МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ.
І.Тарау
Оқу процесін тиімді басқару мен ұйымдастыру негізіндегі педагогикалық технологиялар
1.1. Педагогикалық технологиялардың түрлері.
1.2. Оқыту технологияларын қолданудың маңыздылығы.
ІІ.Тарау
Оқу материалдарын дидактикалық жетілдіру негізіндегі педагогикалық технология.
2.1. Болашақ мамандарды дайындау кезіндегі педагогикалық технологиялардың маңыздылығы.
2.2. Деңгейлік саралау технологиясы
2.3. Ата-аналармен жұмысты ұйымдастырудың технологиялары
ІІІ.Тарау
Альтернативті технологиялар.
3.1. Табиғи белсенділік технологиялары.
3.2. Педагогикалық технологияның тәрбиедегі маңызы
3.3. Компьютерлік технологияларды окыту процесіне енгізудің ролі.
5. ҚОРЫТЫНДЫ
6. ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
КІРІСПЕ
Оқыту теориясы көптеген ғасырлар бойы зерттеліп келуде.Осыған байланысты оқытудың
Білім беру үрдісін ақпараттандыру – жаңа ақпараттық технологияларды пайдалану
Көптеген уақыттар желісінде «технология» түсінігі педагогикалық ұғымдар қорынан тыс
Алғашқыда педагогтар «педагогикалық технология», «оқу-оқыту технологиясы» жəне «тəрбиелеу технологиясы»
Педагогикалық технология кешенді, бірігімді процесс. Ол өз құрамына адамдарды,
Педагогикалық технологиялар көп түрлі болуына қарамастан, олардың іске асуының
Мұндай ғылымдық мəні бар ой жаңалықты емес. Кезінде оны
Коменский заманынан бастап, оқуды мүлтіксіз əрекеттегі механизмге сəйкестендіру ұмтылысының
Диплом жұмысының мақсаты: оқушылардың шығармашылық әрекетін дамытудағы жаңа технологиялар
Зерттеу объектісі: білім берудегі жаңа технологияның маңызы мен әрекеті.
Зерттеу пәні: жаңа технология арқылы шығармашылық қызығушылығын дамыту.
Зерттеудің ғылыми болжамы: Егер білім берудегі жаңа технологияның
- оқу үрдісіне қатысушылардың қарым - қатынасында оқушы белсенділігіне
- сол өзіндік жұмысты ұйымдастыруда пәндік білім, білік, дағдыны
Зерттеу міндеттері:
- оқушылардың шығармашылық әрекетін дамытудағы жаңа технологияның мән –
- жаңа технологияның ғылыми-педагогикалық мәселе ретінде зерттелу деңгейін анықтау;
- оқушылардың шығармашылық әрекетін дамытуға бағытталған жаңа технологияның ұйымдастыру
- дайындалған жүйені педагогикалық эксперимент арқылы тексеріп, негіздеу.
Жетекші идеясы: Оқушыларға білім берудегі әрекеті олардың алған білімдерін
Зерттеудің көздері: зерттеу мәселесі бойынша философтардың, психологиардың, педагогтардың еңбектері,
Зерттеу әдістері: зерттеу мәселесі бойынша философиялық, психологиялық, педагогикалық және
Кіріспе бөлімде зерттеудің өзектілігі, ғылыми аппараты, зерттеудің мақсаты, объектісі,
«Жаңа технология арқылы оқушылардың шығармашылық әрекетін ұйымдастырудың ғылыми -
Қорытындыда жүргізілген зерттеудің нәтижелеріне негізделген тұжырымдар мен ұсыныстар берілген.
I Тарау.
Оқу процесін тиімді басқару мен ұйымдастыру негізіндегі педагогикалық технологиялар
1.1. Педагогикалық технологиялардың түрлері.
Қазіргі білім беру жүйесінің мақсаты - бәсекеге қабілетті маман
Осы айтылғандарды жинақтай келіп, жаңа формация мұғалімі- рефлекцияға қабілетті,
Нәтижеге бағытталған білім моделі мен басқарудың жаңа парадигмасы аясында
Біліктілік арттыру жүйесінде педагогтардың оқу қажеттіліктері нақты білімнің мәнін
Сондықтан олардың функционалдық сауаттылықтарын кәсіби шеберлікпен ұштастыру үшін нәтижеге
Сондықтан бүгінгі күні еліміздің білім жүйесінде оқыту үдерісін тың
Француз қайраткері «Адамға оқып – үйрену өмірде болу, өмір
Білім сапасын арттыру және нәтижеге бағытталған үлгіге беталуы барысында
1.2. Оқыту технологияларын қолданудың маңыздылығы.
