Аннотация
Берілген курстық жобада мұнай мен газ кен орындарын
Негізінен бұрғылаушы сораптарының ұңғыманы бұрғылау мен пайдалануын реттеу
Мазмұны
Аннотация..............................................................................................................3
Мазмұны.................................................................................................................4
Кіріспе.....................................................................................................................5
1. Негізгі обьектінің конструкциясын сипаттау...................................................6
2. Түйіндер мен агрегаттардың құрастырылуының технологиялық схемасының сипаттамасы.....................................................................................10
3. Монтаждаудың технологиялық схемасы........................................................13
4. Такелаждық жабдықтар мен жабдықтарды есептеу және қабылдау...........15
5. Қауіпсіздік техникасы жөніндегі нұсқаулар...................................................26
6. Қоршаған ортаны қорғау..................................................................................28
Қорытынды..........................................................................................................31
Әдебиеттер тізімі.................................................................................................32
Спецификациялар................................................................................................34
Кіріспе
«Мұнайгаз жабдықтарын монтаждау және пайдалану» пәнінің курстық жоба
Жалпы алғанда, бұрғылау сораптарының бұрғы ұңғымасында орналасу мен
Қалалардың индрустиалды дамуының арқасында мұнай саласының рөлі
1. Негізгі обьектінің конструкциясын сипаттау
Бұрғы сораптары ұңғыға қысым мен жуу сұйығын айдау
Сурет 1.1- Екі цилиндірлі бұрғы сорабының жұмыс
Осы кезде цилиндрдің оң жағындағы қуысында жуу сұйығы
Екі цилиндрлі бұрғы сораптарының техникалық сипаттамалары
кестеде келтірілген.
1.1 кесте
Параметлері БРН-1 У8-6М У8-7М УНБТ-950
Г идравликалық қуаты, кВт 368,8 500 700 855
Жетек қуаты, кВт 430 585 825 950
Цилиндрлі төлке диаметрі, мм 180
170
160
150
140
130
200
190
180
170
160
150
140
130 200
190
180
170
160
150
140
130 180
170
160
150
140
Өнімділігі
(толтыру коэффициенті 0.9), м3/с
Ең жоғары
Ең төмен
0,031
0,015
0,0509
0,0189
0,0502
0,0223
0,0414
0,023
Сұйық айдау қысымы, МПа:
Цилиндлі төлкенің ең үлкен диаметрінде
Цилиндрлі төлкенің ең кіші диаметрінде
9,7
20,0
10,0
25,0
14,2
32,0
19,0
32,0
Салмағы, кг 13300 26730 33700 21450
Соңғы кезде үш цилиндрілі (3 поршенді) бұрғыф сораптары
Мысал ретінде үш цилиндрлі НТБ-600 бұрғы сорабының (2.2
НТБ-600 бұрғы сорабы гидравликалық және жетек бөлімінен тұрады.
1.2 сурет- НТБ- 600 бұрғы сорабы.
1- майлау жүйесі; 2- жетек бөлігі; 3- ендірме;
Шығармашылық сораптар құрылысына негізделе шығарылған болып табылады, яғни
Өнертабыстың нәтижесі болып- сорушылық қасиетін көбейту болып табылады.
Сурет 1.3- Поршенді сораптың сызбасы.
