МАЗМҰНЫ
КІРІСПЕ………………………………………………………………...................6
1 Қазақстан Республикасындағы туризмнің даму деңгейіндегі негiзгi үрдістер (Астана
1.1 Астана қаласындағы туризмнің даму кезеңдері.......................10
1.2 Астанадағы туристік инфрақұрылымның қалыптасуы...........16
1.3 Туризм дамуындағы әлемдік үрдістердің Қазақстан туризміне ықпалы................22
2 Астана қаласынағы туризмнің қалыптасу аспектілері мен мәселелері
2.1 Астана қаласындағы туристік саланың қазіргі кезеңдегі жағдайы (әлеуметтік
2.2 Астана қаласындағы туризм индустрия қалыптасуының негізгі аспектілері..............................31
2.3 Астана аймақтарының туристік тартымдылығын арттыру мәселелері..............................36
3 Қазақстан Республиксындағы туристтiк қызметті мемлекеттiк қолдау
3.1 Мемлекеттік реттеудің тусінігі, мақсаттары және әдістері...............42
3.2 Қазақстандағы туризмнің даму стратегиясы және туристік индустрия саласы
3.3 Қазақстанның тартымды туристік имиджін қалыптастыру.........................50
Қорытынды............................56
Әдебиеттер тізімі...................61
Қосымша................................63
КІРІСПЕ
Туризм – әлемдiк iрi индустрия. Туризм әлемдік экономикада басты
Туризм - демалыспен, бос уақытпен, спортпен, сондай-ақ мәдениетпен және
Біздің жұмысымыз елордамыз Астана қаласының негізінде туризмнің дамуы тақырыбында
Бұл жұмыстың өзектілігі Астана қаласы экономикасындағы туризмнің үлесін ұлғайту,
Дипломдық жұмыстың мақсаты Қазақстан бойынша оның ішінде Астана қаласындағы
Қазақстанда туризмнің даму тарихы жалпы әлемдік үрдістермен ерекшеленеді. Себебі,
Астана – Қазақстанның бас қаласы, инфрқұрылымы қарқынды дамып келе
Астананың архитектуралық келбетінің жыл сайын жаңғырып, сондай-ақ туристік нысандардың
Астана кейінгі үш жыл ішінде Қазақстанның өз аймақтары және
Ғаламтордағы мәлiметтерге сүйенсек, дүниежүзi бойынша туризмнен түсетiн пайда 4
Осы міндетті жүзеге асыру мақсатымен Астана әлемдегі туристік салаларды
1. Туристік кластер негізін қалыптастыру бойынша кешенді шараларды жүзеге
2. Астананың туристік имиджін дамыту;
3. Туристік кластердің негізгі құрамды саласы туристік инфрақұрылым болып
Туристік инфрақұрылымды ұлғайту бойынша қала әкімдігі ұдайы жұмыс атқарып
Осы бағытта Астана қаласы әкімдігі астанадағы туристік ұйымдармен бірлесе
Болашақта елорда өзінің көлемі бойынша өсуін тоқтатпай, тек ТМД
Дипломдық жұмыста өткiзiлген зерттеулер Қазақстан Республикасының туризм және спорт
Дипломдық жұмыс дәстүрлi құрылым бойынша кiрiспеден, 3 тараудан және
1 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКАСЫНДАҒЫ ТУРИЗМНІҢ ДАМУ ДЕҢГЕЙІНДЕГІ НЕГIЗГI ҮРДІСТЕР (Астана
1.1. Астана қаласындағы туризмнің даму кезеңдері
Туризм - демалу мақсатында, іскерлік және өзге мақсаттарда қатарынан
Туризм қоғамда, белгілі шектеулері бар саяхаттың кездейсоқ жағдайы болып
Қазақстанда туризм дамуының ең перспективті бағыттарын анықтау үшін оның
Бірінші кезең Қазақстанда туризмнің дамуында өтпелі кезең болып табылды,
Туризм – әлемдiк iрi индустрия. Бұл сала әлемдiк iшкi
Қазақстанда туризмнің даму тарихы жалпы әлемдік үрдістермен ерекшеленеді. Себебі,
Осы міндетті жүзеге асыру асыру мақсатымен Астана әлемдегі туристік
Осы бағытта Астана қаласы әкімдігі астанадағы туристік ұйымдармен бірлесе
Астананың архитектуралық келбетінің жыл сайын жаңғырып, сондай-ақ туристік нысандардың
Балалар мен жасөспірімдер туризмін дамыту бойынша Қазақстан аймақтары балалар
Аталмыш ассоциациясының міндеті туристік фирмалар, отельдер, рестораторлардың бірлесіп қызмет
Астана ең алдымен, іскерлік туризм орталығы ретінде қалыптасып келеді.
Астана – жаңа елорда ретінде Қазақстанның басқа қалаларына ұқсамайтын
Алайда турфирмалар арасында бір кездердегі жаппай сырқы саяхат жасау
Экологиялық туризм алуан түрлі қорлар мен жергілікті қоғамдастықтардың бірлескен
Астана кейінгі үш жыл ішінде Қазақстанның өз аймақтары және
Астанада тынығу, сейілу нысандары және туристік саясат жүйесі қанат
Туристік бизнес құрылымын сараптағанда, Астанада бұл сала сыртқа саяхат
Астана қаласы экономикасының туристік секторының бәсекелестік сипатының тұрақты болуын
Сондай ақ Астанада салыстырмалы түрде туристік саланы дамытуға ықпал
Экономиканы жүйелі дамытудың ең тиімді тәсілі кластерлі жол екенін
Кластердің қызмет жасау механизмдері маркетниг және туристік өнімдерді ішкі
Осы шараларды жүзеге асыру барысында демалыс және серуен құру
1.2 Астанадағы туристік инфрақұрылымның қалыптасуы
Елдің инфрақұрылымының дамуы үшін, оның нақты туристтік ағынды, сонымен
1 сурет
Туризм инфрақұрылымының дамуы бойынша шаралар жиынтығы
Қазақстанның сирек кездесетін табиғат шамасын ескере отырып, елімізде туризм
Туризм инфрақұрылымын дамыту және инвестициялық ахуалды жақсарту мәселелерін шешу
электр беру желісін жүргізу;
сумен жабдықтау және су бұру жүйесінің құрылысын салу;
телефон желісін төсеу немесе өткізу және спутниктік байланыспен қамтамасыз
көлік жолдарын салу және қайта салу.