Қазақстандағы білім беруді дамытудың 2011-2020 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламасы
Құзырлылықтың латын тілінен аудармасы «сомпетенс»белгілі сала бойынша жан –
Латын тіліндегі « компетенс»сөзін ғалым К.Құдайбергенова «Құзырлылықты білімін, біліктілігін,
Қ.Құдайбергенова «Құзырды әртүрлі кенеттен болған ситуацияларда мәселелерді шешу үшін
Қазақстан Республикасының 12 жылдық білім беру тұжырымдамасында педагог кадрлардың
Арнайы құзыреттілік- өзінің кәсіби дамуын жобалай білетін қабілеті.
Әлеуметтік құзыреттілік- кәсіптік қызметімен айналысу қабілеті.
Білім беру құзыреттілігі - педагогикалық және әлеуметтік психологияның негііздерін
Ендеше құзыреттілік дегеніміздің өзін қазіргі заман талабына сай педагог
Мұндай құзырлылықтың қатарына мыналар жатады:
бағдарлы құзіреттілік (азаматтық белсенділік, саяси жүйені түсіну, баға бере
мәдениеттанымдылық құзіреттілік (ұлттық ерекшеліктерді тани білу, өз халқының мәдениеті
оқу-танымдық құзіреттілік(өзінің білімділік қабілетін ұйымдастыра білу, жоспарлай білу, ізденушілік-зерттеушілік
коммуникативтік құзіреттілік ( адамдармен өзара қарым-қатынас тәсілдерін білу, мемлекеттік
ақпараттық-технологиялық құзіреттілік (ақпараттық технологиялармен, техникалық обьектілер көмегімен бағдарлай білу,
әлеуметтік- еңбек құзіреттілігі (әлеуметтік-қоғамдық жағдайларға талдау жасай білу, шешім
тұлғалық өзін-өзі дамыту құзіреттілігі (отбасылық еңбек, экономикалық және саяси
Аталған құзыреттілік қасиеттерді тұлға бойына дарытуда педагог қауымның арнайы
Педагогикалық ойындар технологиясы дегеніміз- педагогикалық жұмысты ойын түрінде ұйымдастырудың
2.Проблемалық оқыту технологиясы
Проблемалық оқыту- мұғалім басшылығы мен қиын мәселелерді туғызу және
3. Коммуникативтік байланыс технологиясы
Коммуникативтік байланыс технологиясы- шет тілдермен байланыс негізінде оқыту. Ол
1. қызығушылығын коммуникативтік арттыру, коммуникативтік мотивация;
2. дұрыс бағытта сөйлеу;
3. өзара қатынастың қалыптасуы;
4. Сын тұрғысынан ойлау технологиясы.
Мақсат пен
Технология енгізу қорытындысы:
- оқу үрдісіне деген қызығушылықтың артуы;
- оқушының өз бетімен білім алуына мүмкіндік береді;класта «қайырымды
1. Түсіндіре баяндау
Бұл технологияда материалды меңгеру үш кезеңде жүреді:
- алдын ала;
- жаңа ұғымдарды дәлелдеу, оларды жинақтау, қолдану;
- оқу іс - әрекеті және ойлау әдістерін дамыту;
Оқу материалдарын осылайша деңгейлеу білімді ұзақ уақыт есте сақтауға
3. Жекелеп оқыту технологиясы.
- мұғалім бір ғана оқушымен жұмыс істейді;
- оқушы тек оқу құралдары мен өзара қатынаста (оқулықтар,
Жекелік оқудың басты жетістігі баланың қабілетімен оқу қызметінің желісін
4. Оқытудың ұжымдық әдісі (ОҰӘ) ОҰӘ - оқу процесінде
ОҰӘ принциптері:
- жоғары жетістікке талпыну;
- алынған мәліметті бір- біріне лезде кідіріссіз жеткізу;
- оқушылар арасындағы өзара көмек және ынтымақтастық;
- әртүрлі деңгейлік;
- тақырып пен тапсырмалардың әртүрлілігі;
5.Топтық технология.
