Инвестициялық компаниялар

Бағалы қағаздар нарығы: инвестициялық белсенділікті көтеру факторы ретінде
ЖОСПАР
КІРІСПЕ...........................................................................................................3
1 БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК. ОНЫҢ
ТҮРЛЕРІ МЕН ШЫҒАРУ МЕХАНИЗІМІ
1.1 Бағалы қағаздар нарығының орны, жұмыс істеуі және
құрамдас бөліктері .......................................................................................5
1.2 Бағалы қағаздар нарығының жіктелуі және түрлері..............................8
1.3 Бағалы қағаздарды шығару механизімі..................................................17
1.4 Эмитенттер мен инвесторлар туралы жалпы сипаттама......................20
2 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР
НАРЫҒЫНЫҢ ДАМУ ЖОЛДАРЫ МЕН ОНЫҢ
ИНВЕСТИЦИЯЛЫҚ БЕЛСЕНДІЛІКТІ КӨТЕРУІ
2.1 Бағалы қағаздар нарығын реттейтін жүйелер........................................27
2.2 Бағалы қағаздарды банк аясында инвестициялау ................................29
2.3 Қ.Р бағалы қағаздардың инвестициялық
белсенділігін арттыру мен оның негізгі бағыттары...................................33
3. ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ БАҒАЛЫ
ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫНА ТАЛДАУ ЖАСАУ
3.1 Бағалы қағазадарды талдау......................................................................37
3.2 “Казпочта” АҚ акцияны шығару проспектісі мен
инвестициялық стратегиясы.....................................................................47
3.3 Бағалы қағаздардың табыстылығын есептеу………………………….53
Қорытынды.....................................................................................................58
Қолданған әдебиеттер....................................................................................60
Қосымша …………………………………………………………………….61
КІРІСПЕ
Қазақстан орталықтанған – жоспарлы экономикадан нарықтық экономикаға өтуі
Нарық – күрделі, әрі жан – жақты қызмет атқаратын
Бағалы қағаз нарығы субъектілерінің қатынастары экономикалық – құқықтық механизмге
Өзінің ұйымдық және құрылымдық ерекшеліктеріне орай бағалы қағаздар қаржы
Бағалы қағаздар ақша түріндегі капиталға да, заттай капиталға да
Жұмыстың мақсаты Қазақстандағы бағалы қағаздар түрлері мен жіктелуін қарастыру,
Бағалы қағаздар не, ол не үшін керек?
Оның түрлері, жіктелуі.
Қ.Р бағалы қағаздарды шығару.
Бағалы қағаздардың даму жолдары.
Бағалы қағазадрға талдау жасау.
Қазақстан Республикасының мемлекеті бағалы қағаздар нарығын құру
Өркениетті мемлекеттерде экономикалық өрлеуде қаржыландырудың басты жолы бағалы қағаздар
эмитенттер, яғни әр түрлі бағалы қағаздар шығаратын шаруашылық субъектілер;
инвесторлар, яғни уақатша бос ақша иелері – заңды және
бағалы қығаздар нарығының кәсіби мамандары: брокерлер, дилерлер, инвестициялық басқарушылар
қор биржалары, депозитарийлер, клирингтік және басқа бағалы қағаздарды тіркейтін
Осы күрделі құрылымдардың қызметін ұйымдастыратын, басқаратын және реттейтін заңдар
Бағалы қағаздар нарығы барлық мемлекеттерде, көптеген қарым-қатынастарда экономикалық өсуді
Қазіргі кезде бағалы қағаздар нарығы - әлемдік экономика мен
Бүгінгі бағалы қағаздар нарығы тиімді инфрақұрылыммен экономикалық қарым-қатынастағы
Айтылған мәселелердің барлығы мемлекетіміздің экономикалық дамуының бүгінгі кездегі сатысында
Қорыта айтқанда, Қазақстан Республикасында қалыптасып келе жатқан бағалы қағаздар
БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫ ТУРАЛЫ ТҮСІНІК. ОНЫҢ ТҮРЛЕРІ МЕН
Бағалы қағаздар нарығының орны, жұмыс істеуі және құрамдас бөліктері
Жалпы айтқанда бағалы қағаздар нарығы деп бағалы қағаздар шығарып,
Бұл мағынада бағалы қағаздар нарығы басқа да тауарлар анықтамасынан,
Бағалы қағаздар нарығының классификациясы бағалы қағаздар классификациясымен көптеген ұқсастықтар
Бағалы құжаттардың халықаралық және ұлттық нарығы
Ұлттық және аумақтық (территроиалды) нарығы
Бағалы қағаздардың жеке нақты түрлері нарығы (акциялар, облигациялар және
Мемлекеттік (мемлекеттік емес) және корпоративтік бағалы қағаздар нарығы
Алғашқы және өндірістік бағалы қағаздар нарығы
Бағалы қағаздардың осы не басқа классификациясының мағынасы оның тәжірибелік
Тауар экономикасының ең негізігі мақсаты пайда табу болып саналатындықтан,
Ақша қаражаты өндірістік не сауда қызметіне, жылжымайтын мүлікке, антиквариаттарға,
Капитал жинап, оны алу өрісі – қызметтің қаржыландыру саласы
Банктік капитал нарығы
Бағалы қағаздар нарығы
Валюталы нарық
Сақтандыру және зейнетақы нарықтары табылады.
Нарықтың тек капитал салатын нарық, не алғашқы нарық, және
Бағалы қағаздардың барлығы дерлік қаржы капиталынан бастама алмайтындықтан, бағалы
Бағалы қағаздар нарығының орынын екі бағытта қарауға болады: қаржы
Қаржы мөлшерін жұмылдыру ішкі не сыртқы табыс көздерінен жүргізілуі
Бос қаржы мөлшері көптеген пайдалы инветициялауға болатын істерге жұмсалуы
Аталған нарықтар арасындағы қаржының кіріс шығысы негізінен төмендегі факторларға
Нарықтың пайда табу дәрежесі;
Нарықтың салық салыну жағдайлары;
Капиталын жоғалтып алу және күткен табысын ала алмауы қауіпі
Нарықтың ұйымдастырылуы мен инвесторға жасалған жеңілдіктер, нарыққа жылдам
Бағалы қағаздар нарығын екі топқа бөлуге болатын көптеген
Коммерциялық қызметі, осы нарықтағы істелінген опрециялардан пайда көзін табуға
Бағалау қызметі, нарық бағаларының қойылу барысын қамтамасыз етіп, олардың
Ақпараттандыру қызметі, нарық өз қатысушыларына сауда объектілері және оның
Реттеу қызметі, нарық сауда және онда қатысу ережелерін, қатысушылар
Бағалы қағаздар нарығының арнайы қызметтеріне төмендегілерді қосуға болады:
Қайта бөлу қызметтері;
Бағалық және қаржыландыру істеріндегі қауіпті жағдайлардан сақтандыру қызметі;
Қайта бөлу қызметтері өз ішінде үшке бөлінуі мүмкін:
Нарық қызметімен айналысатын салалар мен өрістері арасында қаржы
халықтың жинақ ақшасын өндірілмейтін түрден өндіру түріне аудару;
қосымша қаржы мөлшерін айналымға жұмсамай, мемлекеттік бюджет дефициттарын инфляциялық
Бағалық және қаржыландыру істеріндегі қауіпті жағдайлардан сақтандыру қызметі туынды
Бағалы қағаздардың құрамдас бөліктері өзінің негізі ретінде әлдебір бағалы
бірінші және екінші ретті (первичный и вторичный)
ұйымдастырылған және ұйымдастырылмаған
биржалық және биржалық емес
дәстүрлі және компьютерленген
кассалық және жедел түрі
Бірінші нарық – бұл бағалы қағаздарды өздерінің алғашқы иелерінің
Бағалы қағаздардың ұйымдастырылған нарығы – бұл нарықтың басқа қатысушыларының
Биржалық нарық – бұл қорлы биржаларда бағалы қағаздармен сауда
Бағалы қағаздар саудасы дәстүрлі және компьютерлік нарықтарда жүргізілуі мүмкін.
Оның негізгі ерекшеліктері болып төмендегілер саналады:
сатушы мен сатып алушының белгілі бір жерде кезігу жерінің
сауда жасау және оны жүргізудің толығымен автоматтандырылуы, нарық қатысушыларының
Бағалы қағаздардың кассалық нарығы («кэш» шетел тілінен аударғанда нарық)
Бағалы қағаздардың жіктелуі және түрлері
Бағалы қағаздар бірнеше түрлі болып жіктеледі: біріншіден, түсіретін көрінісіне;
Кіріс төлеу жөнінен қарызды және үлесті бағалы қағаздар болып
Бағалы қағаздар шығарушысы (эмитенті) жөнінен де жіктеледі. Олардың эмитенттері
1) Қазыналық, немесе үкімет атынан Қаржы Министірлігі шығаратын бағалы
2) Жергілікті әкімшіліктер мен олардың меншігіндегі кәсіпорын бағалы
3) Қаржы институттары мен корпорациялардың, яғни ашық түрдегі акционерлік
4) Банктердің бағалы қағаздары – олар депозиттік сертификаттар,
5) Кәсіпкерлердің бағалы қағаздары - олар коммерциялық векселдер, фъючерстік
Бағалы қағаздар қай жерде сатылады деген сұраққа жауап бойынша
Акция - үлесті немесе меншікті куәландыратын бағалы қағаз. Ол
1) меншікті акцияландырғанда, яғни акционерлік қоғам құрып, оның
2) бар компанияны акционерлік қоғам ретінде қайта құрғанда;
3) жарғылық капиталды қосымша молайтқанда.