Сораптың негіз бөліктері: 1- сорушы клапан және
2. Түйіндер мен агрегаттардың құрастырылуының технологиялық схемасының сипаттамасы
Ең алдымен жобаланушы обьект қай бұрғылау қондырғысының орналасу
Бұрғылау мұнарасы бұрғылау тізбектерін және шегендеу құбырларын ұңғыға
Сорапты қоймасы бұрғылау сорабы мен күштік жабдықтардың сиғызуға
Бұрғылау сораптары ұңғымаға тазалау мақсатымен сұйықтықты еңгізу үшін
-сораптың біреуі ұңғаманы шаю үшін қамтамасыз етулер шектердеқадағалануы
-сораптың қуттылығы ұңғыманы шаюға және тоқтап қалмаған гидравликалық
-сораптың шыға берісте шаятын сұйықтықтың жылдамдығы инерционды ауырлықты
-сораптар құрамында майы бар және коррозионды белсенді қоспалармен
-қоспалы ерітінділермен әрекеттесетін саңылаулар және бөлшектер жектілікті дәрежеде
-үлкен көлемді саңылаулар және де техникалық қызмет көрсету
-келтірілген бөлшектердің саңылаулары және бөлшектері шаятын ерітіндіден
-сораптар алыс-жақын қашықтықтарға тасымалдануына сай болып, жалпы
-сораптар құрылысында оң және сол бүйірінде сорапты агрегат
-сораптардың сенімділігі және ұзақтығы олардың ұтымдылығы мен экплуатациялық
Бұрғылау сораптарын дайындау барысында шартты ГОСТ-пен бекітіледі. Бұрғылау
Олардың сенімділігі және ұзақ шыдамдылығы жоғарлау мен салтықтарының
Бұрғылау сораптарының негізгі ағзаларына поршеньдік түрде орындалған. Ең
Бұрғылау сораптары өздігінен әрекет ететін табақша құрыслысты серпімелі
Бұрғылаушы вакуумды сораптың цилиндірлі жұп тістері әсерінен трансмиссияланды
3. Монтаждаудың технологиялық схемасы
Бұрғылау сораптарының сорушы құбырларының бұрғылау сораптарына ерітінділерді немесе
Сораптардың қоректенуші құбырларын монтаждауына келетін болсақ, негізінен
1- сорап тік бөлігімен және құбырлармен жалғасады
2- тік бөлігінен жалпы құбыр орнатылады, оған әрбір
І нұсқада негізінен электро жетекті бұрғылау қондырғылары үшін
4. Такелаж жабдықтар мен оларды есептеу және қабылдау
Такелаж жабдықтаудың элементтерінің жүктемесін анықтау әдістемесін меңгеру, такелаж
Алғашқы мәлеметтері: Бұрғы сорабының есептемелі салмағы Q
аппарат биіктігі Lа =30м; аппараттың диаметрі D=3,6 м;
4.1 Тәл жүйесіндегі такелаж жабдықтаудың элементтегі жігерін анықтау
Тәл жүйесіндегі такелаж жабдықтаудың элементтегі жігерін (күш) анықтау
Көтерілуші полиспастағы көтерудің бастапқы уақыттағы жігерін келесі
формуламен анықталады:
(4.1)
Мұндағы:
Мачтаның жұмыс вантасындағы көтерудің бастапқы уақыттағы жігерін
келесі формуламен есептеледі:
(4.2)
Мұндағы: ;
Мачта өсіне әсер ететін қысу жігері:
(4.3)
Мұндағы:
nв – мачта вантасының саны, жұмысшы вантадан бөлек;
Rn – вантаның алғашқы тарту жігері ( 2
Qм – мачта салмағы.
Мачтаның салмағын табу үшін біріншіден көтерілетін салмағына қарап,
S – полиспастаның оралу ұшындағы жігерін келесі формуламен
(4.4)
Мұндағы:
m – жалпы жұмысшы полиспата тармақтарының саны, 5
– полиспастаға пайдалы әсер коэффициенті, 6 кестеге қарап
Осы есептеумен табылған жүктемелер, такелаж жабдықтардың және жабдықтаудың
4.2 Арқанды талдау мен есептеу
Арқанды талдау мен есептеу әдісін ұйрену, барлық жүктелі
Жұмысының алғашқы мәліметтері – бірінші жұмыстың есептелген нәтижелер
Тежеуіш арқандағы жігері келесі формуламен анықталады
(4.5)
Мұндағы: Cos ω келесі теңдеуден табылады
(4.6)
Ванта элементтері тартқыш және бекітудің бөлшек элементтері үшін
4.3 Полиспасты талдау мен есептеу
Полиспастың негізгі параметрлерді есептеу әдісін ұйрену.