Бұл класта оқу жұмысын ұйымдастырудың үшінші және төртінші деңгейі.
6. Оқытудың компьютерлік технологиясы – оқытудың бағдарламалық идеяларын дамытады,
Оқытудың компьютерлік технологиясы – мәліметтерді компьютер көмегімен даярлау және
ІІ.Тарау
Оқу материалдарын дидактикалық жетілдіру негізіндегі педагогикалық технология.
2.1. Болашақ мамандарды дайындау кезіндегі педагогикалық технологиялардың маңыздылығы.
Оқу процесінің
ДБІ технологиясының ашушы элементі – жаттығу – триада элементтері
- қазіргі тапсырма;
- кімге арналғандығы;
- жинақтау;
Технология мазмұнының басты
3. Ойлау қызметін этаптар бойынша қалыптастыру, мақсаттың бағытталу
1. Ерте және интенсивті сауаттылыққа оқыту технологиясы.
Технология мазмұны
2. Жалпы оқу шеберлігі – бастауыш мектепте жетілдіретін технология.
2.2. Деңгейлік саралау технологиясы – саралап оқыту технологиясы, оқыту
Технологияның мақсаттық бағыты:
- бірінші класс оқушыларның сөйлеу тілін дамытуға даярлау;
- екінші, үшінші кластарда ең тиімді оқытуға жету (минутына
- үшінші класта тез жазуды арттыру (минутына 60 әріп).
орфографиялық сауаттылықты арттыру;
- қайталап айтуға үйрету;
- білім іскерлік және дағдыны терең меңгеру;
3. Эффектілі сабақтар системасына негізделген технология.
Мақсаттық бағыттары:
- стандартты білім, шеберлік дағдыны меңгеру;
- ойлау қызметіне математикалық тәсілдерді меңгеру;
- қабілетті балаларды дамыту;
2.3.Ата-аналармен жұмысты ұйымдастырудың технологиялары
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» заңында мемлекеттік саясат негізінде ең
Мұғалімнің нақты тапсырмалар беруі;
Жұмысты орындаудың уақытын белгілеу;
Мұғалімнің басқаруымен оқушылардың
Дербестігініңөзара байланысы олардың жұмысты өз еркімен орындау.
Оқушылардың өзіндік жұмысы - мұғалімнің қажетті нұсқаулары бойынша оқушының
Əсіресе, техникалық прогрестің əрқилы теориялық жəне практикалық қызметтер аймағына
Осы заманғы дидактикада əрқилы оқу технологиялары көрініс беріп жүр.
Дидактикада оқу технологиялары төмендегідей сипаттарымен жіктеліп, топтастырылады:
- қолдану деңгейі: жалпы педагогикалық, пəн əдістемелік, бөлімдік (модульдік);
- философиялық негізі: ғылыми жəне діни, гуманистік жəне əміршіл-
- тəжірибе меңгерудің ғылыми негіздемесі (концепция): байланыс-жауапты (ассоциатив-рефлекторлы); іс-əрекетті
- тұлғалық құрылымға бағдарлануы: ақпараттық (білім, ептілік жəне дағдылар
- Дəстүрлі оқу жүйесін
Оқу технологиясының
Оқу технологиясын оқу əдістемесінен ажырата білген жөн. Олардың бір-бірінен
Оқу технологиясы педагогикалық шеберлікпен өзара байланысты. Оқу технологиясын жете
2.Оқудың педагогикалық технологиялары сипаттамасы
Оқудың дəстүрлі (қайта жасау- репродуктивті) технологиясы білім, ептілік жəне
Оқу технологиясы бірқатар маңызды да ұнамды тараптарымен еленген. Олар
Дамытушы оқу технологиясы мектеп тəжірибесіне енген оқу іс-əрекеттері арасындағы
Ғалымдар дəлелдегендей, педагогика бала дамуының өткеніне емес, болашағына бағытталуы
Зерттеулер нəтижесінде (Л.В. Занков) оқу тиімділігін көтеру есебінен оқушы
Жоғары қиыншылық деңгейіндегі оқу принципіне орай білім мазмұны жəне
Дамытушы технология талаптарының жəне бірі – оқу ілгерілі жəне
Дамытушы технология идеяларының қатарына сондай-ақ оқу қызметінің əрқилы жағдайларында
Рефлексиялық əрекет-қимылдар əрқашан өзіндік қадағалау жəне
Дамыта оқыту идеясы бұл күнде еліміздің мұғалімдері арасында кең
Бағдарламаластырылған оқу технологиясының (БОТ) негізгі
