Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі
Еуразиялық гуманитарлық институты
Экономикалық және математикалық пәндер кафедрасы
Курстық жұмыс
Тақырыбы:Мемлекеттің инфляцияға қарсы саясаты
Орындаған:
Тексерген:
Тобы:
Астана 2008 жыл
Жоспар
Кіріспе------------------------------------------------------------------------------4
І. Инфляция: мәні, себептері, түрлері және салдары -----------------5
1.1. Инфляцияның мәні және пайда болу себептері ------------------5
1.2. Инфляцияның түрлері мен айқындалу формалары ------------7
1.3. Инфляцияның салдары және оған қарсы саясат -----------------11
ІІ. Қазақстан Республикасындағы инфляцияға қарсы саясатты талдау
2.1. Қазақстанның нарықтық қатынастарға көшудегі
инфляциялық процестердің ерекшеліктері -----------------------------14
2.3. Қазіргі жағдайдағы инфляция және оған қарсы шаралар------25
ІІІ. Қазақстан Республикасының ақша-несие саясаты және
2007-2009 жж. арналған бағдарламалар-----------------------------------27
3.1 Ұлттық банктің ақша-несие саясатының 2007-2009жж.
арналған негізгі бағыттары -----------------------------------------------------27
3.2 Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007-2009жж.
арналған бағдарламасы ---------------------------------------------------------33
Қорытынды------------------------------------------------------------------------36
Пайдаланған әдебиеттер--------------------------------------------------------37
Қосымша 1
Қосымша 2
Кіріспе
Инфляция – күрделі әлеуметтік-экономикалық құбылыс. Бүгінде ол көптеген
Инфляция және мемлекеттің инфляцияға қарсы саясатын негізгі тақырып
Инфляция мен экономикалық дағдарыстардан осы уақытқа дейін бірді
Курстық жұмысым үш бөлімнен тұрады. Бірінші бөлімде инфляцияның
Екінші бөлімде 1990 жылдардың басында болған Қазақстандағы инфляциялық
Үшінші тарауда мемлекетіміздің инфляцияға қарсы бағытталған бағдарламалары қарастырылады.
І. Инфляция – күрделі әлеуметтік-экономикалық құбылыс
1.1. Инфляцияның мәні және пайда болу себептері
Инфляция – ақшаның құнсыздауынан тауарлар мен қызметтерге бағаның
Ақша мен инфляция өзара тығыз байланысқан ұғымдар. Ерте
И.Фишердің айырбас теңдеуі MV=PQ инфляцияның "феноменін" бірінші рет
Инфляция – кешенді себептерден туындайды және олардың ең
Біріншіден, мемлекеттік шығыстары мен кірістердің тепе-теңдігінің бұзылуы, баланстың
Екіншіден, осындай жолмен, әдіспен инвестицияны қаржыландыру жүргізілген жағдайда
Үшіншіден, баға деңгейінің жалпы өсуі қазіргі нарықтық экономиканың
Төртіншіден, елдің экономикасының ашық болуы оның бірте-бірте әлемдік
Бесіншіден, өзінен-өзі ден беретін құбылыс ретінде сипат алады.
