МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ ......................................................................................... 6
1 КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ПАЙЫЗДЫҚ САЯСАТЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
9
1.1 Пайыз саясаты және пайыз мөлшерлемесінің түрлері ................ 9
1.2 Коммерциялық банктердің пайыз саясатын қалыптастыру ........ 11
1.3 Несие пайызының экономикалық сипаттамасы және оның атқарымдары.....................................................................................
19
2 «ҚАЗАҚСТАН ХАЛЫҚ БАНКІ» АҚ-НЫҢ ПАЙЫЗ САЯСАТЫНЫҢ ТҰРҒЫСЫНДА ҚЫЗМЕТІНЕ
23
2.1 «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның құрылу тарихы және негізгі
23
2.2 Банктің таза пайыздық табысын талдау......................................... 27
2.3 Банктің инвестициялық қызметі бойынша пайыз саясатына талдау................................................................................................
33
2.4 Банктің несие беру қызметі және белгіленген пайыздық мөлшерлемелері
39
3 ДАҒДАРЫС ЖАҒДАЙЫНДА КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ПАЙЫЗ САЯСАТЫН ОҢТАЙЛАНДЫРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
45
3.1 Коммерциялық банкте пайыз саясатын жетілдіру шаралары жүйесінің баға
45
3.2 Коммерциялық банктердің тарифтік саясатын құрудың қағидалары .......................................................................................
48
ҚОРЫТЫНДЫ .............................................................................. 52
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ ......................... 55
ҚОСЫМШАЛАР ........................................................................... 57
КІРІСПЕ
Зерттеу тақырыбының өзектілігі. Әлемдік қаржы дағдарысы қоғамдық өміріміздің қай
Дүниежүзілік қаржы дағдарысының Қазақстанға қатысы тікелей деп айтуға болады.
Әлемдік қаржы дағдарысы салдарынан еліміздегі коммерциялық банктер қызметінде оның
Коммерциялық банктердің пайыз саясатының негізінде белгілі бір экономикалық категория
Банктің қызметтер нарығындағы сұраныс пен ұсыныстың ара қатынасы тауарлардың
Пайыз мөлшерлемесінің деңгейіне әсер ететін басқа маңызды фактор инфляция
Пайыздық мөлшерлемелер деңгейіне тартылған ресурстарды ұсыну мерзімі мен көлемі,
Осылайша, айта кеткені жөн, банктік тәжірибеде белгілі бір пайыздық
Жоғарыда аталған факторларды есепке ала отырып, банк өз бетінше
Осы факторлардың әсерінен банктің пайыздық саясаты соңғы жылдары қалыптастырылып
Тақырыпты әзірлеу мен талдау деңгейі. Коммерциялық банктердің пайыз саясатын
Зерттеу мақсаттары мен міндеттері. Дипломдық жұмыстың мақсаты – коммерциялық
Зерттеу кезінде келесі нақты міндеттер алға қойылды:
коммерциялық банктердің пайыздық саясатының теориялық негіздерін зерттеу;
несие пайызының мәні мен мазмұнын қарастыру;
банктің негізгі қаржылық көрсеткіштері мен пайыздық табыстарын талдау;
банктің инвестициялық қызмет тұрғысындағы пайыздық саясатын талдау;
банктің несие беру қызметін және несиелер бойынша пайыздық мөлшерлемелерді
дағдарыс жағдайында банктің пайыздық саясатын оңтайландыру жолдарын ұсыну.
Зерттеу обьектісі «Қазақстан Халық Банкі» акционерлік қоғамы болып табылады.
Зерттеу пәні болып коммерциялық банктерде пайыз саясатын қалыптастыру және
Теориялық және әдістемелік негізі. Отандық және шетелдік ғалым экономистерінің
Талданған жұмыста қазақстандық заң актілері мен отандық және ТМД
Дипломдық жұмыс Қазақстан Республикасы Қаржы нарығы мен қаржы ұйымдарын
Жұмыс құрылымы. Дипломдық жұмыс кіріспеден, үш бөлімнен, қорытындыдан, 10
1 КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ПАЙЫЗДЫҚ САЯСАТЫНЫҢ ТЕОРИЯЛЫҚ НЕГІЗДЕРІ
1.1 Пайыз саясаты және пайыз мөлшерлемесінің түрлері
Банк пайызы ақша төлемі түрінде білінеді және ақша айналысын,
Пайыз саясаты өзін пайыздық мөлшерлемелердің деңгейі мен серпінін реттеуде
Іс жүзінде пайыздық саясатты барлық елдерде мемлекет реттейді. Пайыз
Пайызға экономикалық мүдделілікті кредит беруші-банкі де білдіреді. Несие пайызын
Несие қорының құнын сақтауға кепілдік беретін пайыз, экономиканың үдемелі
Экономикадағы пайыз рөлі меншікті және қарызға алынған қаржаттың оңтайлы
Несие пайызының сандық көрінісі болып пайыз мөлшерлемесі есептеледі. Пайыз
базалық мөлшерлеме - бұл пайыздық орташа мөлшерлемесі, олар бойынша
атаулы мөлшерлеме кредит ресурстарына
нақты пайыз мөлшерлемесі атаулы мөлшерлемеден нақты инфляция қарқынын шегеру
тіркелген мөлшерлеме кредит келісімшартының қолданылатын бүкіл мерзіміне өзгеріссіз белгіленеді;
құбылмалы мөлшерлеме нарық конъюнктурасына, экономика жағдайына және
реттелетін мөлшерлемені - мемлекет, Ұлттық банк,
нарықтық мөлшерлеме - мөлшерлеменің дегейі мен қозғалысы несие
Есеп айырысу әдісіне байланысты пайыздық мөлшерлемелер сомасы төмендегідей
жай пайыздық мөлшерлемелер –капиталдың бір және сол шамасына барлық
күрделі пайыздық мөлшерлемелер – пайыздық төлем әрбір есеп айырысу
Банкаралық пайыздық мөлшерлемелердің мысалы ретінде депозиттік, кредиттік операцияларда еуровалюталық
