Мазмұны
Кіріспе
1 Білім беру кеңістігініегі электронды ресурстар
1.1 Оқу үрдісінде электронды ресурстарды қолдану тиімділігі
1.2 Электронды оқу құралдарына жалпы сипаттама
1.3 Электронды тренажер және оның мүмкіндіктері
2 Электронды тренажерларды құруда қолданылатын технологиялар
2.1 Гиперсілтемелер технологиясы
2.2 Macromedia Flash бағдарламасының мүмкіндіктері
Қорытынды
Әдебиеттер тізімі
Кіріспе
Қазіргі кезде оқу жүйесін басқаруды автоматтандырудың әдістерін көлемді және
Елбасының «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты жолдауында: «Біз
Білім беру үрдісін ақпараттандыру – жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану
Курстық жұмыстың өзектілігі: электронды тренажерды пайдалану оқушының
Курстық жұмыстың мақсаты: информатика пәнін оқытуда электрондық тренажердың қолданылуын
Курстық жұмыстың міндеттері:
тақырып бойынша әдебиеттерге зерттеу жүргізу, қажетті мәліметтер жинақтау;
электронды оқыту құралдарының теориялық негіздеріне зерттеу жүргізу, олардың түрлеріне
электронды тренажер ұғымына жан-жақты талдау жасау, оның артықшылықтары мен
электронды тренажерларды құруда қолданылып жүрген технологияларға шолу жасау, Mс.
Курстық жұмыс кіріспеден, екі негізгі бөлімнен, қортындыдан, қолданылған әдебиеттер
Білім беру кеңістігіндіегі электронды ресурстар
Оқу үрдісінде электронды ресурстарды қолдану тиімділігі
Қазіргі заман – ғылыми және ақпараттық технологиялар заманы. Уақыт
келеді. Ақпараттық - комуникациялық технология электронды есептеуіш техникасымен жұмыс
Қазіргі кезде оқу жүйесін басқаруды автоматтандырудың әдістерін көлемді және
Елбасының «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» атты жолдауында: «Біз
Электрондық оқулықпен оқытудың негізгі мақсаты: Оқыту үрдісін үздіксіз және
Сонымен қатар электрондық оқулықтарды сабақта
Электрондық оқулық – комплексті емес біртұтас,
Енді электронды оқулықты пайдаланудың тиімді және тиімсіз жақтарына тоқталайық.
Тиімді жақтары Тиімсіз жақтары
Электронды тренажер – таныстыратын теориялық материал,
Электронды оқулықтың нәтижелілігі мынада:
– тез арада қайтарма байланыс болуын қамтамасыз
– қажетті ақпараттық материалдарды жылдам тауып алуға мүмкіндік береді;
гипермәтіндік түсіндіруден жан-жақты ақпараттық материалдар алады;
әрбір жеке тұлғаның, білімін, білік іскерлігін әрбір тараулар бойынша
1.2 Электрондық оқу құралдарына жалпы сипаттама
Қазіргі уақытта әртүрлі оқу курстарын өткізу мақсатында көптеген компьютерлік
Бірақта электронды оқыту құралдарын пайдалана отырып оқу курстарын ұйымдастырумен
Әсіресе қашықтан оқыту жүйесі тез қарқынмен дамуда. Бұл әрине
Лекциялық – семинарлық оқыту жүйесі өзінің тиімділігін жоғалтуда, оқуға
Жаңа ақпарат құралдарының жетілуі жаңа, қолайлы оқыту жүйесі –
Оқулық – бұл оқытудың негізгі құралы, (кітап, белгілі бір
Электронды оқу құралының құрылымы:
Материалдың мәтін, сурет,график, кескін, кесте және т.б. түрде баяндалуы.
Материалддың кескін түрінде баяндалуы-оқулық мазмұнының графиктік-мәтіндік түрде бейнеленуі. Онда
Өзіндік тексерудің (өзіндік бақылаудың) тестілік жүйесі. Онда оқу
Электронды оқу құралының құрылымдық элементтері:
Сыртқы беті;
Титулдық экран;
Мазмұны;
Аннотация;
Оқу материалының толық баяндалуы;
Оқу материалының қысқаша мазмұны;
Қосымша әдебиеттер;
Өзіндік білімді тексеру жүйесі;
Өзіндік бақылау жүйесі;
Мәтіндік үзінділерді іздеу функциясы;
Авторлар тізімі;
Терминдік сөздер;
Оқулықтың элементтерін басқару бойынша анықтамалық жүйе;
Оқулықпен жұмысты басқару жүйесі.
