ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫ БІЛІМ ЖӘНЕ ҒЫЛЫМ МИНИСТРЛІГІ
КУРСТЫҚ ЖҰМЫС
Тақырыбы: «Қазақстан Республикасындағы салық реформасы»
аСТАНА 2008
М А З М Ұ Н Ы
КІРІСПЕ......................................................................................................................
1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ РЕФОРМАСЫ
1.1 Қазақстан Республикасының салық рефомасының негізгі сатылары және
1.2 Қазақстан Республикасы салық жүйесінің реформасындағы басты бағыттар
2 САЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМЫН РЕФОРМАЛАУ.......................................................23
2.1 Салықтық реформалар және салық салу келешегі...........................................23
2.2 Салықтық жүйесінің атқарылымы.....................................................................28
ҚОРТЫНДЫ..............................................................................................................
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ.........................................................
Кіріспе
Экономикалық категориялардың ішінде маңызды орын алатын – салық.
Мемлекет салық саясатын нарықтың жағымсыз жағдайларын реттеуде кең
Батыста салықтық мәселелер кәсіпорындардың қаржылық жоспарлауында ең маңызды
Басқа жағынан қарағанда, салықтық заңдарда көрсетілген жеңілдіктерді дұрыс
Салықтарды қолдану кәсіпорнынның меншік және ұйымдық – құқықтық
Салықтың көмегімен кәсіпкерліктің, кәсіпорындардың және барлық меншік нысандарының
Сонымен қатар салық арқылы мемлекет өзінің қоғамдық қызметтерін
Салықтың есебінен әлеуметтік қамтамасының шығыстары қалыптастырылады. Салық салу
Әкімшілдік - әміршілдік басқару әдістерінен экономикалық әдістерге өтуде
Нақты осы салық жүйесі қазіргі таңда реформалаудың жолдары
Қазір батыс мемлекеттерінде салық салу туралы көптеген әдебиеттер
Қазақстанның салық жүйесі жаңадан құрылғындықтан бүгінгі таңда, салық
Көптеген мемлекеттердің әлеметтік экономикалық даму жолдары мыналармен түсіндіріледі:
Мемлекеттік басқарудың жетістігі бюджеттік кездейсоқ, қиын мәселелерді шешулерге
Осыдан салық салу теориясы мен тәжірибесінің одан әрі
Салық реформасы өткенде болған салық жүйесінің қайта құрылуы
Курстық жұмыстың мақсаты Қазақстан Республикасының салық жүйесінің реформасын
Осы мақсатқа сәйкес курстық жұмыста келесі тапсырмалар қойылып,
Салық реформасының негізгі этаптары қаралады;
Салық құрылымының реформалануы;
Заңды және жеке тұлғалардың табыс салығы қарастырылмақ;
Ақпараттық және құқықтық қамтамасыз ету ретінде курстық жұмысқа
Жұмыстың құрылымы кіріспеден, екі бөлімнен, қорытындыдан, қолданылған әдебиеттер
1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНЫҢ САЛЫҚ ЖҮЙЕСІНІҢ
1.1 Қазақстан Республикасының салық рефомасының негізгі сатылары және
Салық - өркениетті қоғам үшін және осы қоғамда
Қазіргі экономистердің назары, көбінесе, дамушы мемлекеттердегі жүргізілетін реформалардың
Мұндай бағалаулар және қорытындылар басқа дамушы елдерде билік
Мұның қаншалықты қажет екенін қай ел болсын екінші
1945 жылдан бастап Азияда, Африкада, Латын Америкасында, кейіннен
Нақты зерртеу дамушы елдердегі оның ішінде бұрынғы Кеңес
Осы реформаларды іске асыруда, олардың даму сатысының әр
Салық реформасының соғыстан кейінгі бағдарламасы дамушы елдердегі, өзінің
Өзімізге белгілі « салықтық реформа» бірнеше мағынаны білдіреді.
Қазақстан Республикасының салық жүйесі даму үстінде және де
Қазақстан Республикасы салық салуды құқықтық реттеуде өзінің дамуында
Салық реформасының 1 – сатысы. ( 1992 жылдан
Республикада 40 салық түрі қызмет атқарады.