Бірінші кезекте коммуникациялық жүйелерді Қапшағай су қоймасындағы, Алматы облысындағы
Рекреациялық ресурстардың ірі шоғырланған базасында рекреациялық шаруашылық мамандануы бар
Қазақстан Республикасында санаторийлік-курорттық істі дамыту ерекше маңызға ие, ол
санаторийлік-курорттық объектілерге сертификаттау және жіктеу жүргізу;
санаторийлік-курорттық oбъектілердің қызметін реттейтін нормативтік құқықтық актілер әзірлеу;
санаторийлік-курорттық мақсаттағы объектілердің қызметін үйлестіруді қамтамасыз ету.
Туризм инфрақұрылымының жеткіліксіз дамуын, сондай-ақ қаржылық қаражаттың шектеулілігін ескере
Ақмола облысы - Көкшетау қ. Зеренді ауданының Зеренді к.
Алматы облысы - Текелі қ., Жаркент қ.;
Жамбыл облысы - Тараз қ. ("Тектұрмас") архитектуралық кешенінің аумағында),
Мынадай жерлерде туркласс санатындағы мейманханалар, қонақ үйлер мен кемпингтер
Шығыс Қазақстан облысында - Алакөл және Марқакөл көлдерінде, Бұқтырма
Қызылорда облысында - Шымкент-Самарқан трассасы бойындағы Ұлы Жібек Жолының
Атырау облысында - Сарайшық қалашығында;
Маңғыстау облысында - Маңғыстау ауданы Шетпе ауылында;
Павлодар облысында - Баянауыл МҰТП аумағында [6].
Болжамдарды ескерсек, 2011 жылдың соңына қарай елде 368300 орынға
Халықаралық туризмдi дамытуға ықпал етушi негiзгi факторлардың бiрi әуе
Бүгiнгi таңда Қазақстанның халықаралық авиатасымалдарға қол жеткiзе алатын әуежайлары:
Қазақстан аумағынан темiр жол көлiгi саласында 132 бағдар бойынша
Айта кету керек, су көлiгi саласында Каспий теңiзiндегi Ақтау
Сонымен қатар жүргiзiлген зерттеулер нәтижесiнде Еуропадан келген туристердiң Каспий
Астана – Қазақстанның бас қаласы, инфрқұрылымы қарқынды дамып келе
2010 жылғы 1 қаңтардағы деректер бойынша Астана қаласында қала
Соңғы жылдары елорданың еңсесі сан мәрте биіктеді. Астана ірі
Конгрес-Холл - бұл керемет құрылыс 1965 жылы пайдалануға берілген.
- концерт және конференцияларды өткізу үшін 1000 орынды салтанатты
- көрмелерді, сауда жәрмеңкелерін, жаңа жылдық тәңертеңгіліктерін, 55 салттанатты
- кафе-бар және мейрамхана қызметтері;
- көркем-дизайнерлік дайындық кеңестері;
- фонограммалар, аранжировкалар жазу, компьютерлік музыка.
«Океан-Холдинг» түрік құрылыс компаниясымен салынған Президенттің мәдени орталығы, 2000
Астананың назар аударарлық орындарының бірі, пішімді экспонаттарда Қазақстанның барлық
Ел еңсесінің биіктігі «Астана-Бәйтерек» мұнарасымен бейнеленеді. Қазақ елінің әрбір
Ғажап көрініс! Аппақ алақанның аясында «жұмақ құсының алтын жұмыртқасы»
«Астана – бәйтерек», «Думан» сияқты объектілердің пайда болуының арқасында
Астанада бірқатар демалыс-көңіл көтеру кешендері бой көтерді. Олардың қатарында
Туристік инфрақұрылымды ұлғайту бойынша қала әкімдігі ұдайы жұмыс атқарып
Астананың архитектуралық келбетінің жыл сайын жаңғырып, сондай-ақ туристік нысандардың
1.3 Туризм дамуындағы әлемдік үрдістердің Қазақстан туризміне ықпалы
Батыста туризмнің əлеуметтік-экономикалық маңызын баяғыда түсінген. Сондықтан да XX
Европалық одақ комиссиясы туризм аясы дамыған көптеген мемлекеттердің іс-əрекетін
1. Европаны туризмнен түсетін пайда үшін қатаң бəсекелестік күтіп
2. Саяхаттың барлық түріне, əсіресе бірінші кезекте көлікке шығын
3. Сапарлар саны Европадан Америкаға, Азиядан секілді континентаралық саяхаттар
4. Нарық пайдасының мезгілдік өзгерісі жақын арада мəселер болудан
5. Əуе көлігін пайдалану қарқыны өседі, кеңи түседі, оған
6. Топтық, жанұялық демалыстар азайып, адамдар демалудың əлдекайда сан
7. Компьютерлік жүйенің белсенді түрде енгізілуіне байланысты броньдау мерзімі
8. Басқалардан ғөрі егде жастағы кісілер мен жастар белсенді
9. Туризмнің мəдени ескерткіштер мен демалыстың белсенді түріне деген
10. Қоршаған ортаның тазалығы туристерді тартудың, əсіресе ауылдық жəне
Əлемдегі туристік индустрияның дамуының жалпы үрдістері əлемдік туристік ұйымның
XXI ғасырдың басында ірі туристік фирмалардың жұмыс технологиясында елеулі
Мамандар халықаралык туризмді бəрінен бұрын тауарлар мен қызмет көрсетудің
Абсолютті басымдық халықаралық туризмде ерекше рөл атқарады. Табиғаттың жəне
Бұл елдер өз абсолютті басымдықтарын соңы туристік өнімдер жасап
Кейбір абсолютті басымдық табиғат ескерткіштері бойында Қазақстанда да бар.