Атап айтқанда, жарғылық капитал деген шығарылған акциялардың бастапқы жиынтық
Акция белгілі бір жағдайда акционерлік қоғамның капиталын ұлғайтуға және
Cурет 2 - Бағалы қағаздардың жіктелуі
Акция бірнеше түрге жіктеледі (3 сурет). Бірінші жағынан, акционерлерден
1) Атаулы акция – иесі міндетті түрде корпорацияның
2) Ұсынушыға арналған акция – иесінің аты-жөні корпорация
Ал басқару жағынан корпорацияларға қолында атаулы акциясы бар акционер
Себебі еш жерге тіркелмеген бұндай акцияларды екінші нарықта еркін
Акцияның осы екі түрін жүзеге асыру жолы да әртүрлі:
Біріншіден, сату механизімі бойынша. Атаулы акцияның иесі оларды компаниядан
Содан соң акционерлердің тізіміне өзгеріс енгізу үшін сертификат
Ұсынушыға арналған акцияны сатқанда оларды иемденуші тікелей, яғни қолма-қол
Екіншіден, акцияның осы екі түрінің жаңа данасын иемденушілер құқын
Корпорацияны басқаруға қатынасу құқығы бойынша жай және артықшылықты акциялар
Cурет 3 - Акциялардың жіктелуі
Әрбір акция өз иесіне бір дауыс үлесін береді. Сонымен
Артықшылықты акциялар- меншік туралы ерекше сертификат. Олар корпорация пайдасының
Артықшылықты акциялардың өзі бірнеше тармағына бөлінеді. Оларды былай топтастыруға
Қатысушылар және қатыспаушылар, кумулятивті және кумулятивті емес, конвертабельді және
Үстеме пайданы бөлуге қатысу;
2) Хабарланып, бірақ төленбеген дивиденд мүмкіндігіне келешекте қатысу;
3) Акцияны басқа түріне айырбастау мүмкіндігі.
Қатысушылар артықшылығы өз иемденушісі үстеме пайданы бөлуге қатысуға мүмкіндік
Қатыспаушылар акциясы иесі ешуақытта белгіленген деңгейден артық дивиденд
Конвертабельді артықшылықты акциялар өз иемденушілеріне кейбір жағдайда осы корпорацияның
Артықшылықты акциялардың өте сирек кездесетін түр тармағының бірі -
Егер компанияның жарғысында оның директорлары корпорация капиталын құруға жеке
Қорыта айтқанда, жай акциялар бойынша дивиденд төлеу корпорацияның нәтижелі
Облигация деп эмитенттің белгілі бір шартты орындауға, яғни алған
Облигация иемденушісі корпорацияға несие беруші болып табылады. Ал облигация
Облигация иемденушісіне сыйақы төленеді. Оның мөлшері бекітілген және нақты
Басқа несие беруші сияқты, облигация иесінің дауыс
Облигация бойынша сыйақы корпорацияның шығынына жатады. Ал дивиденд салық
Облигация бойынша мезгіл-мезгіл төленетін сыйақы түріндегі пайда купонға
Номиналы деп, облигацияның бетінде көрсетілген ақша сомасын айтады. Оны
Купондық қойылым – жыл сайын эмитент төлейтін облигацияның номинал
Өтеу күні – компанияның сатып алушысы облигацияны номиналына тең
Эмиссия шарты - ашықтан-ашық облигация шығару
Өтеу туралы нұсқау - эмиссия шартындағы тармақ. Ол бойынша
Облигациялар қамтамасыз етілген және қамтамасыз етілмеген болып бөлінеді.
Қамтамасыз етілген облигациялар – оларды шығарғанда кепілдікке корпорация
Қозғалмайтын мүлікке салынған облигациялар. Оларды қамтамасыз ететін жай немесе
Басқа компаниялардың траст жағдайында сақталатын акциялары және облигацияларымен қамтамасыз
Қозғалмалы мүлікпен қамтамасыз етілген облигациялар.
Қамтамасыз етілмеген облигациялар – жалпы кепілдігі бар, басқаша айтқанда
Облигацияның рейтингі – олардың инвестицияланған сапасын арнаулы фирмалардың
Инвесторлардың облигациядан алатын пайдасы купондық төлеммен дисконттық айырмашылықтан түсетін
Жай акциялар тәрізді облигациялар да, иесі ұсынушы және атаулы
Заемның мерзіміне қарай корпорация облигациялары:
1)Қысқа мерзімді- 1жылдан 3жылға;
2)Орта мерзімді – 3 жылдан 7 жылға;
3)Ұзақ мерзімді – 7 жылдан да көп жылға дейінгі;
Қорыта айтқанда, корпорация өз жұмысын акция шығарумен де, сонымен
Сонымен бірге облигация шығару корпорацияға қауіпті болғанымен, ол өте
Инвесторлар көзқарасы бойынша акция шығару қауіптірек, демек облигация –
Вексель – қарызды өтеудегі заңды түрде бекітілген төлем
Басқа қарыз міндеттемелерінен вексельдің үш түрлі айырмашылығы бар:
Біріншіден, вексельдің дерексіздігі, яғни қарызды қандай жағдайға, не мақсатқа
Екіншіден, оның даусыздығы, яғни қарызды қандай жағдайға алғанына қарамастан
Үшіншіден, вексельдің айналмалылығы, яғни вексель иемденуші оны басқа адамдарға
Қолдану өрісіне қарай вексель жай және аудармалы вексель немесе
Cурет 4 - Жай вексельдің айналысы
Вексельді сатып алушы сатушыға береді ( векксель беруші –
Сатушы тауарды тиеп қояды немесе тапсырыс бойынша қызмет көрсетеді
Сатушы белгіленген уақытта вексель бойынша төлем өтеуді ұсынады;
Сатып алушы көрсетілген қызметке, алынған тауарға ақы төлейді- вексельді
Аудармалы вексель деп несие берушінің (трассанттың) қарыз алушыға (трассатқа)
Акцепт дегеніміз - есеп айырысуда төлеушінің өз қарызын
Cурет 5 - Аудармалы вексельдің айналысы
Вексель беруші (трассант) төлеушіге (трассатқа), яғни қарыздарға тауарды және
Төлеуші вексель бойынша акцепт беріп, оны вексель берушіге
Вексель беруші акцепттелген вексельді ремитентке – аудармалы вексель
Ремитент аудармалы вексельді трассатқа төлемді өтеуге жібереді.
Трассат банкке вексельді өтеуге үкім беріп және сонымен бірге
Ремитент вексельді несие берушіге жібереді.
Несие беруші вексельді ақшаны өз шотына аудару үшін трассаттың
Ақша трассаттан несие берушіге несиені өтеу ретінде түседі.
Вексельді басқа біреуге пайдалануға берген жағдайда “индоссамент” деген белгі
Вексельдің қолдану аясына, келісім жағдайына және олардың тауарлар мен
Коммерциялық вексель тауарларды сату және сатып алу келісімдерінің негізінде
Несие келісімдерінің ақшалай түрін рәсімдеу қаржы вексельдері болып
Жалған вексельдер ештеңемен қамтамасыз етілмеген құжат. Оларға достық,
Корпоративті бағалы қағаздар – бұл эмитент болып акционерлік қоғам,
Қарыздық бағалы қағаздар – егер ақшалық қаражаттар белгілі бір
Үлестік бағалы қағаздарды ала отырып, оның иесі кәсіпорын ортақтасы,
Акция және облигациядан тұратын инвестициялық қаржының дәстүрлі қосымшасы болып,
Мемлекеттік бағалы қағаздар – бұл мемлекеттің ішкі қарыздың пайда
Мемлекеттік бағалы қағаздарды айналымға жіберу, келесі негізгі мәселелерді шешуге
Инфляциялық емес негізде, яғни айналымға қосымшасыз ақша шығаруға мемлекеттік
Әлеуметтік қамтамасыз ету, инфрақұрылым, құрылыс салаларында мемлекеттік программаларды мақсатты
Экономикалық белсенділікті реттеу: айналымдағы ақша массасы, инфляция және бағаға,
1.3 Бағалы қағаздарды шығару механизімі
Бағалы қағаздар - ең алдымен мүлікті иемденуге құқық беретін
Нарықтан тыс бағалы қағаздар әр түрлі қорларға немесе банктерге,
Ал айналымға түсетін бағалы қағаздарды нарықтық бағалы қағаздар деп
Бағалы қағаздарды шығарып, оларды бірінші иемденушілерге
қоғам құрып, олардың акцияларын құрылтайшылар арасында орналастырғанда;
қоғамның алғашқы жарғылық капиталының көлемін жаңадан акция шығарып өсіргенде;
заңды тұлғалардың, яғни мемлекеттің, мемлекттік органдардың немесе жергілікті
Сонымен, қоғам құрылғанда оның жарғылық капиталы құрылтайшылар арасында
Эмитент және сонымен қатар эмитенттің келісімімен бағалы қағаздарды алғашқы
Эмиссия проспектісінің бірінші тарауында эмитент туралы жалпы деректер,
аты-жөні көрсетіледі. Ал екінші тарауында инвестициялық мәлімдеме жарияланып, онда
Cурет 6 - Бағалы қағаздарды шығарушылар
кәсіпорын құрылған кездегі оның жарғылық капиталының мөлшері;
шығарылатын бағалы қағаздардың түрі, оның номиналы, жазылу бағасы;
акция сатуды бастау және аяқтау күндері;
бір инвестор сатып алуға рұқсат етілген акция саны;
кейбір инвесторларға сатып алуды шектеу;
эмитенттің адресі мен телефоны бар.
Эмиссия проспектісінің келесі тарауларында бұдан бұрынғы эмиссия туралы, эмитенттің
Ал қорытынды тарауларында бағалы қағаздарды сатып алу шарттары, иемденушінің
Қорыта айтқанда, эмиссия проспектісін шығару эмитенттің сенімділігін, инвесторлар мүддесінің
Эмитент пен инвестиция институттары, яғни акцияларды алғашқы иемденушілерге сатушылар
Бағалы қағаздарды шығаруды мемлекет органдары қатаң бақылап отырады. Оларды
Эмитенттер мен инвесторлар туралы жалпы сипаттама
Бағалы қағаздар нарығына қатысушылар – бұлар бағалы қағаздар алып
Функционалдық қызметтеріне байланысты қатысушылардың төмендегідей негізгі топтары да бар
эмитенттер
инвесторлар
қор делдалдары
бағалы қағаздар нарығына қызмет көрсететін мекемелер
мемлекеттік заңдылығын қадағалау және бақылау органдары :
Эмитенттер – бұлар бағалы қағаздарды айналымға жіберетіндер.
