ЖОСПАР
КІРІСПЕ
І. Салық ұғымы және оның әлеуметтік-экономикалық мәні:
1.1 Салықтың экономикалық мазмұны және шығу тегі............................3
1.2 Салық саясаты және оны жүзеге асыру механизмі..............................5
1.3 Салық қызметінің құрылымы мен атқаратын қызметі........................7
1.4 Қазақстан Республикасының салық жүйесі..........................................9
НЕГІЗГІ БӨЛІМ
ІІ. Мүлік салығының ұғымы мен мазмұны:
2.1Мүлік салығының міндеттері, қызметі және мақсаты........................12
2.2 Мүлік салығын төлеудің тәртібі мен мерзімі.....................................15
2.3 Мүлік салығының жеңілдіктері...........................................................17
2.4 Мүлік салығының ставкалары.............................................................21
ҚОРЫТЫНДЫ
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
І. САЛЫҚ ҰҒЫМЫ ЖӘНЕ ОНЫҢ ӘЛЕУМЕТТІК-
ЭКОНОМИКАЛЫҚ МӘНІ
1.1 Салықтың экономикалық мазмұны мен шығу тегі
Салықтар – тауарлы өндіріспен бірге, қоғамның топқа бөлінуімен
Салықтың экономикалық мәні – шаруашылық субъектілерінен, азаматтардан ұлттық
Салықтың мәні мемлекет өз пайдасына жалпы ішкі өнімнің
Салықтар мемлекеттің өмір сүруінің негізі болып табылады. Мемлекетті
Салықтарға экономикалық әдебиеттерде әр түрлі анықтама мен түсініктеме
Салық – заңды актілерге сәйкес салық төлеушілермен жүзеге
Салық – белгілі бір объектілерден төленетін төлем.
Салық – белгілі бір мерзімде және белгілі бір
Қорыта айтқанда, барлық анықтамалар бір негізді қараушы жүйе
Салықты басқа да төлемдерден ажырата білуіміз керек. Себебі,
Қазақстан Республикасының мемлекеттік бюджетінде салықтардың меншікті салмағы 70%
Салықты материалдық тұрғыдан алғанда – бұл салық төлеушінің
Салықтың материалдық белгісі – салық төлеуші белгілі бір
Материалдық салықтық қатынастар – ақшалай қатынастар, өйткені ол
Экономикалық категория тұрғысынан қарағанда – салық төлеушілерден мемлекетке
Құқықтық тұрғыдан қарағанда – бұл мемлекеттік бекітілім, яғни
Салық құқығы – мемлекеттің салықтық әрекеті процесінде пайда
Сонымен салықтардың мазмұны мынадай:
Материалдық категория жағынан – белгелі бер ақша сомасы;
Экономикалық категория ретінде – мемлекеттің табысы;
Заңдық категория жағынан – заң жүзінде белгіленген міндеттеме
Салықтың экономикалық белгілері ретінде келесі көрсетілгендерді атауға болады:
Салық – мемлекетке тиесілі қоғамдақ жиынтық өнімді бөледі;
Салық – ақшалай нысанда төленеді;
Салық – қайтарымсыз төлем болып табылады;
Салық – баламасыз сипатта болады;
Салық – сұрақты экономикалық қатынас туғызады;
Салықты төлеген кезде меншік нысандары айқындалады.
1.2 Салық саясаты және оны жүзеге асыру
Қазіргі заманғы қоғамның дамуының айрықша ерекшелігі, оған мемлекеттің
Салық саясаты – мемлекеттің салық салу саясатында мақсатты
Мемлекеттің салық саясатын жүзеге асыру үшін салық механизмінің
Салық механизмі – қаржы механизмінің құрамдас бөлігі болып
Осы анықтаманы өзгерте отырып салық механизмінің буындар жүйесінің
Салық саясатының құрамына мемлекетте жинақталатын, қалыптасқан салықтардың түрлері,
Салық механизмінің көмегімен мемлекет оның элементтерін біртұтастыра отырып,
Салық механизмі мемлекет қолындағы ең күшті құрал. Осы
Салық механизмінің функцияларының басты мақсаты болып мемлекеттің әлеуметтік-экономикалық
Қазақстан Республикасының салық жүйесі құрылымының және территориялық қағидасына
1.3 Салық қызметінің құрылымы мен атқаратын қызметі
Салық экономикалық категория ретінде және өзінің қалыптасуы барысында
фисклдық (қазыналық)
бақылаушылық (реттеушілік)
қайта бөлу
Салықтың ең бірінші кезектегі атқаратын қызметі – бұл
Мемлекет өз қазынасын толықтару мақсатында табыс көздерін жасайды.