Салыстырмалы басымдық теориясы дегеніміз — абсолютті басымдығы бар елдердің
Факторлардың өзара қатынасы теориясы дегеніміз — елдер арасындағы халықаралық
Өнімнің тіршілік циклін мамандар əр түрлі бағалайды. Бірақ халықаралық
1) бастапқы саты;
2) сатылудын өсу сатысы;
3) сатылу санының тұрақтану сатысы;
4) сатылу санының кему сатысы;
5) өнімнің бүліну (деградация) сатысы.
2 сурет
Өнімнің тіршілік циклі
1-саты: (1-2) бастапқы саты жаңа турөнімнің қатарын қамтиды; аналогтардың
Бірақ Қазақстанның сəтті дамып келе жатқан фирмалалар, жұмыс тəжірибесі
Сонымен қатар отандық туристік өнімдер істе кешенді-нұсқау, əсіресе белсенді
2 АСТАНА ҚАЛАСЫНДАҒЫ ТУРИЗМНІҢ ҚАЛЫПТАСУ АСПЕКТІЛЕРІ МЕН МӘСЕЛЕЛЕРІ
2.1 Астана қаласындағы туристік саланың қазіргі кезеңдегі жағдайы (әлеуметтік
Астана қаласының туристік саласының және әлемдік туризмнің ағымдағы жағдайы
Осыған байланысты орнықты бәсекелестікке қабілетті туристік-рекреациялық саланы одан әрі
Астана қаласындағы туризмнің одан әрі дамуы туризмнен түсетін пайданың
Сонымен қатар, туристтік индустрияның жұмыс сыйымдылығы ауқымды болғандықтан қызметкерлер
Тәжірбие көрсеткішіне қарасақ, бір туристі қабылдап, оған қызмет көрсету
3 сурет
Қызмет көрсетілген туристердің саны пайызбен
Астана қаласының статистика басқармасының 2009 жылғы мәліметтері бойынша, қаладағы
2009 жылы министрліктің қызметі Қазақстан Республикасы Үкіметінің 2007-2009 жылдарға
Көрсетілген туристік қызметтердің жалпы көлемі 2008 жылмен салыстырғанда 0,4
Келу туризмі статистикасының деректері мұндай көрсеткіштердің сапар мақсаты бойынша,
Есепті кезеңде 1203 туристік фирма және туристік қызметпен айналысатын
Республикада жұмыс істеп тұрған 1235 қонақ үй шаруашылық кәсіпорны
Туристiк қызметке жасалған талдау Астана және Алматы қалаларына шекараның
Қаламызға келетін келетін туристер біржолғы сыйымдылығы 5953 төсек-орны және
1 кесте
2009 жылғы қонақ үйлер жұмысының негізгі көрсеткіші
Бір жолғы сыйыимдылығы, төсек орын Барлық нөмірлер саны, бірлік
Астана қаласы 5953 3324 570865 26,3
Оның ішінде
Алматы ауданы 3035 1612 190927 17,2
Есіл ауданы 634 414 73084 31,6
Сарыарқа ауданы 2284 1298 306854 36,8
Қонақ үйлердің адамдармен толықтырылуы келесі көрсеткіштермен сипатталады: 2008 жылы
Сонымен қатар қала бойынша өткізілген сауалнама: сіз өткен жылы
Осы жылы қайда барып демалуды жоспарлайсыз? Қытайда - 24%,
Қандай жерлерде демалғанды армандайсыз? Еуропада - 19%, Грецияда -
Астана қаласанда туристтік қызметтерді тұтынушылар арасында ең танымал нысандар:
Есіл өзенінің сол жақ жағалауында Бузок өзенінің шығыс жағалуы
«Алжир» - «отанына сатқындық жасағандар» лагері қазіргі Ақмола обл.
«Кабанбай батыр мавзолейі» - Астана қаласынан 30 м шақырым
Таулы және көлдер аймағы «Боровой-Курорты»;
Қызғылт қоқиқаздар мекендейтін мемлекеттік Қоржалжын қорығы;
Демалу және жас шамасына байланысты топтардың жаттығулары үшін, әсем
Екінші орында Астана қаласының солтүстік-батысында 120 км қашықтықта орналасқан
Үшінші орында туризм объектісі ретінде орналасуы бойынша, сөзсіз Нұра
Сирек кездесетін туризм объектісі болып, Ұлттық Қорғалжын қорығы болып
2.2 Астана қаласындағы туризм индустриясының қалыптасуының негізгі аспектілері
Әлемдік ірі индустрияға айналған туризм саласы ел экономикасын дамытып,
Мемлекеттік басқару жүйесін реформалау мәселесі өткен кеңесте Елбасы туризмді
Бүгінде шетелдік туристерді бұрыннан дамыған елдерден гөрі жаңадан дамып
Астана - жаңа астана. Өткен жылдармен салыстырғанда, астанада бизнес
Туристік ндустрияға: орналасу, яғни қонақжайлылық индустрия, тамақтану индустриясы т.с.с.
орналасу қызметін атқаратын база;
тасымалдау және т.б. қызметтер ұсынатын база;
туристтерге тур барысында қажет болатын керекті жабдықтарды шығаратын база.
