Тарау ІІ. Орта мектептің тәрбие
2.1. Орта мектептің тәрбие іс-әрекетін ұйымдастырудың
Мектепте білім және тәрбие алу барысында
Тәрбие мақсатына сай бұл мәселелерді
Тәрбие жұмысын жоспарлау–формальды іс, тәрбие процесін
Сыныптағы тәрбие жұмысының мазмұны, формалары мен
Сынып жетекшісінің тәрбие жұмысының жоспары –
Жоспар жасар алдында әдетте оқушылармен (барлығымен,
Жоспарды қанша мерзімге жасаған жөн? Мектептердің
Мектептердің практикасында төртінші–алтыншы сыныптарда жоспар оқу
Бірінші тоқсанның жоспарында кейде ұзақ уақытқа
Жарты жылдық немесе тоқсандық жоспарлардан басқа,
Оқу жылы басталар алдында сынып жетекшісі
Жоспар бекітілгеннен кейін онымен сыныптың барлық
Жоспарға қойылатын негізгі талаптар. Сынып жетекшісінің
Жоспардың белгілі мақсатқа бағытталуы. Тәрбие жұмысының
Ең алдымен жоспар мазмұнының идеялық-саяси, қоғамдық
Жоспарларда ән – би кештері, «Көгідір
Сыныптағы тәрбие жұмысы мазмұнының, формаларының және
Оқушыларды тәрбиелеудің сабақтастығын, жүйелігін және дәйектілігін
Бірінші, екінші және үшінші тоқсанның жоспарларында
Жоспардың нақтылы болуы. Жоспар жасағанда орындай
Тәрбие процесіне тән ерекшеліктер:
- мақсатты бағыттылық (мақсаттың түсінікті болуы
- мақсаттар бірлігі (тәрбиеші мен тәрбиеленушінің
- нәтиже ұзақтығы (оқу процесіндегідей нәтиже
- көп жағдаяттылығы (тұлға көп әрі
- ауыспалылығы (тәрбиеленуші мақсатты, көзделген және
- үздіксіздігі (ешқандай науқанды, бір мәртелік
- баламалылығы (тәрбиеленушілер даралық ерекшеліктері және
- екі тараптылығы (тәрбиелік ықпалды жүргізуші
- тәрбие процесі - өмірлік, ол
-тәрбиеші тұлғасы – тәрбие барысына ықпалды
- қарама – қайшылықты болуы (қарама
Тәрбиенің негізгі қайшылықтары оқу – тәрбие
Қазіргі нарықтық экономика жағдайында тәрбие
Қазіргі мектепте тәрбие беру жұмысының тиімділігі
Тәрбие берудің кешенділігін қамтамасыз ету барлық
Нарықтық экономика жағдайында жаңа қоғамның талабы
Тәрбие берудің кешенділігін қамтамасыз ету барлық
Мектепте оқудан тыс уақытта оқушының таңдауына
Мектепте ұйымдастырылатын iс-шаралардың әр жасөспiрiмнiң дүниетаны-мын
Мектептердің матеориалдық базасын жақсартуға бөлінетін қаржы
Яғни, тәрбие процесі оқу процесімен қатар
2.2. Қазіргі мектептегі тәрбие іс-әрекетін ұйымдастырудың
Қазіргі орта мектептің тәрбие іс-әрекетін ұйымдастырудың
Сыныпта 23 оқушы бар. Осы оқушылардың
Орта мектепте тәрбие іс-әрекеттерін басқарып ұйымдастыратын
Оқу-тәрбие жұмысының сапасын, тиімділігін жақсарту, жетілдіру
Жалпы білім беретін орта мектептің жұмысы
Күнделікті іс - әрекетінде
Мектеп жұмысын жақсарту және оны жетілдіру
Мектеп жұмысын директор жоспарлайды. Көптеген мектеп
Мектеп өмірінде жылдық жоспарды жасаудың бірнеше
Кейбір мектеп директоры оқу жылының қорытындысын
Директорының өзінің іс - әрекетін осылай
Енді, осы 5 «а» сыныбының сынып
Менің жетекшілікке алған сыныбым 5 «а»
Оқудан да, өнерден де жақсы. Түрлі
Сондай-ақ бұл сыныптың төрағасы Әбдіқалыұлы А,
Мен ойлаймын бұл сыныптың оқушыларының барлығы
Т.Тәжібаев атындағы №47 тарихи-гуманитарлық
мектеп-гимназиясында өткізілген ашық тәрбие сағаты
Тақырыбы: Әке көрген оқ жанар, шеше
Мақсаты: Халықтық педагогиканы негізге ала отырып,
Ата – дәстүр үрдісін ұстанғысы келетін
Нені үйреніп, неден жирену керек екендігіне
Әдісі: «Шаңырақ сайысы».
Білімділігі: Қазақтың көнеден келе жатқан әдет
Дамытушылығы: Сайыс арқылы тапқырлыққа, шешендікке, шапшаңдыққа
Тәрбиелік мәні: Өз халқының салт –дәстүрін
Көрнекіліктер: Қазақ үйдің жабдықталған бір қабырғасы.
Мақал – мәтел нақыл сөздер:
1.Әке көрген оқ жанар, шеше көрген
2.Жеті атасын білген ер,
Жеті жұрттың қамын жер.
3.Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілесің.
(Сазды әуен ойналады.)
Жүргізуші: - Жаңарғаны сананың
Ұмытады мұны кім?