Электрондық оқулықтардың бірден-бір жетіспеушілігі болып олардың жай оқулыққа қарағанда
Электрондық оқу құралдарын құру құралын мысалы, тағайындалатын және орындалатын
Қалыптасқан алгоритмдік тілдер;
Ортақ қолданыстағы құрал-саймандар;
Мультимедиа құралдары;
Гипертекстік және гипермедиалық құралдар.
1.3 Электронды тренажер және оның мүмкіндіктері
Қазақстан Республикасының үздіксіз білім беру жүйесі саясатының басты мақсаттарының
«Білім туралы» заңда білім беру жүйесінің басты міндеті «Ұлттық
өз еңбегін ғылыми негізде ұйымдастыра білу, кәсіптік қызмет саласында
өзінің кәсіптік қызметінің түрі мен сипатының өзгеруіне пәнаралық жобаларымен
Қазіргі кезеңдерде негізгі мәселелердің бірі – оқыту процесін де
Оқушы өзін қоршаған ортаны барлық сезім мүшелері арқылы танып,
Қазіргі кезде мектепте жас ұрпақ тәрбиесі, оның жеке тұлғасының
Оқушы білімінің сапалы болуы бір жағынан мұғалімнің сабақ беру
Бүгінгі күннің басты ерекшелігі оқу процесінде жетілдіру жолында ең
– оқу материалдары туралы оқушыларға дәл және толық ақпарат
– абстрактылы оқу материалдарын нақтылыққа жеткізіп, оқытудың тиімділігін жетілдіреді;
оқу материалының маңызын арттырып, уақыттан ұтып, есте сақтау қабілеттерін
мұғалім мен оқушы еңбектерін жеңілдетіп, пікір алысып, байланыстарын арттырады.
Қазіргі таңда дайындалған электронды оқулықтарда мынадай жағдайларды ескеру керек:
белгілі бір пәнге байланысты дайындалған электронды оқулықтың сол пәннің
электрондық оқулықтар оқытылатын тараулар мен тақырыптарға қатыс-ты дәріс конспектісін
зертханалық және тәжірибелік тапсырмаларды орындауға арналған қосымша материалдар;
материалға қатысты анықтама, библиографиядан тұратын көмекші материалдар;
аралық және қорытынды бақылау сұрақтарынан тұратын тест;
материалды дайындауда пайдаланылған әдебиеттер тізімдері қамтылуы.
Электронды оқу құралын қолдана отырып оқушылар төмендегідей жұмыс жасауға
– Өтілетін материалдарды дұрыс әрі жеңіл түрде түсінуге;
– Оқушының өздігімен дайындалып, жұмыстың барлық кезеңдерінде өзін
– Жұмысты тиянақты түрде орындап, мұғалімге файл түрінде
– Түсінбеген тақырыптарды шексіз қайталауға;
Оқулықты сабақтарда қолданып, оқушының өз деңгейінде тапсырмаларды таңдауға;
Қажетті материалдарды жылдам іздеп табуға мүмкіндік туғызады.
Ақпараттық технологиялардың мүмкіндері пайдаланып жасалынған электронды баспа оқулығын
Электронды оқу құралын қолдану саласы өте кең: электронды –
Мен өз сабағымда электронды тренажерларды пайдаланып өтемін. Бұның тиімді
Сурет 1. Электронды тренажердың берер мүмкіндіктері
Электронды тренажерды пайдалану арқылы:
сабақта техникалық құралдарды, дидактикалық материалдарды қолдану тиімділігі;
мұғалімнің ақпараттық – коммуникациялық технологияны меңгеруі;
оқушының пәнге қызығушылығы;
алынған білім, дағды деңгейі;
білімнің тереңдігі;
тексеру түрлері, бағалау;
практикалық дағдыларды игеру мүмкіндігі артады.
Қорыта келгенде электронды оқу құралын қолдану барысында оқушылардың сабаққа
2 Электронды тренажер құрудың технологиялары
Қазіргі уақытта оқулықтарға келесі талаптар қойылады: құрылымдылығы, қолданыстағы қолайлылық,
Оқулықтың электронды варианты (білімді бақылау оқытудағы басты мәселе болғандықтан
Ақпарат құралдарының мысалы ретінде гиперссылканы алуға болады. Гиперссылка арқылы
– бұрыннан бар немесе жаңа құжатқа, файылдын немесе Web-беттің
бұрыннан бар файл немесе Web-тің байланыс жасау;
жаңа файлмен байланыс жасау.
