user
User
3
ЖОСПАР
КІРІСПЕ
1. БАЃАЛЫ ЌАЃАЗДАРДЫЊ МЄНІ 3
2. БАЃАЛЫ ЌАЃАЗДАРДЫЊ Т‡РЛЕРІ ЖЄНЕ ОЛАРДЫЊ ЖІКТЕЛУІ 5
3. БАЃАЛЫ ЌАЃАЗДАРМЕН ОПЕРАЦИЯЛАРДЫЊ ЕСЕБІ 27
1. БАЃАЛЫ ЌАЃАЗДАРДЫЊ МЄНІ
Ќазаќстан Республикасы Азаматтьщ кодексі бойынша баѓалы ќаѓаздар дел
Баѓалы ќаѓаздардыњ экономикалыќ мєнін ашуда ќ±жаттыњ баѓалы ќаѓаздар
Біріншіден, баѓалы ќаѓаздар µз кезегінде меншік титулы нысанында
Екіншіден, баѓалы каѓаз ќорларды инвестициялау туралы кує-ландыратын ќ±жат
‡шіншіден, баѓалы ќаѓаздар - б±л наќты активтерге (акцияларѓа,
Тµртіншіден, баѓалы ќаѓаздардыњ экономикалык мєнін т‰сіну ‰шін мањызды
Сонымен ќатар баѓалы ќаѓаздардыњ µтімділік, айналымдылыќ, нарыќтыќ сипат,
¤тімділіктіњ астарында баѓалы ќаѓаздардыњ сатылуы нєтижесінде аќша ќаражаттарына
Баѓалы ќаѓаздар ерекше тауар ретінде, яѓни µзіне тиесілі
Баѓалы ќаѓаздар нарыѓы басќа нарыќтар сияќты к‰рделі ±йымдыќ
Баѓалы ќаѓаздардыњ айналымѓа т‰су уаќыты мен єдісіне байланысты
Атаулы баѓа дивиденттерді, пайыздарды есептеу базасы ретінде наќты
Сонымен, баѓалы ќаѓаздар шаруашылыќ ќызметте ќолданатын єр т‰рлі
2. БАЃАЛЫ ЌАЃАЗДАРДЫЊ Т‡РЛЕРІ ЖЄНЕ ОЛАРДЫЊ ЖІКТЕЛУІ
Баѓалы каѓаздардьщ т‰рі т‰сінігінде баѓалы ќаѓаздарѓа тиісті жалпы
Баѓалы ќаѓаздардыњ жіктелуі мен баѓалы ќаѓаздар т‰рлерініњ жіктелуін
Баѓалы каѓаздардыњ жіктелуі - б±л баѓалы ќагаздардыњ µздеріне
Баѓалы цаѓаздар турлерінщ жіктелуі - бул бір т‰рдегі
Баѓалы ќаѓаздар жоѓарыда айтылѓандай белгілі бір сипаттыњ жиынына
Уаќыт сипаттамасы:
• ќызмет ету мерзімі: айналысќа кай уаќытта шыѓындарды,
• пайда болуы: басы µзініњ бірінші негізінен келе
Кењістік сипаттамасы:
• кызмет ету нысаны: ќаѓазды немесе завды т‰рде
• ±лттыќ белгісі: отандыќ немесе басќа мемлекеттік, яѓни
• аймаќтыќ белгісі: елдіњ ќай аумаѓында шыѓарылѓан. Нарыќтыќ
• баѓалы ќаѓаздар негізінде жатќан актив т‰рі немесе
• иемдену тєртібі: ±сынушыѓа, атаулы, ордерлі. Атаулы баѓалы
• шыѓару нысаны: эмиссионды, яѓни ішінде барлыќ баѓалы
• меншік нысаны жєне баѓалы ќаѓаздарды нарыќќа шыѓарушы
• айналыс сипаты: нарыќта еркін немесе шектеулі айналады;
• баѓалы каѓаздар ±сынатын ќ±ќыќ т‰рі негізінде экономикалыќ
• тєуекел дењгейі: жоѓары, тµмен жєне таѓы баскд;
• табыс кµзі: баѓалы ќаѓаздар бойынша табыстыњ ќандай
• ќаражат салымныњ нысаны: аќша ќарызѓа немесе меншік
Баѓалы ќаѓаздар сонымен ќатар мерзімді жєне мерзімсіз болып
Мерзімді - оларды шыѓару кезінде мерзімі белгіленетін багалы
• ќысќа мерзімді, айналымда бір жылѓа дейін ж‰ретін;
• ‰заќ мерзімді, айналымда бір жылдан жоѓары мерзімде
Мерзімді - айналым мерзімі шектелмеген баѓалы ќааздар, яѓни
Баѓалы ќаѓаздардыњ пайда болуыныњ классикалыќ нысаны -ќагаз, яѓни
Инвестицияльщ (капиталдьщ) - капитал салымы ‰шін объекті болып
Инвестицияльщ емес - тауар немесе басќа нарыќта аќшалай
Эмитенттіњ ќ±кыќтыќ мєртебесін, инвестициялыќ жєне несиелік тєуекел дењгейін,
• мемлекеттік;
• муниципалдыќ;
• мемлекеттік емес.
