Мүлік жалдау шарты


Жоспар:
Кіріспе.
1-Тарау. Мәміле туралы жалпы ұғым, оның жіктелуі.
1.1. Мәміле туралы жалпы түсінік.
1.2. Мәмілелердің жіктелуі.
2 Тарау. Жылжымайтын мүлік мәмілелерінің құқықтық реттелуі.
2.1. Жылжымайтын мүлік түсінігі. Жылжымайтын
мүліктерге құқықтарды мемлекеттік тіркеу және
олармен мәміле жасау.
2.2. Жылжымайтын мүлікпен жасалатын мәмілелердің
бірнеше түріне құқықты тіркеу. Жылжымайтын мүлік
мәмілесін мемлекеттік тіркеудің құқықтық мәні.
2.3. Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемелкеттік
тіркеу және олармен мәміле жасау туралы істерді теориялық
және практикалық мәселелері.
3 Тарау. Жылжымайтын мүлікпен жасалатын
мәмілелердің кейбір түрлері.
3.1. Жылжымайтын мүлік кепілі туралы шарт бойынша міндеттемелерді қамтамасыз
3.2. Мүлікті жалдау шарты бойынша азаматтық құқықтық
мәмілелер.
Қорытынды.
Библиография.
Қосымшалар.
Кіріспе
Қазіргі кезде жылжымайтын мүліктермен мәміле жасау шаруашылық айналымының үлкен
Тақырыптың өзектілігі:
Қазақстанда рыноктық қатынастың гүлдену кезінде жылжымайтын мүліктерге қатысты құқықтық
Жылжымайтын мүлік мәмлесінің пәнінің ерекше мінезі, қатысушылардың құқықтарын
Тақырыптың зерттелу деңгейі:
Дипломдың жұмыстың 1-ші тарауында мәміленің азаматтық құқықтық институтты жалпы
Екінші тарауында жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу және олармен
ҚР-ның Президентінің заң күші бар Жарлығы 25.12.1995 ж. №
1. Жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу және олармен мәміле
2. Мемлекеттік тіркеу міндетті жылжымайтын мүліктерге және олармен мәміле
3. Құқықты мемлекеттік тіркеу кезінде пайда болатын қатысушылардың қарым
4. Құқықты мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыратын органдар.
5. Құқықты мемлекеттік тіркеудің тәртібі.
6. Жылжымайтын мүлікке құқықты және олармен мәміле жасауды тіркеудің
Сөйтіп, мемлекеттік тіркеу туралы Жарлық әрекет ететін азаматтық заңнамаға
Дипломдық жұмыстың үшінші тарауында жылжымайтын мүлікпен мәмілелердің бірнеше
ҚР-ның «Ипотека туралы» заңында кепілдік қатынасқа қатысушылардың
Жылжымайтын мүліктермен мәміле жасасқан кездегі туындаған проблемалар көкейтесті және
Қорғауға ұсынылатын жағдайлар:
- Жылжымайтын мүлікке құқықты пайдалану негізінде пайда болатын қарым-
- Жылжымайтын мүлікті Азаматтық құқық объектісі ретінде түсінуге, осы
- қазіргі рыноктық өркендеу кезінде жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік
Біздің жұмысымыздың негізгі мақсаты – өзіміздің көзқарасымыз
Жылжымайтын мүлікті Азаматтық құқық объектісі ретінде түсінуге, осы
1-Тарау. Мәміле туралы жалпы ұғым, оның жіктелуі.
1.1. Мәміле ұғымы.
Азаматтық құқықтыр мен міндеттемелірінің негізгі пайда болу көзіне заңды
Айтылып кеткендей, мәмілелер ең көп таралған заңды фактілер болып
Алайда, заңды мәмілелердің түсінігін толық анықтау үшін бірнеше керекті
Барлық заңды фактілер әртүрлі негіздер бойынша жіктеледі. Яғни әрекет
Г.Ф. Шершеневичтің пікірі бойынша заңды әрекет: «өзімен бірге заңды
Әрекет- бұл жеке немесе заңды тұлғалардың еркі көрініс табатын
Мәміленің анықталған құқықтық шешіміне жетуіне бағытталуы заңды әрекеттерге қайшы
Заң бойынша әрект екіге бөлінеді: заңды және заңсыз болып.
Мәмілелерді мемлекеттік органдар мен жергілікті өзін-өзі басқару органдарының актілерінен
Жоғарыда айтылып кеткеннен басқа ҚР АК-нің 147-ші бабында көрсетілген
Мәміленің заңды фактілерден айырмашылығының негізгі белгілеріне осылар жатады.
Жағарыда атап көрсетілгендерден шығатын болсақ, мәмілелердің ұғымы және олардың
Мәміле заңды фактілердің бірі, дәлірек айтсақ ол- заңды, ерікті,
Мәміле жасаған тараптар өз нәтижелеріне жету үшін , ол
1). мәміленің субъектілік құрамын;
2). ортақ еркін және еркін білдіруді талап ету;
3). мәміленің мазмұндылығын талап ету;
4). мәміле формасын талап ету.
Заң мәміле жасаушы тараптарға елеулі талап қояды.
Мәміле ерікті әрекет болғандықтан, оны тек құқық және әрекет
1). толық әрекет қабілеттілігі бар адамдар;
2). 14-18 жас аралығындағылардың әрекет қабілеттілігі;
3). ішінара әрекет қабілеттілігі бар адамдар (6жастан 14жасқа дейін);
4). шектеулі әрекет қабілеттілігі бар азаматтар;
5). әрекет қабілеттілігі жоқ азаматтар.
