Мазмұны
Кіріспе…………………………………………………………………….......……3
1.Ұйымның есеп саясатының мәні мен маңызы және қалыптастыру
1.1.Есеп саясатының мәні мен маңызы.................................................................5
1.2. Есеп саясатын қалыптастыру негіздері....................................................... 11
1.3.Есеп саясатының ұйымдық және техникалық аспектілері......................... 31
2. ХҚЕС кезіндегі есеп саясатын жасау мәселелері
2.1. ХҚЕС кезіндегі есеп саясатының жасау мәселелері
2.2. ХҚЕС-қа көшуге байланысты есеп саясатын жетілдіру жолдары........
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі........................................................................53
Кіріспе
Қазақстандық экономикалық жүйе толығымен нарықтық қатынастарға көшті.
Курстық жұмыстың өзектілігі: қаржылық қорытынды есеп ақпараттарын
Сонымен есеп саясаты ұйымдар шаруашылық қызметі өрісінің іс-тәжірибесінде
Курстық жұмыстың мақсаты: есеп саясатының мақсаты мен мәнін,
Курстық жұмыстың міндеті:
1) есеп процедуралары арасындағы нақтылы фактілер мен орындалмай
қалған фактілер арасындағы байланысты анықтау;
нәтижелік көрсеткіштерге есеп өрісінде қолданылған әр түрлі
әдістердің сандық және сомалық әсер етуінің тиімділігін анықтау;
3) қаржылық қорытынды есеп сенімділігін арттыру үшін қолданылатын
маңызды есеп әдістерін белгілеу;
ұйымдардың есеп варианттарын таңдап алу процесінде ұзақ және
ағымдағы активтерді бағалаудағы,
синтетикалық және аналитикалық счеттар тізімін жасау, тауарлы
материалды қорларды бағалау және бұларды сату, өндірістік шығындарды
Осы курстық жұмысымда мен есеп саясатының
1.Ұйымның есеп саясатының мәні мен маңызы және қалыптастыру
1.1. Есеп саясатының мәні мен маңызы және қалыптастыру
Қазақстандық бухгалтерлік есеп тәжірибесіне «есеп саясаты» термині кезіндегі
Кейіннен Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің 17 қаңтар 2003
Есеп саясаты ұғымы екі жағдайда; біріншісі - мемлекеттік
Халықаралық қаржылық есеп стандартында (ХҚЕС) есеп саясаты; «Қаржылық
Қазақстаыдық 30 «Қаржылық қорытынды есеп тапсыру» жөніндегі стандарттың
Осы заманғы нарықтық экономика жағдайында шаруашылық операцияларының түрлері
Елімізде көптеген типтегі ұйымдардың әр қайсысы әр түрлі
Ұйымдар өздерінің есеп саясатын қалыптастыру барысында тәжірибедегі есеп
Сонымен есеп саясаты деп - ұйымдар шаруашылық қызметі
Сондықтан әрбір ұйымда бухгалтерлік есеп пен қорытынды есеп
Есеп саясатының мазмұны белгіленген жағдайда ұйым әкімшілігінің басқару
Есеп саясатын жасау мен қалыптастыру барысында есеп әдісіндегі
Кейінгі жылдары Қазақстан Республикасы бухгалтерлік есеп жүйесіне елеулі
Нарықтық қатынастар жағдайында көптеген типтегі ұйымдар, құқылы тұлғалар
Есеп саясатының мақсаты: бухгалтерлік есеп операцияларын орындау барысында
Қаржылық қорытынды есеп ақпараттарын пайдаланушылар тұрғысынан қарағанда есеп
Есеп саясатынын ең негізгі атқаратын міндеті ұйымдардың әр
Есеп саясатының міндеттері: есеп процедуралары арасындағы нақтылы фактілер
Бухгалтерлік есеп жүйесіндегі есеп саясатының көп варианттығы әр
Ұйымдардың есеп саясатының дәрежесі мен бағыты басқару ерекшеліктеріне,
Бірінші, «жоғарыдан» реттеу жүйесі заңдар мен нормативтік актілер,
Тәуелсіз жолдармен таңдалып алынған есеп ережелерін әрбір ұйымдар
Ұйымдар өрісінде қалыптасқан есеп саясаты осы ұйым қызметінің
Алайда кейбір бухгалтерлер салық салынатын табыс көлемін, сондай-ақ
1.2.Есеп саясатын қалыптастыру негіздері.