Жұмысының алғашқы мәліметтері – екінші жұмыстың есептелген нәтижелер
Полиспастаны жасақтау үшін арқан ұзындығы келесі формуламен есептеленеді
(4.7)
Мұндағы:
n – полиспаста шығырындағы роликтер саны;
h – полиспастаның жазылған күйіндегі ұзындығы, м;
d – полиспаста ролигінің диаметрі, м;
L1 – полиспастаның оралу ұшының, м;
L2 = 10 м – арқанның есептемелі қор
L1 = Н + 0,6Lр=16+0,6*30=34м
Полиспастаның ұзындығын созылған күйінде келесі формуламен анықталады
(4.9)
Полиспастаның жалпы салмағы келесі формуламен есептеледі
(4.10)
Мұндағы:
Qб - полиспаста шығырларының салмағы, мәліметтерді 5
Qm – полиспастаны жабдықтауға арқан сымның салмағы, оны
S полиспастаның оралу ұшындағы жігеріне қарап, кестеден электролебедканы
4.4 Жер бетіндегі және шала тереңдеген тіреуіш түрлерін
Жер бетіндегі және шала тереңдеген тіреуіш түрлерін талдау
Монтаждық қондырғыларда әр түрлі такелаж элементтерді (ванта, полиспаст,
Жер бетіндегі орналасқан инвентарлы якорлер.
Жарты тереңдетілген инвентарлы якорлер.
Тереңдетілген горизонталь якорлер.
Қазық қағылған (свайные) якорлер.
Жер бетіндегі орналасқан инвентарлы бетондық якорларды жиі-жиі қолданылады.
Осындай типтік якорларды қолданылған кезінде жер жұмыстың уақыттың
Осындай якордің түрлерін есептеген кезінде жылжудан сақтандыруды қамтамасыз
Вантадағы горизонталь және вертикаль құраушысының жігерін мәні келесі
(4.11)
(4.12)
Мұндағы: α = 30 0
Жылжудан сақтандыруды қамтамасыз ететін якордің жалпы салмағы
(4.13)
Мұндағы:
f – якордің жер бетімен үйкеліп сырғанау коэффициенті;
kc = 1,5 – тұрақтылық қор коэффициенті;
f = 0,785 … 0,835 – ылғалданған құм
f = 0,895 … 0,955 – сыз қара
f = 0,5 – төсем (грунт) үшін.
Якордің керек салмағын анықталғаннан кейін, 10 кестеден якордің
Қабырғасына қарасты төңкерілуге якор тұрақтылығын тексереміз.
(4.14)
Мұндағы:
b –якор салмағының күшінен болатын демеуші момент иігі,
k – 1,4 тұрақтылық коэффициенті.
a мөлшері (вантадағы Т жігері тарапынан болатын
(4.15)
4.5 Құрастырған мачталарды есептеу
Құрастырған мачталарды есептеу әдісін ұйрену.
