Қазақстан Республикасы білім және ғылым министірлігі
Курстық жұмыс
Тақырыбы:Тауардың тұтыну қасиеттері
мен тұтынушының шығындары
Орындаған:____________
Қабылдаған: ___________
Кіріспе..........................................................................................
1.Тауартану туралы түсінікті айқындайтын мәселелер.
1.1Тауарлардың тұтыну қасиеті мен сапа көрсеткіштері.......
1.2 Тауарлардың тұтыну қасиеті................................................
2. Тұтынушылық тауарлардың сапасын анықтау.
2.1Тұтынушылық тауарлар тауартану ісіндегі эксперименті
жоспарлау...............................................................................
2.2Тұтынылатын тауардың функцианалдық қасиеттері.........
3. Тауардың тұтынушылық қасиеттері................................
3.1 Тұтыну қылығының негізгі теориясы..................................
3.2 Тұтынушының таңдау теориясы..........................................
Қорытынды...............................................................................
Пайдаланылған әдебиеттер....................................................
Кіріспе:
Осыдан он жылдан астам уақыт бұрын кеңес одағы
Кеңес одағы ыдырағаннан кейін, әр бір ел нарықты
Кеңес одағы ыдырар алдында қайта құру басталып көптеген
Енді бұдан былай біздің еліміздің нарқына бірдебір сапасыз
Тауартану ғылыми пән ретінде тұтыну құны мен тұтас
1.1Тауарлардың тұтыну қасиеті мен сапа көрсеткіштері.
Өнеркәсіп кәсіпорындары шығаратын тауарардың бәрі белгілі бір талапқа
Тауарларға деген сұраным экономиканың, ғылым мен техниканың даму
Тауарларға деген ағымдағы талап әдетте мезгіл-мезгіл қаралып отырады,
Тауардың сапасы жөніндегі перспективалық талаптарды жүзеге асыру ғылыми
Перспективалық талаптарды жасау және ағымдағы талаптарға тұрақты түрде
Жеке, болмаса көптеген тауарларға бірдей деңгейдегі жалпы
Нақты тауарлар түріне, болмаса мейлінше тар ауқымдағы бұйымдарға
Өндірістік тауарларға бұған қоса технологиялық, стандарттау және унификация
Әлеуметтік бағыттағы талапқа белгілі бір тауардың, жалпы қоғамның,
Функционалды талап бұйымдардың негізгі қызметін толық атқаруын, әрі
Ұзақ мерзімге арналған талап белгілі бір нәрсені өзінің
Бұйымның жөндеуге жарамдылығы және техникалық қызмет көрсетуге жарамдылығын
Тауарлардың сапасына қойылатын перспективалық талптарды жүзеге асыру ғылым,
Тауар сапасына қойылатын перспективалық және ағымдағы талаптарды қарап
Тауарлардың дұрыс сақталуына қойылатын талаптар ең алдымен осы
Эргономика адамның жұмыс процесі, болмаса тынығу кезінде
Гигиеналық талап бұйымды пайдаланғанда қоршаған орта мен адамның
Гигиеналық талаптарды жүзеге асыру- ерекше көңіл бөлуді және
Химиялық улы заттарға қойылатын талаптарды дайындау кезінде осы
Антрометрлік талап бұйымдардың, болмас оның жеке бөлшектерінің размері
Физиологиялық талап бұйымның, болмаса оның дене мүмкіндіктеріне сәйкес
Өнімнің эргономикалық талапқа сәйкес келуін анықтау кезіндеоларды қолдану
Бұйымды пайдалану, тасымалдау, сақтау және өндіру кезінде қоршаған
Экономкалық талаптар дегенде тек өнімді шығаруға жұмсалатын шығынды
Сұранымы көп тауарлардың бағасы әркімнің сатып алу
1.2 Тауарлардың тұтыну қасиеті.