Есеп саясатының тиімді бағытын қалыптастыру үшін бухгалтерлік есеп
Есеп саясаты бухгалтерлік есеп жүйесіне тән қойылған талаптар
Осы кезеңдегі нарықтық қатынастар, меншіктік экономика және кәсіпкерлік
Бухгалтерлік есептің ең негізгі функциясы сенімді жасалған қорытынды
Есеп саясатын қалыптастыру процесінде бухгалтерлер белгілі авторлардың және
Сонымен қатар бухгалтерлер білімі мен кәсіби деңгейі жоғары
Есеп саясатын жасаушы мамандар есеп саясатының негізгі элементтерін,
Есеп саясатын қалыптастыру барысында мына төмендегі базистік принциптер
Ұйымдар есеп саясатын ыңғайлы қалыптастыру мақсатында активтер, меншікті
Ұйымдар есеп саясатын жасауға ыңғайлы және икемді басқа
Жоғарыда айтылған мәселелср мен ұсыныстар мазмұны түгелімен есеп
Ұйымдардың есеп саясаты мына төмендегі принциптерді сақтау арқылы
Есеп саясатын қалыптастыру барысында ұйымдар төмендегі факторларды есепке
Есеп саясатын тәжірибеде қолдану мен қалыптастыру барысында
Егер ұйымдар қызметінің нәтижесін шығару кезінде есеп мәліметтерінің
Есеп саясатын қалыптастыру процесі - қаржылық қорытынды есепке,
Есеп саясатын жасау алдында ұйымдардың міндет атқарушы бухгалтерлері
Сонымен есеп саясатын қалыптастыру процесінде ұйымдар өз таңдауы
Есеп саясатын қалыптастыруға тән бухгалтерлік есеп жүргізу әдістеріне
Қысқасы ұйымдар өрісінде қалыптасатын есеп саясаты бухгалтерлік есеп
Есеп түрлерін бөліп қарау мен бұлардың көптігі (оперативтік,
Ұйымдардағы есеп саясатын қалыптастырудың негізгі элементтері есеп саясатының
Бухгалтерлік есеп жүйесінің құрамдас бөлігі болып табылатын есеп
1. Негізгі құралдарды бағалау мен бұларға амортизация есептеу.
2. Негізгі құралдарды қайта бағалаудан өткізу әдісі. Есеп
3. Негізгі құралдар бойынша амортизация есептеу тәсілдері бірқалыпты
1-ші мысал. Құны 950 000 тенге тұратын пайдалану
Кесте 1. Негізгі құралдарға бірқалыпты түзу сызықты амортизация
Жылдар Бастапқы құны Бір жылдық амортизация сомасы Жинақталған
І
ІІ
ІІІ
ІV
V 950 000
950 000
950 000
950 000
950 000 190 000
190 000
190 000
190 000
190 000 190 000
380 000
570 000
760 000
950 000 760 000
570 000
380 000
1 900 000
0
Көрсетілген осы тәсіл арқылы амортизациялық сома негізгі құралдардың
2-ші мысал. Мына төмендегі көрсеткіштерге қарай негізгі құралдарға
Кесте 2. Қалдықты азайту немесе шапшаңдату тәсілі мен
Жылдар Бастапқы құны Жылдық амортизация-лық сома (шығындар шотының
І
ІІ
ІІІ
ІV
V
Жинағы 950 000
950 000
950 000
950 000
950 000
х 380 000
228 000
136 800
82 080
73 872
123120 380 000
608 000
744 800
826 880
950 000
х 570 000
342 000
205 200
123 120
0
х
Мұның үшін шапшаңдату коэффициентін 2-ге тең деп алып,
ЖА = Нқ х Ан;
Мұндағы ЖА - жылдық амортизацияның сомасы;
НҚ - негізгі құралдардың қалдық сомасы;
Ан - амортизациялық норма.
Бұдан амортизациялық норма төмендегі формула бойынша анықталады.