Азаматтардың әрекет қабілеттілігі азаматтардың өз еріктерімен азаматтық құқықтарға ие
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 35-ші бабына сәйкес заңды тұлғалардың
Мемлекеттік кәсіпорындарды қоспағанда, коммерциялық ұйымдардың заң актілерінде көзделген жағдайларда
Заңды тұлға тізбесі заң актілерінде белгіленетін жекелеген қызмет түрлерімен
Осылайынша, нақты мәміле жасау үшін мәміленің әр тараптары заңмен
Құқықтар мен міндеттемелердің жүзеге асырылуы құқықтық қатынастың пайда болу
Мәміледегі ерік субъектінің мақсатына жету ғана емес, ол «нәтижесінде
Мәміле субъектілерінің еріктері қоғамға түсінікті болу үшін, мағынасы объективті
1). заңда көрсетілген жағдайларда
2).заң құжаттарында немесе тараптардың келісімімен белгіленген реттерде жазбаша
Бұлардан басқа ерік білдірудің тағы екі әдісі бар. Кей
Мәміле үшін оның құқықтық жағдайы мен мақсаты сай келуі
Әр мәміле түріне оның құқықтық мақсаты тән. Мәмілелер осы
Заңды мақсаттарды ( мәміле негізі) мәміле субъектілерінің әлеуметтік-экономикалық мақсаттарымен
1). Әр түрлі құқықтық мақсаттарды іске асыру арқылы сол
2). Субъектілердің, мемлекеттің және қоғамның мүдделеріне қарсы келетін әлеуметтік-экономикалық
Мәміленің заңды мақсаттарын мәміленің орындалу себептерінен ажырата білуіміз міндетті
Жоғарыда айтылып кеткендей, мәміле- заң талаптарына сәйкес жүзеге асатын
Азаматтық-құқықтық қатынастарына заңды әсерін тигізетін негізгі құрал ол құқық
Азаматтық құқықта мерзім деп- анықталған уақыттың бір бөлігін айтады.
Азаматтық заңмен белгіленген мерзімнің келуі немесе өтуі, әрқашан да
Мәмілелерді мерзімді есептеу жалпы ережелермен жүзеге асырылады, жалпы ережелер
Мерзімдер осылайша анықталады:
1). Заңда немесе келісім-шарттағы анықталған мінез құлқы бойынша;
2). Тағайындауы бойынша.
«Мерзімдердің бірінші категориясына жататындар, империативтік және диспозитивтік, анықталған және
Азаматтық құқықтың пайда болу мерзімдері – ол жаңа азаматтық
Азаматтық құқықтырда жүзеге асыратын марзімдер деп- бір мерзім ішінде
Міндеттемелерді орындау мерзімі заңмен және келісімдермен қарастырылады. Бұл мерзімдер
Осылайша мерзімдер азаматтық айналымда тәртіптілік орнатады, келісім-шарттың уақытында орындалуына
Мәмілелердің жіктелуі.
Барлық мәмілелерге тән олардың ортақ белгілері- ерік пен ерік
1). Мәмілеге қатысушылар санына байланысты біржақты, екіжақты, көпжақты болуы
2). Мәміледегі бір тараптың анықталған әрекетті іске асыруы екінші
3). Мәмілелердің пайда болуынан бастап, олар реалды және консенсуалды
4). Мәміленің ақиқаттық дәрежесіне , мақсатына байланысты олар себепті
5). Мәміленің орындалуы қандай да бір заңды нәтижелердің туындауына
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 148-бабында мәміленің негізгі шек
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі біржақты мәміленің мәніне байланысты әдейі
Біржақты мәмілелермен салыстырғанда екі жақты мәмілені жүзеге асыру үшін
Егер екі жақты мәміледе көп тұлғалар бір тарап атынан
Екі жақты және көп жақты мәмілелер келісім-шарттар дап аталады.
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің 378-бабына сәйкес Қазақстан Республикасының Азаматтық
Дамыған азаматтық заңнама, оның ішінде кодифицияланған заңнама шарт еркіндігін
Мәміленің келесі бөлу әдісі ақылы болып саналады. Ақылы мәміле
Ақысыз мәмілелер заңды тұлғалар арасындағы қатынаста өте аз болады,
Қандайда бір мәміле үшін тән ерекшеліктерінің бар болуы, оның
Жоғарыда айтылып кеткендей , әр мәміле құқықтық негізден тұрады
мәміле.
Абстракты мәміле өзінің негізінен бөлініп тасталған болып саналады (abstrahere-
Кей кезде арнайы бір топ болып өнімділік немесе фидуцирлік
Мәмілелердің негізгі тобын шартты мәмілелер құрайды. Олар Қазақстан Республикасының
1). Ол болашаққа қатысты, яғни белгіленген мәміледегі шарттар оның
2). Тараптардың еркіне тәуелсіз жағдайлар болуы қажет және оның
3). Ол заңға да, моральді принциптерге де қайшы
4). Бұл шарт мәміленің қосымша элементі болып саналады, яғни
Жоғарыда айтылып кеткен белгілер шарттарды айырады, яғни мәмілелердің орындалуына
Шартты мәміленің екі түрін бөліп қарастырады: кейінге қалдырылатын (ҚР
Мәміле кейін күші жойылатын шартпен жасалды деп, егер тараптар
Заңнама шартты мәміле қатысушыларының мүдделерін арнайы түрде қорғайды ҚР
Мәміледегі шарттардың жағдай мерзімін анықтауға болады, сәйкесінше бұл мерзім
2 Тарау. Жылжымайтын мүлік пен байланысты мәмілелердің құқықтық реттелуі.
2.1. Жылжымайтын мүлік түсінігі. Жылжымайтын мүліктерге құқықтарды мемлекеттік тіркеу
Мүлікті жылжитын және жылжымайтын деп бөлу ең алғаш рет
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 117-бабында жылжымайтын мүлік ұғымы заңды
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 117-бабында жылжымайтын мүлікке теңестірілген объектілер
ҚР АК-нің 117-бабында келтірілген түсінік азаматтық құқықтың объектісі ретінде
Аналогиялық позицияны ревалюцияға дейінгі орыс заңтанушылары да ұстанды: «заңды
Келтіріліп кеткен үзінді «мүлік» ұғымын кең мағынада түсіндіреді. Бұл
Сөйтіп, біз мүлік деген сөзді қолданған кезде оған қосымша
«Жылжымайтын мүлік» ұғымы заңнамада тікелей жылжымайтын мүлік объектілеріне қатысты
Жылжымайтын мүліктер қатарына, сондай-ақ көпжылдық екпелер жатқызылған. Бұл жағдайда
Азаматтық айналымда ерекше орын алатын және міндетті мемелекеттік тіркеуге
Жылжымайтын мүліктердің басқа объектілеріне қарағанда ең бір классикалық объектісі
«Әрбір жылжымайтын мүлік- мүлік болып табыла ма және
Сөйтіп, жылжымайтын мүліктерге материалды белгіленген, көлемі бойынша және объектінің
Берілген сұрақты қарастыруымның аяғында мынаны айта кеткенім дұрыс болар,
Әділет министірлігінде «Жылжымайтын мүліктер жөніндегі құқық пен келісім-шарттарды тіркеуді
Оның жұмысында кәсіпкерлер , жылжымайтын мүлік орталығының және екінші
Әділет Министірінің орынбасары Сабыржан Бекбосыновтың төрағалығымен өткен басқосуда бүгінде
Ипотекалық несие алу, жылжымайтын мүлікке байланысты шарттар жасау мәселелері
Кәсіпкерлік қарым- қатынаста мүліктік айналымның тиімді және жеткілікті дамуы,
Жоғарыда айтылып кеткендерді және басқа да ойларды қосқанда ҚР
Бүгінгі күнде заңнамалық реттелу сферасында үлкен өзгерістер болды деп
Жарлық 6 тараудан және 32 баптан тұрады. Мен оның
Мемлекеттік тіркеуге не жатады (объектілер)?