Инвесторлар – бұлар айналымға жіберілген бағалы қағаздарды сатып алушылар.
Қорлық делдалдар – бұлар бағалы қағаздар нарығындағы эмитенттер мен
Бағалы қағаздар нарығына қызмет көрсететін мекемелер – бұлар
Бағалы қағаздар нарығының жұмыс істеуіне бола қызмет ететін мекмелерге
бағалы қағаздар нарығының ұйымдастырушылары (қорлық биржалар не нарықтың биржалық
есеп орталығы (есептеу палаталары, клирингті орталықтар)
депозитарии
тіркеушілер
ақпараттандыру органдары не мекемелері.
бағалы қағаздар нарығының ұйымдастырушылары (қорлық биржалар не нарықтың биржалық
есеп орталығы (есептеу палаталары, клирингті орталықтар)
депозитарии
тіркеушілер
ақпараттандыру органдары не мекемелері.
Cурет 7 - Бағалы қағаздар
Бағалы қағаздар нарығының жұмыс істеуіне бола қызмет ететін мекмелерге
бағалы қағаздар нарығының ұйымдастырушылары (қорлық биржалар не нарықтың биржалық
есеп орталығы (есептеу палаталары, клирингті орталықтар)
депозитарии
тіркеушілер
ақпараттандыру органдары не мекемелері.
бағалы қағаздар нарығының ұйымдастырушылары (қорлық биржалар не нарықтың биржалық
есеп орталығы (есептеу палаталары, клирингті орталықтар)
депозитарии
тіркеушілер
ақпараттандыру органдары не мекемелері.
Бағалы қағаздар нарығында сатушы қандай мақсаттар көздейді? Оның негізігі
Нарықтың келесі басында бағалы қағаздар сатып алушы-инвестор, оның негізігі
Жоғарыда қаралған нарықтың қатысушылары арнайы болып саналады, яғни тек
Нарықтың қатысушысы не сатып алушы позициясында, не сатушы позициясында,
Бағалы қағаздар нарығына қатысты барлық тұлғаларды 3 топқа бөлуге
Екінші топты кәсіптенген сатушылар мен қорлық делдалдар құрайды, яғни
Қорлық нарықтың бөлшектеп сату сегменттері қатарында одан маңызы кем
Үшінші топты қорлық нарықтың барлық қатысушыларына қызмет көрсететін ұйымдар
«Бағалы қағаздар нарығы туралы» федералдық заң бекітеді, «эмитент- бұл
Бірақ эмитент нарықа бағалы қағаздарды жеткізіп кетіп қалады деп
Бағалы қағаздар нарығында эмитент инвестициялық сапалығына орай бағаланады.
Ресейлік эмитенттер арасында біріншілікті мемлекет нық ұстап тұр.
Осы эмитентке мысал ретінде РАҚ «Высокоскоростные магистрали» алуға болады,
Өндірістік секторларға жататын акционерлік қоғамдар бағалы қағаздар эмитенті ретінде
Нарықты жаулап алу үшін бұл эмитенттерге реестрлерінің техникалық жетістігі,
Инвестор маңыздылығын нарық қорында бағалау өте қиын. Кез- келген
“Бағалы қағаздар нарығы туралы” заң инвесторды құнды қағазға иелігін,
Одан басқа “Адал иегер” деген түсінік енгізілген, бұл “бағалы
Егер бағалы қағаздар нарығында негізгі эмитент – мемлекет болса,
Корпоративтік нвесторлардың екі жақты позициясы кәсіпорындармен
ұйымдарға тән қасиет, өз қолдарында қаржы болғанымен өз инвестицияларын
Біз жоғарыда қараған инвесторлардың статусы оларға эмитент рөлінде шығуға
Осы топқа зейнетақы қорларын, сақтандыру компанияларын және басқа да
Инвесторларды инвестициялау мақсатында келесі топтарға бөлуге болады. Олар стратегиялық
Cурет 8 - Инвесторлар құрамы
Осы топқа зейнетақы қорларын, сақтандыру компанияларын және басқа да
Инвесторларды инвестициялау мақсатында келесі топтарға бөлуге болады. Олар стратегиялық
Стратегиялық инвесторлар акционерлік қоғамды қолына алып жеке меншік алуды
Қоржындық (портфельді) инвестор өзіне тиесілі бағалы қағаздардан ғана
Осы мәселелерге жауап беруден бұрын инвестор бағалы қағаздарға қандай
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДА БАҒАЛЫ ҚАҒАЗДАР НАРЫҒЫНЫҢ ДАМУ ЖОЛДАРЫ МЕН ОНЫҢ
2.1 Бағалы қағаздар нарығын реттейтін жүйелер
Бағалы қағаздар нарығының кейбір элементтері 20-шы жылдары КСРО-
Елде дамыған бағалы қағаздар нарығы қалыптасуы үшін, оның құрамдас
Сұраныс пен ұсыныс
Делдалдармен басқа қатысушылар
Нарықтық инфрақұрылым, яғни коммерциялық банктер, қор биржалары, инвестициялық институттар
Нарықты реттейтін және өзін- өзі реттейтін жүйелер.
Нарықтың осы құрамдас бөліктері қазіргі уақытта негізінен құрылып болды.
Қазақстанда бағалы қағаздар нарығының даму деңгейі көп жағдайда халықтың
Қазақстанда бағалы қағаздар нарығының құрылымы және бағалы қағаздар өтімдісі
Республикада қалыптасқан жағдай сипаттағанындай бағалы қағаздардың ең көлемділігі
Мемлекеттік бағалы қағаздардың эмитенті - Қаржы
Министірлігі.
Ұлттық банк – оның қаржы агенті, сонымен бірге мемелекеттік
1) Мемлекеттік қазыналық вексельдер;
2) Мемлекеттік қазыналық облигациялар;
3) Және т.б.
Бағалы қағаздарды реттеу мемлекеттің ең маңызды міндеті. Ондағы
Бағалы қағаздар нарығында қызмет атқаратын қаржы институттарының ісін
Бағалы қағаздар жөніндегі Ұлттық комиссия оның төрағасы және төрт
Дүниежүзілік тәжірбиеде бағалы қағаздар нарығын мемлекеттік реттеу екі түрлі
Бағалы қағаздар нарығы мәселелері жөнінде заң шығаратын өкілетті органдардың
Осы мәселелер бойынша атқарушы үкімет органдарының қаулалары мен бұйрықтары;
Бағалы қағаздар нарығының жұмысына жаңа ережелер енгізетін немесе ескілерін
Жараласу тетіктеріне мыналар жатады:
Несие үшін процент мөлшерін өзгерту арқылы айналымдағы ақша массасын
Мемлекеттің салық саясаты;
Депозиттерге, несиелерге, қарыздарға үкімет кепілдігі;
Қарыз капиталы нарығына мемлекеттің араласуы арқылы мемлекет пен корпорациялардың
Мемлекеттің сырқы экономикалық іс- шаралары.
Бағалы қағаздар нарығын реттеу мемлекеттік органдарға, не арнаулы ұйымдарға,
Біріншіден, нарықта шаруашылық субъектілері ретінде қызмет істейтін барлық
Екіншіден, экономиканың барлық субъектілерін нақты хабарлармен қамтамасыз ету.
Үшіншіден, институционалдық органдар бағалы қағаздар нарығын тексеру және
Осы аталған бағалы қағаздар нарығын мемлекеттік реттеу тәсілдерімен қатар
2.2 Бағалы қағаздарды банк аясында инвестициялау
Инвестиция деп қаражатты ұзақ мерзімге белгілі бір салаға пайда
Инвестициялық портфель бұл – банктің заңды тұлғалардың, басқа банктердің
Инвестициялық банктердің негізгі қызметі - ұзақ мерзімді ссудалық
Қазіргі инвестициялық банктердің екі түрі қызмет етеді:
Бірінші типті инвестициялық банктер
Екінші типті инвестициялық банктер
Мұндағы бірінші типті инвестициялық банктер тек бағалы қағаздарды орналастыру
Инвестициялық банктердің пайда болуын негізінен мемлекеттің бағалы қағаздарын орналастырумен
Бірінші типті инвестициялық банктер әдетте құрылтайшылар, бағалы қағаздардың эмиссиясын
Бірінші типті инвестициялық банктер соңғы кезде көбінесе корпоративті секторлардың
Бірінші типті инвестициялық банктер капиталды тарту, бағалы қағаздар нарығына
Акциялар мен облигацияларды қайта орналастырумен айналысады
Халықаралық бағалы қағаздарды еуровалюта нарығында орналастыруда делдал болады
Корпорацияларға инвестициялық стратегияның сұрақтары бойынша және бухгалтерлік есеп пен
Қазіргі кезде бұл банктерсіз бағалы қағаздарды сату өте қиынға
Бағалы қағаздарды орналастыру алдында инвестициялық банк әдетте эмитент-корпорацияның қызметіне
Ал екінші типті инвестициялық бактерге келсек, олар бірінші типті
Мұндай банктердің негізгі функциялары шаруашылықтың әр түрлі салаларын, сонымен
Екінші типті инвестициялық банктер соғыстан кейінгі Батыс Европаның
Қазақстан Республикасында да мұндай банктердің функцияларын негізінен Қазақстан Республикасының
Нормативті құжаттарға сәйкес кез-келген бағалы қағазды өз атынан, өз
Біраз уақыт бұрын отандық банктердің атына олардың нақты экономика
Бұл жағдай 2000 жылдан бастап жақсара бастады. Банктер қаржы
2003 жылы экономиканы дамытуға кеткен несиелердің көлемі 672,4 млрд.теңге,
Банктердің несие портфельдерінің көлемін артуы және банктердегі жеке және
Сонымен қатар, банктердің несиелеу белсенділігінің тым тез артуының
Сонымен экономиканы инвестициялауда банктердің инвестициялық қызметі өте маңызды. Қазақстанда
Қазақстан Республикасының әлеуметтік бағыттағы нарықтық экономикасы экономиканың шынайы секторына
Инвестициялық портфельдің тиімді құрылымын жасақтау қар нарығындағы жағдайларды білуге
Дамушы инвестициялау, қаржыларын тікелей бағалы қағаздарды инвестициялауға салынатын тартымды
2.3 Бағалы қағаздар нарығының инвестициялық белсенділігін арттыру мен
Қазіргі кезде Республикада бағалы қағаздар нарығы қалыптасу шағында. Оның
Экономикалық мәселелерге:
Нарықты реттейтін механизмнің жоқтығы;
Бағалы қағаздар нарығын дамытатын бірыңғай көзқарас жүйесінің жоқтығы;
Заңдардың мүлтіксіз орындалмауы;
Салымдарды тіркеу жүйесінің жоқтығы (депозитно-регистраторская система);
Бағалы қағаздар нарығының материалдық – тетехникалық негізінің аздығы;
нарық инфрақұрылымы өсу деңгейінің төмендегі жатады.