Мемлекеттік баѓалы каѓаздар - мемлекеттіњ ішкі ќарыздарыныњ нысаны;
Муниципалдыќ баѓалы ќаѓаздарѓа жергілікті µкімет органдарыныњ ќарыздыќ міндеттемелері
Мемлекеттік емес баѓалы ќаѓаздар корпорациялыќ жєне жеке каржы
Нарыќтаѓы айналым ерекшелігіне байланысты баѓалы ќаѓаздарды нарыќтыќ (айналымды)
Нарыќтык баѓалы ќаѓаздар екінші нарыќта биржалыќ жєне биржадан
Нарыќтыќ емес баѓалы ќаѓаздар бір ќолдан екінші ќолѓа
Сонымен ќатар, айналысы шектелген баѓалы ќаѓаздар туралы айтып
Баѓалы ќаѓаздардыњ борышќорлыќ жєне иемденуші ‰лесіне бµлінуі µз
• єр т‰рлі активті меншікке алуѓа;
• уаќытша пайдалануѓа.
Егер баѓалы ќаѓаздар салынѓан аќша сомасын ќайтарып беру
Эмиссиялыќ баѓалы ќаѓаздар ірі серияда жєне кµп кµлемде
Эмиссиялыќ емес баѓалы ќаѓаздар аз серияда немесе санаулы
Ќазіргі єлемдік тєжірибеде ќолданылатын баѓалы ќаѓаздар екі ‰лкен
1-сынып - негізгі;
2-сынып - туынды.
Негізгі баѓалы ќаѓаздар - ќандай да болса бір
«Ќазаќстан Ресгтубликасындаѓы баѓалы каѓаздар нарыѓы туралы» Зањында ѓуынды
«Ќазаќстан Республикасындаѓы акционерлік ќоѓам туралы» Зањ негізінде акционерлік
Варрант акционерлік ќоѓам шыѓаратын жєне варрантта бекітілген баѓа
Ќоѓам басќару органыныњ шешімі бойынша опцион жаѓына шыѓарылатын
Туынды баѓалы ќаѓаздар санатына ењ алдымен депозитарийлік ќолхаттар
• американдыќ (АОК);
• ѓаламдыќ (СОК);
• халыќаралыќ (ГОК.).
АDR АЌШ нарыѓында айналады жєне долларлы номиналы болады,
Ќазаќстан Республикасында алѓаш рет депозитарийлік ќолхат 1996 жылдыњ
Банк µзініњ ќызмет етуін ж‰зеге асыру ‰дерісінде айналымѓа
• акциялар;
• депозиттік сертификаттар;
• облигациялар;
• баѓалы ќаѓаздардыњ басќа т‰рлері.