Мемлекеттік тіркеуді жүзеге асыру міндеті кімдерге жүетелген (қандай органдарға)?
берілген тіркеу тәртібі.
Сондай-ақ, № 1560 «Жылжымайтын мүлікке мемелкеттік тіркеу жүйесінің дамуы
Бірақ та айтылып кеткен сұрақтарды қарастырар алданда, жылжымайтын мүлікке
Мемлекеттік тіркеу- ол сәйкес Қаулымен бекітілген, тіркеу органдарымен меншік
ҚР АК-нің 7-бабының 2-тармағына сәйкес мемлекеттік тіркеуге жататын мүліктерге
Қозғалмайтын мүлік мәміле заты болған жағдайда, ҚР АК-нің 155
Мемлекеттік тіркеу талаптарын сақтамау мәміленің жарамсыздығына әкеп соғады. ҚР
Жарамсыз мәміле сот шешіміне қарамастан жарамсыз бола береді. Ол
Мемлекеттік тіркеудің барлық объектілері, Рессей Федерациясының Азаматтық Кодексінің 131
Бірден мынаны айта кеткен дұрыс болар, мемлекеттік тіркеу объектілері
Жоғарыда айтылып кеткендей, мәмілелермен жұмыс жасаған кезде азаматтар мен
Жылжымайтын мүліктерге құқықтардың пайда болуы, өзгертілуі және тоқтатылуы міндетті
Шарттың заты қозғалмайтын мүліктерге құқықтарды тапсыру болған кезде де
Сөйтіп, мәміле құқықтары, шектеулері тіркеу объектілері болып табылады. Жылжымайтын
«Жылжымайтын мүлікке құқықты мемелкеттік тіркеу және олармен мәміле жасау
ҚР АК-нің 118 бабындағы қозғалмайтын мүлікті мемлекеттік тіркеудің ашық
Құқықты мемлекеттік тіркеу- жылжымайтын мүлікке құқықтардың бар екендігінің бір-ақ
Мемлекеттік тіркеу келесі кезекте жүзеге асырылады:
құқықты мемлекеттік тіркеуге керекті және мемлекеттік тіркеу Заңының талаптарына
құқықты мемлекеттік тіркеу үшін берілген қозғалмайтын мүлік объектілеріне басқалардың
құқықты мемлекеттік тіркеуді тоқтататын және тіркеуді кейін қалдыратын жағдайлардың
Мемлекеттік тіркеуге ұсынылатын құжаттардың талаптары, мемлекеттік тіркеу туралы Жарлықтың
Қозғалмайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеуіне керекті барлық құжаттар екі
Көрсетілген құжаттар қозғалмайтын мүліктерді сипаттаудан және тіркелетін құқық түрінен
Әділет органдарына құқықтарды тіркеу бойынша мәмілелердің заңдылығын тексеру жүктелген.
Қозғалмайтын мүлікті техникалық түгендеуді және төлқұжатпен қамтамасыздандыруды мемлекеттік кәсіпорындар
Қозғалмайтын мүліктерге құқықты мемлекеттік тіркеу және олармен мәміле жасау
Мемлекеттік тіркеу туралы Жарлықтың 18 бабы мемлекеттік тіркеудің тоқтатыла
Мемлекеттік тіркеудің тоқтатыла тұруының негізінің бірінші түрі – құқық
Құқықтарды даулау туралы тұлғалардың өтініштері бойынша енді айта кетейік.
Мемлекеттік тіркеу туралы «Жылжымайтын мүлікке құқықты мемелкеттік тіркеу және
Тіркеуден бас тарту тіркеу құқығының болмауымен байланысты. Ал өтініш
Берілген Жарлықтың 16 және 23 баптарына сәйкес, ұсынылған құжаттардың
Құқықты мемлекеттік тіркеу туралы өтінішімен әрекет қабілеттігі жоқ адам
Заңмен мемлекеттік тіркеудің екі түрі қарастырылған : жылжымайтын мүліктерге
Айта кететін мәселе, көбінесе мемлекеттік тіркеу тіркелетін құқыққа қатысты
- тұрғын үй, тұрғын үй құрылыс кооперативі, саяжай, тұрақ
- мұраға қалдырушы мерт болған жағдайда, мұрагерлік мүлік құқығына
- жылжымайтын мүлікті несиеге бөліп-бөліп сатқан кезде, егер заңмен
ҚР АК-нің 300 бабының 1 тармағында және Ипотека туралы
Заң күшінде кепіл құығының пайда болуының ұқсас жағдайы ,
Мемлекеттік тіркеудің құқық иеленушіге жылжымайтын мүлікке құқықтың заңдылық призумциясын
Міндетті түрде мемлекеттік тіркеуге жататын мәмілелер өз табиғаты бойынша,
А. Жылжымайтын мүлікті бөлуге бағытталған мәмілелер.
Тұрғын жайлар.
Тұрғын үйді, пәтерлерді, тұрғын үй бөліктерін немесе пәтерлер бөліктерін
Тұрғын үйге, пәтерлерге, тұрғын үй бөліктеріне немесе пәтерлер бөліктеріне
Тұрғын үй, пәтерлер, тұрғын үй бөліктерін немесе пәтерлер бөліктерін
Тұрғын үйге, пәтерлерге, тұрғын үй бөліктеріне немесе пәтерлер бөліктеріне
Рента төлеуге қатысты жылжымайтын мүлікті беру рента шарты.
Асырауындағыларды өмірлік ұстау шарт.
Тұрғын үйді, пәтерлерді , тұрғын үй бөліктерін немесе пәтерлер
Тұрғын үйге, пәтерлерге, тұрғын үй бөліктеріне немесе пәтерлер бөліктеріне
Сатып алу мен байланысты жалға беру шарты.
Тұрғын емес жайлар.
Тұрғын емес жайларды сыйға тарту шарттары.
Сатыпалу мен байланысты жалға беру шарты.
Жылжымайтын мүліктік кешен ретінде кәсіпорынды сату шарты.
