Кәсіпорынның қаржылық жағдай аудитінің ақпараттық жүйесін тұрғызу
Мазмұны
КІРІСПЕ...............................................................................................................................................3
1 Кәсіпорынның қаржылық жағдай АУДИТІНІҢ ақпараттық жүйесін тұрғызуДЫ
Кәсіпорынды басқарудың мәні, мақсаттары мен міндеттері..................................................6
«Прогресс» жауапкершілігі шектеулі серіктестік сипаттамасы...........................................8
Ақпарат жүйесінің тағайындалуы және мақсаты...................................................................32
Ақпараттық жүйесіне қойылатын талаптар............................................................................33
Концептуалды схема.................................................................................................................46
2 Кәсіпорынның қаржылық жағдаЙ АУДИТІНІң ақпараттық жүйесін тұрғызуДЫ жОБАЛАУ......................................................................................49
Ақпараттық жүйедегі есептің орны.........................................................................................49
Есептің қойылымы....................................................................................................................49
Кіріс ақпараты............................................................................................................................50
Шығыс ақпараты.......................................................................................................................52
Ақпараттық база........................................................................................................................55
Программалық қамтамасыз ету................................................................................................56
Есеп кешенін жүзеге асыруда қолданылатын программалық құралдар жабдығын сипаттау.......................................................................................................................................57
Программалық қамтамасыз ету құрылымы.............................................................................58
Ақпараттық жүйе деңгейін бағалау және қолдануы мүмкін болатын
Фирма жағдайын талдаудың қпараттық жүйесін тұрғызуға кететін шығынын есептеу.........................................................................................................................................61
Ақпараттық өнімді коммерциялық сатуға берілетін кеңестер және нәтижесін талдау...........................................................................................................................................68
ҚОРЫТЫНДЫ...............................................................................................................................70
ҚОЛДАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ................................................................................71
ҚОСЫМШАЛАР
Кіріспе
Елімізде өтіп жатқан нарықтық қатынастар тек экономиканы дамыту үшін
Нарықтық экономика жағдайында экономикалық қызметтің барлық экономикадағы негізгі буыны
Нарықтық экономика жағдайында фирма шаруашылықты жүргізудегі негізгі объективті
Фирма экономикасының даму негізіне қоғамдық өндірістің дамуына объективті экономикалық
Қазіргі кезде фирманың мәртебесі, оны құрудың тәртібі мен жойылуы
«Кәсіпорын экономикасы» бағамен зерттелуде, оның негізгі міндетін тұжырымдау қажет.
фирма меншік нысанына және салалық құрамында болуына қарамастан бірінші
нарықтық экономикаға өту бұрыннан әрекет еткен шаруашылық тетігін
Қайбір фирма болмасын өзінен-өзі тіршілік ете алмайды, ол жалпы
Нарықтық экономиканың функционалды құрылымының ақпарат жүйесіне негізінен экономикадағы ақпарат
Дипломдық жобаны жазудағы басты мақсатым фирманың қаржылық көрсеткіштерін анықтауға
Диплом жұмысы кіріспеден, теориялық бөлімнен, негізгі бөлімнен, қолданушыға мүмкін
Кәсіпорынның қаржылық жағдай АУДИТІНІҢ ақпараттық жүйесін тұрғызуДЫ негіздеу
1.1 Кәсіпорынды басқарудың мәні, мақсаттары мен міндеттері
Кәсіпкерлік қызметінің мәні және негізгі ерекшеліктері. Нарықтық қатынастар көптеген
Кәсіпкерлік дегеніміз – адамдар мен олар құрған бірлестіктердің белсенді,
Кәсіпкерлікті жаңа тұрғыдан түсіндергенде мынадай екі жағдайға: біріншіден, комерциялық
Қазақстан Республикасында кәсіпкерлік қызметтің субъектілері мыналар бола алады:
Қазақстанның азаматтары
Шетел мемлекетінің азаматтары
Адамдардың бірігуі(кәсіпкерлер ұжымы)
Экономиканың қайсысы болмасын өндірістен, экономикалық өнім жасаудан құралады. Өндіріссіз
1-сурет. Кәсіпорын құрылымы
Қаржылық талдаудың мақсаты – енді пайда болып келе жатқан
1.2 «Прогресс» жауапкершілігі шектеулі серіктестік сипаттамасы
1-кесте. Кәсіпорынның қаржы-шаруашылық қызметін талдаудың негізгі принциптері
Принциптері Принциптердің мазмұны
Нақтылығы Талдау нақтылы деректерге негізделеді, оның қорытындысын нақтылы
Жиынтылығы Процесті объективті бағалау мақсатында оны жан-жақты зерделеу
Жүйелілігі Бір-біріне өзара байланысты экономикалық құбылыстарды зерделеу, бірақ
Тұрақтылығы Талдауды түпкілікті, алдын ала белгілі уақыт арқылы
Объективтілігі Экономикалық құбылыстарды тәжірибелі және әділ зерделеу, объективтік
Пәрменділігі Практикалық мақсатқа пайдалану, өндіріс қызметінің жаңа нәтижелілігі
Үнемділігі Талдауды жүргізуге байланысты шығындар, оны жүргізу нәтижесінде
Салыстырымдылығы Деректеу және талдау қорытындылары бір-бірімен жеңіл салыстырымды
Ғылымдылығы Талдауды жүргізу барысында ғылыми негізделген әдістер мен
Кәсіпорынның бірден-бір басты міндеті – оның қаржы жағдайының бағалылығы
өтімділік (төлем қабілеттілігі);
пайдалылық (табыстылық);
активтерді басқару тиімділігі.