Лeкция - б±л акция иемденушісініњ акционерлік ќогам капиталына
-белгілі жаѓдайда пайдаѓа ќатысу (дивидентке ќ‰ќык);
- акционердіњ жалпы жиналысына ќатысу;
-акционердіњ жалпы жиналысында дауыс беру ќ±ќыѓы;
-капиталдыњ кµбеюі кезінде жања акцияларды алуѓа артыкшылыќ ќ±ќыѓы.
Акция ‰сынатын ќ‰ќыќ кµлеміне ќарай жай жєне артыкшылыѓы
Акцияныњ т‰рін ажыратудыњ таѓы бір критерийі µткізу тєсілі
Банктердіњ акцияларды айналысќа шыѓару тєртібі «Банктіњ меншікті ќаражат
Банктік сертификаттар - аќша ќаражаттарын салу туралы салымшыѓа
Депозиттік сертификат бойынша пайыз т‰ріндегі алынѓан табыстар белгіленген
жања шыѓарылѓан сертификаттарды иемдену жолы;
• салымныњ басќа т‰рлеріне ќолма-ќолсыз аударымдар;
• ќолма-ќол аќша.
1996 жылы 19 ќырк‰йектегі «ЌР депозиттік (банктік) сертификаттардыњ
• сертификатты µтеу мерзімі аяќталѓанѓа дейін жиі;
• сертификатты µтеу к‰нінде.
Банктік сертификаттыќ міндетті деректемелері келесілер болып табылады:
- «депозиттік сертификат» атауы;
- депозитті енгізу к‰ні;
- сертификатты µтеу к‰ні;
- депозит сомасы;
-эмитент-банктіњ депозит сомасы жєне ол бойынша тиісті пайызды
-депозит бойынша жылдыќ пайыздыќ мµлшерлеме;
-тиесілі пайыз сомасы, эмитент-банктіњ атауы жєне орналасќан жері;
- депозитордыњ аты-жµні, орналасќан жері;
- эмитент-банктіњ сертификаты уакытында µтеу туралы міндетін орындамау
-банк мµрімен бекітілген, эмитент-банктіњ екі уєкілетті т±лѓаларыныњ ќолдары.
Сертификат бланкісініњ мєтінінде ќандай да болса міндетті деректемелердіњ
- жылдыќ пайыздыќ мµлшерлеме дењгейі;
- шыѓарудыњ стандартты шарттары (эмиссия жєне µтеу к‰ні,
- номиналды тµлеу жєне пайыздарды есептеу кепілі.
Ќазаќстан Республикасыныњ Азаматгыќ кодексіне сєйкес облигация
- б±л облигацияныњ немесе басќа да м‰ліктік баламаныњ
- б±л эмитент м‰лкіне меншік титулы емес, б±л
- пайыздарды тµлеу кезінде акция (дивиденд тµлеумен салыстырѓанда)
- эмитентті басќаруѓа к±ќык бермейді.
Облигацияларды шыѓару тєртібі:
- Эмитент косымша ќорларды тарту ‰шін жарѓылыќ капитал
- Ќ±ќыќты бекіту єдісі бойынша облигациялар атаулы болу
- Эмитенттіњ активі облигацияны шыѓаруды ќамтамасыз ететін к‰рал
- Олигацияны шыѓару шарты эмитенттіњ µзініњ акцияларын айырбастау
- Акцияныњ атаулы к‰ныныњ кµлемі шектелмейді;
- Облигациялар бойынша пайыздар эмитенттіњ ќаржылыќ жаѓдайына ќарамастан,
Облигацияларѓа негізгі бµліктен баска пайызды тµлеуге купондыќ параќ
Табыс арнайы айналатын тираждаѓы ±тыс немесе купонды тµлеу
Облигацияны айналысќа шыѓару баѓалы ќаѓаздар нарыѓы туралы зањдылыќта
- белгілі бір м‰лік кепілімен камтылѓан;
- ‰шінші жаќтыњ сµз беруімен ќамтылѓан;
- зањды тєртіпте ќамтамасыз етпеу бекітілген.
Эмитентіне байланысты мынадай т‰рлері бар:
- мемлекеттік;
- муниципалды;
- корпорациялыќ;
- шетел.