Әрқайсысына жеке тоқтала келсек: Орналасу қызметін атқаратын базаға кіреді:
Туризм индустриясының өзіндік қызметтері мен функциялары бар. Бұл қызметтер
Туризм индустриясындағы мәселелер аймақтардағы инфрақұрылмның әлсіз дамуы, жолдар мен
Осы және басқа да мәселелерді шешу үшін «Самрұқ Қазына»
Мемлекеттік туристік компанияны құру саясаты Қазақстанның туристік саланың инфрақұрылымының
Туристік индустриясының мақсаттары көп. Ал ең басты мақсаты -
Ыңғайластықтан кейінгі келесі саты - тиімділік. Әрине, ұсынылған турпакеттің
Қазіргі таңдағы өз еліміздегі жұмыс атқарып, барынша Қазақстан атты
4 сурет
Туристік индустрия жүйесін келесі кәсіпорындар құрайды:
қонақ үй кәсіпорындары (жалпы сипаттағы қалалық қонақ үйлер, пансионат
тамақтану кәсіпорындары (мейманханалар, дәмханалар, асханалар, барлар және т.б.);
экскурсиондық, туристік агенттіктер (мемлекеттік сонымен қатар жеке меншік туристік
сувенирлер шығаратын кәсіпорындар (шағын зергерлік шеберлікпен айналысатын кәсіпорындармен фабрикалар);
туристік профилдегі ұйымдар;
ақпараттық және жарнамалық қызметтер кәсіпорны;
туристік саяхатты ұйымдастыратын ұйымдары (туристік кәсіпорындар);
туристік өнімдерді шығаратын кәсіпорындары.
Астана – жаңа елорда ретінде Қазақстанның басқа қалаларына ұқсамайтын
Қазіргі таңда Астана қаласында туризм саласында қалалық өкiметтер үшiн
туристік кластердің негізгі кешенді шарттарын құруды іске асыру;
Астананың өзіндік туристтік кел бетін қалыптастыру;
туристік сала үшін мамандарды даярлау.
Астана тұрғындарының санының өсуіне және шетелдік туристер ағымының ұлғаюына
Біртұтас стратегиялық өңдеулер үшін Астана қаласының туристік экономика секторында
Астана қаласының тұрғындарының өсу қарқыны, сондай-ақ келушілердің артуы рекреация
Астана қаласы елдердің экономикалық орталығы ретінде ролінің өсуі сонымен
солтүстік жағалауды дамыту және оңтүстік-шығыс бағыттағы оңтүстік және солтүстік
қалану қарқынының өсуі экономикада мәдени-танымдық сұранысты күшейтеді.
Жоғарыда көрсетілген тенденциялар мен факторларға сүйене отырып Астана қаласындағы
Астана қаласы іскерлік туризм орталығы ретінде дамуы;
Астана қаласы мәдени-танымдық туризм орталығы ретінде дамуы;
Астана қаласы аймақтық туристік сервис-орталығы ретінде транзитті-таратушы түйін ретінде,
Астана қаласы аймағында туристік кластерді құруда басты компоненттері айқындалды:
Жүйе жасаушы туристік бағыттар (басымдылық бойынша көрсетілген);
іскерлік туризм;
мәдени-танымдық туризм;
этнотуризм;
Сервистік салалар.
туристерді орналастыру;
қоғамдық тамақтандыру индустриясы;
көлік инфрақұрылымы;
мәдениет және спорт саласы;
сауда, демалыс және ойын-сауық индустриясы;
Астана бейнесімен тамақ өнімдері, әшекейлері, ұлттық киімдері, туристік құрал-саймандары
Кластерді функциялау механизмі:
туристік өнімдердің маркетингі және ішкі, сыртқы нарықта алға басуы;
ақпараттық қамсыздандыру;
электронды төлем жүйесі;
мамандандырылған кадрлармен қамсыздандыру;
Осылайша өзіндік заман талабына сай инфрақұрылымы бар, соңғы инновациялық
2.3 Астана аймақтырының туристік тартымдылығын арттыру мәселелері
Қазақстан Республикасында туризмдi дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттiк бағдарламасын
Бағдарламаның мақсаты Сырттан келушiлер туризмi және iшкi туризм көлемiн
Бағдарламаның мiндеттерi. Қойылған мақсатқа сәйкес Бағдарламаның бiрiншi кезектегi мiндеттерi
туризм инфрақұрылымын дамыту;
туризмдi мемлекеттiк реттеу мен қолдаудың тиiмдi тетiгiн жасау; елдiң
туристiк әлеуеттi арттыру;
рекреациялық шаруашылық мамандануы бар аймақтар қалыптастыру. Iске асыру мерзiмдерi
Бiрiншi кезең: 2007-2009 жылдар
Екiншi кезең: 2010-2011 жылдар
Қажеттi ресурстар және қаржыландыру көздерi Мемлекеттiк бағдарламаны iске асыру
Бағдарламаны iске асырудан күтiлетiн нәтижелер Мемлекеттiк бағдарламаны iске асыру
Шартты түрде орта есеппен бiр шетелдiк турист өзiнiң болуы
Қазақстан Республикасы Үкiметiнiң туризм саласындағы белгiлеген барынша маңызды мiндеттерiнiң
Өзге елдермен туризм төңірегіндегі іскерлік байланысты берік орнықтыру тұрғысында
Еліміздің әлемдік кеңістіктегі белсенді саяси рөлінің артуы Астананы, ондағы
Күн санап көркейіп, жаңа кейіпке еніп келе жатқан елорданың
Егер, аталмыш бағдарламада көзделген мақсаттарға қол жеткізілетін болса, Астананы
Еліміздің бас қаласы – Астананың күн өткен сайын көркейіп
Ал енді «театр киім ілгіштен басталады» демекші, Астананы айнала
Астана айналасындағы елді мекендер негізінен Ақмола облысы аудандарына кіреді.
Щучье-Бурабай курортты аймағы еліміздің туризм және спорт индустриясының тұстары
Бұған қосымша, заманауи құрылыстар салудың кешенді жоспары жасалды. Жоба
Туризм дамуының стратегиялық мақсаты Астана қаласында тартымды туристік имиджді
Бұған қоса, туристік имиджді көтеруде Астананың түрлі халықаралық көрмелерге
Қаланың ресми өкіметтігі астанамыздың туристік мүмкіндіктерінің көрсетулері өткен БТҰ
Бұл жәрмеңке, елдің орталық және солтүстік аймақтарында кіру және
Қазақстан Республикасының елордасы – Астанада өткен Еуропадағы қауіпсіздік және
Айта кету керек, қазір Қазақстанға келгісі келетін шетелдік саясаткерлер
Егер бұрын, негізінен барлығы біздің еліміз қайда орналасқанын білмесе,
Астанада ішкі туризм дамып жатыр. Қызмет көрсетіп жаткан және
Болашақта елорда өзінің көлемі бойынша өсуін тоқтатпай, тек ТМД
Астанадағы ішкі туризмнің дамуына толығымен жағдай жасалып отыр. Ендігі
3 ҚАЗАҚСТАН РЕСПУБЛИКСЫНДАҒЫ ТУРИСТТIК ҚЫЗМЕТТІ МЕМЛЕКЕТТIК ҚОЛДАУ
3.1 Мемлекеттік реттеудің тусінігі, мақсаттары және әдістері
Туризмді дамытуда жоспарланған басты әдістерді үш кезеңге бөліп қарастырсақ
қорлар туралы мәліметтерді жинау және талдау;
аналитикалық құрал-саймандарды қолдану;
басты нұсқамен талдаудың шешімін таңдау.