Ан =К* 1/Пм
Мұндағы Ан - амортизациялық норма;
К - шапшаңдату коэффициенті;
Пм- негізгі құралдарды пайдаланудың анықталған мерзімі.
4. Негізгі құралдарды жөндеуден өткізу шығындарының резервін жасау
5. Материалды емес
Материалды емес активтер амортизациясы мына төменде келтірілген тәсілдердің
6. Инвестицияларды бағалау. Мұнда екі түрлі тәсіл қолданылады.
Инвестицияны бағалауда қолданылатын екі түрлі бағалау әдісі баланстық
Инвестицияларды ағымдағы құнмен бағалау - баланстағы инвестициялар құнын
Ұзақ мерзімді қаржылық инвестицияларды бағалау тәсілі. Бұларды сатып
7. Тауарлы-материалды босалқыларды бағалау. Іске асырылып келе жатқан
Тауарлы-материалды босалқылар : нақтылы өзіндік құнымен, есепті бағамен,
ТМБ-ны өзіндік құнымен бағалау - құндылықтарды сатып алуға
Орташа өлшенген баға сатуға жарайтын құндылықтардың орташа құнын
Келесі әдіс ФИФО әдісі. Бұл әдістің мағынасы -
ЛИФО әдісі бойынша алғашқы сатылып алынған босалқыларды бағалау.
Бөлшек саудадағы бағамен бағалау - есептегі (счеттардағы) тауарлар
Мысал. Қорларды бағалау әдісін келесі мәліметтер арқылы көруге
Алғашқы мәліметте
1.Қорлар қалдығы 400 15 6 000
2.Түсті (5.04.2007) 300 17 5 100
3.Сатылды (7.04.2007) 200 - -
4.Түсті (15.04.2007) 400 13 5 200
5.Сатылды (18.04.2007) 300 - -
6.Түсті (24.04.2007) 100 12 1 200
Орташа бағамен бағалау әдісі.
Қорлар қалдығы 400 * 15 = 6000 тенге
Сатылып алынды 300 * 17 + 400* 13
Сатуға жарамды тауарлар 1 000 өлшем 11 200
Орташа баға (11 200 / 1000) = 11,2
Соңғы қалдық 300 * 11,2 = 3360 тенге
Сатылған өнімнің өзіндік құны 11 200 – 3360
Кесте 3. Орташа бағамен бағалау әдісін сабақтастық жолдармен
көрсету
Ай-күні
1 сәуір - - 400 х 15 =
5 сәуір 300 х 17 = 5100 -
7 сәуір - 200x15,9 = 3180 500x15,9 =
15 сәуір 400 х 13 = 5200 -
18 сәуір - 300 х 14,6 = 4380
Жиыны X 7560 теңге 9960 теңге
Кесте 4. ФИФО әдісі арқылы.
Ай-күні
1 сәуір - - 400 х 15 =
5 сәуір 300 х 17 = 5100 -
300 х 17 = 5100
7 сәуір - 100x15 = 1500
100x17 = 1700 500x17 = 8500
15 сәуір 400 х 13 = 5200 -
400 х 13 = 5200
18 сәуір - 100 х 17 = 1700
200 х 13= 2600 600 х 13 =
24 сәуір 100 х 12 = 1200 -
100 х 12 = 1200
Жиыны - 7500 теңге 9000 теңге
Кесте 5. ЛИФО әдісі арқылы.