Қаржы ресурстарының құралуы түрлі көздер бойынша жүзеге асырылады. Олар
2-сурет. Қаржы ресурстарының құрамы
Кәсіпорынның өзінің қысқа мерзімді міндеттемесін төлеуге қабілеттілігін өтімділік немесе
Тез өтімділік коэффициенті – қысқа мерзімді несие қарыздарының ең
Дебиторлық қарыздардың айналым коэффициенті – егер дебиторлық қарыздарды тауардың
Несие қарыздарының айналым кезеңі – бұл коэффициент тауарларды сатып
Несиелердің орнын толтыру коэффициенті (несиені өтеу қабілеті) –
Төлем қабілеттілігінің коэффициенті – ол қарыз капиталының меншіктілікке
Бұл коэффициент көрсеткіштер кәсіпорын несиегерлерінің қандай деңгейде қатерден қорғалуын
Айналым қаржылар үнемі қозғалыста болады. Бір өндірістік кезең аралығында
Екінші сатыда алынған айналым қорлары өндіріс процесіне тікелей өтіп
Үшінші сатыда дайын өнім сатылады, нәтижесінде айналым қорлары өндіріс
Ауыспалы айналым қаражаты мына тәсілмен шығады:
А – Қ ... Ө ... Д –
мұнда А- шараушылық субъектілерін авансылаудағы ақша қаражаттары;
Қ - өндіріс құралы;
Ө - өндіріс;
Д - дайын өнім;
А1- өнімді сатудан түскен және өзіне қосылған пайданың ақша
Шаруашылықты жүргізудегі нарықтық жүйе жағдайында кәсіпорын эконмикасын дамытуда
,
мұнда, Өқ – белгілі бір кезеңде өткізілген өнімнің
Оқ – сол кезеңдегі айналым қаражатының орташа қалдығы.
Егер де өткізуден алынған түсім бір жылға есептелгенде
Қаржылық тұрақтылықты талдау.
Кәсіпорынның қаржылық жағдайын және оның динамикасын талдауы кәсіпорынның болашағына
2 – кесте. Шот түріндегі бухгалтерлік баланс (агрегаттандырылған).
Актив
Иммобильденген құралдар
(айналымнан тыс активтер) F 1. Өзінің қаражат көздері
Мобильді құралдар
(айналым активтері) M 2. Қарыз қаражат S
2.1. Қорлар мен шығындар Z Ұзақ мерзімді несие
қаржылары Кт
Ақша қаражат және
қысқа мерзімді қаржы
салымдары Ra Қысқа мерзімді несие және
қарыз қаржылары Кt
Есеп айырысу және басқада
қысқа мерзімді міндеттемелер Rp
Баланс В Баланс В
Талдауды жүргізу үшін, есеп беру формасында салыстырмалы аналитикалық балансын
3 – кесте. Салыстырмалы аналитикалық баланс.