БОТ – бұл арнайы жабдықтар, бағдарламаластырылған оқулық, ерекше оқу-машинасы,
БОТ-ның өзіне тəн сипат белгілері:
- оқу материалының кіші көлемді жеңіл игерілетін бөлшектерге жіктелуі;
- əр бөлшекті игеруге арналған нақты əрекеттерді орындау нұсқаулары
- əр бөлшек игерілуінің тексерілуі;
- қадағалау тапсырмаларының дұрыс орындалуымен оқушы материалдың ендігі жаңа
- дұрыс жауап бере алмаған жағдайда оқушының қосымша көмек
- қадағалау тапсырмаларының нəтижесі хатталып, оқушының өзіне де (ішкі
Проблемді
Оқу ізденістері барысында оқушыларда жаңа білім, ептілік жəне дағдылар
Жалпы түрінде проблемді технология сипаты келесідей: оқытушы білімді дайын
Проблемді оқу басқа да технологиялар сияқты өзінің ұнамды да
Модульді оқу технологиясы АҚШ пен Батыс Еуропада 1960 жылдары
Бұл технологияға орай оқу мазмұны өз алдына белгілі жинақы
Модульдік оқуда өзіндік жұмыстарға аса көп уақыт бөлінеді. Бұл
Бұл технология жақтастарының пікірі: оқудың дəстүрлі сынып-сабақтық жүйесінде бағдарламалар
Пəндердің тұрақты ауысып баруынан оқушы олардың бірде-біріне тереңдеп ене
Шомдыру оқуында сабақтар топқа (блокқа) келтіріледі, бір күнге не
Қашықтан оқу технологиясы – бұл осы заманғы телебайланыс, электронды
Оқу технологияларының басқа да түрлері баршылық: əр деңгейлі оқу,
ІІІ.Тарау
Альтернативті технологиялар.
3.1.Табиғи белсенділік технологиялары.
Вольдорф педагогикасы «гуманистік педагогика» мен «еркін тәрбие» идеяларын іске
1.Сауаттылыққа табиғи белсенділікпен тәрбиелеу. Мақсаттық бағыты:
-сауатты оқырманды тәрбиелеу;
- келесі білім алуда кеңірек пайдалану үшін психоинтеллектік базаны
- шығармашылық ойлауын дамыту – оқу кезінде біруақытта оқылып
- дауыстап оқу мен іштей оқу арасындаға айырмашылықта айыра
Технология текстен белгілі сөздерді бүтіндей кейіпкерлерді тану процесі ретінде
2. Өзіндік дамыту технологиясы ( М. Монтессори)
Мақсаттық бағыты:
- жан- жақты дамыту;
- жекелікті тәрбиелеу;
Басты мақсаты – оқыту дағдысы: қолдағы ұсақ моторлар, есті
Қазіргі білім беру жүйесінің жаңа деңгейге көтерілуі, қоғамның ақпараттану
Білім жүйесіндегі педагогикалық технология ғана емес, практикаға да өзгерістер
Педагогика ғылымының практикасы мен теориясында оқыту мен тәрбиелеу процесіндегі
Оқыту мазмұнының, әдістерінің және тәсілдерінің білімге деген қатынасының өзгеруіне
Қазіргі кездегі жаңа педагогикалық технологияны пайдалануды көптеген педагогтер мен
Оқыту технологиялардың пайда болуының себебі де, оның артықшылығы да
Қазіргі заманғы педагогикалық оқыту технологияларын жүйелі пайдаланудың өзі оқыту
Педагогикалық оқыту технологияларын, оның түрлерін, тиімділігін дұрыс түсіну үшін
"Технология" деген ұғым тек өндірісте ғана емес, қазіргі кезде
Оқыту технологиялардың дамуы жолында педагогикалық ғылымда оқыту технологияларының айналасында
"Оқыту технологиялары" өткен ғасырдың 60-жылдарында пайда болды. 60-жылдарда окыту
70-жылдары — "оқытудың ақпараттық технологиясы" пайда болды, бұл жылдары
Білім беру жүйесі - сабақтастығы бар білім беру бағдарламалары
Бiлiм беру жүйесi қоғамның әлеуметтiк – экономикалық дамуында жетекшi
Орыс педагогі К.Д.Ушинский айтқандай, қазіргі заман талабына сай, әр
Психологтер де, педагогтер де адамның рухани интеллектуалдық, кәсіби шығармашылықпен
Обьективті критерийлер. Мұғалімнің өз мамандығына қаншалықты сәйкес әлеуметтік тәжірибеге
Субьективті критерийлер. Адамның мамандығы қаншалықты оның табиғатына, қабілеттері мен
Нәтижелі критерийлер. Мұғалім өз ісіне қоғам талап етіп отырған
Шығармашылық критерийлер.
