МАЗМҰНЫ
Кіріспе.......................................................................................................................3
І. Жер ресурстарына
І.1. Жер қыртысының
І.2. Жер қойнауы
ІІ. Топырақты сақтау
ІІ.1. Қазақстанның топырағы
ІІ.2. Жерді батпақтанудан
ІІ.3. Топырақты тұзданудан
ІІ.4. Топырақты қалпына
ІІІ. Қорытынды.....................................................................................................17
Әдебиеттер.............................................................................................................18
КІРІСПЕ
Біздің елімізде жерге
Содан бері қарай,
Кейінгі кездерді батпақты,
Топырақты ауыл шаруашылығы
І. Жер ресурстарына
I. 1 Жер
Жер Күн жүйесінде
Географиялық қабық- бұл
Литосфера- мантияның жоғарғы қабаты
Жер қыртысынан тереңге
1 – cуретте көрсетілгендей мантия
1 – сурет.
Планетаның орталығында ядро
Жердің ішкі құрылысын
Жер қыртысын түзетін
Минерал- тау жыныстарын
Жер бетінде 3000 шамасында
Шөгінді тау жыныстары өсімдік,
1 – cызба
Метаморфты жыныстар – жоғары
Магмалық жыныстар
Жер қыртысының қозғалысы.
Жер қыртысының қозғалысы:
2 – сурет.
I.2 Жер қойнауы
Жер қойнауы қызуына
Жер қойнауындағы пайдалы
жанатын пайдалы кендер- көмір,
металдық пайдалы кендер- темір,
Адамдар ерте заманнан
Қазақстанның пайдалы қазбаларының
2 – кесте.
Жанатын пайдалы қазбалар
Кенді пайдалы қазбалар
Кенсіз пайдалы қазбалар
Мұнай және газ;
Доссор.
Жем.
Мақат.
Өзен.
Жетібай.
Қаражамбас.
Қаламқас.
Қарашығанақ.
Теңіз.
Кеңқияқ.
Жаңажол.
Көмір;
Қарағанды.
Екібастұз.
Майкүбі.
Торғайда
(Обаған)
Темір. Қашар, Соколов,
Марганец. Атасу, Жезді,
Хром. Мұғалжарда, Хромтау
Никель. Кемпірсай, Аққара,
Алюминий. Алюминийдің негізгі
Мыс. Жезқазған, Қоңырат,
Алтын. Қалба жоталарында,
Фосфорит. Қаратау (Шолақтау,
Тұз. Каспий маңы
Мұнай, газ- Қазақстанда мұнайдың
Кенді пайдалы қазбалар
Темір- геологиялық қоры
Хромит- хромит қоры
Марганец - баланстық қоры
Мыс- ірі кен орындары
Қорғасын- мырыш- 100-ден аса
Алюминий- шикізат ретінде ең
Сирек кездесетін металдар:
Молибден- Қазақстан әлемде молибден
Вольфрам- қоры жөнінен
Уран - 100-ден астам
3 – кесте.
Пайдалы қазбалар Негізгі кеніштер
1. жанатын п.қ. мұнай мен
2. кенді п.қ. темір
Марганец
Хром
Никель
Алюминий
Мыс
Түсті металл:
Қорғасын-
Мырыш
алтын Қашар, Сакалов-Сарыбай кеніштері,
Атасу, Жезді, Ұлытау, Сарыарқа,
Кемпірсай, Бұрақтал, Аққара
Ақмола, Торғай
Жезқазған, Балқаш,
Қоңырат, Бозшакөл
Кенді Алтай, Риддер,Зыриян,
Қалба жотасы, Жеті
3. Кенсіз п.қ.
Асбест
Фосфарит
тұз Жетіқара, Жезқазған, Шу-Іле
II. Топырақты сақтау шаралары
Қазақстанның топырағы және
Топырақ- табиғат компоненттерінің
Топырақты құрайтын факторлар
2- сызба
Топырақтың механикалық құрамы:
Аумағы бойынша табиғат
3- суретте Қазақстанда
3-сурет
Қазақстанның топырағы. 1. Орманның
Топырақтың азауы немесе
Топырақтың үстіңгі нағыз
АҚШ – тың 300
Қазақстанның Солтүстік және
М.М.Шевцовтың мәліметтері бойынша
Жердің азуы негізінен
Орманды жерде топырақ
Топырақ эрозиясы 2
Мысалы, 1921 жылы
Топырақты эрозиядан қорғау
- ұйымдастыру шаралары – топырақтың
- агротехникалық шаралар – топырақта
- топырақ дымқыл болу
Біздің жағдайда жердің
- топырақ қорғайтын егістік
- тыңайтқыштар қолдану. Эрозияға
- егістік жерлердің айналасына
Егістік өңірді қоршаған
- гидротехникалық шаралар. Топырақ
2.2. Жерді батпақтанудан
Дүние жүзінде жыл
Соңғы 10 – 15
Қазақстан жерін құм
Жерді құм басудан
Қамыстан, құм сұлысынан
Құмға түйе бұршақ,
Днепр өзенінің төменгі
Егер жауын – шашын
Батпақты жерлер Беларусияда,
Көптеген өзендер батпақтардан
Сондықтан бастапқы құрғатымсыз
Батпақты орынсыз құрғату
2.3. Топырақты тұзданудан
Топырақтың тұздануы және
Топырақтың тұздану себебі –
Топырақтағы тұз 1
Пәкістан, Парсы, Сирия
Оңтүстік Қазақстан обылысындағы
Ауадағы радиоактивті заттар,
Өндірістік қалдықтардағы көмір
Түсті металлургия кәсіпорындары
Ауыл шаруашылығында пестесидтерді
Технологиялық қалдықтардың өте
4-кесте.
