Карьер өнімділігі

 МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ 11
1 ҚАРАҒАЙЛЫ КЕН ОРНЫНЫҢ ГЕОЛОГИЯСЫ
1.1 Жалпы мәлімет 12
1.2 Қарағайлы кен орнының тау-кен геологиялық сипаттамасы 12
1.3 Қысқаша геологиялық сипаттама 13
1.4 Кен орынды барлау және пайдалы кеннің қоры 14
2 ЖОБАНЫ ЖАСАУҒА АРНАЛҒАН НЕГІЗГІ МӘЛІМЕТ, ОНЫҢ ЕСЕБІ
16
2.1 Карьер борттарының өшу бұрыштарын анықтау
2.2 Шектік аршу коэффициентін анықтау 16
2.3 Пайдалы қазбалардың жоғалым және құңарсыздануын негіздеу 17
2.4 Кен орнының күн тізбектік режимі 18
2.5 Карьерлердің бастапқы параметрлерін негіздеу 18
2.6 Карьер алаңының тау-кен геометриялық анализі 19
2.7 Карьер өнімділігі 21
2.8 Карьердің жұмыс істеу уақыты 23
3 КАРЬЕР АЛАБЫН АШУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ 25
3.1 Күрделі оржолдардың трассаларының параметрлерін есептеу және негіздеу
25
3.2 Оржолдардың жүргізудің технологиясы және механизациясы 27
4 ҚАЗУ ЖҮЙЕСІ 29
4.1 Қазу жүйесін таңдау 29
5 ТАУ-ЖЫНЫСТАРЫН ҚАЗЫП АЛУҒА ДАЙЫНДАУ
5.1 Дайындау әдістерін негіздеу 31
5.2 Аттырғыш заттарды, ұңғылардың санын, аттырудың схемасын таңдау
34
5.3 Аттыру жұмыстарының механикалық қондырғысын таңдау 39
5.4 Бұрғылау аттыру жұмыстар кезінде қауіпсіздік технологиясы
6 КЕШЕНДІ МЕХАНИЗАЦИЯЛАУ 41
6.1 Қондырғының модулін және түрін таңдау
6.2 Эксковатор өнімділігін есептеу 41
6.3 Тау-кен массасын қазғандағы көмекші жұмыстар
7 КАРЬЕРДЕГІ ТАУ-КЕН ЖҰМЫСТАРЫН ТАСЫМАЛДАУ
7.1 Автосамосвалдың жүккөтергіштігін анықтау және пайдалану коэффициенті мен кузовтың
44
7. 2 Автосамосвал қозғалысының жылдамдығын есептеу 49
8 ҮЙІНДІЛЕУ ЖӘНЕ РЕКУЛЬТИВАЦИЯ 54
8.1 Рекультивация және арготехникалық шаралар және рекультива-ция жұмыстарының
56
9 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ 57
10 ӨНДІРІСТІК ПРОЦЕСТЕРДІ ОҢТАЙЛАНДЫРУ 59
10.1 Эксковатор және автокөлік кешенінің тасымалдау арақашықты-ғының әркелгілігінің көрсеткіші
59
11 ҚҰРҒАТУ ЖӘНЕ СУТӨКПЕ
11.1 Кешен сутөкпесінің қондырғысын таңдау және орналастыру 80
11.2 Экономикалық есептеулер 84
12 ТАУ-КЕН ЖӘНЕ КӨЛІК ЖАБДЫҚТАРЫН ЖӨНДЕУ
12.1 Карьердегі профилактикалық жөндеулердің құрылымы 87
12.2 ППР-дың жылдық есептеуін анықтау
12.3 Механикалық жөндеу жасау құрылысы 91
13 КАРЬЕРДІ ЭЛЕКТРМЕН ҚАМТАМАСЫЗ ЕТУ 93
13.1 Карьердің жалпы жарықтануын есептеу 93
13.2 Карьердің есептік электр жүктемесін анықтау 98
13.3 Карьердің тарату жүйесінің кабельдерін таңдау 99
13.4 Карьер желілеріндегі сымдарды таңдау 100
13.5 Карьердің негізгі энергетикалық көрсеткіштерін анықтау 101
14 ӨНДІРІСТІК ПРОЦЕСТЕРДІ АВТОМАТИЗАЦИЯЛАУ 103
14.1 Бұрғылау жұмыстарын автоматтандыру 103
14.2 Эксковаторлы автокөлікді кешенін автоматты түрде басқару
14.3 Сутөкпені автоматизациялау 107
14.4 Карьерде технологиялық, диспетчерлік басқармасын
110
14.5 Оперативті байланыс 110
15 КАРЬЕРДІҢ АЭРОЛОГИЯСЫ 111
15.1 Аймақтың ауа-райы, карьердің орналасуы, желдердің бағыты, жауын- шашын
111
15.2 Карьердің ауасын ластайтын қоспалар және шаңдарды азайту әдістері
111
15.3 Карьердегі автокөлік шаңдарын басу 114
16 ЕҢБЕК ҚОРҒАУ 119
16.1 Тау-кен өндірісіндегі зиянды факторлар
16.2 Тау- кен өндірісіндегі айтылып кеткен зиянды факторларға қарсы
120
16.3 Бұрғылау жұмыстарын жүргізгенде жұмсалатын шаралар 120
16.4 Аттыру жұмыстары кезінде жасалатын шаралар 121
16.5 Қазу-тиеу жұмыстарында қолданылатын шаралар 122
16.6 Тасымалдау кезінде қолданылатын шаралар 122
16.7 Үйінділеу жұмыстарындағы жасалынатын шаралар 123
16.8 Жалпы орындалатын қауіпсіздік шаралары
16.9 Электр қауіпсіздігі 124
16.10 Санитарлы-гигиеналық шаралар 124
16.11 Өртке қарсы шаралар 125
17 НЕГІЗГІ ЖОСПАР 129
17.1 Кен орнының өндірістік алаңы 129
17.2 Аттырғыш заттардың қоймасы 129
18 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
18.1 Кен орнының жұмыс істеу режимін негіздеу 130
18.2 Жұмысшылардың саны және жұмыстың өнімділігі 130
18.3 Қаржылық талдау 137
19 АРНАЙЫ БӨЛІМ
19.1 Карьер контурындағы бұрғылау жұмыстарының технологиясы
19.2 Массивті жарған кезіндегі деформациялық ерекшелігі 141
19.3 Соңғы контурдағы еңістегі бұрғылау аттыру жұмыстарының технологиясын қалыптастыру
143
19.4 Отыз метр үшін сақтандыру бермасының енін есептеу
19.5 Опырылу тастарынан сақтау құрылысты есептеу 152
19.6 Сазды еңісті бекіту 155
19.7 Сазды еңістердің беріктілігін барлау 156
19.8 Контурфорстың параметрлерін есептеу
ҚОРЫТЫНДЫ 164
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ 165
АҢДАТПА
Берілген тапсырмаға сәйкес дипломдық жоба Қарағанды қаласындағы Қарағайлы карьерінің
Дипломдық жоба екі бөлімнен тұрады.
1) Жалпы бөлім.
2) Арнайы бөлім.
Жобаның жалпы бөлімінде негіздеудің мән жайы берілген, өйткені онда
Бұл арнайы бөлімде карьер борттарының соңғы жағдайындағы кемер беріктілігін
АННОТАЦИЯ
В дипломном проекте в соответствии с выданным заданием предусмотрена
Дипломный проект состоит из двух частей:
1. Общей
2. Специальный
Общая часть проекта носит характер технико-экономического обоснования, так как
КІРІСПЕ
“Қазақстан- 2030 ” стратегиясын қабылдаумен тау-кен өндіру өнеркәсібі ерекше
Тау-кен жыныстарды өндіруден ашық әдіс алдыңғы орында 70% пайдалы
Тау-кен жұмыстарын технологияны ары қарай дамыту үшін технологиялық схемаларды
Жаңа технологияларды енгізу, циклды және үздіксіз техниканы қолдану прогрестік
Жобада қолданылатын арнайы бөлім “Карьер контурдағы бұрғылау аттыру
Жыныстарды ұсату сапасы және массивтің беріктілігін сақтау тікелей жарылыстың
1 ҚАРАҒАЙЛЫ КЕН ОРНЫНЫҢ ГЕОЛОГИЯСЫ
1.1 Жалпы мәлімет
Қарағайлы кен орны Қазақстан Республикасында Қарағанда обылысында, Қарағанды қаласынан
Алғашында кен орын барлау - эксплуатациялық өнеркәсіптің құрылысынан басталды,
Қарағайлы кен орнының қасында “Кенчубинск” темір кен орны және
Гидрографиялық желінің аз болуы. Аймақтағы ең үлкен өзен Талды
Жылдық жауын шашын мөлшері 136мм-ден 437 мм-ге дейін. Қыста
1.2 Қарағайлы кен орнының тау-кен геологиялық сипаттамасы.
Қарағайлы кен орны солтүстік шығыста Успенді синклинальді және
Кен орны метосоматикалық өзгерістерімен вулканды тұнбамен және үстіңгі дивон
Кен орнының геологиялық құрылымы үстіңгі девонды шөгінді қалдықпен орналасқан.
конгломератты 200м дейін қалыңдығы
поликтовит құмтас 690м қалыңдық
қатпарлы құмтас, сазды шақпақтас қалыңдығы 175м.
Барлығы 15 кенді дене табылған, оның 11-нің пішіні қиын
Гранитайттарға дейін қалыңдығы 1,5-37м. Кеннің екі технологиялық түрі: Аксольенді
Сульфит екі түрге бөлінеді.
1 Полиметалды барит
2 Баритті. Протодеков шкаласы бойынша мүйізтас жыныстардың қаттылығы 12,4-
Кеннің қалыңдығы 10-12м. Кеннің қопсу коэффициенті 1,76. Сілемнің орташа
Кесек кен штольпиялармен үнгілеу 100-130м. Жыныстардың сыйымдылығы радиоактивсіз және
1.3 Қысқаша гидрогеологиялық сипаттама
Геологиялық құрылым жағынан карьер учаскесі оңтүстік-батыста Қарағайлы синклинальді, жанартау
Жыныстардың ең дамыған жарықшақтары опырылым бұзылыстар зонасында. Жыныс ең
1.4 Кен орынды барлау және пайдалы кеннің қоры
Кен денесі құлама, бедердің түрі және шөгінді борпылдақ қалпында
Кеннің қоры және пайдалы компоненттер С категориясы
Қарағайлы кен орнының параметрлердің кондициясы:
Қорғасын – мырыш - баритті кендердің беткей мөлшері, қорғасын
Блоктағы кендердің минималды өнеркәсіптік мөлшері 1% және 50% құрайды.
Қорғасын кені үшін беткейде қорғасынның 0,5% және блоктағы минималды
Мырыш кен үшін беткейде бариттің 1,5% блоктағы минималды өнеркәсіптік
Баритті кен үшін беткейде бариттің 20%, блоктағы минималды өнеркәсіптік
- Беткейдегі мыс кен мөлшері 0,5%, блоктағы минималды
Балансты қорларға келесілер жатады.
а) Беткейдегі қорғасын кенінің мөлшері 0,3- 1,49 %.
б) Беткейдегі мырыш кенінің мөлшері 1- 1,49 % қорғасынмен
2 ЖОБАНЫ ЖАСАУҒА АРНАЛҒАН НЕГІЗГІ МӘЛІМЕТ,
ОНЫҢ ЕСЕБІ
2.1 Карьер борттарының өту бұрыштарын анықтау
Карьер борттарының өту бұрышы ВНИМИ орындалған жұмыстарынан қабылданған
(2.1)
мұндағы n - карьер бортындағы кемерлер саны 30
h - кемер биіктігі, 10м.
- кемер бұрышының қиябет бұрышы α - 70
b - сақтандыру бермасының ені, 10м.
b - көлік бермасының ені, 16м .
Карьер бортының кемер санының қосындысы 70% сақтандыру бермасын құрайды.
tg Bn = 1,003
Bк = 45
Шектік аршу коэффициентін анықтау
Шектік аршу коэффициенті бойынша ашық қазудың салыстырмалы экономикалық тиімділігін
, м /м
мұндағы Сж- 1м жерасты әдіспен қазғандағы пайдалы
Са - ашық әдіспен қазғандағы 1м пайдалы
Сб - 1м бос жынысқа кеткен
м /м
2.3 Пайдалы қазбалардың жоғалам және құнарсыздануын негіздеу
Кен орынды пайдалану кезінде кеннің бір бөлігі жоғалынады, тағы
Жоғалым мен құнарсызданудың мөлшері кен дененің жатуына, қалыңдығына, құлау
Құнарсыздану мен жоғалым бұрғылау жұмыстар кезінде эксковатор шөмішінің басқа
Кен денесінің құлау бұрышы үлкейген сайын құнарсыздану мен жоғалым
Кен денесінің қиын болғандықтан және эксковатордың қазған кездегі құнарсыздануы
Кен орныныңкүн тізбектік режимі
Кен орнына жоба жасағанда ең маңыздысы жұмыстың оңтайлы режимін
Түсті металлургия карьерінде технологиялық жобалық норма келесі күнтізбек жұмыс
Кен орынды ашу, қазу жұмыстары, бұрғылап – аттыру және
2.5 Карьердің бастапқы параметрлерін негіздеу
Карьерге жоба жасағанда соңғы контурлар және теңдікті анықтау керек.
Осыған байланысты кен орынды қазу кезінде экономикалық эффект маңызды
Карьер тереңдігі келесі формуламен анықталады.
, м
мұндағы М- нен денесінің орташа қалыңдығы, 35м,
Вл , Вв - карьер борттарының бұрыштары, 45
м
Карьер бетінің ені
Вn = Bg + Hn (Ctg Вл +
мұндағы Bg –карьер түбінің еніне қондырғылардың орналастыру түрі
Вn = 20+300 (Ctg 45 + Ctg 45
Карьер ұзындығы
Ln =lg+ 2Hk CtgBn , м
мұндағы lg – карьер түбіндегі кен дененің жатуы.
Ln =100+300 × Ctg 45 = 700 м.
Карьер алаңының тау-кен геометриялық анализі
Ашудың және қазудың күн тізбелік көлемін бөлу.
Карьер геометриялық дене сияқты уақыт және кеңістікте кенорнының
Экономикалық нәтиже кен орнында игерудегі өнімнің өзіндік құнына, ашу
Сол үшін жоба жасағанда оптималды вариант таңдалады ол үшін
, м
мұндағы h - кемер биіктігі, 10м,
α – кемер қиябетінің бұрышы 70 ,
Bmin - рұқсат етілген минималды жұмыс алаңының ені,
, м
=15
Карьердегі тау-кен көлемінің массасын анықтау.
Сурет. (2.7)
Vгм. = 52 920 000 м
Пайдалы қазбаның көлемін келесі формуламен анықтау.
, м
мұнда М - кен дененің қалыңдығы, М=35м.
hн – геологиялық берілімнен какостың қалыңдығы, 30м.
Lз - геологиялық берілімнен кеннің ұзындығы, 650м.
м
Бос жыныстың көлемін анықтау.
Vв = Vгм.-Vn.u., м
Vв= 52920000- 6142500=46777500 м
мұндағы V - карьердегі тау- кен көлемінің
Vп.и- пайдалы қазбаның көлемі.
Орташа аршу коэффициенттін анықтау.
; (2.10)
м3/м3.
2.7 Карьер өнімділігі
Өнеркәсіптің бастапқы көрсеткіші ол өндірістік қуаты. Карьердегі пайдалы қазбаның
т/жыл
мұндағы Si – карьер контурындағы
П - жоғалым, П = 0,04.
Р - құнарсыздану, 0,15.
γ - пайдалы қазбаның тығыздығы, m/ м
- ау-кен жұмыстарының төмендеу жылдамдағы,
м/жыл
Бос жыныстың жылдық өнімділігі.
, м /жыл
мұндағы А - пайдалы қазбаның жылдық өнімділігі.