Тасымалдау оперциясымен және MS Office-тің, программалық құралдары т.б. көмегімен
Бұдан басқа электронды оқулық көмегімен білімді бақылау компьютерлік тестер
Бұл жұмыста ашық және өздігінен даму жүйесінің қағидалары енгізілген
Қазіргі заманғы қашықтан оқыту кезеңі әлемдік білімнің беделді формасы
Тәжірибе электрондық оқулықтарды қолдану студенттердің берілген материалды сапалы қабылдайтынын
Жоғары сапалы электрондық оқулық құру қаржылық құюларды талап ететін
Көбіне электронды оқу құралын құру әдісі мен дұрыс технологияны
Сондықтан электрондық оқу құралын құру технологиясын таңдауға жоғары жауапкершілікпен
Электрондық оқу құралын құру кезінде практикада кездесетіндей келесі
аудио және видео дәрістерді таспаға түсіру;
электрондық оқулықты Adobe компаниясы құрастырған PDF пішімінде құру. Бұл
MS Office пакетінің өнімі DOC документі көмегімен электрондық оқулық
электрондық оқу құралын Windows-тың анықтамалық жүйесі ретінде құру;
электрондық оқу құралын HTML тілінде құру;
аралас әдіс.
Осы келтірілген әдістердің кез-келгенінің үлкенді-кішілі кемшіліктері бар. Және де
Әдістемелік қамтама мәселесі - электрондық оқу құралының білім беру
Электрондық әдеби оқулық құру – бұл баспа материалдарын электрондық
Интернеттегі кейбір сайттардағы үнемі жаңарып отыруды қажет ететін электрондық
Дайын оқу материалы оқушыға бірнеше нұсқа бойынша жұмыс істеуіне
Негізгі принцип – бұл ішкі және сыртқы байланыстарды қамтамасыз
Электрондық оқулықты бір немесе бірнеше бағдарламалау тілінде жазылған, толыққанды
1) оқу бағдарламасына немесе оқу баспасының қарапайым талаптарына сәйкес
2) тақырыптың мазмұнын толық ашатындай көлемі болуы керек, сонымен
3) құрамында тақырыпты жылдам түсінуге көмектесетін иллюстрациялы элементтері болуы
4) желіде жүктелу мен монитор экранында материалдың қабылдау
5) оқулықтың басқа тарауларына, қажет болса сыртқы web-ресурстарға сілтеме
6) студент өзінің материалды игеру дәрежесін тексеруі үшін бақылау
Электрондық білім беру жүйесінің қарқынды дамуын, реттелмеген әр түрлі
ҚР Білім беру министрлігінің электрондық оқулықтарды тіркеу шаралары арқылы
құрылатын электрондық оқулықтың сапасын көтеруге мүмкіндік береді;
белгілі бір дәрежеде авторлар мен баспагерлердің авторлық құқығын қорғауды
қолданыстағы электрондық оқулықтарды жүйелеуге мүмкіндік береді, бұл өз кезегінде
авторларға электрондық оқулықты аттестациялық жұмыстарды қарауда профессор
Электрондық оқулық құруда арнайы пакеттерді қолдануға болады. Арнайы пакеттерді
Бірінші деңгей: қарапайым типті мультимедиялық қосымшаны тез арада дайындауға
Сондай бағдарламаға мысал ретінде Microsoft фирмасының PowerPoint бағдарламасын келтірсе
Екінші деңгей: мультимедиялы электронды оқулық құрайтын арнайы жүйе.
Жоғарыда айтылып кеткен қарапайым бағдарламамен салыстырып айтатын болсақ, бұл
Мұндай арнайы жүйеге мысал ретінде Adobe фирмасының Adobe Acrobat
Үшінші деңгей: авторлық өңдеу құралдары.
Авторлық өңдеу құралдары – бұл электрондық оқулық құратын дайын
2.1 Гиперсілтемелер технологиясы
Интернет тек дүние жүзілік желі емес, оның жұмысы –
Веб-бет – кішігірім мәтін не үлкен мәтіннің бір бөлігі.