Ақша нарығындағы кредит бойынша базалық мөлшерлеме бірінші сыныпты қарызға
1.2 Коммерциялық банктердің пайыз саясатын қалыптастыру
Пайыз саясаты негізінен несие саясатының элементі ретінде көрініс тапса,
Коммерциялық банктің пайыздық саясаты мақсатты бағыттарды анықтауды және міндеттерді
Коммерциялық банктің пайыз саясаты банктің пассивті және активті операциялары
Осылайша ол банктің ресурстық базасын қалыптастыруда, сондай-ақ тартылған қаражаттарды
Сондықтан жалпы түрде пайыз саясатын банк операцияларының өтімділігін, рентабельділігін
Коммерциялық банктердің пайыз саясатының нақты сұрақтарын қарастыруды несиелік ресурстар
Ағымдағы басқарудың маңызды міндеті несие ұйымының пайдамен дамуын қамтамасыз
Банктің алатын пайдасының негізгі бөлігі, бұл пайыздық операциялар бойынша
Корпоративті несиелеу кезіндегі баға белгілеу әдістерін қарастырамыз;
Құнына қосу қағидасымен несие бойынша мөлшерлеме белгілеу. Кәсіпкерлік фирмаға
Құнына қосу қағидасын несие бойынша мөлшерлеме белгілеудің қарапайым үлгісі
Несие бойынша пайыз мөлшерлемесі
= Қарыз алушыры несиелеу үшін тартылған қаражаттардың шекті құны
+ Тартылған қаражаттар бойырша шығындардан ерекшеленетін банкрің операционды шығындары
+ Міндеттемелердің орындалмау тәукелімен банкті қорғау үшін бағаланған маржа
+ Банк үшін қажетті пйданың маржасы
(1)
Көрсетілген компнентердің әрқайсысы несие сомасына қатысты жылдық пайыз нысынында
2.Бағалық көшбасшы үлгісі. Банк өзінің шығындарын нақты біледі және
Несие бойынша пайыз мөлшерлемесі
= Базалық мөлшерлеме немесе прайм-рейт операционды және әкімшілік шығындардың
+ Бірінші класты емес қарыз алушылармен төленетін иіндеттемелердің орындалмау
+ Ұзақ мерзімді несие сұрайтын қарыз алушылар төлейтін мерзіммен
(2)
3. Максималды пайыз мөлшерлемесі белгіленнтін несиелер (кэптер). Соңғы уақытта
Кэптер банктің өзінің клиенттеріне ерекше сыйақыға ұсынатын қызметтердің бірін
4. Клиенттердің табыстылығын талдау. Несие бойынша мөлшерлеме белгілеудің әдісі
Банктердің клиенттерінен алатын табыстарына несие бойынша пайыз, міндеттеме үшін
Клиентпен байланысты шығындарға банк қызметкерлеріне төленетін жалақы несиелік
Содан кейін әрбір клиенттің банкке ұсынған сомасының үстінен пайдаланатын
Тұтынушылық несиелердің көпшілігі бойынша мөлшерлемелерді белгілеу кәсіпкерлік фирмалардың несиелері
Клиенттерді бөлшек несиелеу кезіндегі баға белгілеу әдістерін қарастырамыз;
1. Құнына қосу үлгісі. Құнына қосу үлгісі бойынша банктің
Несие алушы бойынша мөл-шерле-ме
= Банктің тартыл-ған қара-жаттар құны
+ Операционды шығындар (соның ішінде персоналдың еңбекақысы)
+ Қарыз алушының міндетте-мені орындамау тәуекеліне сыйақы
+ Ұзақ мерзімді несиелеу кезінде мерзімімен байланысты тәуекел үшін
+ Банк үшін қажетті пайда мар-жасы
(3)
Немесе базалық мөлшерлеме үлгісі:
Қарыз алушы төлейтін несие бойынша мөлшерлеме
= Прайм-рейт немесе өзге базалық мөлшерлеме (соның ішінде қажетті
+ Қарыз алушының міндеттемені орындамау тәуекеліне сыйақы
+ Мерзімімен байланысты тәуекел үшін сыйақы
(4)
Банктер тұтынушылық несие бойынша нақты мөлшерлемені есептеудің көптеген тәсілдерін
Жылдық пайыз мөлшерлеме әдісі (APR). APR табыстылық мөлшерлемесін, яғни
Қарапайым пайыздар. Қарапайым пайыздар әдісі де несиені нақты пайдаланудың
Дисконттық мөлшерлеме әдісі. Тұтынушылық несиелеудің басым бөлігі пайыздардыің, сондай-ақ
Қосу әдісі. Несие бойынша мөлшерлемені есептеудің ескі тәсілдерінің бірі
Ай сайынғы жарналар есебімен өтелетін тұтынушылық несие бойынша банктің
Қаражаттардың орналастыру саласындағы банктің пайыздық саясаттының стратегиялық мақсаты –
несиелік тәуекелді минимизациялау;
ресурстарды орналастырудан табыстарды оңттайландыру;
банктің табыстарының жалпы саласындағы несиелеуден түсетін табысның үлес салмағын
несиелік салымдардың басымды бағыттарын анықтау;
несие қоржынының сапасын сақтай отырып, көрсетілетін қызметтердің көлемі мен
аймақтық несие нарығына банктің кірігуін кеңейту;
шағын және орта бизнесті несиелеу саласында банктік өнімдер мен
әрбір клиент бойынша ұзақ мерзімді әріптестікке өтуді, несиелеу көлемін
несиелік қызмет көрсетуге аймақтың жаңа ірі клиенттерін тарту;
мерзімді және сомалары бойынша несие қоржындардың теңгерімділігі және әртараптылығы;
аймақ экономикасының нақты секторын дамытуға белсенді қатысу;
халықтың әлеуметтік – тұрмыстық қажеттілік мәселелерін шешуге банк бөлімшелерінің
Пайыз саясатының мақсаты- минималды тәуекелмен орналастырылған ресурстар табысын оңтайландыру.
Несие бойынша пайыздық мөлшерлеме банк үшін тиімді спрэд және
Базалық пайыздық мөлшерлеме ретінде әдетте несиелік операцияның залалсыздық нүктесінде
Спрэд – несиелік операцияларға салынған қаражаттардың тиімді қажетті деңгейі.
Сыйақы – несиені пайдалану мерзіміне, несиелік өнімге, банктің несие
банктің несиелік ресурстары үздіксіз пайдаланатын мерзімге сыйақы;
банктің несиелік өніміне қызмет көрсету күрделілігіне және қарызды өтеу
сыйақылардың жиынтығы ретінде анықталатын тәуекел үшін банкке сыйақы;
қарыз алушының қаржылық жағдайы бойынша сыйақы;
банкпен іскерлік қатынас дәрежесі бойынша сыйақы;
қамтамасыз ету бойынша сыйақы.