Тауарлардың тұтыну қасиеті мен олардың көрсеткіштері бұйымның арналған
Таурлардың тұтыну қасиеті мен сапа көрсеткіштерінің номенклатурасы мынадай
белгілі бір немесе нақты тауардың тұтыну жағдайы мен
ғылым мен техникалық осы заманғы жетістіктерін, сонымен бірге
тауарлардың сапасын көтеру мақсаты мен тұтынушылардың талабын ескеру;
тауарлардың өтуін және тұтыну тиімділігін есепке алу мүмкіндігін
Тұтыну қасиетінің құрылымы сапаның тұтыну көрсеткіштері номенклатурасының негізін
Тауарлар сапасының көрсеткіші мен тұтыну қасиетінің номенклатурасын айқындаудың
Тұрмыста пайдалану кезінде белгілі бір бұйымның тұтыну қасиеттері
Мәселен, аяқ-киімнің , киімдердің спорттауарлардың сапасын бағалаған кезде
Сапс көрсеткішінің номенклатурасы тұтыну қасиетінің номенклатурасымен сәйкес
Дайын өнімдердің сапасына баға беру кезінде тауарлардың қандай
Әлеуметтік бағытталудағы қасиеті.
Тауарлардың әлеуметтік бағытталудағы қасиетінің көрсеткіші жоғары да
Оптималды ассортимент негізінде тауарлардың тұтыушыларың түрлі топтары үшін
Сапасы жағынан көпшілік сұранымына ие болатын түрлі тауарларды
2.1 Тұтынушылық тауарлар тауартану ісіндегі
экспериментті жоспарлау.
Тауартану тәжірибесінде көптеген тауарлардың сапасын анықтау, оларды сақтау,
Мұндай зертеулердің дәстүрлі тәсілдері бір факторды бірнеше рет
Тауартану ісінде ғылыми –зертеулердің пәрменділігін арттырудың тимді жолдарының
Экспериментті жоспарлау дегеніміз өз алдына жеке ғылым. Ол
Математикалық модель абсолют категория емес, өйткені ол зерттеу
Экспериментті жоспарлаудың және саралаудың тәсілдерін арнайы әдебиеттен егжей
Тұтынушы қалауы.
Өндіруші мен қызмет көрсетуші іс -әрекеттерін жоспарлағанда тұтынушы
Тағам арқау болса, еңбек құралы мен өнім өндіріледі,
Өмірге қажетті игіліктер жұртың бәріне тие бермейді, оларды
«Пайдалылық» деген ұғымды экономикалық теорияға бірінші болып енгізген
Он тоғызыншы ғасырдың соңында Уильям Джевонс пайдалылықтың кему
Тұтынушылар көпішілік қолды тауарлардың көптеген түрін сатып алады.
Сондықтан осы белгіге байланысты көпшілік қолды тауарларды:
күнделікті сұраным;
алдын-ала таңдау;
ерекше сұраным;
пасивті сұраным тауарлары деп бөледі;(8,2 кесте)
Күнделікті сұраным тауарлары
Тұтынушылардың қажеттерін өтеу мақсатында күнделікті ойланбастан жиі сатып
Мысалы, азық-түлік, газет журналдар, темекі, т.б.
Күнделікті сұраным тауарлар:
Тұрақты сұраныстағы негізгі тауарлар;
Ойда жоқта сатып алынатын тауарлар;
Төтенше оқиғаларға байланысты қажетті тауарларфы болып бөлінеді.
Тұрақты сұранымдағы негізгі тауарлар тұтынушылар рет-ретімен сатып алады,
Ойда-жоқта сатып алынатын тауарлар алдын-ала жоспарланбайды. Мысалы: тұтынушылар
Төтенше оқиғаларға байланысты тауарлар оларға деген қажеттілік пайда
2.Алдын-ала таңдау тауарлары. Тұтынушы таңдар немесе сатып алар
Ұқсас;
Ұқсамайтын болып бөлінеді;
Ұқсас тауарлар сапа жағынан көбінесе біріңғай болып келеді,
Ұқсамайтын тауарларды сату кезінде, олардың жекелеген талғамдарын қанағаттандыру
3.Ерекеше сұраным тауарлары жеке маркалы тауарлар немесе айрықша
Мысалы: үлгілі автокөліктер, музыкалық орталықтар, фотожабдықтар.
4.Пассифті сұраным тауарлары тұтынушылардың білетін немесе біле бермейтін
Әлеуметтік бағытталудағы қасиеті.
Тауардың әлеуметтік бағыталуындағы қасиетінің көрсеткіші жоғарыда атап өткендей
Оптималды асортимент негізінде тауарлардың тұтынушылардың түрлі топтары үшін
Сапасы жағынан көпшілік сұранымына ие болатын түрлі тауарларды
2.2Тұтынылатын тауардың функционалдық қасиеттері
Тауардың функианалды қасиетіне оның өзінің арналған бағытына
Тауардың фукционалдық қасиетінің көрсеткіші неғұрлым жоғары
Бірінші топтың көрсеткіштері: бұйымды пайдалану кезіндегі адам сұранымының
Қосалқы қызметтің орындалу көрсеткіштері бұйымдарды тасымалдау, сақтау, қызмет
Тауарды тұтыну кезіндегі сенімділігі.