Ал, әлеуметтік-психологиялық мәселелерге бағалы қағаздар нарығында маман кадрлардың аздығычмен
Бағалы қағаздар нарығына мамандарды Бағалы қағаздар жөніндегі Ұлттық
Дүниежүзілік нарық тарихында бағалы қағаздар нарығының негізгі үш үлгісі
1.Банктік үлгі – онда бағалы қағаздар нарығы механизмі арқылы
2. Банктік емес үлгі немесе нарықтық үлгі – онда
3. Аралас үлгі – онда бағалы қағаздар нарығы механизмі
Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздар нарығының ерекшелігі – кіші
Бағалы қағаздар нарығының нарықтық үлгісінің банктік үлгіден айырмашылықтары мыналар:
1)Нарықта акионерлік капитал үлгісінің көптігі;
2)Үлестік бағалы қағаздардың қарыздық қағаздардан көптігі;
3)Өндірісті қаржыландырудағы тура банктік несиенің аздығы;
4)Нарықтағы банк емес мекемелердің көптігі.
Бұлардан басқа мемлекетіміздің бағалы қағаздар нарығының нарықтық үлгісін таңдап
1) Өндірісті өркендету үшін шығарылып сатылған акциядан түскен ақша
2) Әлі көп уақытта дейін Қазақстан нарығында өндіріс саласын
3) Саясат факторы – дүниежүзіндегі сияқты Қазақстанда да бос
Қорыта айтқанда, Қазақстан Республикасында қалыптасып келе жатқан бағалы қағаздар
Бағалы қағаздар нарығы барлық мемлекеттерде, көптеген қарым-қатынастарда экономикалық өсуді
Қазіргі кезде бағалы қағаздар нарығы - әлемдік экономика мен
Бүгінгі бағалы қағаздар нарығы тиімді инфрақұрылыммен экономикалық қарым-қатынастағы
Соңғы жылдары Қазақстанда қаржылық сектордың дамуында сапалық сонымен қатар
Қазақстанда қалыптасқан жағдай, яғни қазіргі кезде бастапқы нарық механизімі
бастапқы нарықта техникалық қамтамасыз етумен оперативтік мәмілесі (сделок), екінші
екінші қайтара нарықта кәсіптік қатысушылардың қаржылық қуаты жеткіліксіз.
көптеген жағдайда бағалы қағаздар бастапқы таратуда ең төмен
Сонымен қатар екінші қайтара нарықтың қалыптасуына кедергі жасайтын
Қазақстан Республикасының суверенитетін жариялауда бағалы қағаздар нарығы басқа қаржылық
Осы жұмысты қорытындылай келе Қазақстан Республикасындағы бағалы қағаздардың даму
Бағалы қағаздардың айналымы мен шығарылуын реттейтін құқықтық инфрақұрылым, бағалы
Бағалы қағаздар нарығының институционалды инфрақұрылымы жетерліктей көлемде қалыптасты. Институционалды
Бағалы қағаздар нарығының техникалық инфрақұрылымы құрылды және жұмыс істеуде.
Бағалы қағаздар нарығына қатысушылардың маманданған қызметінің құрылу жүйесі қалыптасуда.
Бағалы қағаздар нарығын дамытудың 2010 жылға дейінгі кезеңге арналған
Ішкі институционалдық инвесторларды дамыту;
Бағалы қағаздар нарығының және олардың туындыларының сапасын жақсартуды ынталандыру
Инвесторлардың құқықытарын қорғауды жетілдіру және зейнетақы мен резервтік активтердің
Бағалы қағаздар нарығының технологиялық инфрақұрылымын дамыту;
Бағалы қағаздар нарығының екі деңгейлі жүйесін одан әрі дамыту;
Ірі институционалдық инвестор ретінде ресурстың ең көп көлемін жинақтаған
Қазақстандық акциялар мен облигациялардың инвестициялық тартымдылығын арттыру маңызды міндет
ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ БАҒАЛЫ ҚАҒАЗАДАР НАРЫҒЫНА ТАЛДАУ ЖАСАУ
3.1 Бағалы қағазадарды талдау
2006 жылы 1 қаңтарда корпоративті бағалы қығаздар нарығында акция
2005 жылы 137 акция эмиссиясы (2002 жылы 86 эмиссия)
Айналым мерзімі үш жыл болатын мемлекеттік бағалы қағазадардың табыстылығы
Тәжірибе көрсеткеніндей, едәуір құлаудан кейін нарықтың тұрақтануы болды, оған
Сонымен мынандай қорытындыға келуге болады, яғни орта мерзімді және
Соңғы бес жылда қор нарығы дамыды. 2005 жылда
Мемлекеттік бағалы қағаздардың бірінші ретті нарығы
Муниципалды облигацияларды қоса алғанда мемлекеттік бағалы қағаздар түрінде шығарылған
2005 жылдың 1 бастап 31 желтоқсанда жалпы қарыз сомасы
ИАФР “Ирбис” – тің берілген мәліметтері бойынша Ұлттық
Екінші ретті нарық
2005 жылы KASE - да мемлекеттік бағалы қағаздарды сатып
2005 жылы желтоқсанда KASE – да мемлекеттік бағалы қағаздарды
Екінші ретті нарықтың сатып алу – сату секторында жалпы
Кесте 1 - 2005 жылдағы мемелекеттік бағалы қағаздардың
нарығы, млн.теңге
Айлар
Бірінші ретті орналастыру Екінші ретті нарық, сатып алу-сату
Қаңтар
Ақпан
Наурыз
Сәуір
Мамыр
Маусым
Шілде
Тамыз
Қыркүйек
Қазан
Қараша
Желтоқсан
Барлығы
2004 жылдың қаңтар-желтоқсаны
0
753 102,8
753 102,8
Тренд х
0,84
Екінші ретті нарықтың сатып алу-сату операцияларының өзгеру динамикасын көрсек,
Ал бірінші ретті орналастыру кезінде жылдың соңында өскенін байқаймыз.
Сурет 9 - KASE – да 2005
алу-сату операцияларының динамикасы
Сурет 10 - KASE – да 2005
ретті орналастыру
Мемлекеттік емес бағалы қағаздар нарығы
2005 жылы KASE – да мемлекеттік емес бағалы қағазадарды
Кестеде KASE – да 2005 жылы әрбір ай бойынша
2004 жылы мемлекеттік емес бағалы қағаздардың сатып алу-сату келісімдерінің
2005 жылы желтоқсанда мемлекеттік емес бағалы қағаздар бойынша барлық
Кесте 2 - 2005 жылдағы мемелекеттік емес
құрылымы мен келісім көлемі мың долл.
Айлар
Бірінші ретті орналастыру Екінші ретті нарық, сатып алу-сату
МАП
Қаңтар 18 554,4 160 653,8 0 179 208,2
Ақпан 0 117 942,9 0 177 942,9
Наурыз 0 126 0,36,6 0 126 036,6
Сәуір 4 547,9 127 934,8 0 132 482,7
Мамыр 14 822,9 211 257,9 0 226 080,8
Маусым 0 174 222,3 0 174 222,3
Шілде 0 224 551,5 2 186,6 226 738,1
Тамыз 7 235,4 302 524,9 26 382,6 336 142,9
Қыркүйек 10 137,7 245 995,9 0 256 133,7
Қазан 4 086,4 241 012,1 0 245 098,4
Қараша 32 928,1 249 470,3 0 282 398,5
Желтоқсан 32 429,4 421 364,8 0 453 794,3
Барлығы 124 742,20 2 602 967,9 28 569,2 2
2004 жылдың қаңтар-желтоқсаны 156 280,70 1 663 308,3 10
Тренд 0,8 1,56 2,75 1,51
Мемлекеттік емес бағалы қағаздардың айналым құрылымы келесі түрде көрінеді:
Сатып алу-сату секторының үлесіне барлық жасалған келісім көлемінің 92,9%
Бастапқы орналастыру үлесіне 7,1% (32 429,4 мың доллор) келеді.
Мемлекеттік емес бағалы қағаздар нарығының 2005 жылы қарашадағы биржалық
Сатып алу-сату секторының үлесіне барлық жасалған келісімдер көлемінің 88,5%
Бастапқы орналастыру үлесіне 11,7% (32 928,1 мың доллор)келеді.
Сурет 11 - KASE – да 2005 жылға
сатып алу-сату операцияларының динамикасы.
Сурет 12 - KASE – да 2005 жылға
бірінші ретті орналастыру
Кесте 3 - Мемлекеттік бағалы қағаздардың
Жылдар
Бірінші ретті орналастыру Екінші ретті нарық, сатып алу-сату
2003
2004
2005 122
Кесте 4 - 2005 жылдың желтоқсанында
бағалы қағаздарды сататын ең негізгі ондық компаниялар.