Ә. Жылжымайтын мүлік құқығының шектелуіне бағытталған мәмілелер.
Ѓимараттарды, құрылыстарды, тұрғын емес жайларды 1жылдан аспайтын мерзімге жалға
Мүліктік кешен ретінде кәсіпорынды жалға алу шарты.
Жер телімдерін жалға алу шарты.
Заңды тұлғалар мен бірге тұрғын үй жайын жалға алу
Ипотека шарттары.
Б. Акцессорлік мәмілелер.
Тіркелген мәміле бойынша талапқа көну.
Тіркелген мәміле бойынша қарызды ауыстыру.
Тіркелген мәмілені өзгерту немесе бұзу туралы келісім.
Тіркелген мәміледен көшу.
Жылжымайтын мүлікпен жасалған барлық мәмілелер мемлекеттік тіркеуге жатпайды ,
- тұрғын емес жылжымайтын мүлікті сатып алу – сату
- тұрғын емес объектілерді ауыстыру шарты (мемлекеттік тіркеуге тараптардың
- ғимараттарды, құрылыстарды, тұрғын емес жайларды бір жылдан аспайтын
- муниципиалды, мемлекеттік және меншікті тұрғын үйлерді жалға алу
-инвестициялық шарттар және құрылыста үлесті қатысудың шарттары;
-алдын-ала жасалған шарттар;
- ортақ меншік қатысушылары арасындағы әр түрлі келісімдер, оның
- ерлі – зайыптылардың мүлік жүйесін реттейтін неке шарты,
- сенімгершілікпен басқару шарты (сенімгершілікпен басқаруға берілген мүліктің меншік
- жылжымайтын мүлікпен ақысыз пайдалану шарты (ссуда) (шарт емес,
- жай серіктестік шарты (егер шартпен көзделген болса, жылжымайтын
Мемлекеттік тіркеуді талап етпейтін мәмілелер тізімі ашық болып табылады.
Мәмілелердің міндетті түрдегі мемлекеттік тіркеуін айта отырып, бір рет
Ѓимараттарды, құрылыстарды, тұрғын емес жайларды сатып алу- сату кезінде
Жылжымайтын мүлік объектісі тұрғын үй болып шарт жасаған кезде
Жылжымайтын мүлікке қатысты сатып алу – сату шартының елеулі
- біріншіден, шарт заты, шарт бойынша иеліктенайырылатын объектіні суреттеу,
- екіншіден, иеліктен айырылатын жылжымайтын мүлік бағасы, бұл баға
- үшіншіден, жылжымайтын мүліктерді беру тәртібі. Осы тәртіп ғимараттарды,
Ѓимараттар, құрылыстар, тұрған емес жайлар қымбат тұратын объектілер болғандықтан,
Егер іске асырылатын жылжымайтын объектілер кепілде болса, онда әділет
Ѓимаратты , құрылысты немесе басқаны да сатқан кезде сатып
ҚР АК-не сәйкес жылжымайтын мүлікпен шарт жасасудың бірнеше түрі
Жылжымайтын мүлікпен мәміле жасау объектілері бірнеше жылжымайтын мүліктер болуы
ҚР АК-нің 544 бабының 2 тармағына сәйкес жылжымайтын мүлікті
Қолданылып жүрген жер заңнамасы шегінде Қазақстан Республикасында жер учаскесі
Жер айналымынан алынып тасталғандар мәміле заты болып ешқашан да
Жер айналымының шектеулері қолданылып жүрген нормалармен байланысты айналымға жіберіледі.
Жер учаскелерімен мәміле жасауға қатысушылар азаматтық құқықтық қатынаста әрекет
Қазақстанда жерді пайдаланудың екі түрін бөліп қарастырады: уақытша және
Тұрақты жер пайдалану негізінде жер учаскелері келесі жер пайдаланушыларға
Фермер қожалығына;
Шаруашылық жүргізу немесе жедел басқару құығы негізінде ғимараттар мен
Ауылшаруашылығы және орман шаруашылығы өндірісін жүзеге асырушы мемлекеттік және
Ерекше қорғалатын табиға аумақтарда жер пайдалануын жүзеге асыратын
Заңда көрсетілген басқа да тұлғаларға. ҚР-ның Жер туралы Жарлығының
Уақытша жер пайдалану құқығы қысқа мерзімді (үш жылға дейін)
Тұрақты жер пайдалану құқығына ие мемлекеттік емес жер пайдаланушылар,
Уақытша жер пайдаланушылар берілген мәмілелерді Жер туралы Жарлықтың 41
Жер учаскелерімен мәміле жай жазбаша нысанда жасалады. Міндетті түрде
«Жылжымайтын мүлікке құқықты мемелкеттік тіркеу және олармен мәміле жасау
- меншік құқығы;
- бір жылдан астам мерзімге жарді пайдалану құқығы;
- сервитут.
Жоғарыда аталып кеткендей, жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік тіркеу кезінде
Жалдау шартын , оның ішінде жер учаскелерін жалдау шартын
Жалдау шарты жер учаскелерін пайдалануға қатысты меншік құқығын шектейтін
Жерді жалға алу шартын мемлекеттік тіркеу нәтижесінде тіркеу үшін
Жер туралы Жарлықта және басқа заңнамаларман қарастырылған жағдайларда, яғни
Сервитуттарды тіркеу , егер ол тікелей нормативті құқықты актілерден
2.2. Жылжымайтын мүлік мәмілесін мемлекеттік тіркеудің құқықтық мәні.