Жалпы мемлекеттік салықтар;
Жалпы міндетті жергілікті салықтар;
Жергілікті салықтар;
Салық реформасының 2 – сатысы (1995 жылдың шілде
Бұл кезеңде салықтың саны 11 – дейін азайды.
Реформаның 3 – сатысы. ( 2000ж -2001ж.)
Жаңа Салық Кодексінің салық жобасын әзірлеу. Ол үш
1 - этап.
Қазақстанның салық жүйесін қалыптастыруда өзінің тәжірибесі болмсағандықтан, көрші
1991 жылы 24- желтоқсанда шыққан « Қазақстан Республикасы
Нәтижесінде Қазақстанда үш буынды салық жүйесі құрылды.
Ол салықтың үш тобын құрады:
Жалпы мемлекеттік салықтар;
Жалпы міндетті салықтар;
Жергілікті салықтар және жинақтар;
Салық санының көптігі заң шығарушылардың тұрақсыздығы, өзіндік құн,
Қазақстан Республикасының салық жүйесінің тарихында негізгі орынды 1994
Жеке тұлғалардың табыс салығы, кәсіпорындардың табысына салық; осы
Бұрынғы СССР мемлекеттерінде ұзақ уақыт бойы пайдаланылған салық
Заңды тұлғалар бөлімінде келесі аспектілерде өзгерістер болды: табысқа
30% - барлық заңды тұлғаларға және 45% -
Бірінші рет салық төлеушілер қатарына кірістің бөлшегін кәсіпкерлік
1994 жылы Қазақстан Республикасының салық жүйесіндегі өзгертулерді талдау,
Мұндай шешуші шараларға қарамастан 1994 жылы жалпы ішкі
Осыған сәйкес Қазақстан Республикасының салық реформасының негізгі мақсаты
1) Нарықтық қатынастарды ынталандыру, әсіресе:
- кәсіпкерліктің белсенді қолдауы;
- жеке салық төлеушілердің алған табыстарын кәсіпкерлік
- Салық салу арқылы кең заң шығарушы базасын
- Кірістерді екі, үш рет салық салудан қорғау
2) Салық салуда нақты әділеттілікке жету:
- тұрмысы төмен жіктерге әлеуметтік қорғауды қамтамасыз
- кіріс алу көздеріне тәуелсіз салық салу шкаласын
- мемлекеттің ұлттық және территориялық мүдделерін
- салық салу жүйесін құруда әлемдік тәжірибелерге
Осы мақсаттарға сәйкес Қазақстан Республикасының салықтық жүйесін өзгерту
2 –этап.
2 – этаптың тапсырмалары: салық салуды төмендету, салықтардың
Жалпымемлекеттік
Заңды және жеке тұлғалардың табыс салығы;
Қосымша құн салығы;
Акциздер;
Бағалы қағаздар операцияларына салық;
Жер қойнауын пайдаланушылардан әлеуметтік төлемдер;
Жергілікті салықтар және алымдар:
1.Заңды және жеке тұлғалардың табыс салығы;
2.Жер салығы;
3. Көліктік құралдар салығы;
4.Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын заңды және жеке тұлғалардан тіркеу
5. Қызметтің жеке түрлерімен айналысуға берілген құқық үшін
6. Аукциондық сатулардан алымдар;
1999 жылдың 1 қаңтарынан бастап жалпы мемлекеттік салықтарға
Қазақстан Республикасының 1999 жылы 16 шілдедегі Президенттің заң
Қазақстан Республикасының салық жүйесі жоғарыда аталып кеткен құжатқа
Бюджетке түсетін салықтар жіне басқа міндетті төлемдер:
1.Заңды және жеке тұлғалардың табыс салығы;
2. Қосымша құн салығы;
3. Акциздер;
4.Мемлекеттік тіркеуге жатпайтын бағалы қағаздар эмиссиясының ұлттық идентификациондық
5. Арнайы төлемдер және жер қойнауын пайдаланушылар салығы;
6. Әлеуметтік салық;
7. Қазақстан Республикасының территориясына автокөлік құралдарды әкелгені үшін
8. Жер салығы;
9. Заңды және жеке тұлғалардың мүлік салығы;
10. Транспорттық құралдарға салық;
11. Кәсіпкерлік қызметпен айналысатын заңды және жеке тұлғалардың
12. Бірлескен жер салығы;
13. Қызметтің жеке түрлерімен айналысу құқығы үшін лицензиялық
14. Аукциондық сатылымдар үшін алым;
15. Нарықта тауарды сатуға берілетін құқық үшін алым;
16. Алматы қаласындағы символдарды жеке және заңды тұлғаларың
17 Заңды және жеке тұлғалардың фирмалық атауларға, қызмет
3 – этап.