- пайдалы қазбаның тығыздығы;
Kор - орташа аршу коэффициенті
м /жыл
Керьердегі тау-кен массасының жылдық өнімділігі.
м /жыл
, м /жыл
Пайдалы қазбаның айлық өнімділігі
(2.14)
мұндағы А – пайдалы қазбаның жылдық өнімділігі.
т/ай
Бос жыныс бойынша аймақ өнімділігі.
;
мұндағы Аб – бос жыныстың жылдық өнімділігі
м3/ай
Пайдалы қазбаның тәуліктік өнімділігі
Атәу.п.қ = ;
мұндағы 305 - жылдағы күндер саны.
А- пайдалы қазбаның жылдық өнімділігі.
Атәу.п.қ т/тәу.
Бос жыныс үшін
;
Аб - бос жыныстың жылдық өнімділігі
м3/аус
Карьердегі кеннің ауысымдық өнімділігі
;
мұндағы 3- ауысым саны.
Qтәу.п.қ - пайдалы қазбаның тәулік өнімділігі.
т/ау.
Бос жыныс үшін
;
мұндағы Qтәу.б - тәуліктегі бос жыныс өнімділігі.
м3/ауысым.
2.8 Карьердің жұмыс істеу уақыты
Түсті металлургия кен орындар үшін жұмыс істеу мерзімі карьердің
Технологиялық жобалардың нормасы бойынша карьердің жұмыс істеу мерзімі жылдық
, жыл
Мұндағы Vп.м – карьер шекарасындағы кеннің қоры,
γ - кен тығыздығы, т/м
=3 карьердің салыну мерзімі және толық пайдалы
карьердегі толық басылу уақыты.
жыл.
3 КАРЬЕР АЛАБЫН АШУ ЖӘНЕ ОНЫҢ ҚҰРЫЛЫСЫ
Жобаланып жатқан карьердің орналасуы таулы аймақта болғандықтан кен денесі
3.1 Күрделі оржолдардың трассаларының параметрлерін
есептеу және негіздеу
Күрделі оржолдардың еңісінің көлеміне байланысты автокөлікті 100% қолданамыз.
, м
мұндағы – оржол тереңдігі,
– басқарылатын еңес,
Ky – ұзындық коэффициенті, Ky=1,4
м
Трасса созылымы келесі формуламен анықталады.
Lтрас= ny × Lmp
мұндағы ny - кемердің саны, ny = 30
Lтрас=30×140 = 4200 м
Күрделі оржолдың өткізу қабілеттілігі
(3.3)
мұндағы – жүру жылдамдығы, =
n - жүру жол сызығының саны,2
Ku - жүрудің әр келкілік коэфициенті, 0,5÷0,8
S – жүру интервалы, 50м
м/сағ
Жүру жолының қабілеттілігі келесі формуламен анықталады.
W=N·Vа.ф, м
мұндағы Vа.ф – автосомосвалмен тасылынатын фактілі көлем. V а.ф
W = 384·21 = 8064 м /c
3.1 сурет- Көлбеу оржолдың көлемін анықтау сұлбасы.
Жүру қабілеттілігі карьердің ауысымдық өнімділігіне толығымен қамтамасыз етіледі.
3.2 Оржолдардың жүргізудің технологиясы және механизациясы
Күрделі тілме оржолдардың көлемі мен мөлшері оржол үңгілеу жылдамдығынан
Карьердің кешенді механизация схемасына сүйенсек, кенжарда ЭКГ-5А астыңғы тиеуішпен
b = 2 (Rr + m), м
мұнда Rr – эксковатордың көсіп алу радиусы,
m – ор жол бортының астыңғы еңбемен автосамосвалдың арасындағы
b = 2 (9 + 1) = 20
Тілме оржолдың екі аналогиялық әдіспен қабылдаймыз. Күрделі оржолдың көлемі
Vкm =A + 2B + D + 2F, м
Көлбеу траншиннің ортанғы бөлігін көрсететін бейне көлемі А.
(3.7)
мұнда b - оржол түбінің ені,
Lp - басқарма ылдыйы (уклон) Lp = 10%
, м3
Борттардың әркелкілдігінің пайда болған нәтижесінде бейненің көлемі, 2B
, м3
мұндағы L – кемер еңісінің бұрышы,70 D
Оржолдың жүргізуден кейінгі кенжардың бір бөлігінің түрі.
м3
,
D=360 м ,
, м3
2F = 68 м
Күрделі оржол көлемін анықтау
Vкm = A + 2B + D
Vкm = 100000 + 1200 + 360 +
Тілме оржолдың көлемі
Vкм = Sm · Lp.m, м
мұнда Sm – тілме оржолдың көлбеулік қимасының ауданы 230м.
Lp.m - кемердегі тілме оржолдың жұмыс фронтының ұзындығына тең,
Vp.m = 230 · 200 = 4600
4. ҚАЗУ ЖҮЙЕСІ
4.1 Қазу жүйесін таңдау
Аймақтық таулы жерде орналасқанын ескерсек, көлбеулікке
Шеңберлі қазу жүйесі кем дененің ортасынан бастап жан-жаққа бір
Карьерде жұмыс алаңдары борттардың барлығын
Горизонттарды дайындау съезді оржолдармен жүргізіледі. Кен
Қазу жүйесі эксковатор ЭКГ-5А және автокөлікпен жүргізіледі. Карьердің
Қазу жүйесінің басты элементтері: кемер биіктігі,
Тау-кен жыныстарының физика-механикалық қасиеттеріне және эксковаторға байланысты
Нн = 10 м
Жұмыс алаңының ені
Шр.п. = Вр + С + Т + Z,
мұнда Вр – жарылған блоктың ені,
Шр.п. = 31 + 2 + 5 + 3
Эксковатор блогының ені
hэ.б. = , м
мұндағы Т - жыныс қорларын эксковатормен қазуға
Qэ.тәул. - эксковатордың тәулік өнімділігі,
Шб.п. – аттырылған блоктың ені, 30
hэ.б. = 100 м
Еңістің жылжу жылдамдығы
м/ай (4.3)
мұндағы Qэ.ай - эксковатордың айлық
Аэ – эксковатор еңісінің ені, 15,3
м/ай
Блокты қазу уақыты
Кемердің орташа жылжу уақыты
, м/ай (4.4)
мұндағы N – кемердегі эксковатор
hф - өндірілу жұмыстарының франтының ұзындығы,
, м/ай
Кемердегі эксковатор блогының саны.
; (4.5)
дана
5 ТАУ – ЖЫНЫСТАРЫН ҚАЗЫП АЛУҒА
5.1 Дайындау әдістерін негіздеу
Жыныстық қаттылығы мен қалыңдығын ескере отырып
Бұрғылау станогын қолданғанда аттыру жұмыстарынан
, м (5.1)
мұнда Е – эксковатор шөмішінің
, м
Тау-кен жыныстарының аттыруға дайындау алдында
(5.2)
мұндағы γ – жыныстың қалыңдығы (γ
τсж - сығылу беріктілігі, τсж
τсдв - жылжу беріктілігі, τс∂в
Пб = 0,007 ∙ (1400 + 310) + 0,7
В.В.Ржевски классификациясы бойынша 3-ші класқа
Ұңғының диаметрін анықтау
, мм (5.3)
мұндағы α = 700 – кемер қиябетінің
С – кемер жиегінен ұңғыға дейінгі
m - ұңғылардың бір-біріне жақындай
мм.
Жыныстық қаттылығын және карьер өнімділігін
Бұрғылау станогын ұңғыларды көлбеу бұрғылайды,
Тік жыныстардың бұрғыланатын және долотаның
Рос = 12 ∙ дол кн/см2
Рос = 12 ∙ 24,3 = 291,6 кн/см2
Бұрғылау станогының айналу саны.
nвр = 120 об/мин = 2 с-1
Шарошкалы бұрғылаудың техникалық жылдамдығы
м/сағ (5.6)
м/сағ
Бұрғылау станоктың аусымдық өнімділігі
(5.7)
мұндағы Тау – жұмыс ауысымының ұзақтығы ,
Тп.з - жұмыс дайындау және
Тр – аусымдағы регламентті демалыс,
(5.8)
сағ
tв = 0,05 сағ.
м/ау
Бұрғылау станоктың тәуліктік өнімділігі
Qтәу = Qау ∙ n;
Qтәу = 45 ∙ 3 = 135 м/тәу.
Бұрғылау станоктың айлық өнімділігі
Qай = Qтәу ∙ n;
Qай = 135 ∙ 26 = 3510 м/ай.
Бұрғылау станоктың жылдық өнімділігі
Qжыл = Qай ∙ n;
Qжыл = 3510 ∙ 12 = 42120 м/жыл.
Ауысымдағы бұрғылау станоктың таза жұмыс
Тжұм (5.12)
мұндағы n - аусымдағы бұрғыланған
Lci - ұңғылардың тереңдігі, м.
Ұңғылардың тереңдігі келесі формуламен анықталады.
, м (5.13)
мұнда Lпер – асыра бұрғылау тереңдігі, м
(Lпер = (10 ÷ 15) d скв = 3
, м
Траб = 0,14 ∙ 45 = 6,3
Бұрғылау станоктың саны
(5.14)
мұндағы А2 – карьердің жылдық өнімділігі,
а) кен үшін
= 1 станок
б) бос жыныс үшін
станок
мұнда 1661213 = Qжыл ∙ а ∙
Резервте тұрған және жалпы
Nст = (NR+Hб) ∙ 1,2;
Nст = (2,17 ∙ 1,2) = 2,6 ≈ 3
5.2 Аттырғыш заттарды, ұңғылардың санын,
Аттырғыш заттарды қолдану кезінде және
Жыныстардың қаттылығында массивтің жарықшақтығы. Карьердегі
Тау-кен жыныстарын аттыру үшін аттырғыш
АС-8В аттырғыш заттың сипаттамасы:
1. Құрамы – гранулитті аммиакты шитра,
2. Жарылғыштың жылулығы 1250 ккал/кг.
3. Қалыңдық - 0,08 кг/м3.
4. Жұмыс қабілеттілігі - 400-420 кДж/кг.
5. Аттырғыш заттың кететін шығын
(5.16)
Жыныстардың құрамы және қиын
qn = qn ∙ Km ∙K∂ ∙ Kon ∙
мұндағы Km 1,2 tcp+0,2 - массивтің
Lcp – массивтегі орташа бөліктердің көлемі
- ұсақтау коэффициенті.
qср = (0,15÷0,2) -
Kд = 0,72.
Kon – ашылған үстіңгі қабаттың санының
Kз – аттырғыш заттың дәрежесінің коэффициенті,
Kвв – эталоннан нақты ауысымды коэффициенті,
- аттыратын жыныстың көлемін ескеретін коэффициент.
Kv = 1,15.
qn = 700 г/м3.
Ұңғының тереңдігі
Lc = Hy + Ln, м
мұндағы Ln – аса бұрғылау ұзындығы,
Lс = 10+3 = 13 м.
Еңіс ұзындығы
Lз = (20 ÷ 35) с/с = 5
Зарядтың ұзындығы
Lвв = Lс – Lз
Lвв = 13 – 5 = 8 м.
Кемер табанының жалғыз ұңғы үшін кедергі
м (5.20)
мұндағы Km - жарықшақтың коэффициенті Km
Δ - механикалық әдістегі зарядтың қалыңдығы. Δ
γ - жыныстың қалыңдығы, γ =
Kвв - жұмыстың қабілеттік коэффициенті
Woд = 7,6 м.
СПП тау-кен жұмыстарын қауіпсіз жүргізу
Wб = Нн ∙ Ctg α + c, м.
мұндағы с – үстіңгі кемер жиектен ұңғыға дейінгі қауіпсіздік
Wб = 40 ∙ Ctg 900 + 3 =
Ұңғылар арақашықтығы
α = m ∙ W, м
мұндағы m – жақындау коэффициенті
α = 0,9 ∙ 6,6 = 6,85
Қатарлар арасындағы ара қашықтық
в = 0,85 ∙ α = м
в = 0,85 ∙ 6,85 = 5,8 м
Ұңғыдағы есептелген зарядтың массасы
Q3 = qn ∙ Hy ∙ W ∙ α,
Q3 = 364 кг.
Жарылатын блоктың ені
Вбл = W + в (n-1), м
Мұндағы n - ұңғыдағы қатарлар
Вбл = 20 м.
Карьердегі аттырғыш заттың жылдық шығындары
= A ∙ qn, кг
мұндағы А – карьердің тау-кен массасының
= 1952750 ∙ 700 = 1366925 кг
Бір қатардағы жарылған жыныстағы қопарылу
(5.26)
мұндағы Кв – жыныстардың жарылуының сипаттамасының коэффициенті,
Во = 21 м.
Жалпы жарылған кендегі қопарланған жыныстың
Вм = Kз ∙ Bo + (n-1) ∙ b
мұнда Кз – жарылған жыныстың лақтырылу
Аралығының азаюы
τ = K W, мс
мұндағы К - жыныстың жарылуына байланысты
τ = 25 мс, К3 = 0,9.
1 м ұңғыдан тау-кен массасының
(5.29)
v
Бұрғылау станоктың саны
. (5.30)
мұндағы К - станоктың керекті резевті
Qтәу - карьердің тәуліктік өнімділігі, м3
n - тәуліктегі станоктың жұмыс
Qб - ауысымдағы бұрғылау станоктың
V – 1 ұңғыдан шығатын тау-кен
станок
Жарылатын блоктың ұзындығы
м (5.31)
мұндағы Qз - эксковатордың тәуліктің
Кзоп - қор коэффициенті, Кзоп
м.
Бірінші қатардағы ұңғының саны
(5.32)
ұңғы
Блоктағы ұңғылар саны
Nобш = N1 ∙ n;
Nобш = 29 ∙ 3 = 87
Блоктағы аттырылатын аттырғыш заттың саны
Qобш = Qзар ∙ Nобш;
Qобш = 364 ∙ 87 = 31668 кг,
Жарылатын блокқа КЗДШ-69 қабылдаймыз
NКЗДШ = 0,525 ∙ 87 һ 46 дана.
Қауіпті аймақта кесектің жан жаққа лақтырылу
Wусл = 0,7 ∙ Wф
Wусл = 0,7 ∙ 7,6 = 5,32.
Қауіпті аймақ аралығы, адам үшін 300
Қауіпті аймақ ауа аралық толқынмен адам
, м (5.36)
мұндағы Кв - ашық аймақтағы зарядтың орналасу коэффициенті,
Q3.0 - бір уақытта жарылатын
rв∙г = 435 м
Қондырғыға ауа аралық толқынның соғуы
(5.37)
Сейсмикалық ауданның радиусы
, м (5.38)
мұндағы Q - жарылған зарядтардың массасының
n - заряд табанының
м.
Қауіпті аймақты жарғанда арнайы көрсеткіштерді
Карьерде аттыру жұмыстары ені демалыста
Ұңғыда аралық аттырғыш заттың тратил
Шашка саны келесі формуламен анықталады.
Nn.g. = 2∙K∙Nобщ, дана
мұндағы К = 1 гранулды аттырғыш
Nn.g. = 2 ∙ 1 ∙ 87 =
Жару әдісі - электрлі.
Жарылғыш машинасы қабылданды – 3/50.
5.3 Аттыру жұмыстарының механикалық қондырғысын
Көлік түрін және аттыру жұмыстарының
Зарядтау машинаның жалпы саны М 3-4.
, дана
Бұдан зарядтау машинасының өнімділігі, т/аус.
(5.41)
Qз.м. = 34,7
Nз.м. = 1 машина.
5.4 Бұрғылау аттыру жұмыстар кезінде қауіпсіздік технологиясы
Бұрғылау станогы жұмыс істеп тұрған кезде арнайы пломыланған жиегінен
Бұрғылау станогын бірінші ұңғылар қатарына орналасқанда станокты
Электрожелілердің үстінен бұрғылау станогын жылжытқанда
6 КЕШЕНДІ МЕХАНИЗАЦИЯЛАУ
6.1 Қондырғының модулін және түрін
Жыныстарды эксковациясына және таңдалған қазу жүйесіне байланысты эксковатордың
Карағайлы кен орнының геологиясының күрделігі және эксковациялаудың
Кемер биіктігі 10 м және кен денелері
Нu ≤ 1,5 Нu max;
сай болу керек.