Ѓимараттар, құрылыстар, жер учаскелері, оның ішінде тұрғын (пәтерлер) жайлар
Рессей Федерациясының Азаматтық Кодексінің 386 бабына сәйкес, шарт жасасқан
Былай қарасақ барлығы түсінікті- егер шарт заты жылжымайтын мүлік
Алайда, Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінің сәйкесінше нормаларының талдаулары, шартты
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексі кәсіпорынды сату шартын міндетті мемлекеттік
Мысалы үшін ғимаратты немесе құрылысты сатып алу- сату шартын
Жоғарыда жазып кеткен ерекшеліктердің ерекше тәжірибелік мәні бар:
Бірінші жағдайда, тараптардың еріктерін арнайы түрде берген кезден бастап
Ал тұрғын үйге байланысты азаматтық құқықтық көзқарасына қатысты шартты
Бірінші ситуацияға қатысты мемлекеттік тіркеу келесілерде қолданылады:
- егер сатып алу- сату шартының бір тарабы мүлікке
- тіркеуден негізсіз жалтарған тарап, екінші тарапқа тіркеуді кешіктірумен
- егер қандайда бір тарап шарт бойынша міндеттемелерін орындамаса
- мүлікке меншік құқығының ауысуына байланысты мемлекеттік тіркеуге алынбағанға
Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемелкеттік тіркеу және олармен мәміле жасау
Жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік тіркеу және олармен мәміле жасауға
Соттар мен істі қарастырудың анықталған қиыншылықтары бар, ол қиыншылықтар
Дау затын анықтау кезіндегі негізгі қателік , ол соттағы
Мемлекеттік тіркеудің бар болуы құқық иеленушіге жылжымайтын мүлікке құқығының
Мүдделі тұлғаның қуынымы бойынша сот тәртібі мемлекеттік тіркеу жүргізу
Екі жағдайда да жылжымайтын мүлікке құқықтырды мемлекеттік тіркеу және
Талапкердің мемлекеттік органға мемлекеттік тіркеу туралы куәлігін жарамсыз деп
Мұндай қуынымдар түскен кезде көпшілік соттар өз өндірістерін заңды
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі және «Жылжымайтын мүлікке құқықты мемлекеттік
Соттан түскен шешім негізінде тіркеу органдары ұзақ уақыт бойы
Егер сотпен бекітелген жылжымайтын мүлікке құқық туралы шешім әділет
М. және С. азаматтары арасында пәтерді сатып алу- сату
Кей жағдайларда өтініш берушілердің талаптарын қанағаттандыру негізі, тіркеу органының
Көкшетау қалалық соты Мұстафин Рафиль Равилевичтің қуынымын қарастырып №
Қуыным өндірісі материалдарында Жұмагулов Сабиттің жазбаша бұйрығы бар. Ол
Қорытындылар. Қорта келе мынаны айтуға болады, 1996 жылға дейін
3 Тарау. Жылжымайтын мүлікпен жасалатын мәмілелердің кейбір түрлері.
3.1. Жылжымайтын мүлік кепілі туралы шарт бойынша міндеттемелерді қамтамасыз
Міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ететін әдіс, ол – кепіл. Міндеттемеге
Кепіл ұстаушының кепілге салынған мүлік, кімнің пайдасында сақтандырылғандығына қарамастан,
Кепіл операциялары азаматтық айналымда көп тараған, әсіресе шаруашылық субъектілердің
Әрекет ететін заңдардың қарастыратын міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ететін әдіс
Міндеттемелердің орындалуын қамтамасыз ететін әрекеттерінің бірі - кепіл,
Осындай бұрын тараған міндеттемені қамтамасыз ету әдістері яғни, кепіл,
Егер шартта немесе заң шоттарында өзгеше көзделмесе, кепіл талапты
Жоғарыда аталып кеткендерден басқа кепіл міндеттердің орындалуын қамтамасыз ету
Біріншісі – кепіл міндеттемелерді орындауды қамтамасыз ету әдісінің заттық
Екіншісі – кепіл мен қамтамасыз етілген міндеттеме кепілге қойылған
Үшіншісі – борышкер мүліктен айырылу немесе мүлік құқығынан айырылу
Төртіншісі – инфляцияға қарамастан, несие беруші борышкер келтірілген шығымдардың
Кепіл құқығының негізі қайнар көзі азаматтық құқық болып табылады.
Онымен қатар құқықтық қатынастар бірнеше заң актілерімен реттеледі. ¤неркәсіп,
Жылжымайтын мүлік ипотекасының құқықтық реттелуінің қайнар көздеріне Қазақстан Ресбубликасы
Акционерлік қоғамның құнды қағазының кепілінен шыға отырып, құнды қағаздар
АК-тің 18 тарауының 3-ші парагрофінде кепіл туралы жалпы ережелер
Кепіл құқығының қатынастарына АК-тің басқа да нормалары таратылады, ол
АК-тің 2-ші бөлімінде де кепіл туралы ережелер бар, олар
Сөйтіп, азаматтық құқықтың объектілері, яғни жылжымайтын және жылжитын заттар,
Несие берушінің жеке басымен тығыз байланысты талаптар, атап айтқанда
Кепілмен ауысатын мүліктің құқықтық жүйесін құру сөзбен айтқанда жеңіл
Сөйтіп, біз мынаны байқаймыз, кепіл затын анықтамағанша кепілге берілген
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 307 бабында көрсетілген кепіл туралы
Кепіл туралы шарт жазбаша түрде жасалуы қажет.
Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексінің 303бабының 1-ші тармағына сәйкес, ипотека
Бөлінетін жемістер бөлген кезден бастап үшінші жақтың құқықтарының объектісі
Қолданылып жүрген заңдарға сәйкес «ипотека» термині негізін жылжымайтын мүлік
Әр түрлі мүлік ипотека заты бола алады- заттар және
Жалпы ережелер бойыеша кепілге салынған мүлікті пайдалану барысында алынған
Мемлекеттік тіркелуге тиісті жылжымайтын мүлік, транспорттық құралдар және ғарыштық
Егер мүліктік тіркеуді керек ететін мәміле, яғни жылжымайтын мүлік
Жылжымайтын мүлік ипотекасының ерекшеліктері «Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» және
«Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» Жарлық және басқа да нормативті
«Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» Жарлықта жылжымайтын мүлік ипотекасын реттейтін
«Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» Жарлықтың ерекшелігі, жылжымайтын мүлік жер
«Жер туралы» Жарлықтың 1бабына сәйкес жер учаскесінің немесе жер
«Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» Жарлық пен «сенім білдірілген тұлға»
ҚР АК-нің 320 бабында көрсетілген кепіл туралы жалпы нормалардан
Кепіл берушінің немесе борышкердің, сондай-ақ кепіл ұстаушының мүдделерін қорғайтын
Ипотека шартын (1 қосымша) немесе ипотека куәлігін беру шартын
Ипотеканы ипотекалық куәлік бермей тек қана ипотекалық шартпен жасасқан
Кепіл берушінің құқықты мирасқоры кепіл берушінің орнын басады және,
«Жылжымайтын мүлік ипотекасы туралы» Жарлығының 8 – ші бабандағы
Бақа айырмашылығы ол ипотека бойынша құқықты беру болып саналады
Несие беруші құқықтарының басқа адамға ауысуы үшін, егер заң
Несие берушінің жеке басымен тығыз байланысты құқытардың, атап айтқанда
Егер заң құжаттарында немесе шартта өзгеше көзделмесе, бастапқы несие
Борышкер талаптардың осы адамға ауысқанына дәлелдемелерді өзіне табыс еткенше
Борышқор міндеттеме жөніндегі құқықтардың жаңа несие берушіге ауысқаны туралы
Міндеттеме жөніндегі несие берушінің құқықтары заң құжаттары және соларда
Несие берушінің құқықтарындағы әмбебап құқықты мирасқорлық нәтижесінде;
Заң құжаттарында мұндай ауысу мүмкіндігі көзделсе, несие беруші құқықтарының
Міндеттемені оның кепіл болушысы, тапсырушысы немесе осы міндеттеме бойынша
Сақтандырушы сақтандыратын жағдайдың басталуына жауапты борышкерге несие берушінің құқықтарын
Заң құжаттарында көзделген өзгеде жағдайларда басқа адамға ауысады.