Жеңілдік – жоғары іскерлік беделі бар, жоғарыт өтімді және
Депозиттерге баға белгілеуге қатысты мәселелерді шешу кезінде банк басшылығы
Депозиттер үшін қатаң бәсекелестік күрес бұл мәселенің шешуін қиындатады,
Шын мәнінде, қаржы нарығында жеке банктер ұзақ мерзімді перспективада
Мұндай нарықта банк басшылығы нарық белгілеген баға бойынша салымшыларға
Банк басшылары өсу мен пайдалылық арасында жиі таңдау жасаулары
«Шығындар қосу пайда» әдісі бойынша депозиттерге баға қалыптастыру. Депозиттерге
Бұл мынаны білдіреді, мысалы депозиттер бойынша пайыздық мөлшерлеме әдетте
Депозиттердің әрбір түрі бойынша клиент үшін қызметтің үлестік бағасы
=
Депозиттер бойынша қызмет көрсету бірлігіне операционды шығындар
+ Депозиттермен операциялардың барлық түрлері бойынша күтілетін шығындар
+ Депозиттер бойынша қызмет көрсетудің әрбір түрі бойынша жоспарланатын
(5)
Жоғарыда келтірілген формула көрсетіп отырғандай, депозиттердің бағасы мен банк
Депозиттерді жүргізу бойынша қызмет көрсетулердің орташа құнын бағалау «Шығындар
банк қаражаттарының әрбір көзі бойынша үстеме шығындар мөлшерлемесін есептеу;
әрбір қаражат көзінен түсетін банк қаражаттарының қатысты көлемін әрбір
банк қаражаттарының орташа өлшенген құнын анықтау үшін алынған барлық
Қаражаттардың жалпы қоры деп аталатын бұл әдіс депозиттің
Шекті шығындар бойынша депозиттердің пайыздық мөлшерлемесін белгілеу. Көптеген зксперттерінің
Экономист Джеймс Макналти банктің жаңа депозиттік шоттар бойынша пайыздық
Шекті шығындар әдісі бойынша баға белгілеу банк басқарушыларына тек
Нарыққа енуді қамтамасыз ету үшін депозиттер бойынша пайыздарды белгілеу.
Клиенттерге ұсынылатын қызмет көрсетулер саны незінде депозиттерге баға белгілеу
Банк мақсаттарына жету үшін депозиттер бағасын пайдалану. Соңғы жылдары
Депозиттер бағасын клиенттерді тарту мен бәсекелестермен күрес үшін пайдаланбай,
Коммерциялық банктің пайыз саясатының құрылымы төмендегі суретте көрсетілген
1 сурет - Коммерциялық банктің пайыз саясатының құрылымы
Қазіргі уақытта нарық банктік операциялардың табыстылығын мәнді түрде арттыру
Жоғарыда берілген материалдарды жалпылай келе, келесі тұжырым жасауға болады:
1.3 Несие пайызының экономикалық сипаттамасы және оның атқарымдары
Несие пайызы қоғамда тауар өндірісі мен кредит қатынастарының даму
Несие пайызы кредит ретінде-уақытша пайдалануға берілген құнның бағасы болып
a) несиеге берген құнды пайдаланғаны үшін төлеуді;
ә) кредитке қосылған үстемені;
б) кредит берушінің шығынының орнын толтыруды.
Кредитті қарызға алушы өндіргіш ретінде пайдаланғанда несие пайызының көзі
Несие пайызын төлеу қажеттілігі қарызға алушыны несиеге алған құнды
Қарызға алушыға кредитті бергенде несие пайызы банкінің негізгі мақсаты
Несие пайызы мәселесі бойынша экономикалық қатынастар айрықшалықты, оларды кредит
Несие пайызы мәселесі бойынша қатынастар кредит қатынастарымен шектелмейді. Егер
Кредит беруші мен несие пайызы арасындағы экономикалық және құқықтық
Егер кредит айырбастау саласының (қайта бөлу) жемісі болса, онда
Несие пайызы өзінің ең қарапайым көрінісінде кредитті пайдаланғаны үшін
Сонымен, несие пайызының мәнін талдау кредит беруші мен қарызға
Қарызға алушыға кредит беру белгілі бір тәуекелділікпен байланысты. Қарызға
Атқарымдар экономикалық санаттың айрықшалықты мәнін көрсетеді. Экономикалық әдебиетте несие
Несие пайзының бөлу атқарымы барлық құнның емес, жаңадан құрылған
Пайданы пайыз арқылы бөлу меншік иесін ауыстырумен бірге жүреді,
Пайданы бөлу үдерісінде несие пайызын алушы (кредит беруші)
Пайыз арқылы пайданы бөлу салалық емес, қоғамдық сипатта болады.
Несие пайызы қарызға алушыны алған кредитін өзінің кәсіпкерлік қызметінде
Несие пайызының атқарымы және несие капиталының сақталуы мен ұлғайтылуы
Пайыз еркін ақша капиталдары мен несие капиталына табыстар мен
Пайыз атқарымы оның экономикадағы да рөлін анықтайды. Жалпы шаруашылық
Банк пайызы банк кредит беруші ретінде болған кезде пайда
Ең жалпы түрде маржаның өзі несие мөлшерлемесі мен депозит
Пайыздық маржаның мөлшеріне әсер ететін негізгі факторлар болып кредит
Сонымен, банк пайызы кредиттер (активтер) бойынша пайыз және депозиттер
Активтер бойынша банк пайызының деңгейі қарызға алушының кредитті өтеу
Коммерциялық банкілер пайыз мөлшерлемесінің Ұлттық банкінің қайта қаржыландырудың есептік
Оны Ұлттық банк тура (басшылық нұсқау) және жанама реттеу
Тура реттеу әдістеріне пайыздық мөлшерлемелердің жоғары деңгейін реттеуді, несие
Пайыздық мөлшерлемелердің деңгейіне жанама әсер етудің тиімді құралдарына: көлем,
Сөйтіп, несие пайызы деп аталатын активтер бойынша банк пайызынан
2 «ҚАЗАҚСТАН ХАЛЫҚ БАНКІ» АҚ-НЫҢ ПАЙЫЗ САЯСАТЫНЫҢ ТҰРҒЫСЫНДА ҚЫЗМЕТІНЕ
2.1 «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның құрылу тарихы және негізгі
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ — өз клиенттерінің игілігі үшін
«Қазақстан Халық Банкі» акционерлік қоғамы бұрынғы Қазақстан Республикасы Жинақ
2001 жылы жүргізілген Халық банкін жекешелендіру рәсімі нәтижесінде Банк
Банк VISA International және MasterCard International төлем жүйесінің карточкаларын
Халық Банкінің тарихы — бұл Қазақстан аумағындағы жинақ жүйесінің
Мемлекеттік тәуелсіздігіміз ресми түрде жария етілген соң бір жылдан
1993 жылы Жинақ банкі Қазақстан Республикасының үкіметіне қарайтын дербес
Жаңа басшылық банк жұмысына әмбебап қызмет көрсету қағидатын негіз
1995 жылдың аяғында-ақ Қазақстан Халық Банкі республикадағы ірі операциялық
1998 жылдың шілдесінде акционерлердің жалпы жиналысының шешімімен Банк жабық
Сол жылы Қазақстан Республикасы Үкіметінің 1998 жылдың 6 шілдесінде
2001 жылдың қараша айында өткен сауда-саттық аукционында Қазақстан Үкіметі
Негізгі қызмет турлері.