Номиналды µтеу єдісі бойынша:
- бір жолѓы тµлем;
- уаќыт бойынша бµлу;
- жалпы облигация кµлемініњ тіркелген ‰лесін біртіндеп µтеу.
Тµлеу т‰ріне байланысты:
- тек пайыздар;
- нµлдік купон;
- атаулы ќ‰н;
- кезењдік тіркелген табыс жєне атаулы к‰н;
- атаулы к‰н жєне жиынтыќ табыс.
Купонды телеу єдісі бойынша:
- т±раќты купондыќ мµлшерлеме;
- ќалќымалы купондыќ мµлшерлеме;
біркелкі µсетін купондыќ мµлшерлеме (индекстелетін);
- ењ тµмен немесе нµлдік купон;
- тањдап тµлеу;
- аралас т‰рде.
Банктер облигацияларды жєне баѓалы ќаѓаздардыњ басќа да т‰рлерін
Баѓалы ќаѓаздарды шыѓару екі жаќ ‰шін де тиімді,
Коммерциялыќ банктердіњ баѓалы ќаѓаздармен жасалатын операциялар кµлемініњ ішінде
Коммерциялыќ банктердіњ мемлекеттік баѓалы ќаѓаздармен ж‰ргізілетін операцияныњ ішінде
Ќысќа мерзімді ноталар
1997 жылѓы 30 маусымдаѓы Ќазаќстан Республикасыныњ ¦лттыќ банкініњ
Алѓашќы агент баѓалы ќаѓаздар нарыѓында диллерлік жєне немесе
¦лттыќ банктіњ ќысќа мерзімді ноталарды шыѓарушы эмитенті болуыныњ
¦лттыќ банктіњ ќысќа мерзімді ноталары мемлекеттік баѓалы ќаѓаздарѓа
Дисконтпен сатып алу, баѓалы ќаѓаздардыњ атаулы ќ‰нынан тµмен
Инвесторлар ‰шін мемлекеттік баѓалы ќаѓаздар операцияларыныњ таѓы бір
МЕККАМ - мемлекеттік ќысќа мерзімді ќазынашылыќ міндеттемелар. ‡кімет
МЕККАМ мемлекеттік ќысќа мерзімді ќазынашылыќ міндетте-мелерініњ номиналдыќ ќ±ны
Мемлекеттік кысќа мерзімді міндеттемелерді (МЌМ) тарту кµптеген факторлармен
• Сенімділіктіњ жоѓары дењгейі. Эмитентті Ќаржы министрлігі болып
• Абсолюттік µтімділік. Тєуелсіз Мемлекеттер Достастыѓы м‰ше мемлекеттер
• Мємілені ресімдеудіњ ќарапайымдылыѓы. Ќорларды мемле-кеттік ќазынашылыќ облигацияларѓа
• Салыќ жењілдіктері. Ќазаќстанныњ мемлекеттік баѓалы ќагаздарыныњ танымал
Ќазіргі тањда мемлекеттік баѓалы ќаѓаздар нарыѓы белсенді т‰рде
Сонымен, МЌМ орта мерзімді инвестиция ќ‰ралы ретінде ќаражаттарды
МЌМ-ді алѓашќы орналастыру эмитент тапсырысы бойынша олардыњ арасындаѓы
Арызды алѓаннан кейін ¦лттыќ банк коммерциялыќ банкке µтініш
¦лттыќ банктіњ мемлекеттік баѓалы ќаѓаздарын алѓашќы орналастыруы келесі
