Мазмұны.
КІРІСПЕ.
НЕГІЗГІ БӨЛІМ.
1.Заттық құқық
1.1. Заттық құқықтың ұғымы және белгілері
1.2 Меншік иесі болып табылмайтын тұлғалардың заттық құқықтары
2. Меншік құқық
2.1 Меншік құқығының ұғымы мен мазмұны
2.2. Азаматтық кодекс бойынша меншік құқығының нысандары мен
2.3. Меншік құқығына ие болу негіздері және тоқтатылуы
ҚОРЫТЫНДЫ.
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР.
КІРІСПЕ
"Азаматтық құқық" атауы ежелгі уақыттан бері белгілі, оны римдік
Римде құқықты жария және жеке деп екі салаға бөлгенін
Ал енді заттық құқық пен меншік құқығының толық тоқталайын.
Ал, Меншік құқығы дегеніміз— субъектінің заң құжаттары арқылы танылатын
Бұл жұмысымның мақсатына келер болсақ ; Заттық құқық пен
Мен осы жұмысымды ҚР 2011 ж. Азаматтық Кодексін және
1.ЗАТТЫҚ ҚҰҚЫҚ
1.1. Заттық құқықтың ұғымы және белгілері
Заттық құқық деп белгілі бір тұлғаның өз қарамағындағы жеке
Азаматтық кодекс жүйесінде құқықтың өзі меншік құқығы және басқалай
1963 жылы қабылданған Азаматтық кодексте заттық құқық деген түсінік
Азаматтық кодексте меншік құқығы заттық құқықтың жалпы жүйесіндегі негізгі
Цивилистика ғылымында зат адам еңбегімен жасалған, сондай-ақ табиғи күйінде
Сонымен, Заттық құқық деп белгілі бір тұлғаның өз қарамағындағы
Жаңа Азаматтық кодексте заттық құқық меншік құқығы нормалары ретінде
Азаматтық кодекстің "Иелену мерзімі" деп аталатын 240-бабы негізінде иелену
Заттық құқықтар жөніндегі тиісті нормаларды екшей отырып, оның бірқатар
Заттық құқықтың тізбе шеңбері заңның өзімен айқындалған (АК-тің 188,
Заттық құқық шексіз (абсолюттік) құқық түрінде сипатталады. Демек, бұл
Екінші жағынан алғанда, заттық құқықтың шексіз (абсолютті) сипаты басқа
Заттық құқықтың маңызды белгісі оның затқа тікелей үстемдік етуі
Заттық құқықтың тағы бір ерекшелігі заттың иесі мүлкін басқа
Заттық құқықтың түрлері. Заттық құқық екі үлкен топқа бөлінеді:
Олардың субъектілеріне тән нәрсе, оны иеленіп, пайдаланып, билік еткенімен,
Рим құқығында бұл құқық "Басқа біреудің затына құқық" деп
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексіңде заңдық құқықтың жіктелуі (классификациясы) толық
Л. В. Шенникова заттық құқықты өзінше жіктеп, оны мынадай
1.2 Меншік иесі болып табылмайтын тұлғалардың заттық құқықтары
1. Қазақстан Республикасы Президентінің "Қазақстан—2030" деп аталатын халыққа Жолдауында
Заттық құқықты жіктеу әр заманда әрқалай жүзеге асты. Мысалы,
Меншік құқығының заңдық жүйесін құру меншік иесі болып табылмайтын
Бұл орайда әңгімемізді жерді пайдалану мен сервитутқа қатысты заттық
Жерді пайдалану құқығы — заттық құқық бұрынғы Кеңес Азаматтық
Жерді пайдалану құқығы дегеніміз — тұлғаның мемлекеттік меншігіндегі жер
Бұл анықтамада айтылғандай, жерді пайдалану құқығынан жеке меншік құқығы
Жер пайдалану субъектілері "Жер туралы" Заңның 22-бабына сәйкес:
1)мемлекеттік және мемлекеттік емес;
2) ұлттық, шетелдік;
3) жеке және заңды тұлғалар;
4) тұрақты және уақытша;
5) бастапқы және кейінгі болып бөлінеді.