Экономикалық саясат туризм дамыуын нығайта түседі, сондықтан арнайы бюджеттiк,
Ақшалай шаралар елдiң туристтiк өнiмiн халықаралық негiзде бәсекеге қабiлеттiлiгiн
Экономикалық саясаттан тысқары бұл салада жұмыс уақытының ұзақтығын, демалыстарды,
1.Орналастыру объектiлерiнің материалдық базасы туристiк және көлiк инфрақұрылымының жеткiлiксiз
2.Сапасы төмен сервис пен тарихи орындардың қазақстан жерінде Ұлы
3.Мамандарды даярлаудың әлсіз деңгейі, алдын ала даярлау және мамандығын
4.Туристік индустрияда қызмет көрсетудің төмен сапасына Қазақстанда туристік визаларды
5.Қазақстанның туризм елі ретінде туристік тартымдылығының жетіспеушілігі, еліміздің позитивті
Туристік қызметті мемлекеттік реттеу:
- туризм индустриясын, туризмге инвестицияларды дамыту жөніндегі саясатты айқындау;
- туристік қызмет саласындағы қатынастарды жетілдіруге бағытталған нормативтік құқықтық
- Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес туристік қызметті лицензиялау туристік
- бюджеттік заңдарға сәйкес туризмді дамытудың мемлекеттік бағдарламаларын әзірлеуге
- туристік қызметті кадрмен қамтамасыз етуге жәрдемдесу;
- отандық туристіердің, туроператорлар мен турагенттердің және олардың бірлестіктерінің
- ішкі және дүниежүзілік туристік рыноктарда туристік өнімді ұсынуға
- елдің туристік ресурстарын ұтымды және тиімді пайдалануды, есепке
Қазақстан Республикасы Үкіметінің құзыреті
Қазақстан Республикасы Үкіметі:
Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың мемлекеттік бағдарламасын әзірлейді және оның
Туристік қызмет саласындағы қатынастарды реттейтін нормативтік құқықтық актілерді қабылдайды;
Туристік қызметті лицензиялау ережелерін және туристік қызметке қойылатын біліктілік
Туристер аралауға тыйым салынған объектілер мен аумақтарды белгілейді;
Туристік қызмет саласындағы мемлекеттік инвестициялақ саясатты айқындайды;
Туристік қызмет саласындағы ғылыми қамтамасыз етудің мемлекеттік жүйесін құрайды,
Осы Заңмен және Қазақстан Республикасының өзге де заң актілерімен
Уәкілетті органның құзыреті
Уәкілетті орган:
туристік қызмет саласындағы мемлекеттік басқару функциясын жүзеге асырады;
туристік қызмет мәселелері жөніндегі нормативтік құқықтық актілердің жобаларын әзірлеуге
өз құзыреті шегінде нормативтік құқықтық актілерді әзірлейді және бекітеді,
Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың мемлекеттік бағдарламасының іске асырылуын қамтамасыз
Туристік нарыққа зерттеу жүргізеді, халықаралық туристік рынокта және мемлекет
өз құзыреті шегінде туристік қызмет саласындағы халықаралық шарттарды әзірлейді,
атқарушы органдардың, меншік нысандарына қарамастан туристік және басқа да
туристік қызмет көрсету рыногында бәсекені дамытуға жәрдемдеседі, онда меншік
стандарттау, метрология және сертификаттау жөніндегі уәкілетті органмен бірлесіп сертификаттау
турагенттік, туроператорлық және экскурсиялық қызметті жүзеге асыруға, туризм нұсқаушысы
туристік қызмет саласында кадрларды даярлауға, қайта даярлауға, олардың біліктілігін
туристік қызмет субъектілеріне олардың қызметін ұйымдастыруға байланысты мәселелерді әдістемелік
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес өзге де қызметті жүзеге асырады.
Жергілікті атқарушы органдардың құзыреті
Жергілікті атқарушы орган.
туристік қызмет саласында халықты жұмыспен қамту шарасы ретінде кәсіпкерлікті
туризмді дамытудың аймақтық бағдарламаларын әзірлеп, орындайды;
жергілікті туристік ресурстарды қорғау жөніндегі шараларды әзірлеп, енгізеді;
әкімшілік-аумақтық бірліктердің туристік қызмет көрсету рыногына талдау жасайды,
әкімшілік-аумақтық бірліктердегі туризмнің дамуы туралы талдау жасап, қажетті мәліметтерді
уәкілетті орган лицензиялау жөнінде өкілеттік берген кезде туризм нұсқаушысы
туристік қызмет көрсетулерді және туризм объектілерін жарнамалайды, туристік ақпаратты
балалар мен жастар лагерлерінің қызметіне жәрдем көрсетеді;
жергілікті бюджет есебінен қаржыландырылатын туристік қызмет саласында кадрларды даярлауға,
туристік қызмет субъектілеріне олардың қызметін ұйымдастыруға байланысты мәселелерді әдістемелік
Қазақстан Республикасының заңдарына белгіленген тәртіппен уәкілетті органға лицензияның қолданылуын
Қазақстан Республикасының заңдарына сәйкес туризмді дамыту саласындағы өзге де
3.2 Қазақстандағы туризмнің даму стратегиясы және туристік индустриясаласы үшін
Туристік сала әлем бойынша қарқынды дамып келе жатқан саладардың
Қазақстандағы туристтiк сала 2014 жылға дейiн басты индустриалды -
Туризм және спорт министрлiгiнің мемлекеттiк бағдарламаны iске асыру мақсаттары
туристік өнімнің бәсекелестік қабілетін қалыптасыру;
Қазахстанның туристік маркетингтік стратегиясын қалыптастыру;
туристік индустрияның кадрлық потенциалын қалыптастыру.