Алтыншыдан, бірқатар өндірушілердің монополиялық жағдайда болуы, олардың өзінің
1.2. Инфляцияның түрлері мен айқындалу формалары
Экономикада инфляциялық құбылыстардың шығу себептерін және оларды дамытуға
Айналымдағы ақшаның шектен тыс көбеюінен тауарлар мен қызметтерге
Мемлекеттік бюджеттің аса үлкен тапшылығы және оны өтеуге
Еңбекақының өсуі еңбек өнімділігінің артуына байланысты емес, керісінше
Мемлекеттік шығыстардың (әскери, әлеуметтік, т.б.) өсуі. Кейбір өнеркәсібі
Сұраныс инфляциясының басқа да себептері боолуы мүмкін.Ол әр
Шығарылатын өнім мен көрсетілетін өнім өлшемінің қымбаттауына байланысты
Кәсіподақтар және басқа қоғамдық бірлестіктердң талаптарын ескеріп, еңбекақы
Шығын инфляциясының өсуіне тағы да мына себептер негіз
Қазіргі жағдайда шығын инфляциясының көз болып отырғандар: энергия
Инфляция толық ауқымды қарқынмен дамып отырған жағдайда, әдетте
Сұраныс және шығын инфляциясы экономиканың дамуына, әсіресе оның
Баяу инфляция кезінде бағалар баяу өседі, тұтыну бағасының
Қарқынды инфляция жағдайында бағаның орташа жылдық өсу қарқыны
Ұшқыр инфляция (гиперинфляция) кезінде айналымдағы ақшаның мөлшері мен
Гиперинфляция – экономикадағы терең дағдарыстың белгісі. Ақшаның
Қазақстанда бағаның ең көп шарықтауы – 1992ж. –
Инфляцияны баланстану дәрежесі бойынша былай жіктейміз: баланстанған және
Инфляцияның тағы бір түрі – сырттан әкелінген (импортпен
1.3. Инфляцияның салдары және оған қарсы саясат
Инфляцияның салдарлары әр алуан, өзара қайшылықта болады және
Қаражаттар жеке сектордан (фирмалардан, үй шаруашылықтарынан) мемлекет тарапына
Белгіленген табыстары бар адамдар инфляция нәтижесінде нақты табыстардың
Процент ставкасы өзгермеген тұрақты болса, күтпеген инфляцияның нәтижесінде
Екіншіден, инфляцияның жоғарғы қарқыны және баға құрылымының күрт
Үшіншіден, қоғамның саяси тұрақтылығы төмендейді, әлеуметтік шиеленіс өседі.
Төртіншіден, экономиканың «ашық» секторындағы бағаның өсуінің шамамен жоғары
Бесіншіден, тұрақтылығы жоғары шетел валютасына сұраныс өседі. Капиталдың
Алтыншыдан, ақша формасында жасалған жинақтың нақты құны төмендейді,
Жетіншіден, мемлекеттік бюджеттің құрылымы өзгереді және оның нақты
Сегізіншіден, жұмыспен толық қамтамасыз етілмеген жағдайда қызмет ететін
Тоғызыншыдан, стагфляция жағдайында инфляцияның жоғары дәрежесі үлкен жұмыссыздықпен
Оныншыдан, әр түрлі тауарлырдың салыстырмалы бағалары және олардың
Ұзақ мерзімді уақыт интервалында, «инфляцияның шапшаңдауы» теориясы бойынша,
Инфляцияның өрістеп, күшеюі экономикалық және әлеуметтік қарама-қайшылықтарды асқындырып
Табыс саясаты инфляцияның қарқыны жоғарылап және өндірістің көлемі
Инфляциямен күресте ұзақ мерзімді жалпы экономикалық стратегиямен қатар
ІІ. Қазақстан Республикасындағы инфляцияны талдау
2.1. Қазақстанның нарықтық қатынастарға көшудегі
инфляциялық процестердің ерекшеліктері
ТМД елдерінде және оның ішінде Қазақстанда ХХ ғасырдың
Қазақстанда 1976-1980жж. ұлттық табыстың орташа жылдық өсімі 4,4%-ды
Кесте №1
Халық шаруашылығының салалары бойынша өндірілген ұлттық
табыстың индекстері (өткен жылмен салыстырғанда, пайызбен)
Атауы 1980 1985 1990 1991 1992
Өндірілген ұлттық табыс
(таза өнім) 103,7 101,4 99,1 85,1 96,6
Оның ішінде:
өнеркәсіп саласы 1047 100,4 79,1 95,9 83
Ауыл шаруашылығы 96,2 110,8 112,3 75 130
Құрылыс 100,6 98,3 91,9 75 33
Көлік және байланыс 109,3 105,5 98,4 139,9 136,5
Сауда, материалдық-техникалық жабдықтау және дайындық, басқа да материалдық
Өндірістің құлдырау және экономикадағы тоқырау құбылыстары қоғамдағы саяси
Нақты экономика секторы. 1980-жылдардың соңында экономикада байқалған өндірістің
Кесте №2
Кәсіпорындар мен шаруашылық ұйымдарының табыстары
Табыс 1985 1990 1992
Барлық табыс, млн руб. 5605 13974 545244
Оның ішінде: өнеркәсіп 2810 4036 334897
ауыл шаруашылығы 62 4501 92770
құрылыс 551 1217 30973
Кәсіпорндарға бостандық берілгеннен бастап нарықтық монополистік заң айқындала
Кәсіпорындардың өздерін-өзі ақтайтын шаруашылық есебімен жұмыс істеу әдісіне
экономиканың монополияландырылуы – 20%-дан астам кәсіпорын 80%-дан аса
экономиканың өндіріс секторы республикадан тыс жатқан елдерден түсетін
экономиканың шикізатқа мамандануы;
Өндірістік, қаржылық инфрақұрылымдар мен транспорт және байланыс жүйелерінің
1990 жылдардың басында «әміршіл экономиканың әлеуметтік-экономикалық құрылымы елді
Жалпы Қазақстандағы өтпелі нарықтық қатынастарға көшу кезеңі 1991
1992 жылдың 2 қантарынын Ресей бағаны ырықтандыруға көшті.