Салықтың келесі қызметтерінің бірі – бақылау.
Мемлекет экономиканы дамыту жолында салықтық реттеу процесі арқылы
Салықтардың бақылау қызметінің арқасында салық жүйесінің тиімділігі бағаланады,
Салықтың келесі атқаратын қызметтерінің бірі – қайта бөлу.
Бюджетке түскен салық түсімдерін қаржыландыруды қажет ететін бағдарламалар
Салықтың қайта бөлу қызметі мемлекетке салықты қоғамдағы экономикалық
Салықтардың қайта бөлу қызметінің көмегімен бюджетке ақша қаражаттары
Салық қызметінің міндеті – бюджеттің табыс бөлігінің орындалуына
Салық – бірінші кезекте, бюджетсаясатын жүзеге асыра отырып,
Мұның мақсаты – мемлекет әділетті түрде өз шығындарын
Салықтың қосымшы функциялары да бар. Олар: ынталандырушы, ынталандырмайтын,
Салықтардың ынталандырушы қызметінің көмегімен мемлекет өндірістің және басқа
Салықтың ынталандырмайтын қызметі оларды басу мақсатында әрекеттің қандайда
Салықтың тұрақтандырушы қызметі экономикалық өсу, техникалық жаңарту, халық
Салықтың шектеу қызметі. Мемлекетке кейде бірсыпыра өндіріс түрлерін
1.4 Қазақстан Республикасының салық жүйесі
Салық ұғымы мен салық жүйесі тығыз байланысты. Мемлекеттен
Қазақстан Республикасында тұңғыш рет салық жүйесі 1991 жылы
Нарықтық экономика мен мемлекеттің салық саясатының негізгі мақсаты
Салық саясатының басты мақсаты – салық жүйесін құру
Мемлекеттің салық қызметі келесі бағыттардан тұрады:
мемлекеттің салық жүйесінің қалыптасуы;
салық салу саласында мемлекет органдарының міндетін анықтау;
арнайы салық органдарының жүйесін қалыптастыру;
салық заңын ұйымдастыру және оның сақталуына бақылауды жүзеге
Салық жүйесі де өз алдында салы балып қалыптасуы
Қазақстан Республикасының салық жүйесі реформалаудың үш кезеңінен өтті:
Бірінші кезең. 1991 жылғы 9 шілдедегі Қазақ КСР
Екінші кезең. Қазақстан Республикасының Үкіметі 1995 жылдың басында
Үшінші кезең. 2001 жылы 12 маусымда Қазақстан Республикасының
Салық кодексі салықты және бюджетке төленетін басқа да
Қазақстан Республикасының салық заңдары Салық кодексінін, сондай-ақ қабылдануы
Қазақстан Республикасының салық кодексіне сәйкес салықтың 9 түрі
Салықтың түрлері:
Корпорациялық табыс салығы
Жеке табыс салығы
Қосылған құн салығы (ҚҚС)
Акциздер
Жер қойнауын пайдаланушылардың салықтары мен арнайы төлемдері
Әлеуметтік салық
Жер салығы
Көлік салығы
Мүлік салығы
ІІ. МҮЛІК САЛЫҒЫНЫҢ ҰҒЫМЫ МЕН МАЗМҰНЫ
2.1 Мүлік салығының міндеттері, қызметі мен мақсаты
Мүлік салығы – Қазақстан Республикасының аумағында меншік, шаруашылық
Мүлікке салынытын салықтың мақсаты меншікті тиімді пайдалануға ынталандыру.