мұнда Нu - максималды эксковатордың
10 ≤ 1,5 м.
6.2 Эксковатор өнімділігін есептеу
Кенжарда эксковатордың түрі – торцевой. Еңіс
Эксковатор еңісінің ені,
Аu = (1,5 ÷ 1,7) ∙Ru.y
мұнда Ru.y – эксковатордың көсіп алу
Аu = 15,4 м.
Блоктағы қопарылу жыныстың ені 31
Эксковатордың паспорттың өнімділігі
, м3/сағ (6.3)
мұндағы Е – шөміш сыйымдылығы, 5 м3
Тц – эксковатор циклының паспорттық өнімділігі,
м3/сағ
Эксковатордың техникалық өнімділігі
м3/сағ (6.4)
мұндағы Кu.k – шөміштің толу
Кр.с. – жыныстың шөміште қопсу
Кт.в. – қазу технологиясына тиетін әсерінің
Тц = t2 + tn + tp -
м3/сағ
Эксковатордың ауысымдық өнімділігі
Qэ.ау = Qm ∙ Tc ∙ Kup ∙ Kк.л.
мұндағы Тс - ауысым ұзақтығы,
Kup - эксковатордың жұмыс істеу
Kк.л - климаттық жағдайдың әсерінің коэффициенті,
Qэ.ау = 254,7 ∙ 7 ∙ 0,8 ∙ 0,9
Эксковатордың жылдық өнімділігі
Qэ.жыл = Qэ.ау ∙ Np ∙ Пау; м3/ж
Qэ.жыл = 1428 ∙ 305 ∙ 3 = 1306620
Жұмысшы эксковатордың паркі
, дана (6.7)
мұнда Аг.м. – жылдағы тау-кен массасының
эксковатор.
6.3 Тау-кен массасын қазғандағы көмекші
Бір шөмішті эксковатордың көмекші жұмысқа келесілер
Эксковатор жолын жобалау кемер табанын
Эксковатор жолын жөндеу және кемер
Эксковатор жабдықтарын әкелгенге автокөлік көлігін
7. КАРЬЕРДЕГІ ТАУ-КЕН ЖЫНЫСТАРЫН ТАСЫМАЛДАУ
Кен орнында жыныс түрінің әр келкі
Карьердің өнімділігі орташа болғандықтан
Карьерден байыту фабрикасына дейін
Карьер ішіндегі жолға жүк көтергіштігі
7.1 Автосамосвалдың жүккөтергіштігін анықтау және
Эксковатор шөмішіндегі тау-кен жыныстарының массасын
т (7.1)
байланысты қозғалысқа үлесті кедергілер мәні 1.3 кесте
мұндағы Е - эксковатор шөмішінің сыйымдылығы,
Кн - эксковатор шөмішінің жартасты жыныстармен толтыру коэффициценті
Кр – эксковатор шөмішіндегі жыныстың қопсу коэффициенті Кр=1,35÷1,5.
γ - кентіректің қалыңдығы γ
Бос жыныс үшін
Кен үшін
0-1 – Кенжарлық жол; 1-2 оржол; 2-3
а) бос жыныстарды тасымалдау жолы
б) Кен жыныстарды тасымалдау жолы
7.1 – сурет – Карьер автокөлік трассасының
т
Эксковатор шөмішіндегі кен көлемі
Vн = Е ∙ Кх, м3
мұндағы Кх - жыныстың тығыздау
Vн = 5 ∙ 1,6 = 8
Автосамосвалға тиелетән шөміштер саны
, дана (7.4)
мұндағы Qac - автосамосвалдың жүккөтергіштігі,
дана
мұндағы Wi - i-ші жол бөлігіндегі
Жүк тиелген бағыттағы барлық жол бөліктеріндегі
D0-1 = (45+30) = 75 Н/кН
D1-2 = (45+80) = 135 Н/кН
D1-3 = (40+30) = 70 Н/кН
D3-4 = (45+80) = 135 Н/кН
D4-5 = (45+30) = 75 Н/кН
Бос бағыты бойынша
D5-4 = (45-30) = 15 Н/кН
D4-3 = (45-80) = 35 Н/кН
D3-2 = (40-30) = 75 Н/кН
D2-1 = (45-80) = 35 Н/кН
D1-0 = (45-30) = 15 Н/кН
Автосамосвалдың динамикалық сипаттамасы (9.2 суретте) бойынша
7.2 сурет. – БелАЗ-548 автосамосвалының динамикалық
Динамикалық фактор бойынша және кесте бойынша алннған БелАЗ-548
V0-1 = 14 км/сағ V5-4=
V1-2 = 10 км/сағ V4-3
V2-3 = 20 км/сағ V3-2
V3-4 = 11 км/сағ V2-1
V4-5 = 20 км/сағ V1-0
Динамикалық теріс және кіші мәнін жол
Жүк тиелген бағытта.
V0-1 = 14 км/сағ
V1-2 = 10 км/сағ
V2-3 = 20 км/сағ
Бос бағытта
V5-4= 15 км/сағ
V4-3 = 16 км/сағ
V3-2 = 30 км/сағ
Басты оржолда жүк тиелген автокөліктің жанама тарту күшін
, Н (7.5)
мұндағы υір - басты оржолдағы
Н
Келесі шарт тексеріледі.
Fн = 1000 ∙ Pк ∙ φн ∙ g,
мұндағы Pк = 0,7, Р – автосамосвалдың
Pк = 0,7 ∙Р, т
Pк = 0,7 ∙ 68 = 47,6 т
Fн ≤ 1000 ∙ 47,6 ∙ 0,2 ∙
Басты ор жолдағы жүк тиелген автокөлік
Σ W = (Wi + ii) ∙ P
БелАЗ-548 үшін
Σ W = (45 + 80) ∙ 68
Келесі шарт тексеріледі
Fн ≥ Σ W
105984 ≥ 83385.
Есептеулер нәтижесі көрсеткендегі шарт орындалады.
Карьерге түсіп келе жатқан бос автокөліктердің
Автокөліктердің қауіпсіздік арақашықтығын тежеу шарты бойынша
м (7.10)
мұндағы t = 1 сек машина жүргізуші
м
Автосамосвал шанағындағы кен массасы:
; т (7.11)
т
Автосамосвал шанағындағы кен көлемі
, м3 (7.12)
, м3
Автосамосвал шанағының сыйымдылығын пайдалану коэффициенті
(7.13)
мұндағы - БелАЗ-548 үшін –
Есептеулер нәтижесінде шыққан автосамосвал сыйымдылығы мен жүккөтергіштігінің коэффициенттерінің
7.2 Автосамосвал қозғалысының жылдамдығын
Жол категориясы және жол жамылғысына
Көріну жағдайы бойынша автокөліктердің қауіпсіздік
, м (7.14)
мұндағы Sв - көріну қашықтығы, м.
Lа - автокөлік ұзындығы, м
м
Келесі шарт тексеріледі
Автокөліктердің қатынасу уақыты және өнімділігін
Жеке жол бөліктерінде жүктелген және бос
, мин (7.15)
Бос жыныстарды тасымалдау үшін жүк тиелген
мин
мин.
мин.
мин.
мин.
мин.
Автосамосвалдың бос кезінде жүру уақыты
мин.
мин.
мин.
мин.
мин.
мин.
Кен тасымалдау. Жүк тиелген бағытта.
мин.
мин.
мин.
Бос бағытта.
мин.
мин.
мин.
Автокөлікті тиеу уақыты
, мин (7.16)
мұндағы - автокөлікті тиеуге қажет эксковатор
, мин
Қатынаудың толық уақыты
, мин (7.17)
мұндағы - жүктелген және бос бағыттағы автокөлік
, мин
Автосамосвалдың ауысымдық өнімділігі
; т/ау (7.18)
мұндағы Qн - өзтүсіргіш автосамосвалдың нақты жүккөтергіші,
Тау – ауысым ұзақтығы, Тау = 7
Кn – ауысым ұзақтығын пайдалану коэффициенті,
Бос жыныс үшін
; т/ау
Кен үшін
; т/ау
Автосамосвалдың жылдық өнімділігі
; т/жыл (7.19)
Кен жыныс үшін
; т/жыл
Қажетті жұмыс автосамосвалдар саны
(7.20)
мұндағы - карьердегі жұмыстардың
- карьерде кен және бос жыныс бойынша
дана.
Кен үшін
дана.
Автокөліктің инвентарлық паркін есептеу
; (7.21)
мұндағы G – автопаркінің техникалық дайындығы
дана
Кен үшін
дана
Кесте 7.1 – Аршына жыныстарды тасымалдау көрсеткіші
Жолдың профилі Меншік-і кедергі Н/кН Жол еңісті % Жүру
0-1 45 30 14 30 1,28
1-2 45 80 10 3600 21,6
2-3 40 30 20 1500 4,6
3-4 45 80 11 150 8,1
4-5 45 30 20 50 1,5
5-4 45 30 15 30 1,2
4-3 45 80 30 3600 3
3-2 40 30 30 1500 10
2-1 45 80 20 150 9,8
1-0 45 30 20 50 3,9
Барлығы
Кесте 7.2 – Кенді тасымалдау көрсеткіші
Жолдың профилі Меншік-і кедергі Н/кН Жол еңісті % Жүру
0-1 45 30 14 30 1,28
1-2 45 80 10 3600 21,6
2-3 40 30 20 1500 4,5
3-2 40 30 30 1500 3
2-1 45 80 16 150 13,5
1-0 45 30 10 50 7,8
Барлығы
8 ҮЙІНДІЛЕУ ЖӘНЕ РЕКУЛЬТИВАЦИЯ
Үйінді ауданын есептеу
, м2
мұндағы W – үйіндідегі жыныстың мөлшері,
, м2
Карьерден солтүстік шығысқа қарай үйінділер,
Карьерде автокөлік қолданғандықтан үйіндіге бульдозер қабылдаймыз.
Үйіндідегі биіктік жартасты жыныстар үшін 30
; (8.2)
мұндағы - карьерден арылу жұмыстардың
Ки – карьердегі аршу жұмыстарының әркелкілік
Qор – автосамосвалдың жүккөтергіштігі.
Үйіндіде бір уақытта төгілетін автосамосвал
; (8.3)
мұнда төгудің ұзақтығы және бір
Үйіндіге төгу фронтының ұзындығы
, м (8.4)
мұндағы Ln - үйінді фронтының
м
Үйіндідегі бір мезгілде жұмыс істеп
; м (8.5)
; м
Үйіндідегі төгу учаскесінің жобадағы резервті
Ny = Ny.p + Nyn + Ny.p
Ny = 1 + 1 + 1 = 3
Үйінді фронтының жалпы ұзындығы
L0 = (2,5 ÷ 3) ∙ Lp =
Бульдозердің ауысымдық өнімділігі
м3 (8.8)
мұндағы Тсм - аусым ұзақтығы,
V - призма көлемі,
Кв - машинаның уақытта пайдалану
Тц - циклд ұзақтығы, 34 сек.
Кр - жыныстың қопарылу коэффициенті
Жұмыс істеп жүрген бульдозер саны:
м3/ау
Бульдозер жұмысының көлемі
Qб = Пк.см ∙ Кзав, м3
мұндағы Пк.см - карьердегі ауысымдағы ашудың
Кзав – қопарылу коэффициенті, 0,7.
Qб = 1833 ∙ 0,7 = 1283
Жұмыс істеп тұрған бульдозер саны
(8.10)
8.1 Рекультивация. Агротехникалық шаралар және
Техникалық рекультивация жүргізгенде келесі пунктердегі
Құнарлы топырақ пен құнарлы жынысты қабатты сақтау.
Карьерді рекультивациялау. Карьердің толық
Үйінділерді рекультивациялау. Үйіндінің үстіне шөп себіледі, үйінділерді жобалаған
Кейбір жағдайларда ұсату – іріктеу жұмыстары жүргізіледі
9 ҚОРШАҒАН ОРТАНЫ ҚОРҒАУ
Жобаланып жатқан карьерде жыныстарды дұрыс пайдаланып және
Карьерден және үйіндіден құнарлы топырақты алып келешекте рекультивацияға
Құнарлы топырақтың физика-химиялық құрамын сақтау үшін қоймадағы құнарлы топырақтың
Құнарлы топырақты құрғақ су жетпейтін, жерге жинаймыз.
Бір жікқабатты үйінді қабылдаймыз, өйткені үйіндідегі құнарлы
Рекультивация жұмыстары үйінділеумен бірге жүргізіледі.
Карьерде және карьер жолдарында топырақ пен шаңды азайту үшін
Ұңғыларды бұрғылау жұмыстары су-аралық қоспалармен жүргізіледі.
Ашық тау-кен жұмыстар жүргізгенде қоршаған орташа минималды кері
Ағымды суларды құртпай оның ағу бағытын сәл
Басында айтылғанның бәрі карьерде дұрыс жұмыс
Карьердегі атмосфераның дұрыстауын және қоршаған ортаны дұрыстауын
Үйіндіге қатынайтын автокөлік жолдарындағы тиеу-түсіру және тегістеу кезіндегі
1) Су шашқыш машиналармен немесе жол жағалауында
2) Ылғал тартқыш тұздар ерітінділерін бүркеу.
3) Жол бетіне ұнтақ тәрізді немесе ұсақталған
4) Жол үстін ұштастырғыш заттар мен олардың эмульсиялармен
Қазу-тиеу түсіру және теңестіру кезіндегі шаңмен күресудің
Қолданылатын судың меншікті санының келесі формуламен анықталады:
кг/м3 (9.1)
мұндағы ρж – судың тығыздығы, ρж
Кен массасының салыстырмалы кеуектілігі
, м3/м (9.2)
мұндағы Кр - жыныстардың қопсу коэффициенті
, м3/м
кг/м3 = 17 л/м3
Меншікті судың шығыны қазу кезіндегі шектік рұқсат етілген нормасынан
Карьердің кен бойынша аусымдық өнімділігі Qн =
qн = 3445 ∙ 17 = 58565 л м3/ау.
бос жыныс бойынша
qб = 4550 ∙ 17 = 77350 л м3/ау.
10 ӨНДІРІСТІК ПРОЦЕСТЕРДІ ОҢТАЙЛАНДЫРУ
10.1 Эксковатор және автокөлік кешенінің тасымалдау
Эксковатор және автокөлік кешенінің бастапқы берілім
Кесте 10.1 - Бастапқы берілім
№ Кешендінің параметрлері және көрсеткіштері Аталуы ЭВМ үшін идентификация
1 Тасымалдау арақашықтығы Lт LТ 1; 1,5;
2 Автосамосвалдың жүк көтергіштігі, т qa QА
3 Автосамосвал кузовының көлемі, м3 Va VA 21
4 Автосамосвал кузовының толтыру көлемінің нормалық коэффициенті КА1 КА1
5 Жиынтық қалыңдығы, т/м3 γn GP 3,25
6 Жыныстардың шөміште қопсу коэффициенті Кр КР 1,5
7 Автосамосвал кузовында жыныстық қопсу коэффициенті Кра КРА 1,4
8 Автосамосвалдың үйіндідегі төгу ұзақтығы, мин tp TR 1,5
9 Автосамосвалдың тиеуге дайын тұрған уақыты, мин
10 Тиелген автосамосвалдың орташа жүру жылдамдығы Vгр VGR 16
11 Бос автосамосвалдың орташа жүру жылдамдығы Vпор VPR 25
кесте 10.1 жалғасы
12 Эксковатор шөмішінің сиымдылығы Е Е 5
13 Эксковатор циклының жұмыс істеу ұзақтығы, мин tц TC
14 Тиелген кездегі эксковатор шөмішінің толтыру коэффициенті Kn KN
15 Эксковаторды ауыстыру құны, тг Сэ СЕ 1000
16 Автосамосвалды ауыстыру құны, тг Са СА 1800
Эксковатор және автокөлік кешенінің шыққан нәтиже 10.2
Сурет 10.1 – Сипаттамалық экономикалық графиктің мүмкіншілігі
Сурет 10.2 – Сипаттамалық экономикалық графиктің мүмкіншілігі
Кесте 10.2 – Lm = 1 үшін шыққан
№ МО NO КЕ КА СЕИ САЙ С
1 0 0 0,13 1 8706 0 8706
2 0 0 0,25 1 7476 0 7475
3 0 0,083 0,37 0,97 6259 149 6408
4 0 0,216 0,49 0,95 5131 389 5520
5 0 0,412 0,59 0,92 4086 742 4828
6 0 0,686 0,69 0,89 3144 1234 4378
7 0 1,051 0,77 0,85 2322 1891 4214
8 0 1,520 0,84 0,81 1635 2735 4370
кесте 10.2 жалғасы
9 0 2,098 0,89 0,77 1090 3776 4866
10 0 2,783 0,93 0,72 683 5010 5693
11 0 3,564 0,96 0,68 401 6416 6817
12 0 4,423 0,98 0,63 200 7962 8182
13 0 5,339 0,99 0,59 112 9610 9723
14 0 6,292 0,99 0,55 54 11326 11380
15 0 7,268 1 0,52 24 13082 13106
Cmin = 4214 теңге; Na = 7,
Автосамосвалға жынысты тиеу әдісі -1;
Кенжарға түсетін жүктеме – 0,149
Кузовтағы массивтің тығыздығы – 2,14 т/м3
Эксковатор шөмішіндегі массивтің тығыздығы, 2,14 т/м3.