Банк клиенттеріне көрсетілетін негізгі қызмет түрлерінің сипаттамасы
1. заңды және жеке тұлғалардың банк шоттарын ашу және
2. заңды және жеке тұлғалардан салым қабылдау;
3. заңды тұлғаларға транзиттік шоттар жүйесін ашу;
4. заңды тұлғаларға жинақтау шоттары жүйесін ашу;
5. филиалдар клиенттеріне ағымдағы лимиттелген шоттар жүйесін ашу арқылы
6. аударым операциялары: заңды және жеке тұлғалардың ақша аудару,оның
7. кассалық операциялар: банкноттар мен монеталарды қабылдау, беру, қайта
8. Банктің кез келген филиалынан заңды тұлға өкілінің басқа
9. инкассация және бағалы жүкті сүйемелдеу қызметі;
10.шетел валютасымен қолма-қол ақшасыз айырбастау операцияларын жүргізу;
11. әр түрлі шетел валютасымен халықаралық аударымдар;
12.«Клиент — Банк» қашықтықтан қол жеткізу жүйесі бойынша операциялар
13. тазартылған алтын құймаларын сатып алу және сату;
14. «Жалақылық жоба» бойынша қызмет көрсету — клиент қызметкерлерінің
15. жеке тұлғалардың төлемдері мен аударымдарын «Жеке тұлғалардың мерзімдік
16. «Жеке тұлғалардың жедел есеп айырысулары» жүйесі бойынша түсетін
17. жол чектері мен коммерциялық чектерді сату және сатып
18. вексельдік операциялар: домицилиация және вексельді инкассоға қабылдау;
19. сейфтік операциялар: клиент құжаттары мне құнды заттарын сақтау,
20. қолма-қол шетел валютасын айырбастау операцияларын жүргізу;
21. құжаттамалық операциялар жүргізу (аккредитивтер, құжаттамалық инкассо) және банктік
22. корпоративтік клиенттер үшін арнаулы сервис;
23. шоттардың жай-күйі туралы ақпарат алу.
Ал енді банктің негізгі қаржылық көрсеткіштеріне талдау жасайық.
Банктің жиынтық активтері ақша қаражаттары мен олардың эквиваленттері, міндетті
Төмендегі суретте «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның жиынтық активтері көлемінің
2 сурет – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның активтерінің өзгеру
Банктің активтерінің көлемі 2007 жылы өткен жылмен салыстырғанда 3,5%-ға
Ал, 30.09.2009 жылғы жағдай бойынша банктің жиынтық активтерінің көлемі
Келесі суретте банктің меншікті капиталының өзгеру серпіні бейнеленген (3
3 сурет – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның капитал көлемінің
Банктің меншікті капиталының көлемі 2006 жылы 120,6 млрд. теңге,
Келесі суретте «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның міндеттемелерінің жиынтық көлемінің
4 сурет – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның міндеттемелер көлемінің
Банктің жиынтықы міндеттемелерінің көлемі 2006 жылы 870,7 млрд. теңге,
Сонымен қатар, 2008 жылы банктің қаржылық көрсеткіштері бойынша келесі
-құнсыздануға резервтер сомасын алып тастағаннан кейін ссудалық қоржын көлемі
-депозиттер көлемі 935,4 млрд. теңгеден 7,3%-ға төмендеп, 867,4 млрд.
- 2008 жылдың сәуір айында 500 млн. АҚШ долларына
- бөлшек несиелер көлемі 2007 жылдағы 322,3 млрд. теңгеден
- құнсыздануға резертерге шегергенге дейінгі таза пайыздық табыс көлемі
- қызметтер және комиссиялар бойынша таза табыс көлемі 24,2
- таза пайда көлемі 14,5 млрд. теңгені құраған;
- провизиялардың брутто ссудалық қоржынына қатынасы 2007 жылғы 5,2%-дан
- құнсыздану резервтеріне шегергенге дейінгі операцияонды шығыстардың операционды қызметтен
- операциондышығыстардың орташа активтерге қатысы 2007 жылғы 3,1%-да 2008
- клиенттер қарыздарының клиенттер салымдарына қатысы 2008 жылы 1,37
2.2 Банктің таза пайыздық табысын талдау
Төмендегі суретте «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның пайыздық табыстарының өзгеру
5 сурет – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның пайыздық табыстарының
Коммерциялық банктердің пайыздық табысы амортизацияланған құны бойынша есептелген қаржылық
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның пайыздық табыстарының көлемі 2006 жылы
Ал 2009 жылдың 3 тоқсаны бойынша пайыздық табыстар көлемі
Келесі суретте банктің пайыздық табыстарының құрылымының 2006-2008 жж. өзгеруі
6 сурет - Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның пайыздық табыстарының
Банктің пайыздық табыстарының құрылымында амортизацияланған құны бойынша есептелген қаржылық
Төмендегі кестеде «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның пайыздық табыстарының құрылымындағы
1 кесте – «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның пайыздық табыстарының
2006 жыл 2007 жыл 2008 жыл Ауытқу,%
Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% 2007/
2006 2008/
2007
Амортизацияланған құны бойынша есептелген қаржылық активтер 75,295 93,36 122,240
Сату үшін қолда бар инвестициялық бағалы қағаздар 1,652
Пайда және залал арқылы әділетті құны бойынша бағаланған қаржылық
Барлығы 80,647 100,0 132,566 100,0 192,660 100,0 64,4 45,3
Дерек көзі: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж.
Жалпы пайыздық табыстар көлемі 2007 жылы өткен жылмен салыстырғанда
7 сурет – Банктің пайыздық табыстарының амортизацияланған құны бойынша
7-суретте «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның пайыздық табыстарының амортизацияланған құны
Келесі суретте 30.09.2009 жылғы жағдай бойынша «Қазақстан Халық Банкі»
8 сурет – Банктің 30.09.2009 жылғы жағдай бойынша
Банктің амортизацияланған құны бойынша есептелген жыиынтық активтерінің құрылымы клиенттер
Төмендегі суретте «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның пайда және залал
9 сурет – Банктің пайда және залал арқылы әділетті
Сурет мәліметтеріне сүйенсек, банктің пайда және залал арқылы әділетті
Ал, 30.09.2009 жылдағы жағдай бойынша банктің пайда және залал
Келесі суретте «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның сату үшін қолда
10 сурет – Банктің сату үшін қолда бар
10 суретте бейнеленгендей, банктің сату үшін қолда бар инвестициялық
Ал, банктің 30.09.2009 жылдағы жағдайы бойынша сату үшін қолда
Коммерциялық банктердің таза пайыздық табысы – бұл банктің пайыздық
Осы орайда, «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның қызметі нәтижесіндегі оның
Төмендегі кестеде «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның амортизацияланған құны бойынша
2 кесте – Банктің амортизацияланған құны бойынша есептелген қаржылық
млн. теңге
2006 жыл 2007 жыл 2008 жыл Ауытқу,%
Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% 2007/
2006 2008/
2007
Клиенттердің қаражаттары бойынша пайыздар (18,491) 54,10 (35,348) 57,45 (66,878)
Шығарылған қарыздық бағалы қағаздар бойынша пайыздар (9,238) 27,02 (15,395)
Несие мекемелеріндегі қаражаттар бойынша пайыздар (6,455) 18,88 (10,789) 17,53
Барлығы (34,184) 100,0 (61,532) 100,0 (100,753) 100,0 1,8 есе
Дерек көзі: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж.