Ай-күні
1 сәуір - - 400 х 15 =
5 сәуір 300 х 17 = 5100 -
300 х 17 = 5100
7 сәуір - 100x15 = 1500
100x17 = 1700 500x15 = 7500
15 сәуір 400 х 13 = 5200 -
400 х 13= 5200
18 сәуір - 300 х 13 = 3900
500 х 15 = 7500
100 х 13 = 1300
24 сәуір 100 х 12 = 1200 -
100 х 13 = 1300
100 х 12 = 1200
Жиыны - 7100 теңге 10000 теңге
Салыстыру нәтижесінен, бағаның өсуі жағдайында ФИФО әдісін қолдануда
8. Өндірістік шығындар есебі және өнімдердің өзіндік құнын
Өндірістік шығындар және өндірілген өнімнің өзіндік құнын калькуляциялау
Процестер бойынша қолданылатын әдіс мына төмендегі ерекшеліктері бар
Процестер бойынша қолданылатын әдіс негізінен тау-кен өндірісі, газ,
Тапсырыстар бойынша қолданылатын әдіс мына төмендегі ерекшеліктері бар
Тапсырыстар бойынша жүргізілетін өндірістік шығындар есебі мен өндірілген
Нормативтік әдіс бойынша өндірістік шығындар есебі мен өндірілген
Нормативтік әдістің ең негізгі принципі - шығындар деңгейін
Бухгалтерлік есеп тәжірибесінде барлық шығындар екі вариантпен —
Жартылай фабрикатты әдіс жекелеген ауыспалы кезеңдер бойынша өңделген
Кейбір өндірісте бір мағынадағы фабрикаттар әр түрлі мақсатта
Жартылай фабрикатсыз әдіс. Жартылай фабрикаттар өндірістің бір стадиясынан
Жартылай фабрикаттар қозғалысы тек қана сандық өлшеммен өлшеніп,
Ұйымдар бухгалтериясындағы синтетикалық счеттарда тек қана дайын өнімдер
Өндірілген өнімнің бір өлшемін калькуляциялау әдістері. Өндірістік шығындар
Тікелей есептеу әдісін қолдану арқылы өнімдер өндіруге жұмсалған
Өндірілген өнімнің нақтылы өзіндік құны мына формула бойынша
Өқ= Жш : Нс,
Мұндағы: Өк - өнімнің өзіндік құны;
Жш - жұмсалған барлық шығындар;
Н - өндірілген өнімдердің натуралды саны; [13, 89
Коэффициенттік калькуляциялау әдісі бойынша өндірілген өнімдердің өзіндік құны
Нормативтік калькуляциялау әдісі. Бұл әдіс өндірістік шығындар мен
Мысалы, 2004 жылдың сәуір айында машина жасау зауыты
Кесте 6. 2004 жылы сәуір айында өндірілген желдеткіштердің
Көрсеткіштер
Калькуляциялық баптар Шығындар Жеделкіштің өзіндік құны Бір дана
Норма бойынша Өзгеріс Нормадан ауытқу Жинағы
Негізі материалдар 74 470 680 +2 -5 677
Сатылып алынған жартылай фабрикаттар 9130 83 - -
Қызметтер 4180 38 +1 -1 38 39
Қалдықтар -330 3 - - 3 39
Материалдар жинағы 87450 798 +3 -6 795 805
Еңбекақы 20570 181 +1 +5 187 190
Басқа да өндірістік шығындар 4510 45 -11 -5
Жалпы өндірістік шығындар 17710 159 +3 -1 161
Ақаулық шығындар 440 - - +4 4 -
Өндірістік өзіндік құн 130680 1183 +8 -3 1188
Осы есептеулердің нәтижесінде өндірілген бір бұйымның нақтылы өзіндік
Аралас калъкуляциялау әдісі. Бұл әдіс тікелей калькуляциялау және
Жанама шығындарды тарату тәсілдері: еңбек ақы шығындары
басқа да көрсеткіштерге пропорционалды жолдармен таратылады.