Шарт бойынша ипотекалық куәлік берілгенде немесе ипотеканы құрған кезде
Құнды қағаздың заңды иесі анықтаудың ерекшеліктері бар. Бұл иесін
Берілген заңды иесіне қатысты бірнеше анықтама тәжірибеде құнды қағаздармен
Ипотеканы құру әдісіне қатысты ипотекалық және негізгі міндеттемелердің тоқталылу
Ипотекалық шарт ипотекалық куәлік берілмей жасалған болса, онда
3.2.Мүлікті жалдау шарты бойынша азаматтық құқықтық мәмілелер.
Ѓимаратты немесе құрлысты жалдау шарты бойынша жалға беруші ғимаратты
Ѓимараттарда адамдар тұру немесе жұмыс істеу мақсатымен тұрақты орналасады,
Егер жалдау шартының заты ғимараттар немесе құрлыстар болса, онда
Ѓимаратты немесе құрлысты жалдау шартын реттейтін арнайы ережелер ғимараттар
Ѓимаратты немесе құрлысты жалдау шартында қойылатын талап, ол осындай
Айтылып кеткендей ғимараттар және құрлыстар жер мен тығыз байланысты
Егер ғимарат немесе құрлыс орналасқан жер учаскесі жалға берушінің
Жалдау қарым-қатынасының тұрақтылығына ереже әсерін тигізеді. Ережеге сәйкес ғимаратты
Ѓимаратты немесе құрлыстыжалдау келісім- шартының негізгі шарты жалдау ақысы
Жалға берушінің міндеттерінің орындалуы жалдау шартынан туындайтын міндеттемелерді орындауға
Мүлікті жалдау туралы жалпы ережелермен салыстырғанда кәсіпорындарды жалға беру
Жалпы кәсіпорынның мүліктік кешені болып жылжымайтын мүлік саналады. Берілген
Кәсіпорынды жалдау шарты бойынша жалға беруші жалға алушыға кәсіпкерлік
Жалға берушінің тиісті қызметпен айналысуға берілген лицензия негізінде алған
Кәсіпорынның қызметкерлеріне қатысты құқықтар мен міндеттер жалға берушіден жалға
Кәсіпорын құрамына енетін жер учаскелері, ғимарат, құрылыс, құрал –
Кәсіпорынды жалға беру шартының түрі бойынша тараптардың қолы қойылған
Кәсіпорынды жалдау кезіндегі кредит берушілердің құқықтары:
Жалға алушыға борыштарын аударғаны туралы жалға беруші өз кредит
Кәсіпорынды жалға алушыға жалға берушіден міндеттемелерді тоқтатуды немесе мерзімінен
Кәсіпорынды мүлік кешені ретінде жалға бергеннен кейін жалға беруші
Кәсіпорынды жалдау шарты тараптар қол қойған біріңғай құжат жасау
Кәсіпорынды жалға алушыға беру өткізу актісі бойынша жүзеге асырылады.
Кәсіпорынды жалға алушы шарттың бүкіл қолдану мерзімі ішінде, егер
Жалға алушы жалға берілген кәсіпорын мүлкінің құрамына кіретін материалдық
Жалға алушының жалға алынған кәсіпорынға өзгерістер мен жақсартулар енгізуге
Кәсіпорынды жалдау шарты тоқтатылған жағдайда кәсіпорын тұтастай мүлік кешені
Пәтерлерді (үйларді) немесе бөлмелерді жалға беру қазіргі кезде меншік
Тұрғын жайды жалға беру шарты – ол жалдаушының пайдалануына
‡йді жалға беру жалдау келісім-шартының шарттарымен жүзеге асырылады. Тұрғын
Алайда, тұрғын жай меншік иесінің мүддесін қорғау үшін, тараптар
Тұрғын жайды жалдау шартында қандай шарттар болуы қажет?
Төлқұжаттан басқа шарт объектілерін детальді түрде суреттеу қажет. Тұрғын
Жалданған тұрғын жайда тұру жағдайы (мерзімі, жалға алынған үшін
Шартта тұрғын жайды жалға беру мерзімі көрсетіледі. Жалға беру
Тұрғын жайды жалдау шартында жалдау ақысының мөлшері көзделуге тиіс.
Тұрғын жайды жалдау шарты бойынша жалдаушылар тек жеке тұлғалар
Осы аталған жағдайлардың барлығы жасалған шарт пен оның орындалуының
Бұл шартта тараптар үшін негізгі сұрақ – төлем мөлшері
Төлемақы мөлшерін анықтағаннан кейін, екі тарапты да оған салынатын
Тұрғын жай үшін ай сайын төлем төленіп тұрса да,
Тұрғын жайды жалдаған кезде төлем ақысы ақша мен ғана
Қорытынды.
Осы жылжымайтын мүліктерге құқықты мемлекеттік тіркеуге қатысты дипломдық жұмысамды
Мемлекеттегі айқын ситуацияны сипаттау артық болады деп ойлаймын. Мемлекетіміз
Мүлік және оларды құқықтық реттелуі аумағындағы мемлекеттік саясаттың стратегиялық
Осы тақырыпты зерттей келе, мен осындай ұсыныстар енгізілгенін қалаймын:
1. Мемлекеттік саясатты жүзеге асырудың негізгі нәтижелері келесілер болуы
- азаматтық айналымға жерді және басқа да жылжымайтын мүлікті
- жылжымайтын мүлікке құқықтарды мемлекеттік қорғауды қамтамасыз ету және
- ипотекалық несиелеу жүйесінің құрылуы және дамуы;
- жылжымайтын мүлік рыногының құқықтық реттеу жүйесінің тиімді жұмыс
2. Жылжымайтын мүлік объектілерінің азаматтық айналымдағы құқықтық мүмкіншілігін қамтамасыз
Сату (басқа да кепілді иеліктен айыру) актісінің алдында қатысушының
Жылжымайтын мүлік объектілеріне құқықты қамтамасыз ету және бекіту жүйесінің
Біртұтас есепке алуды заң негізінде бекіту және осыған жер
Кадастрлік есепке алуға байланысты азаматтар мен кадастрлік органның құқықтары
4. Муниципалды білім беру аумағындағы жылжымайтын мүлік объектілерін біртұтас
5. Біртұтас мемлекеттік құқықтық реестерінің жазуына сену, жылжымайтын мүлікке
6.Жылжымайтын мүлікті пайдалану және дамыту құқығының барлығын анықтау.