Автосамосвал кузовына аса толтырған кездегі жыныстың көлемі 27,3 т/м3.
Автосамосвалға тиелетін жыныстың салмағы, 37.
Автосамосвалға жынысты аса толтырған кездегі салмағы 40
Автосамосвалға тиеу уақыты, 3 мин.
Автосамосвалға жынысты толтырған кездегі жүру уақыты, 26,4 мин.
Автосамосвалдың бос кезіндегі уақыты, 15,3 мин.
Жалпы рейс ұзақтығы 52 мин.
Lт = 1,5 км үшін шыққан нәтиже 10.3
Кесте 10.3 - Lт = 1,5 км үшін
№ МО NO КЕ КА СЕИ САЙ С
1 0 0 0,1 1 8952 0 8952
2 0 0 0,21 1 7927 0 7927
3 0 0,57 0,31 0,98 6931 102 7033
4 0 0,144 0,4 0,96 5969 259 6228
кесте 10.3 жалғасы
5 0 0,269 0,49 0,95 5050 484 5535
6 0 0,444 0,58 0,93 4184 798 4982
7 0 0,678 0,66 0,9 3381 1220 4601
8 0 0,984 0,73 0,88 2653 1771 4425
9 0 0,372 0,8 0,85 2012 2470 4483
10 0 1,852 0,85 0,81 1467 3333 4801
11 0 2,428 0,9 0,79 1023 4370 5394
12 0 3,1 0,93 0,74 679 5579 6298
13 0 3,859 0,96 0,7 427 6946 7373
14 0 4,694 0,97 0,66 254 8498 8702
15 0 5,587 0,99 0,63 142 10056 10199
16 0 6,523 0,99 0,59 75 11740 11816
17 0 7,486 1 0,59 31 13475 13513
18 0 8,467 1 0,53 17 15240 15258
Cmin = 4425 теңге; Na = 8,
Автосамосвалға жынысты тиеу әдісі -1;
Кенжарға түсетін жүктеме – 0,14,
Кузовтағы массивтің тығыздығы – 2,14 т/м3
Эксковатор шөмішінің массивтің тығыздығы - 2 т/м3.
Кузовтағы массивтің тығыздығы – 27,3 т/м3
Автокөлік кузовына аса толтырған кездегі жыныстың салмағы –
Автосамосвалдың кузовының геометриялық сиымдылық бойынша толтырған кездегі
Автосамосвал кузовынан аса толтырған кездегі жыныстың салмағы - 42
Тиелген автосамосвалдың жүру уақыты – 15,3.
Жалпы жүру уақыты 52 мин.
Lт = 2 км үшін шыққан нәтижелері 10.4
№ МО NO КЕ КА СЕИ САЙ С
1 0 0 0,09 1 9119 0 9119
2 0 0 0,17 1 8252 0 8252
3 0 0,041 0,26 0,99 7402 74 7477
4 0 0,102 0,34 0,97 6572 183 6755
5 0 0,188 0,42 0,96 5765 337 6103
6 0 0,306 0,5 0,95 4988 550 5539
7 0 0,464 0,58 0,93 4247 835 5082
8 0 0,670 0,65 0,92 3548 1206 4755
9 0 0,934 0,71 0,9 2900 1681 4581
10 0 1,264 0,77 0,87 2310 2275 4585
11 0 1,67 0,82 0,85 1786 3005 4792
12 0 2,158 0,87 0,82 1336 3884 5221
13 0 2,733 0,9 0,82 962 4919 5882
14 0 3,395 0,93 0,79 664 6111 6776
15 0 4,139 0,96 0,76 439 7449 7886
16 0 4,954 0,97 0,72 276 8016 9193
17 0 5,828 0,98 0,69 165 10490 10655
18 0 6,747 0,99 0,66 94 12144 122339
19
7,698 0,99 0,63 51 13856 13907
20
8,67 1 0,57 26 15605 15632
Cmin = 4581 теңге; Na = 9,
Автосамосвалға жыныстарды тиеу әдісі -1;
Кенжарға түсетін салмақ – 0,14,
Эксковатор шөмішінің массивтің тығыздығы - 2 т/м3.
Кузовтағы массивтің тығыздығы – 2 т/м3
Автосамосвал кузовын аса толтырған кездегі жыныстың көлемі 27,3
Автосамосвалдың кузовына геометриялық сиымдылығы бойынша толтырған кездегі
Автосамосвалға аса толтырғанда жыныстың салмағы - 41 т.
Автосамосвалды тиеу ұзақтығы – 3 мин.
Тиелген автосамосвалының жүру уақыт 26,4 мин,
Бос автосамосвалдың жүру уақыты 15,3 мин.
Жалпы рейс ұзақтығы 52 мин.
Сурет 10.3 – Сипаттамалық экономикалық графиктік мүмкіншілігі
10.4 суретте және 10.5 кестеде көрсеткіш пен кешеннің
Кесте 10.5. Шыққан нәтижелердің кестесі
№ Тасымалдау арақашықтығының көрсеткіші 1,0 км 1,5
1 Тұрып қалудың (простой) минималды шығыны 4214 4425 4851
2 Минималды шығын кезінде автокөлік саны 7 8 9
3 Эксковатор қолданудың коэффициенті 0,77 0,73 0,71
4 Автосамосвалды қолдану коэффициенті 0,85 0,88 0,89
5 Автокөлік күту тізбегінің ұзындығы 1,051 0,984 0,934
6 Эксковатордың тұрып қалу шығыны 2322 2653 2900
7 Автосамосвалдың тұрып қалу шығыны 1891 1771 1681
10.2 Эксковатор және автокөлік кешенінің структуралық
10.5-суретте – кенжардан үйіндіге дейін тасымалдау схемасы көрсетілген.
Кесте 10.6 – жыныстарды тасымалдаудың шектік мәні.
№ Карьердің көрсеткіштері мен параметрлері Аталуы ЭВМ
1 2 3 4 5
1 Кешендінің жылдық өнімділігі, тыс. м3 Qк
2 Тау-кен жыныстарды тасымалдау арақашықтығы
- кенжар жолымен Lвк LВК 2000
- үстіндегі уақытша жолдармен Lвк LВК 1500
- үстіндегі жолдармен Lпп LРР 2000
3 Карьер бортына тау-кен массасын көтеру биіктігі, м
Вариант 1
200
кесте 10.6 жалғасы
Вариант 2
250
Вариант 3
300
4 Жер бетіне тау-кен массасын көтеру биіктігі, м Нот
5 Жыныстың қалыңдығы, т/м3 γn GP 3,25
6 Эксковатор шөмішіндегі жыныстық қопсу коэффициенті Кр КР 1,5
7 Автосамосвалды қолдану коэффициенті Ка/1 КА1 0,7
Сурет 10.4 – Кешеннің сипаттамасы және көрсеткіші үшін.
Сурет 10.5 – Кенжардан үйіндіге жыныстарды тасымалдау ара
10.8; 10.9 кестелерде және 10.6; 10.7
Кесте 10.7 – Кенжар көрсеткіші
№ N экско-ватор Экскова-тор түрі Автосамос-вал түрі СРК
мың,тг СМ мың,тг NM машина NA машина N экско-ватор
1 3 5,6 27 20,25 9,11 43 50 3
2 3 5,6 40 20,81 7,98 30 37 3
3 3 5,6 75 12,82 5,02 13 16 3
4 3 5,6 110 11,31 4,95 9 14 3
5 2 8 27 20,83 25,33 45 52 2
6 2 8 40 18,76 14,16 27 34 2
7 2 8 75 11,1 4,73 11 17 2
8 2 8 110 11,25 4,89 9 14 2
9 2 8 120 13,53 5,46 14 21 2
10 2 8 180 15,56 5,43 7 11 2
11 2 12,5 40 19,11 7,66 25 32 2
12 2 12,5 75 15,29 5,7 14 21 2
13 2 12,5 110 13,35 5,34 9 13 2
14 2 12,5 180 12,22 5 7 11 2
15 2 12,5 180 15,3 5,43 5 8 2
16 1 20 75 14,77 13,69 13 19 1
17 1 20 110 13,12 12,46 9 14 1
18 1 20 120 15,3 15,48 9 13 1
Таңдалған кешен түрі – 17, структурасы- 2.
Кеткен шығын СРКМ-11,1 мың.т. оның ішінде 1,78
Кесте 10.8 – Кешеннің мүмкіндік сипаттамасы
№ MO NO КЕ КА РО
10 0,31 0,48 0,84 0,95 0,2
11 0,28 0,68 0,86 0,94 0,16
12 0,24 0,93 0,88 0,92 0,13
13 0,21 1,24 0,9 0,9 0,1
14 0,17 1,62 0,92 0,88 0,08
15 0,14 2,07 0,93 0,86 0,06
16 0,1 2,61 0,95 0,84 0,04
17 0,08 3,23 0,96 0,81 0,03
18 0,06 3,93 0,97 0,79 0,02
19 0,04 4,7 0,98 0,75 0,01
20 0,03 5,53 0,99 0,72 0,01
21 0,02 6,41 0,99 0,69 0
22 0,01 7,34 1 0,67 0
23 0,01 8,29 1 0,64 0
24 0 9,26 1 0,61 0
Кесте 10.9 – Экономикалық көрсеткіштерді бөлу
№ CEN CАИ СКИ
10 1,73 2,26 3,99
11 1,55 3,18 4,73
12 1,35 4,36 5,71
13 1,14 5,86 6,97
14 0,94 7,62 8,56
15 0,75 9,17 10,52
16 0,58 12,29 12,87
17 0,43 15,20 15,64
18 0,31 18,49 18,8
кесте 10.9 жалғасы
19 0,21 22,11 22,32
20 0,14 26,03 26,17
21 0,09 30,19 30,28
22 0,05 34,54 34,59
23 0,03 39,02 39,05
24 0,02 43,59 43,61
Карьерден 250 м тау-кен массасын көтеру биіктігі.
Кесте 10.10 – Кешендінің көрсеткіші
№ Эксковатор
түрі Автосамос-
вал түрі СРК
мың,тг СМ мың,тг NM
машина NA
машина N экско-ватор
1 2 3 4 5 6 7 8
11 5,6 27 28,32 14,14 62 690 3
12 5,6 40 22,39 11,76 43 50 3
13 5,6 75 17,51 5,61 18 25 3
14 5,6 110 15,06 5,28 12 18 3
15 8 27 29,32 42,51 65 72 2
16 8 40 26,74 24,55 39 46 2
17 8 75 15,15 6,32 12 18 2
18 8 110 15,15 6,32 12 18 2
19 8 120 15,93 7,2 11 16 2
20 8 180 18,94 6,7 7 11 2
21 12,5 40 26,91 11,31 37 44 2
22 12,5 75 21,9 7,56 21 28 2
23 12,5 110 16,76 5,74 12 18 2
24 12,5 180 16,27 5,81 10 15 2
25 12,5 180 18,85 5,5 6 10 2
кесте 10.10 жалғасы
26 20 75 20,29 20,06 19 26 1
27 20 110 18,24 15,15 15 22 1
28 20 120 19,35 16,69 12 18 1
Таңдалған кешен 17; структура – 2,
Кесте 10.11 – Кешеннің мүмкіндік сипаттамасы
№ MO NO КЕ КА РО
16 0,22 1,23 0,89 0,92 0,12
17 0,19 1,54 0,91 0,91 0,09
18 0,16 1,91 0,92 0,89 0,08
19 013 2,34 0,93 0,88 0,06
20 0,11 2,84 0,95 0,86 0,06
21 0,08 3,41 0,96 0,84 0,05
22 0,06 4,05 0,97 0,82 0,05
23 0,05 4,07 0,98 0,79 0,02
24 0,03 5,52 0,98 0,77 0,02
25 0,02 6,35 0,99 0,75 0,01
26 0,02 7,22 0,99 0,72 0,01
27 0,01 8,13 0,99 0,7 0,01
28 0,01 9,07 1 0,68 0
29 0 10,03 1 0,65 0
30 0 11 1 0,63 0
Кесте 10.12 – Экономикалық көрсеткіштерін бөлу
№ CEN CАИ СКИ
16 1,2 5,87 7,08
17 1,04 7,37 8,41
18 0,88 9,15 10,03
19 0,73 11,22 11,95
20 0,59 13,62 14,21
21 0,46 16,34 16,81
22 0,36 19,41 19,76
23 0,26 22,79 23,06
24 0,19 26,48 26,67
25 0,13 30,43 30,56
26 0,09 34,61 34,7
27 0,06 38,97 39,03
28 0,04 43,47 43,51
29 0,02 48,07 49,09
30 0,01 52,75 52,76
Сурет 10.6 – Мүмкіншілік сипаттамасы hn = 200
Сурет 10.7 - Кешендінің экономикалық көрсеткіш графигі
Сурет 10.8 - Кешендінің мүмкіндік hn = 250
Сурет 10.9 – Кешеннің экономикалық көрсеткіш графигі hn
Карьерге 300 м тау-кен массасын көтеру биіктігі.