Алайда бағаларды ырықтандыру Ресейде де, Қазақстанда да ешқандай
Бастапқы кезде бағаның күрт көтерілуі реформаға дейінгі ақша
Инфляция – көп факторлы процесс. Ол факторларды монетарлық
Өндірістің құлдырауы және оның инфляция процесіне әсері. «Өндірістің
Кесте №3
1993-1996 жылдарда Қазақстан өндірісіндегі өнеркәсіп
өнімдерінің серпіні (1990ж. – 100%)
Көрсеткіштер 1990 1993 1994 1995 1996
Көмір өндіру, мың тг 100 85 79 63
Темір өндіру, мың тг 100 55 44 6
Қорғасын өндіру, мың тг 100 87 47 28
Болат өндіру, мың тг 100 67 43 44
Тамақ өнеркәсібі:
Қант өндіру, мың тг 100 51 30 30
Ет өндіру, мың тг 100 68 46 30
Өсімдік майын өндіру, мың тг 100 20 47
Мал майын өндіру, мың тг 100 82 54
Сүт өндіру, жан басына шаққанда (кг) 100 51
Мұндай құлдырау барлық экономика саласында болды. Өндірістің құлдырауы
1-сурет. 1990-2004жж. Қазақстандағы ЖІӨ нақты көлемінің өзгеру серпіні
Инвестициялық белсенділіктің төмендеуі. Инвестицияның жоғарғы қарқыны шаруашылық субъектілерінің
2-сурет. Негізгі капиталға салынатын инвестициялар (1990=100%)
Негізгі өндіріске капитал салымдары азайғандықтан негізгі құрал-жабдықтарды жаңғырту
Сонымен Қазақстан экономикасында инфляцияның монетарлық емес негізгі факторлары
өндірістің құлдырауы және соның салдарынан бағалардың жалпы деңгейінің
өндірістің құлдырауына және оған байланысты инфляция құбылыстарының күшеюіне
жаңадан құрылған инфрақұрылымдар үлес салмағы аздығынан тұтыну нарығында
салық жүйесі нарықтық қатынастарға сәйкес болмады, жоғары салық
өндірістің үнемі құлдырауынан бюджетке салық жоспарлы түспеді, бюджет
Экономикада бюджеттен тыс қорлардың көп болуы тауарлар мен
2.2. Қазақстандағы гиперинфляцияны тұрақтандыру
Ғылым-экономистер республикадағы нарықтық реформаны үш кезеңге бөледі.
Бірінші кезеңі 1992-1993 жылдары қамтиды, яғни бұл экономикадағы
Екінші кезеңі – 1993-1996 жылдары. 1993 жылдың 15
Үшінші кезең – 1997-2000 жылдары. Жалпы ішкі өнімнің
Экономиканы тұрақтандыру және оны дағдарыстан шығару, инфляцияның жоғары
Дағдарысқа қарсы бағдарлама қабылдау. Жоғарыда айтылғандай, 1992 ж.
Бағдарлама 1993-1995 жылдарды экономиканы тұрақтандыру және нарыққа өту
Бағдарламаны іске асыру кезең-кезеңмен қарастырылып әр кезеңде белгілі
инфляцияны мүмкін болғанша ең төменгі деңгейге түсіру;
өндірістің құлдырауын тоқтату;
экономиканы жаңғыртудың жағымсыз салдарынан тұрмысы төмендеп кеткен азаматтарға
Бірақ бұл қойылған мақсаттар 1993 жылы ғана емес,
макроэкономикалық тұрақтылыққа жету, өндірістің құлдырауын тоқтату;
инфляция қарқынын төмендету;
экономикада құрылымдық өзгерістер енгізу;
нарықты тұтыну тауарларымен толтыру;
кәсіпорындардың қаржы-экономикалық жағдайларын тұрақтандыру;
ақша-несие механизмдерін ретке келтіру;
бағаларды мемлекет тарапынан мақсатты бағыттарға реттеу бойынша жұмыс
жіберілген қателіктерді ескеріп, жеешелендіруде жаңа қадамдарды жүзеге асыру;
кәсіпкерлікке жаңа серпін беру;
монополияға қарсы жандандыру және т.б.