7. Жылжымайтын мүлік меншік иелерінің меншікті пайдалану және құрлысты
8. Жылжымайтын мүлік туралы азаматтық заңды жетілдіру керек. 9.Жылжитын
10. Азаматтық заң нормаларының жылжымайтын мүлік туралы сұрақтарына қайшы
11. Жылжымайтын мүлік элементінің негізгісі ретінде жер учаскесіне қатысты
12. Шектеулі заттың құқық категориясын қоса алғанда (соның ішінде,
Қолданылған әдебиеттер.
Г.Ф. Шершеневич. Учебник русского гражданского права. М., «Бек», 1994,
В.А.Ойгензихт. Воля и волеизъявление. Душанбе, «Дониш», 1983г.,стр.88
Е.А.Суханов. Гражденское право в 2-х томах. Том 1., М.,
О.А.Красавчиков. Советское гражданское право. М., «Спарк», 1995, стр. 73
В.П. Грибанов. Сроки в гражданском праве. М., 1967, стр.27
Чубаков Г.В. Земельная недвижимость в системе российского права//Государство и
Постановление Правительства от 4 декабря 2001 года №1560 «О
Жылжымайтын мүлікті тіркеуде кедергі жоқ.// Заң газеті, 2004ж., 30сәуір,
Иванова Н.Р. Споры о регистрации перехода права собственности на
Л.Д. Хамзин. // Казахстанская правда №34 2002год
Как считается моральны вред// Казахстанская правда № 34. 2002
Васенин А.П. Залог- как способ обеспечения объязательств // Алматы,
Кравченко А.И. Законодательство об ипотеке// Алматы , Адилет/ В
Головин Ю. Земля – как предмет залога. // Рос.
Терновская Е. Ипотека: проблемы, перспективы // Хозяйство и право.
Свириденко О. Правовое регулирование недвижимого имущества // Хозяйство и
Сергеев В.И. Регистрация прав на недвижимое имущество // Право
Бобряшова О. Способы обеспечения обязательств//Алматы/ "Предприниматель и право", 1996,
Ерофеев Б.В. Земельное право: Учебник // Отв. Ред.
Жариков Ю.Г. , Масевич М.Г. Недвижимое имущество: Правовое регулирование.-
Калашникова А.Е. Сделки с жилыми помещениями. – М. 1999.
Осипов Е.Б. Некоторые аспекты залоговых правоотношений//Алматы, Адилет/ В сб.
Павлодарский Е. Залог и ипотека // Хозяйство и право.
Гражданское право. Учебник ч.1 // Под ред. Сергеева А.П.,
Қосымшалар№ 1
Мүлік жалдау шарты.
____________ қаласы
Бір тараптан ________ негізінде әрекет ететін, әрі қарай «Жалға
(жарғы, қағида)
деп аталады. _________________ өкілі ______________________________
(жалға беруші мекеменің атауы)
және екінші тараптан __________ негізінде әрекет ететін, әрі қарай
(жарғы қағида)
«Жалға алушы» деп аталады. ______________________________________
(ж.а.м.а.)
төмендегілер туралы осы шартқа қол қойды:
Шарт нысаны және басқа жалпы ережелер.
Осы шартқа сай жалға беруші жалға алушыға төмендегі мүлікті
Мүлік мына ___________ мерзімге, мына ___________
Төлемақының көлемі _______құрайды және жылына тек бір реет қана
Тараптар төлемақыны төлеудің төмендегідей тәртібі, талаптары және мерзімдері туралы
Осы шартқа сай жалға берілген мүлікті пайдалану нәтижесінде алынған
II. Тараптардың міндеттері.
2.1. Жалға беруші
а) Жалға алушыға мүлікті осы шарт талаптарына сай күйде
б) жалға берілетін мүліктің кемшіліктері бар болған жағдайда, ол
в) Жалға алушыға жалға берілген мүлікке үшінші тұлғаның құқықтары
г) мына _____________ мерзім ішінде өз қаржысына жалға берілетін
2.2. Жалға беруші
а) Жалға алушы жалдау ақысын төлеу мерзімін біршама бұзған
ә)егер Жалға алушы мүлікті шарт талаптарына және мақсатына сай
2.3. Жалға алушы
а) жалдау ақысын уақытылы төлеуге;
ә) жалға алынған мүлікті мақсатына сай пайдаланылуға;
б) жалға алынған мүліктің қалыпты жағдайын сақтау;
в) жалға алынған мүлікті жеңіл жөндеуден өткізуге және оны
г) Жалға берушіге жалға алынған мүліктің кәдімгі тозуын есепке
2.4. Жалға алушы
а) мүліктің күй-қалпы немесе оны қолдану талаптары Жалға алушының
ә) Жалға берушінің келісімісен жалға алынған мүлікті қосалқы жалдауға
III. Осы шартты мерзімінен бұрын бұзу.
3.1. Жалға берушінің талабы бойынша Жалға алушы
а) мүлікті осы шарт талаптарын немесе мақсатқа сай пайдалану
ә) мүліктің қалыпты күйін нашарлатқан;
б) жалдау ақыса шартта белгіленген мерзім бойынша қатарынан екі
3.2. Жалға беруші Жалға алушыға өз міндеттерін белгілі мерзім
3.3. Жалға алушының талабы бойынша
а) Жалға беруші мүлікті пайдалануға бермеген немесе мүлікті шарт
ә) Жалға алушыға жалға берілген мүліктің Жалға беруші шарт
б) Жалға алушы осы шартта белгіленген мерзім ішінде мүлікті
в) Жалға алушының жауапкершілігінен тыс жағдайлар салдарынан мүлік қолдануға
IV. Жалға алынған мүліктің жақсаттылуы.
4.1. Жалға алынған мүлікке Жалға алушы жасаған жекелеген жақсартулар
4.2. Жалға алушы Жалға берушінің келісімімен өз қаржысына жалға
V. Жалға берушінің жалға берілген мүліктің кемшіліктеріне жауапкершілігі.
5.1. Жалға беруші жалға берілген мүліктің пайдаланулуына толық немесе
Мұндай кемшіліктер табылған жағдайда Жалға алушы өз қалауы бойынша
- Жалға берушіден бұл кемшіліктерді тегін жоюын немесе жалдау
-Жалға берушіге алдын ала хабарлап, жалдау ақысынан кемшіліктерді жоюға
- шарттың мерзімінен бұрын тоқтатылуын талап етуге құқылы.