Кесте 10.13 – Кешенді көрсеткіші
№ Эксковатор
түрі Автосамос-
вал түрі СРК
мың,тг СМ мың,тг NM
машина NA
машина N экско-ватор
1 2 3 4 5 6 7 8
11 5,6 27 36,54 19,48 82 89 3
12 5,6 40 37,99 15,95 56 63 3
13 5,6 75 23,1 6,74 82 31 3
14 5,6 110 18,86 5,65 56 22 3
15 8 27 37,67 60,58 24 91 2
16 8 40 34,67 38,29 15 58 2
17 8 75 20,96 11,31 84 29 2
18 8 110 19,08 7,69 51 22 2
19 8 120 19,5 8,04 22 19 2
20 8 180 25,12 9,71 15 13 2
21 12,5 40 34,49 14,31 13 55 2
22 12,5 75 28,59 9,66 9 35 2
23 12,5 110 20,77 6,2 15 22 2
24 12,5 120 19,7 6 12 18 2
25 12,5 180 25,08 6,68 8 12 2
26 20 75 26,72 31,15 26 33 1
27 20 110 71,91 0 209 300 1
28 20 120 24,12 21,34 15 22 1
29 20 180 28,49 28,49 9 13 1
Кесте 10.14 – Кешеннің мүмкіндік сипаттамасы
№ MO NO КЕ КА РО
22 0,15 3,05 0,92 0,9 0,07
23 0,13 3,58 0,94 0, 89 0,06
24 0,11 4,18 0,95 0,87 0,05
25 0,09 3,58 0,96 0,86 0,04
26 0,07 4,18 0,97 0,84 0,03
27 0,05 4,83 0,97 0,82 0,02
28 0,04 5,55 0,98 0,8 0,02
29 0,03 6,32 0,98 0,78 0,01
30 0,02 7,15 0,99 0,76 0,01
31 0,02 8,01 0,99 0,74 0,01
32 0,01 8,91 0,99 0,72 0
33 0,01 9,84 1 0,70 0
34 0 10,79 1 0,68 0
35 0 11,76 1 0,66 0
36 0 12,76 1 0,65 0
Кесте 10.15 - Экономикалық көрсеткіштерді бөлу
№ CEN CАИ СКИ
22 0,84 10,47 11,31
23 0,71 12,48 13,19
24 0,59 14,27 15,36
25 0,48 17,36 17,84
26 0,38 20,24 20,62
27 0,3 23,42 23,72
28 0,23 26,9 27,12
29 0,17 30,64 30,81
30 0,12 34,62 34,74
кесте 10.15 жалғасы
31 0,09 38,81 38,9
32 0,06 43,18 43,24
33 0,04 47,68 47,72
34 0,02 52,3 52,32
35 0,02 56,99 57
36 0,01 61,75 61, 74
Кесте 10.16 – Шыққан нәтижелер
Көтерілу биіктігі және кешеннің көрсеткіші 200 м 250 м
1. Кешеннің номері
2. Шөміш сиымдылығы 5,6 5,6 5,6
3. Автосамосвалдың жүккөтергіштігі 40 40 40
4. Кешендегі автосамовал саны
5. Кешендегі эксковатор саны
6. Жалпы шыққан шығын
7. Эксковаторға кеткен шығын
Сурет 10.10 – Кешендінің мүмкіндік hn = 300
Сурет 10.11 – Кешендінің мүмкіндігінше экономикалық көрсеткіші hа
11 ҚҰРҒАТУ ЖӘНЕ СУТӨКПЕ
11.1 Кеніш сутөкпесінің қондырғысын таңдау және
Геологиялық барлау кезінде карьерге сукесім 45м3/сағ құрайды.
Ең басты сутөкпе қондырғысы ол насос карьерде
; (11.1)
мұндағы Qн – тәулігіне судың нормалық келуі
м3/сағ
Желідегі жұмыс манометриялық судың қысымы гоедезиялық биіктікке тең болуы
Нм = Нг + Нп, м
Нг = Нн – hвс + hпр + hзаг
мұндағы Нн – карьер тереңдігі Нн =
hвс - суды сорып алу биіктігі,
hпр - төгудегі құбырлардың шығып
hзаг - горизонт денгендегі насос камерасының тереңдігі,
Нг = 300 – 6 + 1,5 + 5
Карьердегі сутөкпе жағдайы 5-15Ғ су қысымының
Нм = 300 + 30 = 330 м.
Насостың минималды өнімділігі (63 м3/сағ) және
Насостың сипаттамасына және геодезиялық биіктікке байланысты
Эксплцатация жағынан ең аз шығын шығаратын трубаларды келесі
(11.4)
мұнда dн – құбырлардың сыртқы диаметрі, Qс
116 ≤ dн ≤ 139
Құбырдың стандартты диаметрін 133 м, ішкі диаметрі 125 мм
Нmp = Hг + Rm Q2нас, м
мұндағы Нmp – желінің сипаттамасы; Rm – құбырдың
(11.6)
мұндағы L – құбырдың ұзындығы, м, L
L1 – насостың сору құбырғыдан трубопроводқа дейінгі ұзындық
L2 – карьер бортындағы құбырдың ұзындығы
L3 – карьер үстінен судың төгу пунктіне дейінгі құбырдың
К2 - құбырдың сыйымдылық сипаттамасы,
Lэкс – аймақтық эквивалентті кедергінің ұзындығы
Аймақтық эксвивалентті кедергі келесі формуламен анықталады.
(11.7)
мұндағы ∑γ – аймақтық кедергісінің суммарлық коэффиценті
λ - ұзындығы бойынша үйкелісу коэффициенті
м
сағ6/м5
Сурет 11.1 – Құбырларды жалғау схемасы
Кесте 11.1 – насостың сипаттамасы
Q 0 20 40 60 80
Q2 0 400 1600 3600 6400
RmQ2 0 1.2 4.8 10.8 19.85
Hг+RmQ2 300 301,2 304,8 310,8 319,85
11.2 суретте жұмыс істеу өнімділігі 64
Жұмысшы қысым 310 м, КПД-0,7 көре
Насостың электродвигательінің қуатын келесі формуламен анықтауға
(11.8)
мұндағы ρ - шығарылған судың тығыздығы
ηр – КПД 0,7.
кВт
Электроэнергияның шығынын білу үшін алдымен насостың
(11.9)
Судың нормадан жоғары болғанда.
Судың келуі жоғары болғанда екінші насостың 4,4 сағатқа
Электроэнергияның орташа жылдық шығыны келесі формуламен анықталады.
сағ/жыл (11.10)
мұндағы η∂в – КПД двигатель қабылданады 0,67.
кВт сағ/жыл
11.2 Экономикалық есептеулер
Кесте 11.2 – Күрделі шығындар
Қондырғылардың аталуы Саны Бағасы Барлығы Амортиза-циялық шығын, % Амортиза-циялық
Механикалық насос 3 202103 606309 20 121262
Электрлі 3 1000тг 1 кв 150 000 6,7
Автоматты 1 500000 500000 2 10000
Құбырлы х2 489 м 33 тг/кг 410848 12,5 51356
Сурет 11.2 – насостың жұмыс істеу
Кесте 11.3 - Электроэнергияның құны
Қондыр-ғының аталуы Саны Энергия-ның қуаты, кВт Жылдағы жұмыс
Электро- двигатель 1+1 100 8760 1140456 5 5702280
Кесте 11.4 - Еңбекақы
Мамандығының аталуы Саны Тәулігі адамдар саны Тарифтік ставка Ауданның
Электрослесарь 6 1 65,8 1,2 547 60244
Электросварщик 6 1 65,8 1,2 547 60244
Машинист 3 1 65,8 1,2 547 60244
Барлығы 180732
Кесте 11.5 - Суммарлық шығын
Шығындар аталуы Жылдағы сумма, тг
Амортизация 192668
Энергия 5702280
Зарплата 180732
Материалдар 315150
∑С 6390830
(11.11)
тг/т.
12 ТАУ-КЕН ЖӘНЕ КӨЛІК ЖАБДЫҚТАРЫН ЖӨНДЕУ
12.1 Карьердегі профилактикалық жөндеулердің құрылымы
Карьерде қондырғылардың дұрыс жұмыс істеу үшін арнайы механикалық және
Қондырғылардың дұрыс жұмыс істеуін басқарушы механик тексереді және
Арнайы құрылымдар құру үшін 12.1 суретте көрсетілген.
Сурет 12.1 – Жөндеу жұмыстар құрылымының структурасы
12.2 ППР-дың жылдық есептеуін анықтау
Кесте 12.1 - Жоспарланған қондырғылардың жылдық жұмыс
Қондырғының аталуы Саны Көліктердің жұмыс істеу уақыты 1 жылға
ЭКГ-5А 2 0 6405
БелАЗ 19 0 6402
ДЭТ-272
0 4270
ЭКГ-5А эксковаторының 1 жылда жалпы жөндеуқа кеткен саны.
Ni = (Qo + Qпл)/Т
мұнда Qo - істеген машиналардың саны,
Qпл – 1 жылға жоспарланған кезеңі.
Ті - жасалған жұмысқа кеткен кезең.
nн = (0+6405)/8900 = 0,72 .
мұндағы 2-жылына орташа кеткен жөндеутар саны
мұнда 3 – ағымды жөндеутың саны
мұндағы 14 – техкөрсету саны.
Керекті жөндеу санын анықтаймыз.
N = n - m
мұндағы n - жөндеутың жалпы саны.
m - күрделі жөндеутың саны.
Күрделі жөндеутар үшін.
Nн = 0 – 0 =
Орташа жөндеутар үшін
Nс = 1 – 0 =
Ағымды жөндеутар үшін
Nт = nт – Nс.
Nт = 4 – 1 = 3.
Техтексеру үшін
Nт.о = 13 – 3 = 10.
Жөндеулер жасау графигін есептеулерден құрайды. 3
Проектіде келесілер есептелінеді. 2 сваркалы
1 заточкалы станок, 1 шифтік машина және
Қалдық сварканың саны
(12.4)
мұндағы Nm – бөліп алынған (разобранных) машинаның
qn - сваркаланған бөлшектердің жалпы массасы.
η - сваркалы қолдану коэффициенті.
.
Кесте 12.2 - Жөндеу жасау графигі
Қондырғы Жөндеу түрі Еңбек ауыр-лығы ад/сағ Жөндеу циклы маш.с
1 жыл 2 жыл 3 жыл
ЭКГ-5А К 1290 8900 - 1 1
С 365 4300 1 2 1
Т 240 1300 3 1/4 1/4
Т0 14 500 10 8 8
БелАЗ-548 К 1300 4000 1 1 2
С 360 2000 2 2 1
кесте 12.2 жалғасы
Т 280 800 3 4 2
Т0 15 400 7 6 7
ДЭТ-272 К 2300 6000 1 1 1
С 900 3000 1 1 2
Т 220 1000 4 4 1/4
Т0 96 500 6 6 6
Эксковаторлық цехта жұмыс істейтін адамдар саны.
адам
Токарь – 1 адам, слесарь – 1 адам,
Транспорттық цех.
адам
Токарь – 5 адам, слесарь – 5 адам,
Жалпы адамдар саны:
Nобщ = 15 + 4 = 19 адам.
NTP саны 2 адам.
Станоктардың санын анықтау.
шт (12.5)
мұнда Ku – пайдалану коэффициенті; η – толтыру
Nст = 8,5 ≈ 9 станок.
Токарь станогы – 3, фрезерлі – 2,
Карьердегі механикалық мастерскойларды толық есептеу.
Жұмыс істеу фонды:
Фд.р. = (dk – dn – do - dp)
мұнда dn – мейрам күндер;
dk – календарлы күндер;
do – отпусктік күндер, 50;
а – қысқартылған жұмыс күннің коэффициенті, 0,95;
t - смена уақыты 7.
Фд.р. = 1881,96 ад/сағ.
Қондырғылардың жұмыс істеу уақытының фонды.
Фд.р. = (dk – dn – do) ∙ d4
Фд.р. = 5157,6 маш/сағ.
12.3 Механикалық жөндеу жасау құрылысы
Карьердегі автокөлік өндірістік базасына құрылымдар және техникалық жөндеуге кейбір
Завравканы басқа цехте орналастырамыз. Техкөрсету, шина жөндеу
Ең басты корпуста ТО-1 және ТО-2 аймақтары
Автобаза режимі үш ауысым жұмыс істей алады.
Сурет 12.2 – Автокөлік базасын жобалау
Карьердің басшы энергия тұтынушылары:
Ашу аймағында ЭКГ-5А эксковаторы.
Бұрғылау жұмыстарына СБШ-250 мН бұрғылау станогы.
Карьерді жарықтандыру.
Сутөкпе ЦИС-60-330 насосы.
Өндіріс алаңының электр қабылдағышы.
Кернеуді 35 кВ-тан 6кВ-қа дейін төмендету үшін
13.1 Карьердің жалпы жарықтануын есептеу
Карьердің жарықтану саласын арттыру үшін және жарықтандыру жүйесін күтіп
Жарықтанудың біркелкілігі қамтамасыз ету үшін кіші
Жарықтануды есептеу прожекторлық жарықтандыру сияқты жарық ағылып
Карьердің минималды рұқсат етілген жарықтануын Еmin=0,5 қамтамасыз ету
(13.1)
мұндағы Кз = 1,2 ÷ 1,5; Sk
∑ Ф = 0,5 ∙ 3 060 000 ∙
Жарық ағымына байланысты сәйкесінше ДКсТ = 100 000
Шырақтардың қажетті саны.
(13.2)
Кесте 13.1 – Шамның техникалық сипаттамасы.
Шама шарты Белгіленуі Өлшем бірлігі Шама – шарт мәні
Шама типі
ДКсТ-100 000
Шырақ типі
СКсН- 10 000
қуаты Рл кВт 100
кернеуі Ил кВ 380
Тоқ күші Іл А 270
Жарық ағымы Ф КЛМ 3 500 000
Жарық күші Imax Ккφ 160
ПӘН ηк
0,5
Қуаттылық
Коэффициенті сosφл
0,96
Алынған мәнді, үлкен бүтін санға қарай айналдырсақ, шығу
ηш = 2 + 1 = 3 шам
Шамдардың орналастырылуына сәйкес, карьер жобасы 13.1
13.1 сурет – Таратқыш электр жүйелері бар карьер
13.2 сурет - Карьер табанының жарықтануы.
м (13.3)
м
Карьер түбінің максималды жарықтануын 13.2 суретте
градус (13.4)
мұнда Ни – карьер тереңдігі, Ни
А нүктесінджегі көлбеулік жарықтануы анықтаймыз.
, мс (13.5)
мұндағы Н – қондырғының жалпы биіктігі,
Н = Нс + Нn, м
Н = 23 + 100 = 123
, мс
мұнда келесідей шарт орындалуы керек:
Ег.а. ≥ Emin
1,0 ≥ 0,5
Бір шамды қоректендіруге кететін трансформатордың есептік қуаты.
кВА (13.8)
мұндағы ηос.с – жарықтандыру табанының ПӘК-і,
кВА
Трансформаторды мына шарт бойынша таңдаймыз
Sp/mp ≤ Sтр.ном
219 ≤ 250
Сонымен ТМ – 250/10 трансформаторының техникалық
Түрі Sтр. кВ∙А Ивн кВ Ини кВ Рх.х
ТМ-250/10 250 10 0,4-0,9 0,82 3,7 2,3 4,5
Желідегі есептеу тоғы.
(13.10)
мұндағы Ин – тораптың номиналды кернеуі, кВ.
А.
Келесі шарт бойынша сымның маркасын таңдаймыз.
Іp ≤ Ід.п.доп
мұндағы Ід.п.доп – ұзақ мерзім бойы сымнан
Жарықтандыру АЭП қозғалмалы болғандықтан, оның сымның қимасының ауданы
Келесі шарт бойынша таңдалған сымды кернеудің
ΔU% ≤ ΔUдоп% = 2,5 %
(13.12)
1,7 % ≤ 2,5 %
1000 В-қа дейін қоректендіргіш кабельдің қалыңдығын
мм2 (13.13)
мұндағы ln = 50 м кабель
γc - мыстың келтірілген өткізгіштігі; γc -
ΔUдоп – кабельдің шекті кернеу жоғалымы,
мм2
Осыдан КШВГ (3×10 1×6) кабельін
13.2 Карьердің есептік электр жүктемесін анықтау
Есептік электр жүктемесін белгіленген қуат және сұраныс коэффициенті
Электр қабылдағыштар табанының есептік актив
Рр = ∑ Рн ∙ Кс, кВт
мұндағы ∑ Рн – тоқтың актив қуаттардың қосындысы,
Qp = Pp ∙ tg φ, кВт
мұндағы tg φ – берілген электро қабылдағыштың
Толық есептік қуат
(13.16)
Есептеулер нәтижесін кесте 13.3 келтіреміз.
Кесте 13.3 – Карьердің есептік электр жүктемесін
Электр қабылдағыш Рн кВт П ∑ Рн кВт Кс
ЭКГ-5А эксковаторы 1000 В-тан жоғары тұтынушылар
520 2 3120 0,75 0,9 1,1 2340 2574 3478
1000 В-қа дейін тұтынушылар
СБШ-250 МН бұрғылау станогы 384 2 1152 0,9 0,9
ЦИС-60-330 насос 250 2 500 0,65 0,9 0,9 325
Жарықтандыру 100 3 300 0,9 1 0,5 270
Өндірістік алаң 125,4 1 125,4 0,5 0,65 1,15 62,7
Карьер бойынша орташа қуат коэффициент анықтаймыз.