Бірақ экономикадағы іс-тәжірибе барысы үкіметтің дағдарысқа қарсы бағдарламасында
Кесте№4
1993 жылы тұтыну тауарлары мен қызметтерге бағалардың
өсу қарқыны (ай бойынша) %
Айлар I II III IV V VI VII
Өсу қарқыны 32,9 31,9 33 21,4 16,1 17,9
Бірақ дағдарысқа қарсы бағдарламаның жақсы жақтары болғанын да
Ұлттық валюта енгізілген сәттен өзгермелі айырбасбағамы режимінде қызмет
Теңгені енгізгеннен кейін-ақ оның тұрақтылығын мемлекетаралық деңгейде қамтамасыз
Қабылданған шараларға қарамастан 1994 жылы теңгенің АҚШ долларына
3-сурет. 1994 жылғы ресми айырбас бағамы KZT/USD
Жалпы теңгені айналымға енгізіп, оны тұрақтандыруға тиісті шаралар
4-сурет. 1994 жылғы тұтыну бағасының индексінің серпіні
Қазақстан мен Ресейде нарыққа және нарықтық қатынастарға көшу
Қазақстанда батыс елдеріндегідей нарықтық шаруашылықтың негізі және оның
1997-2000 жылдар республикада экономиканың тұрақтануы және дағдарыстан шығудабетбұрыс
Бұл жылдары қызмет көрсету саласындағы жұмыстар көлемі өсе
Алайда экономикады жағымсыз факторлар әлі де бар еді.
Ақша-несие саясаты инфляцияны одан әрі төмендетуге және теңгенің
Экономиканың нақты секторын несиелеуге жағдайлар жасалды. Халық пен
Бірақ экономикада қалыптасып келе жатқан оңтайлы өзгерістердің қарқыны
1998 жылдың тамызында Ресей рубльі және басқа ТМД
2.3. Қазіргі жағдайдағы инфляция және оған қарсы шаралар
1999-2000 жж. бастап Қазақстан экономикасы тұрақты өсу траекториясына
Бірақ жалпы макроэкономикалық жағдай жақсарып, экономика тұрақты өрлеуге
Ағымдағы жылдың 8 айында Қазақстанда инфляция деңгейі
Экономика және бюджеттік жоспарлау министрлігінің мәліметіне қарағанда, аталған
Экономика және бюджеттік жоспарлау министрілігінің баспасөз қызметінің мәліметі
Қазан айына келетін болсақ инфляция 4,4%-ды құрады. Бұл
Тұрғын үй-коммуналдық шаруашылық қызмет көрсетулерге бағасы мен тарифтері
Металлургия өнеркәсібі бойыншаі мырыш 11,5 пайызға, өңделмеген алюминий
Қазіргі кезде 2007-2009 жж. арналған Ұлттық банкінің ақша-несие
Жалпы айтқанда келесі жылы инфляция деңгейі биылғымен салыстырғанда
ІІІ. Қазақстан Республикасының ақша-несие саясаты және
2007-2009 жж. арналған бағдарламалар
3.1 Ұлттық банктің ақша-несие саясатының 2007-2009жж.
арналған негізгі бағыттары
1. 2006 жылдың алдын ала қорытындылары.
2006 жылы инфляциялық қысымның күшею үрдісі жалғасты. Қазақстан
Елдің экономикасындағы инфляциялық үрдістерді айқындайтын негізгі факторлардың күші
1.1. 2006 жылғы инфляцияның негізгі факторлары.