Жанама шығындарды өз мазмұнына қарай тарату процесі өнімдердің
Аяқталмаған өндірісті бағалау әдісі: шығындардың тікелей баптары; материалдық
Аяқталмаған өндіріс шығындарының тікелей баптары әдісіне
сай аяқталмаған өндірістегі бұйымдарға, өнімдерге, жұмыстарға, жұмсалған материалдық
Аяқталмаған өндірісті материалдық шығындар сомасына қарай бағалау өндірісі
Аяқталмаған өндірісті нормативтік (жоспарлы) өзіндік құнмен бағалау үшін
Аяқталмаған өндірісті шартты бірлік тәсілі бойынша бағалау. Есепті
9.Берешек және алашақ қарыздар есебі. Есептің осы объектісі
Қоюшы ұйымдар өз өнімдері мен тауарларын жөнелте отырып,
Біріншісі, сатылған өнімдер, орындалған жұмыстар, көрсетілген қызметтердің жалпы
Екіншісі, счеттарды мерзіміне қарай төлеу әдісі бойынша берешектер
10.Еңбек ақы төлеу есебінің саясатында еңбек ақы төлеудің
Сонымен қатар есеп саясатында еңбек ақы өрісіне тән
11.Ақшаларға тән есеп саясатында кассалық операциялар жүргізу,
12.Табыстар мен шығындар жөніндегі есеп саясатынын мазмұнында негізгі
Негізгі қызметтен түскен табыстар төмендегілерді сатудан түседі:
1) Тауарлы-материалды қорлар: дайын өнімдер; тауарлар; материалдар; аяқталмаған
2) Орындалған жұмыстар: құрылыс-монтаж; зерттеу-жобалау; геологиялық барлау; ғылыми-зерттеу;
3) Қызмет көрсету: тасымалдау; байланыс; коммуналды және энергетикалық;
Негізгі қызметке жатпайтын табыстар мыналар:
1) Ұзақ мерзімді активтерді сату: материалды емес активтер;
2) Дивиденттер: акциялар, облигациялар, басқа да құнды кағаздар
3) Пайыздық түрдегі табыстар: берілген қарыздар мен займдардан;
4) Басқада табыстар: шетелдік валюта айырбастау
5) Төтенше жағдайлардан түскен табыстар апат, табиғат құбылысы,
Есеп саясаты жөніндсгі құжатқа түскен табыстар ағынын көрсететін
13. Қарыз қаражаттары жөніндсгі есеп саясаты. Мұнда қысқа
14. Салық ссебінің саясаты. Салық және салық салымы
Мұндай жұмыстарды орындау үшін
Салық есебіне тән есеп саясатын қалыптастыру барысында салық
Сонымен қтар салық есебін жүргізуге арналған аналитикалық жіктеу
Егер ұйымдар қызмет атқарудың бірнеше түрлерімен айналысатын болса,
Сонымен қатар есеп саясатына табыстар мен шығындарды тану,
Салық есебіне тән табыстар мен шығындарды классификациялық топтарға
Салық есебі саясаты жөніндегі ақпараттар мен мәліметтер қаржылық
Есеп саясатының сапалы және оңтайлы әдістерін таңдап алып,
Мұндай шаралар іске асырылған жағдайда ұйымдар қызметінің нәтижесін,
1.3. Есеп саясатының ұйымдық және техникалық аспектілері.
Ұйым шеңберінде іске асырылатын есеп саясатын жасау мен
1) арнайы комиссия құрылып, мұнын мақсаты мен
2) есеп жүргізудің жаңа әдістері айқындалып, бухгалтерлік есеп
3) есеп саясатын сапалы
4) есеп саясатын қалыптастырудың кезеңдік шаралары, қажетті
5) есеп объектілерінде қолданылатын әдістер мен тәсілдерді
Есеп саясатының ұйымдық және техникалық аспектілеріне мыналар жатады:
1) ұйымдардың ұйымдық құрылымы, оның көлемі мен сипаттамасы,
2) ұйымның жарғысы, құрылтайшылар мен үлес қосушылар, акционерлер
3)акционерлермен өткізілетін жиылыс, кездесулер, т.б. ұйым қызметіне байланысты
Осы жоғарыда айтылған мақсатты шаралар мен атқарылатын мәселелер
Есеп саясатының қысқаша мазмұны ұйым басшысының шығарған бұйрығында
1) бухгалтерлік есепті ұйымдастыру;
2) есеп жүргізудід техникалық тәсілдері;
3) негізгі есеп объектілеріне тән қолданылатын әдістер.
Есеп саясатының ұйымдық және техникалық мәселелерін сипаттаушы материалдар
Есеп саясатын жасауға қатысты жауапты мамандар, әсіресе ұйымның
Айтылғандарға орай есеп саясаты бухгалтерлік есеп жүйесіндегі принциптерден,
Сонымен есеп саясатының ұйымдық және техникалық аспектілерінің мазмұны
Есеп саясатының мазмұнды сапалық дәрежесі қаржылық қорытынды есеп
Есеп саясатының өңделуі барлық принциптерге сай және де
Сонымен әр қаржылық жыл 1 қаңтардан басталып, 31
Егерде есеп саясатында қандай да бір өзгерістер болса,
Бухгалтерлік есептер бухгалтерияның жеке бөлімшесінде орындалады.