2 кесте мәліметтеріне сүйенетін болсақ, пайыздық шығыстарының жалпы көлемі
Төмендегі суретте «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның таза пайыздық табысының
11 сурет – Банктің таза пайыздық табысының өзгеру серпіні,
11 суретте бейнеленгендей банктің таза пайыздық табысы көлемінің 2008
Ал 30.09.2009 жылдағы жағдай бойынша банктің таза пайыздық табысының
Жалпы, банктің пайыздық табыстарын талдаудан банктің жүргізген саясаты, оңтайлы
2.3 Банктің инвестициялық қызметі бойынша пайыз саясатына талдау
Коммерциялық банктің пайыз саясатының негізінде белгілі бір экономикалық категория
Қазіргі уақытта ұлттық және халықаралық қаржы нарықтарында пайыздық мөлшерлемелердің
Несие-қаржы инстиуттарының арасындағы қысқа мерзімді ссудалық операциялар кезінде қолданылатын
Бағалы қағаздар нарығының мөлшерлемелері – эмиссия кезіндегі және екінші
Банктер және өзге де банктік емес несие институттарының операциялары
Пайыздың тәжірибе жүзінде қолданыс табуы пайыз саясатын жүргізуде көрініс
Бұл бөлімде «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның инвестициялық және несие
Сату үшін қолда бар инвестициялық бағалы қағаздар көлемі төмендегі
12 сурет – Банктің сату үшін қолда бар инвестициялық
12 сурет мәліметтері бойынша «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның сату
3 кесте мәліметтеріне сүйенсек, сату үшін қолда бар инвестициялық
2008 жылы сату үшін қолда бар инвестициялық бағалы қағаздар
Жалпы сату үшін қолда бар инвестициялық бағалы қағаздар көлемі
3 кесте – Сату үшін қолда бар инвестициялық бағалы
млн. теңге
2006 жыл 2007 жыл 2008 жыл Ауытқу,%
Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% 2007/
2006 2008/
2007
Қазақстан Қаржы министрлігінің қазынашылық вексельдері 1,061 0,86 6,459 5,98
ҚР ҰБ ноттары 107,856 87,44 82,318 76,33 56,375 41,51
Корпоративті облигациялар 10,166 8,24 14,387 13,34 10,659 7,85 41,5
Қазақстан даму банкінің облигациялары - - - - 2,213
Қазақстандық банктердің облигациялары 3,085 2,50 3,047 2,82 0,763 0,56
Қазақстандық корпорациялардың үлестік бағалы қағаздары 0,971 0,78 1,381 1,28
Пайлық инвестициялық қорлардың үлестік бағалы қағаздары - - -
Қырғыз Республикасының қазынашылық вексельдері 0,114 0,09 0,101 0,09 0,197
Жергілікті муниципалды облигациялар 0,86 0,69 0,80 0,74 - -
Шетел корпорацияларының үлестік бағалы қағаздары - - 0,66 0,61
Барлығы 123,339 100,0 107,839 100,0 135,801 100,0 -14,4 25,9
Дерек көзі:[20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық
Ал 2009 жылдың 30 қыркүйегіндегі жағдай бойынша сату үшін
Сату үшін қолда бар инвестициялық бағалы қағаздар бойынша пайыздық
4 кесте – Сату үшін қолда бар инвестициялық бағалы
2006 жыл 2007 жыл 2008 жыл
% Өтелу мерзімі % Өтелу мерзімі % Өтелу мерзімі
Қазақстан Қаржы министрлігінің қазынашылық вексельдері 3,5%-5,7% 2008-2014 2,0%-18,6% 2008-2014
ҚР ҰБ ноттары 2,9%-4,8% 2007 5,5%-9,5% 2008 6,3%-15,5% 2009
Корпоративті облигациялар 7,5%-13,0% 2007-2017 6,4%-18,6% 2008-2021 6,3%-25,9% 2009-2021
Қазақстан даму банкінің облигациялары - - - - 7,0%
Қазақстандық банктердің облигациялары 5,9%-12,0% 2007-2014 6,4%-18,3% 2008-2016 7,9%-17,4% 2009-2017
Қырғыз Республикасының қазынашылық вексельдері 5,2%-16,0% 2007-2008 5,6%-14,9% 2008-2009 8,6%-20,0%
Жергілікті муниципалды облигациялар 8,5% 2008 8,5% 2008 - -
Дерек көзі: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж.
4 кестеден көрініп тұрғандай, 2008 жылы өткен жылдармен салыстырғанда
2008 жылы 25,9% шамасындағы жоғары пайыздық мөлшерлеме өтелу мерзімі
Жалпы сату үшін қолда бар инвестициялық бағалы қағаздар бойынша
Қайта сыныпталған қарыздық бағалы қағаздар келесі түрде берілген (5
5 кесте – 2008 жылы қарыздық бағалы қағаздар бойынша
млн. теңге
Атауы Тиімді пайыз мөлшерлемесі, % Шынайы құны Болашақ күтілетін
Шетел мемлекеттері мен ұйымдарының бағалы қағаздары 15,4%-25,4% 1,922 2,846
Қазақстан даму банкінің облигациялары 7,0% 2,213 4,711
Корпоративті облигациялар 11,4%-22,4% 65 93
Барлығы
4,200 7,650
Дерек көзі: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж.
Кестеде көрсетілгендей, қарыздық бағалы қағаздар құрылымы шетел мемлекеттері мен
2008 жыл 31 желтоқсандағы қайта сыныптау мерзіміндегі қайта сыныпталған
6 кесте – 2008 жылы үлестік бағалы қағаздар және
млн. теңге
Атауы Иелену үлесі, % Шынайы құны
Пайлық инвестициялық қорлардың үлестік бағалы қағаздары 2,0% 651
Қазақстандық корпорациялардың үлестік бағалы қағаздары 1.3%-1.4% 74
Барлығы:
725
Дерек көзі: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж.