Мұғалім өз кәсібінің шекарасынан шыға алуы, сол арқылы өз
Ең бірінші кезекте мұғалімнің « өзіндік жаңалығы» болуы қажет.
Ал, білім беруде кәсіби құзырлы маман иесіне жеткен деп
Жаңа технологияны меңгеруде мұғалімнің жан – жақты, білімі қажет.
Педагогикалық үрдісте жүйелі жұмыс жүргізе алатын;
Педагогикалық өзгерістерге тез төселетін;
Жаңаша ойлау жүйесін меңгере алатын;
Оқушылармен ортақ тіл табыса алатын;
Білімді, іскер, шебер болу керек;
Жаңа педагогикалық технологияның ерекшеліктері – өсіп келе жатқан жеке
Қазіргі оқушы:
Дүниетаным қабілеті жоғары;
Дарынды, өнерпаз;
Іздемпаз, талапты:
Өз алдына мақсат қоя білу керек;
Отбасының жетекшілік маңызы онда тәрбиеленіп жатқан адамның тән-дене және
К.Д.Ушинский айтқандай, «Мұғалім тек өз пәнінен сабақ беріп қана
Мектепте оқу жылының басында негізгі пәндер бойынша әр баланың
Сынып жетекшісі ата-ана, оқушы, пән мұғалімдерін байланыстырушы ғана емес,
3.1. Педагогикалық технологияның тәрбиедегі маңызы
Жеделдете оқыту жүйесі педагогикалық жүйелердің бөлігі бола отырып, адамның
Осы тақырыпты меңгеру барысында мынадай міндеттер шешімін табуға тиіс:
Оқушының психологиялық даму ерекшелігін, пәнге деген қызығушылығын анықтау;
Тілдік қорын, мәдени сөйлеуін жетілдіру;
Оқушылардың өздігінен іздене отыра, шығармашылық қабілеттерін арттыруға икемдеу, соған
Оқу мен тәрбие егіз екендігін ескере келе, тәрбие жұмыстарында
Жоғарыда аталған міндеттерді жүзеге асыруда оқушылардың көмегімен мынадай зерттеу
Сауалнама
Тест: психологиялық, пәндік
Кесім алу
Бақылау жұмысы
Бұл күнделікті бағдарламаны меңгеруде қиындықтар туғызатынын байқай бастадық. Сол
Осындай атқарылған істер барысында тәжірибелік істердің ілгері басқанын байқадық
білім деңгейі мен білім сапасының артуына;
логикалық ойлау деңгейі мен тілдік қарым-қатынас деңгейлерінің
кез-келген ортада өзін-өзі ұстау мәдениетінің жоғарлауына;
қазіргі ортаға бейім, саналық та, тәрбиелік дәрежесінің оң өзгерістерінің
Болашақтың бәсекесіне қабілетті XXI ғасыр шәкіртін тәрбиелеу білім беру
Мұғалім. Бұл адамның ардақты аты,
Білімдік бар биікке шығар саты.
Ең алғаш басталады осы адамнан,
Сүйеді сондықтан да жақын, жаты...