Нормативті-құқықтық құжаттар бухгалтерлік іс-әрекетіне байланысты ол бухгалтерлік жағдай
Есеп саясатына сәйкес ортақ есептік жүйесі мынандай
1) қаржылық есеп, ХҚЕС шот жоспарына сәйкестелінген олармен
2)статистикалық есеп, олар қаржылық есепте негізделеді;
3)салық есебі, қаржылық есептің қорытындысына заңды түрде және
4)басқару есебі - құрама мәлімет, АҚ бастығының тапсырмасы
Бухгалтерияда шаруашылық операциялары ішкі бақылауы бастапқы есепмқұжаттары
1)санкциялық бақылау, шаруашылық операциялар рұқсат етілген болуы қажет;
2) заңды бақылау әрбір шаруашылық операциясы заңға
3) уәкілетті бақылау;
4) мәліметтердің өңдеуі, бақылануы, құжаттардың және жүйелік жазуларды
2. ХҚЕС кезіндегі есеп саясатын жасау мәселелері
2.1. ХҚЕС кезіндегі есеп саясатының жасау мәселелері
2006 жылғы 1 қаңтардан бастап Қазақстан Республикасының кәсіпорындары
Кәсіпорындардың қаржылық басшылықтары үшін қиындығы сол, олар уақытпен
ХҚЕС өздерінің жылдам өзгеруімен байланысты қосымша міндеттер туындайды,
8-"Есеп саясаты, есептік бағалаулардың өзгерістері және қателіктер" ІАS
Есеп саясаты туралы ақпаратты ашып көрсету жөніндегі талаптар
1)есеп саясатын таңдау немесе оны өзгерту;
2) есептік бағалауларды өзгерту;
3) алдыңғы есептік кезеңдерде жіберілген қателіктерді түзету.
Есеп саясаты өз құрылымы мен мазмұндық нысаны бойынша
"Жалпы ережелер" бөліміне мыналарды енгізген жөн:
1) ұйым туралы жалпы мәліметтер;
2) қаржылық жағдайлар, қызмет нәтижелері және осы ұйымның
3) таңдап алынған есеп саясаты арқылы қаржы есептілігінің
Бұдан кейін есепті жүргізген және қаржы есептілігін жасаған
Есепті жүргізген және қаржы есептілігін жасаған кезде, рұқсат
"Әдістемелік бөлім" ақпаратты қаржы есептілігінде көрсетудің ХҚЕС ұсынатын
Сондықтан, біріншіден, есеп саясатында оқиғалардың барлық өрбу жағдайларын
Өзгерістерге қатысты келетін болсақ, онда ХҚЕС компания операцияларының
Сондай-ақ есеп саясаты - бұл алдағы жылға (немесе
"Ұйымдастыру бөлімі" бухгалтерлік есепті жүргізуге, бухгалтерия құрылымын ұйымдастыруға
Қазақстанның бухгалтерлік есеп стандарттарында және ол бойынша жасалған
Кәсіпорынның бастапқы бақылауын жүзеге асыру үшін таңдап алынған
Бухгалтерлік есеп жүйесін жүргізудің жалпы қағидасы мен ережесі
Оларды жүзеге асыру барысында нақты кәсіпорынның есептік саясаты
1) кәсіпорын өз мүлкімен өзімен-өзі болушылығы кәсіпорын өз
2) толассыз қызметі есеп саясатының мәселесі бойынша қандай
3) есеп саясатын пайдаланудың жүйелілігі шаруашылық операциясын көрсету
4) шаруашылық, қызметіндегі фактілердің мерзімділік анықтылығы әр фактілердің
Пайдаланатын есеп саясатының басты міндеті мен негізгі арналымы
Ол есеп процесінің барлық тараптарын қамтуы керек: әдістемелік,
Әдістемелік аспектісі деп кәсіпорында өнімнің өзіндік құнын есептеу,
Есеп саясатының әдістемелік бөлігі нақты шаруашылық ахуалынан, олардың
Кәсіпорын бухгалтерлік есептің келесідей ережелерін өз бетінше шешуіне
Еншілес, тәуелді және бірлесіп бақыланатын шаруашылық серіктестіктерінің инвестициясын
1) табысты тану - №18 "Түсімдер" деп аталатын
2) тауарды сату бойынша — субъектінің сатып алушыға
3) көрсеткен қызметі бойынша — есептік күнге жасалған
4) дивиденттер, пайыздар түріндегі табыстар — пайыздар активтерден
5) негізгі құралдарды жөндеу есебі. Негізгі құралды жөндеу
6) материалдардың есебі. Өндіріске жатқызылатын (немесе өндіріске есептен
7) басқарушы есеп. Есептің бұл түрі сыртқы пайдаланушылардың
8) өндіріске кеткен шығындар мен өнімнің
Таңдап алынған әдістердің жинақ есебі шалафабрикаттық немесе шалафабрикатсыз
1) үстеме шығыстарын есептеу және тарату. Кәсіпорын
2) мүліктер мен міндеттемелерді түгендеу. Міндетті
3) бухгалтерлік есеп нысаны. Кәсіпорын бухгалтерлік есеп
4) нақты (іс жүзінде) пайдаланатын шоттар жоспары. Кәсіпорын
5) өндіріс ішіндегі есеп беру. Ішкі есеп беруді
6) бухгалтерлік қызметтің құрылымы мен ұйымдастырушылық нысаны.