2008 жылы үлестік бағалы қағаздар және пайлық инвестициялық қорлардың
2009 жылдың 30 қыркүйегіндегі жағдай бойынша үлестік бағалы қағаздар
Өтелуге дейін инвестициялар 2006, 2007 жылдары жүзеге асырылмаған. Ал
13 сурет – 2008 жылдағы өтелуге дейін ұсталатын инвестициялар
2008 жылдағы өтелуге дейін ұсталатын инвестициялар құрылымында шетел мемлекеттері
Келесі суретте 30.09.2009 жылдағы жағдай бойынша өтелуге дейін ұсталатын
14 сурет – 30.09.2009 жылдағы жағдай бойынша өтелуге дейін
Өтелуге дейін ұсталатын инвестициялық бағалы қағаздарды жиынтық көлемі 2009
Өтелуге дейін ұсталатын инвестициялық бағалы қағаздар бойынша пайыздық мөлшерлемелер
7 кесте - Өтелуге дейін ұсталатын инвестициялық бағалы қағаздар
Атауы 30.09.2009 жыл 2008 жыл
% Өтелу мерзімі % Өтелу мерзімі
Шетел мемлекеттерінің және ұйымдарының бағалы қағаздары 3,0%-20,0% 2009-2010 3,0%-8,1%
Корпоративті облигациялар 6,3%-7,5% 2009-2017 6,9% 2016
Қазақстан Қаржы минситрлігінің қазынашылық вексельдері 1,3%-1,5% 2013-2015 - -
Грузия Ұлттық банктің ноттары 4,0%-6,0% 2009-2010 11,0%-13,0% 2009
Қазақстандық банктердің облигациялар 8,1%-8,9% 2009 8,9% 2009
Дерек көзі: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж.
7 кесте мәліметтері бойынша өтелуге дейін ұсталатын инвестициялық бағалы
2.4 Банктің несие беру қызметі және белгіленген пайыздық мөлшерлемелері
Банктік несиелер бойынша пайыз – қарыз қаражаттарын пайдаланғаны үшін
Келесі кестеде «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның клиенттерге берілген несиелері
8 кесте – Клиенттерге берілген несиелер көлемінің өзгеру серпіні
млн. теңге
2006 жыл 2007 жыл 2008 жыл Ауытқу,%
Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% 2007/
2006 2008/
2007
Клиенттерге берілген несиелер 625,566 99,32 1087,4 99,12 1299,0 99,67
Овердрафт 2,743 0,43 4,300 0,39 4,347 0,33 56,8 1,1
Жай вексельдер 1,561 0,25 5,298 0,49 - - 3,3
Барлығы 629,870 100,0 1097 100,0 1303,3 100,0 74,2 18,8
Құнсыздануға резервтерді алып тастағандығы (33,654) (5,3) (56,697) (5,2) (115,052)
Клиенттерге қарыздар барлығы: 596,216 - 1040,3 - 1188,3 -
Дерек көзі:[20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық
Кестеде берілгендей, клиенттерге берілген несиелер көлемі барлығы 2006 жылы
2008 жылдың 31 желтоқсанындағы жағдай бойынша Банк тарапынан алынатын
2008 жылы Банктің 214,295 млн. теңге көлеміндегі несиелері 10
Келесі кестеде несиені қамтамасыз етудің шынайы құны емес, алынған
9 кесте – Алынған қамтамасыз етулер шегіндегі несиелердің құны
млн. теңге
2006 жыл 2007 жыл 2008 жыл Ауытқу,%
Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% 2007/
2006 2008/
2007
Жылжымайтын мүлік немесе жылжымайтын мүлікті иелік етуге құқық 379,069
Ақша қаражаттары 98,759 15,68 71,749 6,54 62,823 4,82 -37,6
Ауыл шаруашылық өнімі 2 0,32 20,526 1,87 20,482 1,57
Тауарлы-материалдық запастар 5,522 0,87 16,811 1,53 17,178 1,32 3
Көлік құралдары 606 0,09 16,711 1,52 16,106 1,23 27,6
Корпоративті акциялар 54 0,08 28,953 2,64 5,443 0,42 54
Құрал-жабдықтар 5,012 0,80 3,648 0,33 4,127 0,32 -37,4 13,1
Өзгелер 109,303 17,35 206,543 18,83 243,639 18,69 88,9 17,9
Қамтамасыз етілмеген несиелер 31,543 5,01 108,633 9,90 161,119 12,36
Барлығы 629,870 100,0 1097 100,0 1303,3 100,0 74,2 18,8
Құнсыздануға резервтерді алып тастағандығы (33,654) (5,3) (56,697) (5,2) (115,052)
Клиенттерге қарыздар барлығы: 596,216 - 1040,3 - 1188,3 -
Дерек көзі: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж.
9 кестеде көрініс тауып отырғандай, банктің алынған қамтамасыз етулері
2007 жылы өткен жылмен салыстырғанда ең үлкен өсім мына
Несиелер экономиканың келесі секторларында ұсынылған (10 кесте)
10 кесте – Экономика салалары бойынша несиелер көлемі
млн. теңге
2006 жыл 2007 жыл 2008 жыл Ауытқу,%
Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% Көлем Үлес
% 2007/
2006 2008/
2007
Бөлшек несиелер:
197,181 31,31 322,274 29,38 346,620 26,59 63,4 7,5
- тұтынушылық несиелер 86,907 13,80 161,611 14,73 188,542 14,46
- ипотекалық несиелер 110,274 17,51 160,663 14,65 158,078 12,13
Көтерме сауда 113,510 18,02 223,549 20,38 251,654 19,31 2
Құрылыс 70,064 11,12 147,908 13,48 166,788 12,79 2,1 есе
Қызметтер 23,213 3,68 59,921 5,46 134,499 10,31 2,6 есе
Бөлшек сауда 42,098 6,68 87,650 7,99 106,063 8,14 2
Ауыл шаруашылығы 47,474 7,54 67,112 6,12 73,538 5,64 41,3
Жылжымайтын мүлік 14,896 2,36 40,141 3,66 65,793 5,05 2,7
Металлургия 5,638 0,89 29,913 2,73 36,009 2,75 5,3 есе
Тамақ өнеркәсібі 10,359 1,65 16,439 1,50 25,285 1,93 58,7
Мұнай және газ 13,532 2,15 30,289 2,76 23,297 1,78
Көлік құралдары 11,503 1,83 9,679 0,88 21,560 1,65 -18,8
Қонақүй бизнесі 5,811 0,92 10,122 0,92 14,279 1,09 74,2
Энергетика 14,745 2,34 6,236 0,57 11,072 0,85 -2,4 есе
Тау-кен өндіру саласы 4,835 0,77 9,343 0,85 5,043 0,38
Машина жасау 2,194 0,35 7,296 0,67 4,396 0,34 3,3
Байланыс 1,888 0,30 1,323 0,12 1,785 0,14 -42,7 34,9
Тұтынушылық таурлар және автокөлік сату 4,639 0,74 9,683 0,88
Зерттеулер 2,444 0,39 505 0,05 - - -4,8
Өзгелер 43,846 6,96 17,587 1,60 15,560 1,19 -2,5 -13,0
Барлығы:
629,870 100,0 1097,0 100,0 1303,3 100,0 74,2 18,8
Дерек көзі: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж.