Ел экономикасындағы инфляциялық үдерістерге қысым көрсететін негізгі факторлардың
1) жиынтық сұраныстың жоғары қарқынмен өсуі;
2) шетел валютасының әкелінуі;
3) жалақының жоғары өсуі;
4) өндіріс шығастарының жылдам өсуі;
5) тауарлар және көрсетілетін қызметтер нарықтарындағы бәсеке деңгейінің
1.2. Ұлттық Банктің қабылдаған шаралары және 2006 жылғы
Осы факторлардың инфляциялық үдерістерге теріс ықпалын азайту мақсатында
– Ұлттық банктің операциялары бойынша ставкаларды көтеру жөніндегі
– екінші деңгейдегі банктердің артық өтімділігін алуға бағытталған
– айырбас бағамы саясаты жөніндегі шаралар.
Ұлттық Банктің операциялары бойынша ставкаларды көтеру шаралары («қымбат
Жыл басынан бері қайта қаржыландырудың ресми ставкасы екі
Ұлттық Банктің операциялары бойынша ставкалардың әсері банкаралық нарықтағы
Екінші деңгейдегі банктердің артық өтімділігін алуға бағытталған шаралар.
Ұлттық Банктің банк секторындағы «артық» ақшаны алу бойынша
2006 жылдың басынан бері Ұлттық Банктің қысқа мерзімді
2006 жылғы 12 шілдеден бастап Ұлттық Банк жаңа
Жаңа өзгерістерге сәйкес ЕРТ нормативтерін орындау үшін екінші
Банк жүйесі өтімділігінің қысқаруы банктердегі бос ақшаның азайғанын
Айырбас бағамының саясаты жөніндегі шаралар.
2006 жылғы 1 шілдеден бастап Ұлттық қордың қаражатын
Сонымен қатар 2006 жылдың екінші жартысында валюта нарығындағы
Нәтижесінде ішкі валюта нарығында 2006 жылы теңгенің айырбас
Ақша-кредит саясатының негізгі бағыттары жыл сайын алдағы 3
Ақша-кредит саясатының 2007-2009 жылдарға арналған көрсеткіштерінің болжамдарын әзірлеу
Инфляцияға болжам Филипс қисығы негізінде жасалды, ол ЖІӨ-нің
2007-2009 жылдарға арналған әлуетті инфляцияға P-star үлгісі бойынша
2.1. Инфляцияға орта мерзімді кезеңге болжам және 2007-2009
Ел экономикасы ахуалының энергоресурстар, әсіресе мұнай бағасына және
1. «Капиталдың қалыпты әкелінуі жағдайындағы мұнайға қалыпты баға»
2. «Капиталдың көп әкелінуі жағдайындағы мұнайға қалыпты баға»
3. «Мұнайға жоғары баға» сценарийі (мұнай бағасы бір
Барлық үш нұсқада да нақты сектордың негізгі көрсеткіштерінің
Сондай-ақ екінші деңгейдегі банктер тартатын шетелдік капиталдың әкелінуін
Ақша-несие саясаты құралдарының динамикасы жеке әрбір сценарий үшін
«Капиталдың қалыпты әкелінуі жағдайындағы мұнайға қалыпты баға» сценарийі
Бір баррель үшін 60 АҚШ долларынан аспайтын мұнайға
Капиталдың қалыпты әкелінуі жағдайындағы мұнайға қалыпты баға сценарийі
«Капиталдың көп әкелінуі жағдайындағы мұнайға қалыпты баға» сценарийі
Тауарлар мен көрсетілетін қызметтер экспортының өсу қарқыны капиталдың
Банктердің активтері алдыңғы үш жылдық кезеңде жылына орташа
Ұлттық қордың халықаралық резервтері мен активтерінің орташа жылдық
Осы сценарий үшін инфляция болжамдарының рұқсат етілген мәнін
Капиталдың көп әкелінуі жағдайындағы мұнайға қалыпты баға сценарийі
«Мұнайға жоғары баға» сценарийі барысында тауарлар және көрсетілетін
Мұнай бағасының жоғары деңгейі және шетелдік инвесторлар сенімінің
Ұлттық қордың халықаралық резервтері мен активтерінің орташа жылдық
Сонымен қатар мұнайға жоғары баға жағдайында банк активтерінің
Инфляцияны төмендету үшін шектеулі ақша-кредит саясатын жүргізумен қатар,
Экономиканың нақты секторы кәсіпорындарының мониторингі бойынша қаржылық емес
Валюталық реттеу және валюталық бақылау саласында. «Валюталық реттеу
3.2 Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007-2009жж.