БҚ коды Компания Келісім көлемі
ТМ LM
CCBN
Кредит” АҚ
HSBKp1 “Қазақстанның
халықтық
жинақтаушы банкі”
32 049,40 4 285,80 5 7,06 2,44
KZCR “ТНК” Казхром”
ASFib7 “Астана - Финанс”АҚ 16 339,00 2
TEBNp “Темірбанк” АҚ 16
ALKSb “АЛМАТЫ КУС”АҚ 16 125,50 2 154,20
BTAib8 “БТА Ипотека” АҚ 14 9801,20 2
KZTC “KazTransCom” АҚ
12 904,10 1 728,90 4 2,84 -
KKAGb“Қазақстанқағазы”АҚ 11 984,80 1 604,50 8 2,64 0,17
Барлығы 207 542,10 27 781,50 171 45,72
Барлық МЕБҚ 453 794,30 60 736,30 682 100
- кестедегі бағалы қағаздар келісім көлемінің кемуі бойынша орналасқан,
Кесте 5 - Мемлекеттік бағалы қағаздардың биржалық
Жылдар
Бірінші ретті орналастыру Екінші ретті нарық, сатып алу-сату
2003
2004
2005 122
Мемлекеттік бағалы қағаздармен келісімдер Қазақстандық қор биржасы айналымының –
Кесте 6 - Қазақстандық қар биржасындағы келісімдердің
(АҚШ млн.долл.)
2000 2001 2002 2003 2004 2005
көлемі үлесі көлемі үлесі көлемі үлесі көлемі үлесі көлемі
Шет ел вал.
Тез ар. келісім 66,9 1,3 520,9 5,1 833,8 3,4
МБҚ 3 129,0 61,6 7 250,9 70,8 1 951,1
МЕБҚ 138,5 2,7 505,8 4,9 603,6 2,4 1 025,2
РЕПО 0,0 0,0 0,0 0,0 18 274,2 74,2 21
Вексель 0,0 0,0 0,0 0,0 0,023 0,0001 0,096 0,0003
Бир.айн 5 077,8 100,0 10238,8 100,0 24 643,4 100,0
Егер Қазақстандық қор биржасының қызметін және келісімдердің көлемін талдасақ,
Шетел валютасы – 4,5 есе;
Мемлекеттік бағалы қағазадар – 35 есе;
Мемлекеттік емес бағалы қағаздар – 100 есе.
Сурет 13 - Қазақстандық қор биржасындағы
динамикасы
2005 жылы 451 акция шығарылымы тіркелген және 549 шығарылым
Кесте 7 - Акция шығарылымы және шығарылымның
тасталуы
Жылдар Тіркелген шығарылымдар Алынып тасталғандар
2003 142 314
2004 327 694
2005 451 549
2004 жылы 1 қаңтарда Республикада – 2940 акционерлік қоғам
Кесте 8 - Акцияның әрекеттеуіш шығарылымы және әрекеттеуіш
шығарылымдары бар акционерлік қоғамдар саны.
Акция шығарылымының саны Акционерлік қоғам саны
1қаңтар 2003 3604 1қаңтар 2003 3109
1қаңтар 2004 3502 1қаңтар 2004 2940
1 қаңтар 2005 3154 1 қаңтар 2005 3071
1 қаңтар 2006 2484 1 қаңтар 2006 2300
Сурет 14 - Қазақстан Республикасында бағалы қағаздар
2006 жылы 1 қаңтарда корпоративті бағалы қығаздар нарығында акция
Кесте 9
Сәйкесінше лицензиясы бар
ұйым саны 01.01.2000 01.01.2001 01.01.2002 01.01.2003 01.01.2004 01.01.2005
Барлық брокерлер мен дилерлер 58 51 51 50 52
Тіркеушілер 24 23 22 21 19 18
Костодиандар 11 12 11 10 10 11
Зейнетақы актив. инвест. басқарушылар 7 7 8 9 10
Инвестициял. Портфельді басқарушылар 1 2 3 4 10 28
Өзін-өзі реттейтін ұйым 2 2 2 2 2 2
Сурет 15 - Қазақстан Республикасында бағалы
институционалды инфрақұрылымдық жағдайының динамикасы.
3.2 “Казпочта” АҚ акцияларды шығару проспектісі
Уәкілетті органдардың жарияланған акциялардың шығарылымын мемлекеттік тіркеуі, осы проспектіде
Акциялар шығарылымының проспектісі Қазақстан Республикасы заңдарының талаптарына сәйкестігіне ғана
Қазақстандағы почта саласының көп деңгейлілігі ұйымдастыру құрылымының негізгі сипаттамасы
«Қазпочта» АҚ мына ұйымдардың мүшесі болып табылады:
EMS халықаралық кооперативі (курьерлік қызмет) – Швейцария, Берн қ.;
Бүкілдүниежүзілік почта одағы - Швейцария, Берн қ.;
Аймақтық байланыс достастығы почта байланысы операторларының кеңесі;
Қазақстан қаржы қызметкерлерінің ассоциациясы – Қазақстан Республикасы, Алматы қ.;
«Қазақстан қор биржасы» АҚ – Қазақстан Республикасы, Алматы қ.;
«Western Union» жүйесінің мүшесі – Гринвуд-Виллидж, Колорадо штаты,
Почталық қызмет түрлері:
«Қазпочта» АҚ мынадай почта қызметтерінің ауқымды спектрлерін жүзеге
жазба хат-хабарларды, бандерольдерді және сәлемдемелерді жіберу мен жеткізіп беру;
EMS – Kazpost курьерлік қызметтері;
мерзімді басылымдарға жазылуды қабылдау, оларды тасымалдау, жіберу, жеткізіп беру
арнайы байланыс қызметтері;
филателия;
аралас (гибритті) электронды почта қызметтері.
Қаржылық қызмет түрлері:
«Қазпочта» АҚ мынадай қаржы қызметтерінің ауқымды спектрлерін жүзеге
депозиттер;
заңды тұлғалардың банктік шоттарын ашу және жүргізу;
аударым операциялары;
банкноттардың, монеталардың және құндылықтардың инкассациясы мен жіберілуі;
бюджеттік мекеме қызметкерлеріне жалақы мен стипендия төлеу;
зейнетақыларды, жәрдемақыларды және басқа да әлеуметтік төлемдерді төлеу;
коммуналдық және салық төлемдерін қабылдау.
Агенттік қызмет түрлері:
«Қазпочта» АҚ мынадай агенттік қызметтердің ауқымды спектрлерін жүзеге асырады:
Директ-Майл тікелей почталық жарнама қызметтері;
зейнетақы қорлары мен сақтандыру ұйымдары үшін клиенттермен шарттар жасау;
күнделікті сұраныстағы тауарлар мен лотерей билеттерін сату.
Қаржы ұйымдарының қаржылық жай-күйі
Кесте 10 - Инвестициялар мен бағалы қағаздардың портфелі:
(мың.теңге)
Инвестиция түрі 01.01.04ж. жағдайы бойынша
Басқа заңды тұлғалардың капиталындағы ұзақ мерзімдік инвестиция 0
Бағалы қағаздардың портфелі, барлығы 2 691 152
Соның ішінде:
Мемлекеттік бағалы қағаздар
2 402 665
Мемлекеттік емес бағалы қағаздар 288 487
Басқа инвестициялар 0
Инвестицияның барлығы 2 691 152
Инвестициялық стратегия қаржы нарығындағы жайлардың өзгеруі мен операциялардың кіріс
Бағалы қағаздар портфелінің көлемін ұлғайту, диверсификация арқылы активтердің оңтайлы
Жарғылық капиталы:
1) құрылтай құжаттары бойынша жарғылық капиталының көлемі:
1 812 123 000 (бір миллиард сегіз жүз он
2) бухгалтерлік баланстың дерегі бойынша жарғылық капиталының көлемі:
1 812 123 000 (бір миллиард сегіз жүз
3) жарғылық капиталды акцияларға бөлуі:
Акциялардың жалпы саны 1 812 123 000 (бір миллион
оның ішінде:
- жай атаулы акциялардың саны 1 812 123
құрылтай құжаттарына сәйкес, артықшылықты атаулы акциялар жоқ.
4) жарғылық капиталының ақы төленген бөлігінің көлемі:
Жарғылық капиталы 1 812 123 мың теңге сомасына төленген.
Кесте 11 - Қолданыстағы шыққан облигациялардың құрылымдарын
Шығарылымның жалпы көлемі 1 413 000 000 (бір миллиард
Облигациялардың номиналды бағасы 1 000 (мың) теңге
Шығарылатын облигациялардың түрі Атаулы купонды индексацияланған
Шығарылу нысаны Құжаттамасыз
Облигациялардың жалпы саны 1 413 000 (бір миллион төрт
Айналыстағы мерзімі Айналысқа түскен күненнен бастап 5 жыл
Купонды сыйлықақы бәсі Облигацияның индексацияланған номиналды сомасынан жылдық
Төлемнің мерзімділігі Жылына 2 (екі) рет
Бағалы қағаздарды шығару туралы мәліметтер
Шығарылған бағалы қағаздардың тіркелуі.
Бірінші шығарылым:
1) Бағалы қағаздың түрі: акция
2) Эмиссияның құрылымы
Номиналдық сомасы 1 000 теңге акция эмиссиясының көлемі
3) шығарылымның мемлекеттік тіркелген күні 29.12.2000ж.
4) орналастырудың аяқталған күні 30.12.2000ж.
5) бағалы қағаздарды орналастыру тәсілі
Акцияларды орналастыру жабық тәсілмен жүргізіледі.
6) Дивиденттер мен сыйақылардың көлемі (жылдар мен бағалы қағаздар
Алдында шығарылған акциялар бойынша 2000 жылдың қорытындысына байланысты дивиденттер
7) Эмиссия қорытындысы бойынша бекітілген есеп күні немесе эмиссияның
Шығарылым қорытындысы жөнінен бекітілген есеп пен «Қазпочта» ААҚ-ның 29.05.2001ж.
Екінші шығарылым:
1) Бағалы қағаздың түрі: акция
2) Эмиссия құрылымы
Номиналдық сомасы 1 000 теңге акция эмиссиясының көлемі
3) шығарылымның мемлекеттік тіркелген күні 21.03.2002ж.