• Баѓаныњ єр т‰рлілігін ќанаѓаттандырудыњ аукциондыќ єдісі дисконттыќ
• Бірыњѓай баѓа жаѓдайы бойынша аукциондыќ єдіс -
• Жазылу - орналасатын баѓалы ќаѓаз т‰рі бойынша
• Орналастырѓанѓа дейінгі єдіс - орташа салмаќтанѓан дисконт
Мемлекеттік баѓалы ќаѓаздарѓа сонымен ќатар - МЕОКАМ, МЕАКАМ,
МЕОКАМ - айналым мерзімі екі жєне ‰ш жыл
Республикасыныњ резидент жєне бейрезидент занды жєне жеке т±лѓалары
МЕАКАМ - айналым мерзімі 10 жыл болатын мемлекеттік
МЕИКАМ — айналым мерзімі ‰ш жєне одан кµп
МБЌ - мемлекеттік баѓалы ќаѓаздар. Ќазаќстан Республикасы Ќаржы
АВМЕКАМ - айналым мерзімі 5 жыл, атаулы ќ±ны
Коммерциялыќ банктер банкаралыќ несиені мемлекеттік ќаѓаздарды кепілге ала
Бірінші жаѓдайда, несие алушы жєне баѓалы ќаѓаздар ‰стаушы
3. БАЃАЛЫ ЌАЃАЗДАРМЕН ОПЕРАЦИЯЛАРДЫЊ ЕСЕБІ
Шоттар жоспарыныњ баланстыќ шотында кµрсетілетін баѓалы ќаѓаздар операцияларыныњ
Бэк-офистіњ негізгі міндеттеріне келесілер жатады:
• активті операциялар бµлімінде бекітілген барлыќ мємілелерді оперативті
• єрбір операция бойынша барлыќ ќажетті жолдамалы ќ±жат-тарды
• баѓалы ќаѓаздар ќоржыныныњ, сонымен ќатар баѓалы ќаѓаз-дар
• ќаржы нарыѓында ж‰ргізілетін операциялармен байланысты дербес шоттар
• Ќазаќстан Республикасы ¦лттыќ банкіне, баѓалы ќаѓаздар бойынша
Кµрсетілген міндеттерді ж‰зеге асыру маќсатында бэк-офис келесідей ќызметтерді
• франт-офис бекіткен барлыќ мємілелер талаптарына сєйкес бухгалтерлік
• баѓалы ќаѓаздар операциялары бойынша бухгалтерлік µткізбе жасау;
• банкаралыќ несие операциялары бойынша бухгалтерлік µткізбе жасау;
• валюталыќ нарыќ жєне баѓалы ќаѓаздар нарыѓындаѓы операцияларды
• сєйкес журналдарда операциялар жєне аќша есебін ж‰ргізу;
• мемлекеттік баѓалы ќаѓаздар бойынша инвесторлардыњ «депо» шоттарын
• инвестормен аќшалай есеп айырысуды уаќытылы ж‰ргізу, журналда
• єрбір инвестордыњ мемлекеттік баѓалы ќаѓаздарына талдаулыќ есеп
• кіріс жєне шыѓыс ќ±жаттарын тіркеу.
Франт-офистіњ негізгі міндеттері:
• баѓалы ќаѓаздар нарыѓында, валюталыќ нарыќта жєне ќаржы
• ќаржы нарыѓында ќаражаттарды тарту жєне орналастыру;
• жоѓары µтімді баѓалы ќаѓаздардыњ тиімді ќоржынын ќалыптастыру.