7) есепті орталықтандыру деңгейі. Кәсіпорынның нақты
8) ішкі өндірістік бақылау. Кәсіпорын ішкі өндірістік бақылау
2.2. ХҚЕС-қа көшуге байланысты есеп саясатын жетілдіру жолдары.
Есеп саясатының мазмұны мына төмендегі жағдайларда: ұйымның стратегиялық
Ресми түрде ұйымдардың есеп саясаты мына жағдайларға байланысты
1) Қазақстан Республикасы заң актілерінің бухгалтерлік есеп жүйесіне
2) Қазақстан Республикасы бухгалтерлік есеп жүйесіндегі нормативтік актілердің,
3) заңды тұлғалардың қайта құрылуына (біріктірілу, бөлу, қосылу
4) меншік иесі мен жаңа бағыт ұсынған
5) активтер, меншікті капитал, міндеттемелер, шаруашылық нәтижесі
Сонымен қатар ұйымдар қызметіне жаңа технологиялар енгізіліп, өндірістік
Есеп саясатын өзгерту процесі жөніндегі шешім есепті жыл
Есеп саясаты ұзақ мерзімге арналып жасалынуы керек. Мұндай
Қазақстан Республикасы Қаржы министрлігінің бекіткен «Қаржылық қорытынды есеп
Түсіндірме хат тәуекелшілік пен кейбір маңызы толық ашылмаған
Егер қаржылық және бухгалтерлік қорытынды есеп жүйелерін дайындап
Кезеңдік (айлық, тоқсандық) қорытынды есеп жасау барысында есеп
Ұйымдардың экономикалық қызметіне байланысты сыртқы тұлғалардың қабылдайтын шешімдерінің
Есеп саясаты туралы ақпарат қаржы есептілігінің пайдаланылатын құрылымына
Кез келген жағдайда таңдау нақты ұйымның өзінде ғана
Есеп саясатын негіздеу және тандау кезінде барынша жалпы
Есеп саясатын әзірлеген кезде кәсіпорын өз мүліктері мен
Аталған қағидалар мен талаптар кез келген кәсіпорынның есептік
Есеп саясаты мен бухгалтерлік қорытынды есеп мазмұнын ашуға
Қорытынды
Жалпы курстық жұмысты қорыта келгенде ұйымдар өздерінің есеп
Ұйымдардың есеп саясатының дәрежесі мен бағыты басқару ерекшеліктеріне,
Есеп саясаты ұйымдар шаруашылық қызметі өрісінің іс-тәжірибесінде қолданылынатын,
Сондықтан әрбір ұйымда бухгалтерлік есеп пен қорытынды есеп
Есеп саясатының мазмұны белгіленген жағдайда ұйым әкімшілігінің басқару
Есеп саясатын жасау мен қалыптастыру барысында есеп әдісіндегі
Есеп саясатын қалыптастыру процесі қаржылық қорытынды есепке, басқарушылық
Есеп саясатын жасау алдында ұйымдардың міндет атқарушы бухгалтерлері
Жалпы қорыта келгенде есеп саясатын қалыптастыру процесінде ұйымдар
Пайдаланылған әдебиеттер тізімі
1. Қазақстан Республикасының Президенті Нұрсұлтан Назарбаевтың
Қазақстан халқына Жолдауы «Жаңа әлемдегі жаңа Қазақстан» –
Астана 2007жыл.