10 кестеде «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның экономика салалары бойынша
2007 жылы өткен жылдармен салыстырғанда ең үлкен өсім металлургия
2009 жылдың 30 қыркүйегіндегі жағдай бойынша өсім көтерме сауда,
Келесі суретте несиелердің жиынтығында көшбасшылық жайғасымды иеленген бөлшек несиелердің
15 сурет – 2006-2008 жж. бөлшек несиелер құрылымы және
15 суретте бейнеленгендей бөлшек несиелер құрамы ипотекалық несиелерден және
ДАҒДАРЫС ЖАҒДАЙЫНДА КОММЕРЦИЯЛЫҚ БАНКТЕРДІҢ ПАЙЫЗ САЯСАТЫН ОҢТАЙЛАНДЫРУ МӘСЕЛЕЛЕРІ
Коммерциялық банкте пайыз саясатын жетілдіру шаралары жүйесінің баға белгілеу
Қазіргі жағдайда тиімді баға саясаты коммерциялық банктердің тек ағымдағы
Баға саясатының тиімділігін, сәйкесінше жалпы банк жұмысын сипаттайтын негізгі
Пайыздық маржа жұмыс жасайтын активтердің орташа өлшенген пайыздық табыс
Спрэд активтер бойынша алынған өлшенген орташа мөлшерлеме мен міндеттемелер
Пайыздық маржаға қарағанда спрэд тартылған ресурстар құны мен оларды
Бұл көрсеткіш банктің пайыз саясатының дұрыстығы, оның менеджментінің өзгеріп
Пайыздық маржаны және спрэдті басқару банктік қызметтер нарығындағы, экономикадағы,
Инфляция жағдайында пайыздық мөлшерлемені болжау мүмкін емес, сондықтан банктегі
Активтер және пассивтер қоржынының мерзімдері бойынша теңестірілуі банке пайыздық
Пайыздық маржа және спрэд көлеміне әсер ететін бірқатар факторларды
несиелер және инвестициялар арақатынасын, мерзімдер, тәуекелдер құрылымын, бекітілген
Баға белгілеуді басқару процесінде пайыздық тәуекелге және оларды төмендету
Осы мақсатта ұзақтықты пайдалануды ұсынуға болады. Ол ақша қаражаттары
Пайыздық мөлшерлеменің шағын өзгерістері кезінде ағындар дюрациясы (өтеудің орташа
Пайыздық мөлшерлеме тәуекеліне қарсы қорғаныс шараларының мақсаты олардың
Банктер пайдаланатын пайыздық мөлшерлеме тәуекелін хеджирлеудің танымал стратегиясы дисбалансты
Егер қайта бағалауға бейім активтер көлемі қайта бағалауға бейім
Пайыздық мөлшерлеменің өзгерістеріне сезімтал пассивтер көлемі бойынша сондай саладағы
Пайыздық мөлшерлеме өзгерісіне сезімтал активтер мен пассивтер теңдігі кезінде
Қазіргі уақытта банктер әртүрлі қиындық деңгейлері бойынша дисбалансты басқару
банктің таза пайыздық маржасы қажетті деңгейге жетуі қажет уақыт
таза пайыздық маржаның мақсатты мәнін анықтау қажет, яғни ол
егер банк басшылығы таза пайыздық маржаны ұлғайтқысы келсе,
басшылық банк қарамағында болатын пайыздық мөлшерлеме өзгерісіне сезімтал активтер
Пайыздық мөлшерлеме өзгерісіне сезімтал активтер мен пассивтер теңсіздігі тәуекелін
Пайыздық мөлшерлемелер өзгерісін фьючерстік хеджирлеу фьючерстік нарықта оның қолма
Егер жақын болашақта ақша түсімдерін күтсе, банк пайыздық мөлшерлемелердің
Пайыздық мөшерлемені хеджирлеудің екі негізгі міндеті және соларға сәйкес
қарыз алуды үлкен шығындарын болдырмау →қысқа хеджирлеу қолдану (немесе
несиелер және бағалы қағаздарға салымдар бойынша күтіетін табыстылықпен салыстырғанда
Опциондық келісім – шарттар қаржылық фьючерстік келісім- шарттн мәмілеге
Пайыздық мөлшерлеме ауытқуына банк сезімталдығы өзгеруінің тағы бір тәсілі
Пайыздық мөлшерлеме өзгерісін сақтандырудың негізгі идеясы келісім –
Коммерциялық банктердің тарифтік саясатын құрудың қағидалары
Банк ұсынатын қызмет көрсетулерге тарифтерді белгілеу және өзгерту, тиімді
Коммерциялық банктің тарифтік саясаты- банктің сервис, өнімдер және
Банк басқармасы- коммерциялық банктің тарифтік саясатын қабылдайтын, қаржылық блок-
Коммерциялық банктердің тарифтерді қалыптастыру жүйесінің негізгі міндеттеріне келесілерді жатқызуға
ағымдағы кезеңге өнімдермен өнімдер сызығының табыстылығы мен өзіндік құнына,
табыстылықты және шығындарды оңтайландырыуды басқару жүйесін құру;
банк басшылығы, орта және төменгі басқару бөлімі үшін қаржылық
белгілі бір нарық сегментіндегі банк мақсаттарына сүйене отырып, сегментер
Банктегі тарифтерді қалыптастыру елдегі қаржы жүйесінің және ақша-несиелік реттеудің
Банктерге қызмет көрсетулер рентабельділігінің және олардың бәсекеге қабілеттілігін қажетті
банк алдында тұрған және банк бизнесінің жекелеген бағыттарының даму
қызмет көрсетулердің өзіндік құнын есептеу;
қызмет көрсетулер рентабельділігінің минимальды және оңтайлы деңгейін анықтау;
қарифтерді өзгерту және ұсынылатын қызмет көрсетулер тізімін толықтыру үшін
банктегі тарифтік жұмыс тиімділігін сипаттайтын көрсеткіштерге бақылау жасау [27,
Тарифтерді қалыптастыруды жалпы банк аймақтық бөлімшелер, клиенттер, банктік сервис
Аймақтық ерекшелік есебімен банктің тарифтік саясатын ұйымдастырудың негізгі әдістемелік
Аймақтағы нарық конъюнктурасын талдау клиенттерге ұсынылатын қызмет көрсетулер нарығындағы
Бәсекелестік ортаны талдау кезінде болашақта және жақын арада банкке
Нарықты талдау кезінде бірдей қызмет көрсетулерге жеке және заңды
Банктік қызмет көрсетулерге сұраныс икемділігіне бағалау жүргізу қажет, яғни
Нарықтағы банктің мақсаттары оның алдында тұрған бизнес- жоспардың міндеттердің
Банктік қызмет көрсетудің өзіндік құнын есептеу үшін банк саласындағы
Банк практикасында шығындар ретінде банктің активті операцияларын жүзеге асыруға
Банк тәжіриебесін талдау оның қызметін жүзеге асыру процесінде пайда
16 сурет - Банктік қызмет көрсетудің аймақтық нарығындағы банк
Аталған банк шығындарын сыныптамасы негізінде банктің өнімдеріне және қызмет
ҚОРЫТЫНДЫ
Пайыз саясаты өзін пайыздық мөлшерлемелердің деңгейі мен серпінін реттеуде
Іс жүзінде пайыздық саясатты барлық елдерде мемлекет реттейді. Пайыз
Пайыз саясатын басқару жүйесі келесі кезеңдерден тұрады; банктың даму
Коммерциялық банктің пайыз саясаты банктің пассивті және активті операциялары
Пайыз саясаты кез-келген жағдайда банктің максималды рентабельдігін қамтамасыз етуге