Мерзімі бойынша жер пайдалану түрақты (мерзімсіз) және уақытша болады.
Жерді тұрақты пайдалану құқығындағы жер учаскелері төмеңдегідей Мемлекеттік жер
Жер пайдалану құқығы: 1) мемлекеттік органдар актілері негізінде; 2)
Жер учаскелері өзінің құқықтық тәртібі бойынша жер пайдалану объектісі
Жер пайдаланудың маңызы Азаматтық кодекстің 195-бабының 2-тармақшасында айқындалған. Жер
Жер учаскесін пайдалану заттық құқықтар осы учаске шекарасындағы, яғни
Егер "Жер туралы" Заң мен өзге заң актІлеріңде өзгеше
белгіленген құрылыс, экологиялық, санитарлықгигиеналық өзге де меморациялық жұмыстар жүргізу,
"Жер туралы" Заңда жер пайдаланушылардың міндеттері тәртіптелген және жер
2. Жер пайдалану құқығын тоқтату негіздері. Жер пайдалану құқығын
Жер пайдалану құқығынан бас тартуға байланысты заң белгілі бір
Жер пайдалану кұқыгынан бас тарту осы жерді пайдалану құқығын
Жалпы ереже бойынша, жер пайдаланушыдан жер учаскесін алуға (сатып
3. Сервитуттар. Азаматтық кодекстегі сервитутты1 (латынның servituts деген сөзінен
Қазақстан Республикасының Азаматтық кодексінде сервитутка анықтама берілмеген, оны саралайтын
Қазақстан Республикасының казіргі заңдарыңда жер сервитуты деген түсінік кенінен
Сервитуттың елеулі белгілерінің қатарына мыналар жатады: 1) өзге біреудің
Сервитуттың субъектілері азамат, Заңды тұлға және мемлекет болып табылады.
Сервитуттар икемді және икемсіз болып жіктеледі. Икемді сервитуттарға меншік
Сервитуттар заң күшінде немесе шартпен тағайындалады. Олар біржақты келісім
Сервитуттың объектісі қозғалмайтын мүлік болып табылады. Егер сервитут тікелей
Сервитуттың мазмұнын заттық құқық ретінде оның Заңдық күші анықтайды.
Көрші немесе өзге жер учаскесін шектеулі пайдалану қүқьны мына
Затқа меншік иесімен, яғни сервитут тағайындалған адам мен сервитутқа
Сервитут та басқа да заттық құқықтар тәрізді заң бойынша
2.МЕНШІК ҚҰҚЫҒЫ
2.1 Меншік құқығының ұғымы мен мазмұны
Меншік қай қоғамның да сан қырлы өзекті мәселесі болып
Меншік дегеніміздің өзі материалдық игіліктерді — табиғаттың өнімдері
Сонымен, меншік затты иелену, меншіктену екен, оның өзі заттың
Әлемдік құқықтану доктринасы мен отандық заң ғылымы меншік құқығын
Материалдық игіліктерді иелену, пайдалану және билік етуге байланысты қоғамдық
Азаматтық кодекстің 188-бабында меншік құқығына мынадай анықтама берілген: "Меншік
Азаматтық кодекстің 188-бабында қаралған меншік құқығының иелену, пайдалану және
Азаматтық кодекстің 188-бабының 5-тармағына сәйкес меншік құқығының мерзімі шексіз
Меншік құқығының мазмұнын меншік иесіне тиесілі иелену, пайдалану және
Кейде заң талаптарына сәйкес меншік иесінен несие берушінің талабын
Иелену қүқығы мүлікті нақты иелену мүмкіндігін заң жағынан толықтай
Заң иеленуді заңды, заңсыз, адал ниетті және арам ниетті
Германия Азаматтық заңының 903-параграфында "меншік иесі ... өзінің затына
Триада (jus utendi, jus fniendi jus abutendi), меншік иесінің