Франт-офистіњ негізгі ќызметтері:
• ЌР мемлекеттік жєне мемлекеттік емес баѓалы ќаѓаздармен
• банкаралыќ несие нарыѓында ±лттыќ жєне шетел валютасында
• ішкі жєне сыртќы валюталыќ нарыќта конверсиялыќ операцияларды
• банктіњ аќша ќажеттілігін ќамтамасыз ету;
• мемлекеттік баѓалы ќаѓаздарды сатып алу немесе сату
• банктіњ бос ресурстарын Ќазаќстан Республикасыныњ аукционында мемлекеттік
• мемлекеттік баѓалы ќаѓаздардыњ екінші нарыѓында жєне банкаралыќ
• инвесторлармен, клиенттермен жєне ќаржы нарыѓыныњ басќа да
• инвесторлармен, клиенттермен жєне ќаржы нарыѓыныњ басќа да
• мемлекеттік баѓалы ќаѓаздарды кепілге ала отырып несиелеу;
• конъюктураны жєне єр т‰рлі ќаржы нарыѓыныњ табыстылыѓын
Банктіњ ќазынашылыќ міндеттемелері мен басќа да жоѓары µтімді
Банк шыгаратын багалы ќаѓаздар есебі
Баѓалы ќаѓаздарды айналысќа шыѓару кезінде банк оларды атаулы
Шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздар баѓасы мен оныњ атаулы ќ±ны
• теріс - шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздар бойынша жењілдік
• оњ - шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздар бойынша сыйаќы
Баѓалы ќаѓаздарды µтеу олардыњ атаулы ќ±ны бойынша жасалады,
• сатылу сомасына
Дт 1001 «Кассадаѓы ќолма-ќол аќша»
Кт 2301 «Айналысќа шыѓарылѓан облигациялар»
2303 «Айналысќа шыѓарылѓан басќа да баѓалы ќаѓаздар»;
• жењілдік сомасына:
Дт 1803 «Атаулы ќ±ны мен сатып алу баѓасы
Кт 2301 «Айналысќа шыѓарылѓан облигациялар»
2303 «Айналысќа шыѓарылѓан басќа да баѓалы ќаѓаздар»;
• Баѓалы ќаѓаздарды айналысќа сатылу сомасына сыйаќымен шыѓару
Дт 1001 «Кассадаѓы ќолма-ќол аќша»
Кт 2301 «Айналысќа шыѓарылѓан облигация»
2303 «Айналысќа шыѓарылѓан басќа да баѓалы ќаѓаздар»;
• сыйаќы сомасына:
Дт 1001 «Кассадаѓы ќолма-ќол аќша»
Кт 2803 «Айналысќа шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздардыњ атаулы ќ±ны
Одан єрі айналысќа шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздар бойынша сыйаќы
• Шыѓындар сомасына:
Дт 5301 «Айналысќа шыѓарылѓан облигациялар бойынша сыйаќы тµлеуге
5303 «Айналысќа шыѓарылѓан басќа да баѓалы ќаѓаздар
бойынша сыйаќы тµлеуге байланысты шыѓыстар»
Кт 2730 «Айналысќа шыѓарылѓан µзге баѓалы ќаѓаздар бойынша
• сыйаќы амортизация сомасына:
Дт 2803 «Айналысќа шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздардыњ атаулы ќ±ны
Кт 2730 «Айналысќа шыѓарылѓан µзге баѓалы ќаѓаздар бойынша
Егер баѓалы ќаѓаздыњ номиналы валютада болса, онда сыйаќы
• шыѓындар сомасына:
Дт 1858 «Банктіњ шетел валютасы бойынша валюталыќ ќысќа
2858 «Банктіњ шетел валютасы бойынша валюталыќ ±заќ позициясы»
Кт 2730 «Айналысќа шыѓарылѓан µзге баѓалы ќаѓаздар бойынша
• сыйаќы бойынша амортизация сомасына:
Дт 2803 «Айналысќа шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздардыњ атаулы к±ны
Кт 2730 «Айналысќа шыѓарылѓан µзге баѓалы ќаѓаздар бойынша
жєне бір уаќытта есептелген шыѓындар сомасына тењге бойынша
Дт 5301 «Айналысќа шыѓарылѓан облигациялар бойынша сыйаќы тµлеуге