Банктің алатын пайдасының негізгі бөлігі, бұл пайыздық операциялар бойынша
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның пайыздық табыстарының көлемі 2006 жылы
Пайыздық шығыстарының жалпы көлемі 2007 жылы өткен жылмен салыстырғанда
Банктің таза пайыздық табысы көлемінің 2008 жылы өткен жылдармен
2008 жылы сату үшін қолда бар инвестициялық бағалы қағаздар
2008 жылы 25,9% шамасындағы жоғары пайыздық мөлшерлеме өтелу мерзімі
Өтелуге дейін ұсталатын инвестициялық бағалы қағаздар құрамына 30.09.2009 жылдағы
2008 жылдың 31 желтоқсанындағы жағдай бойынша Банк тарапынан алынатын
Жалпы банктің жүргізген пайыз саясатының нәтижесінде 2008 жылы несие
Коммерциялық банкте пайыз саясатын қалыптастырудың теориялық және тәжірибелік материалдарын
Оңтайлы жұмыс жасап отырған бәсекелес банктерді анықтау;
Бәсекелестікті банктердің пайыз саясатын зерттеу;
Ағымдағы инфляция деңгейін есепке ала отырып нақты пайыздық мөлшерлемені
Пайыздық табысты арттыру мақсатында пайыздық шығындарды төмендету қажет;
Банк операцияларын стандарттау және автоматтандыру жолымен операционды шығындарды төмендету;
Банк өтімділігін ұстап тұру үшін икемді баға саясатын жүзеге
Пассивтер құрылымына трансферт-бағаларады белгңлеу арқылы әсер ету;
Қаражаттарды тарту тұрақтылығын оларды тартумен байланысты шығындарды өте ұлғайтпай
Бәсекелестік жағдайында баға белгілеу тұрғысында клиенттердің қажеттіліктерін есепке алу.
Осылайша, қазіргі жағдайда банктің пайыздық мөлшерлемелерін қалыптастыру саласындағы тиімді
ПАЙДАЛАНЫЛҒАН ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ:
Мақыш С. Ғаламдық қаржы дағдарысының банк саласына әсері//Ақиқат. Ұлттық
Жумагулова А. Особенности формирования процентной политики банков второго уровня.//
Деятельность коммерческих банков: учебное пособие/Под ред.проф., д.э.н.А.В.Калтырина.-Ростов на Дону:
Лаврушин О. И. Банковское дело: Учебник. – М.: Финансы
Мақыш С.Б. Коммерциялық банктер операциялары. Алматы, Издат Маркет, 2004
Гойденко Ю.Н. Метологические основы формирования системы ценообразования банковских услуг:
Грядовая О.В. Банковское ценообразование. М.: 1995
Дорохова М.Н. Проблемы ценообразования в современных условиях. Иркутская государственная
Балабанова И. Т. Банки и банковская деятельность. – СПб.:
Ольхова Р.Г. Современный банк: от оценки рентабельности до особенностей
Жуков Е.Ф. Банки и банковские оперции. – М.: ЮНИТИ,
Зверев О.А. Конуренция на рынке розничных банковских услуг и
Соколов Д. Системы внутрибанковского ценообразования в многопрофильном коммерческом банке.//Бюллетень
Жумагулова А. Эффективность управления процентной ставки в коммерческих банках.
Лисак Б.И. Процентные ставки и их особенности. // Банки
Синки Дж. Финансовый менеджмент в коммерческом банке и индустрии
Лисак Б.И. Оценка состояния коммерческого банка на основе публикуемой
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның Жиынтықталған бухгалтерлік балансы// www.halykbank.kz
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 30.09.2009 жылдағы жағдай бойынша Жиынтықталған
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2008 жылдағы Жиынтықталған жылдық есебі//
«Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 30.09.2009 ж. жағдай бойынша аралық
Буркин М., Васин А., Гузов К. Определение себестоимости и
Сагитдинов М.Ш., Мардонов Р.Х. О методах определения экономически обоснованной
Геращенко В.В. Реструктуризация Банковской системы.//Деньги и кредит//№6, 2000
масленченков Ю.С. Финансовый менеджмент в коммерческом банке. – М.:
Ломова А.В. Себестоимость банковских услуг. // Оперативное управление и
Карасаева Т.В. Затраты как объект управленческой отчетности банка //
Зражевский В.В. Оценка показателей надежности банков. – Санкт-Петербург, 2002
Ескерту: [13, 122 б.] әдебиеттен алынған
Ескерту: [18] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 ж.ж. бухгалтерлік
Ескерту: [18] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 ж.ж. бухгалтерлік
Ескерту: [18] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 ж.ж. бухгалтерлік
Ескерту: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық
Ескерту: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық
Ескерту: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық
Ескерту: [21] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 30.09.2009 ж. жағдай
Ескерту: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық
Ескерту: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық
Ескерту: [20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық
Ескерту:[20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық есебі
Ескерту:[20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық есебі
Ескерту:[21] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 30.09.2009ж. аралық қаржылық ақпараты
Ескерту:[20] «Қазақстан Халық Банкі» АҚ-ның 2006-2008 жж. жылдық есебі
Дерек көзі:[28, 118б.]
57
Коммерциялық банктің пайыз саясаты
Бөлшек нарықтағы пайыз саясаты
Корпоративті нарықтағы пайыз саясаты
Тұтынушылық несиелеу кезіндегі баға белгілеу әдістері
Кәсіпкерлер және фирмалар депозиттеріне баға белгілеу әдістері
Жеке тұлғалардың депозиттеріне баға белгілеу әдістері
Кәсіпкерлер және фирмаларды несиелеу кезіндегібаға белгілеу әдістері
Құндылықтарды сақтау бойынша қызметтер, кеңес беру және өзге де
Бағалы қағаздармен операциялар, жеке және заңды тұлғаларға депозитарлық қызмет
Жеке және заңды тұлғаларға банктік карталар бойынша қызмет көрсету.
Құжаттық операциялар.
Несиелік ұйымдар- респонденттерге қызмет көрсету.
Заңды тұлғаларға есеп айырысу- кассалық қызмет көрсету.
Жеке тұлғалардың салымдары, ақшалай аударымдары есеп айырысу- кассалық қызмет
Банк қызмет көрсетулерінің топтары