Сондай-ақ иеленуші иеленген затының заңсыз екендігін білсе, білуге тиісті
Азаматтық кодекстің 188-бабында иеленудің әр түрі туралы айтылмаған, тек
Пайдаланудың өкілеттік құқыгы дегеніміз — мүліктен оның пайдалы табиғи
Пайдаланудың өкілеттік құқығынан жай пайдалануды ажырата білу керек. Пайдаланудың
Меншік иесі өзінің пайдаланудың өкілеттік құқығын қалай жүзеге асыруды
Заң негізінде немесе басқа да құқылық құжаттарға орай меншік
Билік ету құқығы дегеніміз мүліктің заң жүзіндегі тағдырын белгілеудін
Билік етудің өкілеттігі меншік құқығының объектілеріне қатысты заңды мәмілелер
Нарықта өз орнын табу үшін меншік иесіне билік ету
Әдетте меншік иесі өзінің билік өкілеттігін қалай да жүзеге
Билік ету құқығы затқа меншік иесі болып табылмайтын тұлға
Меншік иесі өз меншігінің игілігін көріп қана қоймай (мүлкін
Шартпен басқа да мәселелер қаралуы мүмкін. Мүлікті басқа біреуге
Ауыртпалық жағдайы деп заттардың кездейсоқ жойылу немесе кездейсоқ бүліну
Екінші бір жағдай мерзімінің өтіп кетуіне байланысты. Мәселен, егер
2.2. Азаматтық кодекс бойынша меншік құқығының нысандары мен түрлері
Қазақстан Республикасы Конституциясының 6-бабында: "Қазақстан Республикасында Мемлекеттік меншік пен
Азаматтық кодекс меншіктің екі нысанда — жеке (191-бап) және
Конституцияда меншікті екі нысанға бөліп қарау олардың мемлекетке меншік
Сонымен, меншікке субъектілер: мемлекет, әкімшілік-аумақтык, бөліністер, заңды тұлғалар мен
Заң меншікті түрлерге де бөледі. Азаматтық кодексіне сәйкес мемлекеттік
"Игілік" пен "ауыртпалық" тіркесінің өзі, дейді Е.А.Суханов,
Мемлекет өкілеттігін жүзеге асыра отырып, қарауындағы мүліктерді өзінің органдары
Қазақстан Республикасының мемлекеттік өкімет билігі мен басқа органдары өздерінің
Заңдарда көзделген реттер мен тәртіп бойынша Қазақстан Республикасының арнайы
Азаматтық кодекстің 191-бабына сәйкес жеке меншік азаматтардың және мемлекеттік
Мемлекеттік емес заңды тұлғалар мен азаматтар өздеріне қарасты барлық
Азаматтардың жеке меншік категориясы жеке дара (өзіндік) меншік ұғымына
Меншік иесінің құқығын жүзеге асыру, яғни оның иелік етуі,
Жеке меншіктің ерекше түріне кондоминиум меншігі де жатады. Кондоминиум
Үйдің бөлек (өзіндік) меншікке жатпайтын бөліктері (кіре беріс, баспалдақ,
Үй-жайдың әрбір меншік иесінің ортақ мүліктегі (ортақ меншіктегі) үлесі
Кондоминиумның әр алуан түрінің кұкылық тәртібінің ерекшеліктері заң құжаттарымен
Азаматтық кодекстің 209-бабына сәйкес екі немесе бірнеше адамның меншігіндегі
Меншік құқығының түрлеріне сипаттама берген кезде мүліктің құқықтық тәртібінің
2.3. Меншік құқығына ие болу негіздері және тоқтатылуы
Меншік құқығына ие болу негіздері. Меншік құқыгын азаматтық құқықтың
Меншік құқығын алуда бастапқы және туынды негіздерін шектеу өлшеміне
Бастапқысына жататын талап деп мынаны айтамыз: зат бұрын болмады
Туынды негіздер меншік иесі құқығын алуда бұрынғы меншік иесінің