2. ҚР Президенті Н.Ә.Назарбаевтің халқына Жолдауы 2005-2006 ж.//
«Егемен Қазақстан» №134-136.
3.ҚР Азаматтық Кодексі :2001ж. 15.01 дейінгі өзгертулер мен
толықтырулар енгізілген.-Алматы:ЖШС «Баспа»,2001жыл.
4. Ә. Әбдіманапов Бухгалтерлік есеп теориясы және принциптері-
Алматы, 2001жыл
5. Қ.Қ. Кеулімжанов, З.Ж..Әжібаева Бухгалтерлік
Алматы 2003 жыл.
6.В.В.Радостовец, В.К.Радостовец, Т.Ғ. Ғабдуллин, И.О. Шмидт.
Кәсіпорындағы бухгалтерлік есеп. Алматы,2002 жыл.
7.Ж.С. Толпаков. Бухгалтерский учет:Учебник для вузов.-Караганда,
ОАО «Карандинская Полиграфия», 2004год.
8.Бухгалтерский финансовый учет:Учебник для вузов/
Под.ред.проф.Ю.А.Бабаева.-М.:Вузовский учебник, 2005год.
9. Э.С.Хендриксен, М.Ф. ВанБреда Теория бухгалтерского учета:
с Я.В. Соколова.-М.:Финансы и статистика, 1997год.
10. В.Л.Назарова Шаруашылық жүргізуші субъектілеріндегі
бухгалтерлік есеп: Оқулық/Жалпы редакциясын басқарған Н.Қ.
Мамыров .-Алматы: Экономика, 2005жыл.
11.Ә. Әбдіманапов Бухгалтерлік және қаржылық есеп принциптері
(халықаралық стандарт).
12.В.М.Волковой,Е.В. Лахова Меджународные стандарты
бухгалтерского учета.Основные принципы и приемы
конвертации.М.:Издательский дом «Аудитор»,1998 год.
13.С.Б. Баймуханова., Ә.Ж. Балапанова. Бухгалтерлік есеп – оқулық
Алматы, 2001 жыл.
14. Стандарты бухгалтерского учета финансово-хозяйственной деятельности
субъектов. Алматы 2003 г.
15.Б.Ержанов М.С. Основы бухгалтерского учета и новая корреспонденция
счетов. Алматы 2003г.
16.Кондратьев Н.П. Бухгалтерский учет. Москва 1997г.
17.Рахимбекова Р.М. Финансовый учет на предприятии. Алматы 2003г.
18.Родостовец В.В. Сквозной пример по бухгалтерскому и налоговому
учету с заполнением форм бухгалтерской и налоговой отчетности.
Алматы 1999г.
19.Сейдахметова Ф.С. Современный бухгалтерский учет. Алматы 2000г.
16.Савицкая П.В. Анализ хозяйственной деятельности предприятия. Минск
2002г.
17. А. Сейткасымов. Бухгалтерлік есеп принциптері. Алматы, 2000
18.Стандарты бухгалтерского учета Республики Казахстан 2004 г.
19.Миржакыпова С.Т.:Под ред., д.э.н. Мамырова Н.К., Алматы:
Экономика, 2002г.
20. Ковалев В.В. Финансовый анализ. Москва 1997год.
21. Төлегенов Э.Т. Бухгалтерлік ақпарат жүйелері. – Алматы.
2001жыл
22. Л.Н Чечерицына, И.Н Чуев «Анализ хозяйственной
деятельности» Москва 2005год
23. В.Макаарьева, Л.В.Андеева «Анализ хозяственнойдятельности»
Москва 2005год.
24. Лоринова А.Д «Бугалтерски учет» 1998 год. Москва
25. Бухгалтер бюлетені //Тамыз 2007 жыл/
26. Бухгалтер бюлетені //Қыркүйек 2007
4