(13.17)
Сos φ белгіленген деңгейде ұсату үшін 6 кВ
Qн.у = Pp (tg φ1 – tg φ2)
мұндағы tg φ1 - сos φсв-ге
Qн.у = 4034,5 (1 – 0,32) = 2743,5
Реактивті қуаттың орнын толтыруды ескергендегі толық
кВА. (13.19)
Берілген Qн.у бойынша косинусты конденсаторды кешенді конденсаторлық
13.3 Карьердің тарату жүйесінің
Карьер подстанциясын қоректендіргіш сымдарды есептеу.
Желінің есептік тоғын анықтау.
(13.20)
А.
АЭП тұрақты болғандықтан сымның қимасын токтың экономикалық
мм2 (13.21)
мұндағы τэ – токтың экономикалық тығыздығы,
мм2
Осыдан Sэ > Sm шарты бойынша
Таңдалған сымды шектік рұқсат етілген кернеу жоғалымы
ΔU% ≤ Δ Uдоп % = 5
(13.22)
13.4 Карьер желілеріндегі сымдарды таңдау
Желінің есептік тоғы
А (13.23)
мұндағы Uн = 6 кВ; сos φсв - электр
Сымның қалыңдығы келесі шарт бойынша
Іp ≤ Ід.п.доп
Келесі шарт бойынша таңдалған сым кернеуі жоғалымына тексеріледі.
ΔU% ≤ ΔUдоп% = 5 %
Кесте 13.4 - есептеулер нәтижесі көрсетілген.
№ Электр қабылдағыш ∑ Рн,
кВт Ір, А l, км ro
Ом/км Хо Ом/км ΔU% Сым маркасы
1 ЭКГ-5А 3120 33 3,0 0,46 0,325 5 А-35
2 ДКсТ 100 000 300 36 3,5 0,87 0,11
3 ХСБШ-250 мн 1152 42,4 2,5 0,87 0,09 4,1
4 ЦНС-60-330 500 53 3,6 0,87 0,09 3,3 А-35
Кабельдердің ұзындығы 100-250 м.
Кабель ұзындығы аз болғандықтан оны жоғалымға
Кесте 13.5 - Есептеу нәтижесі көрсетілген.
Электр қабылдағыш Рн, кВт Ір, А l, км Кабель
ЭКГ-5А 520 33 0,15 КШВГ (3×16 1×16)
СБШ-250 мн 384 42,4 0,15 КШВГ (3×16
ЦНС-60-330 250 53 0,15 КШВГ (3×16 1×16)
ДКсТ 100 000 100 36 0,15 КШВГ (3×16
13.5 Карьердің негізгі энергетикалық көрсеткіштерін
Электр энергиясының келтірілген шығыны
кВт ч/т
мұндағы П – карьер өнімділігі, т.
Wг – электр энергияның жылдық шығыны
Wг = Тм ∙ Рр, кВт/сағ
мұндағы Тм – максималды жүктеу мен
Wг = 7000 ∙ 4034,5 = 28 241
кВт/сағ.
Карьердің бір жылда тұтынатын электр
С = (m ∙ Pm ∙ d ∙ W2)
мұндағы Pm – энергия жүйесінің максималды жүктеліп
С = (134 ∙ 1700 + 68 ∙
тг/кВт сағ. (13.29)
млн тг кВт/сағ.
1 т дайын өнімге шығарылатын электр
Су = 1,4 ∙ 3,089 = 4,3
Еңбектің электрмен қамтамасыз етілуі
кВт∙сағ/ адам (13.30)
мұндағы ηж – карьердегі жұмыстар саны;
кВт∙сағ/ адам.сағ
14. ӨНДІРІСТІК ПРОЦЕСТЕРДІ АВТОМАТИЗАЦИЯЛАУ
Техникалық процестерді жетілдіру машиналардың және механизімінің өнімділігін
Жобада бұрғылау, эксковациялау, тасымалдау жұмыстары автоматтандырылған.
14.1 Бұрғылау жұмыстарын автоматтандыру
СБШ-250 МН бұрғылау станогында 14 электрдвигатель
СБШ-250 МН бұрғылау станогының приводы
ТЦ-Д [8] схемасы бойынша және жетек
Сурет 14.1 – СБШ-250 МН бұрғылау станогының
Электрэнергияның двигательге берілетін кернеуі бір задатчикпен айналады.
Бұрғылау жұмыстарын дұрыс жүргізгенде двигалтельді және тиристатты
14.2 Эксковаторлы автокөлікді кешеннің автоматты түрде басқару
Эксковаторлы-автокөлікді кешенде басқарудың ерекшеліктері және мәселесі.
Эксковаторлы – автокөлікді кешеннің жұмысы тау-кен массасын
Сурет 14.2 – Қазу процесінің САР схемасы
УОА – автоматизацияның орамының; МУ –
ЖОС и ГОС – ЭМУ кернеудегі қатаң және
ГН – қысымның генераторы;
ДН – қысымдық двигательі;
ДП – бұрғылау двигателі.
Автосамосвалдың жылысуын басқару, оларды тиеу және төгу
λі = λі∙з
мұндағы λі∙з = const, көлік ағымының
Автосамосвалдарды бағдарлау алгоритмін келесі жағдайларды есепке
1. Автомасамосвалдар эксковаторға тең уақыт
2. Жіберілу аралығы қызмет, көрсетудің минималды уақытынан аз болмау
3. Бір эксковаторға бағытталған және қызмет көрсету циклынан шықпаған
Тау-кен массасын өндіру және тасымалдау үрдістерінің статистикалық жағдайлары
1. Әр эксковатордың бос еместігінің
мұндағы с – і-ші эксковаторға бағытталған автосамосвалдардың
14.3 Сутөкпені автоматизациялау
Карьердегі сутөкпені автоматтандырудың басты шарты ол насосты автоматты өшіру,
Жобада карьердегі құрғату ашық сутөкпе
АВО-3 сутөкпесінің түрімен автоматтандыру схемасы.
Сурет 14.3 – АВО-3 сутөкпе түрінің қондырғысын
АВО-3 қондырғысы автоматтындыру үшін қолданылады және келесілерді
- насостың су мөлшеріне қарай қосып ашық және
Қазіргі уақытта көптеген карьерлерде жабық цикл қолданылады.
Автосамосвалдардың жұмысын ашық цикл бойынша ұйымдастырғанда,
Осы шарттар автосамосвалдардың тиілуінің берілген қаруындылығына
Бір автосамосвалды тиеу уақытынан көп tm уақыт
өшіруін автоматтандырады:
жөндеу кезінде қолмен жұмыс істеу;
насостың жұмыс кезінде басталуы;
насостың автоматты өшірілуі
14.3 суретте сутөкпе қондырғылардың автоматтандыру.
Сурет 14.4 - АСУП құрылымдық
14.4 Карьерде технологиялық диспечерлік басқармасын автоматтындыру
Карьердегі басқарманы автоматтандыру үшін келесі бастапқы шарттар орындалу
- басқарылатын объект үшін ақпарат жинау,
- карьерде екі АСУ түрі қолданылады;
- өндірісті административті басқару жүйесі (АСУП), [8,
Ең басты жүйенің басқарылуы ол қазу технологиялық процессі,
Автосамосвал жұмысын бақылау.
«Карьер-2» жүйесін таңдаймыз, ол жүйе
- автоматизация қондырғысы;
- тиелген автосамосвалды өлшеу таразы;
- ақпаратты тіркеу қондырғысы;
- диспечерлік пунктің қондырғысы.
14.5 Оперативті байланыс
Карьерде сұрақтарды оперативті шешу үшін келесі
- автоматты телефон ДКз-40;
- комутатор ДКЗ-40, 40 абонент
- кендегі және бос жыныстағы
- эксковатор мен диспечер арасындағы
15 КАРЬЕРДІҢ АЭРОЛОГИЯСЫ
15.1 Амақтың ауа райы, карьердің
Кен орнының ауа-райы континентальді орташа
15.1 суретте карьерде желдету жұмыстары жүргізіліп
Карьерден зиян қоспаларды шығаратын максималды желдердің
Q = 0,077 ∙ Xcp ∙ U0 ∙ hн,
мұнда Хср – карьердің бірдей профилінің орташа
U0 - жер бетіндегі желдің жылдамдығы,
hн - желдің перпендикуляр болған кезде
Q = 0,077 ∙ 484 ∙ 10 ∙
15.2 Карьердің ауасын ластайтын қоспалар және
Карьердің ауасын шаңдайтн және зиянды газдар шығаратын
Зиянды қоспалар ішкі және сыртқы болып
Шаңдардың қарқындылығы келесі формуламен анықталады:
м3/с (15.2)
мұнда К – коэффициент, карьердің желдету схемасына
Х – зиянды қоспаларын өлшенген нүктеге
Сх - қалдық концентрациясы 5
φ - өлшемсіз (безразмерный) коэффициенті.
Uв – карьер ішіндегі желдің жылдамдығы, 4
φ = 0,045 ∙ Uв + 0,022;
φ = 0,045 ∙ 4 + 0,022 = 0,202.
мг/с
Шаң шығуының интенсивті суммасы
мг/с (15.3)
мг/с
мұндағы Nэк - эксковатор саны, 2 дана;
Код.раб – бір уақытта жұмыс істеу коэффициенті,
Бір қалыпта болмасын тау-кен массасына шаңды басу
м3/м2 (15.4)
мұнда ρж - сұйықтықтың тығыздығы, 1000
ρn - тау-кен массасының тығыздығы,
m - кеуектілік жыныстың массасы,
φ0 - жыныс массасының ылғалдығы 50 %;
Wм – жыныс массасының максималды молекулярлы ылғалдығы
Wе – массаның табиғи ылғалдығы 3
φ - фракцияның құрамы 1 мм аз
φ1 - қышқылдың ерітіндінің пайыздық
φ2 – қышқылдық элементтердің және тау-кен пайдалы
м3/м3
Ауысымдағы 1 кенжардағы тау-кен массасын ылғалдату
Qау = q ∙ Qи ∙ tсм, м3/ау
мұндағы Qи - эксковатордың сағаттық өнімділігі,
tсм - ауысым ұзақтығы 7
Qау = 0,31 ∙ 400 ∙ 7 = 868
Тәуліктегі кенжардағы барлық эксковаторлар ауысымда
Qтәу = Qау ∙ Кэ ∙ nэк ∙ m,
мұнда m – тәуліктегі ауысым саны,
nэк - эксковатор саны, 2 дана.
Qтәу = 868 ∙ 0,8 ∙ 2 ∙ 3
Тау-кен массасын ылғалдататын УМП-1 БелАЗ-548 базасынан
Tp = tз + tгр + tпор + tдоп
мұнда tз – толтыру уақыты -
tгр - жалған көліктің жүруінің жылдамдығы
tпор - бос кезіндегі жүру уақыты
tдоп - қосымша уақыт -
tn – кенжарды суару уақыты – 25
Tp = 10 + 12 + 10 +
Суарғыш машинаның ауысымдық өнімділігі
т/см (15.8)
мұнда Тсм - ауысым ұзақтығы,
Ки – автокөліктерді уақытымен пайдалану коэффициенті,
F - автокөліктердің жүккөтергіштігі, 40 т.
т/см.
Суарғыш көліктің санын анықтау.
дана (15.9)
мұнда Кр – резерв коэффициенті 0,8;
Q – 1 ауысымда кенжарға кететін су
дана.
Қазу кезіндегі шаңдарды басу үшін судың
Qж = Qтәу ∙ n ∙ N,
Qж = 4166 ∙ 3 ∙ 306 =
15.3 Карьердегі автокөлік шаңдарын басу
Көлік жолының шаңын басу үшін сульфитті
q = qм ∙ a ∙ L,
q = 1,3 ∙ 5 ∙ 4000
Автокөлік жүру кезіндегі шаңның интенсивтігі
мг/с (15.12)
мұнда Х – зиянды көзінен белгіленген нүктеге
мг/с
Шаңның интенсивті шығу суммасы
мг/с (15.13)
Nа – карьердегі автосамосвал саны 7 дана
мг/с
Карьерде автокөлік жүргендегі лақтырылатын газдар
Шығарылатын газдың көлемі.
(15.14)
Qв - 1 автосамосвал ауысымына шығаратын газдың
L0 - ұлы газдың концентрациясы
t - ауысым ұзақтығы 7
h - ұлы газдардың көлемін
К – жолдағы мазуттың шығыны, 1
мг/с
Үйіндіде шаң көтерілмейді өйткені оны
Үйіндідегі шаңның интенсивтігі:
Sүшін Sүшін
мұнда Sүшін - үйінді көлемі 40
V – үйінді үстіндегі желдің жылдамдығы,
Sүшін = 0,72 ∙ 40 000 ∙
Карьердегі қалдық шаңдарды келесі формуламен
мг/м3 (15.16)
мұнда - жұмыстардың барлығынан
Qв - карьерден зиянды қоспаларды шығаратын ауаның көлемі
мг/м3
Карьердегі газдардың қалдығы келесі формуламен
мг/м3 (15.17)
- карьердегі газдардың шығу интенсивтігі,
мг/м3
Қазу кезіндегі кететін шығындар
Зэ = Qжыл ∙ С, тг
мұндағы Qжыл - қазу кезіндегі
С – 1 т судың құны
Автокөлік жолына кететін шығын.
За = q ∙ С, тг
мұнда q – автокөлік жолына кететін
За = 26 000 ∙ 18 = 468
Үйіндіге кететін поликрил шығыны
Зү = Q ∙ С, тг
Q – керекті поликрил мөлшері, 144 000
С – поликрил құны 25 тг.
Q = Sо ∙ g, тг
Sо - үйінді көлемі 40 000
q - раствордағы поликрилдің концентрацияның шығыны,
Q = 400 ∙ 0,6 = 24 000
Сонда
Зо = 24 000 ∙ 25 = 600
Су.д. = Зо/ Qг, тг/т
тг/т.
Сурет 15.1 – Карьердегі желдетудің рециркцляциялық
ЕҢБЕК ҚОРҒАУ
Қазақстан Республикасының №1 конституциясы бойынша Қазақстан Республикасында
16.1 Тау-кен өндірісіндегі зиянды факторлар
Районның климаты континентальді. Орташа ауаның
Жылдың жауын-шашын мөлшері 136 мм-ден
Тау-кен жұмыстарын негізгі технологиялық процестері, жыныстарды
Бұрғылау станоктың кабинасының жарықтығының аздығы.
Қазу-тиеу жұмыстары кезінде зиянды факторлармен
Тау-кен массасын тасымалдау зиянды факторы:
Үйінділеу кезде зиянды факторлар, үйінділердіғ
Сутөкпе және карьерді құрғату кезіндегі зиянды
Карьер аймағындағы жылжыманың бар болуы насос
Карьерден шығарылған судың нормадан аз
16.2 Тау-кен өндірістегі айтылып кеткен
Карьерде қыс кезінде температураның төмен болғандықтан
16.3 Бұрғылау жұмыстарын жүргізгенде жұмсалатын шаралар
Бұрғылау станок кемердің шетінен 3 м арақашықтықта орналасу
Бұрғылау станоктың көтерілу желісі максималды нүктемесі
Бұрғылау станоктың жұмыс істеп тұрған жерде
16.4 Аттыру жұмыстары кезінде жасалынатын шаралар
АЗ арнайы қоймаларда сақтандырылады. Аттырғыш заттың
Адамға аттырған кезде ауа аралық толқынның
(16.1)
мұнда Кв – ашық жердегі аттырғыш
Q30 – бір уақытта жарылатын аттырғыш заттардың
Арттыру кезінде қауіпті аймақта арнайы жалаулар және арнайы
Карьердегі құрылыстар есептелген аумақтан тыс
Сейсмикалық қауіпті аймақтағы радиусты анықтау
м (16.2)
мұнда n – заряд топтарының саны, 40.