Агригерленген
өлшемдер Абсолюттік өлшемдер
(теңге) Меншіктік салмақ,
% - тік қорытындыда
Кезең
басында Кезең
соңында Кезең
басында Кезең
соңында
1 2
АКТИВ
1. Иммобильденген құралдар (F) 1357600 1387000
2. Мобильді құралдар (М) 738200
2.1. Материалды айналым
құралдары (Z) 539800 424600 25,8
Ақша қаражат және қысқа
мерзімді қаржы салымдар (Ra) 196500
Баланс (В) 2095800 2088500 100,0
ПАССИВ
1. Өзінің қаражат көздері (Ис) 1396500 1401700
2. Қарыз қаражат (S) 699300
2.1. Ұзақ мерзімді несие және
қарыз қаржылары (Кт)
Қысқа мерзімді несие және
қарыз қаржылары (Кt)
Есеп айырысу және басқада
қысқа мерзімді міндеттемелер
(Rp) 699300 686800
Баланс (В) 2095800 2088500 100,0
Талдау көрсеткендей, кәсіпорынның есеп беру кезеңіндегі актив құрылымында
Ең қиыны иммобильдік және мобильдік қаражаттар арасындағы арақатнастардың өзгеруіне
Өндірістік – шаруашылық қызмет барысында кәсіпорындарда әрдайым тауарлы -материалдық
Қорлар мен шығындардың қалыптасуы үшін әртүрлі көздердің (өзінің қаражаттары,
1. Меншікті айналым қаражаттарының болуы (Ес). Меншікті қаражат көзінің
ЕС = ИС – F
Мұндағы: ЕС — меншікті айналым қаражаттарының болу; ИС —
Біздің мысалымызда:
ЕС = ( есеп беру кезеңінің басында) = 1396500
ЕС = ( есеп беру кезеңінің соңында) = 1401700
2.Қорлар мен шығындарды қалыптастыру үшін меншікті айналым қаражаттарының
Меншікті айналым қаржылары мен ұзақ мерзімді несие және қарыз
ЕСД = (ИC + КT) – F
Мұндағы: КТ — ұзақ мерзімді несиелер мен қарыз
Біздің мысалымызда:
ЕСД = (есеп беру кезеңінің басында) = (1396500 +
ЕСД = (есеп беру кезеңінің соңында) = (1401700 +
3. Қорлар мен шығындарды қалыптастыру үшін қажет қаржылардың негізгі
ЕОБ = (ИC + KT + Кt) – F
Мұндағы: Кt — қысқа мерзімді несиелер мен қарыздар.
Біздің мысалымызда:
ЕОБ = ( есеп беру кезеңінің басында) = (1396500
ЕОБ = ( есеп беру кезеңінің соңында) = (1401700
Осы үшін көрсеткіштердің негізінде өндірістік – шаруашылық қызметі үшін
1.Меншікті айналым қаражаттарының артығы(+) немесе жетіспеушіліг(-) (±ЕС):
±ЕС = ЕС – Z
Мұндағы: Z — қорлар мен шығындар.
Біздің мысалымызда:
±ЕС = ( есеп беру кезеңінің басында) = 38900
±ЕС = ( есеп беру кезеңінің соңында) = 14700
Меншікті айналым және ұзақ мерзімді қарыз көздерінің қорлары мен
±EСД = EСД - Z.
Біздің мысалымызда:
±ЕСД = ( есеп беру кезеңінің басында) = 38900
±ЕСД = ( есеп беру кезеңінің соңында) = 14700
3. Қорлар мен шығындарды қалыптастыру үшін негізгі көздердің жалпы
±EОБ = EОБ – Z
Біздің мысалымызда:
±ЕОБ = ( есеп беру кезеңінің басында) = 38900
±ЕОБ = ( есеп беру кезеңінің соңында) = 14700
Қорлар мен шығындардың қалыптасу көздерімен (±ЕС; ±EСД; ±EОБ) қамтамасыз
Қаржылық тұрақтылықтың түрін (тип) анықтау үшін үш өлшемді көрсеткіштер
,
Мұндағы: x1 = ±ЕС; x2 = ±EСД; x3 =
S (x) функциясы келесідей анықталады:
Тұрақтылық дәрежесіне қарай қаржылық жағдайдың төрт түрін (тип) бөліп
Абсолюттік қаржылық тұарқтылық.
Мына шарттармен анықталады:
±ЕС 0;
±EСД 0;
±EОБ 0.
Үш өлшемді көрсеткіш:
= (l; 1; l) .
Қаржылық жағдайдың абсолюттік тұрақтылығы, қорлар мен шығындардың меншікті айналым
2. Нормалы қаржылық тұарқтылық.
Мына шарттармен анықталады:
±ЕС