5.2. Жалға алушының немесе оның кемшіліктерді Жалға берушінің есебінен
5.3. Егер Жалға алушы талаптарының орындалуы және жалдау ақысынан
5.4. Осы шарттың 5.1.- 5.3. тармақшаларында көзделген дағдайлармен қатар,
VI. Соңғы ережелер.
6.1.Осы шарт қол қойған сәттен бастап күшіне енеді оның
6.2. ¤з міндеттерін лайықты деңгейде орындайтын Жалға алушы осы
Тараптардың мекен- жайлары мен банк реквизиттері:
Жалға беруші : ________________
Қолы:________________________
Мөр.
Қосымша № 2
Мекеме, құрылыс, үйлер кепілі туралы Келісім- шарт (ипотека)
қ. ______________ «_____»_________________ 200___ж.
Кепіл беруші:
Шарт пәні
Берілген Шартқа сәйкес Кепіл беруші өз міндеттерін орындамаған жағдайда
Ипотекамен қамтамасыздандырылған міндеттемелер
1. Берілген шарт бойынша қамтамасыз етілген міндеттемелердің туындау негіздері:
Шарт негізінде Кепіл беруші болып______________________________
Шарт негізінде Кепіл алушы болып _____________________________
Негізгі шарт пәні болып__________________________________
Берілген Шартпен қамтамасыз етілген Кепіл беруші өз міндеттерін орындау
Ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттемелердің мөлшері
Ипотекамен қамтамасыз етілген міндеттемелердің құрамы:
________________________________________________.
________________________________________________.
Барлығы:________________________________________.
Ипотека пәні
Ипотека пәні болып________________ (жылжымайтын мүлік объектісі)
Жылжымайтын мүлік объектісі мына мекен- жайда:___________________________
Жылжымайтын мүлік мінездемесі:___________________________
Берілген Шарт бойынша келісілген объект құны ______________ тенгені
1. Жоғарыда көрсетілген жылжымайтын мүлік Кепіл беруші құқығында______________ .
Кепіл берушінің құқықтары мен міндеттері.
Жылжымайтын мүлік объектісінің ипотекасы Кепіл ұстаушыға тапсыруынсыз орнатылады.
Кепіл беруші кепілге салынған мүлікті пайдалануға және ьилік етуге
Кепіл ұстаушы кепілге салынған мүліктің бұзылмауын, жойылмауын қамтамасыз етуге
Кепіл беруші Кепіл ұстаушының жылжымайтын мүлік объектісі тұрған мекен-жайға
Кепілге салынған жылжымайтын мүлік объектісінің келесі кепілі_____________________ (рұқсат етіледі,
Келесі жағдайларды Кепіл беруші ипотеканы сақтандыруғы (сақтандырмауға) міндетті.
Кепіл ұстаушы құқықтары
Кепіл ұстаушы _________________ мерзім ішінде жылжымайтын мүлік объектісінің орналасқан
Басқа жағдайлар.
Берілген шартпен көзделмеген жағдайда тараптар азаматтық заңға сүйенеді.
Берілген Шарт екі данады жасалады және әр тарапқа бір
Заңды мекен- жайлары, банктік реквизиттері және тараптардың қолдары.
Қосымша №3
Кәсіпорынды жалдау шарты
________________ қаласы
Бір тараптан ____________ негізінде әрекет ететін, әрі қарай “Жалға
(жарғы, қағида)
(жалға беруші мекеменің атауы)
екінші тараптан ___________________ негізінде әрекет ететін, әрі қарай
(жарғы, қағида)
“Жалға алушы” деп аталатын _____________________
(жалға алушы мекеменің атауы)
өкілі_________________________ төмендегілер туралы осы шартқа қол
( қызметі, тегі, аты- жөні)
қойды:
I Шарт нысанасы және басқа да жалпы ережелер
1.1.Осы шартқа сай кәсіпорын жалға тұтастай мүліктік кешен ретінде
1.2.Көрсетілген мүліктік кешен құрамыгда жалға беруші осы шарттың №____
жер учаскесін;
ғимаратты;
құрылысты;
жабдықтар мен кәсіпорын құрамына кіретін басқа да негізгі құралдарды;
шикізат, отын, материалдар және өзге де айналымдық құралдарды;
жер, су және басқа да табиғи ресурстарды, ғимараттар, құрылыстар
кәсіпорынның жеке іс- әрекетін белгілейтін құқықтарды және басқа да
II Осы шарт бойынша Тараптар міндеттері
2.1.Жалға беруші
а) өз қаржысына өткізу актісін жасап, кәсіпорынды беруге дайындауға;
ә) Жалға берушінің уақытша иелігіне және пайдалануына мүліктік кешенді
2.2.Жалға алушы
а) жалдау ақысын уақытылы төлеп отыруға ;
ә) осы шарттың бүкіл мерзімі барысында кәсіпорынның лайықты техникалық
б) жалға алынған кәсіпорында пайдалану шығындарын, сонымен қатар жалға
в) өткізу актісін жасап, қол қоюға ұсына отырып, кәсіпорынды
г) осы шарт тоқтатылған жағдайда Қазақстан Республикасының 573, 574
2.3.Жалға алушы
а) кәсіпорын құнын кемітпеген және шарттың басқа қағидаларын бұзбаған
ә) жалға алынған мүліктік кешен құрамына өзгертулер енгізуге, қайта
III. Жалға алынған кәсіпорынға Жалға алушының жақсартуларенгізуі
3.1.Жалға алушы Жалға беруші келісімінен тәуелсіз жалға алынған мүліктен
Жалға беруші жалға алынған мүлікті жақсарту құнын өтеу міндетінен,
IV. Осы шартта істің жарамсыздығының залалдары, шартты өзгерту және
АК-тің шарт бойынша бір немесе екі тараптан алынған мүлікті
V. Тараптар жауапкершілігі, соңғы ережелер.
5.1.Осы шарт бойынша Тараптар өз міндеттерін орындамағандары немесе лайықта
5.2.Шарттың 2 данасы жасалған.
5
5