Карьерде арттыру жұмыстары жобаланып қойылған
Арнайы белгіден жұмысшылар түтікті жандырып өздері қауіпті
16.5 Қазу – тиеу жұмыстарда қолданылатын
Эксковатордың жылжуы тек қана оның көмекшісі
Эксковатор желісі паспортқа сай болу керек. Эксковатордың
Түнгі ауысымда жұмыс істегенде карьерде
Жұмыс орнында эксковаторды жөндегенде электрэнергия өшіріледі.
16.6 Тасымалдау кезінде қолданылатын шаралар
Тасымалда ужолы карьер контур ішінде болу керек.
Бекіту құрылысы 2-2,5 м. автокөліктің барлық
Қыста автожолдар қардан, мұздан тазалануы
Эксковатордан автосамосвалға тау-кен массасын тиегенде паспорт
Көліктің арасындағы қауіпсіз арақашықтығын келесі
Sв = Sв +hа
мұнда Sв - автосамосвалдардың бір-бірін көру
hа – автосамовал ұзындығы 8м.
Sв = 40 +8 = 48.
Тоқтау кезіндегі автосамосвалдар арасындағы арақашықтықты анықтаумыз.
(16.4)
t - жүргізушінің реакция уақыты,
Vn – карьердегі күрделі оржолда бос автосамосвалдың жүру жылдамдығы
ψ - сцепления коэффициенті 0,4 ÷ 0,5;
16.7 Үйінділеу жұмыстарындағы жасалынатын шаралар
Үйінді ярустарының қопарылып кетпеу үшін үйінді
16.8 Жалпы орындалатын қауіпсіздік шаралары
Карьерде адамдардың қауіпсіздігін сақтау үшін арнайы пешеходтар
16.9 Электр қауіпсіздігі
Электр тоғы бар электрлі желілерді қондырғыларды
Эксковатордың желілері жер астында көміледі.
16.10 Санитарлық – гигиеналық шаралар
Карьерде административті құрылыс болу керек. Ол құрылыстардың ішіне
Карьерде алғашқы көрсететін медициналық көмек
Карьердің ауасы нормаларға сай болуы
Кесте 16.1 – Жұмыс алаңдарын электр энергиямен қамтамасыз ету
№ Карьер объекті Электр қамтаманың аталуы Жарықтың нөмірін қоятын
1 Тау-кен жұмыстарын жүргізетін ауданы Үстіңгі свет-тің жарық болуы
2 Автосамосвалға жынысты тиеу орны Горизонталді 3 Үстінен жарықтың
кесте 16.1 жалғасы
3 Карьерде және үйін-діде автосамосвалдың жұмыс орны Горизонталді вертикалді
10 Барлық тереңдікте және машинаның үстінен жарықпен қамтамасыз етіледі.
4 Үйіндіде төккендегі орны Горизонталді 3
5 Механиктердің және машинаның кабинасы Горизонталді
6 Қоймалар және т.б. құрылыстар Жұмыс сто-лында және горизонтальді
10 Алаңнан 0,8 биіктікте
16.11 Өртке қарсы шаралар
Карьердегі құрылыстарды салған кезде өрт қауіпсіздігін
Салынған құрылыста үш шығу есігі болуы тиіс.
Кесте 16.2 - Карьердегі аварияларды
Жұмыстардың аталуы Білгілі бір операциялар-да жұмысшы-ның аталуы Қондырғының аталуы
1 2 3 4 5 6
Тау-кен жұмыстарды қазуға дайындау Кемерді тазалау Бульдозер Бульдозердің
Бұрғылау Буровой станок Астыңғы горизонтқа бұрғылау станоктың
Арттыру Арнайы маши-намен ВМ әкелу және ұңғыларды қолмен
кесте 16.2 жалғасы
1 2 3 4 5 6
Қазу тиеу жұмыстары Қазу Эксковатор Кемердің
Тиеу
Тиеу жұмыстары дұрыс жүргізіледі жұмысшылардың квалификациясы төмен болғанда
Тасымалдау Көлікті тиеуге дайындау БелАЗ-548 Тиеуге автосамос-валды дұрыс қойыл-мауы
кесте 16.2 жалғасы
1 2 3 4 5 6
Көліктік
Машиналардың жолдан шығып кетуі, астыңғы кемерге және басқа көліктермен
Үйінділеу Үйінді жасау Бульдозер Отырып қалу
17 НЕГІЗГІ ЖОСПАР
Кенорнының өндірістік алаңы
Кен орнының өндірістік алаңы, байтыу фабрикасымен, бірнеше цехтермен
Жобада келесілер қарастырылған:
- административті құрылыс;
- кислородтық станция;
- орталық тарату подстанциясы;
- диспечерлік пункті;
- автокөлік таразы және кенді
- ұсату және іріктеу қондырғысы.
АБК-ны солтүстік батыста. Қарағайлы постыдан 0,8
АБК мен бірге рекультивацияны орналастыру да кіреді.
Диспечерлік пункті карьерден шыққан жерде орналасқан. Автокөлік
Тараздың жүк көтергіштігі 160 т 400 мың
Өндірістік алаңнан 2 км арақашықтықта қоймалар орналасқан.
17.2 Аттырғыш заттардың қоймасы
Өндірістік алаңнан 3 км шығысқа қарай орналасқан.
18 ЭКОНОМИКАЛЫҚ БӨЛІМ
18.1 Кен орынның жұмыс істеу режимін негіздеу
Кен орындағы жұмыс істеу тәртібі технико-экономикалық көрсеткішіке
Тр = Тк – Тм – Тдем
мұнда Тк – жылдағы күнтізбектің күндер саны,
Тм – жылдағы мейрамдар күндер, 14 күн.
Тдем - жылдағы демалыс күндер, 46.
Тр = 365 – 14 – 46
Тәулігіне 7 сағаттан 3 ауысым қабылдаймыз. Жұмысшының
Тжұм = (Тр – Тотп) ∙ К
мұндағы Тотп - жұмысшының демалыс ұзақтығы
К – жұмысшылардың белгіленбеген жағдайларымен жұмысқа шықпауы (ауырып
Траб = (305-24) ∙ 0,96 = 269 күн.
18.2 Жұмысшылардың саны және жұмыстың өнімділігі
Бөлініп төленетін жұмыстың келген саны
(18.3)
мұнда Qтәу – қазу тиеу жұмыстарының тәуліктік көлемі,
Нв.пр – ауысымдық эксковатор машинистерінің қазу
Кнв – нормадан көп қазу жұмыстарының жұмыс істеу
эксковатордың машинистері
Қазу -тиеу жұмыстардың жұмысшылары мен машинистің көмекшісі
Бұрғылау жұмыстардағы адамның саны
адам
Автокөліктегі адамдар саны
адам
Үйіндіде жұмыс істеп жатқан адам саны:
адам
Арттыру жұмыстарда 6 адам қабылдаймыз. Басқа жұмыстарда 25
адам
Тізімдегі адамдар саны
φсп = φяв ∙ Ксп;
мұнда Ксп – тізімдік коэффициент.
φсп = 99 ∙ 1,14 = 113
Кесте 18.1 – Тау-кен жұмыстарына кететін күрделі
Қазбалардың аталуы Ашудың жал-пы көлемі 1 м3
Күрделі оржол 11 628 150 1174 2,1
Тілме оржол 46 000 120 5520 6,6
Күрделі ашу 500 000 99 46778 55,7
Ескерілінбеген жұмыстар 20% есеп-телгеннен
10808 12,9
Барлығы
64280 77,1/4
Кесте 18.2 – Қондырғылар салуға кететін күрделі шығын
Құрылыстардың аталуы Жалпы құны мың.тг Амортизация
АБК 13 000 5 % 650 000
Мастерские 30 000 5 % 1 500 000
Көлік жолы 15 000 5 % 750 000
АЭП 500 5 % 25 000
Барлығы 58 500 000
2 925 000
Тұрғын үйлер мен коммуналды үйлере кететін шығын
Зж = φ ∙ Кс ∙ Цж ∙ Аа
мұндағы Зж - шығын суммасы, 4;
φ - карьерде жұмыс істеп
Кс – тұрмыстық коэффициенті, 3;
Кн – 1 адамға кететін тұрғын үй ауданы,
Цж – 1м3 бағасы, 10 000 тг.
Кк – капиталды құрылыстағы жұмыс істеп тұрған адамдар
Коб – қызмет ету персоналының коэффициенті 1,3.
Зж = 113 ∙ 3 ∙ 10 000 ∙
18.3 кестеде - Қондырғыларды сатып алуға кететін
Кесте 18.3 – Қондырғыларға кететін күрделі қаражат
Қондырғылардың аталуы Саны Қондырғылар-дың оптовигі бағасы, млн.тг. Жалпы құны
Жалпы амортизация Сумма, тг
Бұрғылау станогы 2 13,9 27,8 27 7,5
Эксковаторы 2 14,2 28,4 14,9 4,2
Автосамосвал 26 3,7 96,2 0,96 0,96
Насос қондырғысы 2 0,9 1,8 1 0,018
Бульдозер 2 5,2 10,4 20,6 2,14
Ескерілмеген қондыр-ғы 120 % ашылғаннан
30,9
3,1
Барлығы
195,5
17,92
Кешенді қондырғы 5%
5 % 9,72
Бөлшектер 3 % 5,85
Қоймаларға кететін шығын 1 % 1,95
Көліктік 5% 9,75
Барлығы
45,22
Кеннің өзіндік құнын есептеу.
Жұмысшылардың жалақысын есептеу.
Кесте 18.4 – Штаттық расписаниясы
Жұмыстың түрі және жұмысшылардың мамандығы айлық Жалақысы тг Келген
Эксковатордың машинисті 17 000 2 3 612 000
Машинистің көм-і 10 000 2 3 360 000
Автосамосвал жүргізушісі 18 000 19 23 5 000 000
Кесте 18.4 жалғасы
Бұрғылау станогының машинисті 13 000 2 3 187 000
Көмекшісі бұрғылау станогының 9 000 2 3 324 000
Аттырғыш 8 000 4 5 480 000
Бульдозер машинисті 9 000 2 3 324 000
Электр газосварщик 7 000 3 4 336 000
Электрслесарь 7 000 3 4 336 000
Слесарь 7 000 3 4 336 000
Барлығы
8 295 000
Бөліп салынатын ақша, 10% 829 500
Жалақы қорына айлық 2 488 500
Аумақтық коэффициенті 30 % 1 659 090
Барлығы 13 271 000
Әлеуметтік сақтандыру қосылымдар 20% 3 981 300
Жалақы қоры 17 252 300
Басқарушылар және мамандардығ жалақысын есептеу.
Кесте 18.5 - Жалақы қоры
Мамандығы Адамдар саны Жалақы Жылдық жалақы қоры
1 2 3 4
Кен орнының диаметрі 1 31 000 372 000
Өндірістегі басқарушы инженердің орынбасары 1 29 000 348
Өндірістегі директордың орынбасары 1 27 000 324 000
кесте 18.5 жалғасы
Өндірістегі сатумен айналысатын директордың орынбасары 1 25
Жалпы сұрақтарға жауап беретін директордың орынбасары 1 24
Өндірістік бастығы 1 23 000 276 000
Басқарушы инженері 1 22 000 264 000
Өндірістік инженер 1 20 000 240 000
Техникалық бөлімнің бастығы 1 18 000 216 000
Техникалық бөлімнің басқарушы инженері 1 17 000 204 000
Техникалық бөлімнің инженері 1 16 000 192 000
Участок бастығы 1 16 000 192 000
Тау-кен мастері 6 15 000 1 080 000
Нормалаушылар 6 8 000 576 000
Барлығы
4 872 000
Ауданның коэффициенті, 20% 974 000
Негізгі жалақысы 3 462 900
Жалақы қосылуы, 5 % 173 145
Барлығы жалақы қоры 3 636 045
Әлеуметтік сақтандыру қосылымдар 20% 20 888 345
Кесте 18.6 Материалдар және шығындар
Материалдың аталуы Жұмысшы-ның жұмыс көлемі Шығын норма-сы Матери-ң жылдық
Жарылғыш заттар
1 366 925 19 300 27
Арттыру құралдары
4176 м 1 800 7,5
Бұрғылау жұмысшылары
4,1
кесте 18.6 жалғасы
Долота
2 20 700 5,5
Штанга
92 60 000 14,5
Майлар
7820 м 18 700 12
Эксковатор тістері 210 м3/ж
10 000 м3/ж 6 000 8,5
Смаска
500 кг 17 000 7,9
Бульдозер майы
511 кг 15 000 12
Майы
12 744 1 000 1,9
Смаска
185 кг 10 000 64
Барлығы
12,8
Ескерілмеген 20 %
12,8
Барлығы
76,8
Экр = (Nжылр ∙ Lp ∙ Pдm ∙
мұндағы Nжылр - жылдағы рейс
Lp - 1 рейсте жүретін арақашықтық,
Nа - 1 рейске кететін жанармай
Kув - жылдық әрбір мезгіліндегі шығындардың
Цдm - дизельді топливаның құны,
Экр = (7686 ∙ 10 ∙ 19 ∙
Карьердегі энергияның шығынын 13 млнтг/ж «электр
Кесте 18.7 - Кеннің өз құнының
Шығындар элементтері Өзіндік құны
Барлығы, млн.тг 1 т кен үшін
Жалақысы 21 25
Энергия шығыны 130 15,5
Амортизациялық 10 11,6
кесте 18.7 жалғасы
Тау-кен дайындау жұмыстары 64 77
Көмекші цехтардың көмегі 20 24
Геолого барлау жұмыстарына кететін шығын 2 2,3
Жалпы кенорнының шығыны 11 13
Жобалық өзіндік құны
170
18.3 Қаржылық талдау
Ақша ағымының кестесін құру:
1. Кіріс = х цехінің өнімділік
кіріс = 834 000 ∙ 500 = 417
Өндірістік шығын = х өз құнының
Өнімділік шығын = 834 000
Пайда = кіріс - өндірістік
Пайда = 4 ∙ 17 - 141
Рояльти = 0,4 х-ші кіріс
ҚҚС = 0,2 Д – 0,167 (м + τ
= 83,4 – 22,6 = 60,8 млн тг.
Мүлікке салынатын салық = ОПФ дан 1 %
Пайдадан ұстап қалынатын салық =
= пайда – рояльти = 276 – 17 =
Пайдаға салынатын салық 30 %
0,3 ∙ 259 = 77,7 млн тг.
Таза пайда = пайда – рояльти – ҚҚС
= 276 – 17 – 60 – 0,58 –
Кесте 18.8. – NPV келтірілген таза құнын
Көрсеткіштер Жылдар
-1 1 2 3 4 5
1 2 3 4 5 6 7
Кіріс, млн.тг
417 417 417 417 417
Өндірістік шығын
141 141 141 141 141
Пайда
276 276 276 276 276
Роялти
17 17 17 17 17
Күрделі шығын 318
амортизациялық
12 12 12 12 12
ҚҚС
60 60 60 60 60
Мүлік салығы
0,58 0,58 0,58 0,58 0,58
Пайдадан алынған шығын
259 259 259 259 259
Пайдадан алынатын салық
77 77 77 77 77
Айналым капиталы
15 15 15 15 15
Ақша ағымы
121 121 121 121 121
Суммарлық ақшаның ағымы -318 -197 -76 45 166 287
NPV - ның таза құны =
Кесте 18.9 JRR ішкі норманың
Көрсеткіштер Жылдар
1 2 3 4 5
Ақша ағымы 121 121 121 121 121
Дисконттың і= 20 коэффициенті 0,83 0,69 0,58 0,48
Ақша ағымы дисконттың 100 84 70 58 48
Дисконттау і= 50 коэффициенті 0,45 0,3 0,2 0,13
Ақша ағымының дисконты 54 36 24 16 10
Пайданың ішкі нормасын 27 %, 18.1 суретте көрсетілген.
Кесте 18.10 - Өнімнің өзіндік құны.