Ата –с алтын бабамның
Алып келді, осы күн.
Құрметті қонақтар, ата – аналар ұстаздар!
«Әке көрген оқ жанар, шеше көрген
Сайысымызды бастамас бұрын қыз балалар сіздерді
Енді, осы сайысқа қатысатын топтарды ортаға
Мұғалім: - Уа, халайық, халайық,
Бастамас бұрын сайысты,
Ақсақалынан ауылдың
Аталы бата алайық.
Ешқашан артық болмайды
Атадан үлкен бата алған.
Әже батасы: - Сұрасаң, бата берейін,
Үстем болсын мерейің!
Ықыласпен қол жайсаң
Ақ тілекті төгейін.
О, құдайым, оңдасын,
Оң жолына бастасын.
Бастарыңа бақ сыйлап,
Қыдыр бабаң қолдасын.
Бүгінгі мынау сынақта.
Тұғырдан таймас құран бол.
Ел – жұртыңа ұран бол!
Айбыны асқан ұлан бол.
Халқың сүйер сұлтан бол.
Еліңе ұнар ару бол!
Беделді бір топ бол!
О, құдай, жарылқа!Аумин!
Енді, құрметті сайысымызды бастамас бұрын сіздердің
Жүргізуші: Енді сайысымыздың шартымен таныстырайын.
І кезең: «Жеті атасын білген ер,
Жеті жұрттың қамын жер» - деп
(Әрбір топ оздерінің жеті аталарын айта
ІІ кезең: «Ата мұраң – асыл
Қазақтың ұлттық салт – дәстүріне байланысты
ІІІ кезең: «Әке көрген оқ жанар,
Шеше көрген тон пішер» деп аталады.
ІV кезең: «Халық тәлімі – тәрбие
V кезең: «Күш атасын танымас»
Спорттық (ұлттық) ойын түрлерінен жарыс.
Ендеше, сайысымызды бастайық.
Әже тапсырмасы: Домбыраға тиек жасау.
Анасы:Матаға ою ойып, көктеп тігеді.
Қызы:Қазақтың ұлттық бір тағамының жасалуын айтып,
Ұлы:Садақ жасау.
Сайыскерлер тапсырмасын орындап болғанша музыкалық үзіліс.
Би:«Түркістан» бишілер тобы.
Ән:«Асыл әже».
IV кезең: Жүргізушінің сөзі:
«Халық тәлімі – тәрбие бастауы» -
Абзал тәлімгеріміз А.Байтұрсынов «Ырым етсең, адал
Күні бүгінге дейін тәрбиелік мәнін жоймаған
Бала біздің болашағымыз.
Ұлтымызда:«Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілесің»
Осыған байланысты бізде бала тәрбиесіне үлкен
№1 топ.
Төрде әкесі газет оқып отыр. Есіктен
Баласы:«Әке, мені мамам ойнауға жібермей жатыр,
Жүргізуші:Осы жағдайдан екеулеп шығыңыздар.
№2 топ.
Баласы мектептен жылап келді.Анасы алдынан шығып,
Осы жағдайдан топ қалай шығар едіңіздер?
№3 топ.
Ата – ана мектепке шақырылыды.
Себебі:Баласы мұғалімге дөрекі сөз қайтарып ренжіткен.
Осы жағдайда ата - ана не
№4 топ.
Самат үйде сабақ оқып отыр еді.
Әжесі далаға шығарып келуін сұрады.Самат:«Сабақ оқуым
Бұл жағдайды топ қалай шешер едіңіз?
№5 топ.
Мамасы Әлияны дүкеннен нан алып келуге
Сіз не істер едіңіз?
Жүргізуші:Ендігі сайысымыз «Күш атасын танымас» деп
V кезең: Спорттық (ұлттық) ойын түрлерінен
Әкесі:Қол күрестіру.
Шешесі:Арқаннан секіру.
Баласы:Аяғына қап киіп секіру.»5 топ бір
Жүргізуші: - қазылар алқасысайыскерлердің қорытындысын шығарып,
Қорытынды сөз:
Әділ қазылар алқасына сөз беріледі.( Жүлделі
Сынып жетекшінің қорытынды сөзі:
Әр ұлттың өз ерекшелігі, салт –
«Ұяда не көрсең, ұшқанда соны ілесің»
Ендеше, осы тәрбие сағатымыздың барысында естіп
Қорытынды
Тәрбие кең мағыналы ұғым. Адам баласының
1.Білімдендірудің мағынасы үйрету, жабайы білім алудан
Тәрбие мен білім беру арасында жақын
Ерте замандағы жабайы педагогиканың мақсаты: баланы
Грек жұрты өмірдің мақсаты да, құралы
2.Енді соңғы замандағы халықтарға келейік. Мысалға,
Бұл аталған мақсаттар көмескі, сықаржақты, толық
3.Тәрбиенің нағыз, шын мақсұтын адамның табиғаты
1. Денелі-сезімді зат.
2. Жанды-ойшы, қайраты бар зат.
3. Қарындастық, адамгершілік санасы бар зат.
4. Әлеуметтік, мемлекеттік зат.
5. Шеберлік, суретшілік таланты (зеректігі) бар
Әлеумет өзінің әр мүшелерінің барлық жақсы
4.Ғалым-ұстаздың тәрбие шарттары жөніндегі ой-пікірлерінің да
Біздер ұстаздар қауымы осы мақалада көрсетілген