен обзор по научно-техническим литературам и патентным исследованиям. В
Были проведены расчеты по эксплуатации головной насосной станции, а
КІРІСПЕ
Мұнайды құбырлармен тасымалдаудың дамуы мұнай өнімдерінің көлемін өсіру бағытында
Қазіргі уақытта республикада 87 мұнай, 17 газ, 30 мұнай-газ,
Дипломдық жобада сораптарды және сораптық станцияны кавитациясыз тәртіпте пайдалану
1 ТЕХНИКАЛЫҚ БӨЛІМ
Технологиялық құбырөткізгіштер
Технологиялық құбырлардың (сызба ) қабылдау, сақтау, магистралды құбырөткізгішке дайындап
Құбырлардың төселуі жер бетінде, төмен тіреулерде орналасқан. Мұнайдың температурасын
Оқшау ретінде аллюминий беттерінен тігілген минералмакталы қабықтар қолданылады.
Мұнайды қабылдау кезінде қысымның жоғарылауынан сақтау үшін қорғау торабы
Технологиялық құбырлардың электрленген задвижкалары "Rotork" электр жетектерімен жабдықталған.
Негізгі жабдықты таңдау
Кәсіпшіліктен мұнай қабылдайтын басты сораптық станциялар негізгі және тегеуріндік
Сорапты станцияда мұнайды айдауға керекті қысым (50-105-65- 105Па), әдетте
Сораптың маркасында оның берілісі және арыны көрсетіледі.
Негізгі сорап ПӘК-нің ең үлкен мәнімен, яғни тиімді тәртіпке
Айдаудың пайдаланылатын тәртіптерін аналитикалық есептегенде Н-Q, T]-Q тәуелділіктерін қолданады.
мұнда: а және b сораптың құжатттарынан алынатын тұрақты коэффициенттер.
Ортадан тепкіш соратың техникалық сипаттамасын екі әдіспен өзгертуге болады:
• бірліктің айналу жиілігін өзгертумен;
• сораптың жұмыстық дөңгелегінің сыртқы диаметрін егеу арқылы. Бірінші
Әртүрлі айналу жиілігіндегі немесе жұмыстық дөңгелектің әртүрлі сыртқы диаметрдегі
Әмбебап сипаттама сораптың пайдаланудағы касиеттерін толық көрсетеді және жұмыс
Магистралдық құбырлардың сораптарына қойылатын негізгі талаптар
Мұнай және мұнай өнімдерін тасымалдайтын сораптарға келесі талаптар қойылады:
• салыстырмалы жоғары арын және үлкен берілістер қамтамасыз ету;
• жеткілікті үнемділік (ең үлкен ПӘК);
• үзіліссіз жұмыстың ұзақтығы және орнықтылығы;
• қозғалтқыш білігінің ең үлкен айналу жиілігін қолдану;
• жинақылық, ыңғайлылық және құрастыру мен бөлшектеудің жылдамдығы.
Негізгі ортадан тепкіш ең үлкен айналу жиілігіне (3000 айн/мин),
Ол үшін магистралдық ортадан тепкіш сораптар пайдалану кезінде тегеурінмен
Тегеуріндік және магистралдық сораптардың берілісі бірдей болуы керек.
Резервуарлық парк
Резервуарлар мұнай және мұнай өнімдерін қабылдау, сақтау, жіберу және
Резервуардың қауіпсіз жұмысы келесі жағдайларда қамтамасыз етіледі:
• жобалау кезінде құрылымның беріктілік сипаттамаларын есептеу үшін, пайдаланудың
• жұмысты жүргізу жобасының талаптарын сақтап құрастыру жүргізгенде;
• жоба нұсқауларына сәйкес резервуарды толықтай герметикаға және беріктілікке
• пайдалану кезінде Ереже талаптарын сақтағанда.
Айдау станцияларының негізгі инженерлік құрылыстарының бірі -резервуарлық парк. Басты
Тізбекті айдау кезінде (бірнеше мұнай өнімдерін) ірі партиялар жасау
Айдау станцияларындағы резервуарлық парк сыйымдылығы станцияның арналуына байланысты анықталады.
Айдау станцияларының резервуарлық парктері өртке қарсы нормаларға сәйкес ең
Дренажды сыйымдылықтар
Магистралды сораптардың нығыздамаларынан ағуларды жинау, технологиялық жабдықтарды және кұбырларды
Газтеңестіргіш жүйесінен конденсатты жинауға арналған дренажды сыйымдылық ЕПП-12.5 қарастырылды.