арналған бағдарламасы
Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007 – 2009 жылдарға арналған
Қазақстан Республикасы Үкіметі бағдарламасының басым бағыттары ел Президентінің
Бұл бағдарламаның 4.2.2. бөлімінде инфляцияға қарсы саясат пен
Мақсаты
Ырықтандыру жағдайында баға тұрақтылығын, қаржы секторының орнықтылығы мен
Міндеттері
1. Инфляцияның деңгейін берілген параметрлерде ұстап тұру.
2. Қазақстанның қаржы секторын нығайту, оның орнықтылығын және
3. Қазақстан Республикасының ТМД мен Орталық Азия өңірі
Шешу жолдары
Инфляцияның деңгейін берілген параметрлерде ұстап тұру Қазақстан Республикасының
«Қазақстан Республикасының Ұлттық Банкі туралы» Қазақстан Республикасының Заңына
Үкімет, өз кезегінде, Ұлттық Банк қызметінің негізгі мақсатын
– көбінесе өндірістің тиімділігін арттыру және еңбек өнімділігін
– өлшемдері ақша-несие саясатымен келісілетін біркелкі қатаң фискалдық
– шикізат ресурстарына жоғары баға кезеңінде Ұлттық қорда
– орта мерзімді тарифтік жоспарлар шеңберінде табиғи монополиялар
– үстем (монополиялық) жағдайға ие субъектілердің тауарлары мен
– баға жөнінде сөз байласу фактілерін, теріс пиғылды
– бәсекелі ортаны, бәсекелі ішкі нарықтарды дамыту үшін
– биржалық сауданың қалыптасуы және оны дамыту;
– сауда инфрақұрылымын дамыту;
– ішкі тауар нарықтарының теңгерімділігін қамтамасыз ету.
Экономиканы ырықтандыру жағдайында қаржы жүйесінің орнықтылығы мен бәсекеге
– қаржы институттарының орнықтылығы мен тұрақтылығын, қаржы секторы
– қаржы қызметтері нарығында бәсекені арттыру мақсатында қаржы
– Ұлттық Банк, Қаржы нарығын және қаржы ұйымдарын
– Қазақстанның банк жүйесі тарапынан экономиканың перспективалық секторларына
– Қазақстанның жиынтық сыртқы борышының оңтайлы мөлшерін ұстап
– электрондық банктік қызметтердің инфрақұрылымын кеңейтуге байланысты болады.
Қорытынды
Экономикалық құбылыс ретінде әлем экономикасында инфляция ұзақ уақыт
Экономикадағы инфляция деген үлкен мәселенің қарастырылуын, оның мәнін
Бірінші бөлімде инфляция түсінігіне қалыптасқан теориялық анықтамаларды бердім.
Ешбір ел инфляциядан қашып, құтыла алмайды. Сондықтан екінші
Енді инфляция қарқынын ондай деңгейге жетпеу үшін, мемлекетіміздің
Осы айтылған жағдайларды пайдалана отырып, біздің жас әрі
Пайдаланылған әдебиеттер:
Сахариев С.С., Сахариева Ә.С., Сахариева Ә.С. Нарық экономикасы.
Шеденов Ө.Қ., Сағындықов Е.Н., Жүнісов Б.А., Байжомартов Ү.С.
Жаналинов Б.Н. Инфляция және Қазақстандағы инфляцияға қарсы саясат.
Әкімбеков С., Баймұхаметова А.С., Жанайдаров У.А. Экономикалық теория.
Ілиясов Қ.Қ., Құлпыбаев С. Қаржы. Оқулық. –
Мақыш С.Б. Ақша айналысы және несие. Оқу құралы.
Я.Әубәкіров, К.Нәрібаев, М.Есқалиев. «Экономикалық теория негіздері» Алматы, 2004ж.
Ашимбаев Т. Экономика Казахстана на пути к рынку.
Б.Жүнісов, Ұ.Мәмбетов, Ү.Байжомартов. «Нарықтық экономика негіздері» Алматы, 2000
Мамыров Н., Саханова А.Н., Ахметова Ш.С., Брузати Л.