Турөнімнің қалыптасуы «Батыс Еуропа» - «Батыс Қытай» халықаралық көліктік
А деңгейіндегі объектілер 7 бірлік. Олар Ақтөбе облысы бойынша
Жылдамдатылған мемлекеттік индустриалды-инновациялық дамыту бағадарламасы сонымен бірге, инвестициялық жобалар
Туризм ел экономикасында маңызды рольді атқара отырып, ол халықтың
Халықаралық сарапшыларының бағаларына сәйкес туризм саласында 2010 жылдың қортындысы
Туристік сапаның жоғарылауы кәсіби кадрларды жетілдірумен тығыз байланысты, сонымен
Осыған байланысты министрлiкпен кәсiби стандарттарды өңдеу бойынша жұмыстар атқарылуда.
Бұдан басқа 4 жоғары сапалы мейманханалық мектептердің құрылыс жұмыстары
ESHA-ның басты тапсырамасы студенттерге құрылымдағы барлық 8 басты мамандық
Осыған байланысты министрлікте басқа да жеке ЖОО-ның туристік индустрияда
Ресейде жүргізіліп жатқан әлеуметтік–экономикалық реформалар жағдайларында мемлекеттік билік органдарының
Региондағы кадрлар потенциалын дамыту мен жетілдіру процестерін жоспарлау, тәртіпке
Аймақтық мемлекеттік және муниципальдық қызметшілердің қызметтерін регламенттейтін жергілікті жерлерде
Алайда облыс әкімшіліктері комитеттері мен басқармаларының, мемлекеттік мекемелердің жергілікті
Тұтас алғанда мемлекеттік және муниципальдық қызметті кадрлармен қамтамасыз ету
кадрларды іріктеп алудың мақсатты жүйесінің болмауымен;
кадрларға деген қажеттілік болжамының болмауымен;
Біліктілікті арттыру мамандарды дайындауға қайта дайындауға бағытталған жүйенің болмауымен,
Қазіргі таңдағы кадрлар саясатының ең басты мақсаты мемлекеттік аппараты
мақсаттар мен міндеттерден;
мемлекеттік және муниципальдық қызметтегі қызметшілермен жұмыс жүргізу принциптерінен;
іске асыру сатыларынан;
күткендегідей нәтижелерден құралуы мүмкін.
Тұжырымдаманың (концепцияның) мақсаты жергілікті өзін-өзі басқарудың және мемлекеттік билік
Тұжырымдаманың негізгі міндеттері мыналар болып табылады:
Жергілікті өзін-өзі басқару және мемлекеттік билік органдарының кадрлар потенциалын
Аймақтық атқарушы биліктің барлық деңгейлерінде кадрлар потенциалын дамытуды қамтамасыз
Қызметшілермен, тәжірибелі және құзіретті мамандармен жұмыс жүргізетін ұйымдық құрылымдарды
Жергілікті өзін-өзі басқару және мемлекеттік билік органдары қызметшілерін басқару
Қызметшілермен жұмысты ұйымдық, материальдық-техникалық және қаржылық қамтамасыз ету [36].
3.3 Қазақстанның тартымды туристік имиджін қалыптастыру
Туризмді дамытудың маңызды элементтерінің бірі Қазақстанның оң туристік имиджін
Қазақстан Республикасының әлемдік туристік нарықтағы оң туристік имиджін қалыптастыруға
Осы бағыт бойынша Министрлік келесі іс-шараларды жүргізді: 2008 жылы
Тәжірбие жүзінде барлық дамыған елдер туризмнің дамуын ынталандырып отырады.
Ең бірінші өзінің имиджін құрған ел ол Испания, кейінірек
Қазақстан елінде де таулар, теңіз, күн және көптеген тарихи
Туризм саласында iскер әрiптестер үшiн, шетелдiк БАҚ-тардың өкiлдерi үшiн
Туристік өнімнің шетел нарығында белсенді қозғалысының негізгі бағыттаушысы болып,
Осындай іс шаралардың әсері ешқандай күмән тудырмайды. Мысалға солтүстігіміздегі
5 сурет
жеке нарықтағы Қазақстанның потенциялды мүддесі
Бағдарлама өзіне негізгі ережелерімен қазақстандық турөнімді әлемдік нарықтағы орнын
Шетел нарығына отандық туристiк өнiмдi жарнамалау науқандарын өткiзудегі жетiстiктері
Бірінші кезеңде зеттеу жұмыстары жүргізіледі және әлемдік нарықтағы туризмге
Екiншi кезеңде кешендi туристiк саясаттың мақсаттарын анықтауы есептеледi. Қазақстандық
Үшінші кезең - қойылған мақсатты iске асыру. Ұсынылатын ұлттық
Қазақстанның отандық ұлттық турөнімдердің артықшылығы үлкен мүдделi елдердің туристеріне
Ұсыныстарды потенциалды тұтынушылардың мақсаттық топтарын анықтаудан кейiн жинақтау керек,
Сонымен қатар туризмнің келесі түрлеріне үлкен қызығушылық танытады:
- “Сахаралық сафари” – жол таңдамайтын машиналармен жүру, киiз
- туризмнің экологиялық және табиғи түрлерiнің үйлесімділігі;
- бiрнеше елдерден кейiн Ұлы Жiбек жолы бойынша турлар;
Төртiншi кезеңде iрiктеп алынған туристiк қызметтердiң және алға жылжу
Туристік жәрмеңкелерге қатысу болашақта басымдылықтардың арасында болуы қажет. Өйткенi,
Қазақстан имиджін тiкелей әлемдiк нарықтағы жаңа және тартымды туристтiк
Слоган - барлық туристтiк бағыттар бойынша потенциалды туристерді ынталандыратын
2 кесте.