Топырақта сақталу мерзімі
І – класс
өте қауіпті заттар
Граназон
ДДТ
Метафос
-
144
3
0,1
0,1
0,1
ІІ – класс
Қауіпті заттар
Карбафос
Кельтан
Хлорофос
3
5-12
3
2
1,5
0,5
ІІІ – класс
Қауіпті заттар
Дақтал
поликарбоцин
4-6
1-6
0,1
-
2.4. Топырақты қалпына
Пайдалы кен қазғанда,
Қазақстанның тау – кеедерін
Жаңа қала, елді –
Заң бойынша бүлінген
Кені қазылып біткен
Жерді санитарлық қорғау
Қаладағы тұрмыстық қалдықтар
Қалада жұмсалатын таза
Шетел ғалымдарының мәліметтеріне
5-кесте.
Елдің аты м3 кг Елдің
АҚШ 1,95 520-600 Финляндия 2-3 310-350
Канада 3,3 380 Испания 0,7 200
Ұлы Британия 1,6 240-300 Швеция
Франция 2,4 300-360 Швейцария 1,0 210
ГФР 0,7 210-230 Чехия 1,0 210
Норвегия 2,4 200 Польша 1,0 240
Қаланың тұрмыстық қалдықтары
Қалдықтардан құтылудың оңай
Әрине, біз тұрмыстық
Ең оңдысы қалдықтарды
Топырақты санитарлық тазалықта
Топырақтағы қоректік заттарды
Егістік жерлерді дұрыс пайдалану
Қара топырақтар соңғы
Жердің сапасын жақсартып,
Қазақстанда суармалы егістік
Сортаң жерлердің құнарлығын
Қышқыл топырақты жерлерді
ҚОРЫТЫНДЫ
Қазақ халқы жерді –
Осы рефератта жер
ӘДЕБИЕТТЕР
Биология, география, химия
Қазақ мемлекеттік аграрлық
www. Google. kz
Сағымбаев. Ғ. Экология негіздері.
Қаженбаев Ж. . Табиғатты қорғау.
Оспанов, Бозшатаева. Экология. Алматы,
Қазақстанның пайдалы қазбаларының
2 – кесте.
Жанатын пайдалы қазбалар
Кенді пайдалы қазбалар
Кенсіз пайдалы қазбалар
Мұнай және газ;
Доссор.
Жем.
Мақат.
Өзен.
Жетібай.
Қаражамбас.
Қаламқас.
Қарашығанақ.
Теңіз.
Кеңқияқ.
Жаңажол.
Көмір;
Қарағанды.
Екібастұз.
Майкүбі.
Торғайда
(Обаған)
Темір. Қашар, Соколов,
Марганец. Атасу, Жезді,
Хром. Мұғалжарда, Хромтау
Никель. Кемпірсай, Аққара,
Алюминий. Алюминийдің негізгі
Мыс. Жезқазған, Қоңырат,
Алтын. Қалба жоталарында,
Фосфорит. Қаратау (Шолақтау,
Тұз. Каспий маңы
Пайдалы қазбалар Негізгі кеніштер
1. жанатын п.қ. мұнай мен
2. кенді п.қ. темір
Марганец
Хром
Никель
Алюминий
Мыс
Түсті металл:
Қорғасын-
Мырыш
алтын Қашар, Сакалов-Сарыбай кеніштері,
Атасу, Жезді, Ұлытау, Сарыарқа,
Кемпірсай, Бұрақтал, Аққара
Ақмола, Торғай
Жезқазған, Балқаш,
Қоңырат, Бозшакөл
Кенді Алтай, Риддер,Зыриян,
Қалба жотасы, Жеті
3. Кенсіз п.қ.
Асбест
Фосфарит
тұз Жетіқара, Жезқазған, Шу-Іле
5
Жер қыртысы (Литосфера)
Шөгінді жыныстар
Бор теңіз жануарларының
Тау жыныстары
Метаморфты жыныстар
Мәрмәр – бордан түзілген
Шифрлі тақтастан түзілген
Магмалық жыныстар
Гранит – ең көп
Базальт – экструзимді магмалық
Жер қыртысы (Литосфера)
Шөгінді жыныстар
Бор теңіз жануарларының
Тау жыныстары
Метаморфты жыныстар
Мәрмәр – бордан түзілген
Шифрлі тақтастан түзілген
Магмалық жыныстар
Гранит – ең көп
Базальт – экструзимді магмалық