1 жұмыста табылған қысу жігері N осы практикалық
Беріктік шарттына қарай мачтаның ағым ауданы анықталады
(4.16)
Мұндағы:
φ0 – бүгіліс коэффициенті (болат құбырлар үшін φ0
m – жұмыс шарттары ескеретін коэффициенті (монтаждық мачталар
R – есептемелік кедергісі (конструктивтік болаттарды қысылған кезінде
3 кестеге қарап құбырдың ағымын және керек ағым
Мачтаның есептемелік биіктігін келесі формуламен анықтайды
Н = μ Н=1*16=16м
Мұндағы:
Н – мачтаның нағыз биіктігі;
μ – есептемелік биіктігін коэффициенті (монтаждық мачталар үшін
Мачтаның иілгіштігін келесі формуламен есептеленеді
(4.18)
Мұндағы:
λ – мачтаның мөлшерлі иілгіштігі (құбырлы мачталар үшін
Есептемелік иілгіштігіне сәкес бүгіліс коэффициенті (φ1) 11 кестеден
Бүгіліс моменттің жоқтығына қарап, мачтаны беріктігіне тексереді
(4.19)
Егер де есептемелік иілгіштігі мөлшерлі иілгіштігінен төмен болса,
4.6 Бұрылыс топсаны есептеу
Бұрылыс топсаның негізгі конструктивтік параметрлерді есептеу әдісін ұйрену.Осы
4.2 сурет – Бұрылыс топсаға әсер ететін жалпы
1 – көтерілетін аппарат, 2 – косынка, 3
Топсаға әсер ететін жалпы күшті есептеленеді
Sш = √Q2 + P2 – 2
Бастапқы көтеру кезіңіндегі топсаға әсер етуші горизонталь жігерін
анықталады
Sг = Sш Sin (ψ)=455*0,78=358,64 H
Мұндағы:
Sin (ψ) – бағытталатын жігерін және вертикальдің арасындағы
Sin (ψ) = [P sin(φ)]/ Sш=552,23*sin40,5/455=0,78
Бұрыш мөлшерін (φ) 1 практикалық жұмыста есептедік (2
3. Бастапқы көтеру кезіңіндегі топсаға
есептеленеді
Sв = Sш cos (ψ)=455*0,615=280,125 H
4. Тежегіш тартпаны ескере
есептемелі вертикаль жігерін келесі формуламен анықталады
S2max = Q + Pт sin ω=700+15,75*sin36=709.25H
Мұндағы:
Бұрыш мөлшерін (ω) 2 практикалық жұмыста анықтадық.
Топса негізін құраушы құлақшалы тіректер арасындағы топса білігіндегі
(есептемелік схемаға қарап)
Mm = (S2max Lпр) / (4n1)=709.25*(0.66*3.6)/4*4=105.32
Мұндағы:
Lпр - құлақшалар арасындағы қашықтық, м;
қабылданады ( Lпр ≈ 0,66 D);
n1 – аппаратты көтеретін тіректі бөлігін топса өсімен
6. Топсаның өсінің көлденең қимасының минималды кедергі моменті
есептеленеді
W = Mш / [σ]=105.32/220=0.47 м3
Мұндағы:
[σ] - топса өсіне таңдалған болат маркасы
7. Топса өсінің диаметрі келесі формуламен анықталады
dш = (10W)1/3=(10*0.47)1/3 =1.675м
8. Топсаны қиюға негізделген тіректі құлақшаларын тексеру
τср ( S1 / (2n1 h Δ) ≤
Мұндағы:
h – құлақшаның сыртқы шетінен тесікке дейінгі ара
Δ – құлақша қалындығы, м; өзбетінше беріледі;
[τср] – қию мүмкіндік кернеуі (конструктивтік болаттар
9. Құлакшадағы бүгіліс моменті келесі формуламен есептеледі
(4.28)
Мұндағы: а1 – консольдің ұзындығы, өзбетінше есептеледі.