Компанияларда туристік бағыттың алға басуына қолданылатын слогандар
Туристік бағыттар Слоган
Испания Барлығы күн астында
Амстердам Шабыттың басқаласы
Санкт-Петербург Ақ түндердiң қаласы
Словения Арман болған еуропалық сыр
Ганновер Халықаралық жәрмекелер қаласы
Жақсы слоган әрі қарай мемлекеттiң имиджiн күшейте отырып мықты
3 кесте
Аса танымалды нысандар
Қызыл алаң Мәскеу
Биг Бен Лондон
Бранденбург қақпалары Берлин
Эйфел мұнарасы Париж
Су перісі Копенгаген
Туристтiк нышандар маркетингтік бағытта көрiнетiн рөлдердi ойнайды. Көптеген жерлер
Турөнімдердің әлемдік нарықта алға басу бағдарламасына сәйкес, Қазақстанның туристер
Табысты болу үшін, көз мөлшерлі нышандар имидж идеясын нығайта
Дизерфикация стартегиясында Қазақстанға қатысты кең ауқымдағы көз мөлшерлі сипатындағы
Ойдағыдай жүзеге асырылған жұмыстар, мемлекетттің брендін және имиджiн мәңгiлiкке
Сондықтанда отандық туризмге дүние жүзілік тәжрібиелер мен меншікті ықыласымызбен
ҚОРЫТЫНДЫ
Егеменді Қазақстан да туризмнің дамуына мемлекет экономикасы мен қоғамында
Қазақстан Республикасының әлемдік туристік нарықтағы оң туристік имиджін қалыптастыруға
Астананың бүгінгі көрік-келбеті, татулық туын желбіреткен тұрғындарының ізгілігі мен
Қай елде болын, астана - сол елдің айнасы. Ол
Сарыарқаның сайын даласының төсінде сыланып бой көтеріп келе жатқан
Демалатын, бос уақытты көңілді өткізетін орындар көбейді. Концерттер, басқа
Сондай-ақ, бүгінгі жаһандану процесі күш алып, туризм ісі дамып,
Астананың жетістігі - халқымыздың жетістігі болғандықтан, ықылым замандардан бері
Астана туризмiнiң дамуындағы басты жетiстiктiң бiрi – туристiк ақпараттық
Туризмді дамытудың маңызды элементтерінің бірі Қазақстанның оң туристік имиджін
Астана қаласының туристік саласының және әлемдік туризмнің ағымдағы жағдайы
Осыған байланысты орнықты бәсекелестікке қабілетті туристік-рекреациялық саланы одан әрі
Мемлекеттiк бағдарлама республикада қазiргi заманғы тиiмдiлiгi жоғары және бәсекеге
Өзге елдермен туризм төңірегіндегі іскерлік байланысты берік орнықтыру тұрғысында
Еліміздің әлемдік кеңістіктегі белсенді саяси рөлінің артуы Астананы, ондағы
Күн санап көркейіп, жаңа кейіпке еніп келе жатқан елорданың
Егер, аталмыш бағдарламада көзделген мақсаттарға қол жеткізілетін болса, Астананы
Астана айналасындағы елді мекендер негізінен Ақмола облысы аудандарына кіреді.
Щучье-Бурабай курортты аймағы еліміздің туризм және спорт индустриясының туұстары
Бұған қосымша, заманауи құрылыстар салудың кешенді жоспары жасалды. Жоба
Туризм дамуының стратегиялық мақсаты Астана қаласында тартымды туристік имиджді
Бұған қоса, туристік имиджді көтеруде Астананың түрлі халықаралық көрмелерге
Қорыта айқанда Астана қаласындағы туризмнің одан әрі дамуы туризмнен
ӘДЕБИЕТТЕР ТІЗІМІ
1. Ердавлетов С.Р. Назарчук М.К. Кораблев В.А. Мифы реалность
2. 2000 жылдың 29 желтоқсанындағы № 1947 «Туристік қызметті
3. Вся Астана // Күмбез 2001г., №3-4
4. Год больших свершений // Вечерняя Астана, 2005. –
5. Қымбат Т. Туризмді дамытудың маңызы зор // Астана
6. Қ.Р-ның статистика агенттігі «Астаналық статистикалық департамент» ММ. Астана,
7. Вахитова Д. Развития туристской инфраструктуры в регионах //Эксперт
8. Кайыргельдинов Е. Инженерная инфраструктура Астаны. Кумбез. 2001. –
9. Матаева Б. Т. Қазақстан Республикасында туристік қызмет индустриясын
дамыту мәселелері // Альпари 2003. №16 б.140-142
10. Александрова А.Ю. Международный туризм. – М.: Аспект-Пресс, 2001
11. Вуколов В.Н. История и теория международного туризма. –
12. Дүйсен Г.М. Основы формирования и развития индустрия туризма
13. Вуколов В.Н. История и теория международного туризма. –
14. Азоев Г.Л. Конкуренция: анализ, стратегия и практика. –
15. Қ.Р-ның статистика агенттігі «Астаналық статистикалық департамент» ММ. Астана,
16. Развитие туристкого бизнеса города Астаны // Материалы Республиканской
17. Кластерное формирование рынка туристких услуг // Материалы международной
18. Арқа ажары: №115 (16897), - б.1-2
19. Перспективы развития туристкого кластера. Организационно-правовые аспекты инновационного развития
20. Крупенина Т. Социальные проблемы развития индустрии туризма //
21. www.kazatur.narod.ru Современное состояние и проблемы развития туризма
22. Чудновский А.Д., Жукова М.А., Сенин В.С. Управление индустрией
23. Концепция развития туристической отрасли РК до 2010 года
24. Қазақстан Республикасында туризмді дамытудың 2007-2011 жылдарға арналған мемлекеттік
25. 2011-2015 жылдарға арналған Астана қаласын дамыту бағдарламасы
26. Арқа ажары: №51 (169332), 21.12.2010. - б.1-2
27. www.tourlib.net Туристический имидж
28. Туризмді дамытудың нормативті құжаттары /Туризм және спорт агеттігі
29. Сыдык Н. Қазақстан туризмі тұғырықта // Түркістан 2004ж.,
30. Маханова М.А. Организация туристского и гостинического бизнеса Астана
31. Накатов Ю.С. История туризма Казакстана. – Алматы, 2001.