Салық салу объектісіне және төлеуші мен мемлекеттің өзара
Мүлік салығы жылжитын және жылжымайтын болып бөлінеді
Мүлік салығын төлеушілер:
1) Қазақстан Республикасының аумағында меншік, шаруашылық жүргізуші немесе
2) Қазақстан Республикасының аумағында меншік құқығында салық
3) заңды тұлғаның шешімі бойынша оның құрылымдық
4) Қазақстан Республикасының резиденті емес заңды тұлғалар Қазақстан
Мүлік салығын төлеушілер болып табылмайтындар:
1) Қазақстан Республикасының Үкіметті белгілейтін қажеттілік нормативтері шегінде
Салық салу объектілері бойынша бірыңғай жер салығын белгіленген
2) мемлекеттік мекемелер;
3) уәкілетті органның қылмыстық жазаларды атқару саласындағы түзеу
4) діни бірлестіктер.
1-сурет. Мүліктің жіктелуі.
2.2 Мүлік салығын төлеудің тәртібі мен мерзімі
Салық төлеушілер салықты есептеуді салық базасына тиісті салық
Салық төлеушілер салық кезеңі ішінде мүлік салығы бойынша
Бюджетке салық төлеу салық салу объектілерінің орналасқан жері
Салықтың ағымдағы төлемдерінің сомаларын салық төлеуші салық кезеңіндегі
20 ақпанда;
20 мамырда ;
20 тамызда ;
20 қарашада;
Салық төлеушінің құрылу күнінен (салық салу объектілерін
Ағымдағы төлемдерді төлеудің соңғы мерзімінен кейін құрылған салық
Салық кезеңі ішінде сатып алынған салық салу объектілері
Салық кезеңінің ішінде мүлікке салынатын салықты есептеу мен
Салық төлеуші салық кезеңі ішінде декларацияны табыс ету
Жеке кәсіпкер кәсіпкерлік қызметте пайдаланатын үй-жайлар бойынша мүлік
Мүлік салығын есептеу мен төлеу үшін салық -
Уәкілетті органның қылмыстық жазаларды атқару саласындағы түзеу
2.3 Мүлік салығының жеңілдіктері
Мүлік салығын төлеушілерге бірнеше салық жеңілдіктері қарастырылған. Мәселен:
1. 1995 жылы 24 сәуірдегі «Салықтар және бюджетке
кәсіпкерлік қызметте пайдаланбайтын мүлік бойынша –коммерциялық емес және
өндірістік мақсатта және әлеуметтік салада пайлаланатын мүлік бойынша
Қазақстан ұлттық банкі мен оның бөлімшелері.
2. Қазақстан Республикасының 1999 жылы 16 шілдедегі заңына
1) мемлекеттік мекемелер және кәсіпкерлік қызметте пайдаланылмайтын мүлік
2) өндірістік мақсатта және әлеуметтік салада пайдаланбайтын мүлік
2-1) қызметінің негізгі түрі ғылым және кітапхана қызметін
2-2) ғылыми кадрларды мемлекеттік аттестаттау саласындағы міндеттерді жүзеге
2-3) қызметінің негізгі түрі театр, ойын-сауық және концерттік
3) Қазақстан Ұлттық банкі мен оның бөлімшелері;
4) жалпы пайдаланудағы мемлекеттік автомобиль жолдарын және олардағы
5) инвестициялар жөніндегі уәкілетті органымен жасалған келісім шартқа
6) түзеу мекемелері, Қазақстан Республикасы Ішкі істер министірлігі-
7) мектепке дейінгі балалар мекемелері, орта, арнаулы орта
8) «Байқоңыр» кешені объектілерінің мүлкі негізінде құрылған республикалық
3. Қазіргі уақытта мүлік салығын төлеуден босатылады:
1) Қазақстан Республикасының Үкіметі белгілейтін қажеттілік нормативтері шегінде
2) салық салу режимінің екінші үлгісі бойынша жүзеге
3) мемлекеттік мекемелер;
4) уәкілетті органның қылмыстық жазаларды атқару саласындағы түзеу
5) діни бірлестіктер.