Абдуллаев Ә. Экономикалық теория. – Алматы, 2004ж. 166
ҚР статистика жөніндегі агенттік деректер бойынша: ҚР бағалары
http://www.kazakstan.kz/kaz/news/economy/2007_09_24_20_00_00
http://www.astana.kz/kaz/city/news/?cid=0&rid=1575
http://www.inform.kz/index.php?lang=kaz&select=archive§ion= =556&page= 60&y=&d=00&m=00#191138
http://www.inform.kz/index.php?lang=kaz#191954
«Деловой Казахстан» газеті. №49 (96) 21 желтоқсан 2007ж.
http://www.usapeec.kz/kz/news/3392/
http://www.kz-today.kz/index.php?lang=kaz&uin=1133435903&chapter = =1153434784
http://www.nationalbank.kz/?docid=487&uid=43D05AE3-802C-E8FB-3869B0E246F9D0B7
http://kz.government.kz/docs/programm1.htm
1 Қосымша
Ақша-несие саясатының негізгі көрсеткіштерінің
2007-2009 жылдарға арналған болжамы
(«Капиталдың қалыпты әкелінуі жағдайындағы
мұнайға қалыпты баға» сценарийі)
2006 2007 2008 2009
Инфляция (кезеңде орташа алғанда), % 8,6 6,2-7,2 6,0-7,0
Қайта қаржыландырудың ресми ставкасы, % 9,0 8,0 7,5
Ұлттық банктің жалпы халықаралық резервтері, млрд АҚШ доллары
өзгеріс, % 170,4 11,3 8,9 8,7
Ақша базасы, млрд теңге 1501 1828 2221 2468
өзгеріс, % 126,5 21,8 21,5 11,1
Ақша массасы, млрд теңге 3716 5046 6439 7753
өзгеріс, % 79,9 35,8 27,6 20,4
Резиденттердің депозиттері, млрд теңге 3115 4272 5464 6574
Банктердің экономикаға беретін несиелері, млрд теңге 4736 6161
Экономиканы монетизациялау деңгейі, % 38,1 42,5 45,9
Қосымша 2
Ақша-несие саясатының негізгі көрсеткіштерінің
2007-2009 жылдарға арналған болжамы
(«Капиталдың қалыпты әкелінуі жағдайындағы
мұнайға көп баға» сценарийі)
2006 2007 2008 2009
Инфляция (кезеңде орташа алғанда), % 8,6 7,3-8,3 6,9-7,9
Қайта қаржыландырудың ресми ставкасы, % 9,0 9,0 8,5
Ұлттық банктің жалпы халықаралық резервтері, млрд АҚШ доллары
өзгеріс, % 170,4 26,2 16,6 14,2
Ақша базасы, млрд теңге 1501 2129 2683 3293
өзгеріс, % 126,5 41,8 26,0 22,7
Ақша массасы, млрд теңге 3716 5375 7040 8877
өзгеріс, % 79,9 51,7 39,3 30,6
Резиденттердің депозиттері, млрд теңге 3115 4700 6552 8662
Банктердің экономикаға беретін несиелері, млрд теңге 4736 7151
Экономиканы монетизациялау деңгейі, % 38,1 46,6 54,0
Сахариев С.С., Сахариева Ә.С., Сахариева Ә.С. Нарық экономикасы.
Шеденов Ө.Қ., Сағындықов Е.Н., Жүнісов Б.А., Байжомартов Ү.С.
Жаналинов Б.Н. Инфляция және Қазақстандағы инфляцияға қарсы саясат.
Шеденов Ө.Қ., Сағындықов Е.Н., Жүнісов Б.А., Байжомартов Ү.С.
Жаналинов Б.Н. Инфляция және Қазақстандағы инфляцияға қарсы саясат.
Шеденов Ө.Қ., Сағындықов Е.Н., Жүнісов Б.А., Байжомартов Ү.С.
Әкімбеков С., Баймұхаметова А.С., Жанайдаров У.А. Экономикалық теория.
Ашимбаев Т. Экономика Казахстана на пути к рынку.
Жаналинов Б.Н. Инфляция және Қазақстандағы инфляцияға қарсы саясат.
Жаналинов Б.Н. Инфляция және Қазақстандағы инфляцияға қарсы саясат.
Мамыров Н., Саханова А.Н., Ахметова Ш.С., Брузати Л.
Жаналинов Б.Н. Инфляция және Қазақстандағы инфляцияға қарсы саясат.
http://www.kazakstan.kz/kaz/news/economy/2007_09_24_20_00_00
http://www.astana.kz/kaz/city/news/?cid=0&rid=1575
http://www.inform.kz/index.php?lang=kaz&select=archive§ion=556&page= 60&y= =&d=00&m=00#191138
3