Қазақстан Республикасы Білім және Ғылым министрлігі
Ш.Есенов атындағы Каспий мемлекеттік технологиялар мен
Реферат
Тақырыбы: "Геометтриялық нивелирлеу"
Орындаған К-09-1 тобының
студенті Бегерова С
Тексерген аға оқытушы
Шахиева К.
Ақтау 2010ж
Биіктік өсімшелерін өлшеу әдістері
Жер бетінде немесе қабылданған биіктік тұғырынан
Геометриялық нивелирлеуде екі нүкте биіктіктерінің айырмашылығы
Тригонометриялық нивелирлеуде биіктік өсімшесін сол екі
Физикалық нивелирлеу жергілікті жердегі нүкте биіктігі
Механикалық нивелирлеу велосипедке, автокөлікке орнатылған арнайы
Стереофотограмметриялық нивелирлеу биіктік өсімшесін бір жердің
Геометриялық нивелирлеу
Геометриялық нивелирлеуде нүктелердің биіктік өсімшесі нивелир
Ортадан нивелирлеу кезінде нивелир-нүктелер арасына, ал
Содан кейін А және В нүктелерінде
h=a-b (1)
мұндағы h-биіктік өсімшесі.
а)
1-сурет. Ниверлирлеудің түрлері
Демек, ортадан нивелирлеу әдісінде биіктік өсімшесі
Ескере кететін жағдай, егер a>b болса,
Нивелирді екі нүктенің ортасына орнатып, биіктік
Ортадан нивелирлеу әдісінде (1, ә-сурет) нивелир
H=i-b (2)
мұндағы і-аспап биіктігі.
Екі нүкте арасындағы өсімше белгілі болса,
HB=HA+h (3)
яғни, келесі нүктенің биіктігі алдыңғы нүкте
Деңгей жазықтықтан нивелирдің визирлік осіне дейінгі
ГИ=HA+a немесе ГИ=HB+b
яғни, аспап горизонты ГИ нүкте биіктігіне
Мысалы: 63, а-суреттегі екі пункт арасындағы
Нс=ГИ-с (5)
мұндағы с-С нүктесіне қойылған рейкадан алынған
Әдетте, аспап горизонты бір станцияда тұрып,
Егерде нивелирленетін екі нүктенің арасы 100
Егер, A және N нүктелерінің арқашықтығы
(6)
мұндағы Σа1-барлық артқы есептердің қосындысы;
Σb1-барлық алдыңғы есептердің қосындысы.
Ақырғы нүктенің абсолют биіктігі (10)
(7)
Нивелир және оның құрылысы
Нивелир – жер беті нүктелерінің биіктік
Н-05 – дәлдігі өте жоғары нивелир
Н-3 – дәл нивелир. Орташа квадраттың
Н-10 – техникалық нивелир. өсімше анықтау
Енді геодезиялық жұмыстарда кеңінен қолданылып жүрген
1. Н-3 – нивелирі 3,4 кластық
2-сурет. Нивелирдің түрлері
Цилиндрлік деңгеймен бір коробка орналасқан призмалы
Нивелирге қойылатын басты талап нысаналау сәулесінің
Цилиндрлік деңгейдің сыртқы жабық төрт түзетпе
Ең алдымен дүрбінің көздегіші (7) мен
Элевациондық винтпен деңгей үлбіреуінің екі шеті
Нивелирлік рейкалар
Нивелирлеуде сантиметрлік бөліктері бар екі жақты
3-сурет. Нивелирлік рейкалар
Рейкалар бір жақты немесе екі жақты
Жұмыс жүргізер алдында нивелирлік рейкалар тексерілуге
Ниверлирдің тексерулері мен жөндеулері
Далалық нивелирлеу жұмысы басталар алдында аспапты
Нивелирге қойылатын басты талап деңгейлік ось
4-сурет. Нивелирдің осьтік құрылысы
Дөңгелек деңгейді тексеру. Дөңгелек деңгейдің осі
Одан кейін нивелир дүрбісін 1800-қа бұрады
Жіп торларын тексеру. Жіп торларының горизонталь
Егер дүрбіні тіктеуішке көздеген кезде вертикаль
Негізгі геометриялық шартты тексеру. Цилиндрлік деңгейдің
Бұл тексеру екі рет нивелирлеу арқылы
Қашықтығы 30-40м жерге екі А және
h=i-b1= i1-(b1-x) (8)
а)
5-сурет. Нивелирдің тексеруі
Енді нивелир мен рейканың орнын алмастырып,
h=b2-i2=b2-x-i2 (9)
(11) және (12) формулаларынан х анықтайық:
(10)
Егер x