Сыйымдылықтарды ТУ-26-18-34-89 бойынша жасайды "сыйымдылык жерасты горизонтальді дренажды" және
Сыйымдылықтарды босату өнімділігі 80 м/сағ, арыны 43 м, электрқозғалтқышы
Мұнайдың сапасын бақылау және көлемін есепке алу
БАС резервуарлы паркіне келетін әр мұнайдың сортын есепке алу
Мұнайдың сапасын бақылау лабораторияда жүреді, ол бөлек тұрған ғимараттың
• Химия - физикалық лаборатория;
• Химиялық лаборатория;
• Сақтау бөлмесі
Сораптардағы кавитация
Сұйықтың еркін деңгей бетінен сораптың жұмыстық дөңгелегіне дейін қозғалуы
Геометриялық copy биіктігін шектеу - кавитанциондык құбылыстармен байланысты. Кавитация
Қазіргі кездегі гидротурбиналар мен сораптардың одан әрі дамуы олардың
1.6.1 Кавитацияның физикалық табиғаты
Кавитация гидродинамикалық құбылыс болып табылады және ол машиналардың гидродинамикалық
а-дөңгелектің цилиндрлі қуыстарында, б-дөңгелектің кеңістікті қуыстарында, в-меридианды қимада
1 сурет – Сораптың соруындағы қысымның құлауы
1-суретте, a - в сораптардағы кысымның жергілікті төмендеуінің мүмкін
Кавитация сипаты қиын табылатын факторлардан тәуелді. Мысалы, кавитация газ
Кавитация жөніндегі бар мәліметтерге сүйенсек, салыстырмалы үлкен "ядролар" жоқ
Сонымен, "ядролық" теория бойынша әртүрлі қысымдарда сұйық ағысы тұтастығының
Басқа тұжырым бойынша кавитацияның пайда болуына және одан әрі
1.6.2 Материалдық кавитациондық тозу мехенизмі және кавитацияны азайту бойынша
Гидро - машина жасау практикасында оның бөлшектерін кавитация әсерінен
Қазіргі уақытта материалдың кавитациондық бұзылуы ағынның материалға механикалық әсерінен
Мұны конденсаттық сорапта көрсетейік. Бұл сораптың сипаттамасы 2 суретте
Сурет 2 -Сорудағы әртүрлі тіректермен конденсатты сораптың сипаттамасы
Белгілі- бір жүктелу дәрежесінде сораптағы беріліс өзгермейді, бірақ сорап
Екі жағдайда да сораптан өтетін сұйық ағысының жылдамдықтыры бірдей
Әртүрлі тәжірибелік мәліметтір бойынша кавитация кезіндегі соққылар жиілігі 600
1.6.3 Copy құбырларының сораптағы кавитацияға әсері
Copy құбыры сораптық станция жабдығының жауапты элементтерінің бірі болып
Copy құбырларын есептеген кезде жылдамдық диаметрге байланысты алынады: егер
Ең тиімдісі - қысқа тік copy құбырларын алу. Егер
1.6.4 Сорап жұмысының ерекше жағдайлары
Ерекше жағдайларға сораптардың номинал беріліс облысынан алшақ берілісте жұмыс
Қалыпты пайдалну жағдайынан белгілі-бір ауытқулардың болу ьщтималдығы әртүрлі сорптар
Ортадан тепкіш сораптарды пайдалануда көп кездесеті ерекше жағдайдын бірі
1.7 Сораптарда кавитацияны болдырмау үшін жұмыс тәртібін реттеу әдісін
Кавитация құбылысы келесі шартты қарастырайық:
мұнда: Рс-сораптың copy құбырындағы қысым;
Ра с -айдалатын сұйық қысымы.
Егер (5) шарты орындалмаса, онда сұйық "қайнай" бастайды да
Одан әрі ағын қозғла берсе, оның қысымы жоғарылайды, будың
Кавитация сорап жұмысына өте үлкен зияндар келтіреді:
• шекті мәннен үлкен дірілдеу түрады;
• үйкеліске кететін энергия шығындарын көбейтеді;
• ПӘК-нің мәнін төмендетеді;
• металлдың желінуін, сәйкесінше қалақшалардың бұзылуын тудырады.