3 – этаптың негізгі тапсырмасы: салық төлеушілерге, фискалды
Жаңа салықтық Кодекстің құрылымы үлкен үш бөлімнен тұрады:
Жалпы.
Ерекше
Салықтық әкімшілдеу
Жалпы бөлім – салықтық заң шығарудың «Кодексі». Мұнда
Берілген принципиалды жағдайлар жалпы бөлімде салықтық заң шығаруда
Ерекше бөлімге келетін болсақ, ең алдымен айта кетер
Салықты әкімшіліктеу бөлімінде процестік сұрақтар анықталады. Бүгінгі күнде
Көптеген Азаматтық Кодекстің аспектілері, оның ерекше бөлімінде, біздің
Бюджетке түсетін салықтар және басқа міндетті төлемдер түрлері
Салықтар
Корпоративтік табыс салығы
Жеке табыс салығы
Қосымша құн салығы
Акциздер
Жер қойнауын пйдаланушыларға арнайы төлем және салық
Әлеуметтік салық
Жер салығы
Көлік құралына салық
Мүліктік салық
Алымдар
Заңды тұлғалардың мемлекеттік тіркелімі үшін алым
Жылжымайтын мүлікке және осы туралы мәмілеге құқықтарын мемлекеттік
радиоэлектронды құралдарды және жоғары сапалы құрылғыларды мемлекеттік тіркеу
Механикалық және көліктік құралдарды мемлекеттік тіркеу үшін алым
Теңіз және өзен кемелерін мемлекеттік тіркеу үшін алым
Азаматтық әуе кемелерін мемлекеттік тіркеу үшін алым
Дәрі – дәрмектерді мемлекеттік тіркеу үшін алым
Қазқстан Республикасының территориясы бойынша автокөлік құралдарын жүргізуді мемлекеттік
Жеке мемлекеттік тіркеу үшін алым
Аукциондардан алым
Елтаңбалық алым
Лицензиялық алым
Телеарналық және радио орталықтарының радио жиілік спектрін пайдалнуға
Төлемдер
Жер учаскелерін пайдаланғаны үшін төлем
Жер бетіндегі су ресурстары үшін төлем
Қоршаған ортаны ластаған үшін төлем
Жануарлар әлемін пайдаланғаны үшін төлем
Ормандық пайдаланым үшін төлем
Ерекше қорғалатын табиғат территориялары үшін төлем
Радио жиілік спектрін пайдаланғаны үшін төлем
Кеме, су жолдарын пайдаланғаны үшін төлем
Сыртқы (көрнекілеу) жарнамаларды тарату үшін төлем
Мемлекеттік баж
Сотқа берілген қуыным өтініштері, жеке өндіріс жұмысы бойынша
Нотариалдық істерді жасағаны үшін, сонымен қатар нотариылды бекітілген
Азаматтық актілерді тіркеу, сонымен қатар азаматтық актілерді тіркеу
Шетелге кету құқығы құжатын және Қазақстан Республикасына басқа
Қазақстан Республикасына келуге шетел азаматтарының паспортына виза немесе
Қазақстан Республикасының азаматтығын алу туралы құжатты ресімдеу, Қазақстан
Тұрғылықты жерді тіркеу үшін мемлекеттік баж
Аңға шығуға құқықтық рұқсат үшін мемлекеттік баж
Қазақстан Республикасының азаматтарына төлқұжат және паспорт үшін мемлекеттік
Қаруларды және оның оқ – дәрісін ұстауға және
Азаматтық қаруларды ( аңшылық суық қарудан, пневматиті, газды
Кедендік төлемдер
Кедендік баж
Кедендік алым
Төлемдер
Алымдар
1.2 Қазақстан Республикасы салық жүйесінің реформасындағы басты бағыттар
«Қазақстан Республикасының салық және басқа міндетті төлемдер туралы
Бірақ салық құрылымын және салық салу әдістемелерін сақтап
Заңды тұлғалардың табыс салығына келсек, яғни, ол жобада