Не нәрсенің болсын сенімділігі деп белгілі бір бұйымның
Барлық тауарлардың, соның ішінде ұзақ мерзімге арналған тауарлардың
3. Тұтыну қылығының негізгі теориясы.
Тұтыну қылығы – түрлі тауарлармен қызметтерге тұтынушы сұранысын
Пайдалылық шегі дегеніміз – тұтыну көлемі бір бірлікке
Тұтынушы өзінін қажеттіліктерінің және ұнамдылықтарына сәйкес жайғастырады. Тұтынушының
Ординалистік көзқараста талғаусыздық және бюджеттік желі қисық сызықтары
«Кіріс – тұтыну» қисық сызығы кірістің түрлі деңгейлерімен
Тұтыну сұранысының мөлшеріне екі эффект әсер етеді. Баға
3.2.Тұтынушының таңдау теориясы.
Нарықтық экономикады тауарлар мен қызметтер тұтынушылардың тұтыну қажеттіліктерін
Тұтынушының таңдау теориясы жалпы шешім қабылдау теориясының негізін
Пайдалылық және тұтынушының қалауы.
Кез келген тұтынушы өзінің қаржысын әр түрлі тауарларға
Тұтынушы қалауының экономкалық моделі жеке адамдардың қалауы туралы
1Тұтынушылар тауарлардың альтернативті жиынтығын бір-біріне ажырата алады. Тұтынушы
Тұтынушының тауарлардың альтернативті жиынтықтарын таңдауында үйлесімділік және
Тұтынушылар аз тауарға қарағанда көп тауарды қалайды. Осы
Тұтынушылар тауарлар мен қызметтерді таңдағанда тәуелсіз шешім қабылдайды.
Осы болжаулар тұтынушының қалауын түсіндірмегенмен, адамдардың қалауы рационалды
Тұтынушы бір қоржынды екінші қоржыннан қаншалықты артық көретінін
Пайдалылықтың ординалистік функциясы тұтынушыға бірдей пайдалылық әкелетін тауарлардың
Пайдалылық ( U) ұғымы адамдардың игіліктерді тұтынудан алатын
U = f ( Qx, Qу),
Мұндағы U –пайдалылықтың мөлшері, Qx және Qу –
Тұтынушыға бір аптада тек алма мен бананан тұратын
3.1.1. кесте. Талғамсыздықтың қисығын құрастыруға қажетті.
Қорыжындар Qу (банан) Qх (алма)
М1
М2
М3
М4 10
6
3
1 4
5
6
7
Жоғарыда аталған болжауларға сүйене отырып, 3.1.1. кестедегі мәліметтердің
Тұтынушыға ұсынылған М1, М2, М3, М4 қоржындардың әрқайсысы
Қорытынды:
Тауар туралы мағлұматтар жұршылықтың талап-тілегін неғұрлым толығырақ қанағаттандыруға
Тауар жөніндегі мағлұматтың экономикалық қызметі тұтынушының қажетін қалыптастыруға
Тауар жөніндегі мағлұматтың тәрбиелік мәні мен қызметі дегенде,
Міне, осылайша туардың тұтыну құнын ашатын және оған
Пайдаланылған әдебиеттер:
Бердалиев,К.Б. Қазақстан экономикасын басқару негіздері: оқу құралы /ҚР
Бисенғазиев, Мұқыш Бейсенғазұлы. Макроэкономика: (Мемлекеттің экономикалық саясат негіздері)
Қазіргі экономикалық орысша-қазақша түсіндірме сөздік-анықтамалық /құрастырған: М.Р. Насырова.
Қаржылық есеп: оқу құралы/ Қ.К. Кеулімжаев, З.Н.
Құлпыбаев С. т.б. Қаржы теориясы. Оқу құралы. –Алматы:
Тулегенов А. Тулегенова М. Теориялық негіздер Оқу
Самрат, Жақсыбай. Бәсекегеқабілетті болу-стартегиялық мақсат [Парламент палаталарың бірлескен