10. Қиманың минимальді кедергі моменті келесі формуламен анықталады
(4.29)
Мұндағы:
[σ] - топса өсіне таңдалған болат маркасы
11. Құлақшаның тіректі бөлігінің ұзындығы келесі формуламен есептеледі
,м
12. Топсаның негізін құрайтын құлақшасын бекітетін пісіру жігін
анықталады
(4.31)
Мұндағы:
kn – пісірудің тереңдігін ескеретін коэффициент (kn
hш – жіктің қалындығы, м;
Lш – жіктің жалпы ұзындығы, м; Lш =
[τш] – қиылуға ұшырайтын пісірмелі жіктер үшін мүмкіндік
Егер де есептелген кезінде нағыздық кернеу мүмкіндік кернеуден
5. Қауіпсіздік техникасы жөніндегі нұсқаулар
Ұңғыларды қышқылдармен өңдеуде техника қауіпсіздігік ережелерін сақтау керек,
Ұңғымен жұмыс істеуде ондағы жұмысшылар көзілдірілігін киюі
Егер жұмыс орнына қышқыл шыны бөтелкелермен
Сораптар, мерниктер және ұңғы сағалары бір бірімен тығыз
Бірінші, алғашқы көмек көрсететін жағдайда жұмыс орнында аптечка
6. Қоршаған ортаны қорғау
Мұнай мен газ кен орындарын дайындау, құрастыру сондай-ақ,
Өндірістік, шаруашылық, ағын сулары технолгиялық жабдықтарды жуудан, сондай-ақ
Суды қайта пайдаға жаратпағаннан оның сулы ортаға таралуына
Техникалық сумен қамтамасыз ету үшін бұрғылау кезінде және
Шашыранды материалдар мен химиялық реагенттерді жабық қоймаларда немесе
Қабаттың құрамына байланысты (көмірқышқыл газды, тұз қышқылдарының ерітіндісі,
Теңіз ұңғыларын бұрғылау кезінде ондағы теңіздің ластануын
Шашыранды заттарды, химиялық реагенттерді теңіз платформасына тасымалдауда контейнерлі
Қоршаған ортаны қорғау мұнай өндіру саласында ең басты
Мұнай мен газды өндірудің қандай да бір жолмен
Ұңғы құрылысын жүргізуде қоршаған ортаның ластануы көбінесе сеткаларды
Қоршаған ортаның ластаушылары ретінде ұңғы құрылысы кезінде химиялық
Біздің елімізде 1950 жж дүниежүзінде бірінші рет болып
Мұнай мен газдың сыртқа таралуында және ашық фонтандануда
-Қыс мезгілінде теңіздің мұз боп қатуы кезінде қарсылақтырғышты
-Ұңғы сағасын жобалау кезінде теңіздің өнім сұйығымен, минералды
-Теңізге мұнай түскен жағдайда ол арнайы техникалық құрылғылармен
Ұңғы жұмыстарының алғашында ұңғы арнайы герметикалық саға жабдықтарымен
Қорытынды
Бұл курстық жобада студенттер өз бетінше таңдаған
Жобаның негізгі мақсаты мұнай және газ ұңғымаларын технологиялық
Сондықтан бұл жұмыстың нәтижесі болашақ инженер мамандарға
Әдебиеттер тізімі
1. Денисов А.А. Сооружение буровых – М.:
2. Баграмов Р.А. Буровые машины и комплексы.
3. Северинчик И.А. Машины и оборудование для бурения
4. Бабаев С. Г. Надежность и долговечность
5. Гисматулин Ч.Н., Сабырханов Д.С., Серманизов С.С.
6. Ильский А.Л., Шмидт А.П. Буровые машины
7. Авербух Б.А., Калашников Н.В. и др. Ремонт
8. Лесецкий В.А., Ильский А.Л. Буровые машины
9. Николич А.С. Поршневые буровые насосы. -
10. Капустин Н.Н. Плавучие буровые установки и буровые
11. Биргер И.А., Шорр Б.Ф., Иосилевич Г.Б. Расчет
12. Ефимченко С.И. Расчет ресурса несущих элементов буровых
13. Гусейнов Ю.А. и др. Самоподъемные плавучие буровые
14. Самсонов О.Н. Вертлюг. Методические указания к разработке
15. Молоканов Ю.К., Харас З.Б. Монтаж аппаратов и
16. Монтаж технологического оборудования Справочник./Под ред. Маршева
17.Матвеев В.В., Крупин Н.Ф. Примеры расчета такелажной
18. Северинчик Н.А. Машины и оборудование для бурения
T
1
2
Qя
b
α
а
T2
T1
4.1 сурет - Есептемелік схемасы
1 – темір бетондық блоктар; 2 -
Lпр
S1
Sв
Sг
h
ψ
Lк
b1
а1
1
2
3
4
Lпр