Бар ғалым, барлық қоғам мұғалімді,
Сыйлайды мәңгі бақи беріп төрін, -
деп, Сәбит Мұқанов айтқандай, үнемі сыйлы, қадірлі, сүйікті болып,
П.Я. Гальперин теориясының негізінде пайда болған. Оны кезеңдер қатары
1-ші кезең оқушылардың ынтасын белсендіруін анықтайды.
2-ші кезең іс-әрекеттің бақылау негізінің сызбанұсқасын түсіндірумен байланысты. Оқушылар
3.3. Компьютерлік технологияларды окыту процесіне енгізудің ролі.
60-шы жылдарда америкалық және батыс Европалық білім берудегі реформаларға
Педагогикалық технологиялар тарихын, оның пайда болуын және маңызды құрылымдық
1.Ізгілендірілген білім мазмұнында қаралатындар:
Дәстүрлі оқу пәндерінде шоғырландырылған мақсат пен міндеттер қойылмайды, пәнді
әдіснамалық негізі.
Педагогикалық технология үш аспектіде қаралады:
ғылыми;
процессуалды-сипаттамалы;
процессуалды-әрекеттік.
Осындай жолмен педагогикалық технология оқытудың рационалды жолдарын зерттеуші ғылым
материализм және идеализм;
диалектика және метафизика;
гуманизм және антигуманизм;
антропософия және теософия;
прагматизм және экзистенциализм.
ҚОРЫТЫНДЫ
Педагогикалық технология дерекнамасы педагогика, психология және әлеументтік ғылымдар, алдыңғы
ПАЙДАЛАНҒАН ӘДЕБИЕТТЕР
А.С. Макаренко. Педагогические сочинения. М., «Педагогика»,1988.
А.С. Макаренко. Психология труда учителя.М., «Просвещение», 1993.
В.И. Андреева. Педагогика творческого саморазвития. Казань. 1996.
Қазақстан Республикасының «Білім туралы» Заңы // Алматы 2010.6-б
Қазақстан Республикасында 2015жылға дейінгі білім беруді дамыту тұжырымдамасы//Астана. 2004.
Краткий словарь иностранных слов // под.ред. О.П.Марасанова.М., 1993. 318-б
Советский энциклопедический словарь// М., Издательство «Советская энциклопедия», 1984. 613-б
С.И. Ожегов, Н.Ю. Шведова. А.С. Макаренко. «Толковый словарь русского
Қазақстан Республикасында білім беруді дамытудың 2005-2010 жылдарға арналған мемлекеттік
С.Е. Шишов. Понятие компетенции в контексте проблемы качества образования
В.А. Хуторской. Ключевые компетенции как компонент личностноориентированной парадигмы образования.
Б.А. Тұрғынбаева. Мұғалімнің шығармашылық әлеуметін біліктілікті арттыру жағдайында дамыту.:
К.Құдайбергенова. Құзырлылық – тұлға дамуының сапалық критерий // «білім
14. Кукушкин В.С. Современные педагогические технологии. Начальная школа. Пособие
15. Подласый И.П. Педагогика начальной школы: Учебное пособие .-
16. Ш.Т.Таубаева, С.Н.Лактионова Педагогическая инноватика как теория и практика
17. Теоретическое и практическое обоснование педагогической практики // Материалы
18. Организация педагогической практики в истории высшей педагогической школы
19. Студенттерді тәрбие жұмыстарына даярлауда педагогикалық практиканың ролі //
20. Теоретическое обоснование условий соверешнствования педпрактики на основе комплексных
21. Методика оценки эффективности выполнения комплексных заданий студентами выпускного
Атырау инженерлік-гуманитарлық институтының Шетел тілдері мамандығы, күндізгі оқыту бөлімі
Пікір
Студент Еспағамбетова А. білім берудегі жаңа технологияны
«Жаңа технология арқылы оқушылардың шығармашылық әрекетін ұйымдастырудың ғылыми -
Бұл жұмыстың практикалық маңыздылығы оның
Пікір жазушы:
Атырау инженерлік-гуманитарлық институтының Шетел тілдері мамандығы,күндізгі оқыту бөлімі
Сын пікір
Студент Еспағамбетова А. Технология мәні мен оның мазмұнын
Сын пікір жазушы:
2