Меншік құқығының туынды негіздерінің пайда болуы шартқа (сатып алу-сату,
Жаңа меншік иесіне тек заттың ғана меншік құқығы емес,
Меншік құқығының тоқтатылуы.Қазіргі Азаматтық кодекстің бұрынғысынан бір ерекшелігі І4-тараудағы
Меншік құқығын тоқтатудың аталған негіздерінде меншік құқығынан бас тартуды
Иесіз мүлік ретіңде есепке алынған күннен бастап бір жыл
Заң меншік иесінен мүлікті ықтиярынсыз алуға байланысты қатынастарды бүге-шігесіне
Азаматтық кодекстің 249-бабының 1-тармағы меншік иесінің міндеттемелері бойынша мүліктен
Мүлікті меншік иесінен ықтиярынсыз алып қою заң құжаттарына сәйкес
Мұндай тәртіп мынадай жағдайға да қатысты, егер азаматтың немесе
Ықтиярсыз алып қою негіздеріне реквизициялау да жатады. Реквизициялау дегеніміз
Тәркілеу заң құжаттарында көзделген реттерде мүлік меншік иесінен жасаған
Мүлікті ықтиярсыз ақысыз сот шешімімен мемлекет меншігіне алын қою
Жерді және басқа табиғи ресурстарды алып қоюға байланысты қозғалмайтын
Жер учаскесін алып қоюға қала салу мен жер орналастыру
Қазақстан Республикасының "Жер туралы" Заңына орай жер учаскесін мемлекеттік
Мемлекеттік қажеттілік үшін сатып алынатын жер учаскесі үшін ақы
Меншік иесі меншік құқығын тоқтатуға әкеп соқтыратын шешіммен келіспеген
Сот мүлікті алып қою мәселесін меншік иесіне құны тең
Жер учаскесін алып қоюға қаралатын талап бір жыл өткен
Дауды шешу кезінде меншік иесіне келтірілген залалды қалпына келтіру
Осы баптың ережелері мемлекеттік органның мүлік орналасқан тау баурайларын,
Күтімсіз ұсталған мәдени және тарихи қазыналарды сатып алу оны
Азаматтық кодекстің 249-бабының 3, 4-тармақтарына сәйкес меншік құқының тоқтатылуы
Мемлекет иелігіне алу дегеніміз, азаматтар мен заңды тұлғалардың жеке
Азаматтық кодекс мүліктің кездейсоқ жойылуы немесе кездейсоқ бүліну қаупі
Затты құртып жіберу меншік иесінің еркімен де, еркінен тыс
Меншік иесі болып табылмайтын тұлғаның заттық құқықтарын тоқтату Азаматтық
ҚОРЫТЫНДЫ.
Қорытындылай келе, менің бұл жұмыста қарастырған мәселе Заттық құқық
Былайша айтқанда; Заттық құқық деп белгілі бір тұлғаның өз
Заттық құқықтың маңызды белгісі оның затқа тікелей үстемдік етуі
Заттық құқықтың тағы бір ерекшелігі заттың иесі мүлкін басқа
Меншік құқығы дегеніміз — субъектінің заң құжаттары арқылы танылатын
Меншік құқығына ие болу негіздері келетін болсақ. Меншік құқығын
Ал, Меншік құқығының тоқтатылуы. Қазіргі Азаматтық кодекстің бұрынғысынан бір
Осымен мен осы өзіндік жұмысымды аяқтаймын. Тақырыбым бойынша мәселелердің
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБМЕТТЕР
1.Төлеуғалиев Ғ. «Азаматтық құқық». (Жалпы бөлім). – Алматы. 2001
2.Қазақстан Республикасының Азаматтық Кодексі. (Жалпы Бөлім). -Алматы. 2001 ж.312-бет.
3.Ынтымақов С.Қ. «Азаматтық құқық». (Жалпы бөлім). - Алматы. 2006
4.Жайлин Ғ.А. «ҚР Азаматтық құқығы». (Ерекше бөлім). –Алматы. 2006
5.«ҚазақстанРеспубликасының Азаматтық кодексі» (Жалпы бөлім).-Алматы.2011ж. 304-бет.