Кт 1859 «Шетел валютасыныњ тењгемен кµрсетілген ќарсы ќ±ны
2859 «Шетел валютасыныњ тењгемен кµрсетілген ќарсы ќ±ны (валюталыќ
Есептелген сыйаќыны тµлеу баѓалы ќаѓаздарда кµрсетілген мерзімде ж‰зеге
Дт 2730 «Айналысќа шыѓарылѓан µзге
Кт 1001 «Кассадаѓы
Егер келісімшартќа сєйкес сыйаќыны тµлеу ай сайын ж‰ргізілсе,
• алѓашќы сыйлыќаќыдан сату (егер баѓалы ќаѓаз тењгеде
Дт 5301 «Айналысќа шыѓарылѓан
2803 «Айналысќа шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздардыњ атаулы ќ±ны мен
Кт
• немесе жењілдікпен алѓашќы сату кезшде:
Дт 5301
1803 «Атаулы к±ны мен сатып алу баѓасы арасындаѓы
Кт 1001 «Кассадаѓы
Егер баѓалы ќаѓаздар валюта да болса:
• сыйаќыдан алѓашќы сату:
Дт 1858 «Банктіњ шетел
позициясы»
2858 «Банктіњ шетел валютасы бойынша валюталыќ ±заќ
позициясы»
2803 «Айналысќа шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздардыњ атаулы
ќ±ны мен олардыњ сату баѓасы арасындаѓы айырма»
(сыйлыќаќыныњ амортизация сомасына)
Кт 1001 «Кассадаѓы ќолма-ќол
• немесе жењілдікпен алѓашќы сату кезінде:
Дт 1858 «Банктіњ шетел валютасы бойынша валюталыќ ќысќа
2858 «Банктіњ шетел валютасы бойынша валюталыќ ±заќ позициясы»
1803 «Атаулы ќ±ны мен сатып алу баѓасы арасындаѓы
Кт 1001 «Кассадаѓы ќолма-ќол
жєне бір уаќытта тењге бойынша:
Дт 5301 «Айналысќа шыѓарылѓан облигациялар
Кт 1859 «Шетел валютасыныњ тењгемен кµрсетілген
2859 «Шетел валютасыныњ тењгемен кµрсетілген ќарсы ќ±ны (валюталыќ
Баѓалы ќаѓаздарды µтеу олардыњ атаулы ќ±ны бойынша жасалады,
Дт 2301 «Айналысќа
Кт 1001 «Кассадаѓы
2303 «Айналысќа шыѓарылѓан басќа да баѓалы ќаѓаздар».
Банк жєне баѓалы ќаѓаздарды ±стаушы келісімі бойынша баѓалы
Ќайта ќаржыландыру операцияларыныњ есебі
Ќайта ќаржыландыру операцияларыныњ есебі баланста алынѓан несие ретінде
• жоѓары µтімді баѓалы ќаѓаздарды пайдалану арќылы банктік
Дт 1050 «Банктердіњ
1751 «Алынѓан ќарыздар жєне салымдар бойынша сыйаќыны алдын
Кт 2300 «Айналысќа шыѓарылѓан
• єрбір айдыњ соњында сыйаќы шыѓыњцар шотына жатќызылады:
Дт 5300 «Баѓалы ќаѓаздар бойынша
ты шыѓыстар»
Кт 1751 «Алынѓан ќарыздар жєне
• ломбардтыќ несиені µтеу кезінде:
Дт 2300 «Айналысќа шыѓарылган басќа
Кт 1050 «Банктердіњ корреспондештік есепшоттары».
Егер банк несиені µтемесе жєне Ќазаќстан Республикасыныњ ¦лттыќ
• табыс алу кезінде:
Дт 2300 «Айналысќа шыѓарылѓан басќа да
2803 «Айналысќа шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздардыњ атаулы ќ±ны мен
1751 «Алынѓан ќарыздар жєне салымдар бойынша сыйаќы-ны алдын
Кт 1201 «Саудаѓа арналѓан баѓалы
1751 «Алынѓан ќарыздар жєне салымдар бойынша сый-аќыны алдын
4510 «Баѓалы ќаѓаздарды сатып алу-сату бойынша кірістер» (алынѓан
• шыѓынѓа ±шыраѓан жаѓадайда:
Дт 2300 «Айналысќа
2803 «Айналысќа шыѓарылѓан баѓалы ќаѓаздардыњ атаулы
ќ±ны мен олардыњ сату баѓасы арасындаѓы айырма»
(жењілдік сомасына)
5510 «Баѓалы ќаѓаздарды сатып алу-сату бойынша шыѓыс-
тар» (баѓалы ќаѓаздар ќ±ныныњ сомасына)
Кт 1751 «Алынѓан ќарыздар
ны алдын ала тµлеу».