Тау-кен жұмыстарын ашық әдіспен ашқанда Бағасы, тг
Кен үшін 800
Бос жыныс үшін 300
Сурет 18.1 – Ішкі пайданың нормасын
Карьер контурындағы бұрғылау жұмыстарының технологиясы
Игеру жұмыстары технологияның жаңартусыз жүргізе алмайды, оның
19.2 Массивтің жарған кездегі деформацияның
Массивті жарған кезде екі жарықшақтық пайда болады.
Жарылған орнында деформация 5 м тереңдікке қарағанда
Сурет 19.1 – Контурдағы массивтің бұзылу
Массивтердің бұзылуы жыныстарды ұсату кезіндегі арақашықтық
Массивтің деформациялануы кемердің қалыңдығының шектік жарылған әрекетті
Кішкентай блоктағы жұмсақ жыныстар үшін:
Ұңғыдағы зарядтың көлемі аз болғанда соңғы
S = 0,26 Q3D3.
мұндағы Q – соңғы ұңғылар қатарындағы
D3 - заряд диаметрі, м.
Жарылған кездегі деформация тереңдігі 120-150.
кемер контурындағы массивтің бұзылуы.
19.3 Соңғы контурдағы еңістегі бұрғылау
Жартасты массивтерде кемерлердің құрылуы бұрғылау арттыру жұмыстары
Бастапқы тау-кен геологиялық құрамына сай
Қарағайлы кен орны үшін келесі технологиялық схемалар
Кенжардың соңғы элементіне бүйіріне үшін биіктігі 30
Алдын ала жарықшақтау 19.2 суретте көрсетілген.
Сурет 19.2 – Жартасты жыныстар үшін бұрғылау
Сақтандыру жарықшағы
Карьер контуры
Сақтанджыру бермасы
- карьер шекарасынан бірінші және үшінші
- контурлық аймақты бітірген соң бірінші екі
Карьедегі шекарасы бойынша сақтандыру жарықшақты екі
Екніші кемерде контурлық аймақтың ені 150 D
- Кемерді салу үшін үшінші кемерден
- Сақтандыру жарықшақтары ұңғыларды бір уақытта жарғанда
Сақтандыру жарықшақтығын жасау үшін ұғғыға
(19.1)
vұндағы τр – тау-кен жыныстың уақытша
а2 – ұңғылар арасындағы ара қашықтық, м;
γ – аттырғыш заттың тығыздығы, кг/м3;
Vд – детамация жылдамдығы, м/с.
19.3 суретте сақтандыру жарықшақты жасағанда
Мөлшерін тез және жеңіл табуға мүмкіндік береді
Ұңғылардың арақашықтығы Dз = 0,25 жарықшақтар болғанда
Жарықшақтың қатарына заряд қолтыққа қыстырылған диаметрде салынады. Ұңғының
Сурет 19.3 – Қуысты жасаған кездегі
Сурет 19.4 - Жату бүйіріндегі бұрғылау
Ұңғылардағы зарядтарды пайдалы кен жыныс массивіне
Мұнда кенжардың соңғы контурындағы элементтерге биіктігі
Кемерлерді игеруге ұсынылған әдіс, соңғы көлбеу
Ұңғыларды бұрғылағанда соңғы ұңғылар қатарының табаны
Ұңғылар осьтері құлау бұрышы 450-550
Кемер қазудың технологиясы және жайпақ кемер
- әрбір кемер жеке қазылады;
- карьер шекарасының контурлық аймағындағы соңғы
Кесте 19.1 - Бұрғылау аттыру жұмыстарына қойылатын
№ Көрсеткіштің аталуы Шектік рұқсат етілген мән көрсеткіштері
1 Жобалық орналасуынан ұңғылардың орналасуы тыс кету, м ±
2 Ұңғының құлау бұрышының жобалық орналасуына сай келмеуі ±
3 Ұңғыны бұрғылағанда жобаланудан тыс болуы ± 0,2
4 Ұңғыдағы Аз мөлшері жобаланғаннан көп болуы ± 5
5 Блоктағы кемердің жынысының жобаланғанға сай болмауы ±
6 Кемердің биіктігі жобаланғанға сай болмау ± 0,4
7 Жобадан кемердің астыңғы жиегі дұрыс болмауы ± 1,0
Кемер еңісінің стационарлық сапасы кенжардың массивінің беріктілігін және
Кемер еңісінің сапасын қамтамасыз ету үшін:
1. Тау-кен өндірісіндегі маркшейдерлік іс басқарылады.
- 10 м сайын жобалық контурын шығарады.
- жобаға сәйкес контурдағы вертикальді және
- күнделікті ұңғылардың арақашықтығы, диаметрі,
- бұрғылау қондырғысын тексеру (көлбеу
Соңғы ұңғылар қатарын кері бұрышпен бұрғылайды,
Әрбір соңғы қатардағы ұңғыларға салынатын заряд
Сейсмо жарылған толқындар аз болу
Бастапқы техникалық талаптары:
- жобаға сай блок қорндырғысын
- блоктағы қондырғыларды бұрғылау учаскісіндегі
- блоктардағы ұңғыларды бұрғылаған кезде жобаның
- бұрғылау участоктың начальнигі жұмыстардың
- ұңғылар арасындағы арақашықтықты өлшеу үшін әр
Блоктағы барлық ұңғыларды бұрғылау станогындағы журналға
Ұңғыларды зарядтау және аттырғыш
2 кемер еңісінің участігін қабылдау, жобадағы
19.4 Отыз метр үшін сақтандыру бермасының енін
Жалпы сақтандыру бермасының ені
В =Bo + Bn;
мұндағы Во - берма ені,
Bn – аттырылу тастарын ұстап қалатын
Берма ені келесі формуламен анықталады
(19.3)
мұндағы К - жыыныстық беріктілігі байланысты
Аттыру кезіндегі жыныстық беріктігінің жоғалу беріктілігінің
(19.4)
мұндағы τувл – жынысты тығыздау кезіндегі үш
Τсух – жыныстарды табиғи жолмен тығыздалу кезінде беріктілігінің
м.
Опырылу тастарды ұстап қалу
Bn = lпод + lск
мұндағы - бермаға
Lкв - бермадағы тастың.
(19.6)
(19.7)
мұндағы τо2 – тастың еңіске тигеннен кейінгі қалпына келтіру
g - құлаудың жылдамдығы, м/с2.
м/с2
Bn = 3,16 + 8,20 = 11,36.
Берманың нақты ені
Bn = 1,2 + 11,36 = 12,56.
19.5 Опырылу тастарынан сақтау құрылысты
Карьердің солтүстік батыстағы беткейіне еңістен опырылатын тастардан
(19.8)
мұндағы – бермадағы тастардың секіріп
hmax – бермадағы тастың құлағаннан кейін максималды
hmax = Vб2 ∙ Sin2 γб/2g
– еңістік табанынан бекітпенің осіне дейінгі
hmax = 5,572 ∙ Sin2 450 42 '/2 ∙
= 3,16 м басында табылған.
Шамасын біле отырып әр келкі бекітулердің
tсм = 4 м – h3
Беріктіліктің үш қоры болса онда
Бекітпелердің арасындағы арақашықтық 2-3 м
м.
Деформация жүктеме статистикалық жүктеме әрекетінен анықталады:
(19.9)
мұндағы Е = 1,0 ∙ 1010 Па
Етемір = 2,0 ∙ 1011 Па
Сексиядағы жүктемеге тастың құлауы келесі формуламен
(19.11)
мұндағы Е – бекітпенің жасалу материалдық
– статистикалық жүктемеден деформациялық жүктемеге әрекеті, м.
– секция жүктемесінің ұзындығы, м.
Бермалардың механикалық тазарту кезінде келесі
Кесте 19.2 – Механикалық бермаларды тазартатын қондырғылардың
№ Параметрі Машина түрі
ПД-3 ПД-8 СТ-2Б СТ-5А ЛК-1
1 Жүккөтергіштігі 3,00 8,00 3,62 7,30
2 Шөміш күші, кН
73,5 150,0
3 Сыйымдылығы, м3 1,5 4,0 1,5-2,0 3,8
кесте 19.2 жылғасы
4 Жүру жылдамдығы 103 140 63 118,0 85
5 Еңкіш өтуі, град 20,0 20,0 19,3 29,0
6 Бұрылу радиусы 18дейін
29дейін 20дейін 30дейін
7 Ұзындығы, габор-ы 4,20 7,50 2,65-4,67 3,57-6,65
8 Ені, м 1,56 2,50 1,65 2,46 2,20
9 Биіктігі, м 1,86 2,50 1,65 2,00 1,80
10 Масса, т 10,0 22,4 10,8 20,7 11,0
11 Шыққан жері СССР СССР ФРГ ФРГ ПНР
12 Құны 35,40 60
ПД - тиеу және тасымалдап әкелу
«Главный» карьердегі тастан сақтандыру бермасы кемерлердің және
Борттағы массивтің физико-механикалық қасиеттері бойынша КарПТИ
Кесте 19.3 - «Главный» карьер борттарындағы тастан
Карьер борты және қимасы Жыныс түрі Есептік сцеп-ления Кср,
Солтүстік (5-5) 1 құмтас, конгломе-рат 2 Кен 0,526 32,4
Солтүстік батыс (2-2) 1 конгло-мерат 2 сазды сланецтер 0,550
Карьер борттарының беріктілігінің жағдайын есептеулер бойынша жақсы,
Солтүстік (5-5) бойынша құрылған үш геометриялық қима
Есептеулерге қарағанда кемерлердің берілген параметр
19.6 Сазды еңісьі бекіту
«Главный» карьердегі борттардың солтүстік батыс және батыстағы үстіңгі
19.7 Сазды еңістердің беріктілігін барлау
Сазды еңістерді барлау танымалы әдіспен жүргізіледі. Үстіңгі кемерлердің
Киын сазды жыныстар қима бойынша 15-15. осы
Жасыл түсті сазбен қосылуы К2 = 0,09
Сазды тығыздығы К' = 2,20 ∙ 103
Жыныспен саздың қатынасы γ = 0,026
Сазды еңістің әдісін бұрғылау үшін параметрлерін біле отырып
Беріктілік коэффициенті n1 осыдан n1 = 1,0
19.4 кестеде сазды еңістің беріктілігін бағалау
Кесте 19.4 – 15-15 қима бойынша еңістің
Блок № Блок-ң салмағы Рі, т Көлбеу-к бұрышы δ1,
1 1100 50 824,4 158,4 40 6,0 240,0
2 847 -16 -233,5 100,0 52 2,0 104
Σ
609,1 258,4
344
Беріктілік коэффициенті n1 тең болғанда.
(19.12)
Сазды еңіс шектік беріктік жағдайда орналасқан. Осы аймақты
Сазды еңістің беріктілігі батыстағы 6-6,
Кесте 19.5 – Сазды еңістің параметрлері және олардың
№ разряд Сазды еңістің биіктігі, Н∙м Еңістің көлбеу
6-6 24,0 28 1,26
5-5 23,0 25 1,25
4-4 22,0 29 1,30
3-3 22,0 33 1,25
15-15 30,0 20 0,99
Карьердің батысындағы сазды еңістің уақытша беріктілік
19.8 Контурфорстың параметрлерін есептеу
Контурфорст (сазды еңісті жартасты жыныстармен себу).
Контурфостық параметрін табу әдісі еңістің әр келкілік
Контурфост жынысының сипаттамалық беріктілігі құрайды; сцепление Кқоныр
15-15 қима бойынша контурфостпен еңістің соңғы
Сурет 19.5 3-3 сызығы
Сурет 19.6 - 4-4 сызығы
Сурет 19.7 - 5-5 қима.
Сурет 19.8 - 6-6 сызығы бойынша
Кесте 19.6 есептегендерді көруге болады.
Кесте 19.6 – Сазды еңістің контурформен
Блок № Блок-ң салмағы Рі, т Көлбеу-к бұрышы δ1,
1 1100 50 824,4 158,4 40 6,0 240,0
2 847 -16 -233,5 100,0 52 2,0 104
3 550 0 0 330,0 20 1,5 30,0
Σ
609,1 588,4
374,0
Еңістің контрфоспен беріктілік коэффициенті
6-6, 5-5, 4-4, 3-3
Қазудың көлемін және жартасты себу мөлшерін
Кесте 19.7 - Контрфостық және
№ разряд Контрфос-ң параметрлері, м Еңісті берік-тілік коэф-ті Алаңдағы
негізгі ені биіктігі
контур-фост толық қазу
контур-фост толық қазу
3-3 13 10 2,00 157 825 62 9,7 51,2
4-4 22 12 2,17 250 146 89 22,2 13,0
5-5 24 15 2,23 240 234 81 19,1 18,1
6-6 23 12 2,15 285 179 117 33,3 21,0
15-15 30 14 1,16 324 429 137 44,1 57,8
Σ
128,4 162,1
Сазды учаскідегі жалпы қазу көлемі 62 мың.м3
ҚОРЫТЫНДЫ
Жобада келесілер анықталған.
Эксковатор ЭКГ-5А және автокөлік БелАз-548 автосамосвалы.
Эксковатор және көлік түрлерінің әр қайсысы
Карьер өнімділігі 834 тонна 1
Жобадағы экономикалық өнімділік келесілерден көруге болады.
Дипломдық жоба инженердің соңғы кезең
Бұл дипломдық жұмыста барит полиметалды кен
Осыған байланысты келесілер есептеледі:
Карьердің басты параметрлері.
Карьер ауданын ашу.
Қазу тиеу жұмысы.
Тасымалдау.
Үйінділеу және рекультивация.
Карьерді электр қамтамасыз ету.
Құрғату және желдету жұмыстары жүргізіледі.
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
Ржевский В.В. Открытие горные работы. Часть 1 и
Арсентьев А.И. Вскрытие системы разработки карьерных полей.
Мельников Н.В. Краткий справочник по открытии горным работам. –
Русский Н.И. Технология отвальных работ и рекультивация на
Единые правила безопасности при разработке месторождений
Қалыбеков т. Бегалинов А. Сандибеков М.Н. Ашық тау-кен жұмыстарының
Чулков Н.Н. Электрофинация карьеров в задачах и примерах.
Электропривод и электрофинация приисков. Г.А. Багаутдинов, Ю.А.Марков и др.
Кузнецов Г.В., Улыбин В.П. Контурное взрывание на
Мухамеджанов Е.Б. К выбору буровзрывных параметров на
114
Басқарушы механик
Эксковатор цехінің начальнигі
Транспорттық цехты басқарушы
Басқарушы механикалық орынбасары
Эксковаторлық цех
Транспорттық цех
ППР құрылымы
Учаскінің механигі
Жөндеу құрылысы
АБК
Сварка цехі
Ремонт жасау
ТО2 ағымды жөндеу
Автокөлік
стоянкасы
Автокөлік
стоянкасы
Диагностика
Автокөлік жуу
Шина жөндеу
Есептеу басқару кешені
Кен орынмен байланысу қондырғысы
Кен орынмен байланысу қондырғысы
Оператор
Орындаушы қондырғылар мен элементтері
Технологиялық
процесс
γ (t)
U (t)
X (t)
Z (t)
Пайда млн.тг.
Шығын, млн.тг
Кіші диаметрлік заряд
68
50
50
150
80
1500
30
3600
80
30
30
Арақаш-тық L
Құлау бұрышы
0
1
5
4
3
2
2
3
10
0
1
0
D
90
60
30
1500
30
3600
80
30
30
Арақаш-тық L
Құлау бұрышы
20
30
40
V км/с
LПП
Нк
LВП
LПОК
LПОП
Σ
УОА
ΔУ
(-)
Σ
МУ
Σ
ЭМУ
ГН
ДП
Σ
Мс
Кенжар
ДН
Интегрирующее звено
Мс
Мкоп
ЖОС
ЖОС
dWом3
АУО-3
БСО-1
Кернеу
Кернеу
ГПРВ-2м
Басты насосты жіберуші (пускатель)
ЗПН насосын жіберуші (пускатель)
РПФВ-14
ЭА
ЭВ
ЭН
0
30
42
150
141
30
60
90
120
50
40
30
27
20
60
90
120
150
JRR, %