32. Папирян Г.А. Международные экономические отношения. Маркетинг в туризме.
33. Выступление на круглый стол Камзебаевой Д.У. Казахский унисерсиет
34. Жолдасбеков А. А. Система подготовки туристких кадров в
вузах РК.
35. Сакун Л.В. Теория и практика подготовки специалистов сферы
36. Жолдасбеков А. А. Система подготовки туристких кадров в
вузах РК.
37. www.tourlib.net Аспекты подготовки кадров в туризме.
38. Папирян Г.А. Международные экономические отношения. Маркетинг в туризме.
39. Марчело Риси. Статистика международного туризма-2008 // UNWTO NEWS.
40. www.kazatur.narod.ru Современное состояние и проблемы развития туризма
2011-2015 жылдарға арналған
Астана қаласындағы Туризмді дамыту бағдарламасы
Көрсеткіштер индикаторлардың атаулары 1 кезең 2 кезең Жауаптылар
2011 2012 2013 2014 2015
Мақсатық индикаторлар:
2015 жылда Туристік саласында қызмет көрсететін ұйымдарының жалпы кірісін
Негізгі міндеттер
Көрсеткіштер индикаторлардың атаулары 1 кезең 2 кезең Жауаптылар
2011 2012 2013 2014 2015
1 міндет. Туризм инфрақұрылымының дамытуын қамтамасыз ету
Көрсеткіштер:
Келу туризмнің көлемін ұлғайту (2008 – 75, 7 мың
Ішкі туризмнің көлемін ұлғайту (2008 – 325,5 мың
Туристік қызметтерін ұлғайту (2009 – 851,2 млн. тг.)
Қойылған мақсаттары мен міндеттерге қол жеткізу бойынша жолдары
Туризм саласын дамуы келу туризмнің үлес салмағын ұлғаюында және
Қойылған міндеттерге қол жеткізуі келесі шараларды іске асыруында болады:
Көліктік қамту, комфорты қонақ үйлері, сауықтыру индустриясы қазіргі заманғы
«Шеберлер ауылы» жобасына инвестицияларды тарту туралы мәселені қарастыру;
«Абу Даби Плаза» көп функционалды кешенін құру;
2, 3 жұлдызды туристік класстағы қонақ үйлерін құру.
Көрсеткіштер индикаторлардың атаулары 1 кезең 2 кезең Жауаптылар
2011 2012 2013 2014 2015
2 міндет. Халықаралық және ішкі деңгейінде астаналық туристік өнімін
Көрсеткіштер:
Халықаралық туристік көрмелеріне қатысу, бірлік 8 8 8 8
Республика аумағындағы көрмелерге қатысу, бірлік 4 4 4 4
Астананың назар аударлық орындармен танысу бойынша балалр топтарды Астана
Қойылған мақсаттары мен міндеттерге қол жеткізу бойынша жолдары
Екінші міндетін Халықаралық және ішкі деңгейінде астаналық туристік өнімін
«Менің отаным – Қазақстан» туристік экспедициясын өткізу;
«Туризм» мамандығы бойынша шығаратын студенттері үшін Қаланың оқу орындарында
Астан қаласының өкілдері FITUR» Мадрид қаласында (Испания), «TOP Resa»
Республикалық және аумақтық көрмелерге қатысу - KITF «туризм мен
халықтың әлеуметті осал категорияларынан балалар топтарға Астана қаласында қабылдау
Көрсеткіштер индикаторлардың атаулары 1 кезең 2 кезең Жауаптылар
2011 2012 2013 2014 2015
3. Туристік қызметтерінің сапасын қамтамасыз ету
Көрсеткіштер:
Қағаз және электрондық таспада жарнамалық ақпараттық өнімдерін шығару
Мамандығын даярлау бойынша тыңдаушылардың саны (гид- экскурсоводов), (адам) 50
Үшінші міндетін Туристік қызметтерінің сапасын қамтамасыз ету іске асыру
www.visitkazakhstan.kz – веб сайтын сүйемелдеу және толтыру;
Астана қаласының туристік потенциалы бойынша жарнамалық ақпараттық материалдарын әзірлеу
туристерге ақпараттық көмек көрсету үшін Call-орталығын қызмет ету бойынша
туристік ақпараттық орталығын сақтау;
мамандығын даярлау бойынша тыңдаушылардың саны (гид- экскурсоводтар).
Әлемнің жетекші тілдерінде базарлық өнімдерін және таныстыру материалдарын дайындау,
7
сувенирлер шығаратын кәсіпорындар
экскурсиондық, туристік агенттіктер
тамақтану кәсіпорындары
қонақ үй кәсіпорындары
Туристтiк кешендер, этнографиялық мұражайлар және демалыс аймақтарын құру
тарихи-мәдени және этнографиялық ескерткiштер мен мұражайларды қайта қалпына келтіру
Жобаларды және туристік объектілерді өңдеу, орналастыру құралдары
Көлiк - жол инфрақұрылымының дамуы
Ілеспелі инфрақұрылымның дамуы
Туризм инфрақұрылымының дамуы бойынша шаралар жиынтығы
сатылу санынын кему сатысы
туристік профилдегі ұйымдар
Туристік индустрия жуйесі
өнімнің бүліну
сатылу санының тұрақтану сатысы
сатылудын өсу сатысы
бастапқы саты
ақпараттық және жарнамалық қызметтер кәсіпорны
туристік саяхатты ұйымдастыратын ұйымдары
туристік өнімдерді шығаратын кәсіпорындары