4) орналастырудың аяқталған күні 22.03.2002ж.
5) бағалы қағаздарды орналастыру тәсілі
Акцияларды орналастыру жабық тәсілмен жүргізілді.
6) Дивиденттер мен сыйақылардың көлемі (жылдар мен бағалы қағаздар
Алдында шығарылған акциялар бойынша 2001 жылдың қорытындысына байланысты дивиденттер
7) Эмиссия қорытындысы бойынша бекітілген есеп күні немесе эмиссияның
Шығарылым қорытындысы жөнінен бекітілген есеп пен «Қазпочта» ААҚ-ның 08.05.2002ж.
Үшінші шығарылым:
1) Бағалы қағаздың түрі: акция
2) Эмиссия құрылымы
Номиналдық сомасы 1 000 теңге акция эмиссиясының көлемі
3) шығарылымның мемлекеттік тіркелген күні 05.06.2002ж.
4) орналастырудың аяқталған күні 06.06.2002ж.
5) бағалы қағаздарды орналастыру тәсілі
Акцияларды орналастыру жабық тәсілмен жүрді.
6) Дивиденттер мен сыйақылардың көлемі (жылдар мен бағалы қағаздар
Алдында шығарылған акциялар бойынша 2001 жылдың қорытындысына байланысты дивиденттер
7) Эмиссия қорытындысы бойынша бекітілген есеп күні немесе эмиссияның
Шығарылым қорытындысы жөнінен бекітілген есеп пен «Қазпочта» ААҚ-ның 02.07.2002ж.
Төртінші шығарылым:
1) Бағалы қағаздың түрі: акция
2) Эмиссия құрылымы
Номиналдық сомасы 1 000 теңге акция эмиссиясының көлемі
3) шығарылымның мемлекеттік тіркелген күні 04.06.2004ж.
4) орналастырудың аяқталған күні 11.06.2004ж.
5) бағалы қағаздарды орналастыру тәсілі
Акцияларды орналастыру жабық тәсілмен жүрді.
6) Дивиденттер мен сыйақылардың көлемі (жылдар мен бағалы қағаздар
Алдында шығарылған акциялар бойынша 2003 жылдың қорытындысына байланысты дивиденттер
7) Эмиссия қорытындысы бойынша бекітілген есеп күні немесе эмиссияның
Шығарылым қорытындысы жөнінен бекітілген есеп пен «Қазпочта» ААҚ-ның 27.08.2004ж.
Бесінші шығарылым:
1) Бағалы қағаздың түрі: акция
2) Эмиссия құрылымы
Номиналдық сомасы 1 000 теңге акция эмиссиясының көлемі
3) шығарылымның мемлекеттік тіркелген күні 30.03.2005ж.
4) орналастырудың аяқталған күні 14.04.2005ж.
д) бағалы қағаздарды орналастыру тәсілі
Акцияларды орналастыру жабық тәсілмен жүрді.
5) Дивиденттер мен сыйақылардың көлемі (жылдар мен бағалы қағаздар
Алдында шығарылған акциялар бойынша 2004 жылдың қорытындысына байланысты дивиденттер
6) Эмиссия қорытындысы бойынша бекітілген есеп күні немесе эмиссияның
Шығарылым қорытындысы жөнінен бекітілген есеп пен «Қазпочта» ААҚ-ның 29.06.2005ж.
Жарияланған акциялардың шығарылуы туралы мәліметтер
Акциялар туралы мәліметтер:
1) шығарылатын акциялардың жалпы саны - 4 556 832
2) шығарылатын акциялардың жалпы саны - 4 556
3) құрылтайшылармен төленетін бір акцияның номиналдық құны-1 000 теңге;
4) артықшылықты акциялар бойынша дивидендтің кепілді көлемі
Инвестициялық бағдарлама – қаржылық нарықта шарттардың өзгеруі әсерінен “Казпочта”
Қоғамның инвестициялық бағдарламасының мақсаты, бағалы қағазадар потфелінің көлемін өсіру,
Алға қойған мақсатқа жету үшін, келесі мәселелерді шешу қажет:
Қоғамның бағалы қағаздар портфелінің көлемін өсіру арқылы активтердің көлемін
Инвестициялық портфель бойынша табыстылықты жоспарланған 5-7% жылдық деңгейде ұстау.
“Казпочта” АҚ инвестициялық портфелі көлемінің өзгеруін келесі 9 суреттен
Қоғаммен 2004-2008 жылда жүзеге асыратын операциялар әр түрлі белгілері
Бағалы қағаздар портфелінің орташа табыстылығы 2004 жылы 6,93
Бекітілген табыстылық құралдары
Мемлекеттік бағалы қағаздар:
Ұзақ мерзімді – МЕОКАМ, МЕАКАМ, МЕИКАМ, ЕВРОНОТАЛАР, жергілікті атқарушы
Орта мерзімді – МЕОКАМ, МЕИКАМ, жергілікті атқарушы органдардың муниципалды
Қысқа мерзімді – ҚР Ұлттық банкінің ноталары.
Мемлекеттік емес бағалы қағаздар:
ҚР заңына сәйкес шығарылған мемлекеттік емес эмиссиялық (корпоративті) бағалы
Шетел эмитенттерінің мемлекеттік емес қарыздық бағалы қағаздары.
Келесі халықаралық қаржылық ұйымдармен шығарылатын бағалы қағаздар:
3.1 Даму және қайта құру халықаралық банкімен;
3.2 Даму және қайта құру Европалық банкімен;
3.3 Америкааралық даму банкімен;
3.4 Халықаралық есептеу банкімен;
3.5 Азиялық даму банкімен;
3.6 Африкалық даму банкімен;
3.7 Халықаралық қаржылық ұйымдармен;
3.8 Исламдық даму банкімен;
Европалық инвестициялық банкімен;
Шетел мемлекеттерінің бағалы қағаздары:
ҚР ұйымдарының ипотекалық облигациялары;
АҚ “Қазақстан даму банкінің” облигациялары;
Саудалық құрал жабдықтар:
7.1 Займды тарту, депозитке орналастыру (размещение) (ДЕПО операциясы);
7.2 “РЕПО” операциясы;
7.3 Конверсияланған операциялар.
Қазіргі кезде Қазақстанда тек зейнетақылық активтерді басқару бойынша компаниялар,
Бағалы қағаздар нарығы. 2006 жылы 1 қаңтарда корпоративті бағалы
2005 жылы 137 акция эмиссиясы (2002 жылы 86 эмиссия)
Айналым мерзімі үш жыл болатын мемлекеттік бағалы қағазадардың табыстылығы
Тәжірибе көрсеткеніндей, едәуір құлаудан кейін нарықтың тұрақтануы болды, оған
Сонымен мынандай қорытындыға келуге болады, яғни орта мерзімді және
KASE – да келісімдердің барлық қорытындысы бойынша 2004
“Казпочта” АҚ үлесіне 2004 жылы 1,341% биржалық айналым келді
Бағалы қағаздар портфелінің орташа табыстылығы 2004 жылы 6,93
3.3 Бағалы қағаздардың табыстылығын есептеу
Инвестиция тиімділігін анықтайтын ең негізігі шама – бұл оның
Инвестордың жиынтық табысы (Д) бағалы қағаздарды шығарғаннан кейінгі табыспен
Д = Д + Д -
Бағалы қағаздарды иелік ету кезеңіндегі инвестициялау операциясынан толық табыстылық
Д =
Онда, З-инвестициялау басындағы шығын.
Табыстылық көлемі иелік ету кезіндегі салыстырмалы өсімін немесе зиянын
Д =
Т-инвестициялау кезеңі (жылмен)
Мемлекеттік бағалы қағаздарға инвестициялау, инвестордың шығыны жоқ жағдайда
Мемлекеттік казначейсволық міндеттемелеріне өтеу табыстылығын есептеуге болады:
Д = (4)
С - номиналды құн
Т-айналым мерзімі (күн)
Ц -берілген шығарылым бойынша сатудың орта салмақталған бағасы.
Қазақстандық компаниялардан акцияларын алатын шетелдік және отандық инвесторларды қарастырайық.