Уәкілетті органның қылмыстық жазаларды атқару саласындағы түзеу мекемелерінің
Мүлік салығын төлейтін жеке тұлғаларға да салық жеңілдіктері
1. 1995 жылы 24сәуірдегі «салықтар және бюджетке төленетін
Кеңестер Одағының Батырларына, Социалистік Еңбек Ерлеріне, Ұлы Отан
«Алтын алқа» және «Ардақты ана» атағына ие болған
I және II топ мүгедектер;
2. Бүгінгі таңда мүлік салығын төлеуден босатылатын жеке
1) мерзімді қызметтегі әскери қызметшілер мерзімді қызметтен өту
2) меншік құқығындағы барлық салық салу объектілерінің жалпы
Кеңес Одағының Батырлары;
Социалистік Еңбек Ері;
«Халық қаһарманы» атағын алғандар, III дәрежелі Даңқ орденімен
«Ардақты ана» атағын алғандар және «Алтын алқа» алқасымен
Жеке тұратын зейнеткерлер;
3) меншік құқығындағы барлық салық салу объектілерінің жалпы
Ұлы Отан соғысына қатысушылар мен оларға теңестірілген адамдар;
I және II топтағы мүгедектер;
Осы аталған адамдар пайдалануға немесе жалға берілген салық
2.4 Мүлік салығының ставкалары
1995 жылы 24 сәуірдегі «Салықтар және бюджетке төленетін
Заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер салық салу объектілерінің
Мүліктің орташа жылдық құнынан есептелетін салық ставкалары:
Біріншіден, заңды тұлғалар мен кәсіпкерлер салық салу объектілерінің
Екіншіден, төменде аталған заңды тұлғалар салық салу объектілерінің
діни бірлестіктерді қоспағанда, коммерциялық емес ұйымдар;
әлеуметтік салада қызметін жүзеге асыратын ұйымдар;
негізгі қызмет түрі кітапханалық қызмет көрсету саласындағы жұмыстарды
ғылыми кадрларды мемлекеттік аттестаттау саласындағы функцияларды жүзеге асыратын
мемлекеттік меншікке жататын және мемлекеттік бюджеттің қаражаты есебінен
6) ауыл шаруашылығы тауарларын өндірушілер – заңды тұлғалардың
22.11.2005 жылы №89 Заңымен заңды тұлғалар және
жеке кәсіпкерлер мүлік салығын салу объектілерінің орташа жылдық
оңайлатылған декларация негізінде арнаулы салық режимін қолданатын заңды
Салық жеңілдіктері берілген заңды тұлғалар пайдалануға немесе жалға
Жеке тұлғалардың мүлкіне салынатын салық ставкалары:
1. Қазақстан Республикасының 1991 жылғы 24 желтоқсанда ғы
2. 1995 жылы 24 сәуірдегі «Салықтар және бюджетке
3. 2005 жылдың аяғына дейін жеке тұлғалардың мүлкіне
4. 22.11.2005 жылы №89 Заңымен жеке тұлғалардың
Мүлік салығының ставкалары
(2006 жылдың 1 қаңтарына дейін)
1) 1 000 000 теңгеге дейін, қоса алғанда
2)1 000 000 теңгеден жоғары –
2 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда 1
3)2 000 000 теңгеден жоғары-
3 000 000теңгеге дейін қоса алғанда 2 500теңге
4)3 000 000 теңгеден жоғары –
4 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда 4500теңге
5)4 000 000 теңгеден жоғары-
5 000 000теңгеге дейін қоса алғанда 7 500теңге
6)5 000 000 теңгеден жоғары –
6 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда 11500теңге
7)6 000 000 теңгеден жоғары-
7 000 000теңгеге дейін қоса алғанда 16 500теңге
8)7 000 000 теңгеден жоғары –
8 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда 22
9)8 000 000 теңгеден жоғары-
9 000 000теңгеге дейін қоса алғанда 29 500теңге
10)9 000 000 теңгеден жоғары –
10 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда 37500теңге
11)10 000 000 теңгеден жоғары 46 500теңге +10