Қосымша құн салығына оралсақ, Кодексті әзірлеу қосымша құн
Салық Кодексі, айта кеткен жөн, жобасында « Арнайы
Бірақ бұл пікірлерді жүзеге асыруда қатаң принциптер кездеседі-
Салық Кодексінің Жалпы бөлімі Қазақстан Республикасы салық жүйесінің
Салық түрлерінің анықтамалары, алымдар және басқа міндетті төлемдер,
Салықтық нормаларды бұзушылар мемлекет алдында заң шығарудың жаңа
Әрине Қазақстан Республикасының салық жүйесін реформалаудың техникалық және
Бірақта Қазақстанның салық саясатындағыөзгерістер салық жүйесінің тиімділік тәртібіне
Салық төлеушілердің әр категориясының экономикалық шығысты төмендету мен
Осы айғақтың өзінің түсінігі – қаражаттарды жұмылдыру қажеттілігі
Тіпті егер Қазақстанда инвестициялық ортаны жақсарту мәселелері туралы
Екінші жағынан Қазақстандық билік блогының экономика жетістігі түріндегі
2 САЛЫҚ ҚҰРЫЛЫМЫН РЕФОРМАЛАУ
2.1 Салықтық реформалар және салық салу келешегі.
Бюджетке түсетін салықтарды және басқа міндетті төлемдерді төлеуге
салық төлеушінің менталитеті және азаматтық позициясы, яғни, оның
мотивация ерекшеліктеріне, яғни, салық төлеуші жақтан оның тәжірибесіне
Осыдан шешім: салықтық заң шығарудағыәр түрлі тапсырмалар, тек
Міне, осыдан келе, салық салу облысындағы зерттеулердің айтуынша
Салықтық реформаға енгізілетін салықтық жүйе түсінікті болу үшін,
Дамушы мемлекеттердің экономикасына салық реформасын жүргізуде енгізілетін салық
Осы аталып кеткен мәселелердің ең бастысы, бір жағынан
Бұл тек өзара байланысты ғана емес, сонымен бірге
Экономиканың қажетті саласы және мемлекеттік қазынаны толтыру көздері
Жоғары да айтылғандайбөлшек тауарлы айналым біраз төмендеді. Оның
Сатылым тауарлардыңбөлшек салмағының төмендеуі, оның құрылымының жақсаруына әкелді.
Нарық қызметінде сол сияқты көрініс бар, яғни кіші
Өзекті мәселелер қаржылық ортада қалуда. Кәсіпорынның пайдасының ұлғаюына
Қазіргі таңда мемлекет алдында маңызды мәселе экономикада пайда
Дағдарыс кезеңінде салық салу аймағында нақты реформалар жүргізілгенжәне
Салықтық жүйе арқылы пртекционистік экономикалық саясаттыжүргізуге және фритредерстік
Экономиканың дамуынасалықтың әсер етуі ынталандырушы ғана емес, сонымен
Шекті мөлшердің негізінде салық салу және салықтық жеңілдіктерден
Салықтық жүйенің экономикалық реформада орны Салықтық Кодекстің бірінші
Салықтық Кодекс салықтық жүйенің құрлуы және қызмет ету
Салық салу теориясының ең негізгі сұрағы түзу және
Әр реформа жүргізгенде үйлесімді тікелей және жанама салықтардың
Салықтың жіктелуі тікелей және жанама екені бұрыннан белгілі.
Салық төлеуші тікелей салықты өзінің меншікті қаражаттарынан төлеуі
Жанама салықтар: қосымша құн салығы, акциздер, кедендік баж,
Өткен ғасырдың соңында дамыған елдерде жеке тұлғаларға табыс
Қорытындылай келе біз жанама және тікелей салықтан бас
Бірақ бұлар экономикалық процестерге күшті әсер етуші қару
Салықтық реформаны жүргізуде қарама – қарсы шаралар қабылданады.