Д =
Кесте 12 - 1998-2000жылдар кезеңіндегі әйгілі компаниялардың акцияларына ортасалмақталынған
Компания
Акции түрі Казахтелеком
Артықшылықты
акция
Народный банк
Жай Артықшылықты
1 кв. 2001
2кв. 2001
3кв. 2001
4кв. 2001
1кв.2002
2кв. 2002
3кв. 2002
4кв. 2002
1кв. 2003
2кв. 2003
3кв. 2003
4кв. 2003 1316,2
1414,8
1402,8
1258,6
1151,4
1005,1
1074,9
1245,2
1037,0
1562,8
1226,0
1602,8 1616,0
1906,5
1780,6
980,7
628,8
1084,7
1171,1
2372,9
691,6
648,3
738,6
221,8
256,9
579,0
659,6
1178,8
236,7
199,6
145,4
146,9
225,6
129,5
226,6
281,3
278,3
129,9
121,9
Қазақстандық инвестор үшін осындай табыстылық. Шетел инвесторына табыстылық өзгереді,
Резидент емес үшін немесе сыртқы табыстылық (Д )
Д =
Негізінен шетел инвесторы екі инвестиция жасайды: Қазақстандық акцияларға инвестиция
Д =
(3) пен (7) теңдеуін қоссақ, мынандай формула аламыз:
1 + Д = (1 + Д
немесе Д = Д
Д = Д + Д
Осылай шетелдік бағалы қағаздардың табыстылығы жуық шамамен ішкі
Кесте 13 - Келесі компаниялардың мемлекеттік емес
Компания Народный банк Казкоммерцбанк Казахойл Алматы кус
1кв. 2003
2кв. 2003
3кв. 2003
4кв. 2003
13990,6
14186,3
14944,0 13706,6
14380,4
14811,2
13684,6
13993,6
14166,5
14511,3
14653,0
14547,7
Берілген мәндерді пайдаланып, ішкі табыстылық көрсеткіштерін есептейміз, сонымен қатар
Биржалық курс негізінде (7) формула бойынша бойынша шетел валютасына
Д =
Инвестициялаудың әр түрлі кезеңінде алдындағы ұсынылған қорытындылар бойынша ішкі
Алынған нәтижелер келесі қорытындыларды жасауға көмектеседі. Шетел инвесторының Қазақстандық
Шетелдік бағалы қағаздарына тәуекел салымдарын бағалайық. Отандық компания акцияларына
(11)
Кесте 14 – Ресми және биржалық айырбастау курстары
мәліметтер
Официальный курс
Биржевой курс
1994
1995
1996
1997
1998
1999
2000
2001
2002
2003
1кв. 2001
2кв.2001
3кв.2001
4кв.2001
1кв.2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003 5.2
35.6
60.9
67.3
75.5
78.3
119.5
142.1
145.5
155.1
140.0
142.3
142.6
143.5
145.5
145.9
147.0
147.1
151.6
152.8
154.0
155.3 5.3
36.3
61.1
67.7
75.5
78.5
120.0
142.2
145.8
155.7
140.1
142.3
142.6
143.8
145.5
146.1
147.1
147.2
151.7
152.9
154.0
155.9
Бұл теңдеу шетел валютасына салымдар табыстылығымен шетелдік
инвестиция табыстылығының арасындағы корреляция аз болса, сыртқы дисперсия және
ҚОРЫТЫНДЫ
Дипломдық жұмыста бағалы қағаздар нарығының экономикалық белсенділігі және оның
Бағалы қағаздар категория ретінде, былайша айтқанда тауар түрінде ішкі
Осыдан, біздің ойымызша, бағалы қағаздар әлеуметтік-экономикалық қатынастар процесінде және
Бағалы қағаздар қаржы нарығының құрамдас бір бөлігі ретіндегі қаржы
Біріншіден, бағалы қағазадар экономикалық қатынастар құрылымының ажырамас негігі бөлігі
Екіншіден, бағалы қағаздар инвестицияларды тартудағы тиімді механизм ретінде, қор
Үшіншіден, бағалы қағаздар нарықтық экономиканың барлық субъектілерінің барлық жұмыстарын
Әлеуметтік-экономикалық қарым қатынастардағы бағалы қағаздардың іс-әрекеттері – бос ақша
Қазіргі кезде Республикада бағалы қағаздар нарығы қалыптасуда. Оның даму
Бағалы қағаз нарығы субъектілерінің қатынастары экономикалық – құқықтық механизмге
Қарастырылып отырған дипломдық жұмыстың бірінші бөлімінде, бағалы қағаздардың
Акция - үлесті немесе меншікті куәландыратын бағалы қағаз. Ол
Қорыта айтқанда, жай акциялар бойынша дивиденд төлеу корпорацияның нәтижелі
Облигация деп эмитенттің белгілі бір шартты орындыуға, яғни алған
Инвесторлар көзқарасы бойынша акция шығару қауіптірек, демек облигация –
Вексель – қарызды өтеудегі заңды түрде бекітілген төлем
Ал қорытынды тарауларында бағалы қағаздарды сатып алу шарттары, иемденушінің
Қорыта айтқанда, бағалы қағаздарды шығаруға байланысты, эмиссия проспектісін шығару
Эмитент пен инвестиция институттары, яғни акцияларды алғашқы иемденушілерге сатушылар
Қазақстанда бағалы қағаздар нарығының даму деңгейі көп жағдайда халықтың
Қорыта айтқанда, Қазақстан Республикасында қалыптасып келе жатқан бағалы қағаздар
ҚОЛДАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
1. Галанова А.С.,Басова И.С. Рынок ценных бумаг.- Москва.,1996.-339бет.
2. Көшенова Б.А.Бағалы қағаздар нарығы.- Алматы., 1999.-234 бет.
3. Абдрахманова Г.Т., Жумабаева З.С.,Рынок ценных бумаг: особенности
функционирования в Казахстане.- Алматы., 2002-340 бет.
4. Сейткасимов Т.С., Ильясов А.А., Ценные бумаги и фондовый
- Алматы., 1998.-184 бет.
5. Жатканбаев Е.Б., Агальцова С.В.Рынок государственных ценных бумаг.
- Алматы., 1999.-312 бет.
6. Колесникова В.И.,Таркановского В.С.,Ценные бумаги.- Москва.,1998.
-219бет.
7. Жуков Е.Ф., Ценные бумаги и фондовые рынки.- Москва.,
8. Косолапов Г. Интеграционные процессы в корпоративном секторе и
9. Джуматова А.К. Деятельность Инвестиционного Фонда Р.К на рынке
10.Арыстанбаева С. Организация эффективного размещения финансовых ресурсов на рынке
11. Супугалиева Г.И. Банк аясындағы инвестициялау // Вестник КазНу
12. Буренин А.Н., Рынок ценных бумаг и производных
13. Банки казахстана №12 2004 г. (13-20 бет).
14. Сарсенбаева Ж.И. Проблемы долглвого рынка ценных бумаг Республики
15. Алексеев М.Ю., Рыног ценных бумаг. – Москва., 1992
16. Аналитический обзор Ассоциации финансистов Казахстана // Мир финансов
17. Байганин Е. Становление и развитие рынка корпоративных облигации
18.Оспанов А. Перспективы развития рынка ценных бумаг в
19. Есенов Б. Перспективы совершенствования казахстанского фондового рынка //
20. Аналитическая служба. Итоги развития биржевого рынка за 2005год
// Рынок ценных бумаг №8 2005г - 12-21бет.
21. Аналитическая служба. Итоги развития биржевого рынка за 2004год
// Рынок ценных бумаг №1 2005г- 11-19бет.
22. Важинская Е. Итоги развития биржевого фондового рынка за
// Рынок ценных бумаг №1-2 2006г-13-27бет.
ҚОСЫМША А
2001-2003 жылдарға айырбас курсының табыстылығын есептеу (теңге/АҚШ доллоры)
Бастапқы инвестициялау
кезеңі Соңғы инвестициялау
кезеңі Бастапқы баға Соңғы баға Доходность обменного курса
1квартал 2001
2 квартал 2001
3 квартал 2001
4 квартал 2001
1квартал 2002
2 квартал 2002
3 квартал 2002
4 квартал 2002
1квартал 2003
2 квартал 2003
3 квартал 2003 2кв. 2001
3кв. 2001
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
3кв. 2001
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
4кв.2003 140,1
140,1
140,1
140,1
140,1
140,1
140,1
140,1
140,1
140,1
140,1
142,3
142,3
142,3
142,3
142,3
142,3
142,3
142,3
142,3
142,3
142,6
142,6
142,6
142,6
142,6
142,6
142,6
142,6
142,6
143,8
143,8
143,8
143,8
143,8
143,8
143,8
143,8
145,5
145,5
145,5
145,5
145,5
145,5
145,5
146,1
146,1
146,1
146,1
146,1
146,1
147,1
147,1
147,1
147,1
147,1
147,2
147,2
147,2
147,2
151,7
151,7
151,7
152,9
152,9
154,0 142,3
142.6
143.8
145.5
146.1
147.1
147.2
151.7
152.9
154.0
155.9
142.6
143.8
145.5
146.1
147.1
147.2
151.7
152.9
154.0
155.9
143.8
145.5
146.1
147.1
147.2
151.7
152.9
154.0
155.9
145.5
146.1
147.1
147.2
151.7
152.9
154.0
155.9
146.1
147.1
147.2
151.7
152.9
154.0
155.9
147.1
147.2
151.7
152.9
154.0
155.9
147.2
151.7
152.9
154.0
155.9
151.7
152.9
154.0
155.9
152.9
154.0
155.9
154.0
155.9
155.9
1,54%
1,78%
2,64%
3,85%
4,28%
4,99%
5,06%
8,27%
9,13%
9,92%
11,27%
0,21%
1,05%
2,24%
2,67%
3,37%
3,44%
6,60%
7,44%
8,22%
9,55%
0,84%
2,03%
2,45%
3,15%
3,22%
6,38%
7,22%
7,99%
9,32%
1,18%
1,60%
2,30%
2,36%
5,49%
6,32%
7,09%
8,41%
0,41%
1,09%
1,16%
4,26%
5,08%
5,84%
7,14%
0,68%
0,75%
3,38%
4,65%
5,40%
6,70%
0,06%
3,12%
3,94%
4,69%
5,98%
3,05%
3,87%
4,61%
5,91%
0,79%
1,51%
2,76%
0,71%
1,96%
1,23%
ҚОСЫМША В
Қазақстан Республикасындағы компаниялардың мемлекеттік емес бағалы қағаздарының ішкі және
Бастапқы инвестициялау
кезеңі
Соңғы инвестициялау
кезеңі
Бастапқы
баға
Соңғы баға
Ішкі табыс
Мах
міn
Сыртқы
табыс