Есеп:
Жеке тұлғалардың мүлкінің құны (МҚ) 900 000 теңге
МС = 900 000 * 0.1% = 900
2. МҚ = 1 000 000 теңге, СС
МС = 1 000 000 * 0,1% =
3. МҚ = 1 200 000 теңге, СС
МС = 1 000 + (200 000 *
4. МҚ = 1 800 000 теңге, СС
МС = 1 000 + (800 000 *
5. МҚ = 2 000 000 теңге, СС
МС = 1 000 + (1 000 000
11.2.Мүлік салығының ставкалары
(2006 жылдың 1 қаңтарынан бастап)
1) 1 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
2) 1 000 000 теңгеден жоғары – 2
3) 2 000 000 теңгеден жоғары –
3 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда 1
теңгеден асатын сомадан 0,1%
4) 3 000 000 теңгеден жоғары –
4 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
асатын 0,15%
5) 4 000 000 теңгеден жоғары-
5 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
Теңгеден асатын сомадан 0,2%
6) 5 000 000 теңгеден жоғары -
6 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
7) 6 000 000 теңгеден жоғары –
7 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
8) 7 000 000 теңгеден жоғары –
8 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
9) 8 000 000 теңгеден жоғары –
9 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда
10) 9 000 000 теңгеден жоғары –
10 000 000 теңгеге дейін қоса алғанда 18
11) 10 000 000 теңгеден жоғары 23 300
Есеп:
Жеке тұлғалардың мүлкінің құны 900 000 теңге. 11.2-кестеге
МС = 900 000 * 0,05% = 450
2. МҚ = 1 000 000 теңге, СС
МС = 1 000 000 * 0,05% =
3. МҚ = 1 200 000 теңге, СС
МС = 500 + (200 000 * 0,08%)
4. МҚ = 1 800 000 теңге, СС
МС = 500 + (800 000 * 0,08%)
5. МҚ = 2 000 000 теңге, СС
МС = 500 + (1 000 000 *
ҚОРЫТЫНДЫ
Қорыта келгенде, мүлік салығы дегеніміз – Қазақстан
Бұл курстық жұмыста біз мүлік салығының қызметін, міндеттерін,
Сонымен қатар, мүлік салығы жылжитын және жылжымайтын болып
Біз салық төлеушінің құрылу күнінен (салық салу
Салықтың ағымдағы төлемдерінің сомаларын салық төлеуші салық кезеңіндегі
20 ақпанда;
20 мамырда ;
20 тамызда ;
20 қарашада;
Мүлік салығын төлеушілерге жеңілдіктер қарастырылған. Олар салық жүйесі
1. 1995 жылы 24 сәуірдегі «Салықтар және бюджетке
2. Қазақстан Республикасының 1999 жылы 16 шілдедегі шыққан
3. 2001 жылы 12 маусымда Қазақстан Республикасының жаңа
Біз заңды тұлғалар мен жеке кәсіпкерлер салық салу
Қолданылған әдебиеттер:
Ермекбаева Б.Ж. Салықтар және салық салу: Оқу құралы.
Караваева И.В. Налоговое регулирование рыночной экономики. Учебное пособие
Налоги. Учебное пособие/ Под редакцией Д.Г. Черника. Москва:
Юткина Т.Ф. Налоги и налогообложение. Москва: Инфра-М, 2000;
Худяков А.И. Налоговое право Республики Казахстан. Общая часть:
Байдуйсенов А.Д. Қазақстан салық жүйесіндегі кейбір мәселелер//
Назарбаев Н.Ә. Басты мұрат- халықтың әл-ауқатын арттыру// Орталық
Кусаинов К.К. Механизмы налогового администрирования// Финансы Казахстана, №
Тишин Е. Актуальные проблемы социального развития и пути
Уровень жизни населения в Казахстане. Статистический сборник/ Под
3
Мүліктің жіктелуі
Жылжитын
Жылжымайтын
Материалдық
құндылықтар
Көлік
құралдары
Бағалы
қағаздар
Антиквариат
Валюталық
құнды- лықтар
Су - әуе
Автожол
Құрылыс
ғимараты
Тұрғын
үй
Жер (жер
санаттары)
Ауыл шаруашылық
мақсатындағы
Елді мекен
Басқа да жер санаттары
Тұрғын үйге жатпай-тын