Веб-те бір тақырыпқа арналған Веб-беттерді ретімен не оларды байланысытырып
Веб-беттерге сілтеме ретінде тақырыпқа байланысты басқа Веб-бетте жазылған сөз
Гиперсілтеме үшін мәтін үзіндісінің қысқаша мазмұнын, тақырыбын не суретті
Сурет 2. Сол жақта курсордың қалыпты жағдайдағы түрі, оң
Гиперсілтеме Интернетте немесе желілік компьютерде орналасқан құжатқа (әр түрлі
2.2 Macromedia Flash бағдарламасының мүмкіндіктері
Macromedia фирмасы SWF форматын қолайлы құралдармен және қарапайым жабдықтағандықтан,
Сонымен Flash технологиясының құрамына:
– Векторлық графика;
– Анимацияның бірнеше түрін қолдайды;
Интерфейске интерактивті элементтер жасауға болады;
Импортталған графикалық форматтарды қолдайды (оның ішінде растрлық) ;
– FLASH фильмдерін HTML форматына ғана емес, интернетте қолданылатын
Платформалық тәуелсіздік;
FLASH фильмдерді автономдық түрде де, тор броузерінде де көруге
Векторлық графика – орналасуын математикалық формулалар арқылы сипаттайтын қисықтар
– Математикалық формулалармен сипатталған суреттер, растрлық графикаға қарағанда жадыда
Бейнені өзіміз қалаған кез келген масштабқа сапасын жоғалтпай, өзгертуге
Кез келген платформаға еш «қатесіз» көшіруге болды.
Анимация. FLASH-тағы анимация негізі объектінің қасиетін өзгерту болып табылады.
Кадр бойынша(«классикалық») анимация, яғни автор әрбір кадрды өзі жасайды
Автоматтық анимациялау (tweened анимация), яғни автор бірінші және соңғы
Сценарийге негізделген анимация; сценарий – ActionScript деп аталатын FLASH
Бұл механизімдердің артықшылықтарымен қатар кемшіліктері де болады. Tweened –
Біріншіден, авторға енді әр кадрды жеке-жеке құрып отырудың енді
Екіншіден, мұндай FLASH «мультфильмін» ойнату үшін алғашқы және соңғы
Бірақта, tweened – анимация, объектінің қасиеттері бірдей өзгеретін тек
Интерактивтілігі. Flash арқылы интерактивті фильмдер құруға болады, ойнату барысында
FLASH-фильмдерді жариялау. Құрылған Flash-құжатты соңғы этапта анықталған ортада: Web-те,
Сурет 2. Publish Settings терезесі
Қабаттарды қолдану. Қабаттар – элементтерді вертикалды құрастыруды басқаруға, сондай-ақ
Eye(көз) бағаны құру ортасында қабатты көрінуін басқарады. Егер қосылып
Lock (құлыптау) бағаны қабаттың барлық элементтерін бұғаттайды. Егер бұғатталып
Outline (Контур) қабат элементтерін бейнелеу тәсілін ұсынады, яғни толық
Мәтіндермен жұмыс. Кез келген электрондық ресурстың маңызды құрамы мәтін
Сурет 3. Қасиеттер инспекторында мәтіндік жолдың параметрлерін баптау
Flash-те орфографиялық тексеру функциясы бар. Оның көмегімен Flash-тің барлық
Мәтінге гиперсілтеме қосу үшін, мәтінді ерекшелеп URL Link бөліміне
Дыбыспен жұмыс жасау. Дыбыспен әрленген Web-сайттар сирек кездескенмен, кейбір
HTML, DHTML стандарттар дыбыстық файлдармен тығыз интеграцияланбайтыны белгілі. BGSOUND
Flash пайда болып кең тарала бастаған соң құрастырушылар бетке
Дыбыстық бақылау әрбір координаталық дәлдікпен жүргізіледі. Flash дыбысты бірнеше
Flash екі типті дыбысты қолданады:
оқиғамен байланысты (event sounds);
ағымды (stream sounds).АФИКА
Қолданылған әдебиеттер тізімі
1 Қазақстан Республикасының мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарты.
2 «Информатика негіздері» республикалық оқу-әдістемелік журналы. - №1-6. –
3 «Информатика негіздері» республикалық оқу-әдістемелік журналы. - №1-6. –
4 «Информатика негіздері» республикалық оқу-әдістемелік журналы. - №1-6. –
5 «Информатика негіздері» атты республикалық оқу-әдістемелік журналы. - №1-6.
6 Симонович С.В. и др. Информатика: Базовый курс /С.В.Симонович
7 Ермеков Н. и др. Информатика. Пробный учебник для
8 Криворучко В.А., Кафтункина Л.Н., Язенко Л.Г. Дидактические материалы
9 Проекты на Delphi. Информатика, 2003, № 21.
М.П. Лапчик Вычисления. Алгоритмизация. Программирование. М., 1988
Электронды
тренажер
Көрнекілік, сурет, сыз-балар компьютермен іске асырылады
Тест тапсырмала-рын орындайды
Пәнге қызығу-шылығы артады
Ойлау қабілетін дамытады
Дидактикалық материалдарды қолдану тиімділігі артады
Практикалық тапсырмалар-ды орындайды
Алған білімін тексереді
Түрлі ақпараттық анықтамалар алады