Мах
міn
Народный банк (облигациялар)
2кв. 2003
3кв. 2003 3кв.2003
4кв.2003
4кв.2003 1399,06
1399,06
14186,3 14186,3
14944,0
14944,0 1,40%
6,81%
5,34% min
max 1,61%
7,87%
6,18% min
max
Казкоммерцбанк (облигациялар)
1 кв. 2003
3 кв.2003 3кв.2003
4кв.2003
4кв.2003 13706,6
13706,6
14380,4 14380,4
14811,2
14811,2 4,92%
8,06%
3,00%
max
min 6,70%
10,70%
3,84%
max
min
Казахойл (облигациялар)
2кв.2003
3кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
4кв.2003 13684,6
13684,6
13993,6 13993,6
14166,5
14166,5 2,26%
3,52%
1,24%
max
min 2,47%
4,58%
2,08%
max
min
Алматы кус (облигациялар)
2кв.2003
3кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
4кв.2003 14511,3
14511,3
14653,0 14653,0
14547,7
14547,7 0,98%
0,25%
-0,72% max
min 1,19%
1,30%
0,12%
max
min
ҚОСЫМША В жалғасы
Казахтелеком (артықшылықты акциялар)
1кв. 2001
2кв.2001
3кв. 2001
4кв.2001
1кв.2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв. 2002
1кв. 2003
2кв.2003
3кв.2003 2кв. 2001
3кв. 2001
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
3кв. 2001
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
3кв.2002
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
4кв.2002
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
1кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
2кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
3кв.2003
4кв.2003
4кв.2003 1316,2
1316,2
1316,2
1316,2
1316,2
1316,2
1316,2
1316,2
1316,2
1316,2
1316,2
1414,8
1414,8
1414,8
1414,8
1414,8
1414,8
1414,8
1414,8
1414,8
1414,8
1402,8
1402,8
1402,8
1402,8
1402,8
1402,8
1402,8
1402,8
1402,8
1258,6
1258,6
1258,6
1258,6
1258,6
1258,6
1258,6
1258,6
1151,4
1151,4
1151,4
1151,4
1151,4
1151,4
1151,4
1005,1
1005,1
1005,1
1005,1
1005,1
1005,1
1074,9
1074,9
1074,9
1074,9
1074,9
1245,2
1245,2
1245,2
1245,2
1037,0
1037,0
1037,0
1562,8
1562,8
1223,0 1414,8
1402,8
1258,6
1151,4
1005,1
1074,9
1245,2
1037,0
1562,8
1226,0
1602,8
1402,8
1258,6
1151,4
1005,1
1074,9
1245,2
1037,0
1562,8
1226,0
1602,8
1258,6
1151,4
1005,1
1074,9
1245,2
1037,0
1562,8
1226,0
1602,8
1151,4
1005,1
1074,9
1245,2
1037,0
1562,8
1226,0
1602,8
1005,1
1074,9
1245,2
1037,0
1562,8
1226,0
1602,8
1074,9
1245,2
1037,0
1562,8
1226,0
1602,8
1245,2
1037,0
1562,8
1226,0
1602,8
1037,0
1562,8
1226,0
1602,8
1562,8
1226,0
1602,8
1226,0
1602,8
1602,8
7,49%
6,58%
-4,44%
-12,52%
-23,63%
-18,33%
-5,40%
-21,21%
18,73%
-6,85%
21,77%
-0,84%
-11,04%
-18,61%
-28,95%
-24,02%
11,98%
-26,70%
10,46%
-13,34%
13,28%
-10,27%
-17,92%
-28,35%
-23,37%
-11,23%
-26,07%
11,40%
-12,60%
14,25%
-8,51%
-20,14%
-14,59%
-1,06%
-17,60%
24,16%
-2,59%
27,34%
-12,75
-6,64%
8,14%
-9,9%
35,17%
6,47%
39,20%
6,94%
23,88%
3,17%
55,47%
21,97%
59,46%
15,84%
-3,5%
45,39%
14,05%
49,11%
-16,72%
25,50%
-1,54%
28,71%
59,70%
18,22%
54,56%
-21,55%
2,55%
31,05
min 9,03%
8,36%
-1,80%
-8,67%
-19,35%
-13,34%
-0,34%
-12,94%
27,86%
3,07%
33,04%
-0,63%
-9,99%
-16,37%
-26,08%
-20,65%
15,42%
-20,10%
17,90%
-51,12%
22,83%
-9,43%
-15,89%
-25,90%
20,22%
-8,01%
-19,69%
18,62%
-4,61%
23,57%
-7,33%
-18,54%
-12,29%
1,30%
-12,11%
30,48%
4,50%
35,75%
-1274,59%
-5,55%
9,30%
-5,64%
40,25%
12,31%
46,34%
7,62%
24,63%
6,55%
60,12%
27,37%
66,16%
15,90%
-0,38%
49,33%
18,74%
55,09%
-13,67%
29,37%
3,07%
34,62%
60,49%
19,73%
57,32%
-20,84%
4,51%
3106,23%
max
ҚОСЫМША В жалғасы
Казахмыс (жай акциялар)
кв. 2001
2кв.2001
3кв. 2001
4кв.2001
1кв. 2002
2кв. 2002
3кв. 2002
2кв. 2001
3кв. 2001
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
3кв. 2001
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
4кв.2002
1616,0
1616,0
1616,0
1616,0
1616,0
1616,0
1616,0
1906,5
1906,5
1906,5
1906,5
1906,5
1906,5
1780,6
1780,6
1780,6
1780,6
1780,6
980,7
980,7
980,7
980,7
628,8
628,8
628,8
1084,7
1084,7
1171,1 1906,5
1780,6
980,7
628,8
1084,7
1171,1
2372,9
1780,6
980,7
628,8
1084,7
1171,1
2372,9
980,7
628,8
1084,7
1171,1
2372,9
628,8
1084,7
1171,1
2372,9
1084,7
1171,1
2372,9
1171,1
2372,9
2372,9 17,98%
10,18%
-39,31%
-61,08%
-32,87%
-27,53%
46,83%
-6,60%
-48,56%
-67,01%
-43,10%
-38,57%
24,46%
-44,92%
-64,68%
-39,68%
-34,08%
33,26%
-35,88%
10,60%
19,41%
141,95%
72,50%
86,24%
277,36%
7,96%
118,76%
102,62%
max
min
19,52%
11,96%
-36,67%
-57,23%
-28,59%
-22,59%
-22,54%
51,89%
-3,39%
-47,51%
-64,51%
-40,43%
-35,20%
27,90%
-44,08%
-62,65%
-37,23%
-30,93%
36,48%
12,20%
21,71%
144,31%
72,91%
87,33%
278,52%
8,64%
119,51%
102,68%
Казахмыс (артықшылықты акциялар)
1кв. 2001
2кв. 2001
3кв. 2001
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
2кв. 2001
3кв. 2001
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
3кв. 2001
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
4кв.2001
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
1кв. 2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
2кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
3кв.2002
4кв.2002
4кв.2002
691,6
691,6
691,6
691,6
691,6
691,6
691,6
648,3
648,3
648,3
648,3
648,3
648,3
738,6
738,6
738,6
738,6
738,6
221,8
221,8
221,8
221,8
256,9
256,9
256,9
579,0
579,0
659,0 648,3
738,6
221,8
256,9
579,0
659,0
1178,8
738,6
221,8
256,9
579,0
659,0
1178,8
221,8
256,9
579,0
659,0
1178,8
256,9
579,0
659,0
1178,8
579,0
659,0
1178,8
659,0
1178,8
1178,8 -6,2%
6,8%
-67,92%
-62,85%
-16,28%
-4,71%
70,44%
13,92%
-65,78%
-60,37%
-10,68%
1,65%
81,82%
-69,97%
-65,21%
-21,60%
-10,77%
59,59%
15,82%
161,04%
197,11%
431,46%
125,37%
156,52%
358,85%
13,81%
103,59%
78,87%
-4,66%
5,58%
-65,28%
-59,00%
-12,00%
0,28%
75,50%
14,13%
-64,73%
-58,13%
-8,01%
5,02%
85,26%
-69,13%
-63,18%
-19,15%
-7,62%
62,81%
17,00%
162,64%
199,41%
433,82%
125,78%
157,61%
360,01%
14,49%
104,34%
78,93%
Е.Ф.Жуков. Деньги, кредит, банки.-Москва-1999г
Банки Казахстана 2003г. №12
ИАФР 05.01.06
ИАФР , 06.01.05
Рынок ценных бумаг. 2006г.№1
Отчеты НКЦБ
3
Акция
Басқаға беру тәсілі бойынша
Басқаруға қатынасу құқығы бойынша
Атаулы
Ұсынушы
Жай
Артықшылықты
Вексель беруші ( сатып алушы – төлеуші)
Вексель иемденуші (сатушы төлем алушы – несие беруші)
Ремитент (тратта бойынша ақша алушы)
Несие беруші (кредитор)
Трассант(вексель беруші)
Трассат(төлеуші)
1
2
3
4
5
6
7
8
Эмитент
Акционерлік корпорация
Жеке кәсіпорындары
мемлекет
Мемлекеттік резидеттер еместер
Мемлекет қолдауындағы мекемелер
Республикалық басқару органдары
Жекеменшіктенген кәсіпорындар
Осы секторда жаңа құрылған қоғамдар
Өндіріс секторының
Несие аясындағы қоғамдар
Биржалар
Қаржы құрылымдары
Инвестициялық компаниялар
Инвестициялық қорлар
Жергілікті басқару органы
Эмитенттер
Инвесторлар
Қорлық делдалдар
мемлекеттік заңдылығын қадағалау және бақылау органдары
Нарыққа қызмет ету мекемелері
Ақпараттандыру агенттіктері
Келісімдер жүргізілуін қамтамасыз ететін мекеме
Қорлық биржа
Нарықтың биржалық емес ұйымдастырушылары
Келісімдердің орындалуын қамтамсыз ететін мекеме
Есеп орталығы
Депозитарии
Тіркеушілер
Инвесторлар
Ұжымдық
Жеке
Нарық мамандары
Банктер
Мемлекет
Қорлық делдалдар
Корпоративті инвесторлар
Мамандандырылған институттар
Мамандандырылған қорлар мен компаниялар(зейнетақы қорлары, сақтандыру компаниялары және т.б.)
Инвестициялық институттар
Инвестициялық қорлар
Инвестициялық компаниялар
опциондар
әртүрлі
Қазыналық
вексельдер
Депозиттік
сертификаттар
әртүрлі
эмитенттердің
қарызды
үлесті
қарызды
Капитал нарығындаы
Ақша нарығындағы
акциялар
облигация-лар
үлесті
қарызды
фьючерстері
Комерциялық вексельдері
Депозиттік сер-ры
чектері
Облигацияла-
ры
Акция-
лары
Кәсіпорындардың облигациялары
Қазыалық облигациялар
Қазыналық вексельдер
Кәсіпкерлердің
банктердің
ААҚ- дың әртүрлі қорлардың
Жергілікті әкімшіліктердің
мемлекеттік
Қарызды, үлесті
Сатылу жеріне байланысты
Эмитентініңсипатына қарай
Кіріс төлеу жөніне қарай
Бағалы Қағаздар