Кавитация әсерінен металдың желінуі кавитациондық тотталу деп аталып, әдетте
Егер кавитация ұзақ уқытқа созылса металлдан жеке-дара кесектері бөлініп
Кавитацияға әсер ететін мұнайдың негізгі физикалык қасиеттері
Мұнайдың төмендегі қасиеттері көп жағдайда кавитацияға әсерін тигізеді:
1. Мұнайдың қаныққан буларының қысымы
мұнда: болғандағы мұнайдың қаныққан буларының қысымы;
Үб;Үс-сәйкесінше будың және сұйықтың көлемдері.
2. Еритін және ерімейтін газдар, сораптың кавитациясыз жұмыс істеу
мұнда: Рб-булиттік ыдыстағы мұнайдың еркін бетіндегі қысым;
Hб-булиттік ыдыстағы мұнайдың еркін беті және сорап өсі белгілерінің
-бөліктегі арынның гидравликалық шығындары.
3. Термодинамикалық қасиеттерінің кавитация қарқындылығына әсері
мұнда: ∆і-сұйықтағы жылу сақталуының өзгеруі.
4. Мұнайдың тұтқырлығы
a) айдалатын сұйық тұтқырлығының жоғарылауы гидравликалық шығындардың өсуіне әкеледі,
b) тұтқырлық булы-газды көпіршіктердің өсу динамикасына және тұйықталуына әсер
c) тұтқырлык денелер шайылғанда жылдамдық пен қысымның бөлінуіне әсер
1.8 Патенттік зерттеулер
Дипломдық жұмыстың арнайы қарастырылған мәселесі сораптық агрегаттарда болатын кавитация
Сорап дөңгелегінің copy жолына сүйыктың көтерілуіне энергияның шығындалуы және
Кавитация гидродинамикалық құбылыс болып табылады және машинаның гидродинамикалық сапаларынан,
Сораптағы кавитацияны табу қондырғысы
Қондырғы кавитацияны табатын датчиктен түрады. Олар осциллографиялық қысым индикаторын,
Сурет 3
Суретте сораптағы кавитацияны табуға арналған қондырғы сәуле таратқыш (2)
Қондырғы келесі түрде жұмыс істейді. Генератор (5) қосылғанда таратқыш
Егер кавитация болса онда суда ауаның көпіршіктері пайда болады
Бүл қондырғы кавитация жөнінде дүрыс білуге мүмкіндік береді, себебі
Ортадан тепкіш сорап
Өнертабыстың мақсаты - сорап жұмысының диапазонын үлғайту және оның
Ортадан тепкіш сорап түлғадан (1) түрады, онда жұмыстық дөңгелек
Шнекті ортадан тепкіш сорап
Кавитациондық эрозияны азайту үшін белгілі-бір радиалды саңылау таңдалуы керек,
Өнертабыстың мақсаты шнектін кавитациондық бүзылуы деңгейін төмендету болып табылады.
Суретте шнекті ортадан тепкіш сораптық құрылысы көрсетілген.
Сурет 5
Сорапта ортадан тепкіш жұмыстық дөңгелек (1) бар, ол цлиндрлі
Өздігінен соратын ортадан тепкіш сорап
Өнертабыс мақсаты - ортадан тепкіш сораптың құрылысын оңайлату. Өздігінен
Өздігінен copy кезінде ауа жұмыстық дөңгелекке (3) және ойықтар
Өздігінен соратын ортадан тепкіш сорап төмендегідей жұмыс істейді.
Бірінші қосылуда сорапқа су құйылады. Келесі қосылулар алдыңғы косылудан
2.1 Гидравликалық есеп
Гидравликалық есептің мақсаты сорап станцияларының және сораптардың санын анықтау
Гидравликалық есепті шығару үшін мынандай алғышқы берілгендер қабылданған:
• қысқы уакыттағы жердің есептік температурасы 2°С;
• максималды жұмыстық қысым 4,9 мПа;
• мұнай айдаудың алғашқы температурасы 46 °С;
• сыртқы диамтр 720 мм; " ішкі диаметр 704
• алғашқы айдау температурадағы мұнайдың тығыздығы 792 kt/mj; "
• геодезиялық белдеулердің әртүрлілігі 123,2 м
1) Массалық шығынды көлемдік шығынға айналдыру:
2) Сұйықтың ағу жылдамдығын есептейміз:
(10)
Q- көлемдік шығын, м3/с d- ішкі диаметр;
Рейнольдс параметрі арқылы сұйықтың ағу режимін былай анықтаймыз:
Бұл кезде Re>2320, онда ағу режимі турбулентті. Содан кейін
Е-кедірбұдырлылық коэффициенті
Кэ-жаңа құбырларға эквивалентті кедірбұдырлылық коэффициенті,
Кэ=0,014
2320