Салықтық реформаға еріктен тыс қарсы шығу болады. Себебі
2.2 Салықтық жүйенің атқарылымы
Жаңа салықтық жүйе Қазақстанға 90- жылдың басында енді.
Негізінде нарыққа көшуді іске асырғанда Батыс Еуропа мемлекеттерінде
Нарыққа көшу кезінде жаңа салықтық жүйе туралы заң
Салықтық қатынас құрамында әкімшіл - әміршіл жүесін сипаттайтын
Ертеде қызмет атқарған салықтық экономикалық мағынасы айтарлықтай өзгерді.
Салықтық жүйенің енгізілгеніне біраз уақыт өтті. Осы уақытқа
Қазақтан Республикасында қабылданған конституция көбінесе әлеуметтік – экономикалық
Қазақстан экономикасы үшін бүкіл әлемдік бизнес есігі айқара
Салық жүйесінің қазіргі ең үлкен кемшіліктері болып, болып
Жиынтық салықтық ставканың жоғарлығы тиімсіз әсер тигізді:
ұлттық өнімнің төмендеуіне, оның құрлымының нашарлануына, халықаралық және
капиталдың шетелге ағуы;
шаруашылық өмірде қылмыстық іс-әрекеттердің болуы, көлеңкелі экономиканың өсуі;
Басқа сөзбен айтқанда, салықтық жүйе тамырлы құрылуда қамтамасыз
Экономикалық реформаның мақсаты экономиканы құлдырату емес, керсінше Қазақстанның
Салықтық жүйе фискалды, сенімді және әлеуметтік- экономикалық мәселелерді
Салықтық жүйе салық төлеушіге тұрақты және түсінікті болу
Салықтық салу барлық шаруашылық субьектілерге бірдей болу қажет;
Салықтар саны қысқартылуы тиіс;
Салық салу төмендетілу қажет, салық салудан болатын шығындардан
Салық төлеушілердің қорғанысың қамтамысыз ету. Салық төлеушінің ақтығына
Салық төлеуде заңды және заңсыз тәсілдерін тоқтату және
Бапта тек қана Қазақстан экономикасының тиімділігінің жоғарлауына
ҚОРЫТЫНДЫ
Салықтық реформаның кейбір қарама – қайшылықтарына қарамастан оның
Экономикалық ғылымда жиналған тәжірибелер мен пікірлер алмастыру, кең
Ең алдымен жеке тұлғалардан табыс салығын және халықтан
Мемлекеттік әлеуметтік бюджеттен тыс қорларға сақтандыру төлемдерін әлеуметтік
Салықтық жүйені жоюмен бір уақытта салық салудан табысты
Жалпы заңның қаталдығы оның міндетті түрде орындалуынан бас
Салықтық реформа салықтық жүйедегі жеке түзетулерге қарағанда, осы
Дәйектілік және салық жүйесінің барлық элементтері экономикалық классификациялы
Жеке тұлғалардан кейбір уақыт кезеңіне жеке табыс салығы
Заңды тұлғалардың табыс салығына қойылатын негізгі талаптар:
- барлық кәсіпорындар біркелкі жағдайларда болуы үшін және
- ол күшті кәсіпорындарды ынталандыруы керек және әлсіз
- салықтық пресс бүкіл елдің экономикалық және жеке
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
«Бюджетке түсетін салықтар және басқа міндетті төлемдер туралы
Салық бойынша нұсқаулы және нормативті актілер жинағы. (1996
Бюджетке заңды тұлғалардан табыс салығын төлеу және есептеу
Бюджетке заңды тұлғалардан табыс салығын төлеу және есептеу
Қазақстан Республикасының « Бюджетке түсетін салықтар және басқа
Абдракимова Ж. «Корпаративтік табыс салығы». Қаржы – Қаражат
Алейбеков М. О. «Салықтық реформалауда бастылар туралы», АльПари,
Амрекулов Н. «Бірлескен салу концепциясы» Транзитная экономика, Алматы,
Арыстанбеков К. «Экономикалық реформаның стратегиясы және тактикасы» Саясат;
Аскарова Э.Р. «Салық салудан босатылу және әр түрлі
Байдүйсенов А. Д. «Қазақстанның салық жүйесі» // Қазақстанның
Бахытжанова З.С. «Шетел заңды және жеке тұлғаларға салық
30